Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2023

«ΑΓΑΠΗ: ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΑΓΑΠΗ;» Roberto Pecchioli

« Δεν τον ξέρω, απλώς κοιμήθηκα μαζί του. Τι είναι η αγάπη σήμερα; Στιγμιαίες σχέσεις και αν ερωτευτείς είσαι χαμένος! Έχουμε μάθει στα παιδιά μας να ζουν χωρίς να κάνουν ερωτήσεις, να συσσωρεύουν συναισθήματα, να καταναλώνουν τα πάντα σήμερα, αμέσως, τώρα!

Ο Rutger Hauer in Blade Runner είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1982 σε σκηνοθεσία Ridley Scott.

Δεν τον ξέρω, απλώς κοιμήθηκα μαζί του

Πώς είναι να παρακολουθείς ομιλίες TED, όπου οι συμμετέχοντες πληρώνουν 10.000 $ για να μάθουν τις επόμενες μεγάλες ιδέες

Μέχρι χθες, μας ήταν άγνωστη η ύπαρξη του Ted Talks, μιας πλατφόρμας πληροφορικής για συνέδρια, διαλόγους, μαθήματα και προβληματισμούς σε
βίντεο που διαχειρίζεται ένας αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που διακινείται μέσω του Youtube. Ενδιαφερόμενοι από την είδηση ​​ότι η βίντεο-εξομολόγηση μιας Ισπανίδας φοιτήτριας είχε φτάσει τον εκπληκτικό αριθμό των ενάμισι εκατομμυρίων προβολών, προκαλώντας το γενικό ενδιαφέρον, αφιερώσαμε μια διδακτική μισή ώρα ακούγοντας τα σχόλιά της για τη ζωή της και τον κόσμο της νεότητας από την Chipi Lozano, φοιτητριας ιατρικής στο Κάντιθ, την υπέροχη λευκή πόλη με το εκθαμβωτικό φως.

                          Chipi Lozano
Ήταν ένα αυθεντικό μάθημα, ένα σοκ που μας έκανε να μετρήσουμε την αγεφύρωτη απόσταση, όχι μόνο γενεαλογική, αλλά και μετα-πολιτισμική που κάνει τόσο διαφορετικούς τους κόσμους και τις αξίες μη επικοινωνήσιμες. Η Τσίπι, τελικά, μοιάζει λίγο με τον συγγραφέα: πιο στοχαστική από πολλούς συνομηλίκους της, αφηγείται μια εμπειρία που, με όλες τις χρονικές αποστάσεις που εμπλέκονται, μας θυμίζει το αίσθημα της αποξένωσης που νιώσαμε στο γυμνάσιο, τήν πρώτη και μοναδική. φορά που περνούσαμε τις πόρτες ενός νυχτερινού κέντρου. Εξηγεί η νεαρή κοπέλα από το Κάντιθ που, περιτριγυρισμένη από μια ανθρώπινη θάλασσα που στριφογυρίζει στην πίστα υπό τον ήχο (ή το βουητό;) της μουσικής, ξέσπασε ξαφνικά σε κλάματα. Μια φίλη, όχι αδιάφορη σαν την άμορφη μάζα, τη ρώτησε τον λόγο. Τι σου συμβαίνει; Είσαι καλά; ο Σαμαρείτης ανησύχησε, γνωρίζοντας την κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών τόσο συνηθισμένη μεταξύ των νέων στον ανεξίθρησκο ναό της ντίσκο.

