Ομιλία
για την Παναγία και Παρθενο Θεοτόκο
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον (Λουκ. α’ 46)
Αδελφοί, έχουμε πέντε λέξεις όλες κι όλες ειπωμένες από την Παναγία, καταγεγραμμένες στα Ευαγγέλια. Όλες αυτές οι λέξεις της αναφέρονται στην εξύμνηση του μεγαλείου του Θεού. Η Παναγία ήταν σιωπηλή μπροστά στους ανθρώπους, όμως η ψυχή της συνομιλούσε αδιαλείπτως με τον Θεό. Κάθε μέρα και κάθε ώρα έβρισκε μια νέα αιτία και αφορμή για να μεγαλύνει τον Θεό. Ω, αν ήταν δυνατόν να γνωρίζουμε και αν μπορούσαμε να καταγράψουμε όλες τις φορές που η Παναγία μεγάλυνε τον Θεό, σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, ω, πόσα πολλά βιβλία θα χρειαζόμασταν! Αλλά έστω και με τη μία αυτή δοξολογία, την οποία εκείνη εξέφρασε στη συγγενή της Ελισάβετ, τη μητέρα του αγίου Προφήτου και Προδρόμου Ιωάννου, κάθε χριστιανός μπορεί να εκτιμήσει πόσο ευώδες και θεάρεστο άνθος ήταν η παναγία ψυχή της!
Αυτό δεν είναι παρά ένα ψήγμα χρυσού από την ψυχή της Θεοτόκου, το οποίο έχει φθάσει σ’ εμάς μέσω του Ευαγγελίου. Υπήρξαν αναρίθμητα τέτοια ψήγματα στη διάρκεια της ζωής της Υπερευλογημένης Θεοτόκου! Ακόμη και προτού ακούσει το Ευαγγέλιο από τα χείλη του Υιού της, εκείνη γνώριζε πώς να μιλά με τον Θεό και να Τον δοξάζει σύμφωνα με το δίδαγμα του Ευαγγελίου. Αυτή η γνώση ήλθε σ’ αυτήν από το Άγιο Πνεύμα, η χάρις του οποίου εκχεόταν ακαταπαύστως εντός της σαν το καθαρό νερό μέσα σ’ ένα καθαρό δοχείο. Η ψυχή της μεγάλυνε τον Θεό με ύμνους σε όλη τη ζωή της και, συνακολούθως, ο Θεός μεγάλυνε αυτήν υπεράνω των Χερουβείμ και των Σεραφείμ. Έτσι και στην περίπτωσή μας: παρότι είμαστε μικροί και αμαρτωλοί, ο ίδιος ο Θεός θα μεγαλύνει στη Βασιλεία Του εμάς που μεγαλύνουμε τη Θεοτόκο, εάν ασκηθούμε να γεμίζουμε τον σύντομο βίο μας με την εξύμνηση και δοξολογία του Θεού στα έργα, στα λόγια, στις σκέψεις και στις δεήσεις μας.
Ω Παναγία, Πάναγνη και Υπερευλογημένη, κάλυψέ μας κάτω απ’ τις φτερούγες των πρεσβειών σου.
Σοι και τω Υιώ Σου πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Πηγή: Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Ο πρόλογος της Αχρίδος: πνευματικό ημερολόγιο, Δεκέμβριος, εκδ. Άθως, σ. 254-255.
***
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ (Σαχάρωφ)
Η Παναγία είπε στον αρχάγγελο Γαβριήλ: “ιδού η δούλη Κυρίου” (Λουκ. α’, 38). Αυτό το “ιδού η δούλη Κυρίου” είναι αποδοχή του Σταυρού. Η Παναγία συμμετείχε σε όλη την ζωή της στον Σταυρό του Υιού της.
Η Παναγία μας, πόνεσε πιο πολύ απ΄ όλες τις γυναίκες, πιο πολύ απ΄ όλες τις μανάδες του κόσμου, γιατί κανένα δεν έβλαψε, σε κανένα δεν έκανε κακό κι΄ όμως Της έκαναν το μεγαλύτερο κακό όλης της οικουμένης.
Σταύρωσαν Τον Υιό Της .
Και αντικρύζοντάς Τον πάνω Στο Σταυρό, πόνεσε τόσο η καρδιά της…
Γι΄ αυτό μπορεί να καταλάβει την κάθε πονεμένη ύπαρξη, και συμπάσχει με τον κάθε άνθρωπο που πονά, γιατί ακριβώς, ξέρει τι πάει να πει “πόνος”.
Όταν η ψυχή κατέχεται από την αγάπη του Θεού, τότε, ω, πώς είναι όλα ευχάριστα, αγαπημένα και χαρμόσυνα! Η αγάπη, όμως, αυτή συνεπάγεται θλίψη· και όσο βαθύτερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η θλίψη.
