Διαβάστε τον Ντοστογιέφσκι για να κατανοήσετε το παρόν (αλλά και το μέλλον) - Patrizia Fermani

 

Το απαράδεκτο θέαμα που βλέπουμε δεν είναι πρωτοφανές, επίσης επειδή τα θεμελιώδη συστατικά του το κάνουν απλώς ένα αντίγραφο -με κάποια αντικατάσταση των ηθοποιών στους δευτερεύοντες ρόλους- αυτού που ο Ντοστογιέφσκι είδε με απαρηγόρητη διαύγεια και που σημείωσε στο Ημερολόγιό του.

Είχε μπροστά στα μάτια του το φούσκωμα του «Ανατολικού ζητήματος» σαν μαινόμενο ποτάμι. Δηλαδή, όταν εκατοντάδες χιλιάδες χριστιανοί σφαγιάστηκαν με την αδιαφορία των δυτικών δυνάμεων που επικεντρώθηκαν στην αρπαγή των εδαφικών τους πλεονεκτημάτων από τη διάλυση της τουρκικής αυτοκρατορίας, και ως εκ τούτου σχεδόν ανήσυχοι να ολοκληρωθεί η εθνοθρησκευτική κάθαρση, ως όπλο περιορισμού της Ρωσίας. Η τελευταία, μάλιστα, μόλις έβγαινε από τη μέση η Οθωμανική Αυτοκρατορία, "θα ρίχνονταν πάνω στην Ευρώπη και θα κατέστρεφε τον πολιτισμό της".

«Όλοι είπαν ψέματα ξεδιάντροπα, με στόχο να υποκινήσουν τις μάζες των ανθρώπων σε μίσος, όχι ενάντια στις μουσουλμανικές σφαγές, αλλά ενάντια στον υποτιθέμενο επικείμενο εχθρό». Όπως σήμερα, δια στόματος ψευδόμενων τηλεοπτικών σίριαλ, ο πόλεμος που μεταμφιέζεται και προετοιμάζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια μεθοριακή γη, για να ξεκινήσει τον πόλεμο κατά της Ρωσίας, ανατρέπει δεδομένα και ευθύνες. «Και επιπλέον, στην Ευρώπη αρνούνται τα γεγονότα, τα γεγονότα διαψεύδονται», έγραψε ο συγγραφέας μας, «τα βουλεύματα τα αρνούνται, δεν τα πιστεύουν, κάνουν ότι δεν πιστεύουν: όχι, δεν συνέβη, είναι υπερβολικό, είναι οι ίδιοι, οι Βούλγαροι, που έσφαξαν εξήντα χιλιάδες δικούς τους για να κατηγορήσουν τους Τούρκους». Ίσως παίρνοντας έμπνευση από το αξιομνημόνευτο «Εξοχότατε, μαστίγωσες τον εαυτό σου» που διαβάζουμε στον Γενικό Επιθεωρητή του Γκόγκολ.

Το ίδιο παράδοξο που όχι μόνο σερβίρεται με ανεξέλεγκτη αγανάκτηση από τους δυτικούς μάγειρες και τους συμμάχους τους στην Ανατολή, αλλά και χωνεύεται μακαρίως από τα τηλεχειραγωγούμενα πλήθη. Δεν ήταν τυχαίο, και για την αιώνια επιστροφή τού ιδίου, που αμέσως φάνηκε σε αυτούς, συμπεριλαμβανομένων ίσως και των Γερμανών, έγινε αμέσως σαφές ότι, με μια ασυνήθιστη αυτοτιμωρητική παρόρμηση, οι αγωγοί φυσικού αερίου τέθηκαν εκτός χρήσης από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, όπως ακριβώς οι ρωσόφωνοι πληθυσμοί του Donbass αυτοδιώχθηκαν και δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια σχεδόν μιάς δεκαετίας. Σε τελική ανάλυση, όλοι γνωρίζουμε μια παλιά, κάπως πρόχειρη μεταφορά για ορισμένες πιθανές συζυγικές εκδικήσεις που βλάπτουν τον εαυτό τους, τις οποίες δεν είναι σωστό να αναφέρουμε πλήρως.