Η Τσίπι δεν μπορούσε να απαντήσει: ένιωθε απωθημένη από αυτή την ανθρωπότητα -τους συνομηλίκους της- για τους οποίους τίποτα δεν είχε σημασία πια, απελευθερωμένους -ή αλυσοδεμένους- σε ένα παιχνίδι στο οποίο τίποτα δεν έχει πια σημασία, εκτός από τη στιγμή, τη μαστούρα, τις ορμές. Η πρώτη ερώτηση που έκανε στον εαυτό της, μετά την ανάρρωσή της, μας εντυπωσίασε όσο και ολόκληρη η ιστορία: ποιος είναι ο ρόλος της ευαλωτότητας στις σχέσεις μεταξύ των νέων της ηλικίας μου; Φαίνεται να βρίσκουμε την απάντηση στην αρχή των στοχασμών του κοριτσιού, σε μια τομή των διαλόγων και των εκμυστηρεύσεων μεταξύ συνομηλίκων. Μιλώντας για τις σχέσεις των ζευγαριών, λέει μία: «Χρειάστηκε τέσσερις ώρες για να μου απαντήσει στο Whatsapp. Δεν θα του τηλεφωνήσω ξανά μέχρι αύριο. Εξάλλου, δεν τον ξέρω, απλώς κοιμήθηκα μαζί του». Η αμηχανία τής Τσίπι είναι μεγάλη. Η αγάπη; Τι είναι η αγάπη αν η κανονικότητα είναι οι προσωρινές σχέσεις, το «carpe diem» και η αρχή ότι αν ερωτευτείς, είσαι χαμένος; Το πρόβλημα δεν θα μπορούσε να συνοψιστεί καλύτερα. Έχουμε μάθει στα παιδιά μας να ζουν χωρίς να κάνουν ερωτήσεις, να δαγκώνουν τη ζωή, να συσσωρεύουν συναισθήματα, να καταναλώνουν τα πάντα γρήγορα, σήμερα, αμέσως, τώρα.

Φτιαγμένη από μοναχικά άτομα, χωρίς πατέρες και χωρίς μέλλον, η γενιά των παιδιών ζει με ένστικτα, αισθήσεις και αμφίβολα «συναισθήματα» στο αιώνιο παρόν, μια εποχή που δεν υπάρχει γιατί η στιγμή που το σκέφτεσαι έχει ήδη περάσει!

Καταναλώνω σημαίνει εξουθενώνω, εξαντλώ, διαβρώνω, φθείρω, κατά κάποιον τρόπο αρνούμαι το αύριο στο όνομα ενός τεράστιου «Μεγάλου Τώρα». Ευάλωτα παιδιά για πολλούς λόγους, αλλά ένας είναι ακριβώς το προκαλούμενο άγχος να δοκιμάσουν τα πάντα, να σπεύσουν σε μια μόνιμη απόρριψη, πραγμάτων και ανθρώπων. Στη γενιά που περιγράφει η Τσίπι, αυτό που τρομάζει είναι η απόλυτη έλλειψη ερωτημάτων για το νόημα, για τις αιτίες για να ζεις, κίνητρα, τόσο τυπικά της νεότητας, η πνευματική αδιαφορία, που καλύπτεται από έναν βαρύ αλλά τελικά απελπισμένο υλισμό, με την ανάγκη να ανεβάζουν κάθε φορά τον πήχη, να πηγαίνουν πιο πέρα, πέρα από όρια και φραγμούς. Η ηθική αδιαφορία είναι πιο ανησυχητική από την αυθεντική παράβαση, η οποία τουλάχιστον γνωρίζει ένα σύστημα αξιών και συνειδητά τις παραβιάζει, από περιφρόνηση, συχνά αναγνωρίζοντας στη συνέχεια τη ματαιότητα των πράξεων και της συμπεριφοράς που ήταν πάντα εκφράσεις της νεότητας.

Η κοπέλα μιλάει ήρεμα, φωτογραφίζει την πραγματικότητα της οποίας είναι μέρος χωρίς εμφανή πικρία. Αναφέρει διαλόγους μεταξύ ανδρών όπως αυτό: Δεν θυμάμαι την τελευταία φορά που γάμησα κάποια νηφάλιος. Ένας ανήσυχος φίλος ζήτησε συμβουλές: «Δεν ξέρω τι να κάνω, ο φίλος μου θέλει να με πάει σπίτι στους γονείς του. Τι είχε στο κεφάλι του; Ίσως πιστεύει ότι αυτή (η σχέση) είναι πιο σοβαρή από όσο θα έπρεπε». Από όσο θα έπρεπε: ένα στιγμιότυπο ενός κόσμου που σωπαίνει. Η ελευθερία, που μετατρέπεται σε απελευθέρωση από κάθε περιορισμό, είναι πλήρης, μπορείς να έχεις μια σχέση, δύο ή μια «ανοιχτή». Το ψυχαναγκαστικό σεξ σε καθεμία από τις παραλλαγές του όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά είναι ασήμαντο, επικροτείται, ένα είδος κοινωνικής υποχρέωσης, με ρεκόρ να κερδίζονται όπως στο παιχνίδι του φλίπερ. Η αγάπη γίνεται ταμπού τη στιγμή που το σεξ παύει να είναι. Όχι μόνο αγάπη, αλλά και η φιλία και η ειλικρίνεια των σχέσεων.

