Παρασκευή 20 Ιουνίου 2025

Η τελευταία συνέντευξη του Hans Urs von Balthasar β

Συνέχεια από Πέμπτη 19 Ιουνίου 2025


Η τελευταία συνέντευξη του Hans Urs von Balthasar β

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

K: Στο θησαυροφυλάκιο του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων βρίσκεται μια επιστολή του Paul Claudel. Σε αυτήν, ο ποιητής περιγράφει πώς ανήμερα Χριστουγέννων του 1886 έζησε εκεί τη μεταστροφή του. Έχετε μεταφράσει πολλά έργα του Claudel, όπως και των Bernanos, Peguy. Τον Claudel τον γνωρίσατε προσωπικά. Και τον έχετε μεταφράσει με τόση ευαισθησία στα γερμανικά, ώστε οι μεταφράσεις σας να έχουν παιχτεί στις σκηνές της Βασιλείας και της Ζυρίχης, με τη Maria Becker, για παράδειγμα. Για αυτές τις μεταφράσεις λάβατε το βραβείο Gottfried-Keller. Τι ήταν αυτό που σας συγκινούσε ιδιαίτερα σε αυτά τα έργα και τις μεταφράσεις τους;

B: Ο Claudel ήταν ένας μαγνητικός και κοσμικός άνθρωπος. Δεν μπορούσε χωρίς το έσχατο άστρο. Κι εγώ λέω, το χρειάζομαι κι εγώ. Χρειαζόταν το Όλον. Αυτό ήταν ένα είδος κοσμικής καθολικότητας σε εκείνον. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που με συνεπήρε σε αυτόν. Φαίνεται ξεκάθαρα στις μεγάλες του ωδές, τις οποίες με μεγάλη ευχαρίστηση μετέφρασα. Κι έπειτα είναι από την άλλη πλευρά αυτό το μεγαλειώδες δράμα που όλοι γνωρίζουν, το Μεταξωτό Παπούτσι (Le Soulier de satin), που είναι επίσης ένα κοσμικό δράμα, στο οποίο οι χαρακτήρες ενσαρκώνουν ηπείρους. Υπάρχει ο Κινέζος, που αντιπροσωπεύει την Κίνα. Υπάρχει ο Αλμάγκρο, που είναι η Νότια Αμερική. Είναι ολόκληρος ο κόσμος επάνω στη σκηνή. Και είναι μια τεράστια σύγκρουση, καταλαβαίνετε, για αυτή την αγάπη, η οποία πρέπει να ξεπεράσει το καθαρά σεξουαλικό και να επεκταθεί σε κάτι μεγαλύτερο.
Αν διαβάσετε το κεφάλαιό μου για τον Δάντη, τότε θα βρείτε ουσιαστικά το ίδιο. Δηλαδή: πώς μεταμορφώνεται μια προσωπική αγάπη προς τη Βεατρίκη σε ουράνια αγάπη; Και εκεί ψηλά τη βρίσκει ξανά.

K: Έχετε μεταφράσει εντελώς διαφορετικές γλώσσες: Ισπανικά, Λατινικά, Ελληνικά· συγγραφείς, στοχαστές, μυστικούς. Το όλο εγχείρημα πίσω από αυτό, ήταν —όπως έχετε ήδη αναφέρει κάποτε— το επιστροφή στις πηγές. Δεν ασχοληθήκατε με την ποιμαντική ψυχολογικά ή με κάποια προσαρμογή στη σύγχρονη εποχή, αλλά επιδιώξατε διαρκώς αυτήν την επιστροφή στις πηγές.

B: Ναι, αυτό είναι αλήθεια. Εκεί όπου στην ιστορία αναπηδά ξαφνικά κάτι το αρχέγονο. Και αρχέγονο σημαίνει για μένα ευαγγελικό, σύμφωνο με το Ευαγγέλιο. Γι’ αυτό και πάντα με ενδιέφεραν οι άνθρωποι από τους οποίους αναβλύζει αυτό.[ΕΝΑΣ ΟΜΟΡΦΟΣ ΟΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ: ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ]

K: Είναι αυτό και μια μορφή επιβεβαίωσης της χριστιανικής πίστης, όταν αυτή αναγνωρίζεται μέσα στον κοσμικό χώρο;

B:
Ναι, λοιπόν, αν δείτε τον δεύτερο τόμο της Herrlichkeit (Δόξα), το πρώτο μισό τιτλοφορείται κληρικά στυλ. Εκεί βρίσκω μεγάλες μορφές, μέχρι και τον Βοναβεντούρα και, αν θέλετε, και τον Θωμά τον Ακινάτη. Αλλά τι υπάρχει μετά μέσα στον κληρικό χώρο που πραγματικά ξεχωρίζει; Και τότε, παραδόξως, εμφανίζονται λαϊκοί· ο Δάντης είναι ο πρώτος. Μετά, άνθρωποι όπως ο Πασκάλ ή ο Solov'ëv.

K: Μου δώσατε ήδη δύο φορές τη λέξη-κλειδί κληρική Εκκλησία. Ο Maurice Blondel είχε περιγράψει το 1910 ακριβώς αυτή την Εκκλησία, την οποία και εσείς πολεμήσατε στη δεκαετία του '50. Είχε περιγράψει αυτή τη στάση της Εκκλησίας, την οποία αποκαλεί κανείς ολοκληρωτισμό (Integralismus), με αυτόν τον τρόπο: Αντί να ακολουθεί την εντολή του Κυρίου —να αφήσει κανείς τα 99 πιστά πρόβατα στο λιβάδι και να πάει να ψάξει το χαμένο— μένει με εκείνο το ένα που έχει απομείνει πιστό, για να το δέσει ακόμη καλύτερα. Το έχετε κάποτε παραθέσει αυτό.

B: Δεν το θυμάμαι πια, αλλά είναι πολύ καλό.

K:
Πού λοιπόν εσείς βιώσατε αυτόν τον Ολοκληρωτισμό; Ήταν η Ρώμη, η τότε Ρώμη, η εκκλησία των κληρικών, ή ήταν το Τάγμα σας, από το οποίο αποχωρήσατε;

B: Όχι, αυτό δεν θα το έλεγα. Αλλά ας πούμε, ήταν ένα είδος θεολογίας, που έπρεπε να την παπαγαλίζει κανείς. Δεν ήταν αρκετά ανοιχτή στον κόσμο. Το Schleifung der Bastionen (Κατεδάφιση των Οχυρών) ήθελε να ανοίξει τα όρια, αλλά αυτό μετά παρερμηνεύτηκε. Δηλαδή, μέσα σ’ ένα ανακάτεμα διαφόρων θρησκευτικών ή χριστιανικών δογμάτων, που τώρα θέλουν να μετατραπούν σε έναν γενικό χριστιανισμό —σε αυτό δεν θα συμμετείχα.

K: Αυτό ήταν το 1952, το Schleifung der Bastionen. Δέκα χρόνια. Πρέπει να νιώθατε τότε πολύ πιεσμένος και εγκαταλειμμένος. Κάποτε, σε μια αντιπαράθεση με έναν παλιό σας συμμαθητή από το Engelberg, λέτε: «Εκείνα τα χρόνια ήμουν περίπου θήραμα. Αν αφήσω το κάλυμμά μου, είμαι ελεύθερος για κυνήγι.»

B
: Ναι, έτσι ήταν. Το 1950 αποχώρησα από το Τάγμα. Κανένας Ελβετός επίσκοπος δεν ήθελε να με δεχτεί, γιατί ορισμένοι άνθρωποι μου έκλεισαν τις πόρτες στις Επισκοπές. Ήμουν τρία χρόνια μόνος στη Ζυρίχη. Είχα την άδεια να εξομολογώ, να λειτουργώ, αλλά τίποτε παραπάνω. Δεν είχα επίσκοπο. Οι λαϊκοί φίλοι μου στη Ζυρίχη μεσολάβησαν για μένα στην Chur, για να αποκτήσω επίσκοπο. Ο επίσκοπος Caminada με δέχτηκε.

K: Δεν κληθήκατε λοιπόν ούτε στη Β΄ Βατικανή Σύνοδο
B: Όχι.
K: Ούτε την έδρα του Guardini στο Μόναχο;
B: Απέρριψα όλες τις πανεπιστημιακές έδρες. Μου είχαν προταθεί πέντε ή έξι.
K: Τις απορρίψατε;
B: Ναι.
K:
Αλλά είχατε, παρ’ όλα αυτά, εκείνες τις δύσκολες εποχές, ακόμα φίλους;

B:
Είχαμε μια καλή ομάδα στη Ζυρίχη από παλιούς συμφοιτητές. Ναι, και δούλεψα πολύ στη Ζυρίχη. Για παράδειγμα, έγραψα εκεί το έργο για τον Bernanos. Και φυσικά ήμουν πότε-πότε και στη Βασιλεία. Έκανα και άλλα ταξίδια. Έδινα πνευματικές ασκήσεις, και ούτω καθεξής. Freiwild (θήραμα) σημαίνει: δεν ανήκα σε κανέναν. Αυτά ήταν εκείνα τα τρία χρόνια. Ήταν μια πικρή εποχή. Ήταν μια πικρή εποχή.

K: Τότε αναφερθήκατε και στον Bernanos. Είπατε πως ένας ιερέας μπορεί να γίνει άγιος είτε αφοσιωμένος στην ποιμαντική είτε υποφέροντας από τις αδικίες της Εκκλησίας.

B:
Ναι, δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν. Δεν πικράθηκα καθόλου με την αποχώρησή μου. Στην ουσία, μετά πιθανώς πέτυχα περισσότερα απ’ ό,τι πριν. Και είχα και πολύ, πολύ καλούς φίλους μέσα στο Τάγμα. Για παράδειγμα, έχω έναν πολύ καλό φίλο στο Σαν Φρανσίσκο, που ίδρυσε έναν εκδοτικό οίκο για να εκδώσει τα έργα μου και της Adrienne von Speyr. Και το κάνει.

K
: Αργότερα αποκτήσατε φίλους και στην επίσημη Εκκλησία. Ο σημερινός καρδινάλιος Ratzinger, που προΐσταται της Glaubenskongregation (Σύνοδος για την πίστη) για το Δόγμα της Πίστεως, είναι φίλος σας. Συνεργάζεστε μαζί του.

B:
Ναι, φυσικά. Πάντα έλεγα: οι φίλοι μου ανεβαίνουν ψηλά σαν μπαλόνια. Γίνονται επίσκοποι και καρδινάλιοι, όπως ο de Lubac, ο Ratzinger και λοιποί. Ακόμα κι ο Lehmann έγινε επίσκοπος. Αυτό είναι μια απώλεια για μένα. Τώρα έχουν άλλες υποχρεώσεις.

K: Είναι λάθος η εντύπωση ότι στις δεκαετίες του ’50 εσείς ανοίξατε ρήγματα στα οχυρά της Εκκλησίας και κατόπιν, στις δεκαετίες του ’60 και μετά, αγωνιστήκατε κατά των «καταρρεύσεων φραγμάτων» στον καθολικισμό;

B:
Παρακαλώ, μπορεί να το πει κανείς έτσι. Είναι μια περιεκτική διατύπωση.

K
: Από πού προήλθε αυτή η «στροφή»;
B: Δεν είναι στροφή.
K: Γιατί όχι; Πολλοί την αντιλαμβάνονται έτσι.

B: Είναι, φυσικά, όπως είπα και για τον Rahner: δεν αλλάξαμε εμείς. Οι άνθρωποι που μας θεωρούσαν τότε αριστερούς, τώρα μας θεωρούν δεξιούς, επειδή εκείνοι μετακινήθηκαν προς τα αριστερά. Εμείς θέλαμε πάντοτε τη μέση οδό. Δεν μπορώ να καταλάβω τον Lefebvre. Για μένα αυτό είναι αντίφαση: να θες να είσαι καθολικός χωρίς να αποδέχεσαι μια Σύνοδο. Ούτε μπορώ όμως να αποδεχτώ και τους φιλελεύθερους που διαβρώνουν την εικόνα του Χριστού. Θέλω το κέντρο της αλήθειας, δηλαδή της χριστιανικής αλήθειας —όχι της δικής μου.

K:
Αγωνιστήκατε έντονα κατά του ολοκληρωτισμού. Γράψατε κάποτε, στον Maximus Confessor, ότι ο ολοκληρωτισμός είναι σαν μούχλα που σκοτώνει τα πάντα: μια ζωντανή βιβλική θεολογία, τον διάλογο μεταξύ θεολογίας και πνευματικότητας, και τη δημοκρατία του πνεύματος. Βλέπετε σήμερα στην Καθολική Εκκλησία να πληρούνται και να διασφαλίζονται αυτά τα τρία;

B: Τίποτα δεν είναι διασφαλισμένο στην Εκκλησία. Πρέπει πάντα να αγωνιζόμαστε γι’ αυτό. Νομίζω ότι ο σημερινός Πάπας [Ιωάννης Παύλος Β’] το αντιλαμβάνεται. Έχει ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία, για μια κανονική, καλή θεολογία μετριοπαθή. Προσπαθεί να παραμένει σε διάλογο με όλους. Ίσως θα έπρεπε να απευθύνεται λίγο περισσότερο και προς άλλες θρησκείες. Πηγαίνει πάντα στους καθολικούς. Δεν το κατηγορώ αυτό. Έχει κάνει αρκετά —ο Θεός ξέρει— ως τις Φιλιππίνες και αλλού. Αλλά μαζεύει γύρω του τους καθολικούς. Ο λόγος προς τα έξω, πέρα από τα όρια της Εκκλησίας… Η Εκκλησία δεν είναι κλειστός χώρος, αλλά απευθύνεται σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι το ουσιώδες του Χριστιανισμού: να εκπορεύεται προς τα έξω. Αντίθετα με τον Ιουδαϊσμό, που πάντα θέλει να επιστρέφει στη γη.

K
: Και ποια θέση έχουν οι άλλες ομολογίες και θρησκείες στην Εκκλησία; Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 εκδώσατε ένα βιβλίο για τον Karl Barth, πρώτος στον γερμανόφωνο χώρο. Είχατε πει τότε: όσο περισσότερο οι Εκκλησίες είναι ο εαυτός τους, τόσο πλησιάζουν μεταξύ τους.

B: Όταν είναι ο εαυτός τους, πλησιάζουν το Ευαγγέλιο. Κι εμείς, οι καθολικοί, μπορούμε να αναρωτηθούμε: είναι αυτό πραγματικά ευαγγελικό; Είναι. Και οι Λουθηρανοί και οι Καλβινιστές μπορούν επίσης να κάνουν τις ίδιες ερωτήσεις. Κι όταν ο Karl Barth, για παράδειγμα, επιτίθεται στον Καλβίνο, το κάνει στο όνομα του Ευαγγελίου.

K: Το Ευαγγέλιο ως μέτρο. Είστε σχεδόν σαν τον Λούθηρο. Αν κάνετε το Ευαγγέλιο το μοναδικό μέτρο μέσα στην Εκκλησία…

B: Παίρνω τον Χριστό ως μέτρο για όσα Εκείνος θεμελίωσε.

K:
Υπάρχει ένας θρύλος. Τον έχετε διηγηθεί και τον έχετε αναπτύξει σε βιβλίο. Για τις 11.000 Παρθένες. Τις επιτέθηκαν σκυλιά, τις σκότωσαν. Μία από αυτές δραπέτευσε από φόβο για τη ζωή της. Ονομάζεται Cordula. Αλλά το βράδυ τη βασάνισε ο φόβος για τη σωτηρία της. Και την επόμενη μέρα παρουσιάστηκε μόνη της και πέθανε κι εκείνη. Το ονομάζετε αυτό την κρίσιμη στιγμή. Πού βρίσκεται σήμερα για εσάς η κρίσιμη στιγμή; Πού αναγνωρίζετε τη Cordula; Πού θα θέλατε να την μιμηθείτε;

B: Θεέ μου, όπου διώκεται η Εκκλησία. Και αυτό συμβαίνει σε όλον τον κόσμο.
Ποτέ δεν υπήρξαν τόσοι διωγμοί κατά της Εκκλησίας όσο σήμερα. Παντού υπάρχει αυτό το κρίσιμο σημείο.


K:
Και για τον Ευρωπαίο Χριστιανό;

B:
Ε, αυτοί θα έπρεπε να νοιάζονται λίγο περισσότερο για τον κόσμο και λιγότερο για την ευημερία τους. Υπάρχουν φυσικά πολλά πράγματα που είναι καλά στην Ευρώπη — δεσμεύσεις που μετρούν απολύτως. Φυσικά και υπάρχουν. Αλλά υπάρχουν και παρωπίδες. Όσο μπορούν να κάνουν τα ταξίδια και τα οργανωμένα τουριστικά τους πακέτα προς ανάρρωση, είναι χαρούμενοι που πάνε μέχρι τη Μανίλα ή οπουδήποτε αλλού. Και περνούν δίπλα από κρημνώδεις πλαγιές που καίγονται, χωρίς να σταθούν.
Αυτό το βρίσκω αποκρουστικό.


