«Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΔΕΝ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΕ(ΔΕΝ ΠΡΟΣΕΛΗΦΘΗ) – ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ» - Ρομπέρτο ​​Πεκιόλι

 ”Οικολογία, περιβάλλον: το δικαίωμα δεν έφτασε. Η διάσωση του περιβάλλοντος μάς σώζει, δεν έχουμε αποθεματικό πλανήτη: η μοίρα του ανθρώπου δεν είναι να παράγει όλο και περισσότερα πράγματα, να τα ανταλλάσσει στην αγορά και να τα καταναλώνει σε έναν αγώνα χωρίς γραμμή τερματισμού.

Μέρος πρώτο

Αναδιατάσσοντας παλιά χαρτιά, βρήκαμε μια από τις παρεμβάσεις μας, με ημερομηνία 2001. Ένα απόσπασμα αφορά το περιβαλλοντικό θέμα και, δυστυχώς, φαίνεται ότι γράφτηκε σήμερα, σημάδι ότι τα προβλήματα σέρνονται, δέν

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

επιλύονται και δεν αντιμετωπίζονται καν. Αυτό είναι ακόμα πιο αληθινό «στα δεξιά», όπου ένα ανεξίτηλο εξαρτημένο αντανακλαστικό μας κάνει να κλείνουμε τα μάτια σε πάρα πολλές αλήθειες. Το πιο φλέγον αφορά το περιβάλλον και τη λέξη που το ορίζει, οικολογία. Έτσι εκφραζόμασταν πριν από σχεδόν είκοσι χρόνια: χιλιάδες είδη φυτών και ζώων εξαφανίζονται στο όνομα του δόγματος της ανάπτυξης, οι αιωνόβιες καλλιέργειες και τα ζώα εγκαταλείπονται στην επιδίωξη του κέρδους από τις πολυεθνικές, ο επόμενος πόλεμος μάλλον θα  πολεμηθεί για τον έλεγχο των υδάτινων πόρων, ο αέρας δεν αναπνέεται λόγω του μιάσματος των απορριμμάτων, το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλεί συγκλονιστικά αποτελέσματα σε ολόκληρο το οικοσύστημα.

Σήμερα κανείς δεν αρνείται ανοιχτά την αλήθεια αυτών των ισχυρισμών, αλλά, όπως και τότε, όπως και στις δεκαετίες του '70 και του '80 του περασμένου αιώνα, όταν τα οικολογικά ζητήματα μπήκαν δυναμικά στην πολιτική και πολιτιστική συζήτηση, επικρατεί νεκρική σιωπή στα δεξιά. Το πολιτικό δικαίωμα δεν επιτεύχθηκε, παρά το γεγονός ότι η περιβαλλοντική ιδέα είναι ριζικά συνδεδεμένη με τις ιδρυτικές αρχές αυτού του πολιτικού χώρου. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Γερμανοί διανοούμενοι του διαμετρήματος του Oswald Spengler (1) και ο Friedrich Georg Juenger (2) , ο αδελφός του Ernst, ήταν οι πρώτοι που τίς αντιμετώπισαν. Η υπεράσπιση της γης, των πόρων της, των ειδών, των διαφορετικών ζωικών και φυτικών ειδών και των φυλών των ανθρώπων, από το πιο τρομερό πλάνισμα που εμφανίστηκε ποτέ στην παγκόσμια σκηνή, η οικονομία της παγκόσμιας συσσώρευσης, μαρκετιστική και παγκοσμιοποιημένη, ήταν και είναι ένα εγχείρημα που θα έπρεπε να περιμένει ιδιαίτερα τις κοσμοθεωρίες που, σωστά ή κακώς, ταυτίζονται με το σωστό.

Θα πρέπει να είναι πολύ απλό: υπερασπίζομαι τη φύση, το περιβάλλον, τη γη του καθενός γιατί το έλαβα ως δώρο στη γέννησή μου, μου τά μετέφεραν και πρέπει να τά αφήσω ανέπαφα, αν γίνεται πιο υγιή και καλύτερα, σε όποιον με διαδεχθεί. Σε αυτή τη φύση είναι ριζωμένοι οι λαοί μου, οι οποίοι αξίζουν να ζουν και να διαιωνίζονται μεταξύ άλλων στην αρχική τους ταυτότητα και τόν εδαφικό τους ορίζοντα.

Κόνραντ Λόρεντς

Αλλά όχι. Στά δεξιά, ας το παραδεχτούμε χωρίς να μασάω λόγια, δεν τους νοιάζει, αδιαφορούν.Δέν αδιαφορούν οπωσδήποτε οι ανθρώποι του πολιτισμού: αρκεί να θυμηθούμε το έργο του Alain De Benoist (3) , τις ανακαλύψεις του Konrad Lorenz , (4) ιδρυτή της ηθολογίας, της επιστήμης που μελετά τις συνήθειες και τα έθιμα των ζωντανών όντων και την προσαρμογή στο περιβάλλον. Από την πολιτική πλευρά, ωστόσο, υπάρχει μια ενοχλητική σιωπή, μια καθυστέρηση που είναι τρομακτική, αλλά εξηγεί τις καθυστερήσεις που συσσωρεύτηκαν για τουλάχιστον μισό αιώνα στην κατανόηση των προβλημάτων, πόσο μάλλον στον προσδιορισμό μιας πολιτιστικής και πολιτικής ατζέντας. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι: ο ένας είναι η συνοφρυωμένη αδράνεια των περισσότερων ανθρώπων, εδραιωμένη σε ένα ψεύτικο και σε κάθε περίπτωση παρωχημένο όραμα του κόσμου. Ένας άλλος λόγος είναι η γελοία αντιαριστερή προκατάληψη. Αν «στα αριστερά» (όρος που δεν μας ρωτούν καν την έννοια του!) πείτε ότι σήμερα είναι μια συννεφιασμένη μέρα, από την άλλη πρέπει να απαντήσετε όχι, είναι μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα. Η θλιβερή συνέπεια του να ορίζει κανείς τον εαυτό του αρνητικά: δεξιός ως μη αριστερός, όχι κομμουνισμός, όχι κολεκτιβισμός.

