Η τρομακτική ουτοπία του Έλον Μασκ

του Marcello Veneziani
16 Δεκεμβρίου 2023

Ο Melon Musk θα είναι ο τρομακτικός κένταυρος, μισός πρωθυπουργός, μισός μεγιστάνας, που θα είναι ο πρωταγωνιστής σήμερα στο Atreju, το πάρτι Fratelli d'Italia.

Για την ακρίβεια, Ο Elon Reeve Musk, ο αξιοθαύμαστος και ανησυχητικός Νοτιοαφρικανο-Καναδός-Αμερικανός επιχειρηματίας, επιστρέφει στην Ιταλία έξι μήνες αργότερα, για άλλη μια φορά καλεσμένος τής Meloni, ή μάλλον επίτιμος προσκεκλημένος, προς μεγάλη απογοήτευση των πολιτικών της αντιπάλων. Ο Μασκ είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με το Forbes, με περιουσιακά στοιχεία άνω των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι ο κύριος επιχειρηματίας του μέλλοντος. Έχει μια αεροδιαστημική εταιρεία, τη SpaceX, που αναπτύσσει επιχειρήσεις και εκτοξεύει πυραύλους σε τροχιά στο διάστημα. Έχει την Tesla, τον ηγέτη στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Είναι ο πρόσφατος ιδιοκτήτης του Twitter το οποίο μετονόμασε σε X. Έχει ένα φουτουριστικό σύστημα μεταφοράς που ονομάζεται Hyperloop και πολλά άλλα πράγματα, αλλά πάνω από όλα έχει δύο τρομακτικά φουτουριστικά τέρατα, τα Neuralink και OpenAI: το πρώτο ασχολείται με τη νευροτεχνολογία και στοχεύει να εισάγει ένα τσιπ στον εγκέφαλο για να διορθώσει δυσμορφίες, αλλά όχι μόνο. Το δεύτερο, όμως, θέλει να κάνει την τεχνητή νοημοσύνη κερδοφόρα, φιλική. Θεωρείται οραματιστής καλώς ή κακώς, ανησυχεί για το μέλλον σε επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο και για θέματα κλεμμένα από τη μεταφυσική και τη θρησκεία, όπως η αθανασία και η επιβίωση πέρα ​​από τη ζωή και πέρα ​​από τη Γη, χρησιμοποιώντας τη σελήνη ως πρατήριο καυσίμων για τον Άρη. (Φασίστες στον Άρη, θα πουν κάποιοι).

Όπως όλοι οι οραματιστές που χειρίζονται πράγματα και όχι μόνο λόγια, είναι τρομακτικό, επίσης επειδή αν ένας περιορισμένος άνθρωπος, όπως κάθε άνθρωπος, έχει δυνάμεις που υπερβαίνουν κατά πολύ την ικανότητά του να γνωρίζει και να κατανοεί τα αποτελέσματα που θα φέρουν τα επιτεύγματά του, ανοίγονται πολύ ανησυχητικά σενάρια.  Το γεγονός ότι δεν είναι ένα κράτος, ή μάλλον μια ένωση κρατών, αλλά ένα μεμονωμένο άτομο που ασχολείται με το μέλλον της ανθρωπότητας δεν καθησυχάζει, αλλά προκαλεί περαιτέρω ανησυχία. Όχι ότι τα κράτη μας αφήνουν ήσυχους, αλλά είναι λίγο πολύ συλλογικές οντότητες, συνήθως με ισορροπημένα συστήματα εξουσιών και αντιεξουσιών, καί μερικές φορές πρέπει να απαντήσουν και στο λαό. Αντίθετα, οι μεμονωμένοι επιχειρηματίες μπορούν να τρελαθούν, να παρασυρθούν από το παραλήρημα της παντοδυναμίας ή απλώς να πιστέψουν ότι είναι καλό για την ανθρωπότητα κάτι που μπορεί αντίθετα να αποδειχθεί καταστροφή.