K: Ποια είναι σήμερα τα σημεία και οι τόποι όπου — όπως εσείς το βλέπετε — μπορεί ή πρέπει να συμβούν δραματικά γεγονότα; Πού παραμονεύει η κρίση, πού διακυβεύονται καθοριστικά πράγματα;

B:
Θα ανέφερα πρώτα τη Νότια Αμερική, γιατί εκεί ξεσπά κάτι απόλυτα κεντρικό και χριστιανικό: η επιλογή υπέρ των φτωχών. Και αυτό δεν μπορούμε πια να το προσπεράσουμε. Αλλά πρέπει... L’Évangile d’abord (Πρώτα το Ευαγγέλιο), έτσι; Πρέπει να υπάρχει χριστιανική κατανόηση του φτωχού και όχι μόνο μια μαρξιστική κοινωνιολογική ανάλυση ως βάση. Πρέπει να υπάρχει κάτι βαθύτερο στη βάση. Βλέπω εκεί μεγάλες δυνατότητες.
Αν αυτό εξελιχθεί πραγματικά σε αυτό που λείπει από πολλές άλλες θεολογίες — και αυτό το νιώθουν οι Νοτιοαμερικανοί — ότι εμείς θεολογούμε πολύ θεωρητικά, αιωρούμαστε στον αέρα. Αυτό μπορεί να ειπωθεί ακόμη πιο έντονα για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

K: Οι Εκκλησίες κήρυτταν πάντοτε την κόλαση, τουλάχιστον στο παρελθόν. Εσείς μιλήσατε τώρα για τις δυνατότητες που υπάρχουν στον κόσμο. Πού βρίσκονται λοιπόν οι κίνδυνοι;

B
: Οι κίνδυνοι βρίσκονται στα άκρα, που πάντα απομονώνουν ένα μέρος — για παράδειγμα, η επιλογή υπέρ των φτωχών, ή η ιδέα της communio (γι' αυτό άλλωστε ονομάσαμε έτσι το περιοδικό μας: Communio Sanctorum) — αν μετατραπεί σε κομμουνισμό. Αυτό είναι ένα χαντάκι, όπου δεν διακρίνει κανείς πια την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του προσώπου.
Όπου τα πράγματα φτάνουν στα άκρα, χάνεται η ισορροπία. Το ίδιο και στον φιλελευθερισμό ή τον ολοκληρωτισμό. Είναι απλώς χαντάκια, και πρέπει να βαδίζεις στη μέση.

K
: Μιλήσαμε για τον ολοκληρωτισμό. Ο φιλελευθερισμός, πώς ακριβώς;

B: Όλες αυτές οι μορφές αποσύνθεσης του φαινομένου που ακόμη ζουν από την αληθινή του ουσία. Πάρτε τον παλιό Harnack: μιλά για έναν καλόκαρδο Θεό Πατέρα — το πήρε φυσικά από τον Χριστιανισμό.
Αλλά όταν εγκαταλείπει όλη τη σοβαρότητα της σχέσης Πατρός, Υιού και Πνεύματος, όπως τη βλέπουμε στη ζωή του Ιησού, και βλέπει στον Ιησού μόνο έναν άνθρωπο, τότε ζει από μια παράδοση που στην πραγματικότητα δεν την έχει πια.

Κ: Και πού θα θέλατε σήμερα να δώσετε στους ανθρώπους θάρρος, ενθάρρυνση;


Β: Στο νόημα της ζωής. Δεν ξέρουν πια γιατί υπάρχουν, και γι’ αυτό οι νέοι έρχονται τόσο πρόθυμα, όταν μπορεί κανείς να τους δείξει ένα νόημα ζωής.
Το πιο σπουδαίο φαινόμενο είναι αυτό το ιταλικό· όταν έρχομαι στην Ιταλία — δεν μπορώ καν να μιλήσω ιταλικά — έχω μπροστά μου χιλιάδες που θέλουν απλώς αυτό το νόημα και θέλουν και να το ζήσουν.
Το ζουν. Αυτό είναι το καταπληκτικό. Ίσως είναι και κάτι ρωμανικό, έτσι δεν είναι; Στη Γερμανία δεν γίνεται τόσο εύκολα να έχει κανείς χιλιάδες μπροστά του.
Αλλά είχα αρκετούς ανθρώπους και στήν Καθολική Ημέρα στο Φράιμπουργκ.

Κ: Δηλαδή ένα είδος νέου νεανικού κινήματος στο τέλος αυτού του αιώνα;

Β
: Ναι, αλλά μια εντελώς διαφορετική νεολαία. Δεν είναι πια ρομαντική όπως του Γκουαρντίνι, δεν είναι εξεγερτική όπως εκείνη του ’68, αλλά αναζητά το κεντρικό νόημα — και εκεί υπάρχει μια απίστευτη ευκαιρία.

Κ:
Είναι όμως και κριτική; θέλει να κατανοήσει αυτόν τον κόσμο και ταυτόχρονα να τον "φέρει στο σπίτι", ή λαχταρά να επιστρέψει ο κόσμος στον Χριστό — όπως και εκείνος [ο κόσμος] της δεκαετίας του 1920.

Β
: Θα έλεγα ότι φυσικά δεν είναι πολλοί, αλλά το πλήθος ποτέ δεν αποφασίζει.
Όταν όμως πραγματικά μπορεί να διαμορφωθούν προσωπικότητες που δίνουν στίγμα και στέκονται όρθιες — όπως ο Μάξιμος Ομολογητής, που στάθηκε μόνος του τότε δημιουργείται έλξη, τότε υπάρχουν μαγνήτες.

Κ:
Κι εσείς, τι θα θέλατε να πετύχετε ακόμα πριν από τον θάνατό σας;

Β: Να πετύχω; Τίποτα. Τώρα αφήνομαι να καώ, να εξαϋλωθώ. Δεν γίνεται αλλιώς.
Καλείσαι να είσαι παντού. Διαλύεσαι.

Αν μπορούσα να γράψω ακόμα έναν τόμο από αυτή τη Θεολογική, θα το ήθελα πολύ. Αλλά δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω.
Το άλλο μου φαίνεται πιο σημαντικό: οι νέοι άνθρωποι, οι νέοι ιερείς, οι διαλέξεις, το περιοδικό, και ο εκδοτικός οίκος — αυτά είναι πιο σημαντικά για μένα.
Και κατά προτίμηση, να εξαφανιστεί κανείς πίσω από όλα όσα του φαίνονται σημαντικά.


Κ: Hans Urs von Balthasar, σας ευχαριστώ για αυτή τη συζήτηση. Ευχαριστώ πολύ.

ΠΟΣΟ ΑΠΟΚΑΡΔΙΩΤΙΚΟ, ΠΟΣΟ ΤΡΑΓΙΚΟ. ΠΟΣΟ ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΙΚΟ.
Η ΔΥΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΝΑΝ ΝΕΟ ΤΥΠΟ ΚΟΣΜΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ:ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ, ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΑΝΑΒΛΥΖΕΙ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ. ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΕΖΗΣΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΔΑΞΕ Ο ΚΑΛΟΣ ΣΜΕΜΑΝ.

«Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου, 1980
Γενικά, νιώθω όλο και πιο αποξενωμένος, απομακρυσμένος απ’ όσα έχω να κάνω. Παίζω όλους μου τους ρόλους – Σεμινάριο, θεολογία, Εκκλησία, Ρώσοι εμιγκρέδες, αλλά κυριολεκτικά «ρόλους». Δεν ξέρω πώς ν’ αποτιμήσω αυτούς τους ρόλους, τί είναι. Ίσως απλή τεμπελιά, ίσως κάτι βαθύτερο. Για να είμαι τίμιος, δεν γνωρίζω. Το μόνο που ξέρω είναι πως αυτή η αποξένωση δεν με κάνει δυστυχισμένο. Ουσιαστικά είμαι αρκετά ευχαριστημένος με τη μοίρα μου και δεν θα ήθελα κάποια άλλη. Κατά κάποιο τρόπο, μου αρέσει ο καθένας απ’ αυτούς τους ρόλους, ο καθένας απ’ αυτούς τους κόσμους, και μάλλον θα έπληττα αν τους στερούμουν. Αλλά δεν μπορώ να ταυτιστώ μαζί τους. Σκέφτομαι χονδρικά ως εξής: έχω μια εσωτερική ζωή, αλλά η πνευματική μου κρατιέται χαμηλά. Ναι, έχω πίστη, αλλά με ολοκληρωτική απουσία ενός προσωπικού μαξιμαλισμού, τον όποιο τόσο προφανώς απαιτεί το Ευαγγέλιο.

Απ’ την άλλη πλευρά όλα όσα διαβάζω για την πνευματική ζωή, όλα όσα βλέπω στους ανθρώπους που τη ζουν, κάπως με ερεθίζουν. Τί συμβαίνει; Είναι αυτοάμυνα, είναι φθόνος γι’ αυτούς που τη ζουν, και γι’ αυτό μια επιθυμία να τη δυσφημίσω; Κατόπιν, τυχαία, διάβασα ένα απόσπασμα από τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο για την ανάγκη να μισήσεις το σώμα σου, και αμέσως ένιωσα πως όχι μόνο ό,τι χειρότερο υπάρχει μέσα μου, αλλά και κάτι άλλο είναι που δεν συμφωνεί μ’ αυτό, που δεν το δέχεται.

Απλά ερωτήματα για μια απλή επίγεια ανθρώπινη ευτυχία: για τη χαρά που ξεπερνά τον φόβο του θανάτου• για τη ζωή στην οποία μας έχει καλέσει ο Θεός. για το γιατί και το πώς λάμπει ο ήλιος• για το ποιοι είναι οι ορίζοντες της Λαμπέλ, οι απαλοί λόφοι της που σκεπάζονται από δένδρα, ο απέραντος ουρανός της και οι λαμπρές ακτίνες του ήλιου. Απλά ερωτήματα!»

«Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου, 1982

Ο κληρικαλισμός δημιουργεί ασφυξία• ανάγει ένα μέρος του εαυτού του σ’ ολόκληρο τον ιερό χαρακτήρα της Εκκλησίας• μεταβάλλει τη δύναμή της σε ιερή εξουσία για να ελέγχει, να καθοδηγεί, να διοικεί• σ’ εξουσία για να επιτελεί μυστήρια, και γενικά, μετατρέπει την κάθε εξουσία σε «θεόσδοτη εξουσία»! Ο κληρικαλισμός αποσπά κάθε «ιερότητα» από τους λαϊκούς: αποδείξεις; το τέμπλο, η θεία Κοινωνία (μόνο κατόπιν αδείας), η Θεολογία...

Και όσο περισσότερο ο κληρικαλισμός «κληρικοποιεί» (η παραδοσιακή εικόνα του επισκόπου ή του ιερέα – που επιτείνεται από τα ρούχα του, τα μαλλιά του, κ.λπ., κι ο επίσκοπος από τις πανάκριβες στολές!), τόσο περισσότερο η ίδια η Εκκλησία θα εκκοσμικεύεται, θα υποτάσσεται πνευματικά σ’ αυτόν τον κόσμο. Στην Καινή Διαθήκη, ο ιερέας παρουσιάζεται ως ο ιδανικός λαϊκός. Σχεδόν όμως αμέσως μετά αρχίζει ο αυξανόμενος ριζικός χωρισμός του από τους λαϊκούς• κι όχι μόνο χωρισμός, αλλά αντίθεση κι αντιπαράθεση προς τους λαϊκούς…

Ο ιερέας αντί να είναι ο «τύπος των πιστών» (Α' Τιμοθ. 4, 12), εμφανίζεται με την εικόνα του «κυρίου πάσης ιερότητος» (master of all sacrality) που ξεχωρίζει από τους πιστούς, που διανέμει τη χάρη κατά βούληση.

Αυτή είναι η ρίζα της αντίθεσης στη συχνή θεία Κοινωνία από κάποιους κληρικούς – η προστασία της θείας Κοινωνίας με την εξομολόγηση, την άφεση, με την «εξουσία που μου έχει δοθεί...» κ.λπ. Είναι σαφές πως αυτός ο αγώνας μεγαλώνει τώρα υπό την επίδραση κάποιων κληρικών πού έχουν καταληφθεί από την εξουσία τους, από την «ιερότητά» τους. Τίποτε δεν απειλεί τόσο την εξουσία τους όσο η επιστροφή της Ευχαριστίας στην Εκκλησία, η αναγέννησή της ως το «Μυστήριο της Εκκλησίας», κι όχι ως ένα από «τα μέσα εξαγιασμού...».

Η τραγωδία της θεολογικής παιδείας βρίσκεται στο γεγονός πως νέοι άνθρωποι που θέλουν να γίνουν ιερείς αναζητούν –συνειδητά ή ασυνείδητα– αυτόν τον χωρισμό, αυτή την εξουσία, αυτό το ανέβασμα πάνω από τους λαϊκούς. Η δίψα τους αυτή ενισχύεται και γεννάται από ολόκληρο το σύστημα της θεολογικής παιδείας, τον κληρικαλισμό. Πώς μπορεί να τους κάνει κανείς να καταλάβουν, όχι μόνο με το μυαλό τους, αλλά μ’ ολόκληρη την ύπαρξή τους, πως πρέπει ν’ απομακρυνθούν από την εξουσία, από κάθε εξουσία, η οποία υπήρξε ανέκαθεν ένας πειρασμός που προέρχεται πάντοτε από τον Διάβολο; Ο Χριστός μάς απελευθέρωσε απ’ αύτη την εξουσία –«εδόθη μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης...» (Ματθ., 28,18)– αποκαλύπτοντας το Φως της εξουσίας ως εξουσία αγάπης και Ουσιαστικής αυτοπροσφοράς. Ο Χριστός δεν έδωσε στην Εκκλησία «εξουσία», αλλά το Άγιο Πνεύμα: «Λάβετε Πνεύμα Άγιον...». Η εξουσία, εν Χριστώ, επέστρεψε στον Θεό, κι ο άνθρωπος θεραπεύτηκε από το «διοικείν και διατάζειν».

Στο εξηκοστό πρώτο έτος της ζωής μου, ξαφνικά αναρωτιέμαι: Πώς τα πάντα έχουν τόσο πολύ διαστρεβλωθεί; Και φοβούμαι!»

ΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ ΠΟΥ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΨΥΧΗ. Η ΣΚΥΛΑ ΤΟΥ ΚΛΗΡΙΚΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΧΑΡΥΒΔΗ ΤΟΥ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΜΕΝΟΥ ΚΛΗΡΙΚΟΥ, ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ, ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ.
ΠΟΣΟ ΛΕΙΠΕΙ Ο ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ. ΝΙΚΗΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΖΗΛΩΤΙΣΜΟ. ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΣΗΜΕΡΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. ΟΙ ΜΕΝ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΟΙ ΔΕ ΜΕ ΤΟΝ ΦΑΡΙΣΑΙΚΟ ΝΟΜΙΚΙΣΜΟ. ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ  ΤΩΝ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΤΟΥ  ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ΄ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΑΡΕΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΟΝΟΦΥΣΙΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΗΣ ΘΕΑΡΧΙΑΣ ,ΚΑΘΑΡΣΗ, ΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΘΕΩΣΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΝΙΔΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΑ ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΒΑΘΟΥΣ, ΤΗΝ ΝΕΑ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΡΙΑ, ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΜΑΤΑΙΟΠΟΝΟΥΝ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΙΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.

Χρήστος Γιανναράς - ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - 1ο κεφάλαιο

  Συνέχεια από: Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

§ 1. Ἡ θεολογία τῆς ἑνότητας

Ἀπὸ τὶς πρῶτες στιγμὲς τοῦ ἱστορικοῦ της βίου ἡ Ἐκκλησία ἔχει τὴ συνείδηση ὅτι ἡ ἑνότητά της δὲν εἶναι γεγονὸς ἰδεολογικῆς ἁπλῶς ὁμοιογένειας ἢ ἀποτέλεσμα ὀργανωτικῆς διάρθρωσης. Οἱ πρῶτες χριστιανικές κοινότητες δὲν ἐμφανίζονται στὴν Ἱστορία οὔτε σὰν ἰδεολογικὸ κίνημα, οὔτε σὰν ταξικὴ ὀργάνωση, οὔτε καὶ σὰν καινούργιος «θρησκευτικός» θεσμὸς τοῦ κοινωνικοῦ βίου. Τὸ ὄνομα ποὺ ἐκφράζει τὴν κοινωνιολογικὴ - ἱστορική, ἀλλὰ καὶ τὴν οὐσιαστικὴ ταυτότητα τῶν πρώτων χριστιανικῶν κοινοτήτων εἶναι ἡ ἑλληνικὴ λέξη ἐκκλησία. Καὶ ἐκκλησία σημαίνει σύναξη, συναγωγή, ἕνα ἀφετηριακὸ γεγονὸς κοινωνίας καὶ ἑνότητας τῶν ἀνθρώπων, πρὶν ἀπό κάθε ἄλλο προσδιορισμό3.[ΚΑΛΕΣΕ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ, ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ, ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΖΙ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΒΑΠΤΙΣΕ ΕΚ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ. ΚΑΙ ΚΑΤΕΣΤΗ Ο ΝΟΝΟΣ ΤΟΥΣ, Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΑΣ]

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι δημιουργία κοινωνίας, ἑνὸς συγκεκριμένου τρόπου ἀνθρώπινης κοινωνίας. Αὐτὸς ὁ τρόπος τείνει νὰ πραγματώση δυναμικὰ τὴν ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων ὄχι σὰν συμβατική συμβίωση ἢ ἀποτέλεσμα ἰδεολογικῶν καὶ βιοτικῶν συνθηκῶν, ἀλλὰ ὡς ὑπαρκτικὸ γεγονός: Τὴν ἑνότητα ὡς ὀντολογικὴ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου, ὡς τὸν «κατὰ φύσιν» καὶ «κατ' ἀλήθειαν» τρόπο ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου.[ΦΟΒΕΡΗ ΟΜΟΒΡΟΝΤΙΑ. ΕΤΣΙ ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ, ΡΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ. Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΤ' ΑΝΑΛΟΓΙΑΝ]

Η πραγματικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας διαφέρει ἀπὸ τὰ πολιτικὰ καὶ ἰδεολογικὰ συστήματα κοινωνικῆς ὀργάνωσης ἀκριβῶς ὡς πρὸς τὸ ὀντολογικὸ περιεχόμενο τῆς ἑνότητας ποὺ ἐπιδιώκει. Οἱ προσπάθειες τῶν ἐπιμέρους ἀνθρώπινων κοινωνιῶν ἢ κοινωνικῶν ὁμάδων, ἔτσι ὅπως ἐκφράζονται στὰ προγράμματα καὶ τὶς ἐπιδιώξεις τῆς πολιτικῆς ἢ στοὺς ἰδεολογικούς στόχους καὶ τὶς φιλοσοφικές τους θεμελιώσεις ἀποβλέπουν στὴ βελτίωση (ὀρθολογικὴ ἢ ἠθική) τῶν ὅρων καὶ τῶν συνθηκῶν τῆς συμβίωσης τῶν ἀνθρώπων, μὲ τελικό σκοπὸ τὴν πληρέστερη ἱκανοποίηση τῶν ἀτομικῶν ἀναγκῶν τῆς κάθε κοινωνικῆς μονάδας.[ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΗΤΑΝ Η ΔΟΞΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ]

᾿Αλλὰ ὅταν ὁ τελικός στόχος τοῦ κοινωνικοῦ βίου καὶ τῆς δυναμικῆς του βελτίωσης εἶναι ἡ ἱκανοποίηση καὶ κατοχύρωση τοῦ ἀτόμου, τότε ἡ ἀλήθεια τῆς κοινωνίας τῶν ἀνθρώπων ἐξαντλεῖται ἀναπόφευκτα στὴ φαινομενολογία τῆς συμβίωσης ἑνὸς ἀθροίσματος ἀτομικοτήτων. [ΧΑΣΑΜΕ ΗΔΗ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ] Η κοινωνική ζωὴ εἶναι τότε ἕνα ἐπιφαινόμενο ἀντικειμενικῶν ρυθμίσεων, τυπικὰ θεσμοποιημένων σχέσεων, ταυτισμοῦ συμφερόντων ἢ ἰδεολογικῶν ἐπιδιώξεων. Μὲ ἄλλα λόγια: Ἡ συμβατικὴ ἀντίληψη τῆς κοινωνικῆς ἑνότητας προϋποθέτει σὰν ὁρισμὸ καὶ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου τὴν αὐτονομημένη ἀτομικότητα, τὴν ὀντική-χρονικὴ ἐκδοχὴ τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, τὸ ψυχολογικὸ «ἐγώ»τὴν ἱστορικὴ αὐτοσυνειδησία τοῦ ἀνθρώπου. Ο τρόπος ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀτομικότητα (βιολογική, ψυχολογική, ἱστορικὴ καὶ πάντοτε ὀντικὴ ἀτομικότητα) ποὺ προηγεῖται τοῦ συμβατικοῦ γεγονότος τῆς κοινωνικῆς συμβίωσης. Η κοινωνικότητα, ἔστω καὶ ὡς «εἰδοποιὸς διαφορὰ» τοῦ ἀνθρώπινου εἴδους, κατανοεῖται σὰν ἰδιότητα τῆς ἀτομικῆς φύσης τοῦ ἀνθρώπου4.

Στοὺς ἀντίποδες βρίσκεται ἡ πραγματικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας καὶ ὁ τρόπος ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου ποὺ αὐτὴ προϋποθέτει: Προυποθέτει τὴ δυναμικὴ αὐθυπέρβαση τῆς ἀτομικότητας, τὸν ἄνθρωπο ὡς ὑπαρκτικὸ γεγονὸς κοινωνίας καὶ σχέσης. Ὁρισμὸς καὶ ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ κοινωνία καὶ σχέση, δηλαδή ή πραγματικότητα τοῦ προσώπου5, ἡ εἰκόνα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στὴν ἀνθρώπινη φύση, ὅπως ἀποκαλύπτεται αὐτὴ ἡ εἰκόνα στὸ ἰδρυτικό γεγονὸς τῆς Ἐκκλησίας.

Ἵδρυτικὸ γεγονὸς τῆς ᾿Εκκλησίας, εἶναι ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ, ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὄχι μιὰ καινούργια θρησκευτική διδασκαλία, ὄχι μιὰ νέα μεταφυσική θεωρία, ἀλλὰ ἕνα γεγονὸς μὲ συγκεκριμένες ἱστορικὲς συντεταγμένες, γεγονὸς ποὺ τέμνει στὰ δυὸ τὴ σύνολη Ἱστορία τῶν ἀνθρώπων: Ηγεμονεύοντος Ποντίου Πιλάτου τῆς Ἰουδαίας, ἐν ἔτει πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος6, ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος, συγκεκριμένο ἱστορικὸ πρόσωπο, Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς τοῦ Θεοῦ.

Ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου ἱδρύει τὴν Ἐκκλησία: ἀποκαλύπτει ἔνσαρκη μέσα στὴν Ἱστορία τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸν ἄνθρωπο, τὸν κοινό τρόπο ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου «ἐνυπόστατον» στὸ θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ.[ΤΗΝ ΣΤΑΥΡΩΣΗ. ΤΟΝ ΧΑΡΗΚΑΝ ΠΟΛΥ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΕΝΥΠΟΣΤΑΤΟ ΤΡΟΠΟ ΥΠΑΡΞΕΩΣ]

Τὸ ἱστορικὸ γεγονὸς τῆς ἐνανθρώπισης τοῦ Θεοῦ ἀποκαλύπτει καταρχὴν τὸν ἄχρονο τρόπο τῆς θείας ζωῆς ποὺ εἶναι ἡ ἀγάπη (Α΄ Ἰωαν. 4.8), ἡ ἀγάπη ὄχι σὰν ἠθικὴ ἰδιότητα (ἰδιότητα συμπεριφορᾶς), ἀλλὰ ὡς ὀντολογικὴ πραγματικότητα ποὺ θὰ πῆ: ὑπαρκτικὴ ἀλήθεια, ἀλήθεια ἑνότητας, κοινωνίας καὶ σχέσης7.[ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΟΣΚΟΥΣ ΔΕΧΤΗΚΕ ΜΕ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ Ο ΗΡΩΔΗΣ] Αὐτὴ ἡ ἑνότητα φανερώνει μέσα στὴν Ἱστορία τὴ Θεότητα ὡς Τριάδα Προσώπων καὶ Μονάδα Φύσεως,[ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ] οὐσιαστικὴ Μονάδα καὶ ὑπαρκτικὴ Τριάδα, τριαδική κι ὡστόσο ἑνιαία θέληση καὶ ἐνέργεια. Ἡ ἀλήθεια τοῦ Ἑνὸς καὶ Τριαδικοῦ Θεοῦ ἀποκαλύπτεται στὸν κενωτικό τρόπο προσλήψεως τῆς ἀνθρώπινης φύσης ἀπὸ τὸν Λόγο: Ονομάζουμε κένωση τὴ δυναμικὴ «αὐτοαπόκρυψη» τῆς Θεότητας τοῦ Λόγου στὴ σχέση κοινωνίας μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση, σχέση ποὺ μᾶς ἀποκαλύπτει τὸ «ἄδειασμα» ἀπὸ κάθε στοιχεῖο ἀτομικῆς αὐτοτέλειας, δηλαδὴ ἕνα καινούργιο γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ἐμπειρία καὶ τὶς ἀνθρώπινες κατηγορίες τρόπο ὑπάρξεως: Εἶναι ὁ ὑποστατικὸς τρόπος ὑπάρξεως τοῦ Λόγου, ποὺ σαρκοῦται ἐνεργείᾳ τοῦ Πνεύματος γιὰ νὰ φανερώση τὸν Πατέρα, ὁ τρόπος ὑπάρξεως τῆς τριαδικῆς «ἀλληλοπεριχώρησης», τῆς θείας ἀγάπης8.[ΠΟΥ ΣΑΡΚΟΥΤΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ;]

Καὶ ἡ ἀλήθεια τοῦ Ἑνὸς καὶ Τρισυπόστατου Θεοῦ ἀποκαλύπτει τὴν ἀλήθεια τοῦ ἑνὸς καὶ μυριυπόστατου ἀνθρώπου: [ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ ΕΚΘΕΣΗ ΙΔΕΩΝ] Φανερώνει καὶ ἑρμηνεύει τὸν «κατ᾿ ἀλήθειαν» ἄνθρωπο, τὴν ὑπαρκτικὴ προυπόθεση καὶ τὸ δυναμικό «τέλος» αὐτῆς τῆς ἀλήθειας ποὺ εἶναι ἡ προσωπική (ὑποστατική καὶ ὄχι ἀτομικὴ) ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ἡ εἰκόνα τῆς τριαδικῆς κοινωνίας στὴν ἀνθρώπινη φύση. Ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου, ἡ συγκεκριμένη ἱστορικὴ πραγματικότητα τῆς κενώσεως τοῦ Χριστοῦ, εἶναι μιὰ δυνατότητα βιωματικοῦ συντονισμοῦ μὲ τὸν ὑποστατικό τρόπο τῆς ὑπάρξεως, δηλαδὴ μὲ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴ γνησιότητα τῆς ὑπάρξεως, τὴν «κατὰ φύσιν» καὶ «κατ᾿ ἀλήθειαν» ὕπαρξη.[Η ΤΡΙΑΔΙΚΗ ΚΕΝΩΣΗ ΛΟΙΠΟΝ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΣΑΡΚΩΘΕΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ] Τὸ ὑπαρκτικὸ γεγονὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας δὲν εἶναι παρὰ αὐτὸς ὁ βιωματικός συντονισμός μὲ τὴν κένωση τοῦ Χριστοῦ, τὸ «ἄδειασμα» ἀπὸ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀτομικῆς αὐτοτέλειας, τὸ ἐπίτευγμα τῆς προσωπικῆς πληρότητας, ἡ πραγματοποίηση τοῦ τριαδικοῦ πρωτοτύπου τῆς κοινωνίας τῶν ὑποστάσεων.[ΠΩΣ ΝΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΝΩΣΗ; ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ; ΑΠΟ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ ΣΤΟ ΕΙΝΑΙ; ΚΑΤ' ΑΝΑΛΟΓΙΑΝ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ; ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΤΟΛΗ ΑΥΞΑΝΕΣΘΕ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΝΕΣΘΕ;]

Ἡ ἴδια ἡ δυναμικὴ τῆς ἀνθρώπινης φύσης (τὰ ἔκτακτα φανερώματα τῶν χαρισμάτων της ἢ ἡ βαθύτερη σπουδὴ τῶν ὑπαρκτικῶν της δυνατοτήτων) ἀποκαλύπτει τὸ τριαδικό πρωτότυπο τῆς ἀλήθειας τοῦ ἀνθρώπου. Γιατὶ ἡ εἰκόνα τῆς Τριάδος δὲν εἶναι ἐξωτερικὰ ἢ ἐκ τῶν ὑστέρων ἐπιβεβλημένη, κανόνας ἢ σχῆμα ζωῆς, ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ γνησιότητα καὶ ἀλήθεια τῆς φύσεώς μας, τὸ ὀντολογικό της πρωτότυπο, ἡ «εὐγένεια» τῆς καταγωγῆς μας. Αὐτὴ τὴ γνησιότητα τῆς ἀλήθειας τοῦ ἀνθρώπου τείνει νὰ ἀποκαταστήση δυναμικὰ ἡ ἐκκλησιαστική κοινωνία.

Καὶ ἐπειδὴ πρόκειται γιὰ ἀποκατάσταση τῆς γνησιότητας καὶ ὄχι γιὰ προσθήκη ἐξωτερικῶν στοιχείων στὴν ἀνθρώπινη φύση (οἱ ὑπαρκτικὲς δυνατότητες ποὺ ἀξιοποιεῖ ἡ Ἐκκλησία προϋπάρχουν «δυνάμει» στὸν ἄνθρωπο), γι' αὐτὸ καὶ μποροῦμε νὰ διακρίνουμε μιὰν ἀνταύγεια τῆς ἀλήθειας τῆς ᾿Εκκλησίας ἀκόμα καὶ στὶς πιὸ παρεφθαρμένες μορφὲς ἀνθρώπινης κοινωνίας. Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο μιλᾶμε στὸ χῶρο τῆς χριστιανικῆς Θεολογίας καὶ γιὰ προϋπαρξη τῆς Ἐκκλησίας – γιὰ ὕπαρξη τῆς Ἐκκλησίας πρὶν ἀπὸ τὸν Χριστὸ – ὑπογραμμίζοντας τὴν «ἐκκλησιαστικὴ» φύση τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπισημαίνοντας μιὰ κατάσταση γνησιότητας τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης πρὶν ἀπὸ τὴν ἀλλοίωση καὶ παραφθορά της9. Ἡ εἰκόνα τοῦ τριαδικοῦ πρωτοτύπου ἀποτυπώθηκε στὴν πλάση τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε γιὰ νὰ πραγματώση τὴν Ἐκκλησία.[Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΣ ΜΑΛΛΟΝ. ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ. ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΑΔΑΜ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΑ ΤΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ; ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΛΟΙΠΟΝ Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ. ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ]

§ 2. Ἡ δυναμική τῆς ἑνότητας

Ἡ ἀποκατάσταση τῆς ὑπαρκτικῆς γνησιότητας τοῦ ἀνθρώπου «ἐν Χριστῷ» ἀναφέρεται στὴν ἐπίσης ὑπαρκτικὴ πραγματικότητα τῆς ἀνθρώπινης πτώσης, δηλαδὴ στὴν ἀλλοίωση τῆς «ἐκκλησιαστικῆς» φύσης τοῦ ἀνθρώπου, στην παραφθορὰ τοῦ «κατὰ φύσιν» καὶ «κατ᾿ ἀλήθειαν» τρόπου ὑπάρξεώς του.

Τὸ τριαδικό πρωτότυπο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, ποὺ εἶναι ἡ ἀγάπη ὡς ὀντολογικὴ πραγματικότητα, πραγματώνεται δυναμικὰ στὴν κοινωνία, σχέση καὶ ἑνότητα τῶν προσώπων. ᾿Αλλὰ ἡ δυναμικὴ τῆς προσωπικῆς σχέσης, κοινωνίας καὶ ἑνότητας, δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι παρὰ μόνο γεγονὸς ἐλευθερίας, ἕνα κατόρθωμα ἐλευθερίας. Δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ὑπάρξη ἀγάπη χωρὶς ἐλευθερία, δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ πραγματωθῆ δυναμικὰ ἡ ἀγαπητικὴ σχέση, κοινωνία καὶ ἑνότητα, δίχως ἐλευθερία. Καὶ ἡ ἐλευθερία προϋποθέτει καὶ τὴ δυνατότητα νὰ ἀπορριφθῆ ἡ ἀγάπη, τὴ δυνατότητα νὰ πραγματωθῇ ὑπαρκτικὰ ἡ μὴ ἀγάπη, ἕνας τρόπος ὑπάρξεως ποὺ ἀλλοιώνει τὴν ἑνότητα καὶ κοινωνία τῶν προσώπων σὲ ἀπόσταση ἀντικειμένων ἀτόμων, τεμαχίζοντας τὴν ἀνθρώπινη φύση σὲ αὐτόνομες ὑπαρκτικὲς ἀτομικότητες10.

Αὐτὴ ἡ ἔκπτωση ἀπὸ τὸ πρόσωπο στὸ ἄτομο, ἀπὸ τὴν ἀγαπητικὴ κοινωνία στὴν αὐτονομημένη ἀτομικότητα, εἶναι τὸ ὑπαρκτικὸ περιεχόμενο τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἀνθρώπου, τῆς ἀστοχίας του ὡς πρὸς τὴν ὑπαρκτική του ἀλήθεια καὶ γνησιότητα11. Εἶναι ἕνα γεγονὸς ποὺ τὸ γνωρίζουμε καλὰ καὶ τὸ σπουδάζουμε ἐμπειρικά, εἶναι ἡ πραγματικότητα τοῦ ἀτομικοῦ καὶ τοῦ κοινοῦ μας βίου προσιτὴ ἀκόμα καὶ στὴ θετικιστικὴ γνώση τῶν ἐπιστημῶν μας. Τὰ δεδομένα τῆς Ἱστορίας, τῆς ψυχολογίας καὶ ψυχανάλυσης, τῆς κοινωνιολογίας, κάποτε καὶ τῆς φιλοσοφικῆς ἀνθρωπολογίας προσφέρουν ἕνα πελώριο ὑλικὸ γιὰ τὴν ἐπιβεβαίωση τῆς καθημερινῆς μας πείρας ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ ἀποτυχία τοῦ ἀνθρώπου: Τὸν ἐγκλωβισμὸ στὴν ἐγωκεντρικὴ αὐτοάμυνα καὶ διεκδίκηση, τὴν ἀντικειμενοποίηση τοῦ «ἄλλου» καὶ τὴν ἀντικειμενοποίησή μας ἀπὸ τὸν «ἄλλον», τὴν ἀλλοτρίωση καὶ οὐδετεροποίηση τῶν μαζῶν, τη βία καὶ τὸ βασανισμὸ ἀνθρώπου ἀπὸ ἄνθρωπο, τὴ σκιὰ τοῦ μίσους που συνοδεύει συχνὰ καὶ τὴν πιὸ στενή σχέση, τὴν ἀπανθρωπία τῆς ἀδικίας, τῆς ἁρπαγῆς καὶ τῆς καταπίεσης, τὴν ἐγωκεντρική καὶ ἐμπορικὴ ἐκμετάλλευση τοῦ ἔρωτα, τις διαστροφὲς τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης.

Αὐτὰ ὅλα τὰ δεδομένα τῆς ἁμαρτίας καὶ πλῆθoς άλλες παραλλαγές τῆς πτώσης στη σκληρυμένη ἀτομικότητα, εἶναι ἡ καθημερινή μας πείρα, ἡ κοινὴ ἀνθρώπινη τραγωδία μας. ᾿Αντίθετα, αὐτὸ ποὺ μᾶς λείπει ὀδυνηρὰ εἶναι ἡ ἐμπειρία τῆς ὑπαρκτικῆς μας ἀλήθειας καὶ γνησιότητας, ἡ φανέρωση καὶ πραγμάτωση τοῦ τριαδικοῦ πρωτοτύπου τῆς φύσεώς μας. Καὶ ἡ πάντοτε ἀνεκπλήρωτη κοινὴ καὶ ἀπύθμενη δίψα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης εἶναι γι' αὐτὴ τὴν ἀλήθεια καὶ ὑπαρκτική πληρό τητα, συνειδητά ἢ ἀνεπίγνωστα. Δίψα ποὺ δὲν παρηγοριέται μὲ ἀφηρημένα διανοήματα καὶ ἡθικὲς «βελτιώσεις».

Καὶ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ μᾶς σώση ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν ὑπαρκτική μας ἀποτυχία, τὸν τεμαχισμό μας σὲ ἀτομικότητες, πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ μᾶς ἐνώση ὑπαρκτικὰ μιὰ διδαχὴ ποὺ γέμισε τὴν Ιστορία σχίσματα καὶ σέκτες; Η διαίρεση τῆς Ἐκκλησίας μοιάζει νὰ εἶναι ὁ θρίαμβος τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀποτυχίας τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἀναίρεση τῆς έσχατης δυνατότητας γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς φύσεώς μας στὸ πλήρωμα τῶν ὑπαρκτικῶν της δυνατοτήτων. Αν ἡ Ἐκκλησία δὲν κατορθώνει νὰ αὐτοπραγματωθῆ, νὰ εἶναι σῶμα καὶ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ὁ τρόπος ὑπάρξεώς Του, ἂν τεμαχίζεται σὲ σχίσματα καὶ σέκτες καὶ παραμορφώνει τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου σὲ ἀτομικὴ ἠθικὴ καὶ ἀτομική θρησκευτικότητα, αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ δὲν κατόρθωσε τὴν ἴαση τοῦ ἀνθρώπου, ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι παντοδύναμη, καὶ ἀποδείχνεται κενὸ τὸ Εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας, κενὴ ἡ ἐλπίδα τῶν ἀνθρώπων.[ΦΟΒΕΡΟ]

Ο συλλογισμός αὐτὸς (ποὺ θὰ ἦταν χρήσιμος σὰν βάση γιὰ κάθε προσπάθεια ἕνωσης τῶν ἐκκλησιῶν) δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ βρῆ ἀπάντηση παρὰ μόνο στὰ ὅρια τοῦ μυστηρίου τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας. Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι μιὰ διδαχὴ ἢ ἕνα γεγονὸς ποὺ μεταμορφώνει μαγικὰ ἢ ἀναγκαστικὰ τοὺς ἀνθρώπους: Ἡ ἀλήθεια της προϋποθέτει τὴν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, ἑπομένως καὶ τὴν ἁμαρτία, τὴν παραμόρφωση τῆς ἀλήθειας τῆς σωτηρίας ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἀποτυχία καὶ ἀστοχία. [ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΟΧΙ ΤΗΝ ΧΑΡΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ. ΦΟΒΕΡΟ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ]

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ θεανθρώπινο σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἕνωση τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο, ἔνωση ποὺ δὲν ἐπιφέρει τροπὴ ἢ ἀλλοίωση οὔτε στὴ θεία οὔτε στὴν ἀνθρώπινη φύση. Κι αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἐλεύθερος καὶ ἡ ἁμαρτία του εἶναι μιὰ πραγματικότητα μέσα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας τόσο ὅσο καὶ ἡ μεταμόρφωση καὶ σωτηρία του. Ὁ Χριστὸς προσλαμβάνει ἀδιάκοπα στὸ σῶμα Του, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, τὴν ἁμαρτία καὶ ἀποτυχία τοῦ ἀνθρώπου· κατεβαίνει στὸν Άδη τῆς μοναξιᾶς καὶ τοῦ τεμαχισμοῦ τῶν ἀνθρώπων γιὰ νὰ ἀνασύρη «παγγενῆ» τὸν ᾿Αδὰμ στὴ δυνατότητα μιᾶς νέας ζωῆς.[ΑΚΟΥΡΑΣΤΑ]

᾿Αλλὰ αὐτὴ ἡ δυνατότητα πραγματώνεται μυστικά, ὅπως ἡ ζωὴ πάντοτε αὐξαίνει μυστικά, ὅπως ἡ ζύμη ζυμώνει μυστικὰ τὸ νεκρὸ φύραμα. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀνθρωπότητα ἡ ἁμαρτωλή καὶ τεμαχισμένη, μόνο ποὺ μέσα στὴν ἁμαρτία τῶν τεμαχισμῶν καὶ τῆς διαίρεσης φωλιάζει μυστικὰ ἡ δυναμικὴ τῆς ζύμης, ἡ καινούργια ζωή. Το τριαδικὸ πρωτότυπο τῆς ἀλήθειας τοῦ ἀνθρώπου, ἡ «καινὴ κτίση» τῆς σωτηρίας, ὁ τρόπος ὑπάρξεως τοῦ Χριστοῦ πραγματώνεται στὴν ᾿Εκκλησία δυναμικὰ καὶ ὄχι μαγικά, εἶναι ἕνα μυστικό πλήρωμα ζωῆς καὶ προσωπικῆς ὁλοκλήρωσης καὶ ὄχι ἁπλῶς μιὰ φαινομενολογία συμπτωμάτων.[ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΤΕΛΙΚΑ. ΤΟΣΟ ΑΠΛΟ]

Ὅποιος βλέπει τὴ διαίρεση τῶν ἐκκλησιῶν ὄντας ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, εἶναι φυσικὸ νὰ διαπιστώνη τὴν ἀποτυχία τῆς εὐαγγελικῆς ἀλήθειας, τὸ θρίαμβο τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἀνθρώπου. ᾿Αντίθετα γιὰ τὸν πιστὸ ὁ τεμαχισμὸς καὶ ἡ διαίρεση τῶν χριστιανῶν εἶναι ὀδύνη καὶ πόνος γιὰ τὴν πτώση τῆς κοινῆς μας φύσης, ἀλλὰ εἶναι καὶ παρήγορη βεβαίωση τῆς προσωπικῆς ἀλήθειας τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδὴ τῆς ἐλευθερίας του ποὺ δὲν βιάζεται γιὰ χάρη μιᾶς ἀναγκαστικῆς σωτηρίας12. Ἡ διαίρεση τῶν χριστιανῶν εἶναι γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἡ βίωση τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ἕνα γεγονὸς ἀδιάκοπα παρὸν γιὰ τὴν ἐμπειρία της : Ὁ Χριστὸς προσλαμβάνει ἀδιάκοπα τὸ θάνατο τοῦ κόσμου – τὴν ἔκπτωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴ ζωὴ – τὸν κάνει δικό Του θάνατο, δηλαδὴ δική του ζωή, κένωση ἀπὸ κάθε ἀτομικὴ ἀπαίτηση, παραίτηση ἀπὸ κάθε ἐντυπωσιακὸ ἐπίτευγμα, ὁλοκληρωτικὴ αὐτοπροσφορὰ καὶ ἀγάπη, πλήρωμα ζωῆς.[ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΧΩΡΙΣΑΜΕ ΤΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΕΚΑΛΥΦΘΗ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ]

Καὶ εἶναι αὐτὴ ἡ πρόσληψη τοῦ θανάτου ποὺ σκανδαλίζει τὴν ἀνθρώπινη μυωπική λογική. Τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ νεκρὸ πάνω στὸ Σταυρό, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας παραποιημένη καὶ παραμορφωμένη ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα πάθη, τὶς μικρότητες, τὶς φιλοπρωτίες, τὴν ἄγνοια τοῦ οὐσιώδους, εἶναι ἕνα ἀνυπόφορο σκάνδαλο. ᾿Αλλὰ ὅταν νεκρώνονται τὰ ἁπτὰ τεκμήρια ἐπιτυχίας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀλήθειας, ποὺ μποροῦν νὰ γίνουν εἴδωλα τῆς ζωῆς, τότε ἀνοίγονται ἀπεριόριστα τὰ ὅρια τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσωπικοῦ ἔρωτα γιὰ τὸν Νυμφίο Χριστό.[ΑΥΤΟΜΑΤΑ;]
 Τότε ἡ ἐλπίδα μας δὲν εἶναι τὰ ἱστορικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ μόνο ἡ θεία ζωή, τὸ «περισσὸν τῆς ζωῆς» ποὺ χορηγεῖ ὁ Χριστός, ἡ ἕνωση τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο, μέσα ἀπὸ τὴν Εὐχαριστία, τὰ μυστήρια, τὴν ἄσκηση, ποὺ δὲν παύουν νὰ «λειτουργοῦν» στὴν Ἐκκλησία, ἀκόμα καὶ μὲ τὴν πιὸ ἀπελπιστικὴ παρακμὴ τῶν ἱστορικῶν σχημάτων.

Τὸ τριαδικό πρωτότυπο τῆς ἀλήθειας τοῦ ἀνθρώπου, ὁ τρόπος ὑπάρξεως τοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, πραγματώνεται δυνα μικὰ σὲ ἕνα μυστικὸ πλήρωμα ζωῆς καὶ προσωπικῆς ὁλοκλήρωσης ἕνσαρκο στὶς μορφὲς τῶν ἁγίων. Ὅσο κι ἂν μοιάζει ἀντιφατικό, ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ να πραγματώνεται κάθε στιγμὴ ἔστω καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη ζωή, νὰ ἐνσαρκώνεται ἔστω καὶ σὲ ἕνα ἀνθρώπινο πρόσωπο. Ὅταν πλησιάζεις ἕναν ἄγιο τῆς Ἐκκλησίας (καὶ οἱ ἅγιοι εἶναι ἀνάμεσά μας, κρυμμένοι καὶ αὐτοὶ ὅπως πάντοτε ἡ ζωντανή ζύμη) ζῆς τὴν ἑνότητα σὰν καθολικὴ πρόσληψη τῶν πάντων, σὰν ὁλοκληρωτικὴ αὐτοπροσφορὰ καὶ ἀγάπη, ποὺ ξεπηδάει ἀπὸ τὴν πραγμάτωση τῆς κένωσης τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἀσκητικῆς βίωσης τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ποὺ νὰ μὴν χωράη στὰ ἀπεριόριστα ὅρια τῆς κένωσης τῶν ἁγίων· ὅλοι καὶ ὅλα προσλαμβάνονται καὶ ἑνοποιοῦνται, ἡ ζωὴ βρίσκει τὴν ὑπαρκτική της ἑνοείδεια, τὴν καθολική της ἑνότητα καὶ τὴν ἑνική της καθολικότητα στὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων, στὸν τρόπο ὑπάρξεως τοῦ Χριστοῦ, στὴν «καῦσιν τῆς καρδίας ὑπὲρ πάσης τῆς κτίσεως»13.

Τὸ μοναδικὸ ἐμπόδιο γιὰ τὴν πραγμάτωση τῆς ἑνότητας εἶναι οἱ ἀτομικὲς ἀντιστάσεις. Πλησιάζοντας ἕναν ἄγιο δὲν συναντᾶς τέτοιες ἀντιστάσεις, δὲν σκοντάφτεις οὔτε στὴν ἀρετή του, οὔτε στὶς γνώσεις του, οὔτε στὴν κριτική του ἱκανότητα, σὲ κανένα ἀτομικό του ἰδίωμα. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ποὺ νὰ χωρίζη καὶ νὰ διαστέλλη τὴ δική του ἀτομικότητα ἀπὸ τὴ δική σου ἀτομικότητα. Ὁ ἅγιος εἶναι ἀτομικὰ ἀνύπαρκτος καὶ γι' αὐτὸ συγκλονιστικὰ ὑπαρκτός, ὅλος ἕνα χάρισμα καὶ μιὰ ἀποδοχή. Καὶ αὐτὴ ἡ καθολικὴ ἀποδοχὴ ὑπερβαίνει καὶ τὰ δικά σου ἀτομικὰ ἰδιώματα, τὶς ἁμαρτίες καὶ τὶς ἀρετές σου, τὴν εὐφυΐα ἢ τὴ βραδύνοιά σου. Χωρὶς δικές του ἀτομικὲς ἀντιστάσεις ὁ ἅγιος δὲν προσκρούει στὰ δικά σου ἀτομικὰ ἰδιώματα, γι' αὐτὸ καὶ μπορεῖ νὰ διακρίνη τὰ «βάθη» τῆς ὕπαρξής σου, δηλαδὴ τὴν ἀλήθεια τοῦ προσώπου σου, τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐνσαρκώνεις, ἔστω ἀμαυρωμένη καὶ σπιλωμένη. Ἡ ἀλήθεια σου εἶναι καὶ δική του ἀλήθεια, ἡ κοινὴ ἀλήθεια τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐνσαρκώνουμε καὶ τὰ σημάδια τῆς φθορᾶς πάνω σὲ αὐτὴ τὴν εἰκόνα εἶναι μιὰ ἅμεση πιστοποίηση τῆς ἄμετρης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀπόλυτου σεβασμοῦ Του γιὰ τὸ πρόσωπό μας καὶ τὴν ἐλευθερία μας.

Πλησιάζοντας ἕναν ἄγιο δίνεσαι ὁλόκληρος σὲ μιὰν ὁλόκληρη ἀποδοχή, κι αὐτὴ εἶναι ἡ ἐμπειρία τῆς ὑπαρκτικῆς ἀλήθειας καὶ γνησιότητας ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Χριστός, ἡ ἐμπειρία τοῦ τριαδικοῦ τρόπου τῆς ὑπάρξεως, εἶναι ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἑνότητα τῆς κοινωνίας τῶν ἁγίων.[ΑΠΟΡΟΥΜΕ ΠΩΣ ΣΤΑΥΡΩΣΑΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ. ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΓΙΟΣ;]

§ 3. Τὸ χάρισμα τῆς ἑνότητας

Η σάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἁπλᾶ καὶ μόνο ἕνα ἱστορικὸ γεγονός, ἀφηρημένα «ὑπερφυσικό», ἀφετηρία τῆς σκέψης γιὰ τὴν ἄντληση θεωρητικῶν συμπερασμάτων ἢ διδαχῶν. Ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕνα χάρισμα ζωῆς, ἡ δυνατότητα νὰ πραγματωθῆ ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου στὸ πλήρωμα τῶν ὑπαρκτικῶν της δυνατοτήτων, παρὰ τὴν πτώση καὶ ἁμαρτία. Καὶ αὐτὴ ἡ πραγμάτωση τοῦ πληρώματος τῆς ζωῆς φανερώνεται στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι Χάρη  χάρισμα τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους: Χαρίζεται στὸν ἄνθρωπο ὅπως τοῦ χαρίζεται ἡ ζωὴ στὴν κάθε στιγμή, ὅπως τοῦ χαρίζεται ἡ ὕπαρξη μὲ τὴ φυσική του γέννηση, ὅπως τοῦ χαρίζεται ὁ κόσμος καὶ τὸ κάλλος τοῦ κόσμου – δῶρο μαζὶ καὶ δυνατότητα. Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι Χάρη, δώρημα καὶ δυνατότητα νὰ μετάσχη ὁ ἄνθρωπος στὴ ζωὴ τοῦ Θεοῦ, πραγματώνοντας ἔτσι τὴν ὑπαρκτική του ἀλήθεια καὶ γνησιότητα14.

Ἡ ἑνότητα, δηλαδὴ ἡ Ἐκκλησία, χαρίζεται στοὺς ἀνθρώπους μὲ τὸ γεγονὸς τῆς σάρκωσης τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστὸς ἑνώνει στὸ πρόσωπό Του τὴ θεία μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση: Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ Θεότητα καὶ ἡ ἀνθρωπότητα ἔχουν «ἐν τῷ Χριστῷ» ἕνα κοινό τρόπο ὑπάρξεως,[ΟΜΟΟΥΣΙΟ;] καὶ αὐτὸς ὁ τρόπος εἶναι ἡ ἑνότητα, ἡ «ἀλληλοπεριχώρηση» τῶν προσώπων, ἡ κοινωνία τῆς ἀγάπης. Ἡ ἕνωση τῆς θείας μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση στὸ Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι μιὰ ἀφηρημένη μεταφυσικὴ «ἀρχή»· φανερώνεται σὲ μᾶς ὅπως φανερώνεται πάντοτε ἡ φύση: μόνο ὡς τρόπος ὑπάρξεως, δηλαδὴ ὡς δυνατότητα ζωῆς. Εἶναι ἡ δυνατότητα νὰ ζήσουμε, νὰ πληρωθῆ ἡ ἀπύθμενη δίψα γιὰ ζωὴ ποὺ βασανίζει τὴν ὕπαρξή μας, νὰ ζήσουμε ὅλες τὶς δυνατότητες τῆς ζωῆς, τὸ πλήρωμα τῆς ζωῆς, νικώντας τὴν ἀναπηρία καὶ τὸ θάνατο τῆς τεμαχισμένης ὕπαρξης.

Ὁ Χριστὸς προσλαμβάνει τὴν ἀνθρώπινη σάρκα, αὐτὴ τὴ σάρκα ποὺ μετὰ τὴν πτώση ὑπάρχει μόνο τεμαχισμένη σὲ ἀτομικότητες, ταυτισμένη μὲ τὸ «ἐγώ», μὲ τὴν αὐτονομημένη προσπάθεια ἐπιβίωσης, ἐπιβολῆς καὶ ἡδονῆς.[ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ, Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΣΑΡΚΑ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΠΡΟΣΕΛΑΒΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΠΡΟΣΕΛΑΒΕ ΑΝΘΡΩΠΟ, ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕ, ΜΕ ΨΥΧΗ, ΝΟΥ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΝΟΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΖΩΗ , ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ. Η ΝΙΚΗ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕ ΗΔΗ Η ΔΙΑΙΩΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ,ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ, ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΥ, ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΗΣ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΗΡΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ ΤΟΥ. ΙΔΟΥ ΚΑΙΝΑ ΠΟΙΩ ΠΑΝΤΑ. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΖΩΗ ΣΕ ΘΕΟΤΟΚΑΡΙΟ, ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΥΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, ΔΟΥΛΟΥΣ ΚΥΡΙΟΥ, ΜΕ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ ΤΟΥ] Καὶ τὴ μεταμορφώνει σὲ σάρκα κοινωνίας, σὲ δυνατότητα αὐθυπέρβασης καὶ αὐτοπροσφορᾶς.[ΑΛΛΟ ΣΑΡΚΑ, ΑΛΛΟ ΦΥΣΗ] Ἡ μεταμόρφωση δὲν εἶναι μαγικὴ ἢ αὐτοματική, δὲν παύει ἡ κάθε ἀνθρώπινη ὕπαρξη νὰ εἶναι σάρκα ἀτομική, δηλαδὴ ἁμαρτωλή, ἀποτυχημένη. ᾿Αλλὰ τώρα ἡ ἁμαρτία καὶ ἀποτυχία της μπορεῖ νὰ ἐνταχθῆ σὲ ἕνα καινούργιο τρόπο ὑπάρξεως, νὰ γίνη δυνατότητα κοινωνίας μὲ τὸν Θεό. ᾿Αρκεῖ νὰ ἀποδεχθῆ ὁ ἄνθρωπος τὴν ἁμαρτία καὶ ἀποτυχία του, νὰ τὴν ἀποδεχθῆ «ἐν Χριστῷ», ποὺ θὰ πῆ: «συμμορφούμενος» καὶ «συσχηματιζόμενος» μὲ τὴν κένωση τοῦ Χριστοῦ, τὸν τρόπο ὑπάρξεως τοῦ Χριστοῦ.[ΚΕΝΩΣΗ ΥΠΕΣΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ Ο ΕΩΣΦΟΡΟΣ. ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΕΚΦΡΑΣΗ, ΣΚΥΛΙ ΞΕΔΟΝΤΙΑΣΜΕΝΟ]

Μὲ τὴν ἀναγνώριση καὶ ἀποδοχὴ τῆς ἁμαρτίας του ὁ ἄνθρωπος ἀνακαλύπτει τὰ ἀβυσσαλέα κενὰ τῆς ζωῆς μέσα στὴν ἴδια τὴν ὕπαρξή του. Καὶ ἐγκαταλείπεται στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στὴν πρόσληψη τῆς ἀνθρώπινης ἀβύσσου ἀπὸ τὸν Χριστό. Δὲν διεκδικεῖ τίποτα, οὔτε ἀτομικὴ ἀναμαρτησία οὔτε ἀτομικὴ ἀρετή, μόνο βυθομετράει τὴ στέρηση τῆς ζωῆς μέσα του μὲ τὸ χάρισμα ζωῆς τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴ Χάρη τῆς ζωῆς. Κι αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο βῆμα κοινωνίας μὲ τὸν Θεό, ἡ ἔμπρακτη κατάφαση στὴν πρόσληψη τῆς ἀνθρώπινης σάρκας[ΚΑΤΑΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΣΑΡΚΑΣ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ, ΤΟ ΜΟΙΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΕΧΕΙΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΕΤΟΥΤΗΣ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΓΛΥΚΟΠΙΚΡΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ, ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟ]   ἀπὸ τὸν Χριστό. Μεταβάλλεται ὁ «νοῦς» τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ἄνθρωπος «μετανοεῖ», ἀρνεῖται νὰ συμφιλιωθῆ μὲ τὴ νοοτροπία καὶ τὴ στάση τῆς ἐγκύστωσης στὴν ἀτομικότητα.[ΜΑΛΛΟΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ, ΜΕ ΤΟ ΟΧΙ ΑΚΟΜΑ] Καὶ παρὰ τὴ συνεχιζόμενη πτώση του στὴν ἀπουσία τῆς ζωῆς, στὸ κενὸ τῆς διάτρητης ὕπαρξής του, ἀποδέχεται αὐτὴ τὴν πτώση καὶ τὴν προσάγει στὸ Θεὸ ἀντλώντας ζωὴ ἀπὸ τὴ δική Του ἀγάπη, ἀπὸ τὸν μανικὸ ἔρωτα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ πρώτη ἀνάσταση τοῦ ἀνθρώπου, τὸ προοίμιο τοῦ Μεγάλου Σαββατισμοῦ, ἡ συνάντηση μὲ τὸν Θεὸ στὸν Άδη τῆς ἀνθρώπινης ἀποτυχίας καὶ ἁμαρτίας, ἡ πρώτη Χάρη καὶ ἐμπειρία τῆς ἑνότητας.[ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ]

Αὐτὰ ὅλα δὲν λειτουργοῦν στὸ χῶρο τῶν ἀφηρημένων διανοητικῶν ἀναγωγῶν. Αὐτὰ ὅλα εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἡ βιωματικὴ ἐμπειρία τοῦ «σώματος» τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι σῶμα, ποὺ θὰ πῆ ὅτι τὰ «μέλη» τῆς Ἐκκλησίας συγκροτοῦν μιὰ ὀργανικὴ ἑνότητα – ὅπως τὰ μέλη τοῦ σάρκινου σώματος – ἑνότητα ζωῆς. Δὲν εἶναι ἡ ἠθικὴ τελειότητα ποὺ ἑνοποιεῖ τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας· ἡ ἑνότητά τους δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἀγαθῶν ἁπλῶς προθέσεων καὶ καλῆς συμπεριφορᾶς, οὔτε κοινῶν ἰδεολογικῶν πεποιθήσεων. Ἡ ἑνότητα τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἑνότητα ζωῆς, γιατὶ εἶναι ἡ κοινὴ καὶ ἔμπρακτη βίωση τῆς μετάνοιας ποὺ ἑνοποιεῖ τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ μετάνοια εἶναι ὁ τρόπος ὑπάρξεως ποὺ «ἐγκεντρίζει» τὸν ἄνθρωπο στὴ θεανθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, στὴν ἕνωση τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀνθρώπινης στέρησης καὶ ἀποτυχίας μὲ τὴ ζωὴ τῆς θείας ἀγάπης – ἕνας «μεταβολισμὸς» τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου στὰ ὅρια τῆς θεανθρώπινης ὕπαρξης τοῦ Χριστοῦ.[ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ;]

Οἱ ἄνθρωποι μέσα στὴν Ἐκκλησία γίνονται «μέλη» ἑνὸς ἑνιαίου σώματος ποὺ εἶναι «σῶμα Χριστοῦ»: «Κεφαλὴ» αὐτοῦ τοῦ σώματος Υπαρκτικὴ ἀπαρχὴ καὶ ὑποστατικὴ πραγμάτωση εἶναι ὁ Χριστός, σάρκα αὐτοῦ τοῦ σώματος εἶναι ἡ θεανθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, ὁ τρόπος ὑπάρξεώς Του: Εἶναι ἡ πρόσληψη τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς θείας ἀγάπης, καὶ ἡ δυναμικὴ ἀποδοχὴ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ στὰ ὅρια ἐπιγνώσεως τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἀνθρώπου.[ΤΗΣ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ] Αὐτὴ ἡ «ἀλληλοπεριχώρηση» τῆς θείας καὶ τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς εἶναι ἡ ὀργανική λειτουργία τῆς ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ἑνιαῖο γεγονὸς τῆς ζωῆς της, ὁ ἑνικὸς τρόπος ὑπάρξεως τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.[ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ]

Καὶ γίνεται ὁ ἄνθρωπος «μέλος» τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, κοινωνὸς τῆς ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας, ὄχι μὲ τὴ διανοητικὴ ἀποδοχὴ «ἀρχῶν» καὶ «ἀξιωμάτων», ἀλλὰ μὲ μιὰ σωματική πράξη μετάνοιας, μὲ τὴν καθολική (ποὺ εἶναι καὶ σωματική) αὐτοπροσφορά του στὴν ἀντιπροσφερόμενη Χάρη τοῦ Θεοῦ. Τὸ «μυστήριο» τοῦ Βαπτίσματος εἶναι ἡ χαρισματικὴ ἀφετηρία γιὰ τὴν ἐμπειρία τῆς «καινῆς» ζωῆς ποὺ ἀντιπροσωπεύει ἡ μετάνοια: Ὁ ἄνθρωπος προσφέρει τὴ σωματική του ἀτομικότητα γιὰ νὰ «συσχηματισθῆ» μὲ τὸ θάνατο καὶ τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὸν κενωτικό τρόπο ὑπάρξεως ποὺ Αὐτὸς ἀποκάλυψε. Καὶ ἡ αὐτοπροσφορὰ τοῦ ἀνθρώπου γίνεται μυστήριο κοινωνίας μὲ τὴ Θεότητα, συνάντησης μὲ τὴ Χάρη τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ – ἀποκτᾶ ὁ ἄνθρωπος τὶς ὑπαρκτικές δυνατότητες τῆς θεανθρώπινης φύσης τοῦ Χριστοῦ.

Νὰ τὸ ξαναπούμε: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι φύση καινή, καὶ ἡ φύση «ὑφίσταται» καὶ φανερώνεται μόνο ὡς τρόπος ὑπάρξεως. Τρόπος ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ζωὴ ὡς κοινωνία, ὄχι ἡ ζωὴ ὡς ἀτομικὴ ἐπιβίωση. Μὲ τὸ ἀφετηριακὸ καὶ μέγιστο χάρισμα τοῦ Βαπτίσματος εἰσέρχεται ὁ ἄνθρωπος στὴν πραγματικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας. Μετέχει στὴν ἀναπνοὴ τοῦ σώματος ποὺ εἶναι ἡ προσευχὴ τῆς ᾿Εκκλησίας, συντονίζεται μὲ τὴν προσευχὴ τῶν ἁγίων, προσεύχεται μὲ τὶς προσευχὲς τῶν ἁγίων. ᾿Αγωνίζεται νὰ καταστείλη τὴν ἀνταρσία τῆς ἁμαρτωλῆς του φύσης μὲ τοὺς κανόνες καὶ τοὺς ὅρους τῆς ἄσκησης τῶν ἁγίων, συντονισμένος χρονικὰ καὶ τροπικὰ μὲ τὸ σύνολο ἐκκλησιαστικὸ σῶμα. Τρέφεται ἀπὸ τὸ ποτήριο τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μὲ τὴν τροφὴ τῶν μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν, τὸ δώρημα τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ, τὸν ἄρτο καὶ τὸν οἶνο ποὺ ἑνώνει γῆ καὶ οὐρανό.

Ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ πραγματικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας, εἶναι ἡ ἔμπρακτη ἀποδοχὴ τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅπου εἰσέρχεται ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ Βάπτισμα, μὲ τὴν τριπλή κατάδυσή του στη Χάρη τῆς τριαδικῆς ζωῆς. Καὶ «πραγματικότητα» ἐδῶ δὲν σημαίνει μιὰν ἀντικειμενοποίηση τῆς ζωῆς σὲ ὁριστικὲς καὶ πάγιες μορφὲς βιωματικῆς ἐμπειρίας καὶ συμπεριφορᾶς, ἀλλὰ τὴ δυνατότητα τῆς ζωῆς, τὸ δυναμικὸ ἐνδεχόμενο ὅλης τῆς ἀπεριόριστης κλίμακας τοῦ βιωματικοῦ πλούτου ποὺ ἐπιφυλάσ σει ἡ ἀληθινὴ ἐρωτικὴ αὐθυπέρβαση καὶ προσωπική κοινωνία.

Μέσα ἀπὸ τὸ νερὸ ξεπήδησε ἡ πρώτη ζωή, ἡ πρώτη, ἀσύλληπτη γιὰ τὴ σκέψη, διαφοροποίηση τῆς ἔμβιας φύσης ἀπὸ τὴν ἄζωη ὕλη. Καὶ μέσα ἀπὸ τὸ νερὸ τοῦ Βαπτίσματος ἀναδύεται ἡ καινούργια ζωή, ἡ ριζικὴ διαφοροποίηση τῆς ζωῆς ὡς κοινωνίας ἀπὸ τὴ συνεχόμενη στὰ ὅρια τοῦ θανάτου ἀτομικὴ ἐπιβίωση. Ο τρόπος ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδὴ ἡ ζωὴ ὡς κοινωνία, δὲν εἶναι προσθήκη μιᾶς ἐπιμέρους ἰδιότητας ἢ ἱκανότητας στὴν ἀτομικὴ ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἡ ριζική διαφοροποίηση ὅλων τῶν δυνατοτήτων τῆς ὕπαρξης: μιὰ διαφορετική βίωση τοῦ χώρου καὶ τοῦ χρόνου, τοῦ κόσμου καὶ τῆς Ἱστορίας. Ὁ χῶρος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἀδιάστατη ἀμεσότητα τῆς προσωπικῆς σχέσης καὶ κοινωνίας, ή ἑνότητα ζώντων καὶ τετελειωμένων, ἁμαρτωλῶν καὶ ἁγίων, «συνάφεια ἀδιάστατος», δίχως ἀρχὴ καὶ πέρας, μέτρο ἢ ποσό, «παντὸς ἀσχέτως ἐπέκεινα ποῦ»15. Καὶ ὁ χρόνος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ μεταμόρφωση τῆς «στιγμῆς» σὲ δυνατότητα ἀδιάστατου παρόντος ἐρωτικῆς ἀμεσότητας, ὁ λειτουργικός χρόνος ποὺ ἑνοποιεῖ τὴν Ἱστορία σὲ δοξολογία, ὁ χρόνος τῆς γιορτῆς ποὺ «διαρκεῖ» ὡς ἀδιάκοπη προσωπική μετάβαση ἀπὸ τὸ θάνατο στη ζωή16.

