Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΡΩΣΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ IX

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ : Πέμπτη, 20 Ιανουαρίου 2011

FLORENSKIJ-Φλωρενσκι
Ο σχηματισμός τής υποκειμενικότητος
Στά πλαίσια τής διϋποκειμενικότητος

Η αυτοδόμηση τού προσώπου προϋποθέτει, πάνω απ’όλα, μιά συμπαγή συνείδηση τής ιδίας ταυτότητος, τήν ικανότητα καί τήν δυνατότητα νά συλλάβουμε τήν ακεραιότητα καί τήν αρμονία τής υπάρξεώς μας, νά διακρίνουμε πάνω απ’όλα τό «κέντρο» όπου συγκεντρώνεται ολόκληρο τό είναι», από τό οποίο γεννιέταιη ζωτική του κίνηση, η θέλησή του καί η σκέψη του, η φαντασία κάι οι ιδέες, η απόφασή του καί η πράξη του.

Αυτή η προκαταρκτική φάση απαιτεί ένα είδος επιστροφής στόν εαυτό, μιά κάθοδο στά βάθη τού δικού μας είναι, στήν αναζήτηση τής αρχής τής ταυτότητος τού εαυτού σάν προσώπου, σάν αρμονική ολότητα, σάν οργανική ενότητα (οντολογική, πνευματική καί ηθική). Σ’αυτό τό προκαταρκτικό στάδιο, τό εγώ έχει τήν τάση νά υψώνει ανάμεσα στόν εαυτό του καί στήν πραγματικότητα, ανάμεσα στόν εαυτό του καί στούς άλλους, ένα σύνορο τό οποίο παίζει τό ρόλο μιάς διαχωριστικής γραμμής στήν ανάγκη, νά τονιστή μιά απόσταση η οποία διευκολύνει ακριβώς τήν αναγνώριση καί τήν εμβάθυνση τού ιδίου (δικού μας) ΕΓΩ. Εάν δέν θέλουμε νά πέσουμε στήν αμαρτία, η οποία παράγεται από τήν συνήθεια νά εγείρεται ένα διαχωριστικό τείχος ανάμεσα στόν εαυτό μας καί τόν υπόλοιπο κόσμο. Αυτό τό στάδιο λοιπόν δέν μπορεί νά είναι παρά μιά προσωρινή στάση στήν πορεία τής ωριμότητός μας, τήν οποία πρέπει νά διαδεχθεί η ικανότης νά καταργούμε τά σύνορα τού εγώ, η ικανότης τής εξόδου από τόν εαυτό μας καί η ανεύρεση τού εγώ μας στό εγώ τού άλλου, στήν συνειδητοποίηση πώς μόνον η αγάπη επαναφέρει μέχρις ενός σημείου τήν ενότητα τού προσώπου. Η προσωπικότης χωρίς αγάπη (καί πάνω απ’όλα είναι απαραίτητη η αγάπη τού Θεού) διαλύεται καί θρυμματίζεται στά στοιχεία της, από τά οποία συντίθεται καί στίς ψυχικές στιγμές της.

Εάν θέλουμε λοιπόν νά διατηρήσουμε τήν προσωπική ταυτότητα τήν οποία έχουμε αποκτήσει, τό κέντρο ενότητος καί συγκεντρώσεως τού είναι μας, καί νά αποφύγουμε νά βυθιστούμε στήν αμαρτία, η οποία είναι η αναρχία καί η διάλυση καί η καταστροφή τής πνευματικής μας ζωής, στήν οποία η ψυχή χάνει τήν ουσιώδη της ενότητα, τήν συνείδηση τής δημιουργικής της ενότητος καί χάνεται στήν καταιγίδα τών διαθέσεών της, χάνοντας καί τήν ουσία καί κυριότητά της, εάν θέλουμε νά τά διατηρήσουμε, πρέπει νά δώσουμε στό σύνορο ανάμεσα στόν εαυτόμας καί στήν πραγματικότητα ένα διαφορετικό νόημα καί μιά διαφορετική αξία, μεταμορφώνοντάς το από ένα φράγμα, από ένα εμπόδιο, σέ τόπο επικοινωνίας όπου μπορεί νά συσταθεί η αρχή τής διυποκειμενικότητος.

Τό τέλος τής πορείας τής αυτοσυγκροτήσεως τού προσώπουείναι λοιπόν η ολοκληρωμένη καί ώριμη συνειδητοποίηση πώς τό νά είμαι πρόσωπο συμπίπτει μέ τό νά είμαι γιά τον άλλον, μέ τό ζώ (μέσα) στόν άλλον. Ό άλλος, εμφανίζεται σάν τό αναγκαίο συπλήρωμα τό οποίο είναι ταυτοχρόνως καί αναντικατάστατο, γιά όποιον επιθυμεί νά κατακτήσει τήν ύπαρξη σάν αυθεντικό πρόσωπο. Γιαυτόν δέ τό λόγο ακριβώς, όλο καί πιό όμοιος στήν ολότητά του, στόν Θεό πού είναι τριαδική-αγάπη.

Η φιλία είναι τό αποκορύφωμα τής ικανότητός μας νά υπερβαίνουμε τήν αντίθεση ένα καί πολλά, πού ρυθμίζει τήν εσωτερική μας ζωή,καί νά συνθέτουμε σέ ενότητα όλες εκείνες τίς πλευρές τού είναι μας πού φαίνονται κατ’αρχάς αντίθετες. Η φιλία είναι ο στοχασμός τού εαυτού μέσω τής εν χριστώ φιλίας, η θέαση μέ τά μάτια τού άλλου, στήν παρουσία ενός τρίτου. Τό εγώ αντικατοπτριζόμενο στόν φίλο, αναγνωρίζει στό εγώ του τό δικότου alter-ego. Τελικώς λοιπόν άς πούμε πώς η φιλία πρoσφέρει στόν άνθρωπο τήν αυτοσυνειδησία, αποκαλύπτει πού καί πώς είναι αναγκαίο νά εργασθούμε στόν εαυτό μας. Αυτή όμως η αυτοδιαφάνεια τού εγώ αποκτάται μόνον στήν αμοιβαία πράξη τής ζωής τών προσώπων πού αγαπιούνται. Η κοινωνία τής φιλίας είναι η πηγή τής δυνάμεώς της.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος