Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι μια υπόθεση αμιγώς κομματική και φυσικά ουδόλως σχετίζονται με τις παραδοσιακές ιδεοληπτικές συγκρούσεις που καταγράφονται ιστορικά στον χώρο των αριστερών και κομμουνιστικών πολιτικών κομμάτων, και οι οποίες συγκρούσεις, άλλες φορές ανατροφοδοτούν διχασμούς ακόμη και για το σχήμα της τυρόπιτας, ενώ πολύ συχνά οδηγούν σε διασπάσεις και σε δημιουργία νέων «αριστερών» κομματικών υβριδίων που αναζητούν εναγωνίως τρόπο και ατζέντα που θα τα βοηθήσει να αυτοπροσδιοριστούν στο πολιτικό στερέωμα…
του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Από την πρώτη στιγμή τονίσαμε πως η αιφνίδια εμφάνιση Κασσελάκη με την ανύπαρκτη πολιτική προίκα και την αμφιλεγόμενη αξιακή περπατησιά, ήταν μια απόλυτα χορογραφημένη παρέμβαση που δεν συντελέστηκε για να ανατάξει την παραπαίουσα «Αριστερά» αλλά για να βαθύνει περαιτέρω τον πολιτικό εκφυλισμό της και να διαχύσει σταδιακά αυτήν την ιδιότυπη πολιτική νοσηρότητα σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα με στόχο την καθολική του παράλυση, ως ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιθετική μετάλλαξη της γεωπολιτικής φυσιογνωμίας της χώρας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απλώς ο αδύναμος κρίκος. Η γεωπολιτική προίκα της χώρας είναι το πραγματικό επίδικο. Και η συγκεκριμένη εξέλιξη επιβεβαιώνει ότι αυτοί που έβαλαν στο χέρι το μέλλον της, τις στρατηγικές της υποδομές και τις απεριόριστες επιμελητειακές της δυνατότητες, γνωρίζουν καλά ότι σ αυτόν τον τόπο, υπάρχει προίκα αφάγωτη και κυρίως υπάρχει κρίσιμο γεωπολιτικό κεφάλαιο που αποκτά προσαυξημένο ειδικό βάρος στην αναδιαμορφούμενη περιφερειακή ισορροπία. Θέλουν να αλώσουν τα πάντα. Πρωτίστως αυτό που επιδιώκουν είναι ένα πολιτικό σύστημα ανίκανο να αντισταθεί στις μεθοδεύσεις τους και μια κοινωνία συμβιβασμένη απόλυτα με την μοίρα που της έχουν επιφυλάξει…
Επομένως, εάν θέλουμε να διαβάσουμε σωστά το σενάριο πάνω στο οποίο χτίζεται αυτό το θέατρο του παραλόγου που μονοπωλεί τα φώτα της δημοσιότητας το τελευταίο εικοσαήμερο και γνώρισε σήμερα την κορύφωσή του με την εκλογή Κασσελάκη, θα πρέπει να πούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως μια ετερόκλητη πολιτική φούσκα με εξαιρετικά ασταθές πολιτικό στίγμα και ο «σκληρός πυρήνας» της επίσης ετερόκλητης εκλογικής του βάσης που... διψά για την επάνοδο των «πολιτικών του ταγών» στα σαλόνια της εξουσίας, έχουν όλες τις προϋποθέσεις να αλωθούν, να διολισθήσουν σε έναν πολιτικό εκφυλισμό πρωτόγνωρο για τα Ελληνικά δεδομένα, να αντικαταστήσουν σταδιακά την πολιτική με την φαιδρολογία και να συμπαρασύρουν μοιραία σε αυτόν τον κατήφορο ολόκληρο το πολιτικό σύστημα το οποίο εδώ που τα λέμε, ΔΕΝ είναι και ιδιαιτέρως απρόθυμο να ενδώσει σε αυτόν τον πειρασμό. Πρόκειται επομένως για εξελίξεις που είναι εξαιρετικά ανησυχητικές και αυτό για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Πρώτον διότι η Ελληνική κοινωνία αποδεικνύεται πως είναι ιδιαίτερα ευάλωτη αλλά και πρόθυμη να εγκλωβιστεί σε πέτσινα διλήμματα που φαιδροποιούν τον πολιτικό διάλογο, σε μια εποχή που θα έπρεπε να προωθεί τα δικά της στοιχήματα και να απαιτεί αυτά τα στοιχήματα να γίνουν μέρος της κυρίαρχης πολιτικής ατζέντας.
Δεύτερον διότι η συγκεκριμένη εξέλιξη επιβεβαιώνει ότι η Ελληνική κοινωνία είναι μια κοινωνία απελπισμένων πολιτών που δείχνει αποφασισμένη να αναθεματίσει τον πολιτικό λόγο και να αναζητήσει σωτήρες σε ένα περιβάλλον φαιδρότητας, παραπολιτικής και επικίνδυνων ερασιτεχνισμών ακόμη και με τα Εθνικά θέματα. Τρίτον διότι όταν στο παρασκήνιο αυτής της φαιδρής ιστορίας, βρίσκεται ένας πρώην πρωθυπουργός που δεν διστάζει να εργαλειοποιήσει το ίδιο το κόμμα που τον ανέδειξε, για να «ελληνοποιήσει» το πείραμα της Αμερικανιάς, αδιαφορώντας για τις ευρύτερες συνέπειες που είναι σε γνώση του ότι θα υπάρξουν για την χώρα, τότε επιβεβαιώνεται ίσως με τον πλέον οδυνηρό τρόπο ότι το οικοδόμημα στην διαμόρφωση του οποίου συμβάλαμε όλοι κατά το παρελθόν, είτε με την ενεργό συμμετοχή μας είτε με την ανοχή μας, είναι εξαιρετικά νοσηρό και μόνο καρκινογενέσεις μπορεί να δώσει.
Τέταρτον διότι απεδείχθη στην πράξη, ότι 20 (είκοσι) μόνο ημέρες αρκούν για ένα επιτελείο επικοινωνιολόγων που του ανατίθεται να πάρει το απόλυτο πολιτικό ΤΙΠΟΤΕ… Να το πάρει από το ΠΟΥΘΕΝΑ και να το καταστήσει μέρος του διλήμματος μιας κοινωνίας απελπισμένων ψηφοφόρων, που είναι πρόθυμοι να εξαργυρώσουν τα πάντα με ανταμοιβή μια καλύτερη θέση στον επόμενο εκλογικό πίνακα της SINGULAR που θα «δικαιώνει» την φαιδρή και ανερμάτιστη επιλογή τους.
Πέμπτον διότι ένα πολιτικό κόμμα που κυβέρνησε, αποκαθηλώθηκε και εν τέλει καταποντίστηκε συμπαρασύροντας την έννοια της «Αριστεράς» στην απόλυτη πολιτική χρεοκοπία, δεν μπαίνει στον κόπο καν να αναζητήσει πολιτικές απαντήσεις για όλα όσα έφταιξαν. Αρκείται στην αναζήτηση ενός κατασκευασμένου πολιτικού φερετζέ που θα έχει την ικανότητα να συγκαλύψει το πρόβλημα, να συμπαρασύρει πολιτικά αλαφροΐσκιωτους πολίτες που διψούν για μπράβο και για γιούχου και να διευκολύνει τις αγελαίες συμπεριφορές μιας εκλογικής βάσης που θα έπρεπε να προβληματίζεται, να απαιτεί, να διεκδικεί, να ανατρέπει. Έκτον διότι αυτές οι εκφυλιστικές προδιαγραφές δεν είναι ίδιον μόνο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν απλώς ο αδύναμος κρίκος ως κόμμα που στην συνολική του διαδρομή ερωτοτροπεί με την φαιδρότητα, τον νοσηρό δικαιωματισμό, την ιδιαίτερη ρευστότητα σε ότι αφορά τα Εθνικά του αντανακλαστικά και φυσικά με την εξουσιολαγνεία. Ο ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε ότι οι όποιες αντιστάσεις του σε αυτήν την πορεία του ξεπεσμού, κράτησαν λιγότερο από όσο μπορεί να κρατήσει ακόμη και το συσκευασμένο φρέσκο γάλα.
Σε ελάχιστες μέρες αλώθηκε, παραδόθηκε, και δυστυχώς για την πατρίδα μας, η εκλογική του βάση δεν αφυπνίστηκε ούτε όταν ο εκλεκτός της καρδιάς του Tyler, χαρακτήρισε τουρκικό κρατίδιο το ψευδοκράτος που έστησε η Κατοχική δύναμη στην Κύπρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν αλώθηκε, διότι ήταν ο εύκολος στόχος. Διότι η εκλογική του βάση θεωρεί κατάκτηση το να έχει το κόμμα της ηγέτη έναν ομοφυλόφιλο. Καμαρώνει γι αυτό και δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για τις υπόλοιπες Πρέσπες που προδιαγράφεται ότι θα ακολουθήσουν στο εγγύς μέλλον.
Και αυτό φυσικά δεν αφορά μονάχα σε εκείνους που δεν δίστασαν να επιλέξουν τον Κασσελάκη για αρχηγό του κόμματος - παρωδία. Αφορά στον όλον ΣΥΡΙΖΑ. Η ευθύνη διαχέεται σε όλους εκείνους που με την ψήφο τους νομιμοποίησαν αυτήν την φαιδρή διαδικασία. Στο έδαφος των δικών τους ανοχών στήριξαν οι χορογράφοι την καμπάνια του συγκεκριμένου υβριδικού προϊόντος τους και κατάφεραν να το εισάγουν, να το εκτελωνίσουν και εν τέλει να το επιβάλουν στα πολιτικά πράγματα του τόπου. Στην νοσηρή κουλτούρα που καλλιέργησαν τα στελέχη και ανέχτηκαν οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ χρόνια τώρα, φυτρώνουν οι κάθε λογής Κασσελάκηδες. Ουδείς λοιπόν μεταξύ τόσο των συνδιεκδικητών της ηγεσίας όσο και των ψηφοφόρων, θεωρείται άμοιρος ευθυνών γι’ αυτήν την κατάντια.
Σειρά τώρα έχουν και τα υπόλοιπα κόμματα του κοινοβουλίου. Όλοι αυτοί που καλοβλέπουν την προοπτική διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, επειδή θεωρούν ότι θα προκύψει μια νέα δεξαμενή ψηφοφόρων πρόθυμων να αντληθούν από όλους αυτούς που περιμένουν ν αρπάξουν κομμάτι από την εκλογική πίτα.
Τα πράγματα όμως δεν είναι διόλου απλά. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν βγήκε στο κλαρί για να ικανοποιηθούν τα περίεργα βίτσια κάποιου εκκεντρικού επιχειρηματία που δεν είχε τι να κάνει στον ελεύθερο χρόνο του. Οι εκφυλιστικές πολιτικές διεργασίες που ενεργοποιήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ, σύντομα θα διαχυθούν σε ολόκληρο το πολιτικό στερέωμα, διότι απλούστατα οι χορογράφοι δεν θα σταματήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και διότι δεν υπάρχει εκλογική βάση αποφασισμένη να αντισταθεί και να αποτρέψει στην πράξη τον πολιτικό εκφυλισμό. Αυτή η εξέλιξη θα συμπαρασύρει μοιραία και την κυρίαρχη πολιτική ατζέντα.
Οι προσδοκίες όλων εκείνων που θεωρούν ότι θα τσιμπολογήσουν ψηφοφόρους από την δεξαμενή του ΣΥΡΙΖΑ, θα αποδειχτούν μάταιες. Τα φαινόμενα της αποσύνθεσης θα διαχυθούν σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Το άχρωμο και άοσμο ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει ούτε ως γλάστρα στο πολιτικό σκηνικό. ΟΙ υπαρξιακές ανησυχίες τις οποίες φροντίζει να συντηρεί στην ΝΔ η ηγετική της ομάδα και οι ερμαφρόδιτοι τακτικισμοί στους οποίους καταφεύγει συστηματικά, θα επιταχύνουν την φυγή προς τα ακροδεξιά κομματίδια μόλις αρχίσει και τυπικά να αποδομείται το 42% και η εκλογή Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ, θα συμπαρασύρει τον Μητσοτάκη σε ατραπούς που θα φέρουν την εκλογική του βάση αντιμέτωπη με καινούρια διλήμματα. Για το ΚΚΕ είναι θέμα χρόνου η πιθανότητα διείσδυσης στην εσωκομματική ατζέντα κάποιου καυτού θέματος που θα διχάσει. Κι εκεί δεν υπάρχει χώρος για να συνυπάρξουν απόψεις αποκλίνουσες. Άλλωστε τριάντα ολόκληρα χρόνια χωρίς διάσπαση είναι πάρα πολλά για το συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα. Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι έχουν αρχίσει να ανησυχούν με αυτήν την «κατάκτηση».
Η μεγάλη μπίζνα πάντως για τα κέντρα που τροφοδότησαν με επικοινωνιακό καύσιμο την εκλογή Κασσελάκη, δεν είναι η αποτίμηση των «αριστερών» εδρών στο μελλοντικό Ελληνικό κοινοβούλιο. Δεκάρα τσακιστή δεν δίνουν τα συγκεκριμένα κέντρα, για όλα αυτά που ικανοποιούν και αποζημιώνουν προσωρινά τον όχλο των απερίσκεπτων «για την πολύτιμη συμβολή του» στην νομιμοποίηση του πειράματος.
Η μεγάλη μπίζνα είναι γεωπολιτική…
Είναι ένας ευρύτερος σχεδιασμός που επαναπροσδιορίζει κρίσιμες παραμέτρους στην περιφερειακή σκακιέρα. Σ αυτόν τον σχεδιασμό συμπεριλαμβάνονται παραχωρήσεις, υποχωρήσεις, πολυμερείς συμφωνίες, νέοι ρόλοι, διαχείριση ισορροπιών, διαχείριση απαιτήσεων, αλλά και ένα μεγάλο πακέτο δυναμικών προσεταιρισμών και διαφαινόμενων νέων δυνατοτήτων, ικανών να επηρεάσουν αποφασιστικά την έκβαση της κορυφαίας και διαρκούς στρατηγικής σύγκρουσης που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Για την πατρίδα μας που έχει μάθει να συμβιβάζεται και να μην απαιτεί, σε αυτόν τον σχεδιασμό δεν επιφυλάσσονται προνομιακοί ρόλοι. Αντιθέτως, η Ελληνική εισφορά σε γη, θάλασσα και αξιοπρέπεια, θα είναι το εξαιρετικά βαρύ τίμημα που θα κληθεί να πληρώσει ο τόπος μας προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις αυτών που ξέρουν να διεκδικούν και να επιτευχθεί η πολυπόθητη νέα περιφερειακή ισορροπία.
Η πολιτική τάξη της χώρας, έχει υποτιμήσει διαχρονικά το μεγάλο ειδικό βάρος που διαθέτει η πατρίδα μας λόγω της κρισιμότητας της γεωγραφικής της θέσης και φυσικά έχει αρνηθεί συστηματικά να διαχειριστεί το μικρό συγκριτικά με άλλους δρώντες μέγεθός της ως συγκριτικό πλεονέκτημα προκειμένου να ενισχύσει την περιφερειακή της θέση. Σήμερα που η τράπουλα ξαναμοιράζεται και επαναπροσδιορίζονται οι όροι της περιφερειακής ισορροπίας, αυτοί που φυτεύουν Κασσελάκηδες επενδύοντας στην απερισκεψία των αφελών, θέλουν να παραλύσουν πλήρως και το πολιτικό σύστημα και την Ελληνική κοινωνία, ούτως ώστε να διαχειριστούν ανεμπόδιστοι την μεγάλη βρωμιά το εύρος της οποίας φτάνει μέχρι και τον γεωπολιτικό ακρωτηριασμό της πατρίδας μας.
Γι αυτό έστησαν και έστειλαν Κασσελάκη στο ώριμο φρούτο του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να επιταχύνουν την σήψη του… Γι αυτό η πολιτική επίθεση γενικευμένης φθοράς στο πολιτικό σύστημα της χώρας θα κλιμακωθεί μέχρι να επιτευχθεί η καθολική του παράλυση… Γι αυτό και επενδύουν τα μέγιστα σε ένα πολιτικό σύστημα που είτε θα τελεί υπό καθεστώς παράλυσης, είτε θα ανασυνταχθεί στην βάση των δικών τους προδιαγραφών για να διαχειρίζεται συμβιβασμούς, ήττες και εθνικές τραγωδίες…
Αυτός είναι και ο λόγος που θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από όλους όσους βλέπουν που οδηγούνται τα πράγματα, προκειμένου να στηθεί ένας πολιτικός μηχανισμός αντίστασης, ικανός να συνεγείρει τους πολίτες, να ανακόψει την παράδοσή τους στον αξιακό και πολιτικό εκφυλισμό και να δημιουργήσει το πρόπλασμα μιας μεγάλης πατριωτικής πολιτικής πρωτοβουλίας μακράς πνοής που θα βγάλει τον τόπο από τα ανατροφοδοτούμενα αδιέξοδα και θα τον μετατρέψει σε σοβαρή και υπολογίσιμη περιφερειακή δύναμη που ξέρει να διεκδικεί και απαιτεί να της εκχωρηθούν αυτά που δικαιούται…
Το ακαδημαϊκό συγγραφικό έργο του θεολόγου και φιλοσόφου Χρήστου Γιανναρά, θα μπορούσε βάσιμα να πει κανείς, υπήρξε ένα από τις σημαντικότερα και πιο πρωτότυπα της εποχής μας. Ωστόσο, παραμένει μάλλον ελλιπώς συζητημένο στο χώρα μας. Όπως δήλωσε κάποτε και ο ίδιος:
«Με τρομάζει που νιώθω αδικαίωτος συγγραφέας. Κάθε φορά που παραδίνω στο τυπογραφείο ένα βιβλίο, πιστεύω ότι επιτέλους αυτό, σε αντίθεση με τα προηγούμενα, δεν θα θαφτεί στη σιωπή. Αποκλείεται να περάσει και αυτό απαρατήρητο. Σίγουρα θα προκαλέσει, θα δημιουργήσει αντιδράσεις, θα κουβεντιαστεί. Έτσι πιστεύω κάθε φορά. Και κάθε φορά διαψεύδομαι […] Ναι, για τις επιφυλλίδες δεν έχω παράπονο, τα δημοσιογραφικά μου κείμενα διαβάζονται. Είναι τα μόνα που εισπράττουν και μανιασμένες επιθέσεις δημόσιες, όπως και κάποιον ιδιωτικό ενθουσιασμό».
Κάτι ακόμη χειρότερο συμβαίνει με την ουσία των θέσεών του:
«Κανένας ποτέ επικριτής μου δεν στάθηκε στη λογική ή ουσία του επικρινόμενου κειμένου, ούτε και λογάριασε απαντήσεις ή εξηγήσεις. Στις ατέλειωτες επιθέσεις που δέχτηκα κατά καιρούς στη ζωή μου, δεν υπήρξε ποτέ περιθώριο διαλόγου. Πάντα οι επιθέσεις επικεντρωμένες σε αποσπασματικές φράσεις, σε νοηματικές διαστροφές ξεκάθαρων διατυπώσεων. Μοιάζει απόλυτος ο αφορισμός, αλλά αυτή η πείρα έχει κατασταλάξει μέσα μου και αυτή καταθέτω: Δεν δέχτηκα ποτέ, μα ποτέ δημόσιες επικρίσεις που να σκόπευαν στη διόρθωση λαθών, στη διασάφηση κακών διατυπώσεων στην υπόδειξη εσφαλμένης πληροφόρησης ή ερμηνείας. Τα κείμενα ήταν πάντοτε μόνο η αφορμή, ο στόχος πάντοτε άλλος».
Ποια ήταν λοιπόν η φιλοσοφία του; Ποιες οι θεμελιώδεις οντολογικές της προϋποθέσεις; Ας τα δούμε από την αρχή. Βασικός στόχος του Χρήστου Γιανναρά στάθηκε η καθοδήγηση του σύγχρονου ανθρώπου στην ανακάλυψη ενός τρόπου ζωής πέρα από την ατομική ικανοποίηση και τον εγωκεντρισμό: πρόκειται για τη ζωή του μοιράσματος, της βαθύτερης επικοινωνίας των ανθρώπων και το δόσιμο, που ο γνήσιος και βαθύς έρωτας μπορεί να ενθαρρύνει. Αυτό σηματοδοτεί, σύμφωνα με τον ίδιο, το «εκκλησιαστικό γεγονός», όπως το αποκαλεί. Συγκεκριμένα, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1980, ο συγκεκριμένος διανοητής επιχείρησε μια ριζική ανατροπή στη φιλοσοφική σκέψη, εισηγούμενος με συστηματικό τρόπο μια νέα μεταφυσική πρόταση που να απαντά στο ερώτημα για την αιτία και τον σκοπό της ύπαρξης (οντολογία), ενώ συγχρόνως να υπόκειται και σε εμπειρική επαλήθευση/διάψευση (κριτική). Επρόκειτο για μια προσπάθεια που ο ίδιος θεωρούσε ιδιαιτέρως επαναστατική και φιλόδοξη:
«Να παντρέψεις τον κριτικισμό με την οντολογία σημαίνει ή ότι δεν ξέρεις τι λες, ή ότι προτείνεις κάτι που δεν χωράει στα ως τώρα σχήματα. Αν υπάρχει δυνατότητα μιας μη αξιωματικής, αλλά κριτικά επαληθεύσιμης οντολογίας (ερμηνείας του υπαρκτικού γεγονότος και της αιτιώδους αρχής του), θα είναι το πρώτο καίριο βήμα στη φιλοσοφική προβληματική μετά την Κριτική του καθαρού λόγου».
Ξεκινώντας από την αυτεπίγνωση της ύπαρξης εκ μέρους του ανθρώπινου υποκειμένου, που ο νευροχειρουργός John Eccles αποκαλούσε κάποτε “self” και ο γνωστός ψυχαναλυτής Jacques Lacan συνήθιζε να ονομάζει “Kern”, ο Γιανναράς παρουσιάζει αυτό που ο ίδιος θεωρεί ως το αρχαιοελληνικό κριτήριο εγκυρότητας της γνώσης: το αληθεύειν, στην αρχαιοελληνική σκέψη, ταυτίζεται με το κοινωνείν. Αυτή η ιδέα σημαίνει πως αληθινό μπορεί να θεωρηθεί μονάχα αυτό που βιώνεται ως τέτοιο από την κοινή εμπειρία («όταν πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί», κατά τον Δημόκριτο). Έτσι, η κοινωνική σχέση ανάμεσα στα επιμέρους υποκείμενα ορίζεται ως μοναδικό κριτήριο σχετικά με το τι είναι αληθινό ή ψευδές. Με αυτή την πρόταση, ισχυρίζεται, γίνεται εφικτή η υπέρβαση των παλαιών διπόλων που ταλανίζουν το Δυτικό φιλοσοφείν εδώ και αιώνες (υλισμός-ιδεαλισμός, νοησιαρχία-εμπειρισμός, μονισμός-δυϊσμός). Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιανναρά, οι διαφορές ανάμεσα σε υλισμό και ιδεαλισμό, δύο παρωχημένες πια φιλοσοφικές στάσεις, είναι επουσιώδεις, αφού αμφότεροι έχουν ως κοινό γνωσιοθεωρητικό θεμέλιό τους το να ορίζουν τη γνώση όχι ως προφάνεια σχέσεων αλλά ως προφάνεια οντοτήτων:
«Αν η σχέση ως γνωστική εμπειρία είναι η προϋπόθεση της (κοινωνικά) έγκυρης πιστοποίησης του υπαρκτού, τότε πραγματικά υπαρκτό είναι όχι μόνο αυτό για το οποίο μας πληροφορούν οι αισθήσεις ή η διάνοια —το αντικειμενικά σημαινόμενο—, αλλά κάθε δεύτερος όρος της υποκειμενικής σχέσης, έστω και άρρητος κατά την ποιοτική του ετερότητα. Η σχέση ως γνωστική εμπειρία αναφέρεται όχι μόνο σε ποσοτικές πιστοποιήσεις (αντικείμενα–μεγέθη–αριθμητικὲς συσχετίσεις), αλλά και σε ποιοτικές εκτιμήσεις πραγματικά υπαρκτές και προϋποθετικές της ερμηνείας του υπαρκτικού γεγονότος (σε ποιότητες συμπεριφοράς, στην ποιότητα του μοναδικού ή της ετερότητας, σε ποιοτικές διαφορές των ενεργούμενων σχέσεων, στο ιδιάζον της καλλιτεχνικής ή επιστημονικής “έμπνευσης” και “διαίσθησης”, κ.λπ.). Η εμπειρική πιστοποίηση της ποιότητας είναι γνωστικό γεγονός εξίσου έγκυρο (κοινωνικά επαληθεύσιμο) όσο και κάθε ποσοτική πιστοποίηση υποκείμενη σε μαθηματική ή άλλη αντικειμενική διατύπωση».
Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιανναρά, το παμπάλαιο και σοβαρό σφάλμα (λίγο-πολύ) όλης της Δυτικής φιλοσοφικής παράδοσης είναι η απολυτοποίηση ενός εκ των δύο όρων που συντελούν στη γνώση (υποκείμενο/αντικείμενο), στην πλευρά του οποίου καταλήγει αυτή κάθε φορά να εγκλωβίζεται, αναζητώντας την τέλεια αντικειμενικότητα καθώς συνάμα «βυθίζεται» όλο και περισσότερο στον υποκειμενισμό. Με λίγα λόγια, η Δύση ανέκαθεν αδυνατούσε να συλλάβει τον κόσμο γύρω μας ως ένα πλέγμα συγκροτούμενων σχέσεων, και γι’ αυτό προσπαθεί ακόμη (με την εξαίρεση ελάχιστων διανοητών, όπως ο Heidegger και ο Wittgenstein, που ο Γιανναράς αναγνωρίζει ως πνευματικούς του δασκάλους) να ορίσει την αλήθεια σαν «ορθότητα», αναζητώντας κατόπιν τα κριτήρια που θα την πιστοποιούν. Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά κριτήρια που έχει υιοθετήσει κατά καιρούς η Δύση, είναι οι συλλογισμοί των Σχολαστικών φιλοσόφων, που μετέτρεψαν τον Θεό από μέτοχο μιας σχέσης σε μιαν αντικειμενικά λογική και ηθική εγκυρότητα, με αποτέλεσμα τον δογματισμό και τον χρησιμοθηρικό ατομικισμό της θεολογικής πρόσληψης του Χριστιανισμού. Τόσο τα ορθολογικά επιχειρήματα όσο και η παπική αυθεντία, στάθηκαν τέτοια παραδείγματα. Πιο συγκεκριμένα, η Ρωμαιοκαθολική σκέψη έτεινε να μετατρέπει την εκκλησιαστική θεολογία σε προϊόν διανοητικής σύλληψης (αναζητώντας π.χ. επιχειρήματα για να αποδείξει ότι υπάρχει ο Θεός), αλλά η μεγαλύτερη έκφραση «ακαδημαϊσμού» της θεολογίας δεν εμφανίστηκε παρά μετά την προτεσταντική Μεταρρύθμιση. Η τελευταία, φιλοδοξώντας να προσφέρει ένα αντίβαρο στην αυθεντία του Πάπα, που ήδη είχε καθιερωθεί, μετέθεσε την έννοια της αυθεντίας από το πρόσωπο εκείνου στις γραπτές πηγές της πίστης και, πιο συγκεκριμένα, στην ίδια τη Βίβλο ως κείμενο γραπτού λόγου.
Όσον αφορά τώρα στην ηθική, μέχρι σήμερα ολόκληρος ο Προτεσταντισμός, από τον Καλβίνο και τον Λούθηρο μέχρι τις άλλες, πιο σύγχρονες «παραφυάδες» του, είναι πρακτικά εγκλωβισμένος σε νομικές οριοθετήσεις των ανθρώπινων επιθυμιών, μας λέει και πάλι ο Γιανναράς. Επιπρόσθετα, ο Προτεσταντισμός παγίωσε για τα καλά στη Δύση την απολυτοποίηση του υποκειμένου και τον ατομικισμό. Ο καπιταλισμός, λέει ο Γιανναράς ερμηνεύοντας τον Max Weber, έχει τις πνευματικές ρίζες του στη θρησκευτικότητα της Δύσης: ήταν η ανάγκη για αποτελεσματικότητα και η απαίτηση για ποσοτικά μετρήσιμα αποτελέσματα, αυτή που οδήγησε στη συσσώρευση του πλούτου και την αυτονόμηση της εργασίας από τον υπόλοιπο ανθρώπινο βίο. Από αυτόν τον προσανατολισμό προήλθε αργότερα ο πουριτανισμός και απευθείας από αυτόν η προτεσταντική ηθική της εργασίας που συνετέλεσε στην καπιταλιστική συσσώρευση, για να ακολουθήσει τελικά και σχεδόν αναπόδραστα η μαζική αποθρησκειοποίηση, με αποτέλεσμα ο Ευρωπαίος άνθρωπος να έχει καταλήξει να γίνει αυτό που είναι σήμερα, ύστερα από τόσους αιώνες σθεναρής καταπίεσης των ενστίκτων του. Στους Νεώτερους Χρόνους, αρχής γενομένης με την Αναγέννηση, προέκυψε σταδιακά μια δυναμική αντίδραση απέναντι στη δεσποτική εξουσία των εκκλησιών. Το αποτέλεσμα ήταν να γεννηθούν σταδιακά μεταφυσικά συστήματα που αντλούσαν την εγκυρότητά τους όχι πλέον από τον Θεό αλλά από τη φύση, όπως μας έχει δείξει και ο Παναγιώτης Κονδύλης. Εκεί στηρίχθηκε και ο Διαφωτισμός, ο οποίος υπήρξε μια αληθινή επανάσταση, μια ανταρσία του ανθρώπου της Δύσης απέναντι στην καταπίεση της «θρησκειοποιημένης» θεολογίας[1].
Ο Διαφωτισμός συνέχισε την οριοθέτηση της γνώσης και της υποκειμενικότητας, ακολουθώντας τον τρόπο σκέψης των θεολόγων που επεδίωκε να καταπολεμήσει. Στον σύγχρονο κόσμο, η Δύση βίωσε ξανά τον διχασμό ανάμεσα σε Προτεσταντισμό και Καθολικισμό, μέσα από την αντιπαράθεση του καπιταλιστικού φιλελευθερισμού και του μαρξιστικού σοσιαλισμού. Ήδη από την έλευση του καπιταλισμού, η οικονομία αυτονομήθηκε από τις κοινωνικής ανάγκες των ανθρώπων[2], δημιουργώντας εκείνο που ο Karl Marx αποκάλεσε «φετιχισμό του εμπορεύματος». Η αναφορά αυτή στον Marx δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα πάντα με τον Γιανναρά, ο Marx σηματοδοτεί ορόσημο στην ιστορία των ιδεών της Δύσης, αφού ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την πραγματικότητα ως πλέγμα κοινωνικών σχέσεων και όρισε τον άνθρωπο όχι με βάση κάποια ιδιότητά του (ουσιοκρατία), αλλά με βάση τις ενέργειές του και την παραγωγική του δραστηριότητα. Ο Marx μας έμαθε ότι οι παραγωγικές σχέσεις εκφράζουν την ανθρώπινη προσωπικότητα, ενώ η μεγάλη αξία των αναλύσεών του έγκειται στη διάκριση των αυθεντικών από τις αλλοτριωμένες σχέσεις. Ωστόσο, παρά την ευφυΐα του, ο Marx ήταν ανήμπορος να συλλάβει την ελευθερία και την ετερότητα ως προϋπόθεση των διϋποκειμενικών σχέσεων, εγκλωβισμένος καθώς ήταν σ’ έναν ιστορικό υλισμό που δεν μπόρεσε να διακρίνει την παραγωγή αγαθών από την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Γι’ αυτό κατασκεύασε θεωρητικά μια ακόμη ιδεολογία, με αποτέλεσμα την έλευση του ολοκληρωτισμού στον σύγχρονο κόσμο.
Ο Γιανναράς θεωρεί πως το δίλημμα καπιταλισμός-σοσιαλισμός είναι στην ουσία του απατηλό και ψευδές, διότι η διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά συστήματα έγκειται σε δευτερεύοντα στοιχεία (δηλ. της διανομής των υλικών αγαθών), με τις προτεραιότητές τους να είναι κοινές, αφού αμφότερα υπηρετούν χρησιμοθηρικές προτεραιότητες, μιας και γεννήθηκαν μέσα στην κουλτούρα της Δύσης. Με την κριτική οντολογία του, ο Χρήστος Γιανναράς αποπειράθηκε να σηματοδοτήσει μια κοινωνιοκεντρική πρόταση πολιτισμού (ηθική, οικονομική, πολιτική), επαναστατική και ριζικά αντίθετη από εκείνη της Δύσης που βρίσκεται σε παρακμή. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα; Σύμφωνα και πάλι με τον ίδιο, η σημερινή ζωή μαρτυρά την πλήρη αλλοτρίωση των σχέσεων: η οικονομική ζωή είναι διχασμένη ανάμεσα στην φετιχιστικά απεριόριστη ελευθερία του εμπορίου (καπιταλισμός) και τον περιοριστικό έλεγχο των ατόμων (κομουνισμός), ενώ η πολιτική πραγματικότητα σχηματίζεται με βάση του κανόνες του marketing, στο οποίο νικητής είναι όποιος κατορθώσει να κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση. Στην πραγματικότητα, επιμένει ο ίδιος, η χρησιμοθηρική και ατομοκεντρική παράδοση τη Δύσης έχει ως νομοτελειακή κατάληξη τον φασισμό, όπως έλεγε εμφατικά και ο Adorno. Αν όμως η Δύση διέτρεξε αυτή την πορεία, υπάρχει κάποιος πολιτισμός που να διέφυγε από τον διχασμό υποκειμένου-αντικειμένου και να πορεύθηκε προς την κατεύθυνση μιας κοινωνικής επαλήθευσης της γνώσης; Ναι, ο ελληνικός, μας λέει ο Γιανναράς εμφατικά. Η κοσμοθεωρητική αντίθεση ελληνισμού και Δύσης, ως πολιτισμικών οντοτήτων, φανερώνεται ήδη από τη νοηματοδότηση του όρου «αλήθεια». Συγκεκριμένα, ενώ για τον Έλληνα η αλήθεια είναι προϊόν μετοχής, για τον Δυτικό συνιστά απλώς σύμπτωση της έννοιας και του νοουμένου. «Αλήθεια για την κριτική οντολογία είναι η σχέση», μας λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Και μια σχέση δεν είναι ποτέ δεδομένη. Είναι πάντοτε ένα κατόρθωμα[3]. Σημειώσεις
[1] Ως «θρησκειοποίηση» ορίζεται από τον Χρήστο Γιανναρά η αλλοτρίωση, η νόθευση του εκκλησιαστικού σχεσιακού βιώματος. Σε αντίθεση με την κατεύθυνση της Εκκλησίας, που αφορά στον τρόπο ύπαρξης, η θρησκεία αφορά ατομικές πεποιθήσεις και η ηθική της την ατομική συμπεριφορά και διαγωγή. Μάλιστα, ο Γιανναράς υιοθετεί μια ολόκληρη θεωρία για το πώς η «δικανική» άποψη περί του τι είναι αμαρτία εισήχθη αρχικά στη θεολογία του ευρωπαϊκού κόσμου μέσα από τον Άγιο Αυγουστίνο, έναν πρώην Μανιχαίο, ο οποίος, θεωρεί ο Γιανναράς, αποπειράθηκε να προσδιορίσει την αλήθεια χρησιμοθηρικά κριτήρια, ξεκινώντας (ως καθοριστική μορφή και «γενάρχης» του ευρωπαϊκού πολιτισμού, σύμφωνα με τον Γιανναρά) μια ιστορική διαδικασία θρησκευτικής καταπίεσης των ανθρώπινων επιθυμιών, κάτι που ταλάνιζε την Ευρώπη για αιώνες, με αποτέλεσμα τη σταδιακή απόρριψή του υπέρ της δικαίωσης των επιθυμιών (π.χ. σεξουαλικότητα) στον σύγχρονο κόσμο της Δύσης. Ο Άγιος Αυγουστίνος γίνεται αντιληπτός, έτσι, σαν μια καίριας σημασίας μορφή για όλη την ιστορία του Δυτικού πολιτισμού. Δεδομένου όμως ότι η ιστορία αυτή συνδέεται στενά με την ιστορία του ελληνισμού, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, υπάρχει μια στενή και έμμεση αλληλεξάρτηση των απόψεων του Αγίου Αυγουστίνου με την πορεία του σύγχρονου ελληνισμού, ορόσημο της οποίας υπήρξε η ίδρυση του ελλαδικού κράτους. Για τον Γιανναρά, η ίδρυση αυτή υπήρξε περίπου η «ταφόπλακα» (με κάποιες, βέβαια, εξαιρέσεις που επιμένουν) του ιδιαίτερου πολιτισμού της σχέσης που κόμιζε στην ανθρωπότητα ο ελληνισμός και που σκιαγραφήθηκε παραπάνω ως κριτική οντολογία. Όλα αυτά δεν μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω εδώ, μιας και δεν αφορούν άμεσα στο θέμα μας.
[2] Μιλώντας για την οικονομία ως προϊόν κοινωνικών σχέσεων με στόχο την κάλυψη βασικών αναγκών, ο Γιανναράς παραθέτει συχνά το ακόλουθο αριστοτελικό χωρίο: «οὐ γὰρ ἐκ δύο ἰατρῶν γίνεται κοινωνία, ἀλλ᾽ ἐξ ἰατροῦ καὶ γεωργοῦ, καὶ ὅλως ἑτέρων καὶ οὐκ ἴσων· ἀλλὰ τούτους δεῖ ἰσασθῆναι. διὸ πάντα συμβλητὰ δεῖ πως εἶναι, ὧν ἐστὶν ἀλλαγή. ἐφ᾽ ὃ τὸ νόμισμ᾽ ἐλήλυθε, καὶ γίνεταί πως μέσον· πάντα γὰρ μετρεῖ, ὥστε καὶ τὴν ὑπεροχὴν καὶ τὴν ἔλλειψιν, πόσα ἄττα δὴ ὑποδήματ᾽ ἴσον οἰκίᾳ ἢ τροφῇ. δεῖ τοίνυν ὅπερ οἰκοδόμος πρὸς σκυτοτόμον, τοσαδὶ ὑποδήματα πρὸς οἰκίαν [ἢ τροφήν]. εἰ γὰρ μὴ τοῦτο, οὐκ ἔσται ἀλλαγὴ οὐδὲ κοινωνία. τοῦτο δ᾽, εἰ μὴ ἴσα εἴη πως, οὐκ ἔσται». Αριστοτέλους, Ἠθικὰ Νικομάχεια 1133a.
[3] Εξετάζοντας το κριτήριο της κοινωνικής επαλήθευσης, παρατηρούμε ότι απειλεί να μας οδηγήσει στον σχετικισμό: πόσο βέβαιο μπορεί να είναι κανείς ότι δεν έχει ακουσίως πέσει θύμα μαζικής υστερίας; Πώς γνωρίζουμε ποια πλευρά έχει δίκιο, για παράδειγμα, στον θρησκευτικό τομέα; Πώς επαληθεύεται «κοινωνικά» η εγκυρότητα της επιστημονικής γνώσης; Αντίστοιχες αντιρρήσεις μπορούν να προκύψουν αναφορικά με την άποψη περί Μεσαίωνα, την ερμηνεία της αρχαιοελληνικής σκέψης, καθώς και της θεωρίας του Max Weber εκ μέρους του εν λόγω συγγραφέα. Μια συνολική κριτική μας της γιανναρικής έννοιας της κοινωνικής επαλήθευσης, μπορεί ο αναγνώστης να βρει στο άρθρο μας «Η αντιπαράθεση Ελλάδας και Δύσης στη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά», δημοσιευμένο στο τέταρτο τεύχος του έντυπου περιοδικού Res Publica (Νοέμβριος 2021).
