Η Αμερική χρεοκόπησε

Amerika ist abgebrannt

Von Hendrik Ternieden

Spiegel 7.01.11

Ο υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, Geithner, προειδοποίησε περί πτώχευσης των ΗΠΑ, και δήλωσε πως την χώρα απειλούν καταστροφικές ζημιές. Με την πρώτη ματιά φαίνεται να είναι ένας πολιτικός ελιγμός. Δείχνει όμως, πόσο άσχημα τα πάει στην πραγματικότητα η υπερδύναμη.

Hamburg-Τέσσερις σελίδες είναι το γράμμα και δεν φείδεται δραστικών λέξεων. Σε μια επιστολή προς όλους τους σενάτορες και βουλευτές του οίκου των αντιπροσώπων, ο υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Geithner, προειδοποιεί πως επέρχεται πτώχευση. Ο λόγος; Μάνο 335 δισεκατομμύρια δολάρια είναι το ποσό που χωρίζει από το δια νόμου καθορισμένο όριο χρέους των 14,3 τρισεκατομμυρίων.

Αν φθάσουμε στο όριο, λέει ο Geithner, η κυβέρνηση δε θα είναι πια σε θέση να πληρώσει τους τόκους για τα κρατικά ομόλογα. Η πτώχευση θα “ζημίωνε καταστροφικά την οικονομία, ίσως ακόμα πιο βαριά και από την κρίση το 2008 και 2009”. Πέρα από το όριο του χρέους, ο νόμος απαγορεύει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να αναλάβει νέο χρέος για να καλύψει το παλιό. “Ακόμα και μια σύντομη περίοδος ανικανότητας πληρωμής, θα είχε καταστροφικές συνέπειες, που θα διαρκούσαν για δεκαετίες”, σύμφωνα με τον Geithner.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο υπουργός οικονομικών θέτει ένα χρονικό όριο(deadline): μέχρι τις 31 Μαρτίου, πρέπει να αρθεί το όριο χρέους, απαιτεί ο Geithner. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται την συμφωνία του οίκου των αντιπροσώπων, όπου την πλειοψηφία έχουν Ρεπουμπλικάνοι. Και μερικοί βουλευτές-κυρίως από το υπερσυντηρητικό κίνημα Tea Party, απείλησαν ήδη πως θα μπλοκάρουν την άρση του ορίου.

Πως είναι η πραγματική κατάσταση στις ΗΠΑ;

Άσχημη. Το χρέος του κράτους ανέβηκε στα 14 τρισ.δολάρια, σχεδόν στο 100% του ΑΕΠ. Το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν πέρσι στο 10% της οικονομικής παραγωγής. Κοινότητες και πολιτείες είναι χρεωμένες μέχρι τον λαιμό. Στις διεθνείς αγορές το 2010 ήταν μεν το έτος κρίσης του Ευρώ, όμως οι ΗΠΑ δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση από την Ευρώπη. Μάλλον το αντίθετο.

“Τα προβλήματα στην Αμερική είναι ακόμα μεγαλύτερα από αυτά στην ευρωζώνη”, λέει ο Thomas Straubhaar, διευθυντής του Weltwirtschaftsinstitut(Ινστιτούτο παγκόσμιας οικονομίας) στο Αμβούργο. “Η αγορά εργασίας δεν λειτουργεί πια, η διάθεση στην χώρα είναι άσχημη, η αισιοδοξία, που για τόσο καιρό κράτησε τις ΗΠΑ, χάθηκε.”

Για να καταπολεμήσει το γιγάντιο έλλειμμα, η κυβέρνηση σχεδιάζει δραστικά μέτρα εξοικονόμησης. Ο υπουργός άμυνας Robert Gates, ανακοίνωσε πως στα επόμενα πέντε χρόνια οι δαπάνες θα μειωθούν κατά 78 δισ.. “Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως δεν είναι κάθε αμυντικό πρόγραμμα απαραίτητο, και πως δεν είναι κάθε δολάριο που επενδύεται στην άμυνα άγιο και σωστά επενδυμένο”, είπε ο Gates. Μια τέτοια δήλωση στις ΗΠΑ ήταν αδιανόητο να ακουστεί τα προηγούμενα χρόνια.

Ο Straubhaar βέβαια λέει, πως το ξεπέρασμα του ορίου δε θα σήμαινε πτώχευση, αλλά άρνηση πληρωμής. Τα χρέη θα πρέπει να πληρωθούν από άλλες πηγές: “εφόσον οι ΗΠΑ μπορούν να αυξήσουν τους φόρους ή να τυπώνουν δολάρια, δεν υπάρχει πτώχευση.”

Είναι πρακτικά αδύνατο να μην αρθεί το όριο, λέει η Stormy-Annika Mildner.

Σύμφωνα με τους Los Angeles Times, το Κονγκρέσο είχε άρει το όριο χρέους 75 φορές, από το 1962 μέχρι σήμερα.

Ο σκοπός του τρομακτικού σεναρίου του Geithner είναι: όσο πιο τρομακτικό, τόσο πιο απίθανη μια καταψήφιση(Στην βουλή υπάρχουν πολλοί πρωτάρηδες βουλευτές, και πολλοί από το κίνημα Tea Party). Σύμφωνα με το μότο: κανείς δεν θέλει την πτώχευση του κράτους! Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει ότι θα μπορεί να συνεχίσει να παίρνει τα επειγόντως απαιτούμενα χρήματα. Ο Straubhaar σημειώνει: “ο στόχος του υπουργού είναι μια εσωτερική πολιτική απειλή, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να κάνει χρέη”

Ποια είναι η συνέχεια της οικονομίας των ΗΠΑ;

Η Κίνα είναι η επερχόμενη υπερδύναμη-οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν. Κανένα δυτικό έθνος δεν μπορεί να παρακολουθήσει τους ρυθμούς ανάπτυξης του Πεκίνου. Ο Straubhaar προβλέπει πως η Αμερική δεν θα είναι οικονομικά τόσο κυρίαρχη στον 21ο αιώνα, όπως ήταν πριν.

Η υψηλή ανεργία, η τεράστια χρέωση του κράτους, το πεσμένο ιδανικό του αμερικάνικου ονείρου-όλα αυτά τα προβλήματα πρέπει να λύσει η Αμερική, για να μην πίσω στον διεθνή ανταγωνισμό. Σύμφωνα με την Mildner, η χώρα των απεριόριστων δυνατοτήτων βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι: “μόνο αν οι ΗΠΑ αντιμετωπίσουν τα τεράστια δομικά προβλήματα που έχουν, θα μπορέσουν να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση στην παγκόσμια οικονομία.”

Aμέθυστος