Η επόμενη ερώτηση του κοριτσιού είναι πιο βαθιά από ό,τι φαίνεται: από πότε το να κάνεις κάτι τόσο φυσιολογικό όπως το να πιεις έναν καφέ παρέα, να μιλήσεις, να συζητήσεις, να ανοιχτείς ειλικρινά άρχισε να είναι πιο οικείο, δύσκολο και απαιτητικό από το να κοιμηθείς με κάποιον; Έχουμε ένα άλλο, πιο προκλητικό ερώτημα που κάνουμε στον εαυτό μας, την «υγρή» γενιά που επέτρεψε την υπαρξιακή ήττα των παιδιών μας. Από πού προέρχονται αυτού του είδους οι κυψέλες, αν όχι από εμάς, η μαζική φυγή των νεότερων από την ιδέα της δέσμευσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώιμη νεότητα σήμερα διαρκεί πολύ περισσότερο από τριάντα χρόνια, όταν σε όλες τις 
προηγούμενες γενιές οι άντρες και οι γυναίκες ήταν από καιρό γονείς, εργάτες, ενήλικα μέλη της κοινωνίας; Διασκέδαση μιας νύχτας, σχέσεις μιας νύχτας, αμοιβαία αυτοχρησιμοποίηση, στάση μιας νύχτας. «Ξέρω την αγαπημένη σου στάση στο Κάμα Σούτρα και το σημάδι στη βουβωνική χώρα σου, αλλά πώς είπες ότι σε λένε; Γεια σου, όμορφε, ίσως σου τηλεφωνήσω αύριο», καταλήγει η Chipi. Δεν είναι - προφανώς - απλώς θέμα ευτελισμού του σεξ, αλλά μάλλον φόβος των συναισθημάτων, της δέσμευσης, που είναι φόβος για τον εαυτό του, για το αύριο, για οτιδήποτε είναι στερεό, επομένως άγνωστο.

Δεν φταίνε αν ανήκουν σε μια γενιά της οποίας οι πατεράδες, από την αγωνία να μην τους αφήσουν να τους λείψει τίποτα - και την ελάχιστα κρυμμένη επιθυμία καί να μην αναλάβουν, με τη σειρά τους, εκπαιδευτικές ευθύνες και να πουν όχι - κατέληξαν να μεταμορφώσουν τα παιδιά τους σε γενιά αμεσότητας. Θέλεις κάτι; Να τα λεφτά, πήγαινε, όλα με την γκροτέσκο επίκληση «παρακαλώ». Θέλουν τα πάντα και τα θέλουν τώρα. Γιατί να εκπλαγείτε αν κανείς δεν έχει μεταδώσει την αξία της επιμονής, της δέσμευσης να κατακτήσει κάτι, της υπομονής. Μήπως έχουμε δώσει ένα παράδειγμα; Πολύ πρόσφατο, στην επίμονη επιθυμία να μην αναλάβουμε δεσμεύσεις, να μην σκεφτόμαστε ποτέ μακροπρόθεσμα και να μην διακυβεύουμε συναισθήματα, είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο, ο φόβος να χάσουμε κάτι, να μην ζήσουμε έντονα. Αμερικανοί ψυχολόγοι το ονόμασαν «σύνδρομο FOMO». Ο φόβος της απώλειας, ο φόβος του αποκλεισμού, της μη συμμετοχής στο επικίνδυνο παιχνίδι της κατανάλωσης -ακόμα και του εαυτού σου- των συναισθηματικών εμπειριών, κατά προτίμηση ακραίων, των καινοτομιών, των μόνων πραγμάτων για τα οποία αξίζει να ζεις.

Η πολύ ανθρώπινη και ειλικρινής εξομολόγηση τής Τσίπι Λοζάνο; Σήμερα έχουμε πάρα πολλούς κακούς δασκάλους, στην υπηρεσία μιας κακής δύναμης, που εργάζονται για να επαναφέρουν τον άνθρωπο σε μια ζωότητα χωρίς αθωότητα, για να το πετύχουν αυτό είναι απαραίτητο να διαγράψουμε τα υποκείμενα ερωτήματα!