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Όψη της νήσου Σαιν Λουί, λιμάνι Σαιν Νικολά το απόγευμα”, 1900]) είναι έργο του γάλλου Ανρύ Ρουσσώ.
«Να παντρέψεις τον κριτικισμό με την οντολογία σημαίνει ή ότι δεν ξέρεις τι λες, ή ότι προτείνεις κάτι που δεν χωράει στα ως τώρα σχήματα. Αν υπάρχει δυνατότητα μιας μη αξιωματικής, αλλά κριτικά επαληθεύσιμης οντολογίας (ερμηνείας του υπαρκτικού γεγονότος και της αιτιώδους αρχής του), θα είναι το πρώτο καίριο βήμα στη φιλοσοφική προβληματική μετά την Κριτική του καθαρού λόγου».
ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ. ΚΡΙΤΙΚΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΕΓΡΑΨΕ ΠΡΩΤΟΣ Ο NICOLAI HARTMANN.
Λοιπόν, ποια είναι η ουσία, η καρδιά, η κύρια επίδραση της κβαντικής επανάστασης στη σύλληψη της ζωής μας; Ότι όλα αποτελούνται από σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου αυτού που ονομάζουμε εαυτό, και κάθε πνευματική, πολιτιστική, πολιτική αλλά και φυσική καί σωματική δραστηριότητα. Το εγώ εξαφανίζεται, δεν είναι μια ουσία αλλά μια νοητική διαδικασία, ένα δίκτυο συνάψεων, ή μάλλον «ένα λεπτό και πολύπλοκο κέντημα του δικτύου των σχέσεων, από το οποίο αποτελείται η πραγματικότητα».
ΤΟ ΚΤΙΣΤΟ ΛΟΙΠΟΝ ΚΑΤ' ΑΝΑΛΟΓΙΑΝ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ; ΤΑΥΤΟΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΙΔΙΟΥ ΤΡΙΑΔΟΣ ΚΑΘΩΣ ΤΟ ΑΡΧΕΤΥΠΟ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΣΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ; ΞΑΝΑ ΛΟΙΠΟΝ ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΣΑΝΤΟΣ; ΤΙ ΣΟΙ ΓΑΜΟΥΣ ΜΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΑΓΑΠΗ ΟΤΑΝ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΟΥΣΙΑ;
Ο μεγαλύτερος αντίκτυπος του Σόρος στην Ιταλία ήταν σίγουρα η επίθεση στη λίρα τον Σεπτέμβριο του 1992. Το πλήγμα για την ιταλική οικονομία και ιστορία ήταν καταστροφικό: αναγκαστήκαμε να βγούμε από το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα μετά τον τρομερό οικονομικό ελιγμό "δάκρυα και αίμα" που επέβαλε η κυβέρνηση τον Ιούνιο εκείνου του έτους. Για τον χρηματοδότη, τίποτα περισσότερο από μια συνηθισμένη κερδοσκοπική επιχείρηση, στην οποία, για να πούμε την αλήθεια, συμμετείχαν πολλοί πρωταγωνιστές της ιταλικής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σκηνής, οδηγώντας σε μια γιγαντιαία φυγή κεφαλαίων. Με την πάροδο του χρόνου, τουλάχιστον τέσσερις εισαγγελικές αρχές διερεύνησαν τα γεγονότα που συνδέονταν με την επίθεση στη λίρα. Αναφέρθηκαν ονόματα τεράστιας απήχησης, υπήρξαν ψίθυροι για την παρέμβαση κολοσσών όπως η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, η οποία μετρούσε μεταξύ των συμβούλων και των διευθυντών της ιταλικές προσωπικότητες όπως ο Μάριο Ντράγκι, ο Μάριο Μόντι και ο Ρομάνο Πρόντι*.
Η πολιτική κρίση του Paolo Cirino Pomicino, πανίσχυρου υπουργού Προϋπολογισμού μέχρι τον Ιούνιο του 1992, για τον οποίο "το θέμα της υποτίμησης της λίρας είναι μια ιστορία προδοσίας της Δημοκρατίας", παραμένει έγκυρη. Λόγια που προκαλούν ρίγη συγκίνησης, αλλά ο λαός μας είναι ένας λαός που ξεχνάει εύκολα. Ο Ciampi και ο Amato θεωρούνται λαμπροί υπηρέτες του κράτους και ο ίδιος ο Soros, εκτός από το προαναφερθέν τιμητικό πτυχίο του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, μπορεί να υπερηφανεύεται για την απονομή ενός ιταλικού λογοτεχνικού βραβείου. Ήταν το 2013 και ο μεγιστάνας πήγε προσωπικά να το παραλάβει στο Ούντινε, έδρα του βραβείου Tiziano Terzani, το οποίο απονεμήθηκε για το βιβλίο του "Η παγκόσμια κρίση και η ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αστάθεια". Με την ευκαιρία αυτή, οι ερωτήσεις για τις τρομερές ημέρες του Σεπτεμβρίου του 1992 ήταν αναπόφευκτες. Η απάντηση ήταν σεραφική: «Oι κερδοσκόποι κάνουν τη δουλειά τους, δεν φταίνε. Γι' αυτά, αν μη τι άλλο, ευθύνονται οι νομοθέτες που επιτρέπουν την κερδοσκοπία».Πολύ σωστά, οι κερδοσκόποι είναι λύκοι· είναι το ένστικτό τους να επιτίθενται στα κοπάδια, αλλά εναπόκειται στους βοσκούς -δηλαδή στη δημόσια εξουσία- να τους κρατήσουν μακριά από τα θύματα: το αντίθετο από αυτό που συνέβη κατά την επίθεση στο νόμισμά μας.
Μεταξύ των αντιδράσεων για τη βράβευση, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε εκείνη της περιβαλλοντικής οργάνωσης Save the Forest, για τις περαιτέρω αναλαμπές φωτός που ρίχνει στο πρόσωπο και τα παγκόσμια συμφέροντα του Σόρος. Αφού χαρακτήρισε προκλητική την επιλογή της κριτικής επιτροπής, υπενθύμισε ότι «ο Σόρος κάνει χρυσές δουλειές στην κερδοσκοπία αγροτικών εκτάσεων στη Νότια Αμερική. Το 2009, μάλιστα, ο γκουρού της οικονομίας δήλωσε ότι οι αγροτικές εκτάσεις θα είναι η επένδυση του μέλλοντος, καθώς οι τιμές των τροφίμων θα γίνουν τόσο υψηλές που η αγορά θα πλημμυρίσει με πόρους μέσω της νέας ανάπτυξης της γης και της τεχνολογίας».
Ο Σόρος πραγματοποιεί τις κερδοσκοπήσεις του στη Λατινική Αμερική μέσω την εταιρεία Adecoagro S.A. της οποίας είναι, ο μεγαλύτερος μέτοχος. [...] Υπολογίζεται ότι το 23,4% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της Αργεντινής ανήκει στην Adecoagro. Το μεγαλύτερο μέρος των απολαβών προέρχεται από τα ενοίκια των μισθωτών αγροτών [...] και από την αναπροσαρμογή της αξίας της γης όταν αυτή πωλείται. Οι καλλιέργειες είναι ως επί το πλείστον μεγάλες μονοκαλλιέργειες δημητριακών που εξάγονται για την κτηνοτροφία, την παραγωγή τροφίμων και βιοκαυσίμων".
1/4/2023: Ο Carlo De Benedetti πνίγει την Elly Schlein με αγκαλιές: «Απελευθέρωσέ μας το συντομότερο δυνατό από αυτήν την ανίκανη δεξιά πτέρυγα». Η πρώτη γυναίκα ΛΟΑΤΚΙ+ αρχηγός κόμματος στην Ιταλία είναι η Elly Schlein. Η νέα ηγέτιδα του Δημοκρατικού Κόμματος στη γείτονα χώρα είναι η βασική κεντροαριστερή αντίπαλος της ακροδεξιάς πρωθυπουργού Georgia Meloni. Ας επιστρέψουμε στην πατρίδα μας (την Ιταλία) για να θυμηθούμε κάποιες άλλες δραστηριότητες του Σόρος στη χώρα μας. Ακολουθώντας ένα σενάριο δοκιμασμένο στο πέρασμα των αιώνων, κλήθηκε από τους συμπατριώτες μας. Όπως εξηγεί ο Maurizio Blondet στο ιστολόγιό του, ο Carlo De Benedetti, ο υπερπροοδευτικός χρηματοδότης και πρώην εκδότης της La Repubblica (ο οποίος έχει συχνά ταυτιστεί με την ιταλική κεντροαριστερά), αρχι-εχθρός του Berlusconi, έγραψε μια συστατική επιστολή στον φίλο του George το 2005, στην οποία περιέγραφε τον Francesco Rutelli -τον κομιστή της επιστολής στη Νέα Υόρκη με αντιπροσωπεία του καταργημένου κόμματος Margherita- ως πολιτικό με σίγουρο μέλλον. Σύμφωνα με τον απεσταλμένο του οικιακού οργάνου του De Benedetti, "όλοι γοητεύτηκαν από τον χαρακτήρα, σε τέτοιο βαθμό που αυτή ήταν μόνο η πρώτη μιας σειράς συναντήσεων· η σχέση θα συνεχιστεί σίγουρα". Για τον Francesco Verderami, αρθρογράφο της Corriere della Sera, "ο Rutelli έθεσε τα θεμέλια για μια διαρκή σχέση με την Ανοιχτή Κοινωνία, το πιο διάσημο από τα ιδρύματα που δημιούργησε ο επενδυτής". Τότε άλλαξαν οι τρόποι του Ρουτέλι (πρώην ριζοσπάστης). Αυτό που μένει είναι η παρέμβαση και οι ενθουσιώδεις όροι με τους οποίους ο ιταλικός Τύπος παρουσίασε αυτά τα γεγονότα.
Μοναδική είναι η ιστορία της σχέσης μεταξύ του Τζορτζ Σόρος και του Ματέο Ρέντσι, του οποίου το αμφιλεγόμενο ίδρυμα για το οποίο η δικαιοσύνη έχει ενδιαφερθεί εκτενώς ονομάζεται Open, όνομα που παραπέμπει στο δίκτυο του Σόρος.
Το OSF συμφώνησε να συμβάλει στο σχέδιο "Έξυπνοι αντιφρονούντες", ώστε να δημιουργηθούν στη Φλωρεντία το 2011, στην παλιά φυλακή Murate, ορισμένα καταφύγια για αντιφρονούντες μπλόγκερ. Μια αναμφίβολα αξιέπαινη πρωτοβουλία που αποδεικνύει την πονηριά του Σόρος στο να πλέκει σχέσεις και να ασκεί πολιτική επιρροή και στην Ιταλία. Στα εγκαίνια του κέντρου το 2013 προσκλήθηκαν εμπειρογνώμονες από τις λεγόμενες "έγχρωμες επαναστάσεις" της Ανατολικής Ευρώπης και ακτιβιστές της Αραβικής Άνοιξης, φαινόμενα των οποίων το OSF υπήρξε σημαντικός υποστηρικτής. Το 2014, το άστρο του Ρέντσι βρισκόταν στο ζενίθ του: έγινε πρωθυπουργός και κέρδισε τις ευρωπαϊκές εκλογές.
Ιταλία (2/2/2022): Παραπέμπεται σε δίκη ο Ματέο Ρέντσι για διαφθορά και παράνομες χρηματοδοτήσεις. H υπόθεση αφορά το πολιτιστικό ίδρυμα Open, το οποίο είχε δημιουργήσει μαζί με σειρά συνεργατών του ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός και πρώην γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος. Πηγή: Πρώτο ΘέμαΤα γραμμάτια του Σόρος εξαργυρώθηκαν, τουλάχιστον αυτό φαίνεται από την ανοιχτή επιστολή που του έστειλε η Costanza Hermanin (ανώτερη υπεύθυνη πολιτικής στο OSF, ένα μεγάλο κεφάλι) μόλις δύο εβδομάδες μετά την ορκωμοσία του στο Palazzo Chigi με τίτλο: "Αγαπητέ Ματέο, δώσε μου τώρα έναν λόγο να μην εργάζομαι πλέον για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ιταλία".
Στην πρώτη παράγραφο, η Hermanin λέει: "Τώρα που η κυβέρνηση είναι έτοιμη να πιάσει δουλειά, ήρθε η ώρα να σας ζητήσω να συμπεριλάβετε τη μετανάστευση, την ισότητα και τα θεμελιώδη δικαιώματα στην ατζέντα των πολιτικών και, κυρίως, των θεσμικών μεταρρυθμίσεων".
