Η Θεοτόκος και η οντολογία - π. Νικόλαος Λουδοβίκος (3)

 Συνέχεια από: Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024

... Διαβάζοντας το Sοi-même comme un autre του P. Ricoeur και ζώντας τα αδιέξοδά του, σκεπτόμουν το μυστήριο της Θεοτόκου, όπως την εμφανίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στον Λόγο του στα Εισόδιά της (Ομιλία ΝΓ΄). Η Θεοτόκος εδώ συλλαμβάνει υπαρξιακά;;;; τον Λόγω εντός της, ήδη εν τω Ναώ, ανακαλύπτοντας εν ταυτώ την νοερά καρδιακή προσευχή. Ο τρόπος της υπαρξιακής αυτής συλλήψεως του Λόγου υπήρξε η ένσαρκη φανέρωση, στην Θεοτόκο, της ομοούσιας καθολικότητας του ανθρώπου. Η Παναγία ανακαλύπτει την διάσταση της νοεράς καρδίας, καθώς κενωτικά και δοτικά χωρεί προς το ομοούσιο: εμβιώνοντας το μέγα δεινό του καθολικού θανάτου του γένους κατόπιν της αλλοτριώσεώς του από τον Θεό, η Θεοτόκος αποφασίζει λέγει ο Παλαμάς, «προς Θεόν ευθύς όλω νω τραπέσθαι» με τον πόθο να «βιάση τον αβίαστον» ούτως ώστε;;;; να συνδεθεί εκ νέου ολόκληρο το κτίσμα προς τον όλον τον Πλάστη του. Με τον τρόπο αυτό «την υπέρ της φύσεως απάσης πρεσβείαν ως θαυμασίως και παντός λόγου κρείττον διέθετο» – διανοίγεται καρδιακά προς τον σταυρό του ομοουσίου, κουβαλώντας τον καθολικό πανάνθρωπο εντός της, γίνεται ο όλος Αδάμ για να προσφερθεί καθολικά στον Θεό. Αναλαμβάνοντας την καθοδική, κενωτική κίνηση της καθολικοποιήσεως, προτυπώνει τον Σταυρό του Χριστού και γίνεται έτσι δικαίως το άχραντο σκήνωμά Του, καθώς αυτός, έκτοτε, «ερά γενννηθήναι εκ των αυτής αιμάτων», όπως βεβαιώνει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, ούτως ώστε αυτή «Μήτηρ υπήρξεν ου γενέσθαι Μήτηρ δίκαιον ην» (Νικολάου Καβάσιλα, Ομιλία εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Παρθένου Μαρίας, 9). Έγινε, με την κενωτική διάνοιξή της στο ομοούσιο, η «κοσμογενής θελξίθεος κοσμογύναικα» κατά την συγκλονιστική έκφραση ενός αγνώστου συγγραφέα του 10ου αι., του Ιωάννου Γεωμέτρης [Ιωάννου Γεωμέτρου (Κυριώτου). Ύμνοι PG106, 864. Το λήμμα προέρχεται από το έργο του Χ. Καντάκη. Εις την Θεοτόκον. Συναγωγή πατερικών ωδών, προσηγοριών και επιθετων (Θεσ/νίκη 1998), σ. 429]. Υπήρξε «θελξίθεος» ακριβώς ως «κοσμογύναικα», ως κατοικητήριο κενωτικό σύμπαντος του κτιστού είναι, ως «γεώργιον μέγα του κόσμου» (Ιωάννης Ευχαΐτων ο Μαυρόπους PG 120, 1109C, στον Χ. Κοντάκη, ό.π... σ. 481) και «αγία Εκκλησία» (Κυρίλλος Αλεξανδρείας, PG 76, 99C, στον Χ. Κοντάκη, ό.π., σ. 133), τόπος όλης της Δημιουργίας.

Αυτός υπήρξε, έκτοτε, στην ζωή όλων των αγίων, ο τρόπος της ζωής, η μετάνοιά τους ως κλήση στο καθολικό Είναι. Η κάθοδος προς το ομοούσιο είναι όλο το φως που μας έχει δοθεί, το περιέχον του μυστηρίου του προσώπου, ο τρόπος της φύσεως να θέλει και να γίνεται άπειρη, η κλείς της οντολογίας. [ΚΑΙ; ΤΟ ΚΑΘΩΣ ΗΔΥΝΑΝΤΟ;ΠΟΥ ΠΗΓΕ;"Είπε δε Μαριάμ προς τον άγγελον πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω; και αποκριθείς ο άγ­γελος είπεν αύτη· Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού..."]

Μεταξύ της βουλήσεως για δύναμη και της θελήσεως του ομοουσίου θα συνοψιστεί εν τέλει, σε πλήθος αποχρώσεων, όλο το βαθύ δράμα της ανθρώπινης πνευματικότητας. Ανάμεσα δηλαδή στην πολλαχώς κλειστή πνευματικότητα που εξουσιάζει υπερβατικά την τεθραυσμένη ολότητα του κτιστού Είναι και στην απροσδιόριστη και ανιδιοτελή κοινωνική διάνοιξη του πλήρους εαυτού στον καθολικό εν Πνεύματι ενούσιο βασταγμό του…

Τέλος

Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΟΥ ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΚΤΙΣΗ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ, ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ ΠΕΡΙΣΣΕΥΕΙ; ΟΠΩΣ Η Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ; ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ Η ΟΠΟΙΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΕΝΩΣΗ. ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ. ΘΑ ΤΗΝ ΔΟΥΜΕ. ΗΓΓΙΚΕΝ ΓΑΡ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ; 

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΘΕΟΤΟΚΟΣ. ΕΞΗΛΘΕ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ. ΕΙΝΑΙ ΟΝΤΟΤΟΚΟΣ!!!

ΟΣΑ ΔΕΝ ΠΙΑΝΕΙ Η ΑΛΕΠΟΥ ΤΑ ΚΑΝΕΙ ΚΡΕΜΑΣΤΑΡΙΑ!!!