Ἡ προϋπόθεση τῆς ἀτομικῆς ζωῆς ποὺ εἶναι ἡ λήψη τῆς τροφῆς, ἡ ἄμεση πρόσληψη τοῦ κόσμου, μεταβάλλεται μέσα στὴν ᾿Εκκλησία ἀπὸ προσπάθεια ἐπιβίωσης διαιρετικὴ τῶν ἀνθρώπων, σὲ γεγονὸς κοινωνίας ἑνοποιητικῆς καὶ συνεκτικῆς. Προσλαμβάνουμε τὸν κόσμο, ὑπὸ τὰ εἴδη τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου, ὡς Λόγο ἔνσαρκο τοῦ Θεοῦ ἀποδεχόμαστε τὴ ζωή, τὴν «ἐν σαρκὶ» ζωὴ τοῦ κόσμου τούτου, ὄχι ὡς αὐτονομημένη ἀτομικὴ ἐπιβίωση, ἀλλὰ ὡς μυστήριο ἑνότητος σαρκὸς καὶ Θεότητος. Κοινωνοῦμε τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀτομική μας σάρκα τρέφεται μὲ μιὰ σάρκα κοινωνίας, θείας κοινωνίας, μὲ τὴ ζύμη μιᾶς ζωῆς ποὺ βρίσκεται στοὺς ἀντίποδες τῆς πτώσης μας καὶ εἶναι ἡ ζωὴ τῆς Τριάδος, ἡ ὄντως ζωή, τὸ περισσὸν τῆς ζωῆς.

Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς κοινωνίας, ἡ θεία ζωὴ ἔνσαρκη στὴ ζωὴ τοῦ κόσμου;;;, ὁ Θεὸς προσφερόμενος ὡς βρώση καὶ πόση – βρώση καὶ πόση ποὺ δὲν συντηρεῖ ἁπλᾶ καὶ προσωρινὰ τὴ ζωὴ στὰ ὅρια τοῦ θανάτου, ἀλλὰ «ἀφθαρτίζει θεοπρεπέστατα» τὴ ζωή. Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἀφθαρτοποιεῖται μὲ διανοήματα καὶ ἠθικὲς «βελτιώσεις», ἀλλὰ μὲ τὴν ἴδια ἄμεση πρόσληψη τοῦ κόσμου, τὴ βρώση καὶ τὴν πόση, ποὺ εἶναι ἡ φυσική προϋπόθεση τῆς ζωῆς.

Ἡ λήψη τῆς τροφῆς ἑνοποιεῖ τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου, ἀποκαλύπτει τὴν καθολικὴ ἑνοείδεια τῆς ζωῆς. Καὶ στὰ ὅρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας, πάλι ἡ βρώση καὶ ἡ πόση ἑνοποιεῖ τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴν ἀ φθαρτοποιημένη ζωὴ τοῦ κόσμου, τὴ ζωὴ τῆς σαρκὸς τοῦ Χριστοῦ, ἀποκαλύπτει τὴν καθολικὴ ἑνοείδεια τῆς ζωῆς ὡς ἑνότητα κτιστοῦ καὶ ἀκτίστου, σαρκὸς καὶ Θεότητος. Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἑνότητα τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου· ἡ καθολικὴ ἑνοείδεια τῆς ζωῆς πέρα ἀπὸ κάθε διχασμὸ καὶ διαίρεση ὑπερβατικοῦ καὶ ἐγκόσμιου, ὑλικοῦ καὶ πνευματικοῦ· εἶναι ἡ ἑνοποίηση τῶν «πάντων ἐν πᾶσι» στὴν ἑνική μοναδικότητα τῆς θείας ζωῆς.

Ἡ ἑνοποίηση τῶν «πάντων ἐν πᾶσι» συντελεῖται μὲ τὸ γεγονὸς τῆς σάρκωσης τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ ἔχει τὴν πραγματική της φανέρωση στὴν ἐκκλησιαστικὴ Εὐχαριστία. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ εὐχαριστία εἶναι μιὰ κοσμική λειτουργία: συγκεφαλαίωση τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου καὶ τοῦ λόγου τοῦ κόσμου στὸν βιωματικά σαρκωμένο ἀνθρώπινο λόγο τῆς δοξολογίας τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ὁ λόγος τῆς ὑπακοῆς τοῦ Χριστοῦ στὸ θέλημα τοῦ Πατρός, τὸ «ναὶ» τῆς κατάφασης τοῦ Υἱοῦ. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ Εὐχαριστία εἶναι ἡ κατάφαση τοῦ ἀνθρώπου στὴν πρόσληψη τῆς φύσης του ἀπὸ τὸν Χριστό, κατάφαση ποὺ ἑνοποιεῖ τὸ λόγο ὅλης τῆς κτιστῆς φύσης – τὸ λόγο τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸ λόγο τοῦ κόσμου· στὸ «ναὶ» τῆς ὑπακοῆς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἱερουργὸς τῆς εὐχαριστιακῆς ἑνότητας τοῦ κόσμου: Ἡ ἀποκατάσταση τῆς ζωῆς ὡς κοινωνίας, κοινωνίας τῶν προσώπων στὰ ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσης, εἶναι κοινωνία μετοχῆς στὴ ζωὴ τοῦ κόσμου, συγκεφαλαιώνει τὴν ἑνοείδεια τῆς ζωῆς τῶν κτιστῶν ὄντων σὲ μιὰ κίνηση καὶ φορὰ εὐχαριστιακὴ-ἐρωτική, ἐπιστρεπτικὴ στὸ Θεό17.

Σημειώσεις

3. Ἐκκλησία δὲ καλεῖται φερωνύμως, διὰ τὸ πάντας ἐκκαλεῖσθαι καὶ ὁμοῦ συνάγειν. ΚΥΡΙΛΛΟΥ Ἱεροσολύμων, Κατηχήσεις 18, 24-P. G. 33, 1044. – Τὸ γὰρ τῆς ἐκκλησίας ὄνομα οὐ χωρισμοῦ, ἀλλὰ ἑνώσεὡς ἐστι καὶ συμφωνίας ὄνομα... τὴν ἐπὶ τῆς οἰκουμένης μίαν δεῖ εἶναι ἐκκλησίαν, καίτοι τόποις πολλοῖς κεχωρισμένην. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ομιλία εἰς τὴν Α΄ Κορινθ. - Ρ. G. 61, 13. – Βλ. καὶ R. BULTMANN, Theologie des Neuen Testaments Tübingen (Mohr) 1961, σελ. 40 - 41. καὶ 96. – Ἰωάννου ΚΑΡΜΙΡΗ, ᾿Ορθόδοξος ᾿Εκκλησιολογία, ᾿Αθῆναι 1973, σελ. 11 - 18.
4. Βλ. Casimir KOBLERNICZ, Individual and Collective Marxism, Communism and Western Society, τόμος IV, σελ. 234, κ.έ. - Herder (N.Y.) 1972. P. A. SOROKIN, Society Culture and Personality, New York 1947. K. LÖWITH, Das Individuum in der Rolle des Mitmenschen, München 1928.
5. Βλ. Το Πρόσωπο καὶ ὁ Ἔρως, §§ 1, 2, 4, 5.
6. Λουκ. 3, 1-2.
7. Το τέλος ἐνεδείξατο τῶν ἀρετῶν, τὴν ἀγάπην· ὅπερ ἐστὶ ἡ κατ' ἔφεσιν τοῦ φύσει ἀγαθοῦ τῶν μετεχόντων ἀδιάσπαστος ἡδονὴ καὶ ἀδιαίρετος ἕνωσις· διὰ δὲ τῆς ἀληθείας, τὸ πέρας πασῶν ἐπεσήμανε τῶν γνώσεων· καὶ αὐτῶν πάντων τῶν γινωσκομένων, εἰς ὅπερ ὡς ἀρχὴν καὶ πέρας πάντων τῶν ὄντων, αἱ κατὰ φύσιν κινήσεις, γενικῷ τινι λόγῳ συνέλκονται. Πάντα νικώσης κατὰ φύσιν ὡς ἀληθείας τῆς τῶν ὄντων ἀρχῆς καὶ αἰτίας καὶ πρὸς ἑαυτὴν συνελκούσης τῶν γεγονότων τὴν κίνησιν. ΜΑΞΙΜΟΥ Ομολογητού, Περὶ διαφόρων ἀπόρων, P. G. 90, 516A.
8. Βλ. Το Πρόσωπο καὶ ὁ Ἔρως, § 84γ.
9. Γιὰ τὴν προϋπαρξη τῆς Ἐκκλησίας, βλ. Ι. ΚΑΡΜΙΡΗ, ᾿Ορθόδοξος ᾿Εκκλησιολογία, σελ. 19 - 44. – Ἐπίσης, Κων. ΣΚΟΥΤΕΡΗ, Ἡ ἐκκλησιολογία τοῦ ᾿Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, ᾿Αθῆναι 1969, σελ. 39 -49.
10. Βλ. Τὸ Πρόσωπο καὶ ὁ Έρως, §§ 75, 76, 77, 79.
11. ῾Αμαρτίαν, τουτέστιν ἀτευξίαν καὶ ἀπόπτωσίν τινα τοῦ προσήκοντος, αὐτὸ τὸ τῆς στερήσεως καλεῖ καὶ ἄσκοπον, ἀντὶ τοῦ παρὰ τὸν σκοπὸν βάλλον, ἐκ μεταφορᾶς τῶν τοξευόντων. Τοῦ ἀγαν θοῦ καὶ τῆς κατὰ φύσιν κινήσεως ἤτοι τάξεως ἀποτυγχάνοντες φερόμεθα εἰς τὴν παρὰ φύσιν ἄλογον καὶ παντελῆ καὶ ἀνούσιον ἀνυπαρξίαν. ΜΑΞΙΜΟΥ Ὁμολογητοῦ, Σχόλια εἰς τὸ περὶ θείων Ονομάτων, Ρ. G. 4, 3480. – Το Πρόσωπο καὶ ὁ ᾿Έρως, § 95.
12. Γράφει ὁ ἅγιος ΙΣΑΑΚ & Σύρος: «Καὶ διὰ τὴν ἀγάπην αὐτοῦ τὴν πολλὴν, οὐκ εὐδόκησε τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν βιάσασθαι κἂν δυνατὸς ἢ ποιῆσαι, ἀλλὰ τῇ ἀγάπῃ τοῦ φρονήματος ἡμῶν πλησιάσαι αὐτῷ». Τα ευρεθέντα ἀσκητικά, Λόγος ΠΑ. Έκδοση Σπανού, Αθήναi, σελ. 307 - 308.
13. «Καὶ τί ἐστι καρδία ἐλεήμων; καῦσις καρδίας ὑπὲρ πάσης τῆς κτίσεως, ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων, καὶ τῶν ὀρνέων, καὶ τῶν ζώων, καὶ τῶν δαιμόνων, καὶ ὑπὲρ παντὸς κτίσματος. Καὶ ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν καὶ τῆς θεωρίας αὐτῶν ρέουσιν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ δάκρυα. Ἐκ τῆς πολλῆς καὶ σφοδρᾶς ἐλεημοσύνης τῆς συνεχούσης τὴν καρδίαν, καὶ ἐκ τῆς πολλῆς καρτερίας σμικρύνεται ἡ καρδία αὐτοῦ, καὶ οὐ δύναται βαστάξαι, ἢ ἀκοῦσαι, ἢ ἰδεῖν βλάβην τινὰ ἢ λύπην μικρὰν ἐν τῇ κτίσει γινομένην. Καὶ διὰ τοῦτο καὶ ὑπὲρ τῶν ἀλόγων, καὶ ὑπὲρ τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀληθείας, καὶ ὑπὲρ τῶν βλαπτόντων αὐτὸν ἐν πάσῃ ὥρᾳ εὐχὴν μετὰ δακρύων προσφέρει, τοῦ φυλαχθῆναι αὐ τοὺς καὶ ἱλασθῆναι αὐτοῖς· ὁμοίως καὶ ὑπὲρ τῆς φύσεως τῶν ἐρπετῶν ἐκ τῆς πολλῆς αὐτοῦ ἐλεημοσύνης τῆς κινουμένης ἐν τῇ καρδία αὐτοῦ ἀμέτρως καθ' ὁμοιότητα τοῦ Θεοῦ». ΙΣΑΑΚ τοῦ Σύρου, Τὰ εὑρεθέντα ἀσκητικά, Λόγος ΠΑ, σελ. 306. – Βλ. καὶ Wladimir SOLOWJEW, Die Rechtfertigung des Guten, Deutsche Gesamtausgabe der Werke von W. S., (Erich Wewel Verlag), München, τόμος V, 1976, σελ. 128-129: Das grenzenlose, universale Mitleid, wie es von dem hl. Isaak dem Syrer beschrieben worden ist [Η απεριόριστη, οικουμενική συμπόνια που περιγράφει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος].
14. Ἐγενόμεθα ἀδελφοί τοῦ μονογενούς, καὶ εἰς τὴν σάρκα αὐτοῦ τελοῦμεν, καὶ ὥσπερ σῶμα κεφαλῇ οὕτως ἡνώμεθα. Ταῦτα οὖν ἅπαντα περισσείαν χάριτος ἐκάλεσεν ὁ Παῦλος. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ομιλία 10.2 εἰς τὴν πρὸς Ρωμαίους, P. G. 60, 477. - Πάντα ὅσα ὁ Θεὸς καὶ ὁ διὰ τῆς χάριτος τεθεωμένος ἔσται, χωρίς τῆς κατ' οὐσίαν ταυτότητος. ΜΑΞΙΜΟΥ τοῦ Ὁμολογητοῦ, Πρὸς Θαλάσσιον 22, P. G. 90, 320A.
15. Βλ. Το Πρόσωπο καὶ ὁ Έρως, § 45.
16. Βλ. Το Πρόσωπο καὶ ὁ Έρως, § 55.
17. Βλ. Τὸ Πρόσωπο καὶ ὁ Ἔρως, §§ 33, 43.

ΕΑΝ ΒΑΛΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΚΡΑΣΙ ΣΤΟΥΣ ΠΑΛΑΙΟΥΣ ΑΣΚΟΥΣ, ΠΑΛΑΙΟ ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙ.

Πέμπτη 19 Ιουνίου 2025

Γρίβας: Πολύ δύσκολο το Ιράν να καταληφθεί στρατιωτικά


Ο καθηγητής Γεωπολιτικής και Στρατιωτικών Τεχνολογιών στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Κώστας Γρίβας μιλά στον δημοσιογράφο Χρήστο Μαζάνη για τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, τον ρόλο των ΗΠΑ και την επόμενη μέρα.

Ιράν, από τον άνθρακα του Σαντάμ στην πυρηνική Τεχεράνη: τα ψευδή στοιχεία για επίθεση

από τον Roberto Festa

Ιράν, από τον άνθρακα του Σαντάμ στην πυρηνική Τεχεράνη: τα ψευδή στοιχεία για επίθεση


Πηγή: Il Fatto Quotidiano
«Δεν με νοιάζει τι λέει. Το Ιράν είναι πολύ κοντά στην παραγωγή πυρηνικών όπλων». Ο Ντόναλντ Τραμπ περιφρονεί την Τούλσι Γκάμπαρντ, διευθύντρια των Εθνικών Πληροφοριών του. Τον περασμένο Μάρτιο, ο Γκάμπαρντ κατέθεσε ενώπιον επιτροπής της Γερουσίας, εξηγώντας ότι «οι υπηρεσίες πληροφοριών μας εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το Ιράν δεν κατασκευάζει πυρηνικά όπλα και ότι ο Ανώτατος Ηγέτης Χαμενεΐ δεν έχει εγκρίνει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων». Αυτή παρέμεινε η θέση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών μέχρι την ισραηλινή επίθεση στην Τεχεράνη την περασμένη εβδομάδα. Επιπλέον, όπως αναφέρει το CNN, επικαλούμενο τουλάχιστον τέσσερις πηγές πληροφοριών, όχι μόνο το Ιράν δεν επιδιώκει ενεργά την κατασκευή πυρηνικού όπλου, αλλά θα χρειάζονταν τουλάχιστον τρία χρόνια πριν η Τεχεράνη μπορέσει να παράγει ένα και να το εκτοξεύσει εναντίον ενός στόχου. Η ισραηλινή θέση είναι προφανώς διαφορετική - «οι πληροφορίες που έχουμε λάβει και μοιραστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι απολύτως σαφείς, οι Ιρανοί εργάζονταν σε ένα μυστικό σχέδιο για να μετατρέψουν το ουράνιο σε όπλο. Κινούνταν πολύ γρήγορα», εξήγησε ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου - και αυτή την εκτίμηση υποστηρίζει ο Ντόναλντ Τραμπ, δηλώνοντας ότι η Τεχεράνη είναι «πολύ κοντά» στην παραγωγή στρατιωτικής πυρηνικής ενέργειας. Η κίνηση του προέδρου έχει έναν μάλλον σαφή σκοπό. Για να δικαιολογήσει την ισραηλινή στρατιωτική επέμβαση, η οποία κατά τη γνώμη του χρησιμεύει για να αποδυναμώσει το Ιράν στρατιωτικά και πολιτικά και να το φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και τελικά, αν η Τεχεράνη δεν υποχωρήσει, να πάει σε πόλεμο εναντίον της Τεχεράνης μαζί με το Ισραήλ. Ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα, προφανώς δεν είναι η πρώτη φορά που η αμερικανική κυβέρνηση χειραγωγεί πληροφορίες, διαδίδει ή παράγει ψευδείς πληροφορίες, για να δικαιολογήσει τα στρατιωτικά της σχέδια ενώπιον της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Η «απόδειξη» των όπλων μαζικής καταστροφής στα χέρια του Σαντάμ Χουσεΐν, που έφερε ο Κόλιν Πάουελ στον ΟΗΕ με μια σειρά από φλεγόμενα PowerPoint, είναι μόνο το τελευταίο επεισόδιο - το πιο γνωστό σε εμάς - σε μια μακρά σειρά ψεμάτων, παραπλανήσεων, αλλοιώσεων, παραποιήσεων που οι αμερικανικές κυβερνήσεις, αλλά όχι μόνο, έχουν εφαρμόσει για να «διαχειριστούν το μήνυμα», να ελέγξουν την κοινή γνώμη και ενδεχομένως να πάνε σε πόλεμο. Το πιο κοντινό προηγούμενο σε αυτό που συμβαίνει σήμερα – με τη μετάδοση πληροφοριών, ίσως όχι εντελώς αληθινών, από την Ιερουσαλήμ στην Ουάσιγκτον – χρονολογείται στις 12 Μαΐου 1915, όταν οι Άγγλοι δημοσίευσαν την Έκθεση Μπράις – που πήρε το όνομά της από τον Υποκόμη Τζέιμς Μπράις, ο οποίος προήδρευσε της Επιτροπής για τα γερμανικά αδικήματα στο Βέλγιο, το οποίο κατείχε η Γερμανία το προηγούμενο έτος. Η έκθεση μιλούσε για μια συστηματική σφαγή του πληθυσμού, βιασμένων γυναικών, παιδιών που χρησιμοποιήθηκαν ως πολεμικές ασπίδες, σπιτιών που κάηκαν και λεηλατήθηκαν από Πρώσους στρατιώτες «για τους οποίους ο πόλεμος είναι ένα είδος ιερής αποστολής». Αυτές ήταν εντελώς επινοημένες φρικαλεότητες,με την οποία οι Βρετανοί προσπάθησαν να προσανατολίσουν την ευρωπαϊκή και αμερικανική κοινή γνώμη προς τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. 41.000 αντίτυπα στάλθηκαν με πλοίο από το Λονδίνο για να διανεμηθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 27 Μαΐου 1915, όλες οι εφημερίδες της Νέας Υόρκης ανέφεραν τα πιο βάναυσα αποσπάσματα της έκθεσης. Οι ίδιες εφημερίδες κλήθηκαν επίσης από την Επιτροπή Δημόσιας Πληροφόρησης, το κυβερνητικό όργανο προπαγάνδας, να μην δημοσιεύσουν τίποτα που θα μπορούσε να αμφισβητήσει ό,τι είχε φτάσει από το Λονδίνο. Πρέπει να ειπωθεί ότι, εκείνη την εποχή, οι Αμερικανοί δεν χρειάζονταν το βρετανικό παράδειγμα για να παράγουν (ψευδή) προπαγάνδα. Τη δεκαετία του 1840, ο Πρόεδρος Τζέιμς Πολκ δήλωσε στο Κογκρέσο ότι το Μεξικό είχε εισβάλει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό δεν ήταν αλήθεια. Είναι αλήθεια, ωστόσο, ότι το 1846 η κυβέρνησή του διέταξε τους Αμερικανούς στρατιώτες να καταλάβουν μια περιοχή του Μεξικού κοντά στα σύνορα με το Τέξας. Όταν Μεξικανοί στρατιώτες επιτέθηκαν στις αμερικανικές δυνάμεις, ο Πολκ δήλωσε ότι επρόκειτο για επίθεση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. Το αποτέλεσμα ήταν ο πόλεμος μεταξύ Μεξικού και Ηνωμένων Πολιτειών. Μισό αιώνα αργότερα, ο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ έκανε μια μεγάλη δήλωση. Το 1898, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ισπανία είχε επιτεθεί σε ένα αμερικανικό πολεμικό πλοίο στην Κούβα, το Uss Maine, σκοτώνοντας 355 ναυτικούς. Η πραγματική αιτία της βύθισης δεν έχει αποδειχθεί ποτέ με ακρίβεια. Η υπόθεση ότι οι Ισπανοί ήταν υπεύθυνοι οδήγησε στον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο. Λίγο λιγότερο από μισό αιώνα αργότερα, ήρθε η σειρά του Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ, ο οποίος το 1941 ισχυρίστηκε ότι ένα γερμανικό υποβρύχιο είχε επιτεθεί σε ένα αμερικανικό πλοίο, το Greer, χωρίς καμία πρόκληση. Η αλήθεια είναι ότι το Greer προστάτευε βρετανικά πλοία που διέσχιζαν τον Ατλαντικό Ωκεανό και στην πραγματικότητα ακολούθησε το γερμανικό υποβρύχιο, ενημερώνοντας τους Βρετανούς για την πορεία του. Η υποτιθέμενη πρόκληση χρησίμευσε στον πρόεδρο για να προετοιμάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για την είσοδο στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Φάρσα μετά από φάρσα, φτάνουμε στα δύο επεισόδια που θυμόμαστε περισσότερο σήμερα. Στις 4 Αυγούστου 1964, ο Λίντον Μπ. Τζόνσον ανακοίνωσε ότι αμερικανικά πολεμικά πλοία είχαν δεχθεί επίθεση από μηχανοκίνητες τορπιλάκατους της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ στον Κόλπο του Τονκίν και ότι είχε σημειωθεί σύγκρουση, κατά την οποία τέσσερις Βιετναμέζοι ναύτες σκοτώθηκαν και έξι τραυματίστηκαν. Το Κογκρέσο ψήφισε αμέσως το λεγόμενο «Ψήφισμα του Κόλπου του Τονκίν», το οποίο έδωσε στον Τζόνσον την εξουσία να επιτεθεί στο Βόρειο Βιετνάμ χωρίς επίσημη κήρυξη πολέμου. Τον Νοέμβριο του 2005, η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας αποχαρακτηρίζει μια πληθώρα πληροφοριών που αποκαλύπτουν ότι, εκείνη την ημέρα του Αυγούστου, δεν είχε υπάρξει σύγκρουση. Όπως εξήγησε ένας Αμερικανός στρατιώτης, τα αντιτορπιλικά εκτόξευσαν 400 βλήματα πυροβολικού και πέντε βόμβες βάθους σε έναν εντελώς φανταστικό στόχο, «προς την κατεύθυνση των μαύρων νερών». Το περιστατικό χρησίμευσε για να δικαιολογήσει την αμερικανική στρατιωτική κλιμάκωση στην Ινδοκίνα.Ίσως το πιο διάσημο πρόσωπο των αμερικανικών «ψεμάτων» σήμερα είναι αυτό του Κόλιν Πάουελ, ο οποίος ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εξήγησε τους λόγους της επέμβασης κατά του Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν (για την οποία, παρεμπιπτόντως, η κυβέρνηση Τζορτζ Μπους είχε ήδη αποφασίσει εκείνη τη στιγμή). Από τα «εργοστάσια δηλητηρίων» όπου οι Ιρακινοί θα παρήγαγαν χημικά και βακτηριολογικά όπλα μέχρι το τρομοκρατικό δίκτυο του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι που φιλοξενήθηκε στο Ιράκ και την επίσκεψη ανώτερων αξιωματούχων από τη Βαγδάτη στον Οσάμα μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών αποκάλυψε τους δεσμούς του ιρακινού καθεστώτος με την τρομοκρατία και την απειλή που αποτελούσε για τον κόσμο. Ήταν όλα ψευδή. Η έκθεση που διάβασε ο Πάουελ διαστρέβλωνε εντελώς τις πληροφορίες που παρείχαν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και είχε συνταχθεί στα γραφεία του αντιπροέδρου Ντικ Τσένι.

Ουκρανία και Ιράν: Δύο Μέτωπα ενός Παγκοσμίου Πολέμου σέ κομμάτια.

Από τον Thomas Fazi

Ουκρανία και Ιράν: Δύο Μέτωπα ενός Τεμαχίου Παγκοσμίου Πολέμου

Πηγή: Red Jackets

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν είναι ξεχωριστές κρίσεις, αλλά αλληλένδετα μέτωπα σε έναν αποσπασματικό παγκόσμιο πόλεμο που φέρνει τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμέτωπες με μια de facto συμμαχία Ρωσίας, Ιράν και Κίνας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακύρωσαν τον επόμενο γύρο συνομιλιών με τη Ρωσία για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα. Μένει να δούμε αν αυτό θα σηματοδοτήσει το τέλος των ειρηνευτικών συνομιλιών ή αν θα είναι απλώς μια προσωρινή παύση, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επικεντρώσουν τις ενέργειές τους αλλού, δηλαδή στην ταχέως κλιμακούμενη ισραηλινο-ιρανική σύγκρουση. Αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: οι διαπραγματεύσεις έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει.