Σε αυτά τα γεγονότα ο Ντοστογιέφσκι είδε «την τελευταία λέξη ενός πολιτισμού μετά από δεκαοκτώ αιώνες εξέλιξης, όλης εκείνης της ανθρωποποίησης της ανθρώπινης φυλής μέσω της οποίας η Ευρώπη κατέστρεψε το δουλεμπόριο και τον δεσποτισμό, διακήρυξε τα δικαιώματα του ανθρώπου, δημιούργησε την επιστήμη, γιόρτασε την ανθρώπινη ψυχή με τέχνη, υποσχέθηκε στους ανθρώπους δικαιοσύνη και αλήθεια και μετά γύρισαν την πλάτη στους σφαγιασθέντες  χριστιανούς με εντολή του σουλτάνου».

Επιπλέον, αξίζει να θυμηθούμε πώς μερικές δεκαετίες μετά από αυτά τα γεγονότα, με τον ίδιο κυνισμό, οι προχωρημένοι Δυτικοί γύρισαν επίσης την πλάτη τους στη γενοκτονία των Αρμενίων για την οποία παραμένει μια ντροπιαστική και αμήχανη σιωπή, περισσότερο από έναν αιώνα μετά, απέναντι στην κραυγή πού δημιουργήθηκε για τον Χίτλερ, τουλάχιστον μέχρι να γίνει χρήσιμη η μνήμη του. Στην πραγματικότητα, τώρα ακόμη και το Άουσβιτς κινδυνεύει να επιστρέψει στη σκιά γιατί, αν αφενός οι Γερμανοί έχουν εσωτερικεύσει την ενοχή σε σημείο να αλλάξουν το δέρμα τους, αφήνοντας στην άκρη κάθε υπερηφάνεια και ανάμνηση ταυτότητας, για να προσαρμοστούν επιτέλους στη νέα ενεργειακή και οικονομική  φτώχεια, από την άλλη ο νέος ουκρανικός ναζισμός για αγγλοαμερικανική χρήση τροφοδοτείται και ενισχύεται ενόψει μιας νέας αλλά πάντα πολυπόθητης Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα.

Είναι ναζισμός που επιδεικνύεται ατιμώρητα στο στήθος από έναν κύριο που επισκέπτεται τον επίσκοπο της Ρώμης μαζί με μια διμοιρία συναδέλφων στρατιωτών με κοστούμια παραλλαγής, σύμφωνα με την ολοκαίνουργια εθιμοτυπία που εγκρίθηκε από τη Γραμματεία του Βατικανού. Μια ενημερωμένη εθνικολαϊκή εθιμοτυπία που επεκτείνει το λευκό, που προορίζεται για αιώνες στις καθολικές βασίλισσες που επισκέπτονται τον ποντίφικα, καθώς και σε εκείνα των ρωμαϊκών προαστίων που εκπροσωπεί η αδιάφορη κυρία Τζιόρτζια..

Αλλά ξαναδιαβάζουμε στο Ημερολόγιο : «Από πού προέρχονται όλα αυτά; Γιατί δεν θέλετε να δείτε, να ακούσετε και θέλετε να πείτε ψέματα; Γιατί πετάτε λάσπη πάνω σας; Είναι επειδή εμπλέκεται η Ρωσία. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία ενοχλεί, είναι ένοχη που είναι η Ρωσία, που σαν βάρβαρη ορδή θα ρίξει τον εαυτό της στην Ευρώπη και θα καταστρέψει τον πολιτισμό της, αυτόν τον πολιτισμό, στην πραγματικότητα, που ξαφνικά αποκαλύφθηκε ότι είναι μπλόφα».

Έτσι, τίποτα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει από τότε. Και ο πολιτισμός είναι αυτός που είναι ικανός να αρπάξει έργα τέχνης Ερμιτάζ δανεισμένα σε δυτικές γκαλερί. Να κατέχει αδικαιολόγητα τα ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία και τις τραπεζικές καταθέσεις Ρώσων πολιτών. Ο οποίος υπέγραψε συνθήκες ειρήνης μόνο με σκοπό να εξαπατήσει στρατηγικά το άλλο μέρος, παραβιάζοντας τον μοναδικό δεσμευτικό κανόνα που καυχιόταν από το περίφημο διεθνές δίκαιο που αναπτύχθηκε από τον δυτικό πολιτισμό, δηλαδή το pacta sunt servanda : "οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται". Ενώ αυτός ο ίδιος κανόνας παραμένει «άυλος» για να συνεχίσει να σφίγγει τον λαιμό των ανυπεράσπιστων Ευρωπαίων υπηκόων που φυλακίζονται στο Μάαστριχιτ.

Πρέπει όμως να είμαστε ρεαλιστές. Ο αγγλοσαξονικός ωφελιμισμός κέρδισε παντού, μια πληβειακή και χυδαία εκδοχή του σκοπού που δικαιολογεί και αγιάζει τα μέσα που υιοθετούν επίσης οι αμβλείς κάτοικοι της ηπείρου των ευρωπαϊκών θεσμών, είτε είναι εφοδιασμένοι με ευγενείς ή ακαδημαϊκούς τίτλους που δεν τους εμποδίζουν να κάνουν εκατομμύρια ιδιωτικές συμφωνίες με όλους τους υπερατλαντικούς κακοποιούς σε βάρος του ανυποψίαστου φορολογούμενου της ίδιας της Ε.Ε. Για να μην αναφέρουμε τους Ελβετούς που, όντας οι απόλυτοι λάτρεις του ωφελιμισμού, έχουν θωρακίσει και την αγαπημένη και παροιμιώδη ουδετερότητά τους.

Επιπλέον, ο διαχωρισμός μεταξύ πολιτικής και ηθικής ήταν ένα αρχαίο πρόβλημα που υπήρχε στη συνείδηση ​​πολύ πριν ο Μακιαβέλι, ο οποίος, ωστόσο, όπως έγραψε ο Κρότσε, «ανακάλυψε την αναγκαιότητα και την αυτονομία της πολιτικής, η οποία είναι πέρα ​​από, ή μάλλον από αυτήν την πλευρά, από το καλό και από το ηθικό κακό, που έχει τους δικούς της νόμους ενάντια στους οποίους είναι μάταιο να επαναστατεί, η οποία δεν μπορεί να εξορκιστεί και να διωχθεί από τον κόσμο με αγιασμό». Ακόμα κι αν, πρόσθεσε, «αυτό που συνήθως δεν παρατηρείται είναι η σκληρή πικρία με την οποία ο Μακιαβέλι συνοδεύει αυτόν τον ισχυρισμό της πολιτικής και την αναγκαιότητά της».

Εν πάση περιπτώσει, η χρησιμότητα της παγίδας και της σφαγής της Σενιγκάλια που εκκολάφθηκε από τον Δούκα Βαλεντίνο εγγράφεται, σύμφωνα με τις προθέσεις του συγγραφέα, στη χρησιμότητα αλλά σίγουρα όχι στην τιμή. Όπως και στην περίπτωση του Remirro de Orco, του υπολοχαγού του δούκα, ο οποίος ειρηνεύει την περιοχή με πρωτοφανή αγριότητα, τοποθετείται ένα πρωί στην πλατεία της Cesena "σε δύο μέρη με ένα ματωμένο μαχαίρι στο πλευρό του, ώστε οι πολίτες να μείνουν ικανοποιημένοι και ηλίθιοι".

Μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε πώς η ίδια η διεθνής πολιτική έχει ένα «ηθικό» καθεστώς που με τη σειρά του διαφοροποιείται από αυτό της εσωτερικής πολιτικής. Είναι μια διαφοροποίηση που διαμορφώθηκε αυθόρμητα λόγω της διαφορετικότητας των συμφερόντων και των στόχων που διακυβεύονται, που είναι, ή μάλλον θα έπρεπε, σε ένα ιδανικό όραμα, η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των λαών αφενός και το καλό της εθνικής κοινότητας αφετέρου. Αλλά αυτή η διαφορά εξαφανίζεται επίσης όταν, όπως σήμερα, τα ευρωπαϊκά έθνη, που δεν είναι πλέον ανεξάρτητα και κυρίαρχα, δεν απολαμβάνουν πλέον πολιτική αυτονομία επειδή βρίσκονται σε κατάσταση υποτέλειας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μόνο από στρατιωτική άποψη, αλλά και, μέσω τής ΕΕ που είναι το μακρύ της χέρι, για εκπαιδευτικές, πολιτιστικές, οικονομικές και «ιδεολογικές» οδηγίες. Επομένως, δεν είναι καν σωστό να μιλάμε για υποτέλεια, αλλά μάλλον για ολοκληρωτική, θανατηφόρα υποταγή.

Αλλά ο Ντοστογιέφσκι, ξεκινώντας από την de facto αναγνωρισμένη αυτονομία της διεθνούς πολιτικής, κάνει ένα περαιτέρω βήμα. Σίγουρα δεν ήταν ένας αφελής και ένας ανίδεος ιδεαλιστής ανίκανος να συλλάβει το φιλοσοφικό πρόβλημα της διπλής ηθικής που σηματοδοτεί το εύρος της πολιτικής και της ατομικής ζωής αντίστοιχα. Αναρωτιέται όμως: «Πού είναι οι αλήθειες που κατακτούνται με τόσα βάσανα; Το μόνο που χρειάζεται είναι μια πρακτική αιτία, ένας πρακτικός σκοπός και όλα πετούν μακριά;». Στην πραγματικότητα, γνώριζε καλά αυτό που ο Μακιαβέλι δεν μπορούσε ακόμη να λάβει υπόψη του επειδή τον ακολουθούσε, επειδή ήρθε μετά από αυτόν. Όλο το έργο της σκέψης, όλος αυτός ο προβληματισμός για την πραγματικότητα της πολιτικής και όλα εκείνα τα ιστορικά γεγονότα που είχαν οδηγήσει, μέσα από μια αλληλοσυνδεόμενη δοκιμασία γεγονότων και ιδεών, στη σύλληψη του σύγχρονου κράτους και στα άλλα επιτεύγματα για τα οποία είναι υπερήφανη η πολιτική σκέψη του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού. Αυτό στη συνέχεια προσγειώθηκε άσχημα στην κενή ρητορική για τα δικαιώματα, για τη δημοκρατία, για την ειρηνική συνύπαρξη, για την ελευθερία και την ισότητα, για το κράτος δικαίου, για την προστασία των μειονοτήτων, και ούτω καθεξής, ή για μια ολόκληρη μάζα λέξεων που στερούνται αληθινού νοήματος (ένα ολόκληρο συνονθύλευμα ανούσιων λέξεων) που χρησιμεύουν για να κρύψουν την εξέλιξη προς την άρνηση και την αποκήρυξη αυτού που είχε πουληθεί, αλλά και αισθανόταν από τις μάζες, ως πρόοδος.

Έτσι διαβάζουμε ξανά στο Ημερολόγιο : «Ωστόσο, δεν δικαιολογείται καν να παραμείνουμε κολλημένοι στο βάναυσο επίπεδο της διπλής εκδοχής και να μην ανέβουμε σε ένα υψηλότερο και πιο πειστικό κερδοσκοπικό επίπεδο. Πράγματι, με αυτήν την αναγνώριση της ιερότητας των τρεχόντων συμφερόντων, του άμεσου  κέρδους, του δικαιώματος να φτύνει την τιμή και τη συνείδηση ​​μόνο και μόνο για να αρπάξει μια νιφάδα για τον εαυτό του, σίγουρα μπορεί να πάει πολύ μακριά. Αλλά μόνο τα πρακτικά πλεονεκτήματα, μόνο τα τρέχοντα κέρδη αντιπροσωπεύουν το πραγματικό πλεονέκτημα ενός έθνους και την «υψηλή» πολιτική του; Αντίθετα, αυτή ακριβώς η πολιτική τιμής, μεγαλοψυχίας και δικαιοσύνης δεν είναι η καλύτερη πολιτική για ένα μεγάλο έθνος, έστω και φαινομενικά σε σύγκρουση, αλλά στην πραγματικότητα όχι σε σύγκρουση με τα συμφέροντά του; Η πολιτική της ανιδιοτέλειας και της τιμής, δηλαδή οι μεγάλες και έντιμες ιδέες είναι αυτές που τελικά θριαμβεύουν σε λαούς και έθνη. Η πολιτική της τιμής και της ανιδιοτέλειας δεν είναι μόνο η πιο ευγενής αλλά ίσως και η πιο συμφέρουσα για ένα μεγάλο έθνος, ακριβώς επειδή είναι ευγενής... ενώ το συνεχές να πετάς τον εαυτό σου εδώ κι εκεί, όπου συμφέρει περισσότερο, μειώνει ένα κράτος σε μικροπρέπεια, στην ευτέλεια μέχρι τήν εσωτερική ανικανότητα».

Δεν θα έπρεπε να ήταν αυτός ο νέος στόχος του πολιτισμού τουλάχιστον για την Ευρώπη; Και να αποκηρύξει αυτούς τους θηριώδεις νόμους για τους οποίους ακόμη και ο Μακιαβέλι ένιωθε αηδία; Μετά τα άσεμνα αποτελέσματα μιας επανάστασης που κατέληξε στην τρέλα και στις ναπολεόντειες ληστείες, μετά από αδελφοκτόνους πολέμους και τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας; Αλλά αυτή η ελπίδα ήταν ουτοπική και η αντίφαση αποδείχτηκε πολύ πιο παράδοξη, γιατί φτάσαμε σε ένα ασύλληπτο τότε επίπεδο παράλογης απανθρωποποίησης, με τις τεράστιες τραγωδίες και τις αισχρότητες στις οποίες οδήγησε ο αντικατοπτρισμός και το τεκμήριο της προόδου της ανθρωπότητας στον εικοστό αιώνα, στον εκφυλισμό και την αντίφαση των ιδεών που θα έπρεπε ν να την εξασφαλίζουν..

Η Ευρώπη απορροφήθηκε από την αχανή ηγεμονία των ΗΠΑ με αντάλλαγμα την υλική καταστροφή που υπέστη, ενώ η περίφημη αυτόχθονη ή εισαγόμενη δημοκρατία μετατράπηκε σε επίσημα εξουσιοδοτημένο δεσποτισμό, το μοντέλο του 1933. Και πάντα χάρη σε έναν αδιατάρακτο μετασχηματισμό, τώρα, μετά από ογδόντα χρόνια προσχηματικού ειρηνισμού. Αυτός ο πασιφισμός της πρόσοψης, που διακόπτεται χωρίς δισταγμό κάθε φορά που μια ηγεμονική δύναμη το αποφασίζει, μετά από κάθε είδους εξαπάτηση που διαπράττεται κατά του ανυπεράσπιστου πληθυσμού στο έλεος των αγγλοσαξονικών ολιγαρχιών, ρίχνεται με τα πόδια στον πόλεμο που έχουν σχεδιάσει ad hoc. Ολιγαρχίες απλωμένες και ανοιχτές σε κάθε διαφθορά, καθοδηγούμενες από τον ωφελιμισμό και τη θέληση για εξουσία που μπορούν να επιδείξουν ατιμώρητα σε κάθε είδους ψέμα, σε κάθε ανατροπή αρχών που προηγουμένως επιδεικνύονταν, σε κάθε ψευδή ηθική και φαρισαϊκή απόφαση, σε κάθε προδοσία και κάθε κακία, σε κάθε καταστροφική πρόθεση χωρίς ντροπή και χωρίς ανάληψη ευθύνης, πίσω από διάφορες σκηνικές μάσκες.

Όπως εκείνοι που πήγαν να τιμήσουν ξεδιάντροπα τα θύματα της ατομικής βόμβας μαζί με εκείνους που δεν ντρέπονται που έριξαν αυτή τη βόμβα και δεν μετάνιωσαν ποτέ για τη φρίκη. Μια έρημη εικόνα που φάνταζε αδιανόητη, αυτή των δύο θλιβερών μορφών, της Ευρωπαϊκής και της Αμερικανίδας μαζί, ανάμεσα σε εξίσου θλιβερές και μικροπρεπείς φιγούρες. Φτιαγμένο από παπιέ-μασέ (papier mâché), θα ειπωθεί, αλλά ικανό να κινήσει αδιατάρακτα τα πεπρωμένα άπειρων και ανεπανάληπτων ζωών, επειδή το κοπάδι από το οποίο αντλούν την ύπαρξή τους έχει δεόντως ναρκωθεί και αποδυναμωθεί (εξευτελιστεί).

Οι κυρίαρχες ολιγαρχίες έχουν πάρει την πολιτική εξουσία στα χέρια τους χάρη στον εκφυλισμό του δημοκρατικού και αντιπροσωπευτικού συστήματος, αλλά κυρίως στην προληπτική μείωση της ικανότητας κατανόησης και αντίδρασης των υποκειμένων. Από μονοδιάστατους ανθρώπους, επίπεδα ειδώλια κολλημένα στο άλμπουμ της ιστορίας από κουκλοπαίκτες ικανούς για οτιδήποτε, επειδή τους λείπει η συνείδηση ​​των πραγματικών ανθρώπων. Οι πολιτικοί και οι πολιτικάντηδες που συρρέουν σήμερα στον διάσημο αριστοκρατικό δυτικό κόσμο, ή στον κήπο των λουλουδιών του Borrell, και στις δύο πλευρές του ωκεανού, προϊδεάζουν (προεικονίζουν) τα επικίνδυνα αυτόματα που έχουν σχεδιαστεί για να ανακουφίσουν την υπολειπόμενη ανθρωπότητα του μέλλοντος από την προσπάθεια του να ζει κανείς ανθρώπινα και να σκέφτεται.

Δεν είναι τυχαίο που ό,τι ήταν κάποτε οι τέχνες της διπλωματίας, μια πειθαρχία πολύ απαιτητική για να καλλιεργηθεί από τα αδύναμα μυαλά των ημιμαθών αυτόματων, καταπνίγηκαν και αντικαταστάθηκαν από μια ματαιόδοξη φλυαρία που ταλαντεύεται απειλητικά ανάμεσα στην αλαζονεία, τη βλακεία και το ψέμα. Κάτι που αποκαλύπτει τον κίνδυνο αυτών και των συστημάτων στα οποία φωλιάζουν.

Σκεφτείτε μόνο τις διακηρύξεις του πάντα γκρινιάρη Στόλτεμπεργκ, που δεν χάνει καμία ευκαιρία να δείξει το διαμέτρημά του. Η πολύ πρόσφατη ομιλία του σχετικά με την προσέγγιση μιας εκτεταμένης εφαρμογής του άρθρου 5 της συνθήκης του ΝΑΤΟ είναι υποδειγματική.

Αριστούργημα φαρισαϊκής υποκρισίας για να πει με λίγα λόγια ότι η ερμηνεία του νόμου θα υπερισχύσει του γράμματος του νόμου, ώστε όλοι οι υπογράφοντες να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν με τον στρατό τους στον πόλεμο στο πλευρό της Ουκρανίας, ακόμα κι αν η τελευταία δεν είναι μέρος της συμμαχίας. Έκανε δηλαδή τον de facto θεσμό μιας υποχρεωτικής άμεσης πολεμικής να εμφανιστεί στο δόλιο νεφέλωμα των λέξεων.

Πιο σαφής, στη χυδαιότητα της πρωτόγονης του βίας, είναι ο Ουκρανός υπουργός που, μετά την επίθεση στο Λουγκάνσκ, λέει: αν δεν μας δώσετε τα όπλα που ζητάμε, θα πρέπει και εσείς να περιμένετε επιθέσεις. Κάτι που, ποινικά μιλώντας, αποκαλείται απειλή, αλλά του οποίου η ανωμαλία και η χυδαιότητα δεν φαίνεται να γίνεται αντιληπτή ως τέτοια ακόμη και από εκείνους που θα έπρεπε να είναι εξοικειωμένοι, άμεσα ή μέσω φιλμογραφίας, με τον επικοινωνιακό και λειτουργικό κώδικα των διάφορων πραγμάτων μας, της παγκοσμίως γνωστής και εξαγόμενης εθνικής μας δόξας.

Τώρα, όσον αφορά τις πολλές εύγλωττες εκδηλώσεις μιας γενικευμένης υποβάθμισης, των ολοένα και πιο θρασύδειλων δόλιων οργάνων της πολιτικής, πρέπει να σημειωθεί ότι, για να δικαιολογηθεί κάθε αοριστολογία στο όνομα του λόγου του κράτους, στην εποχή της εξάλειψης από τα ΜΜΕ κάθε κριτικής συνείδησης, οι μάζες καταλήγουν να απορροφούν την ιδέα της κανονικότητας αυτής της ηθικής και να μπορούν να την κάνουν δική τους ακόμα και στην καθημερινή ζωή.

Εάν τα ψέματα ή η προδοσία, ο δόλιος λόγος και ο εκβιασμός, οι κρυφοί καταστροφικοί στόχοι ή η παραποίηση της πραγματικότητας δεν γίνονται πλέον αντιληπτά ως τέτοια, επίσης επειδή είναι γενικά κανονικοποιημένα και επομένως γενικά νομιμοποιημένα. Εάν δεν περιλαμβάνονται πλέον ακόμη και στο κλειστό περίβλημα μιας πολιτικής που υπακούει στον δικό της ιδιαίτερο κώδικα, η μετάβαση προς την απορρόφηση αυτού του habitus στην τρέχουσα ηθική είναι σχεδόν υποχρεωτική. Αυτή η αποκλίνουσα και ιδιαίτερη ηθική, της οποίας η γένεση και οι διαρθρώσεις δεν φαίνονται πλέον, καταλήγει να γίνει τρέχον κοινό νόμισμα ακόμη και έξω από τα όρια της πολιτικής και πράγματι γίνεται αποδεκτό μοντέλο για ιδιωτικές σχέσεις, φτάνοντας στο σημείο να διαστρεβλώνει την ατομική συνείδηση.

Επομένως, είναι αυτονόητο ότι, σε μια ιστορική στιγμή που δεν ξέρουμε καν αν μπορεί να ακολουθήσει μια άλλη, η ελπίδα του Ντοστογιέφσκι για μια «υψηλή» πολιτική ακούγεται ξεπερασμένη. Πόσο μακρινή και ουτοπική φαντάζει η δυνατότητα χρήσης του πλούτου της ιστορίας που συσσώρευσε η δυτική σκέψη, μαζί με τον αδιάκοπο φιλοσοφικό προβληματισμό, και την κληρονομιά της χριστιανικής πνευματικότητας πριν από τη μόλυνσή της. Φαίνεται αδύνατο σε αυτήν την πολιτισμική κατάρρευση, η εξάχνωση με την οποία η ώριμη ζωή ελέγχει τα γεγονότα κοιτάζοντας πέρα ​​από ό,τι είναι μικρό και ιδιαίτερο, ψεύτικο και ασήμαντο από έναν ευρύτερο και πιο ανυψωμένο ορίζοντα.

Αυτή είναι η εποχή των τσακαλιών και των ύαινων, ή ίσως των μαραμπούντας (Marabunta). Και φαίνεται σχεδόν αδύνατο να ελπίζουμε καν για την έλευση ανώτερων ζώων.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμη και οι φιγούρες παπιέ-μασέ, όσο άθλιες κι αν είναι, όπως ο τρομερός Judge Morton, ο εχθρός του Roger Rabbit, με λίγη προσπάθεια και πολλή τύχη θα μπορούσαν να διαλυθούν στον αέρα χάρη στην πραγματική τους ασυνέπεια. Τουλάχιστον σε αυτό πρέπει να ελπίζουμε ξανά, ίσως... έστω και πέρα ​​από κάθε εύλογη αμφιβολία!;

Leggere Dostoevskij per comprendere il presente (e anche il futuro) – Ricognizioni