Διαβάζω ένα τρομακτικό έργο ενός πολύ μοντέρνου στοχαστή, του Michel Onfray, ενός άθεου και παράτυπου στοχαστή. Λέγεται Anima (εκδ. Ponte alle grazie), είναι ένα μεγάλο βιβλίο 500 σελίδων, που ο συγγραφέας το παρουσιάζει ως μια φιλοσοφική έρευνα, από την αρχή μέχρι το υπεράνθρωπο. Και τελειώνει με τον Έλον Μασκ. Ο Onfray βλέπει μια περαιτέρω ανησυχητική πτυχή στο υπερανθρώπινο έργο του Musk: ο Musk ορίζει την ψυχή ως το ψηφιακό ίχνος που αφήνει ένας άνθρωπος και μπορεί να αναχθεί σε δεδομένα με δυνατότητα λήψης και μεταφοράς. Δηλαδή, η ψυχή μοιάζει λίγο με ένα στικάκι, ένα κλειδί USB που μπορεί να μεταφερθεί από τον εγκέφαλο ενός ανθρώπου στον άλλο. Αυτή θα ήταν η ουσία του σχεδίου του να εγκαταστήσει ένα μικροτσίπ στο κεφάλι του ανθρώπου για να δημιουργήσει μια άλλη ταυτότητα.[ΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΕΑΥΤΟ]. Το τοτέμ αυτής της επιστήμης, το ινδικό χοιρίδιο, είναι ένας πίθηκος που ονομάζεται Pager. Περιβάλλεται από γουρούνια, ένα από τα οποία είναι θηλυκό, η Γερτρούδη. Είναι σαν να παρακολουθείς ένα καρτούν τρόμου, το οποίο ωστόσο δεν έχει σκοπό να διασκεδάσει τα παιδιά αλλά μάλλον να αλλάξει τα μυαλά  των ανθρώπων. Και εδώ περνάμε από το Neuralink στο OpenAI, όπου ο Musk μελετά πώς να παράγει τεχνητή νοημοσύνη ανώτερη από τη φυσική νοημοσύνη. Και εδώ το έργο είναι να προχωρήσουμε πέρα ​​από το ανθρώπινο, σε ένα διεστραμμένο είδος νιτσεϊκού υπερανθρώπου. Το έργο περιλαμβάνει τη σύνδεση των smartphones ή παρόμοιων συσκευών μας, των ψηφιακών μας δεδομένων και του εγκεφαλικού φλοιού, δημιουργώντας μια πραγματική τηλεπάθεια μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Υπάρχει ένα όνομα για αυτό το έργο: είναι το Neural Lace, το οποίο θα έπρεπε να είναι ένα είδος νευρωνικού Bluetooth, στο οποίο να συνδέει τον εγκέφαλο με υπολογιστές, δηλαδή με τεχνητή νοημοσύνη. Θα είχαμε έτσι μια άπειρη επέκταση μνήμης και δεδομένων διαθέσιμη. Αλλά ο νους, η ψυχή, η ταυτότητα ενός υποκειμένου εξαφανίζονται καί περιορίζονται στο να είναι μόνο ένα λιμάνι όπου φτάνουν τα δεδομένα και σαλπάρουν, ένας ταχυδρομικός σταθμός διερχομένων, ένα πέρασμα. Η φυσική νοημοσύνη, εξηγεί ο Onfray, θα αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη, με γιγαντιαίες γνωστικές ικανότητες, αλλά που δεν αποδίδονται πλέον σε έναν άνθρωπο, αλλά σε μια αδιάκοπη εξωανθρώπινη, μετα-ανθρώπινη, υπερανθρώπινη ροή προς έναν νέο βιότοπο. Ποιος θα είχε τα κλειδιά; Η διαδικασία φαίνεται να λαμβάνει χώρα αυτόνομα από τα υποκείμενα, συνειδητοποιώντας αυτή την κυρίαρχη αυτονομία της τεχνικής, που φοβάται ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, η οποία απελευθερώνεται από το ανθρώπινο και το λυγίζει στην κυριαρχία του.

Σε αντάλλαγμα για αυτή τη ριζική αλλοτρίωση, το έργο οραματίζεται τη μεταθανάτια επιβίωση, επαναφορτίζοντας το «είναι», την «ψυχή», το «εγώ» μας (αλλά από τι θα συνίστατο τόσο μειωμένο;) σε ένα άλλο σώμα, για παράδειγμα ένα ρομπότ. Ο Μασκ θα είχε τα τεχνοοικονομικά μέσα για να πραγματοποιήσει την «τρέλα» του.

Ο άθεος Onfray αναρωτιέται: Ποιος θα μπορέσει να του αντιταχθεί; Και πάνω από όλα στο όνομα τίνος; Ποιας ηθικής, ποιας δεοντολογίας, ποιου υπερεγώ, ποιών απαγορεύσεων, αξιών ή ταμπού ή ποιου Θεού θα λέγαμε; Το συμπέρασμά του είναι πικρό και εν τέλει κλασικό, Πασκαλιανό: όποιος θέλει να γίνει άγγελος, όπως ο Μασκ, είναι προορισμένος να γίνει  θηρίο. Ή μάλλον ο διάβολος. Μόνο ένας θεός μπορεί να μας σώσει, αλλά δεν είναι εκεί, λέει ο άθεος.

Ας αφήσουμε την ερώτηση ανοιχτή, πολλά υποσχόμενη και απειλητική. Επιστρέφοντας στη γη, στη Ρώμη, όπου ο Μασκ θα έρθει να φέρει τον Λόγο του, ρωτάω τον εαυτό μου και σας ρωτάω: αλλά δεν σας τρομάζουν όλα αυτά; Δεν σε τρομάζει να εμπιστευτείς το μέλλον στο όνειρο ενός οραματιστή ή δαιμονισμένου ανθρώπου, το παραλήρημα της παντοδυναμίας του οποίου ξεπερνά την πολιτική, τη θρησκεία, τα κράτη, την παράδοση, τον πολιτισμό και την ιστορία; Οπου τελειώνει η ταυτότητα, η ιστορία, η ψυχή ενός ανθρώπου και ενός λαού, θέματα αγαπητά σε αυτόν τον κόσμο που αυτοαποκαλείται συντηρητικός;

Το μόνο εγχώριο προηγούμενο είναι ο φουτουρισμός, ή μάλλον το μυθιστόρημα που γράφτηκε το 1909 στα γαλλικά από τον Filippo Tommaso Marinetti, Mafarka the Futurist. Ο Mafarka θέλει να δημιουργήσει τον νέο άνθρωπο, ένα όνειρο που μοιράστηκαν στις αρχές του εικοστού αιώνα Αμερικανοί, Ρώσοι και Ιταλοί, κομμουνιστές και φασίστες. Και θέλει να το δημιουργήσει «χωρίς τον ανταγωνισμό και τη βρωμώδη συνενοχή της γυναικείας μήτρας», ένας ανδρισμός που γεννάει χωρίς γυναίκες, με τη βοήθεια μηχανών. Ήταν και οραματιστής, αλλά στην προκειμένη περίπτωση ήταν απλώς λογοτεχνία. Ευτυχώς.

La terrificante utopia di Elon Musk - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΠΠΕΡ, ΜΙΑΣ ΛΟΓΙΚΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΦΑΣΗ, ΣΤΟΝ ΜΕΣΣΙΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΜΑΣΚ: OpenAI