Η Θεοτόκος δεν αμάρτησε ποτέ, ούτε καν με το λογισμό, και δεν έχασε ποτέ τη χάρη, αλλά και Αυτή είχε μεγάλες θλίψεις. Όταν στεκόταν δίπλα στο Σταυρό, τότε ήταν η θλίψη Της απέραντη σαν τον ωκεανό, και οι πόνοι της ψυχής Της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτεροι από τον πόνο του Αδάμ μετά την έξωση από τον Παράδεισο, γιατί και η αγάπη Της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη από την αγάπη του Αδάμ στον Παράδεισο. Και αν επέζησε, επέζησε μόνο με τη θεία δύναμη, με την ενίσχυση του Κυρίου, γιατί το θέλημά Του ήταν να δει η Θεοτόκος την Ανάσταση και ύστερα, μετά την Ανάληψή Του, να παραμείνει παρηγοριά και χαρά των Αποστόλων και του νέου χριστιανικού λαού.
Εμείς δεν φτάνουμε στο πλήρωμα της αγάπης της Θεοτόκου, και γι’ αυτό δεν μπορούμε να εννοήσουμε πλήρως το βάθος της θλίψεώς Της. Η αγάπη Της ήταν τέλεια. Αγαπούσε άπειρα τον Θεό και Υιό Της, αλλ’ αγαπούσε και το λαό με μεγάλη αγάπη. Και τι αισθανόταν άραγε, όταν εκείνοι, που τόσο πολύ η ίδια αγαπούσε και που τόσο πολύ ποθούσε τη σωτηρία τους, σταύρωναν τον αγαπημένο της Υιό;
Αυτό δεν μπορούμε να το συλλάβουμε, γιατί η αγάπη μας για τον Θεό και τους ανθρώπους είναι λίγη. Κι όπως η αγάπη της Παναγίας υπήρξε απέραντη και ακατάληπτη, έτσι απέραντος ήταν και ο πόνος της που παραμένει ακατάληπτος για μας.
Η Θεοτόκος δεν παρέδωσε στη Γραφή ούτε τις σκέψεις Tης ούτε την αγάπη Tης για τον Υιό και Θεό Tης ούτε τις θλίψεις της ψυχής Tης κατά την ώρα της σταυρώσεως, γιατί ούτε και τότε θα μπορούσαμε να τα συλλάβουμε. Η αγάπη Tης για τον Θεό ήταν ισχυρότερη και φλογερότερη από την αγάπη των Χερουβείμ και των Σεραφείμ, και όλες οι δυνάμεις των αγγέλων και αρχαγγέλων εκπλήσσονται με Αυτήν.
Στην καθημερινή ζωή είναι πολύ σπουδαίο να «αφουγκραζόμαστε» από το πρωί μέχρι το βράδυ για να ακούσουμε τις υποδείξεις του Θεού, πού μας λέει τι να κάνουμε και πώς να ενεργούμε. Αλλά δεν μπορούμε να ελευθερωθούμε οριστικά από τους κακούς λογισμούς. Ακόμη και αυτοί πού είναι τέλειοι δεν το μπορούν. Η τελειότητά τους δεν είναι τέτοιας φύσεως πού να μην ενοχλούνται από τίποτε.
***
Στάρετς Σάββας ο Παρηγορητής
«Εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ, τω Θεώ παραθώμεθα». Αυτή είναι μια εκφώνηση την οποία συχνά ακούμε κατά τη Θεία Λειτουργία. Ας αντηχεί όχι μόνο στ’ αυτιά μας, αλλά ας φθάνει μέχρι την καρδιά, μέχρι το βάθος της και ας βρίσκει εκεί ειλικρινή και καταφατική απόκριση.
«Γεννηθήτω το θέλημά Σου». Τα λόγια αυτά της Κυριακής προσευχής, σαν τις θωπευτικές θερμές ακτίνες του ήλιου, ας θερμαίνουν την ύπαρξή μας χύνοντας σ’ αυτήν τη μακαρία ειρήνη και την ήσυχη στάση μας σε όλες τις δυστυχίες και τις χαρές της ζωής, ενισχύοντάς την σε κάθε δραστηριότητα που επιβάλλεται σε κάθε θέση ή κατάσταση που βρισκόμαστε.
Το να παραδώσεις τον εαυτό σου στη θεία καθοδήγηση, το να μπεις κάτω από τη ζεστή και γεμάτη αγάπη σκέπη του Θεού, αυτός είναι ο σπουδαιότερος όρος μιας ευτυχισμένης ζωής…
ΕΛΛΗΝΙΚΑ | iconandlight (wordpress.com)