Έχουμε βιώσει προσωπικά την επιδεικτική αδιαφορία μέχρι χλευασμού και ταβερνιακού σαρκασμού προς όσους εξέφραζαν ιδέες, προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τα τσιτάτα και τα συνθήματα που είχαν μουχλιάσει πριν από σαράντα χρόνια. Τέλος, και κατά τη γνώμη μας αυτή είναι η πιο σκοτεινή πλευρά, μια προοδευτική και σχεδόν δεισιδαιμονική προγραμματική εμπιστοσύνη στην επιστήμη παραμένει μεταξύ ορισμένων μια «φαουστική» λάμψη, ας πούμε έτσι: αν ο άνθρωπος, μέσω των ανακαλύψεων του και της τεχνικής κυριαρχίας των νόμων της φύσης, έχει προκαλέσει καταστροφές, η ίδια η επιστήμη και η τεχνολογία θα βρουν τη θεραπεία. Το σημερινό επιστημονικό παράδειγμα, είναι αποδεκτό χωρίς σκέψη και πάνω από όλα έχει τεθεί στην υπηρεσία του φιλελεύθερου μαρκετισμού, ενός ορίζοντα από τον οποίο η δεξιά αδυνατεί να απελευθερωθεί, η κατάρα που μας εμποδίζει να δούμε την πραγματικότητα και να επιβεβαιώσουμε τις θεμελιώδεις αρχές της στη συμπεριφορά.

Ο χάρτης πυρκαγιάς της NASA

Θέλουμε να αποφύγουμε τη συζήτηση για τις πηγές ενέργειας και επίσης τη διαμάχη για την κλιματική αλλαγή. Δεν γνωρίζουμε αν έχουν ανθρωπική προέλευση ή αν αποτελούν μέρος των μακρών χρόνων της φύσης. Αυτό για το οποίο είμαστε σίγουροι, επειδή το βλέπουμε με τα μάτια μας, είναι η ρύπανση, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η τεράστια ποσότητα αποβλήτων, απορριμμάτων, υπολειμμάτων διοξειδίου του άνθρακα που μολύνουν τον αέρα, κάνουν τη Γη αβίωτη και απειλούν να την κάνουν έρημο. Αρκετά και άλλα για να πάρουμε θέση και, πρώτα απ' όλα, να αμφισβητήσουμε τις ρίζες του φιλελεύθερου, παραγωγικού, ελευθεριάζοντος δόγματος (που μοιράζονται επίσης οι κολεκτιβιστικές κουλτούρες). Όχι, η μοίρα του ανθρώπου δεν είναι να παράγει όλο και περισσότερα πράγματα, να τα ανταλλάσσει στην αγορά και να τα καταναλώνει σε έναν αγώνα χωρίς γραμμή τερματισμού.

Το ΑΕΠ, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, δεν μετράει ούτε τον πολιτισμό ούτε την ευτυχία. τόν πλούτο παρά τήν ευημερία. Περιορίζεται στον καθορισμό των αμειβόμενων οικονομικών δραστηριοτήτων που ασκούν οι άνθρωποι σε αριθμούς που συνδέονται με την ενιαία και καθολική μονάδα μέτρησης, το χρήμα. Η φροντίδα, οι δουλειές του σπιτιού, η στοργή, η αλληλεγγύη, η δωρεά, ό,τι γίνεται χωρίς την παρέμβαση χρημάτων, που ο Ivan Illich (4) ονόμασε «φιλόξενο», αποκλείεται, παρόλο που είναι αυτό που κάνει τη ζωή να αξίζει. Σε αντίθεση με μια ειρηνική κοινοτική ζωή, ένας σεισμός βελτιώνει σημαντικά το ΑΕΠ. Πρέπει να θάψουμε τους νεκρούς, να περιθάλψουμε τους τραυματίες, να αφαιρέσουμε τα ερείπια, να ξαναχτίσουμε ό,τι έχει καταρρεύσει. Η οικονομία καλπάζει, το χρήμα κυκλοφορεί: δεν είναι τυχαίο που ο Joseph Schumpeter αποκάλεσε τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής «δημιουργική καταστροφή».

Ας τα πούμε όλα: η Γκρέτα στην ουσία έχει δίκιο. Φυσικά, είναι μια αδαής μαριονέτα στα χέρια του συστήματος, ο ολιγαρχικός Γάτος και η Αλεπού που γνωρίζουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τις συνθήκες τού

Ο Ζαν Πιερ Γιούνκερ δίνει τα χέρια με την Γκρέτα

πλανήτη, έχουν στα χέρια τους τα αληθινά δεδομένα για τις πηγές ενέργειας και τους τρομερούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και όλη η δημιουργία. Η Γκρέτα αντιπροσωπεύει τον έξυπνο μηχανισμό αυτοπροστασίας της εξουσίας. Οι υπεύθυνοι για τη ζημιά προσποιούνται ότι τη δέχονται με μεγάλη φανφάρα, ορισμένοι, όπως ο αλκοολικός Γιούνκερ, υποκλίνονται, αλλά η γενική έννοια είναι να δημιουργηθεί συναγερμός στην κοινή γνώμη για να αναδιοργανωθεί το σύστημα διατηρώντας όλους τους μοχλούς εξουσίας, τοποθετώντας το κόστος σε όλους μας. Πρέπει να αλλάξουμε τη ζωή μας, αλλά φοβόμαστε τις λαϊκές αντιδράσεις: εμείς οι ίδιοι πρέπει να απαιτήσουμε την αλλαγή κατεύθυνσης και να πληρώσουμε πρόθυμα το οικονομικό και υπαρξιακό κόστος. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Σουηδέζα κάνει αναπόφευκτες ερωτήσεις.

Ένα παράδειγμα ομοιόστασης

Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η προστασία της δημιουργίας , η υπεράσπιση του περιβάλλοντος από την ανόητη ανθρώπινη υπερβολή δεν είναι μόνο ένα κεντρικό θέμα της εποχής μας, αλλά ότι οι πολιτισμοί που συνδέονται με την ταυτότητα, την παράδοση, την υπεροχή του πνεύματος και τη διατήρηση έχουν τις καλύτερες ιδέες και τα πιο έγκυρα εργαλεία κρίσης για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, ενωμένα με όλους εκείνους που επιδιώκουν τον ίδιο στόχο. Στην παλαιά δεξιά φωνάζουμε για άλλη μια φορά ότι οι αρχές που επαγγέλεται  στηρίζονται στον σεβασμό των φυσικών νόμων, στη διατήρηση αυτού που υπάρχει -που στη βιολογία ονομάζεται ομοιόσταση- και στην επιθυμία να μεταδοθούν, να «παραδοθούν», αξίες, αρχές , τον πολιτισμό, και συνεπώς και το περιβάλλον, στις επόμενες γενιές.

Η μετάδοση, η διανομή, είναι η συγκεκριμένη, υλική χειρονομία της παράδοσης. Δεν έχουμε αποθεματικό πλανήτη : primum vive, deinde philosophari , έλεγαν οι πραγματιστές Ρωμαίοι, πρώτα ζήστε, μετά συζητήστε, κάντε φιλοσοφία. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να συλλογιστούμε, ξεκινώντας από τον πιο΄πάνω ισχυρισμό

Η Γη ασφυκτιά

. Δεν υπάρχει plan (et) B , είναι το σύνθημα – λογοπαίγνιο του κινήματος της Γκρέτα. Δεν υπάρχει πλανήτης Β, οπότε χρειάζεται η προσπάθεια όλων. Μέχρι στιγμής, καμία αντίρρηση. Αλλά αν δεν ξεφύγουμε από το «παράδειγμα», δηλαδή τις υποχρεωτικές και τρέχουσες ιδέες, το αποτέλεσμα θα είναι μια άλλη καταστροφή: κάποιο επιφανειακό αποτέλεσμα στον περιβαλλοντικό πόλεμο, αλλά μια περαιτέρω και ακαταμάχητη πρόοδος της παγκοσμιοποίησης. Θα χειροκροτήσουμε μια ολιγαρχική παγκόσμια κυβέρνηση που μεταμφιέζεται σε φιλική προς το περιβάλλον. Ο Αϊνστάιν , λίγο πιο έξυπνος από την Γκρέτα, τον Γιούνκερ και τους μεγαλομανείς στον ΟΗΕ, είπε ξεκάθαρα ότι ένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με τις ίδιες ιδέες και μεθόδους - προσθέτουμε, τους ίδιους ανθρώπους - που δημιούργησαν το πρόβλημα.Εάν υπάρχει μόνο ένας πλανήτης και κινδυνεύει, αυτό είναι το μήνυμα που μεταφέρεται, μόνο μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, δηλαδή μια πλανητική κυβέρνηση, μπορεί να μας σώσει. Εδώ είναι το υπονοούμενο, η σύνθεση της θέσης (ο πλανήτης βρίσκεται σε κίνδυνο) και της υπόθεσης (πρέπει να ζούμε διαφορετικά). Εξ ου και η ανάγκη για πολιτισμούς ταυτότητας και μη παραγωγικές κοσμοθεωρίες, ξένες προς το «ενιαίο» νεοφιλελεύθερο, φιλελεύθερο και ελευθεριάζον μοντέλο, να ενωθούν και να βρουν σημεία σύγκλισης. Ένα από αυτά είναι η προστασία του πλανήτη. Η λεγόμενη δεξιά γίνεται συνένοχος αν σκύψει, για άλλη μια φορά, στα πόδια του υπερκαπιταλισμού της αγοράς και συνεχίσει την γκροτέσκη λειτουργία της ως φύλακα μιας χρήσης, που φιμώνεται και χτυπιέται τακτικά από τους άρχοντες όταν τα πράγματα δυσκολεύουν . Και το παιχνίδι, ας το παραδεχτούμε, είναι πραγματικά σκληρό στον τομέα της οικολογίας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Μια ισχυρή ιδέα - η οικολογία της γης σε συνδυασμό με αυτή της πολιτικής και των αρχών - που έχει πολλαπλούς λόγους για να μην αφεθεί στους ψεύτικους φίλους του «ελαφρού» νεοφιλελευθερισμού , τον λύκο με τα πρόβατα: πρακτικοί λόγοι, αλλά και πολύ σοβαροί ανθρωπολογικοί, φιλοσοφικοί και ηθικοί λόγοι, που αφορούν την υπεροχή της δημόσιας - πολιτικής - διάστασης έναντι του οικονομικού λόγου και που αποτελούν τη μη διαθέσιμη κληρονομιά παγκόσμιων οραμάτων ξένων προς τον φιλελεύθερο υλισμό και τον εξασθενημένο κρατικό κολεκτιβισμό. Επιτρέψαμε να απαλλοτριωθούμε από την έννοια του κοινού καλού, δεν δώσαμε σημασία σε ιδέες μεγάλης σημασίας, όπως η βιοοικονομία του Nicholas Georgescu-Roegen (6) , πολύ λιγότερο έχουμε ασχοληθεί με το υποκείμενο θέμα, δηλαδή, τόν ορισμό της σχέσης μεταξύ του ανθρώπινου Είναι  καί τή φύση.

Προχωράμε χωρίς σκέψη διακηρύσσοντας το δόγμα της «ανάπτυξης», μετρημένο σε χρήμα και εκφρασμένο με τη μορφή αγαθών, που μειονέκτημα τους είναι η εξάντληση των φυσικών πόρων, η μη βιωσιμότητα  αστικών περιοχών.

Ένα πλαστικό νησί στον Ειρηνικό Ωκεανό

όλο και μεγαλύτερων πόλεων, η αδυναμία επίλυσης του προβλήματος της διάθεσης των απορριμμάτων – ξεκινώντας από τον ωκεανό των πλωτών σκουπιδιών που καλύπτει εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα στον Ειρηνικό. Πάνω απ' όλα, πρέπει να αναρωτηθούμε το βαθύ νόημα της φυγής στην οποία μας ανάγκασαν: είναι αυτό το πεπρωμένο του ανθρώπου; Δεν είναι, προφανώς, αλλά έχουμε χρέος να δώσουμε απαντήσεις και να σκίσουμε το πέπλο της ψεύτικης προόδου, της «ανάπτυξης», της κατανάλωσης. Δεν υπάρχει διαφυγή: είτε αλλάζει το παράδειγμα, δηλαδή η κοινή λογική, ειδικά σε εμάς τους Ευρωπαίους και τους Δυτικούς, είτε η καταστροφή είναι βέβαιη. Περιβαλλοντικά, φυσικά, ανθρώπινα, ηθικά και υλικά. σε πλανητική κλίμακα γιατί, είτε μας αρέσει είτε όχι, υπάρχουν διαφορετικοί πολιτισμοί, διαφορετικά είδη, αλλά η γη στην οποία περπατάμε είναι μία.

Prometheus Chained by Vulcan από τον Dirck van Baburen

Ο πολιτισμός τον οποίο πρέπει να υπενθυμίσουμε στην ανθρωπότητα είναι αυτός του μέτρου, της σύνεσης, τής αριστοτελική φρόνηση ( 7) . Αντίθετα, βυθιζόμαστε στον θρίαμβο της ύβρεως (8) , της αλαζονείας και της υπερβολής του ανθρώπου που θέτει τον εαυτό του ως Θεό, ως τον μοναδικό κριτή της ζωής και της φύσης. Παραμένουμε στον ελληνικό μύθο, το θεμέλιο του πολιτισμού μας. Η νίκη του Τιτανισμού και του Προμηθεισμού είναι μια αντιστροφή της φύσης, της κοσμικής τάξης. Οι Τιτάνες επαναστάτησαν εναντίον των θεών και τελικά ηττήθηκαν και περιορίστηκαν στα Τάρταρα, ένα μέρος που περιβάλλεται από ψηλά τείχη και έκλεισε από βαριές χάλκινες πόρτες. Η ήττα τους συμβολίζει την αδυναμία του ανθρώπου να υπερβεί τον εαυτό του, παρά μόνο μέσω της παραδοχής της δικής του κατάστασης ως πλάσματος. Ο Προμηθέας είναι ο τιτάνας «φίλος» της προόδου: κλέβει φωτιά από τους Θεούς, αλλά υφίσταται την εκδίκηση του Δία που επηρεάζει ολόκληρο το ανθρώπινο είδος: το κουτί της Πανδώρας, που περιέχει όλα τα κακά του κόσμου, σπάει.

Bacon's Instauratio Magna (The Great Instauration). Το έργο, που περιλαμβάνει το Novum Organum, αναπαριστά στο εξώφυλλο το ιστιοφόρο της νέας γνώσης που ξεπερνά τους κλασικούς Στύλους του Ηρακλή του γνωστού κόσμου

Οι Τιτάνες και ο Προμηθέας έκαναν κακό στην ανθρωπότητα, στην ελληνική κοσμογονία. Οι εξομοιωτές τους σήμερα, αλαζονικοί άρχοντες της Τεχνολογίας, της Προόδου και της απεριόριστης γνώσης μάς οδηγούν στην ίδια άβυσσο. Αυτό το κατάλαβε ένας ιδρυτής της δυτικής νεωτερικότητας, ο Φράνσις Μπέικον (9) , ο οποίος ξεκίνησε το μνημειώδες Novum Organum με μια σύντομα ξεχασμένη παραδοχή: η φύση μπορεί να διαταχθεί μόνο με την υπακοή της . (not dominating it ed. ) Η θέληση για δύναμη του homo sapiens έχει γίνει μια δραματική απειλή. Ίσως ο ίδιος ο Βιτγκενστάιν να το παρατήρησε (10) , ένας από τους δασκάλους της σύγχρονης σκέψης, εμπνευστής του υπερορθολογισμού,τού επιστημονικού Κύκλου της Βιέννης, όταν κατέληξε με μια κάποια πικρία: «Ολόκληρη η αντίληψη του κόσμου βασίζεται στην ψευδαίσθηση ότι η Οι λεγόμενοι φυσικοί νόμοι είναι η εξήγηση των φυσικών φαινομένων . Υπάρχει πάντα ένα «πέρα», ένα « πλεονέκτημα» που θέλει να αντλήσει ο άνθρωπος, ανταλλάσσοντας την επιμέλεια της φύσης με καθαρή κυριαρχία, σε μια εκτενή ανάγνωση της θείας εντολής που έλαβε στη Βίβλο.

Κι όμως, ο δυτικός άνθρωπος θα πρέπει να θυμάται την αφήγηση της Παλαιάς Διαθήκης, τόσο παρόμοια, ουσιαστικά, με τον ελληνικό μύθο. Ο Αδάμ και η Εύα εκδιώκονται από την Εδέμ λόγω της ίδιας ύβρεως με τον Προμηθέα. Θέλουν να γευτούν τον καρπό του δέντρου του καλού και του κακού, απαγορευμένο από τον Θεό, αλλά ο Θεός, όριο, κριτής και δημιουργός, είναι νεκρός, διώχνεται από τον Δυτικό Τιτάνα, έναν υπερενθουσιασμένο Φάουστ που δεν είναι ικανοποιημένος με τη γνώση, αλλά απαιτεί παντοδυναμία , τον έλεγχο και την κυριαρχία των φυσικών δυνάμεων. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε για να εκμεταλλευτείτε, να χρησιμοποιήσετε, να καταναλώσετε, να ανταλλάξετε. Δεν υπάρχει όριο, το άλφα στερείται το αντίστοιχο, το ωμέγα, τον όρο. Η φύση δεν είναι πια ο καθρέφτης της δημιουργίας, ο τόπος όπου θα συναντήσεις το Καλό, το Ωραίο, το Αληθινό, αλλά ένα απλό έδαφος από το οποίο θα πάρεις χωρίς μέτρο και χωρίς παύση αυτό που «υπηρετεί» το παραλήρημα της παντοδυναμίας. Ο Adam είναι homo faber , όχι καταστροφέας.

Είναι λοιπόν σαφές ότι η διατήρηση του περιβάλλοντος, ο σχεδόν θρησκευτικός σεβασμός του, αποτελούν μέρος των πολιτιστικών και ηθικών αποσκευών της ύψιστης ανθρωπότητας, αυτό που δεν συγχέει το να έχεις με το είσαι, τη συσσώρευση με τη ζωή, την επιστήμη με τη σοφία . Για άλλη μια φορά, για να επιστρέψουμε στη σύγχρονη γλώσσα, πρέπει να απορρίψουμε τις εργαλειακές αντιλήψεις των σύγχρονων «οικονομικών» υλισμών λόγω πνευματικής και ηθικής ασυμβατότητας και εξωγενούς χαρακτήρα προς το Καλό. Θα πρέπει να είναι ένα πολύ κατάλληλο εγχείρημα για όσους θεωρούν τους εαυτούς τους δεξιούς, όπως για κάθε άνθρωπο καλής θέλησης και ορθής συνείδησης.

Στο δεύτερο μέρος της διατριβής, θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε μια ιδέα, μια μικρή πρακτική σύνοψη της πολιτικής οικολογίας, στον απόηχο ενός προβληματισμού ενός σύγχρονου στοχαστή καθολικής καταγωγής, φιλόσοφου της επιστήμης μεγάλης σημασίας, του Vittorio Mathieu (11) , κριτικό του μηδενισμού και της μαζικής τεχνολογικής κοινωνίας: « Αυτό που μας ενώνει με το περιβάλλον είναι μια ταυτότητα. Μια μη πρωτότυπη ταυτότητα, είναι αλήθεια, και όχι καν αποκλειστική, ωστόσο μια ταυτότητα που δεν μπορούμε να αφήσουμε να πέσει χωρίς να πέσουμε στο τίποτα οι ίδιοι. Για αυτόν τον λόγο, το πρόβλημα της σωτηρίας του περιβάλλοντος είναι ένα με το πρόβλημα της σωτηρίας μας»

Σημείωση

(1) Ο Oswald Spengler (Blankenburg am Harz, 29 Μαΐου 1880 – Μόναχο, 8 Μαΐου 1936) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, ιστορικός και συγγραφέας,  μεταξύ άλλων έργων, του The Decline of the West. Σε ηλικία δέκα ετών η οικογένεια μετακόμισε στην πανεπιστημιακή πόλη Halle. Εδώ ο Σπένγκλερ ολοκλήρωσε τις κλασικές του σπουδές στο τοπικό γυμνάσιο, όπου σπούδασε ελληνικά, λατινικά, μαθηματικά και φυσικές επιστήμες. Ακόμη, εδώ γεννήθηκε το πάθος του για την τέχνη -ιδιαίτερα για την ποίηση, το θέατρο και τη μουσική- και εδώ ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του Γκαίτε και του Νίτσε. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1901, ο Σπένγκλερ φοίτησε σε διάφορα πανεπιστήμια (Μόναχο, Βερολίνο και Χάλε) ως ιδιωτικός φοιτητής, παρακολουθώντας μαθήματα σε πολλά μαθήματα: ιστορία, φιλοσοφία, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, λογοτεχνία, κλασικά, μουσική και καλές τέχνες. Το 1903 απέτυχε στις διδακτορικές εξετάσεις με μια διατριβή για τον Ηράκλειτο επειδή δεν είχε επαρκείς συστάσεις, γεγονός που του καθιστούσε αδύνατο να ξεκινήσει μια ακαδημαϊκή καριέρα. Το 1904 απέκτησε το διδακτορικό του. Το 1905 υπέστη νευρικό κλονισμό.
(2) Ο Friedrich Georg Jünger (Ανόβερο, 1 Σεπτεμβρίου 1898 – Überlingen, 20 Ιουλίου 1977) ήταν Γερμανός συγγραφέας. Ο μικρότερος αδελφός του Ernst Jünger, προσφέρθηκε εθελοντικά για στρατιωτική θητεία το 1916 και τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη του Langemarck. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο σπούδασε νομικά και καμεραλισμό στα πανεπιστήμια της Λειψίας και του Χάλε-Βίτενμπεργκ.
(3) Ο Alain de Benoist (Tours, 11 Δεκεμβρίου 1943) είναι Γάλλος συγγραφέας, φιλόσοφος και δημοσιογράφος, ιδρυτής του πολιτιστικού κινήματος Nouvelle Droite (Νέα Δεξιά), του οποίου ήταν εμψυχωτής μαζί με τους Guillaume Faye, Pierre Vial, Giorgio. Locchi. Ο Alain de Benoist γεννήθηκε στο Saint-Symphorien, έναν ανεξάρτητο δήμο μέχρι το 1964 και τώρα μια συνοικία Tours, σε μια οικογένεια που καυχιέται επίσης τον ζωγράφο Gustave Moreau στο γενεαλογικό της δέντρο. Σπούδασε νομικά, φιλοσοφία, κοινωνιολογία και ιστορία των θρησκειών. Το 1968 ίδρυσε την Ομάδα Έρευνας και Μελέτης για τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, γνωστή ως ΕΛΛΑΔΑ. Στην Ιταλία οι σκέψεις του διαδόθηκαν και αναπτύχθηκαν από τον πολιτικό επιστήμονα Marco Tarchi και προσέγγισε επίσης ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Massimo Fini. Σήμερα διευθύνει δύο περιοδικά: Nouvelle École (από το 1968) και Krisis (από το 1988). Τα γραπτά του έχουν δημοσιευθεί σε ορισμένες εφημερίδες όπως η Le Figaro, η Le Spectacle du Monde (μετά το 2000) και η Telos (η εφημερίδα της ριζοσπαστικής αριστεράς των ΗΠΑ). Έχει ήδη εκδώσει περισσότερα από 50 βιβλία και το 1978 έλαβε το βραβείο Grand Prix de l'Essai από τη Γαλλική Ακαδημία για το έργο του: Seen from right.
(4) Ο Konrad Zacharias Lorenz (Βιέννη, 7 Νοεμβρίου 1903 – Altenberg, 27 Φεβρουαρίου 1989) ήταν Αυστριακός ζωολόγος και ηθολόγος. Θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης επιστημονικής ηθολογίας, την οποία ο ίδιος όρισε ως «συγκριτική έρευνα για τη συμπεριφορά» (vergleichende Verhaltensforschung). Το 1973 η δραστηριότητά του στέφθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (από κοινού με τους Nikolaas Tinbergen και Karl von Frisch) για τις μελέτες του πάνω στα έμφυτα συστατικά της συμπεριφοράς και ειδικότερα στο φαινόμενο της αποτύπωσης στις άγριες χήνες. Ωστόσο, ο Lorenz οφείλει μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς του σε έργα λαϊκής επιστήμης. Πρωτοπόρος του περιβαλλοντισμού, ασχολήθηκε επίσης με τη φιλοσοφία σε όλη του τη ζωή, ιδιαίτερα στον γνωσιολογικό τομέα (θεωρία της γνώσης), συμβάλλοντας στη θεμελίωση της εξελικτικής επιστημολογίας και αναπτύσσοντας μια βιολογική και φυλογενετική ερμηνεία του καντιανού απριορισμού.
(5) Ο Ivan Illich (Βιέννη , 4 Σεπτεμβρίου 1926 – Βρέμη, 2 Δεκεμβρίου 2002) ήταν Αυστριακός συγγραφέας, ιστορικός, παιδαγωγός και φιλόσοφος. Άτομο με τεράστια κουλτούρα, αναφέρεται συχνά ως θεολόγος (ορισμός που ο ίδιος απέρριψε), πολύγλωσσος και ιστορικός. Ωστόσο, τον θυμούνται συχνότερα ως έναν ελεύθερο στοχαστή, ικανό να ξεφύγει από κάθε προκαθορισμένο σχέδιο και να προσδοκά προβληματισμούς παρόμοιους με εκείνους του άλλου κόσμου. Ξένο σε οποιοδήποτε προκαθορισμένο πλαίσιο, το όραμά του μοιάζει πολύ με τον χριστιανικό αναρχισμό. Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου του Πουέρτο Ρίκο και ιδρυτής του Centro Intercultural de Documentación (CIDOC) στο Μεξικό, έχει επικεντρώσει μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς του στη Λατινική Αμερική. Το ουσιαστικό του ενδιαφέρον στόχευε στην κριτική ανάλυση των θεσμικών μορφών με τις οποίες εκφράζεται η σύγχρονη κοινωνία, στους πιο διαφορετικούς τομείς (από το σχολείο μέχρι την οικονομία και την ιατρική), αντλώντας έμπνευση από κριτήρια εξανθρωπισμού και ευζωίας, που επίσης προέρχονται από τη χριστιανική πίστη. ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί ως ένας από τους μεγαλύτερους κοινωνιολόγους της εποχής μας.
(6) Ο Nicholas Georgescu-Roegen (Κωνστάντζα, 4 Φεβρουαρίου 1906 – Νάσβιλ, 30 Οκτωβρίου 1994) ήταν Ρουμάνος οικονομολόγος, μαθηματικός και στατιστικολόγος, ιδρυτής της βιοοικονομίας (ή της οικολογικής οικονομίας) και της αποανάπτυξης. Γεννημένος στη Ρουμανία, αποφοίτησε από τη στατιστική στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι και στη συνέχεια κατείχε σημαντικές δημόσιες θέσεις στη χώρα του. Το 1946 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στο παρελθόν είχε ήδη την ευκαιρία να γνωρίσει τη χώρα όπου είχε πάει για σπουδές με τον Joseph A. Schumpeter που τον κατεύθυνε προς τις σπουδές στα οικονομικά. Ήταν καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt στο Νάσβιλ. Το κύριο έργο του είναι Ο νόμος της εντροπίας και η οικονομική διαδικασία που δημοσιεύτηκε το 1971. Συνέβαλε θεμελιώδεις στη θεωρία της κατανάλωσης και της παραγωγής και θεωρείται ο ιδρυτής της βιοοικονομίας και της θεωρίας της αποανάπτυξης.
(7) Φρόνησις , στα αρχαία ελληνικά: φρόνησις, που αντιστοιχεί στον ιταλικό όρο σοφία, είναι εκείνη η ιδιαιτερότητα της γνώσης, χρήσιμη για τον προσανατολισμό της επιλογής, η οποία διακρίνεται από τη σοφία (sofìa), από τη σοφία, που δηλώνει την κατοχή πνευματικής τελειότητας Ένας όρος που συνδέεται με τη φρόνηση είναι αυτός της σωφροσύνης που υποδηλώνει, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, εκείνη τη μέτρια συμπεριφορά που χαρακτηρίζει τη σοφία. «Το να είσαι φιλόσοφος δεν σημαίνει απλώς να έχεις οξυδερκείς σκέψεις ή να ιδρύσεις ένα σχολείο, αλλά να αγαπάς αρκετά τη σοφία για να ζεις σύμφωνα με τις επιταγές της: δηλαδή να κάνεις μια ζωή απλή, ανεξάρτητη, μεγαλόψυχη και με εμπιστοσύνη. Σημαίνει να λύνεις τα προβλήματα της ζωής όχι μόνο θεωρητικά αλλά και πρακτικά». (Henry David Thoreau, Walden or Life in the Woods, κεφάλαιο I, 1995, σελ. 28)
(8) Το Hybris (ˈhyːbris, στα αρχαία ελληνικά: ὕβϱις, hýbris) είναι ένας τόπος (επαναλαμβανόμενο θέμα) της ελληνικής τραγωδίας και της ελληνικής λογοτεχνίας, που υπάρχει επίσης στα Ποιητικά του Αριστοτέλη. Κυριολεκτικά σημαίνει «υπεροψία», «υπερβολή», «υπερηφάνεια», «υπερηφάνεια» ή «υπερβολία». Γενικά αναφέρεται σε μια άδικη ή κακή ενέργεια που συνέβη στο παρελθόν, η οποία παράγει αρνητικές συνέπειες σε ανθρώπους και γεγονότα στο παρόν. Είναι ένα υπόβαθρο που χρησιμεύει ως υποβόσκουσα αιτία που θα οδηγήσει στην καταστροφή της τραγωδίας. Το θέμα επαναλαμβάνεται πολύ συχνά στη Θεία Κωμωδία του Dante Alighieri από χριστιανική σκοπιά. οποιαδήποτε αμαρτία μπορεί να ανιχνευθεί στην ύβριση του ανθρώπου, ο οποίος προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη λογική για να κατανοήσει τα μυστήρια του θείου, τοποθετώντας τον εαυτό του ως Θεό.
(9) Ο Φράνσις Μπέικον (Λονδίνο, 22 Ιανουαρίου 1561 – Λονδίνο, 9 Απριλίου 1626), ήταν Άγγλος φιλόσοφος, πολιτικός, νομικός και δοκιμιογράφος που έζησε στην αγγλική αυλή, επί βασιλείας της Ελίζαμπεθ Α' Τυδόρ και του Τζέιμς Α' Στιούαρτ. Εκπαιδεύτηκε με σπουδές στο δίκαιο και τη νομολογία, έγινε υποστηρικτής και ένθερμος υπερασπιστής της Επιστημονικής Επανάστασης, υποστηρίζοντας την επαγωγική μέθοδο που βασίζεται στην εμπειρία.Πέθανε στις 9 Απριλίου 1626 σε ηλικία 65 ετών στην κατοικία του κόμη του Arundel, στο Highgate. τα ξημερώματα της Κυριακής του Πάσχα, αφού προσβλήθηκε από πνευμονία ενώ, σύμφωνα με ένα αμφιλεγόμενο ανέκδοτο, προσπαθούσε να παγώσει ένα κοτόπουλο στο χιόνι για να μελετήσει τις επιπτώσεις του παγώματος στο κρέας. Στη διαθήκη του άφησε όλα τα υπάρχοντά του στους υπηρέτες του.
(10) Ο Ludwig Josef Johann Wittgenstein (Βιέννη, 26 Απριλίου 1889 – Κέιμπριτζ, 29 Απριλίου 1951) ήταν Αυστριακός φιλόσοφος, μηχανικός και λογικός, συγγραφέας ιδιαίτερα σημαντικών συνεισφορών στη βάση της λογικής και της φιλοσοφίας της γλώσσας και θεωρείται από ορισμένοι, ειδικά στον αγγλοσαξονικό ακαδημαϊκό κόσμο, τον μεγαλύτερο στοχαστή του 20ού αιώνα. Το μόνο βιβλίο που δημοσίευσε ο Wittgenstein κατά τη διάρκεια της ζωής του ήταν το Tractatus logico-philosophicus , αφιερωμένο στη μνήμη του φίλου του Ντέιβιντ Πίνσεντ και του οποίου ο πρόλογος επιμελήθηκε ο φιλόσοφος και μαθηματικός Μπέρτραντ Ράσελ. Οι συλλογές σημειώσεων, μαθημάτων, ημερολογίων, επιστολών - που αποτελούν όλο το υπόλοιπο τεράστιο έργο του, συλλογικά γνωστό ως ο δεύτερος Βιτγκενστάιν - εκδόθηκαν μόνο μετά τον θάνατό του.
(11) Ο Vittorio Mathieu (Varazze, 12 Δεκεμβρίου 1923) είναι Ιταλός φιλόσοφος και πολιτικός. Μετά το γυμνάσιο, γράφτηκε στη νομική σχολή του Τορίνο. Αποφοίτησε από τη θεωρητική φιλοσοφία το 1946 στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο με τον Augusto Guzzo, έναν φιλόσοφο που εκπροσωπεί τον χριστιανικό πνευματισμό και συγγραφέα σημαντικών μελετών για τον Immanuel Kant (έναν στοχαστή που θα ήταν κεντρικός στην πνευματική ζωή του Mathieu). Ελεύθερος καθηγητής στο ίδιο μάθημα το 1956, από το 1958 διορίστηκε καθηγητής, και από το 1961 τακτικός καθηγητής της θεωρητικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Τεργέστης. Πρώτος νικητής του διαγωνισμού Ιστορίας της Φιλοσοφίας το 1960, από το 1967 ήταν τακτικός καθηγητής φιλοσοφίας μέχρι να γίνει ομότιμος καθηγητής ηθικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Από το 1972 έως το 1980 ήταν μέλος της Επιτροπής 08 του CNR. Από το 1976 έως το 1980 ήταν μέλος και στη συνέχεια αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της UNESCO (Παρίσι). Ήταν μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Σήμερα είναι μέλος της Accademia dei Lincei και μέλος της Επιτροπής Βραβείων του Ιδρύματος Balzan. Το 1994 ίδρυσε το πολιτικό κίνημα Forza Italia με τους Silvio Berlusconi, Lucio Colletti και άλλους. Το 1996 έθεσε υποψηφιότητα για τη Γερουσία της Δημοκρατίας στην εκλογική περιφέρεια Settimo Torinese: υποστηριζόμενος από την κεντροδεξιά (αλλά όχι από την Λίγκα του Βορρά), ο Mathieu συγκέντρωσε το 33,2% και ηττήθηκε από τον εκπρόσωπο της Ulivo Giancarlo Tapparo