Καλύτερα να μην κάνεις επιλογές, να μην παίρνεις θέση παρά μόνο να ακολουθείς τη μόδα και το ρεύμα. Ας μην μας διαφεύγει ποτέ κάτι «δυνατό», χωρίς να καταλαβαίνουμε -αλλά κανείς δεν το εξηγεί- ότι, παραδόξως, ότι το άγχος να θέλουμε τα πάντα, να νιώθουμε τα πάντα, είναι αυτό που μας εμποδίζει να ελευθερώσουμε τα συναισθήματά μας και να ζήσουμε μακροχρόνια χαρά. Η ίδια η Chipi το αποκαλύπτει με κάποια ειλικρίνεια, αναγνωρίζοντας ότι ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι μεγάλωνε, μέσα σε μια σχέση -έρωτας ή φιλίας- μόνο όταν άρχισε να αισθάνεται ευάλωτη, χωρίς προστασία, με άλλα λόγια όταν άρχισε να πιστεύει και να ασχολείται με συναισθήματα.


Ευαλωτότητα , άγχος για προστασία: τίποτα διαφορετικό από την κατάσταση της νεολαίας όλων των εποχών. Τους αφήσαμε στον εαυτό τους, από μια παρεξηγημένη αίσθηση ελευθερίας, να τηρήσουν

Πολ Βιρίλιο.
μόδες και το πνεύμα της εποχής, για να μην αναλαμβάνουμε ευθύνες. Είναι πραγματικά παιδιά μας. Το τρέξιμο με ιλιγγιώδη ταχύτητα με το τρόλεϊ στο χέρι, ως μεταμοντέρνοι νομάδες χαμηλού κόστους, έχει γίνει έτσι η κουβέρτα του Linus, το αντικείμενο που δίνει ασφάλεια και που δεν μπορεί να στερηθεί, τη μαγική και απαραίτητη προστασία της γενιάς του Erasmus. Ο Paul Virilio μίλησε για τη δύναμη της ταχύτητας, στις πράξεις, στις «ρευστές» αξίες, στις ανάγκες, αλλά κατέληξε να αναγνωρίσει ότι, έζησε στο μύθο της βιασύνης, της φλεγόμενης ζωής, στην πραγματικότητα μια μάζα «αποτρεπόμενων/αποτρελαμένων», δηλαδή ανθρώπων για που δεν αξίζει να δεσμευτείς σε τίποτα, που καταλήγουν σε έναν μολυβένιο κομφορμισμό ντυμένο ως παράβαση, ακραίες συνήθειες που γίνονται ρουτίνα. Η ηλικία στην οποία αντιμετωπίζονται ορισμένες εμπειρίες μειώνεται επικίνδυνα, αλλά ο νεαρός ενήλικας ωριμάζει αργά. Ως έφηβοι, θέλετε να είστε "όπως όλοι οι άλλοι", είναι απαραίτητο να είστε μέρος μιας ομάδας, της φρατρίας (Στην αρχαία Αθήνα, μια σύμπραξη οικογενειών που πίστευαν ότι είχαν έναν κοινό πρόγονο) των συνομηλίκων. Αργότερα, δημιουργείται επίγνωση και διαμορφώνεται προσωπικότητα.

Έτυχε στην Τσίπι την ώρα που έκλαιγε μέσα στο χάος της ντίσκο, όταν αναγνώρισε ότι ήταν διαφορετική. Με τα βάσανα, ανακάλυψε τον εαυτό της, έναν δρόμο που η μεταμοντερνικότητα καθυστερεί και αποθαρρύνει. Πρέπει να είμαστε για πάντα «όπως όλοι οι άλλοι», δηλαδή καταναγκαστικοί καταναλωτές, που επιθυμούν μηχανές λεία ενστίκτων που πρέπει να ικανοποιηθούν γρήγορα για να ορμήσουμε προς νέες περιπέτειες. Σύμφωνα με ανθρωπολόγους όπως ο Arnold Gehlen και φιλοσόφους όπως ο Edmund Husserl, το κεντρικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου είναι η ικανότητα να «αναβάλλει», δηλαδή να μην είναι δέσμιος της στιγμής, της ορμής, του καθαρού ενστίκτου. Πάρα πολλοί κακοί δάσκαλοι, στην υπηρεσία μιας κακής δύναμης, εργάζονται για να επαναφέρουν τον άνθρωπο σε μια ζωότητα χωρίς αθωότητα, για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητο να διαγραφούν τα υποκείμενα ερωτήματα.