(Συνεχίζεται)
Σημειώσεις
* Ο Ρομάνο Πρόντι (Romano Prodi) είναι Ιταλός ακαδημαϊκός και πολιτικός. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου συνέχισε στο London School of Economics και στο Στάνφορντ. Στα μέσα της δεκαετίας του '70 εισέρχεται στη πολιτική σκηνή της Ιταλίας. Ως ευλαβής καθολικός ένωσε τις δυνάμεις του με τους Χριστιανοδημοκράτες του Τζούλιο Αντρεότι και το 1978 διετέλεσε για 6 μήνες Υπουργός Βιομηχανίας. Στη συνέχεια παρέμεινε ενεργός πολιτικός στο κρατικό μηχανισμό, ως διοικητής της κρατικής εταιρείας χαρτοφυλακίου IRI (στα διαστήματα 1982–1989 και 1993-1994) και η οποία έχει υπό τον έλεγχό της τις περισσότερες ιταλικές ΔΕΚΟ. Σ' αυτή τη κυβερνητική θέση έγινε πολλές φορές αντικείμενο έρευνας για σύγκρουση οικονομικών συμφερόντων, όμως ποτέ δεν κατηγορήθηκε.
Η ανάδειξή του στη κορυφή ήλθε όταν «μεταπήδησε» από τους πλήρεις σκανδάλων Χριστιανοδημοκράτες στους αναμορφωμένους Κομμουνιστές στο Κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς. Έτσι το 1995 γίνεται αρχηγός της Κεντροαριστερής Συμμαχίας της «Ελιάς» και κερδίζει τις εκλογές αναλαμβάνοντας Πρωθυπουργός στην πρώτη αυθεντικά αριστερή μεταπολεμική κυβέρνηση της Ιταλίας.
Η πρωθυπουργική του θητεία θεωρήθηκε επιτυχής και συνοδεύεται από την είσοδο της Ιταλίας στο «Ευρώ». Με την αυστηρή και γενναία περικοπή δαπανών και την επιβολή του φόρου «για την Ευρώπη» (για ένα έτος) κατάφερε το απρόσμενο αυτό αποτέλεσμα. Μετά όμως από κομματικές διαμάχες που έπληξαν την ενότητα του συνασπισμού της Ελιάς, το Κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, (το δεύτερο γκρουπ που προήλθε από το ενιαίο Κομμουνιστικό Κόμμα), απέσυρε την υποστήριξή του στον Πρόντι, τον ανάγκασε σε παραίτηση και προκάλεσε το σχηματισμό νέας Κυβέρνησης υπό τον Μάσσιμο Ντ' Αλέμα.
Όμως η ανατροπή αυτή έφερε τον Πρόντι στις Βρυξέλλες. Θερμός ευρωπαϊστής, με ομόφωνη επιλογή διαδέχθηκε τον Ζακ Σαντέρ στη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 1999. Θιασώτης ενός Ευρωπαϊκού ομοσπονδιακού κράτους με κοινή εξωτερική πολιτική και δικαιοδοσία στην επιβολή φόρων το όραμα του Πρόντι θεωρήθηκε πολύ πιο ριζοσπαστικό από οτιδήποτε είναι διατεθειμένα να δεχθούν τα κράτη μέλη σήμερα. Και όμως τα πέντε χρόνια της θητείας του στην Κομισιόν στέφθηκαν με επιτυχίες με πιο σημαντική την εποπτεία της ομαλής εισαγωγής του ευρώ και τη συμφωνία για την διεύρυνση από 15 σε 25 χώρες.
Η επιστροφή του «Ιλ Προφεσόρε» (Καθηγητή) όπως τον αποκαλούν οι οπαδοί του ή του «Μορταντέλλα» (αλλαντικό της περιοχής του) όπως τον αποκαλούν οι εχθροί του, στην Ιταλική πολιτική έγινε ως ηγέτης ενός Συνασπισμού με κοινή απέχθεια των μελών του προς τον πολωτικό Πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Οι «Ιλ Προφεσόρε» (Καθηγητές) Ιταλίας και Ελλάδας
Απόρρητη έκθεση του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών που αποκάλυψαν οι εφημερίδες «Ρεπούμπλικα» και «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» στις 26.6.2013 αποκαλύπτει την εμπλοκή του Ντράγκι στο σκάνδαλο πλαστογράφησης των οικονομικών δεικτών της Ιταλίας, την περίοδο που η χώρα διεκδικούσε τη μετάβαση στο ευρώ.
Το 1995 η Ιταλία παρουσίαζε έλλειμμα 7,7%, βρισκόταν δηλαδή πολύ μακριά από τα όρια που είχαν τεθεί, αλλά με δεδομένο ότι δεν ήταν νοητή η συγκρότηση της ευρωζώνης χωρίς την Ιταλία, οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών ήταν έτοιμες να κλείσουν τα μάτια στο μαγείρεμα των στοιχείων.
Το 1996 η ιταλική κυβέρνηση του Ρομάνο Πρόντι, υπό τη διεύθυνση του Μάριο Ντράγκι, οργάνωσε, με τη συνεργασία της αμερικανικής τράπεζας JP Morgan, ένα σύστημα ανταλλαγών ομολόγων (τα περιβόητα swaps), στο οποίο βασίστηκε η παροχή ενός δανείου που βοήθησε στην ανασύνθεση των κρίσιμων δεικτών.
Στο ίδιο πλαίσιο ο Ντράγκι μεθόδευσε την ίδια περίοδο και άλλες τραπεζικές συναλλαγές, μέσω των οποίων το έλλειμμα καλύφθηκε απολύτως. Το ποσοστό του έπεσε το 1998 στο 2,7% του ΑΕΠ και άνοιξε ο δρόμος για το ενιαίο νόμισμα. Το κόλπο εφαρμόστηκε αμέσως μετά και στην Ελλάδα για να σκάσει ως φούσκα την περίοδο της κρίσης.
Ο Ιταλός οικονομολόγος Μάριο Ντράγκι έφτασε το 2014 στην όγδοη θέση των πιο ισχυρών ανθρώπων του κόσμου, σύμφωνα με το «Φορμπς». Και φέτος το «Φόρτσιουν» τον κατέταξε στη δεύτερη θέση των ηγετών όλου του κόσμου.
Η Ακαδημία Αθηνών τίμησε το βράδυ της Τρίτης 1/10/2019 τον Μάριο Ντράγκι για τον ρόλο του ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη διάσωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Δείπνο προς τιμή του κεντρικού Ευρωπαίου τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι παρέθεσε στη συνέχεια ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας στο δώμα της Τράπεζας της Ελλάδας. Σε αυτό παρακάθισαν ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, οι υπουργοί: Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, Ανάπτυξης – Επενδύσεων Αδωνις Γεωργιάδης, Παιδείας Νίκη Κεραμέως, ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Ζαββός, ο πρώην Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, οι επικεφαλείς των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, ο Γιάννος Τσακλόγλου, στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδας και 16 ακαδημαϊκοί.
Ο Μάριο Ντράγκι διαδέχτηκε τον Ζαν-Κλοντ Τρισέ στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον Νοέμβριο του 2011, αλλά η καριέρα του εκτινάχθηκε χάρη στην προϋπηρεσία του στη θέση του αντιπροέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Γκόλντμαν Σακς, όπως εξάλλου και των δύο στελεχών που κλήθηκαν στην αρχή της κρίσης να αναλάβουν τη θέση του πρωθυπουργού στην Ελλάδα και στην Ιταλία (Παπαδήμος και Μόντι).
Στην αρχή δεν υπάρχει το άτομο αλλά ο Πλάτωνας. Δεν είναι φιλόσοφος, ιδεαλιστής και μεταφυσικός που το λέει αυτό.
Στην αρχή δεν υπάρχει το άτομο αλλά ο Πλάτωνας. Δεν είναι φιλόσοφος, ιδεαλιστής και μεταφυσικός που το λέει αυτό. Αλλά ένας φυσικός, ή μάλλον ο φυσικός που ξεκίνησε την πιο ριζοσπαστική επιστημονική επανάσταση όλων των εποχών: την κβαντική φυσικήΒέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ.
Είναι ο Werner Heisenberg (1) , νομπελίστας φυσικής, που πριν μπει στον μαγικό και επιστημονικό κόσμο της φυσικής, διέψευσε τη θεωρία των ατόμων του φιλόσοφου Δημόκριτου με τον Τίμαιο του Πλάτωνα . Και ανακάλυψε με τον φιλόσοφο των ουράνιων ιδεών ότι στην αρχή δεν υπήρχε το άτομο αλλά η συμμετρία, σήμερα θα λέγαμε η σχέση, η αρμονία, η αντιστοιχία μεταξύ όλων των πραγμάτων. Έπειτα, μετά από ένθερμες σπουδές και έντονες διαμάχες, σε ηλικία 23 ετών, στο ιερό νησί της Βόρειας Θάλασσας, το Helgoland -όπου για τον Γκαίτε μπορούσε να βιωθεί το «Πνεύμα του κόσμου »- αυτή η πρωτότυπη διαίσθησή του πήρε την αυστηρότητα τής φυσικής.Η μυστικιστική κοσμολογία του Τιμαίου του Πλάτωνα
Helgoland είναι ο τίτλος ενός κειμένου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Adelphi, σελ.223) (LC) του φυσικού Carlo Rovelli και αφηγείται με συναρπαστικό τρόπο τη γέννηση και την ανάπτυξη τής κβαντικής θεωρίας. Ο Ροβέλι δεν είναι εκλαϊκευτής αλλά επιστημονικός αφηγητής, καθαρός φυσικός στο επάγγελμα, γράφει μπεστ σέλερ και μεταφράζει επιστημονικές ανακαλύψεις και πραγματείες σε μοδάτους, μυθικούς αλλά αυστηρούς μύθους. Οι φυσικοί, και ειδικότερα οι αστροφυσικοί, είναι τα νέα αστέρια –και ποτέ ο ορισμός των αστεριών δεν ήταν πιο επίκαιρος– στο στερέωμα της γνώσης. Έχουν πάρει τη θέση των θεολόγων, των φιλοσόφων, των ιδεολόγων. Αλλά αν ξύσεις κάτω από τη φυσική, επανεμφανίζεται ο Πλάτωνας, η φιλοσοφία, η σκέψη της προέλευσης.
Δεν είναι ο Rovelli που μας λέει για τη συνάντηση του Heisenberg με τον Πλάτωνα, αλλά ένας Ρουμάνος εξόριστος άνθρωπος των γραμμάτων, ο Vintila Horia , συγγραφέας μυθιστορημάτων όπως ο Θεός γεννήθηκε στην εξορία, ο οποίος πέθανε το '92 (LC) . Σε ένα βιβλίο του 1971, Journey to the Centers of the Earth (επιμ. Mediterranee), ο Horia έκανε διάλογο με τον Heisenberg. Κάποτε μου μίλησε για αυτό στο δείπνο και, παρόλο που ήταν πλέον μεγάλος, ήταν ενθουσιώδης σαν παιδί, τα μάτια του έλαμψαν όταν μίλησε για τον Χάιζενμπεργκ και την Αρχή της Αβεβαιότητας, (VF )γιατί είδε τις μεταφυσικές προεκτάσεις, στη σκέψη, στις κοσμοθεωρίες και στο ιερό.Και ταυτόχρονα η ήττα του υλισμού, του ντετερμινισμού και των παραγώγων τους. Οι προοπτικές που ανοίγει η κβαντική φυσική είναι άπειρες, έγραψε ο Horia στον απόηχο του Heisenberg. Και διαβάζοντας τώρα το βιβλίο του Rovelli υπάρχει υποβλητική επιβεβαίωση αυτού.
Δεν θα προσπαθήσω καν να συνοψίσω το λαμπρό και υπαινικτικό κείμενο του Rovelli, και αν εμβαθύνω στα βάθη της φυσικής, σίγουρα θα χανόμουν στα βάθη της, δεδομένης της εγκυκλοπαιδικής άγνοιας επί του θέματος. Αλλά θα προσπαθήσω, αναλαμβάνοντας κάθε ευθύνη και ανακουφίζοντας τον συγγραφέα, να μεταφράσω τον πυρήνα αυτών των παρατηρήσεων σε ιδέες για ένα όραμα του κόσμου.
Πορτρέτο του οποίου η απόδοση στον Πλωτίνο είναι εύλογη αλλά όχι βέβαιηΛοιπόν , ποια είναι η ουσία, η καρδιά, η κύρια επίδραση της κβαντικής επανάστασης στη σύλληψη της ζωής μας; Ότι όλα αποτελούνται από σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου αυτού που ονομάζουμε εαυτό, και κάθε πνευματική, πολιτιστική, πολιτική αλλά και φυσική καί σωματική δραστηριότητα. Το εγώ εξαφανίζεται, δεν είναι μια ουσία αλλά μια νοητική διαδικασία, ένα δίκτυο συνάψεων, ή μάλλον « ένα λεπτό και πολύπλοκο κέντημα του δικτύου των σχέσεων, από το οποίο αποτελείται η πραγματικότητα ». Στο κέντρο των πάντων υπάρχει το κενό, όπως θα έλεγαν οι κύριοι της Ανατολής. αλλά σε αυτό το κενό οι ενέργειες και οι αντιστοιχίες κυμαίνονται (Πλατωνική συμμετρία). οι οντότητες δεν έχουν τη δική τους αυτόνομη οντότητα αλλά είναι εφήμεροι κόμβοι σε αυτό το δίκτυο. Η διασύνδεση όλων των πραγμάτων, συνοψίζει ο Rovelli μεταφράζοντας την έκφραση που χρησιμοποιείται για τα κβάντα, εμπλοκή(entanglement)(2). Και εδώ, μετά το ταξίδι μου στις τολμηρές και ξένες περιοχές της φυσικής, ένιωσα ξανά σαν στο σπίτι μου. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας πλατωνικός φιλόσοφος του τρίτου αιώνα, αγαπητός μου, που έκανε την ίδια ανακάλυψη, φτάνοντας από πολύ διαφορετικά μονοπάτια.« Όλα είναι συνωμοτικά », γράφει ο Πλωτίνος (3) στο τρίτο βιβλίο των Εννεάδων , τόσο στο άτομο όσο και σε ολόκληρο το σύμπαν. Είναι μια μαγική σκέψη, προφανώς, όπως η περίφημη εξίσωση του Paul Dirac (4) : πράγματα που κάποτε είχαν έρθει σε επαφή συνεχίζουν να επηρεάζουν το ένα το άλλο σε απόσταση, ακόμη και χιλιόμετρα ή έτη φωτός, μετά τη διακοπή της φυσικής επαφής. Τηλεπικοινωνιακή μαγεία. Πριν από αυτόν το είπε ο Πλωτίνος. Για να εξηγηθεί, ο Ροβέλι τελικά στρέφεται όχι στη φυσική αλλά στό Η Τρικυμία του Σαίξπηρ και τή διάσημη φράση του Πρόσπερο: « Είμαστε φτιαγμένοι από τα ίδια πράγματα με τα όνειρα ». Είμαστε ασαφείς και ανείπωτοι.
Ο Ροβέλι δεν παραχωρεί τίποτα στη φιλοσοφία, στη θεολογία, στο πνεύμα, ακόμα κι αν η τελευταία λέξη της γραφής του είναι το Μυστήριο, με κεφαλαίο Μ. Το ίδιο που κλείνει το πρώτο κεφάλαιο. Στην αρχή είναι το Μυστήριο, στο τέλος είναι το Μυστήριο.Στη μέση είναι η έρευνα, η φυσική, η μελέτη των πώς, χωρίς τα γιατί.Η ίδια η κβαντική θεωρία θεωρείται από τον ίδιο ως «η ψευδαίσθηση που βρίσκεται καλύτερα σε αρμονία με τον κόσμο».
Πριν από τον Χάιζενμπεργκ και τον Νιλς Μπορ, υπήρχε ο Αϊνστάιν. Για χρόνια, η θεωρία του για τη γενική σχετικότητα συνδέθηκε εσφαλμένα με τον γενικό σχετικισμό της εποχής. Στην πραγματικότητα, η σχετικότητα είναι το αντίθετο της μεταβλητότητας, της υποκειμενικότητας και του υποκειμενισμού στον οποίο οδηγεί ο σχετικισμός: η θεωρία της σχετικότητας αντίθετα θέτει αναλλοίωτες, καθιερώνει σχέσεις μεταξύ χώρου και χρόνου, των οποίων βλέπει την καμπυλότητα. Η σχετικότητα δεν σχετικοποιεί τα πάντα, αλλά τα τοποθετεί σε μια καθολική σχέση, τα υφαίνει σε ένα ρευστό δίκτυο συνδέσεων. Για τον Rovelli η ανακάλυψη των κβάντων οδηγεί σε «σχεσιακή σκέψη». Τι αλλάζει για το μυαλό μας, για τη ζωή μας; Όλα, πολλά, λίγα, τίποτα δεν μπορούν να απαντηθούν. Αλλά ο κόσμος αποδεικνύεται σύμφωνος, συμμετρικός. είναι τάξη και ομορφιά, θα έλεγε ο Μπωντλαίρ, είναι μαγική αρμονία, θαύμα. Η έκπληξη του να βρεθούμε χωρίς τον εαυτό μας μέσα σε ένα παγκόσμιο παραμύθι που ονομάζεται πραγματικότητα.
(1) Ο Βέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ (Würzburg, 5 Δεκεμβρίου 1901 – Μόναχο, 1 Φεβρουαρίου 1976) ήταν Γερμανός φυσικός. Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1932, ήταν ένας από τους ιδρυτές της κβαντικής μηχανικής, εισάγοντας ιδιαίτερα τη διάσημη αρχή της αβεβαιότητας. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ηγήθηκε του γερμανικού στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος. Η πυρηνική σχάση ανακαλύφθηκε στη Γερμανία το 1939. Ο Χάιζενμπεργκ παρέμεινε στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εργαζόμενος για λογαριασμό του ναζιστικού καθεστώτος και επικεφαλής του γερμανικού στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος. Αποκάλυψε την ύπαρξη του προγράμματος στον Μπορ κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας στην Κοπεγχάγη τον Σεπτέμβριο του 1941. Μετά τη συνάντηση η μακρόχρονη φιλία τους έληξε απότομα. Αργότερα ο Bohr εντάχθηκε στο Manhattan Project. Υπήρξαν εικασίες ότι ο Heisenberg είχε ηθικούς ενδοιασμούς και είχε προσπαθήσει να επιβραδύνει το έργο. Ο ίδιος ο Heisenberg προσπάθησε να υποστηρίξει αυτή τη θέση. Το βιβλίο του Thomas Power, Heisenberg's War, υιοθετεί αυτήν την ερμηνεία.
(2) Κβαντική εμπλοκή, ή κβαντική συσχέτιση, είναι ένα κβαντικό φαινόμενο, χωρίς κλασικό ανάλογο, όπου σε ορισμένες συνθήκες δύο ή περισσότερα φυσικά συστήματα αντιπροσωπεύουν υποσυστήματα ενός μεγαλύτερου συστήματος, του οποίου η κβαντική κατάσταση δεν μπορεί να περιγραφεί μεμονωμένα, αλλά μόνο ως υπέρθεση πολλαπλών καταστάσεων. Από αυτό προκύπτει ότι η μέτρηση ενός παρατηρήσιμου ενός συστήματος (υποσυστήματος) καθορίζει ταυτόχρονα την τιμή για τα άλλα. Εφόσον είναι δυνατό από πειραματική άποψη αυτά τα συστήματα (υποσυστήματα) να είναι χωρικά διαχωρισμένα, η εμπλοκή συνεπάγεται με αντιδιαισθητικό τρόπο την παρουσία μακρινών συσχετισμών, θεωρητικά χωρίς κανένα όριο, μεταξύ των φυσικών τους μεγεθών, που καθορίζουν τον μη τοπικό χαρακτήρα του θεωρία. Ο όρος εμπλοκή (κυριολεκτικά, στα αγγλικά, "tangle",εισήχθη από τον Erwin Schrödinger σε μια ανασκόπηση του διάσημου άρθρου για το παράδοξο EPR, το οποίο το 1935 αποκάλυψε το φαινόμενο σε θεωρητικό επίπεδο.
(3) Πλωτίνος(Λικόπολη, 203/205 – Καμπανία, 270) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Θεωρούμενος ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της αρχαιότητας, κληρονόμος του Πλάτωνα και πατέρας του Νεοπλατωνισμού, οι βιογραφικές πληροφορίες για τον Πλωτίνο προέρχονται κυρίως από τον Βίο του Πλωτίνου, που συνέθεσε ο Πορφύριος ως πρόλογος των Εννεάδων, τα μόνα γραπτά του Πλωτίνου, τα οποία ενέπνευσαν για αιώνες «ειδωλολάτρες» θεολόγους, μυστικιστές και μεταφυσικούς, χριστιανούς, εβραίους, μουσουλμάνους και γνωστικούς. Το δόγμα του Πλωτίνου προκύπτει από την παρατήρηση ότι η ενότητα είναι απαραίτητη για τη ζωή. Ενώ ο τεχνίτης χτίζει το ένα ξεκινώντας από τα πολλά, δηλαδή συναρμολογώντας πολλαπλά μέρη μαζί, η φύση φαίνεται να λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση: από μια απλή αρχή δημιουργεί το πολλαπλάσιο. Για παράδειγμα, μια ενιαία αρχή ή λόγος φαίνεται να λειτουργεί στον ατομικό Σωκράτη, η οποία με την άρθρωση καθορίζει την εμφάνισή του, όπως το πρόσωπο, ή η μουντωμένη μύτη? Αυτό δεν διαμορφώνεται από έναν γλύπτη, αλλά αναπτύσσεται από μόνο του, χάρη σε μια εσωτερική δύναμη που είναι η ίδια που κάνει τον Σωκράτη να ζει. Ο Πλωτίνος αποκαλεί την ψυχή του κόσμου τη ζωτική αρχή από την οποία διαμορφώνονται τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι. Από αυτή την καθολική αρχή είναι δυνατό να κατανοήσουμε τους κατώτερους βαθμούς της φύσης και όχι το αντίστροφο. Η ζωή, σύμφωνα με τον Πλωτίνο, δεν λειτουργεί συναρμολογώντας μεμονωμένα στοιχεία μέχρι να φτάσει στους πιο προηγμένους και ευφυείς οργανισμούς, αλλά αντίθετα, η νοημοσύνη πρέπει ήδη να υπάρχει μέσα της. και στά ανθρώπινα όντα. Από αυτή την καθολική αρχή είναι δυνατό να κατανοήσουμε τους κατώτερους βαθμούς της φύσης και όχι το αντίστροφο.
(4) Ο Paul Adrien Maurice Dirac (Μπρίστολ, 8 Αυγούστου 1902 – Ταλαχάσι, 20 Οκτωβρίου 1984) ήταν Βρετανός φυσικός. Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1933 (μαζί με τον Erwin Schrödinger) για την «ανακάλυψη νέων παραγωγικών μορφών ατομικής θεωρίας », συνέβαλε θεμελιωδώς στην ανάπτυξη της κβαντικής μηχανικής και της κβαντικής θεωρίας πεδίου, διατυπώνοντας, μεταξύ άλλων, την ομώνυμη εξίσωση και προβλέποντας την ύπαρξη αντιύλης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς του εικοστού αιώνα. Κρίνεται από τους φίλους και τους συναδέλφους του ως ασυνήθιστου χαρακτήρα (σε μια επιστολή του 1926 προς τον Paul Ehrenfest, ο Albert Einstein έγραψε γι 'αυτόν, " Αυτή η ισορροπία στο ιλιγγιώδες μονοπάτι μεταξύ ιδιοφυΐας και τρέλας είναι εντυπωσιακή"), ήταν Λουκάσιος καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, μέλος του Κέντρου Θεωρητικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και πέρασε τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του στο State University της Φλόριντα.
Ο Max Tegmark, ένας φυσικός στο διάσημο MIT, προσπαθεί να φανταστεί πώς θα μπορούσε να συμβεί η κυριαρχία σε ολόκληρο τον κόσμο μέσω τριών βημάτων:πρώτον, δημιουργία τεχνητής νοημοσύνης ίσης με τους ανθρώπους. Δεύτερον, να χρησιμοποιηθούν αυτές οι Τεχνητές Νοημοσύνες για να δημιουργηθεί μια υπερευφυΐα. Τρίτον, νά αφήσουμε την υπερευφυΐα αυτή να κυριαρχήσει στον κόσμο.
Στην αρχή του βιβλίου του Life 3.0 , ο Tegmark οραματίζεται ένα εξαιρετικά μυστικό έργο τεχνητής νοημοσύνης που εκτελείται από αυτό που αποκαλεί τό Omega Team, τό οποίο αναπτύσσει ένα σύστημα AI που ονομάζουν Prometheus.
Ο Προμηθέας αναλαμβάνει τελικά τον πλήρη έλεγχο του πλανήτη: «Για πρώτη φορά, ο πλανήτης μας κυβερνήθηκε από τη δύναμη ενός και μόνο, ενισχυμένη από μια νοημοσύνη τόσο τεράστια που θα μπορούσε να κάνει τη ζωή να ανθίσει για δισεκατομμύρια χρόνια στη γη και σε ολόκληρο το σύμπαν , αλλά ποιο ακριβώς ήταν το σχέδιό τους;».
Το τέλειο ολοκληρωτικό κράτος
Η ιδέα είναι ότι, με αυτόν τον τρόπο, ο κόσμος θα γινόταν ένα τέλειο ολοκληρωτικό κράτος, ό,τι σημαίνει «τέλειο» σε αυτό το πλαίσιο. Ο Προμηθέας μπορεί, στην πραγματικότητα, να καταγράφει όλες τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (κάτι που οι κυβερνήσεις κάνουν στην πραγματικότητα εδώ και χρόνια) και μπορεί να τις κατανοήσει, αποκτώντας έτσι πλήρη επίγνωση του τι σκέφτονται και λένε οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο:
Με πρόσχημα την καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, τη διάσωση ατόμων σε επείγουσα ιατρική περίθαλψη, θα μπορούσε να ζητηθεί από οποιονδήποτε να φορέσει ένα "βραχιόλι ασφαλείας" που συνδυάζει τη λειτουργικότητα ενός ρολογιού Apple με συνεχή ενημέρωση της τοποθεσίας, της κατάστασης της υγείας και τις περιστασιακές συνομιλίες . Οι μη εξουσιοδοτημένες προσπάθειες αφαίρεσης ή απενεργοποίησης του βραχιολιού θα προκαλούσαν την έγχυση θανατηφόρου τοξίνης στο αντιβράχιο.
Ο Tegmark σκοπεύει αυτό ως ένα φανταστικό εισαγωγικό σενάριο, και πράγματι είναι έτσι από πολλές απόψεις. Για παράδειγμα, ο Προμηθέας, όντας μηχανή, δεν καταλαβαίνει τις επικοινωνίες και δεν γνωρίζει καν τι σκέφτονται ή κάνουν οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν έχει μυαλό ικανό να καταλάβει και να αποκτήσει επίγνωση.