Η προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να μεσολαβήσει για μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία απέτυχε όχι μόνο λόγω ελαττωματικής διπλωματίας, αλλά και λόγω σύγκλισης πολιτικών περιορισμών, θεσμικής αντίστασης και παρερμηνειών της φύσης της σύγκρουσης. Αυτό που χαρακτηρίστηκε ως μια τολμηρή κίνηση για τον τερματισμό του πολέμου, αντίθετα, αποκάλυψε τους περιορισμούς των ενστίκτων εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, αφήνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες πιο μπλεγμένες από ποτέ.
Από την αρχή, ο Τραμπ υποτίμησε πόσο πολιτικά αβάσιμος θα ήταν ένας συμβιβασμός τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ουκρανία. Για τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο πόλεμος έχει γίνει μια νομιμοποιητική δύναμη, δικαιολογώντας οικονομικές θυσίες, κεντρική διακυβέρνηση και ολοένα και πιο αυταρχικές πολιτικές. Οποιαδήποτε συμφωνία που αναγνώριζε τα ρωσικά εδαφικά κέρδη θα ισοδυναμούσε με πολιτική παραδοχή αποτυχίας, ενισχύοντας την εγχώρια αντιπολίτευση. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αντιμετώπιζε ακόμη μεγαλύτερα διακυβεύματα. Μια ειρηνευτική συμφωνία, ειδικά μια που θεωρείται συνθηκολόγηση, θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της προεδρίας του ή ακόμα και απειλές για την προσωπική του ασφάλεια. Αυτές οι εγχώριες πραγματικότητες καθιστούσαν απίθανες τυχόν σοβαρές διαπραγματεύσεις, εκτός εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούσαν συντριπτική πίεση, κάτι που επέλεξαν να μην κάνουν.
Ωστόσο, ακόμη και αν ο Τραμπ είχε πιέσει περισσότερο, οι προσπάθειές του θα είχαν προσγειωθεί στα βράχια της αμερικανικής πολιτικής. Στην Ουάσινγκτον, ο μηχανισμός εθνικής ασφάλειας -συμπεριλαμβανομένων πολλών στην ίδια την κυβέρνηση Τραμπ- παραμένει σταθερά προσηλωμένος στην παράταση της σύγκρουσης. Παρά τη ρητορική ρήξη του Τραμπ με τον δικομματικό παρεμβατισμό, έχει αντιμετωπίσει βαθιά θεσμική αντίσταση. Τελικά, του έλειπε η πολιτική βούληση να αμφισβητήσει αυτήν την εδραιωμένη συναίνεση - αν ποτέ το ήθελε πραγματικά.
Η επιδείνωση αυτών των δυσκολιών ήταν ένα κρίσιμο λάθος υπολογισμού: ο Τραμπ φαίνεται να πίστευε ότι η αναγνώριση των εδαφικών κερδών της Ρωσίας θα ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει μια σημαντική πρόοδο. Αλλά από την οπτική γωνία της Μόσχας, ο πόλεμος δεν αφορούσε ποτέ μόνο την Ουκρανία. Οι απαιτήσεις της Ρωσίας περιλαμβάνουν μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, περιορισμούς στην επέκταση του ΝΑΤΟ και αναγνώριση μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, στην οποία η δυτική κυριαρχία δίνει τη θέση της σε μια νέα παγκόσμια αρχιτεκτονική βασισμένη στην αδιαίρετη ασφάλεια και την κυρίαρχη ισότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η πίεση του Τραμπ για άμεση κατάπαυση του πυρός πριν από την αντιμετώπιση ευρύτερων ζητημάτων έχει αποδειχθεί αποτυχημένη. Το ίδιο ισχύει και για προτάσεις όπως η αποστολή ευρωπαϊκών «ειρηνευτικών δυνάμεων» στην Ουκρανία ή η έγκριση κανονιστικών πλαισίων όπως το Σχέδιο Κέλογκ, το οποίο προέβλεπε μια παγωμένη σύγκρουση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν επίσης στρατηγικά λάθη στο ουκρανικό μέτωπο, συμπεριλαμβανομένης της πίεσης στο Κίεβο να αποδεχτεί επίσημα τον ρωσικό έλεγχο της Κριμαίας - μια πολιτικά αδύνατη κίνηση που μόνο επιδείνωσε την έλλειψη εμπιστοσύνης. Αυτό που απαιτούσε η κατάσταση ήταν μια σταδιακή, προσεκτικά προγραμματισμένη διαδικασία: μια αργή ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Ρωσία, μια σταθμισμένη μείωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία και πολυετείς διαπραγματεύσεις οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Αντ' αυτού, ο Τραμπ προσπάθησε να στριμώξει ολόκληρη τη διαδικασία σε ένα αυθαίρετο παράθυρο 100 ημερών.
Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες επανατοποθετήθηκαν ως ουδέτερος μεσολαβητής και όχι ως άμεσο μέρος της σύγκρουσης, ενώ συνέχισαν να παρέχουν στρατιωτική και μυστική υποστήριξη στην Ουκρανία (μετά από μια σύντομη παύση). Αυτή η αντίφαση ήταν αναπόφευκτο να υπονομεύσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. 
Όπως έγραψε ο Michael Brenner:
[Οι Ηνωμένες Πολιτείες] ήταν εμπόλεμες από την πρώτη μέρα. Ο ουκρανικός στρατός έχει χρηματοδοτηθεί, εκπαιδευτεί, εξοπλιστεί και προετοιμαστεί για έναν πόλεμο για την ανάκτηση του ελέγχου εδαφών που κατασχέθηκαν μετά το πραξικόπημα του 2014 ή που η Ουάσιγκτον προσάρτησε από τη Ρωσία (Κριμαία). Το Πεντάγωνο και η CIA έχουν αναπτύξει χιλιάδες προσωπικό στη χώρα για να διεξάγουν επιχειρήσεις πληροφοριών, να παρέχουν τακτικές συμβουλές, να συντηρούν εξελιγμένο εξοπλισμό και να λειτουργούν οπλικά συστήματα όπως το HIMAR, τα οποία ο ουκρανικός στρατός δεν μπορούσε να χειριστεί μόνος του. Οι τολμηρές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της περασμένης εβδομάδας βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στην αμερικανική ηλεκτρονική νοημοσύνη και καθοδήγηση. Επιπλέον, γνωρίζουμε τώρα ότι οι μεγάλες επιθέσεις του Ιουνίου 2023 γύρω από τη Χερσώνα, η αμφίβια επιχείρηση στον Δνείπερο στην περιφέρεια Χερσώνα και η εισβολή στο Κουρσκ σχεδιάστηκαν και κατευθύνθηκαν από το Πεντάγωνο. Αυτές οι άθλιες και δαπανηρές αποτυχίες δεν αναιρούν τη σημασία τους ως σαφείς αποδείξεις ότι επρόκειτο για έναν αμερικανικό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας από την αρχή μέχρι το τέλος.
Το αποτέλεσμα δεν ήταν μια διπλωματική ανακάλυψη, αλλά μια διπλωματική κατάρρευση. Η αποτυχία δεν ήταν απλώς τακτική. Αποκάλυψε βαθύτερες αντιφάσεις στο δόγμα «Η Αμερική Πρώτα» του Τραμπ. Ενώ ρητορικά αποστασιοποιήθηκε από την παρεμβατική ορθοδοξία των προηγούμενων κυβερνήσεων, η προσέγγισή του εξακολουθούσε να προϋποθέτει την αμερικανική παγκόσμια υπεροχή. Επομένως, δεν ήταν ποτέ πραγματικά έτοιμος ούτε ο ίδιος 
ούτε και το ευρύτερο κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ να ασπαστούν το όραμα της Ρωσίας για έναν πολυπολικό κόσμο. Ο Μπρένερ είχε δίκιο:
Μια λύση με ρωσικούς όρους θα θεωρούνταν από όλους ως μια ταπεινωτική ήττα της Δύσης - πάνω απ 'όλα, μια ήττα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποκίνησαν και κατηύθυναν τον πόλεμο ως την κορύφωση μιας στρατηγικής που σχεδιάστηκε το 2008 και γεννήθηκε το 2014 για να εξαναγκάσει τη Ρωσία σε ένα κουτί στην περιφέρεια της Ευρώπης από το οποίο δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεφύγει. Το εγώ της Αμερικής έχει γίνει πολύ εύθραυστο, η διάχυτη αίσθηση ευαλωτότητας πολύ έντονη, η ψυχαναγκαστική ανάγκη της να αποδείξει ότι εξακολουθεί να είναι η πρώτη δύναμη στον κόσμο έχει πολύ σθεναρή επιρροή στις πολιτικές της ελίτ - συμπεριλαμβανομένου του Τραμπ προσωπικά - για να ανεχθούν οι αμερικανικές ελίτ το στίγμα μιας τέτοιας ήττας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες που ήταν αρκετά ανθεκτικές και με αυτοπεποίθηση ώστε να απορροφήσουν το πλήγμα της ήττας στο Βιετνάμ πριν από 60 χρόνια έχουν χαθεί για πάντα.
Τελικά, η ειρηνευτική πρωτοβουλία του Τραμπ όχι μόνο απέτυχε, αλλά αύξησε και τη συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο. Ενώ δεν έχει καμία επιθυμία να επιδιώξει μια κλιμάκωση τύπου Μπάιντεν, επέλεξε επίσης να μην αποσυρθεί εντελώς. Με αυτόν τον τρόπο, έχει οικειοποιηθεί τη σύγκρουση. Κατά ειρωνικό τρόπο, η πολύ επικριμένη συμφωνία εξόρυξης για την οποία βοήθησε να διαπραγματευτεί θα μπορούσε να καταλήξει να ωφελήσει την Ουκρανία περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, διασφαλίζοντας τη συνεχή αμερικανική εμπλοκή και αποτρέποντας μια πλήρη εγκατάλειψη από το Κίεβο, ακόμη και αν οι ορυκτοί πόροι αποδειχθούν υπερεκτιμημένοι.
Η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ φαίνεται τώρα να βρίσκεται στα πρόθυρα της εξάντλησης, με την Ευρώπη να παρεμβαίνει για να καλύψει εν μέρει το κενό - σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρέπει κανείς να υποθέσει σε αυτό το σημείο. Αλλά αυτό είναι απίθανο να αλλάξει την πορεία της Ουκρανίας. Μια ρωσική σημαντική ανατροπή - και η πιθανή κατάρρευση της Ουκρανίας - παραμένει μια σαφής πιθανότητα. Το αν ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα αναγκάσει την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή θα οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση είναι ασαφές. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι η βαθιά αμοιβαία δυσπιστία θα καθιστούσε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία εύθραυστη και επιρρεπή σε ανατροπή.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία είναι πιθανό να διατηρήσει μια ισχυρή στρατιωτική στάση στην περιοχή, ιδίως σε απάντηση στον ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό και την ολοένα και πιο επιθετική ρητορική. Αυτή η δυναμική σχεδόν σίγουρα θα πυροδοτήσει νέα κύματα αντιμέτρων, κρατώντας και τις δύο πλευρές παγιδευμένες σε έναν φαύλο κύκλο κλιμάκωσης.
Το ξέσπασμα ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει μόνο εμβαθύνει τα γεωπολιτικά ρήγματα που ήδη διευρύνονταν στην Ουκρανία. Ενώ αυτοί οι πόλεμοι φαίνονται γεωγραφικά και πολιτικά διακριτοί, στην πραγματικότητα είναι αλληλένδετα μέτωπα σε αυτό που μοιάζει όλο και περισσότερο με έναν αποσπασματικό παγκόσμιο πόλεμο, που φέρνει τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμέτωπες με μια de facto συμμαχία Ρωσίας, Ιράν και Κίνας.
Αυτό το άτυπο μπλοκ, που συχνά περιγράφεται ως «στρατηγική συνεργασία» και όχι ως επίσημη συμμαχία, πλέον διαθέτει πλήρη στρατιωτική και οικονομική ολοκλήρωση. Η Ρωσία και η Κίνα διεξάγουν τακτικά κοινές περιπολίες στον Ειρηνικό και, μαζί με το Ιράν, πραγματοποιούν ολοένα και περισσότερο ναυτικές και στρατιωτικές ασκήσεις στην Αραβική Θάλασσα. Η συνεργασία τους επεκτείνεται στο εμπόριο, την εφοδιαστική, την ενέργεια και, το πιο σημαντικό, στις μεταφορές όπλων και τεχνολογίας. Οικονομικά, αποδολαριοποιούν γρήγορα τις συναλλαγές τους, στρεφόμενοι σε ρούβλια και γουάν σε μια προσπάθεια να απομονωθούν από τις δυτικές οικονομικές πιέσεις.
Αυτό που ενώνει αυτές τις τρεις δυνάμεις δεν είναι απλώς η αντίθεση σε συγκεκριμένες πολιτικές των ΗΠΑ, αλλά η κοινή πεποίθηση ότι η εποχή της παγκόσμιας ηγεμονίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ πρέπει να τελειώσει. Το όραμά τους είναι μια πολυπολική τάξη που βασίζεται στην κυρίαρχη ισότητα, στις περιφερειακές ισορροπίες δυνάμεων και στον περιορισμό - ή ακόμα και στην απόρριψη - αυτού που (δικαίως) θεωρούν ως την ιμπεριαλιστική επέκταση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Αυτό το όραμα έχει τώρα τα αποτελέσματά του. Εάν οι ΗΠΑ εντείνουν τη στρατιωτική τους εκστρατεία εναντίον του Ιράν, θα διακινδυνεύσουν όχι μόνο να προκαλέσουν έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, αλλά και να αυξήσουν το διακύβευμα στον συνεχιζόμενο de facto παγκόσμιο πόλεμο. Πράγματι, όπως έχει παρατηρήσει ο Ταρίκ Άλι, οι απειλές του Τραμπ κατά του Ιράν θα πρέπει να θεωρηθούν ως μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου κατά της Κίνας:
Ο κύριος σκοπός της αποσταθεροποίησης του Ιράν είναι η εξασφάλιση παραχωρήσεων. Και οι παραχωρήσεις δεν αφορούν μόνο τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Νομίζω ότι υπάρχει ένα πιο σοβαρό σχέδιο, το οποίο είναι να καταστεί αδύνατο για το Ιράν, ως κυρίαρχο κράτος, να διαπραγματευτεί και να πουλήσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο απευθείας στην Κίνα.
Οι ΗΠΑ θα ήθελαν να είναι η δύναμη που καθορίζει σε ποιον πωλεί ενέργεια και με ποιους όρους. Είναι μέρος του μεγάλου σχεδίου τους να περικυκλώσουν και να πολιορκήσουν την Κίνα... ανησυχούν και τρέμουν για την ανάπτυξη της Κίνας ως σημαντικής οικονομικής δύναμης και θέλουν να την ελέγξουν. Έτσι, κατά τη γνώμη μου, οι απειλές κατά του Ιράν έχουν περισσότερο να κάνουν με αυτό παρά με οτιδήποτε άλλο.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Ρωσία και η Κίνα πιθανότατα θα απαντήσουν, όχι απαραίτητα με άμεση στρατιωτική παρέμβαση, αλλά κατακλύζοντας το Ιράν με όπλα και πληροφορίες και, ενδεχομένως, επεκτείνοντας μια πυρηνική ομπρέλα ως αποτρεπτικό μέσο. Πράγματι, η Κίνα υποστηρίζει ήδη το Ιράν. Όπως σημείωσε ένας χρήστης του X:
Οι πρόσφατες πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν έχουν γίνει σημαντικά πιο ακριβείς, χάρη σε μεγάλο βαθμό στην παραχώρηση πρόσβασης από την Κίνα στο προηγμένο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης BeiDou. Εάν το Πακιστάν υποστηρίζει ορατά το Ιράν, είναι απίθανο να δράσει μόνο του. Η Κίνα παρέχει το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού υλικού του Πακιστάν και η υλικοτεχνική και τεχνική του υποστήριξη είναι απαραίτητη για οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη πακιστανική επιχείρηση.
Έτσι, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν είναι ξεχωριστές κρίσεις, αλλά κόμβοι σε μια ενιαία συστημική κατάρρευση της μονοπολικής τάξης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται ταυτόχρονα υπερφορτωμένες και με ανεπαρκείς πόρους, αντιμετωπίζοντας αντιπάλους που τώρα ενεργούν σε συντονισμένη υπεράσπιση ενός κοινού στρατηγικού στόχου: την κατάργηση της αμερικανικής αυτοκρατορικής πρωτοκαθεδρίας.
Προς το παρόν, το πιο πιθανό αποτέλεσμα παραμένει μια παρατεταμένη σύγκρουση, αυξανόμενο κόστος και επιδεινούμενες 
βαθύτερες διαιρέσεις - όχι μόνο μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, αλλά και εντός της ίδιας της Δύσης. Η ειρήνη θα παραμείνει άπιαστη μέχρι η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της να συμβιβαστούν με το θεμελιώδες ζήτημα: την απροθυμία να εγκαταλείψουν ένα ηγεμονικό δόγμα που δεν ανέχεται αντιπάλους. Μέχρι τότε, ο πόλεμος θα παραμείνει ο μηχανισμός μέσω του οποίου αμφισβητείται η παγκόσμια τάξη - και ο Ντόναλντ Τραμπ, είτε το θέλει είτε όχι, μπορεί να μείνει στην ιστορία όχι ως ο πρόεδρος που τερμάτισε τον παγκόσμιο πόλεμο, αλλά ως αυτός που τον κληρονόμησε και τον άφησε να καίγεται.

Thomas Fazi, thomasfazi.com, 18 Ιουνίου 2025 — Μετάφραση από τον Old Hunter

Ο Τραμπ διακατέχεται από εσχατολογική ψύχωση

Maurizio Blondet

«Ο ΤΡΑΜΠ... ΑΚΟΎΣΤΕ ΤΗ ΦΩΝΉ ΤΟΥ ΘΕΟΎ!»

#Trump παραθέτει ένα μήνυμα που έλαβε από τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στον #Gerusalemme Mike #Huckabee, ο οποίος του λέει:


«Δεν επιλέγεις εσύ τη στιγμή, είναι η στιγμή που σε επιλέγει. Ακούστε τη φωνή του Θεού και θα ξέρετε τι να κάνετε».
Υ.Γ.
Ο Mike Huckabee δεν είναι διπλωμάτης στο επάγγελμα – είναι ευαγγελικός πάστορας από το Αρκάνσας. Όπως ολόκληρο το περιβάλλον του Τραμπ, είναι αποφασισμένος να τερματίσει τον «αποκαλυπτικό πόλεμο» στη Μέση Ανατολή για να αποκαταστήσει το Βασίλειο του Ισραήλ, να ανοικοδομήσει τον Ναό και έτσι να καλωσορίσει τον «μεσσία».

Σημείωμα του Mike Huckabee για την ειρήνη στο Δυτικό Τείχος

Ο ποιμένας-πρέσβης δεν είναι ένα μεμονωμένο άτομο:

Αυτοί οι «Προτεστάντες για τη Σιών» είναι μια τεράστια δύναμη στις ΗΠΑ, πολιτικο-μεσσιανική, ξεκινώντας από τους τηλεευαγγελιστές με δεκάδες εκατομμύρια τηλεθεατές, οι οποίοι εκτελούν «θεραπείες» ζωντανά από τους δικούς τους τηλεοπτικούς σταθμούς και συλλέγουν εκατομμύρια και εκατομμύρια δωρεές από τους πιστούς.......

«Η υποστήριξή τους προς το Ισραήλ», έγραψε ο Ed Tiwnnan στο δοκίμιό του The Lobby (1987), βασίζεται στην πεποίθηση ότι η επιστροφή του Ισραήλ είναι η εκπλήρωση της βιβλικής προφητείας: Οι προτεστάντες φονταμενταλιστές πιστεύουν στην έννοια των Εβραίων ως «εκλεκτού λαού» του Θεού. Επιδοκιμάζουν τις ενέργειες του Ισραήλ επειδή είναι πεπεισμένοι ότι αυτό επιταχύνει τη Δεύτερη ή την έλευσητου Μεσσία».

Προφανώς, ο Τραμπ αποδεικνύεται ότι είναι ένας από αυτούς τους Προτεστάντες για τη Σιών και διακηρύσσει

https://cms.zerohedge.com/s3/files/inline-images/trumptsiran.jpg?itok=5Tzoy8GC

https://cms.zerohedge.com/s3/files/inline-images/surrendur.jpg?itok=SjZKkV-Q

«Εμείς» έχουμε τώρα τον πλήρη έλεγχο του ιρανικού ουρανού και απαιτούμε «άνευ όρων παράδοση»

Είναι σαφώς εκφράσεις ενός εξυψωμένου - ο Θεός να μας σώσει


Ανάμνηση του Μέλλοντος


Προς μια εσχατολογική οντολογία

Πρόλογος Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου
Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, στο αποκορύφωμα της θεολογικής του πορείας, προσέφερε αυτό το magnus opus, έργο το οποίο υπερβαίνει όλες τις προηγούμενες μελέτες του σε βάθος, διορατικότητα και επιστημονική ακρίβεια.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ανάμνηση του Μέλλοντος 
Η εσχατολογία δεν είναι απλώς ένα δόγμα· είναι ένας προσανατολισμός, μια προοπτική, ένας τρόπος υπάρξεως. Η εσχατολογία δεν αφορά μόνον το μέλλον· επηρεάζει το παρελθόν αλλά και το παρόν μας. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο κατανόησε και βίωσε εξ αρχής τα «έσχατα πράγματα» η Εκκλησία.
Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας
Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, στο αποκορύφωμα της θεολογικής του πορείας, προσέφερε αυτό το magnus opus, έργο το οποίο υπερβαίνει όλες τις προηγούμενες μελέτες του σε βάθος, διορατικότητα και επιστημονική ακρίβεια. Οι θέσεις που παρουσιάστηκαν στα περίφημα έργα του Το Είναι ως Κοινωνία (Being as Communion) και Κοινωνία και Ετερότητα (Communion & Otherness) αποτέλεσαν τη βάση για την περαιτέρω διερεύνησή τους, η οποία επιχειρήθηκε στο κομβικής σημασίας τελευταίο έργο του, το οποίο πιθανότατα πρόκειται να συζητηθεί και να αποτελέσει βιβλίο αναφοράς ακόμη περισσότερο και από τα προηγούμενα έργα του συγγραφέα. Στο βιβλίο αυτό του Ιωάννη Ζηζιούλα η εσχατολογική οντολογία επηρεάζει βαθιά ολόκληρο το εύρος της χριστιανικής θεολογίας. Ο Ιωάννης Ζηζιούλας τόνιζε ότι το βιβλίο του Ανάμνηση του Μέλλοντος, αφορά όσους έχουν αποδεχθεί το γεγονός της Ανάστασης του Χριστού και ενδιαφέρονται για τις «λογικές» συνέπειες που ακολουθούν την αποδοχή αυτού του γεγονότος: credo ut intelligam. Συχνά προέτρεπε τους συνομιλητές του να εξετάσουν κριτικά τόσο τα θεμέλια όσο και τις προεκτάσεις του πρωτοποριακού ισχυρισμού του ότι «το μέλλον προηγείται του παρελθόντος» τόσο από λογική όσο και από οντολογική άποψη. Υποστήριζε δε ότι η χριστιανική θεολογία αντιπροσωπεύει την ερμηνευτική της Ανάστασης, θέμα που βρίσκεται στην καρδιά της μελέτης αυτού του βιβλίου.

Επίσκοπος Μάξιμος Vasiljević

Είναι σαφώς εκφράσεις ενός εξυψωμένου - ο Θεός να μας σώσει