Ο Χάιντεγκερ μίλησε για τήν «ρίψη» των ανθρώπινων όντων στον κόσμο. Πεταγμένος, ριγμένος από την παιδική ηλικία στη δίνη της ζωής, στερημένος από μεταδιδόμενες αρχές, ο καθένας «είναι μόνος στην καρδιά της γης» και καταλήγει να αφήσει τον εαυτό του να ζήσει, λεία των ενστίκτων και των πιο εκθαμβωτικών φώτων. Η Τσίπι τρομοκρατήθηκε από την ευαλωτότητά της. Τότε, φαίνεται ότι το αποδέχτηκε ως φυσικό στοιχείο της συνθήκης του να είσαι άνθρωπος. Υπάρχει μόνο η δέσμευση να νικήσουμε τη δρομοκρατία «ΔΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ. Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ» και όχι να ζούμε «αποθαρρυμένοι» από αγώνες, από αρχές, από την κρίση του καλού και του κακού. Ο Τηλέμαχος, γιος του Οδυσσέα, ένας μακρινός πατέρας, συνειδητοποιεί ότι έχει ενηλικιωθεί αναφωνώντας: «Κρίνω το καλό και το κακό».

Δεν τον ξέρω, απλώς κοιμήθηκα μαζί του. Τι είναι η αγάπη σήμερα; Στιγμιαίες σχέσεις… και αν ερωτευτείς είσαι χαμένος! Έχουμε μάθει στα παιδιά μας να ζουν χωρίς να κάνουν ερωτήσεις, να συσσωρεύουν συναισθήματα και να καταναλώνουν τα πάντα σήμερα και αμέσως!

Φτιαγμένη από μοναχικά άτομα, χωρίς πατέρες και χωρίς μέλλον, η γενιά των παιδιών ζει με ένστικτα, αισθήσεις και αμφίβολα «συναισθήματα» στο αιώνιο παρόν, μια εποχή που δεν υπάρχει γιατί μέχρι να το σκεφτείς έχει ήδη περάσει. Για το λόγο αυτό, καταλήγει να μην γνωρίζει καν αυτούς «με τους οποίους πάει για ύπνο» σε μια μηχανική πράξη από την οποία φαίνεται να διώχνεται η αγάπη, αντικαθίσταται από συναίσθημα και απλή έλξη, μια έντονη αλλά φευγαλέα ηλεκτρική εκκένωση, στην οποία κάποιος χρησιμοποιεί και χρησιμοποιείται. Η πολύ ανθρώπινη και ειλικρινής ομολογία τής Τσίπι Λοζάνο μας λέει, τελικά, όσα ξέραμε και δεν θέλαμε να μεταδώσουμε, προδίδοντας τα ίδια μας τα παιδιά.
Το πείραμα του Pavlov και τα εξαρτημένα αντανακλαστικά

Κάποιος ανακαλύπτει μόνος του την αλήθεια, απορρίπτει τις χίμαιρες της κατανάλωσης και αρνείται να καταλήξει σαν το σκυλί του Παβλόφ, που του έτρεχαν τα σάλια όχι στο φαγητό -δηλαδή στην πραγματικότητα- αλλά στο άκουσμα του κουδουνιού που το ανακοίνωνε. Το να ζεις καθημερινά, να αρπάζεις τη στιγμή, να πίνεις τη ζωή μέχρι την τελευταία σταγόνα είναι συναρπαστικό, αλλά τελικά όλα έχουν την αξία που θέλουμε να τους δώσουμε και αγαπάμε μόνο αυτό που πραγματικά γνωρίζουμε, αυτό που έχουμε ζήσει. Ο Μικρός Πρίγκιπας του Saint Exupéry, που γνώριζε για την αγάπη και τον πολιτισμό, είπε το εξής: οι άντρες του πλανήτη σας καλλιεργούν χίλια τριαντάφυλλα στον ίδιο κήπο, αλλά δεν ξέρουν τι ψάχνουν. Είναι ο χρόνος που πέρασες με το τριαντάφυλλό σου που το έκανε μοναδικό.

«L'AMORE: MA È ANCORA AMORE?» - Inchiostronero (www-inchiostronero-it.translate.goog)

Δεν υπάρχουν σχόλια: