Η ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ.

από τον Roberto Pecchioli - 30/12/2023

Πηγή: Αιρετικά

Έχω τρομερή σχέση με το τέλος της χρονιάς. Ακόμα και ως παιδί δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί να γιορτάζουμε το πέρασμα του χρόνου. Οι παιδικοί φιλοσοφικοί προβληματισμοί δεν θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, να κατανοήσουν τον ξορκισμό του θανάτου και, αντίθετα, την ανάγκη για ελπίδα, την ψευδαίσθηση μιας νέας αρχής. Ωστόσο, ήθελα να συμμετάσχω στην εκδήλωση της γέννησης του νέου έτους, που στον μαγεμένο μου κόσμο δεν σήμαινε κρότους και προπόσεις, αλλά την πεποίθηση ότι ακριβώς τα μεσάνυχτα θα γινόταν μια πραγματική σκυταλοδρομία ανάμεσα σε έναν αφοπλισμένο γενειοφόρο γέρο - το παλιό έτος - και έναν τολμηρό νέο που έπαιρνε τη θέση του, το νέο έτος.

Στην οικογένεια, τα παιδιά δεν επιτρεπόταν να ανακατεύονται στις υποθέσεις των "μεγάλων" έπρεπε να πάω για ύπνο τη συνηθισμένη ώρα. Θα ήταν η μητέρα μου που θα μου έλεγε, εκ των υστέρων, τι είχε συμβεί τη μαγική ώρα. Έφτανε λοιπόν η νέα χρονιά ερήμην μου. Η μητέρα μου μου είπε κάποτε ότι η παλιά χρονιά δεν ήθελε να φύγει, γιατί πίστευε ότι έπρεπε να κάνει πολλά πράγματα ακόμα, και ότι η νέα χρονιά, πιο δυνατή, τήν έδιωξε με αγενή τρόπο, με το ραβδί. Ήμουν έξι χρονών και ο φτωχός γέρος ήταν μόνο ενός. Τον συμπονούσα –ίσως ήμουν αντιδραστικός από εκείνη την ημέρα– που τον έδιωξαν μετά από μόλις ένα χρόνο υπηρεσίας. Και τότε, γιατί ήταν ξεφτιλισμένος κι εγώ ακόμη μικρός; Παιδικά μυστήρια που αναδύονται στο τέλος κάθε χρόνου, ειδικά όταν η ηλικία προχωρά, ο χρόνος περνάει και νιώθω σαν να μοιάζω με την παλιά χρονιά.

Ωστόσο, πρέπει να υποταχτούμε σε συνήθειες και να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις στο τέλος του έτους. Βοηθούν οι στίχοι -όμορφοι και εκπληκτικοί- του Anno che verrà, το τραγούδι του Lucio Dalla. Αγαπητέ φίλε, σου γράφω, αρχίζει (γράφω και στον εαυτό μου τότε) γιατί «η παλιά χρονιά τελείωσε τώρα, αλλά κάτι δεν πάει καλά εδώ».

Ήταν το 1979 όταν κυκλοφόρησε το άλμπουμ και η απάτη ήταν ήδη ξεκάθαρη: «Αλλά η τηλεόραση είπε ότι η νέα χρονιά / θα φέρει μια μεταμόρφωση. Και όλοι περιμένουμε ήδη». Ο καλλιτέχνης προσποιείται ότι πιστεύει στις ελπίδες: «Θα είναι Χριστούγεννα τρεις φορές και γιορτή όλη μέρα, κάθε Χριστός θα κατέβει από το σταυρό, ακόμη και τα πουλιά θα επιστρέψουν. Θα υπάρχει φαγητό και φως όλο το χρόνο. Aκόμη και οι βουβοί θα μπορούν να μιλήσουν ενώ οι κωφοί το κάνουν ήδη». Μυθοπλασία, ψευδαίσθηση, το μέλλον ως αναβολή ελπίδας. Ίσως το παιδί τότε να είχε δίκιο που δεν κατάλαβε: «δες αγαπητέ φίλε τι έχεις να επινοήσεις (τι πρέπει να εφεύρει κανείς), για να μπορείς να γελάς με αυτό, για να συνεχίσεις να ελπίζεις».

Είναι αλήθεια: αφού σταματήσαμε να πιστεύουμε ότι η ζωή έχει νόημα, πρέπει να λέμε περισσότερα ψέματα, να εφευρίσκουμε ιστορίες που προσποιούνται ότι είναι αληθινές, μακρινούς παραδείσους για να αντέξουμε την ύπαρξη και να ξεχάσουμε το ολοένα λεπτότερο νήμα, που προορίζεται να σπάσει. Αυτό το γνώριζαν οι αρχαίοι, οι οποίοι επινόησαν τις Μοίρες - Μοίραι στα ελληνικά - κόρες του Δία και της Θέμιδος (Δικαιοσύνη), οι θεότητες που καθιέρωσαν το πεπρωμένο των ανθρώπων. Ήταν τρεις: Η μία έστριβε το νήμα της ζωής. Η δεύτερη ορίζεται η μοίρα και τη διάρκεια. Η τρίτη έκοβε την κλωστή. Ούτε οι θεοί δεν μπορούσαν να αλλάξουν τις αποφάσεις τους. Τελικά, η ζωή μας μπορεί να θεωρηθεί ως ο άνισος αγώνας ενάντια στη μοίρα και την παροδικότητα, σύμβολο της οποίας είναι το τέλος του ενός έτους και η αυγή του επόμενου.

Κάθε φορά που πρέπει να ελπίζουμε, να προσποιούμαστε ότι γιορτάζουμε για να ξεχάσουμε, να φανταστούμε νέα ξεκινήματα. Θα έπρεπε να είναι πιο εύκολο -αλλά δεν είναι, ο μηδενισμός κοστίζει ακριβά- για τον σύγχρονο δυτικό άνθρωπο, ο οποίος, έχοντας εγκαταλείψει όλες τις άλλες πεποιθήσεις, έχει προσκολληθεί στον μύθο της προόδου. Το αύριο θα είναι αναπόφευκτα καλύτερο από χθες. Γιατί λοιπόν να κοιτάξουμε πίσω, να παραμείνουμε προσκολλημένοι σε παραδόσεις, τρόπους ζωής, αξίες που η πρόοδος θα καταστήσει παρωχημένες, ακόμη και γελοίες αύριο; Για τον Jean Paul Michéa, οι θιασώτες της προόδου μοιάζουν με τον Ορφέα, τον μυθικό τραγουδιστή που προσπάθησε να επαναφέρει τη γυναίκα του Ευρυδίκη στην επίγεια ζωή. Συγκινημένοι από το τραγούδι του, οι Ερινύες, ζοφεροί φύλακες του Άδη -του κάτω κόσμου των αρχαίων- επέτρεψαν στον Ορφέα να πάρει μαζί του την Ευρυδίκη. Η προϋπόθεση ήταν να μην κοιτάξει ποτέ πίσω. Στις πύλες του Άδη ο Ορφέας δεν μπορούσε να αντισταθεί στην αμφιβολία: ήταν ακόμα πίσω του η Ευρυδίκη; Υπήρχε, αλλά η υπόσχεση αθετήθηκε και η κοπέλα επέστρεψε στο πεπρωμένο της.

Παράξενες σκέψεις, ροκανίδια μύθου που είναι καλοί για να μην αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα, μεταφορές, σύμβολα του ανθρώπινου αινίγματος, η παρανόηση του πεπρωμένου, η εξέγερση του σοφού ζώου ενάντια στην τάξη πραγμάτων, σύμβολο του οποίου είναι οι εορτασμοί του τέλους του χρόνου, η ταραχή (ο θόρυβος) που σβήνει τις σκέψεις, τις προπόσεις, την προσταγμένη, πολλές φορές τρανταχτή χαρά, τις ανανεωμένες ελπίδες παρά τη βεβαιότητα ότι σύντομα θα διαψευστούν. Η παλιά χρονιά και η νέα χρονιά μοιάζουν πολύ, στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Τα εφεύραμε για να μετρήσουμε, μέσα από την πορεία του ήλιου, το μοναδικό αστέρι που βλέπουμε κάθε μέρα, μια αφαίρεση που ονομάζουμε χρόνο.

Ο αναγνώστης είναι ανυπόμονος: γιατί ξεφεύγει, γιατί αποφεύγει το θέμα του τίτλου; Το επόμενο έτος. Έχεις δίκιο, συνάδελφε αναγνώστη: παρεκκλίνω, περιφέρομαι γύρω από το θέμα γιατί το φοβάμαι. Η διάθεση είναι ίδια με αυτή του Leopardi στο The Night Song of a Wandering Shepherd of Asia. Τι κάνεις, Φεγγάρι στον ουρανό, πες μου τι κάνεις, σιωπηλή Σελήνη; Η ερώτηση που κάνει είναι η ίδια που πεισματικά αποφεύγουμε, αγγίζουμε και διώχνουμε κάθε στιγμή και κυρίως στην αλλαγή της χρονιάς: «Πες μου, φεγγάρι: τι αξίζει η ζωή του / στον βοσκό / η ζωή σου σε σένα; Πες μου: πού τείνει αυτή η σύντομη περιπλάνησή μου, η αθάνατη πορεία σου;» Δηλαδή, γιατί κοπιάζουμε στην άκρη του μηδενός, στα όρια του τίποτα, έχοντας πάψει να πιστεύουμε στον Θεό, ακόμη και με τη μορφή μιας υπόθεσης, μιας πιθανότητας ή ενός στοιχήματος (παρ. του Blaise Pascal).

Τι σημασία έχει για την επόμενη χρονιά; Ποιος νοιάζεται για το έτος που έρχεται;  Μάλλον θα είναι παρόμοιο με αυτό που αποχαιρετά, που με τη σειρά του ακολούθησε άλλα χρόνια στο chiaroscuro, με το σκοτάδι να κυριαρχεί. Γι' αυτό διστάζω να πω τη γνώμη μου για το εγγύς μέλλον, να ξαναμπώ στην πραγματικότητα καταφεύγοντας στό παιδικό Eldorado ή στις μεταφορές του πολιτισμού του οποίου είμαι μεταθανάτιος κληρονόμος, αφού ο μεταμοντέρνος Ορφέας, γιος κανενός, έχει μάθει το μάθημά του και δεν κοιτάζει πια πίσω. Χωρίς να γνωρίζει το παρελθόν, κάνει κύκλους στο παρόν.

Για να πούμε την αλήθεια, το 2023 δεν θα μάς κάνει νά τό λυπηθούμε.. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίστηκε, με το βάρος του θανάτου, της καταστροφής και του φόβου. Σε σύγκριση με πριν από ένα χρόνο, ακόμη και οι πιο ευκολόπιστοι κατάλαβαν ότι η ρωσική αρκούδα θα κερδίσει και ότι οι δυστυχείς «απλοί» Ουκρανοί (όχι οι υπηρεσιακές άρχουσες τάξεις...) είναι τα θύματα της δυτικής επιθυμίας να κρατήσουν τη Ρωσία υπό έλεγχο. Παλιά γεωπολιτική, νέες δικαιολογίες. Το επόμενο έτος θα δούμε πιθανώς αυτή τη σύγκρουση να τελειώνει και θα ανακαλύψουμε την έκταση των ερειπίων, τον αριθμό των θυμάτων, τον απολογισμό στο τέλος της λίστας.

Θα αξίζει τον κόπο; Όχι, στοιχειώδης απάντηση. Ωστόσο, αν ήμασταν Black Rock, Vanguard, State Street ή κάποιος άλλος από τους δυτικούς οικονομικούς γίγαντες, θα σκεφτόμασταν διαφορετικά. Θα είχαμε αγοράσει την ουκρανική επικράτεια και τους πόρους της σε τιμές ευκαιρίας, θα κοιτούσαμε τα ερείπια και θα τρίβαμε τα χέρια μας προετοιμάζοντας την ανοικοδόμηση. Πόσες συμφωνίες και παζάρια: είναι πάντα έτσι μετά τους πολέμους. Και τι θα γίνει με εμάς, την Ιταλία που προμηθεύει όπλα; Όχι πολλά, φοβόμαστε. Η Γερμανία κερδίζει το Όσκαρ του Χειρότερου Β' Ανδρικού Ρόλου. Αποστασιοποιήθηκε για άλλη μια φορά από τη φυσική συμφωνία με τον Ρώσο γείτονά της, στερημένη ενέργειας για τη μεταποιητική βιομηχανία της, ηττημένη από τον στρατιωτικό πολιτικό νανισμό, αποτέλεσμα της ήττας πριν από ογδόντα χρόνια. Η Ευρώπη θα έχει χάσει, ο Big Brother με τα αστέρια και τις ρίγες όχι. Σε δυσκολία σε όλα τα σενάρια του κόσμου, ενισχύει τη λαβή του στους Ευρωπαίους υποτελείς (ή δουλοπάροικους).

Θα ξυπνήσουν του χρόνου; Αμφιβάλλουμε, αν «το νόημα πρέπει να αντληθεί από τα γεγονότα». Επίσης, ευθυγραμμισμένοι και καλυμμένοι ακόμη και για την υποστήριξη της απεχθούς επιχείρησης στη Γάζα, του τελευταίου δηλητηριώδους καρπού του 2023, οι Ευρωπαίοι εγκαταλείπουν όλο και περισσότερο την ιστορία. Καλυμμένοι από χλευασμό, λίγο φτωχότεροι, την επόμενη χρονιά θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και θα σπάσουν νέα ρεκόρ στον αγώνα για να απαλλαγούν από τον πολιτισμό τους. Όλοι θα βιώσουν τις απολαύσεις του ευρωπαικού συμφώνου σταθερότητας, του χρηματοπιστωτικού στραγγαλισμού που θα αποτρέψει κάθε αυτόνομη πολιτική για χρόνια και θα εμπλουτίσει περαιτέρω τους (ψευδείς) οικονομικούς πιστωτές.

Η Ιταλία θα βιώσει τις απολαύσεις της ελεύθερης αγοράς ενέργειας. Αυξήσεις φυσικού αερίου εβδομήντα με ογδόντα τοις εκατό. Τον επόμενο χρόνο κάποιος θα πρέπει να επιλέξει αν θα ζεσταθεί ή θα δειπνήσει. Το επόμενο έτος η κυβέρνηση δεν θα αλλάξει. Αν συνέβαινε, μετά την κυβέρνηση Ντράγκι και την κυβέρνηση Ντραγκόνι-Ντραγκέτι (Ντράγκι συν Μελόνι και Τζορτζέτι) θα είχαμε το (ουπς...) υπουργικό συμβούλιο Ντράγκι-Σλάιν, με χρώματα ουράνιου τόξου και ένα δωμάτιο LGBT. Για τα υπόλοιπα, business, as usual, business as usual. Από την άλλη, πέθανε ο σχεδόν αιωνόβιος Ζακ Ντελόρ, ο αρχιτέκτονας της πραγματικής Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερμανός κολασμένος Κέρβερος που στραγγάλισε την Ελλάδα το 2011. Σεβασμός στο τέλος του, όχι στη θεραπεία που επέβαλε: ο ασθενής πέθανε. Μόνο η μαζική μετανάστευση μείωσε την ανεργία, ο άρρωστος Έλληνας ασθενής δεν συνήλθε. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι το έθνος που εφηύρε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό πριν από τριάντα αιώνες σκοτώθηκε πρώτο.

Η χρονιά που έρχεται θα φέρει το τέλος ακόμα πιο κοντά και αυτό που εκπλήσσει περισσότερο είναι η αδιαφορία, η αυτοκτονική ηδονή των τελευταίων επιγόνων. Ο Ορφέας, έχοντας γίνει ρευστός, δεν θα γυρίσει, δεν αγαπά πια την Ευρυδίκη, μάλιστα δεν ξέρει καν ποια είναι. Τι θα μπορούσαν να αλλάξουν οι επόμενοι δώδεκα μήνες; Α, ναι, θα ανανεώσουμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το πιο άχρηστο όργανο στη Γη, μια Μέκκα για τα επτακόσια μέλη του, τους βοηθούς τους και την πλούσια, παντοδύναμη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Θα διασκεδάσουμε με το μακρύ ταξίδι των αμερικανικών εκλογών, εν μέσω χαμηλών χτυπημάτων, την απόδειξη ότι η δημοκρατία είναι ολοένα και περισσότερο μια φάρσα και ότι στο κέντρο της αυτοκρατορίας κυριαρχεί το χρήμα και το βαθύ κράτος, η συμμαχία της βιομηχανίας, της οικονομίας, των στρατιωτικών μηχανισμών και των μυστικών υπηρεσιών. Ένας πρόεδρος που προερχόταν από τον στρατό, ο Αϊζενχάουερ, το ανακάλυψε εις βάρος του ακόμη και το 1960. Οι προειδοποιήσεις του δεν εισακούστηκαν. Η ελευθερία της σκέψης, του τύπου και του λόγου θα περιοριστεί σοβαρά. Η Ευρώπη είναι στην πρώτη γραμμή με το φίμωτρο του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ναρκωτικός ύπνος των θυμάτων: όσο κανείς δεν απαγορεύει τους εθισμούς που αγαπούν τόσο πολύ, το σεξ, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, τον τζόγο, την μαστούρα, τα «δικαιώματα».

Θα είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τους σπασμούς της Καθολικής εκκλησίας. Οι ιερείς κηρύττουν στην έρημο - την ημέρα του Αγ. Στεφάνου ήταν δώδεκα παρόντες, συμπεριλαμβανομένου του γραμματέα, για την πρωινή λειτουργία του επισκόπου του Chiavari - αλλά ακόμα καταφέρνουν να κάνουν ζημιά. Αυτοί που  χρηματοδοτούν λαθρέμπορους, αυτοί που φτιάχνουν σκηνές της φάτνης στην εκκλησία με δύο μητέρες γύρω από το παιδί, αυτοί που γράφουν τους κανόνες για τις ευλογίες των ομοφυλοφίλων, που -ο καρδινάλιος Zuppi- λυπάται που η φάτνη είναι «διχαστική», αλλά δεν ξοδεύει λέξη για να την υπερασπιστεί. Θα διασκεδάσουμε βλέποντας τη νέα Εκκλησία να λειτουργεί, με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν είμαστε πιστοί. Αφού υπήρξε πρωταγωνιστής της ιστορίας για πολλούς αιώνες, και στη συνέχεια ανταγωνιστής για άλλους αιώνες, η Εκκλησία, έγραψε ένας απομονωμένος, οξυδερκής Ιταλός στοχαστής, ο Αντρέα Έμο, έγινε εταίρα ιστορίας, μια ηλικιωμένη κοκότα με βαρύ μακιγιάζ, στις χαμηλές υπηρεσίες μιας "εξουσίας που δεν τη θέλει πια"(P.P. Pasolini).

Οι κουδουνίστρες του ρολογιού στις 31 Δεκεμβρίου δεν θα αλλάξουν τα πράγματα μετά τα μεσάνυχτα. Η διαίσθηση των καλλιτεχνών είναι πιο καταιγιστική από τις φλυαρίες των σοφών: «η χρονιά που έρχεται θα περάσει σε ένα χρόνο. Ετοιμάζομαι, αυτά είναι τα νέα».

το επόμενο έτος (www-ariannaeditrice-it.translate.goog)