Σημειώσεις ομιλητή

Ο ίδιος ο Προμηθέας , ο εφευρέτης των τεχνικών, δεν διστάζει να αναγνωρίσει ότι «η τεχνική είναι πολύ πιο αδύναμη από την αναγκαιότητα που διέπει τους νόμους της φύσης». Όταν ο ελληνικός πολιτισμός διασταυρώνεται με τον ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό, το σενάριο αλλάζει γιατί η βιβλική θρησκεία, αντιλαμβανόμενη τη φύση ως πλάσμα του Θεού, τη θεωρεί ως αποτέλεσμα μιας βούλησης: το θέλημα του Θεού που τη δημιούργησε και η θέληση του ανθρώπου  στον οποίο η φύση έχει παραδοθεί για την κυριαρχία του. Από εκείνη τη στιγμή η έννοια της φύσης δεν είναι πλέον «κοσμολογική» αλλά «ανθρωπολογική».

Στη Γένεση γράφεται ότι ο Θεός, αφού απομάκρυνε τον Αδάμ και την Εύα από τον επίγειο παράδεισο, δίνει την εντολή σχετικά με τον τρόπο επιβίωσης, ο οποίος οργανώνεται γύρω από τη φιγούρα της κυριαρχίας «θα εξουσιάζεις πάνω στα ζώα της γης, στα ψάρια. της θάλασσας, πάνω από τα πουλιά του ουρανού.» Επομένως, στην ιουδαιο-χριστιανική παράδοση είναι αυτόματο ότι η φύση είναι αυτό που μπορεί να κυριαρχήσει , και επομένως υπόκειται στη θέληση, πρώτα του Θεού που τη δημιούργησε και μετά του ανθρώπου που πρέπει να την κυριαρχήσει. Για τον ελληνικό κόσμο, όμως, η φύση δεν είναι απολύτως αποτέλεσμα θείας βούλησης: ο Ηράκλειτος λέει: «αυτός ο κόσμος που κανένας Θεός και κανένας άνθρωπος δεν έφτιαξε, ήταν πάντα, είναι και θα είναι, αιώνιος και αμετάβλητος και ο άνθρωπος όπως όλα τα άλλα όντα. είναι ένα οριακό μέρος του»

«L'ECOLOGIA NON PERVENUTA - PARTE PRIMA» - Inchiostronero