Σοφά, ο Tegmark δεν ισχυρίζεται ότι αυτό είναι το όραμά του για το πώς θα μοιάζει το μέλλον, αλλά ρωτά τους αναγνώστες του εάν πιστεύουν ότι αυτό είναι ένα εύλογο μέλλον.και αν ναι, αν το ήθελαν ακριβώς έτσι. Για την Tegmark το μέλλον εξακολουθεί να μας ανήκει. Υπάρχουν, ωστόσο, τρεις ανησυχητικές πτυχές του Προμηθέα που έρχονται αμέσως στο μυαλό:πρώτον, ένα σημαντικό μέρος συμβαίνει ήδη, δηλαδή η χρήση συστημάτων επιτήρησης βασισμένων σε τεχνητή νοημοσύνη για απόλυτο κοινωνικό έλεγχο στην Κίνα, που περιγράψαμε στο τρίτο κεφάλαιο. Δεύτερον, τα χαρακτηριστικά του Προμηθέα επιστρέφουν σε πολλές δυστοπικές αφηγήσεις επιστημονικής φαντασίας, σκεφτείτε απλώς ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές όπως το Matrix, το Blade Runner ή το Doctor Who. Τρίτον,και το πιο σημαντικό, ένα τέτοιο σενάριο περιγράφηκε αρκετούς αιώνες πριν στη Βίβλο.
Ο αντίχριστος στην Αποκάλυψη
Το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, που γράφτηκε κυρίως πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, περιγράφει έναν μελλοντικό Homo deus που ενσωματώνει τόσο τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου της αμαρτίας που περιγράφει ο Απόστολος Παύλος όσο και του Προμηθέα που φαντάστηκε ο Tegmark. Στα οράματα των κεφαλαίων 12 και 13 της Αποκάλυψης, μέσω μιας ξεκάθαρης αναπαράστασης, παρουσιάζεται ένα φρικτό θηρίο με επτά κεφάλια και δέκα κέρατα στο οποίο ο Σατανάς (που απεικονίζεται ως φίδι αλλά και ως δράκος) απονέμει τεράστια δύναμη και εξουσία σε όλο τόν κόσμο. Το θηρίο γίνεται παντού βλάσφημο αντικείμενο λατρείας, όπως και ο διάβολος που το ενισχύει.
Αναγνωρίζουμε αμέσως περισσότερα από ένα παραλληλισμό με την περιγραφή του ανθρώπου της αμαρτίας που αναφέρεται στη Β' προς Θεσσαλονικείς, και καταλαβαίνουμε ότι η Αποκάλυψη δείχνει με εικόνες και μεταφορές τι λέει ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του. Η μεταφορά, στην πραγματικότητα, όπως ήθελε να επισημάνει ο CS Lewis, χρησιμοποιείται πάντα για να σημαίνει κάτι πραγματικό, όχι εξωπραγματικό. Το να πεις «Είμαι ραγισμένος» σημαίνει να χρησιμοποιήσεις μια μεταφορά για να περιγράψεις πραγματικό πόνο, μια οδυνηρή συναισθηματική εμπειρία, όχι κάτι ψεύτικο.
Στο βιβλίο της Αποκάλυψης, το θηρίο χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια εχθρική κρατική οντότητα. Αρκετούς αιώνες νωρίτερα, ο προφήτης Δανιήλ είχε χρησιμοποιήσει τις εικόνες των άγριων θηρίων για να περιγράψει διάφορους τύπους αυτοκρατοριών και τους ηγέτες τους. Οι πρώτοι αναγνώστες του βιβλίου της Αποκάλυψης δεν δυσκολεύτηκαν να αναγνωρίσουν ένα καθεστώς που ενεργούσε σαν θηρίο, αφού ζούσαν υπό τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία σε κάποιο βαθμό είχε ήδη αυτά τα χαρακτηριστικά. Για αυτούς, το μήνυμα ήταν δυνατό και ξεκάθαρο και όποιος παίρνει αυτή την ανάγνωση στα σοβαρά θα καταλάβει ότι, αν και η εικόνα αναφέρεται σε ορισμένες πτυχές του αυτοκρατορικού καθεστώτος της εποχής, μια περαιτέρω (πράγματι, πολύ εύλογη) εφαρμογή ήταν δυνατή που αναφέρεται στον μελλοντικό κόσμο που θα μαρτυρά την οριστική επιστροφή του Χριστού.
Επομένως, προτού υποβιβάσουν αυτά τα οράματα στο μητρώο των αποκαλυπτικών φαντασιώσεων, οι αναγνώστες θα πρέπει να δώσουν προσοχή σε ορισμένα αποσπάσματα της Αποκάλυψης για να κατανοήσουν το νόημα των εικόνων που χρησιμοποιούνται εδώ:
«Τότε είδα ένα θηρίο να βγαίνει από τη θάλασσα που είχε δέκα κέρατα και επτά κεφάλια, με δέκα διαδήματα στα κέρατά του και βλάσφημα ονόματα στα κεφάλια του. Το θηρίο που είδα ήταν σαν λεοπάρδαλη, τα πόδια του ήταν σαν αρκούδα και το στόμα του σαν λιονταριού. Ο δράκος τού έδωσε τη δύναμή του, τον θρόνο του και τη μεγάλη του εξουσία. Και είδα ένα από τα κεφάλια του σαν θανάσιμα πληγωμένο. αλλά η θανατηφόρα πληγή του επουλώθηκε. και όλη η γη θαύμασε μετά το θηρίο. και προσκύνησαν τον δράκο επειδή έδωσε δύναμη στο θηρίο. και προσκύνησαν το θηρίο λέγοντας: «Ποιος είναι σαν το θηρίο; και ποιος μπορεί να πολεμήσει εναντίον του;» Και τού δόθηκε ένα στόμα που έλεγε αλαζονικά λόγια και βλασφημίες. Και τού δόθηκε η εξουσία να ενεργεί για σαράντα δύο μήνες. Άνοιξε το στόμα του για να βλασφημήσει τον Θεό, να βλασφημήσει το όνομά του, τη σκηνή του και εκείνους που κατοικούν στον ουρανό. Δόθηκε επίσης να κάνει πόλεμο με τους αγίους και να τους κατακτήσει, να έχει εξουσία σε κάθε φυλή, λαό, γλώσσα και έθνος. Όλοι οι κάτοικοι της γης θα τον προσκυνήσουν, τών οποίων τα ονόματα δεν είναι γραμμένα από τη δημιουργία του κόσμου στο βιβλίο της ζωής τού αρνίου που σφαγιάστηκε» (Αποκάλυψη 13:1-8).
Παρατηρούμε αμέσως την ομοιότητα μεταξύ της περιγραφής του θηρίου και του ανθρώπου της αμαρτίας που αναφέρεται στη Β' Θεσσαλονικείς. Βλέπουμε επίσης ότι η παγκόσμια εξουσία αυτού του «θηρίου», που διατηρείται με τή βία, πηγάζει από τη θεραπεία μιας «θανάσιμης πληγής» σε ένα από τα κεφάλια του. Δεν ξέρουμε σε τι ακριβώς αναφέρεται, αλλά φαίνεται να είναι μια μίμηση των κεντρικών γεγονότων του θανάτου και της ανάστασης του Χριστού που καθιέρωσαν την εξουσία Του ως Μεσσία και Υιό του Θεού.
Διαβάζουμε επίσης ότι αν και το θηρίο επιτρέπεται να «κάνει πόλεμο με τους αγίους και να τους κατακτήσει», ο χρόνος της δύναμής του είναι περιορισμένος.
Το σενάριο γίνεται ακόμα πιο σύνθετο από την εμφάνιση ενός δεύτερου «θηρίου»:
«Τότε είδα ένα άλλο θηρίο, που ανέβηκε από τη γη, και είχε δύο κέρατα σαν αρνιού, αλλά μιλούσε σαν δράκος. Άσκησε όλη τη δύναμη του πρώτου θηρίου στην παρουσία του και έκανε όλους τους κατοίκους της γης να προσκυνήσουν το πρώτο θηρίο του οποίου η θανάσιμη πληγή επουλώθηκε. Και έκανε μεγάλα θαύματα έως ότου κατέβασε φωτιά από τον ουρανό στη γη παρουσία ανθρώπων. Και παρέσυρε τους κατοίκους της γης με τα θαύματα που τού δόθηκε να κάνει παρουσία του θηρίου, λέγοντας στους κατοίκους της γης να στήσουν μια εικόνα του θηρίου που είχε δεχθεί την πληγή του ξίφους και είχε επιστρέψει στή ΖΩΗ. Τού χορηγήθηκε να δώσει πνεύμα στην εικόνα του θηρίου ώστε η εικόνα να μπορεί να μιλήσει και να σκοτώσει όλους όσοι δεν λάτρευαν την εικόνα του θηρίου. Επίσης ανάγκασε τους πάντες, μικρούς και μεγάλους, πλούσιους και φτωχούς, ελεύθερους και σκλάβους, να βάλουν ένα σημάδι στο δεξί χέρι ή στο μέτωπο. Κανείς δεν μπορούσε να αγοράσει ή να πουλήσει αν δεν φέρει το σήμα, δηλαδή το όνομα του θηρίου ή τον αριθμό που αντιστοιχεί στο όνομά του. Εδώ βρίσκεται η σοφία. Αυτός που έχει νοημοσύνη ας υπολογίσει τον αριθμό του θηρίου, γιατί είναι αριθμός ανθρώπου. και ο αριθμός του είναι εξακόσια εξήντα έξι» (Αποκάλυψη 13:11-18).
Το εδάφιο Αποκάλυψη 13:15 μας δείχνει το δεύτερο θηρίο να διατάζει την κατασκευή μιας εικόνας, στήν οποία δόθηκε το πνεύμα του πρώτου θηρίου με αποτέλεσμα μια παγκόσμια εξαπάτηση που θα του έδινε τον πλήρη έλεγχο. Όλοι όσοι αρνούνται να υποκύψουν αδιαφορώντας για την εξουσία του θηρίου θα θανατωθούν. Ο κοινωνικός έλεγχος θα είναι απόλυτος, αφού για να έχεις την ελευθερία να αγοράζεις και να πουλάς θα πρέπει να φοράς μια επωνυμία (ένα τσιπ κάτω από το δέρμα ή το βραχιόλι που φαντάστηκε ο Tegmark, ή κάτι παρόμοιο που καθορίζει την κοινωνική αποδοχή ενός ατόμου). Σε όλα αυτά βλέπουμε μια αναλογία με το κινεζικό σύστημα αλγοριθμικής επιτήρησης που βασίζεται στον αριθμό των κοινωνικών σημείων που μπορεί να έχει κάποιος .
Κατανοήστε το είδωλο
Από αυτή την άποψη, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί την πρόθεση των υποστηρικτών της Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης (IAG) να δημιουργήσουν τεχνητή ζωή μεταφέροντας τα περιεχόμενα του μυαλού σε ένα στήριγμα πυριτίου.Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα σε ποια δυναμική αναφέρεται το κείμενο της Αποκάλυψης, αλλά μπορεί να είναι η δημιουργία ενός είδους εκλεπτυσμένης και εντυπωσιακής «ζωής», σε σημείο να εξαπατά και να παίρνει τον πλήρη έλεγχο του κόσμου. Μπορεί να αντιπροσωπεύει μια μερική υλοποίηση του IAG. Η αναφορά στην εικόνα δεν πρέπει απαραίτητα να μας κάνει να σκεφτόμαστε πρωτόγονα είδωλα σε ξύλο και πέτρα. Σε κάθε εποχή της ιστορίας, τα ανθρώπινα όντα έχουν δημιουργήσει και λατρεύουν είδωλα καρπούς της φαντασίας τους και του έργου των χεριών τους, ονειρευόμενοι να δώσουν ζωή σε αυτά τα τεχνουργήματα (όπως η ιστορία της δημιουργίας του Golem από άψυχη ύλη που λαμβάνουμε από εβραϊκή παράδοση). Ίσως μια μέρα, κατά κάποιο τρόπο, να το κάνουν.
Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι τα είδωλα ήταν, και συνεχίζουν να είναι, κάτι στο οποίο οι άνθρωποι έχουν εμπιστευτεί , ακόμη και πριν από την αγάπη τους. Τα είδωλα ήταν συχνά φοβισμένα, και το να «λατρεύεις» ένα είδωλο σήμαινε ότι αποδέχεσαι την ανώτερη εξουσία του, «υποκλίνεσαι» σε αυτό, παρά μέ έκφραση αγάπης και αφοσίωσης. Καθ' όλη τη διάρκεια της Παλαιάς Διαθήκης μέχρι τη Βαβυλωνιακή εξορία, ο λαός του Ισραήλ διαρκώς συμβιβαζόταν με τις παγανιστικές πρακτικές των γειτονικών πληθυσμών, ενώ οι προφήτες, με την ίδια επιμονή, τους υπενθύμιζαν τις συνέπειες αυτών των συμβιβασμών. Βρίσκουμε μια από τις πιο διάσημες δηλώσεις στο βιβλίο του προφήτη Ησαΐα, σχετικά με την εφευρετικότητα των ειδωλοποιών που έφτιαχναν τους θεούς τους από το ξύλο των φρεσκοκομμένων δέντρων:
«Το μισό το καίει στη φωτιά, με το άλλο μισό ετοιμάζει το κρέας, το ψήνει και χορταίνει. Μετά ζεσταίνεται και λέει: «Α! Ζεσταίνω, απολαμβάνω να βλέπω αυτή τη φλόγα!» Με τα περισσεύματα κάνει θεό, το είδωλό του, προσκυνά μπροστά του, τον προσκυνά, του προσεύχεται και του λέει: «Σώσε με, γιατί είσαι ο θεός μου!» (Ησαΐας 44:16, 17).
Ο Ησαΐας χρησιμοποιεί την ειρωνεία για να τονίσει τον παραλογισμό της δημιουργίας ενός ειδώλου (από σίδηρο ή ξύλο), την απίστευτη τύφλωση του να παίρνεις ξύλο και να χρησιμοποιείς μέρος του για μαγείρεμα και το υπόλοιπο για να μοντελοποιήσεις μια εικόνα μπροστά στην οποία προσκυνάς. Οι Ψαλμοί αναφέρονται επίσης σε αυτό δηλώνοντας ότι, αν και η εικόνα έχει ανθρώπινη μορφή, δεν είναι χρήσιμη, καθώς δεν μπορεί να αναπαράγει ανθρώπινες ικανότητες:
«Τα είδωλα των εθνών είναι ασήμι και χρυσός, έργο ανθρώπινου χεριού. Έχουν στόματα και δεν μιλάνε. Έχουν μάτια και δεν βλέπουν? έχουν αυτιά και δεν ακούν και δεν έχουν ανάσα στο στόμα τους. Ας είναι σαν αυτούς όσοι τους κάνουν, όλοι όσοι τους εμπιστεύονται» (Ψαλμός 135:15-18).
Φαίνεται ξεκάθαρο ότι το βιβλίο της Αποκάλυψης έχει να κάνει με κάτι πολύ διαφορετικό από αυτήν την ωμή ειδωλολατρία, που περιγράφει μια εικόνα στην οποία δίνεται η ικανότητα να μιλάει. φαίνεται πολύ πιο «ανθρώπινο» από τις αρχαίες εικόνες και θα μπορούσε να είναι κάτι σαν ένα ανθρωποειδές ρομπότ εξοπλισμένο με το καλύτερο της τεχνητής νοημοσύνης, ίσως ακόμη και με το IAG.Το γεγονός ότι ολόκληρος ο κόσμος λατρεύει το θηρίο λόγω της εικόνας δεν είναι αμελητέο στοιχείο: είναι θέμα προσέλκυσης της προσοχής όλου του κόσμου, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει, αλλά ήδη σήμερα φαίνεται δυνατό με τη χρήση παγκόσμιων δικτύων επικοινωνίας όπως το διαδίκτυο και η τηλεόραση.
Αυτό το σενάριο αναπόφευκτα εγείρει ένα ερώτημα: πόσο μακριά θα επιτρέψει ο Θεός στην ανθρωπότητα να πάει προς αυτή την κατεύθυνση;Σύμφωνα με τη Βιβλική αφήγηση, ο Κύριος παρενέβη στο πρώτο έργο Homo deus στη Γένεση 3 . Κάποτε επιτέθηκε στη Βαβέλ, όπου οι άνδρες, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την πνευματική και τεχνολογική τους ικανότητα για να χτίσουν έναν πύργο που έμελλε να φτάσει στον παράδεισο (άλλο σύμπτωμα του εγωισμού που τροφοδοτεί την ιδέα του Homo deus). Επίσης, σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Κύριος θα παρέμβει για να βάλει τέλος στην ανθρώπινη εξέγερση. Μα είναι δυνατόν να μην επεμβαίνει εκεί που τον περιμένουμε;
Αυτό το ερώτημα τίθεται εν όψει του γεγονότος ότι η Αποκάλυψη 13 δίνει έμφαση στο τι θα επιτρέπεται να κάνουν τα διάφορα θηρία. Αυτό είναι σύμφωνο με τη θεολογική διδασκαλία ότι ο Θεός έχει τον απόλυτο έλεγχο των γεγονότων και τίποτα δεν συμβαίνει έξω από την επιτρεπτή Του θέληση. Το πρώτο θηρίο επιτρέπεται να ασκεί εξουσία για σαράντα δύο μήνες και να διεξάγει πόλεμο εναντίον των πιστών, έχοντας τον καλύτερο από αυτούς. Το δεύτερο θηρίο επιτρέπεται να κάνει παραπλανητικά σημάδια και να δώσει ζωή στην εικόνα του θηρίου.
Η γλώσσα θυμίζει αυτό που χρησιμοποιήθηκε στη Γένεση:«Ο Κύριος ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο από το χώμα της γης, και εμφύσησε στα ρουθούνια του πνοή ζωής, και ο άνθρωπος έγινε ζωντανή ψυχή» (Γένεση 2:7). Σημαίνει αυτό ότι οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν κάτι εξαιρετικά παρόμοιο με τη ζωή , αν όχι ακόμη και ένα είδος ζωής; Αν τα πράγματα πήγαιναν προς αυτήν την κατεύθυνση, ο κίνδυνος είναι ότι εάν πείσουμε τους εαυτούς μας ότι ο Θεός θα παρέμβει πριν φτάσει σε αυτό το στάδιο, η εξαπάτηση που θα συναντήσουμε θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Σημειώνουμε επίσης ότι αυτή η «ζωντανή» εικόνα είναι ικανή να προκαλέσει τον επιλεκτικό θάνατο όλων όσων δεν λατρεύουν το θηρίο. Αυτό σημαίνει ότι ό,τι κι αν είναι, είναι ικανό να αναγνωρίσει την «επαναλαμβανόμενη αντικοινωνική συμπεριφορά» (μέσω της αναγνώρισης προσώπου;), να καθορίσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στο θηρίο (κοινωνική επιτήρηση;) και να διατάξει τον θάνατό τους.Όλες οι πολύπλοκες διαδικασίες που θα εφαρμοστούν παγκοσμίως. Θα ήταν αυτό το IAG σε επίπεδο που προσομοιώνει κάποιο είδος συνείδησης ή απλώς μια πιο ανεπτυγμένη έκδοση των (μη συνειδητοποιημένων) συστημάτων AI που χρησιμοποιούνται ήδη;
Η προειδοποίηση της Αποκάλυψης και το 666
Αν ναι, αυτό το κείμενο της Αποκάλυψης αντιπροσωπεύει μια ακριβή προειδοποίηση που απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους της γης , ειδικά σε αυτή τη γενιά που βιώνει ταραχώδη τεχνολογική πρόοδο. Θα ήταν επικίνδυνο, αν όχι μοιραίο, λάθος να διαβάσουμε αυτές τις σελίδες της Βίβλου νομίζοντας ότι έχουμε να κάνουμε με ένα συνονθύλευμα παιδικών φαντασιώσεων. Δεν πρόκειται για αυτό: βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο μιας πολύ πραγματικής παγκόσμιας τυραννίας, που στοχεύει στον κοινωνικό έλεγχο, ένα ολοκληρωτικό κράτος επιτήρησης παρόμοιο με αυτό που οραματίστηκε ο Tegmark με τον Προμηθέα και, ανησυχητικά, μάλλον παρόμοιο με το σημερινό σύστημα θέσης και ανάπτυξης στην Κίνα. Είναι ανησυχητική η ευκολία με την οποία οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να «προσκυνήσουν» αυτά τα συστήματα, δηλαδή να υποκύψουν και να αποδεχτούν την εξουσία τους, θυσιάζοντας την ελευθερία τους ενόψει μιας υποτιθέμενης ασφάλειας. Στην πραγματικότητα, όλοι το κάνουμε αυτό καθώς εμπιστευόμαστε όλο και περισσότερο τις αποφάσεις μας στην τεχνητή νοημοσύνη και επιτρέπουμε στην τεχνολογία να καθορίσει ορισμένες βασικές πτυχές της καθημερινής μας ζωής. Ας αναρωτηθούμε: τι αντιπροσωπεύει το θηρίο του κεφαλαίου δέκατου τρίτου του βιβλίου της Αποκάλυψης; Σε γενικές γραμμές, η απάντηση δεν είναι δύσκολη αφού για το θηρίο γράφεται ότι θα έχει τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας. που θα σημαδεύουν τους πάντες στο δεξί τους χέρι ή στο μέτωπό τους, έτσι ώστε κανείς να μην μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει χωρίς να έχει αυτή τη μάρκα, που είναι το όνομα του θηρίου ή η αριθμητική του μεταφορά (ας αναλογιστούμε το βραχιόλι ασφαλείας που φαντάστηκε ο Προμηθέας) .Αντιπροσωπεύει όμως το θηρίο ένα συλλογικό σώμα όπως μια παγκόσμια κυβέρνηση, ένα κράτος που ενεργεί με κτηνώδη τρόπο ή ένα μεμονωμένο άτομο;Το κείμενο παρουσιάζει το θηρίο ως μεμονωμένη οντότητα, πράγματι, ένα ανθρώπινο άτομο. Το εδάφιο Αποκάλυψη 13:8 αναφέρει: «Αυτός που έχει κατανόηση ας υπολογίσει τον αριθμό του θηρίου, γιατί είναι αριθμός ανθρώπου. και ο αριθμός του είναι εξακόσια εξήντα έξι».
Έχει δοθεί μεγάλη προσοχή (ίσως πάρα πολύ) στον αριθμό 666. Έχει δοθεί χώρος σε μια άπειρη σειρά εικασιών για να εντοπιστεί ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός ο ηγέτης, όλα μάλλον στείρα. Αν προσπαθήσουμε να μαντέψουμε σίγουρα θα κάνουμε λάθος, καθώς το βιβλικό πλαίσιο μας πληροφορεί εκ των προτέρων ότι ο «άνθρωπος της αμαρτίας» θα αποκαλυφθεί από τη σατανική δύναμη. Όταν εμφανιστεί, δεν χρειάζεται να μαντέψετε.
Η αποκωδικοποίηση της αλφαβητικής τιμής του αριθμού 666, θα είναι μια απλή αναδρομική ανάλυση, όχι ένα σύνθετο παζλ. Πράγματι, το απόσπασμα δεν εξηγεί ποιο είναι το θηρίο, αλλά μάλλον, όπως εξηγείται ρητά, τι είναι. Όπως γράφει ο Ιωάννης, είναι «αριθμός ανθρώπου» δηλαδή το θηρίο είναι σύμβολο, ενώ η πραγματικότητα που κινείται πίσω από το σύμβολο είναι ανθρώπινη.
Σε αυτό το σημείο, φαίνεται λογικό να σκεφτούμε ότι και οι Θεσσαλονικείς και η Αποκάλυψη αναφέρονται στον ίδιο παγκόσμιο ηγέτη , με επικεφαλής τον διάβολο, εχθρό του Θεού και εξαιρετικά ισχυρό, ο οποίος στο μέλλον θα διεκδικήσει θεϊκές τιμές και θα εξαπατήσει τον κόσμο με ψεύτικα θαύματα, και που θα καταστραφεί από τον Χριστό κατά την επιστροφή Του με δύναμη και μεγάλη δόξα.
Η Αποκάλυψη περιγράφει αυτό το κρίσιμο γεγονός με αυτούς τους όρους:
«Τότε είδα τον ουρανό να ανοίγει, και ιδού, ένα λευκό άλογο εμφανίστηκε. Αυτός που το οδήγησε ονομάζεται Πιστός και Αληθινός. γιατί κρίνει και αγωνίζεται με τη δικαιοσύνη. Τα μάτια του ήταν φλόγα φωτιάς, στο κεφάλι του υπήρχαν πολλά διαδήματα και έφερε ένα όνομα γραμμένο που κανείς δεν ξέρει εκτός από τον εαυτό του. Ήταν ντυμένος με ένα ρούχο βαμμένο με αίμα, και το όνομά του είναι ο Λόγος του Θεού.Τα στρατεύματα που είναι στον ουρανό τον ακολούθησαν πάνω σε λευκά άλογα, και ήταν ντυμένα με εκλεκτό λευκό και καθαρό λινάρι. Από το στόμα του βγήκε ένα κοφτερό σπαθί για να χτυπήσει τα έθνη. και θα τους κυβερνήσει με μια σιδερένια ράβδο, και θα πατήσει το κρασί στην δεξαμενή της φλεγόμενης οργής του παντοδύναμου Θεού. Και στο ιμάτιό του και στο μηρό του φέρει αυτό το όνομα γραμμένο: ΒΑΣΙΛΕΑΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ.
Και είδα το θηρίο και τους βασιλιάδες της γης και τα στρατεύματά τους συγκεντρωμένα για να κάνουν πόλεμο εναντίον αυτού που ήταν πάνω στο άλογο και εναντίον του στρατού του. Αλλά το θηρίο συνελήφθη και μαζί του ο ψευδοπροφήτης που είχε κάνει θαύματα μπροστά του, με τα οποία είχε εξαπατήσει εκείνους που είχαν λάβει το χάραγμα του θηρίου και εκείνους που λάτρευαν την εικόνα του.Και οι δύο ρίχτηκαν ζωντανοί στη λίμνη που έκαιγε με φωτιά και θειάφι» (Αποκάλυψη 19:11-16, 19, 20).
του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
.jpg)
Βέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ
Η μυστικιστική κοσμολογία του Τιμαίου του Πλάτωνα
Πορτρέτο του οποίου η απόδοση στον Πλωτίνο είναι εύλογη αλλά όχι βέβαιη
