Χρήστος Γιανναράς - ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (28)

  Συνέχεια από: Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

§ 10. Η ομοσπονδιακή ενότητα 

Η ενότητα του κατατεμαχισμένου χριστιανικού κόσμου γίνεται στην εποχή μας το κεντρικό θέμα της θεολογίας και του εκκλησιαστικού βίου.

Η προσπάθεια για προσέγγιση, διάλογο, αλληλοκατανόηση και συνεργασία των διηρημένων εκκλησιών και ομολογιών παίρνει συγκεκριμένη μορφή στα πλαίσια της λεγόμενης οικουμενικής κίνησης. Είναι όμως αδύνατο να κατανοήσουμε και να αξιολογήσουμε σωστά το φαινόμενο αυτό της οικουμενικής κίνησης, αν δεν επισημάνουμε, έστω και επιγραμματικά, τις ιστορικές του ρίζες και αφετηρίες που βρίσκονται οπωσδήποτε στον προηγούμενο αιώνα.

Ο 19ος αιώνας αντιπροσωπεύει μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για τον ιστορικό βίο της δυτικής χριστιανοσύνης. Για τη σύνολη ζωή της Ευρώπης είναι εποχή ακραίου ορθολογισμού: αιτιοκρατικού θετικισμού στις επιστήμες και κοινωνικής χρησιμοθηρίας στο χώρο των αστικο - ταξικών ανταγωνισμών. Παράλληλα (και σε οργανική ίσως συνάρτηση) είναι και ο αιώνας του εθνικισμού, των φυλετικών αυτονομήσεων και της σκληρυμένης πόλωσης ατόμου και ομάδας (individual and collective) στα όρια της καπιταλιστικής οικονομίας.

Στις χριστιανικές εκκλησίες το πνεύμα του αιώνα εισβάλλει με τη μορφή μιας «φιλελεύθερης θεολογίας» που φθάνει ως την άμβλυνση ή την απώλεια και των τυπικών γνωρισμάτων της χριστιανικής πίστης σε τριαδικό Θεό και σε Θεό Λόγο σαρκωθέντα και αναστάντα. Ακολουθεί αναπόφευκτα η συντηρητική αντίδραση που είναι ουσιαστικά συμβιβαστική, σκοπεύει στο συγκερασμό των λογικοκρατικών απαιτήσεων της εποχής με την πιστότητα στο δόγμα και με το πνεύμα του πιετισμού. Αλλά οι θεολογικές αντιδικίες αφήνουν όλο και περισσότερο αδιάφορο το λαό: «οι μορφωμένοι θέλγονται από τη σκέψη του Feuerbach, του Schopenhauer, του Strauss, του Renan, στρέφονται σε ένα είδος επιστημονικού υλισμού, ενώ ο μεγάλος πληθυσμός των πόλεων απορροφάται από τα εργατικά κινήματα και πέφτει στην απιστία. Η Εκκλησία αποξενώνεται από το λαό, οι ναοί αδειάζουν, οι περισσότεροι διατηρούν επαφή με την εκκλησία μόνο για το βάπτισμα, το χρίσμα, το γάμο και την ταφή».

Παράλληλα (και σε οργανική ίσως συνάρτηση) καινούργιες φυγόκεντρες τάσεις ακραίου πιά κατατεμαχισμού του προτεσταντικού κόσμου οδηγούν στη δημιουργία ομάδων και κλάδων αποχρωματισμένων και από το στοιχειώδη ευαγγελικά γνωρίσματα της Εκκλησίας. Το πνεύμα του ορθολογιστικού υποκειμενισμού, αλλά και της «αποδοτικότητας» της οργανωμένης ομάδας – ένα περίεργα μίγμα λογικοκρατίας και πιετισμού – διαμορφώνει αυτές της καινούργιες «σέκτες». Αλλά και εδώ η συντηρητική αντίδραση που ακολουθεί και συγκεκριμενοποιείται στην ιδέα μιας «ευαγγελικής καθολικότητας», είναι ουσιαστικά συμβιβαστική, σκοπεύει σε ένα είδος ενότητας που αρκείται στην κοινή πίστη στο Χριστό της Γραφής, χωρίς περισσότερες απαιτήσεις συμφωνίας στην ερμηνεία της Γραφής και των αληθειών της.

Από τις συμβιβαστικές αυτές τάσεις (που παρακολουθούνται παράλληλα από πολύμορφες διασπαστικές κινήσεις στους κόλπους όλων των μεγάλων προτεσταντικών ομολογιών) θα προκύψουν οι πρώτες προσπάθειες για τη διοικητική ενοποίηση λουθηρανών και καλβινιστών στη Γερμανία, η πρώτη προσέγγιση των αγγλικανικών κλάδων με το Συνέδριο του Lambeth (1867) και αντίστοιχες ενθουσιαστικές προθέσεις στη Γαλλία, στις Κάτω Χώρες και στη Σκανδιναβία. Το εντυπωσιακώτερο αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση στον αγγλοσαξωνικό κόσμο δύο διεθνών κινήσεων χριστιανικής νεολαίας («Χριστιανική Αδελφότητα Νέων» - Y.M.C.A. - το 1844, και «Χριστιανική Ένωση Νεανίδων» – Υ.W.C.A. - το 1855) που απλώνονται προοδευτικά σε πολλές χώρες όλων των ηπείρων.
Οι προσπάθειες για την προσέγγιση, συνεργασία ή και διοικητική ενοποίηση των προτεσταντικών ομολογιών θα αναπτυχθούν με τρόπο εντυπωσιακό στον 20ο αιώνα, κάτω από την πίστη της ραγδαία αυξανόμενης θρησκευτικής αδιαφορίας των μαζών και των οργανωμένων αντιθρησκευτικών κινημάτων. Οι τοπικές προτεσταντικές εκκλησίες της Γερμαvίας (Landeskirchen) θα πετύχουν μια πρώτη, αν και χαλαρή μορφή ομοσπονδίας το 1922 (Deutscher evangelischer Kirchenbund) κaι μια πληρέστερη, διοικητική Ενοποίηση το 1933, με την ίδρυση της Deutsche evangelische Kirche. Ανάλογη ενοποίηση θα επιτευχθή στη Γαλλία το 1938 (Eglise réformée de France), στην Ελβετία το 1920, στην Ολλανδία το 1946 κ.λπ.

Η αντίστοιχη κίνηση στον αγγλοσαξωνικό κόσμο και ιδιαίτερα στην Αμερική παίρνει μια ξεχωριστή, διεθνιστική ευρυτητα και αρχίζει να αποβλέπη στην προσέγγιση, συνεργασία και ένωση όλων των χριστιανικών εκκλησιών. Από την κίνηση αυτή προέκυψαν συγκεκριμένοι διεθνείς οργανισμοί, αποκλειστικά προτεσταντικοί στην αφετηρία τους, που διευρύνθηκαν προοδευτικά με τη συμμετοχή των Ορθοδόξων και αποτέλεσαν τή βάση για τη διαμόρφωση της λεγόμενης σήμερα οικουμενικής κινήσεως: το 1910 Ιδρύεται το Παγκόσμιο Συνέδριο για την Πίστη και τη Διοργάνωση (World Conference for Faith and Order) και το Διεθνές Ιεραποστολικό Συμβούλιο (The International Missionary Council). Ακολουθεί το 1914 ο Παγκόσμιος Σύνδεσμος για Προαγωγή της Διεθνούς Φιλίας μέσω των Εκκλησιών (The World Alliance for Promoting International Friendship through the Churches), και το 1920, η Παγκόσμια Κίνηση Ζωής και Εργασίας (World Movement on Life and Work).

Το 1938, σε παγκόσμιο συνέδριο με συμμετοχή προτεσταντών και ορθοδόξων στην Utrecht της Ολλανδίας αποφασίζεται η συγχώνευση των δύο οργανώσεων «Πίστεως - Διοργανώσεως» και «Ζωής - Εργασίας» σε ενιαίο οργανισμό, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, οργανωτικό φορέα της οικουμενικής κινήσεως, στον οποίο θα αντιπροσωπεύονται όχι πια ιδιωτικές πρωτοβουλίες, αλλά επίσημα οι εκκλησίες και ομολογίες. Η ίδρυση αυτού του οργανισμού αναστέλλεται από την έκρηξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και πραγματοποιείται τελικά το 1948 με πρώτη Γενική Συνέλευση στο Αmsterdam. Η Συνέλευση συγκροτήθηκε από 351 αντιπροσώπους με 136 αναπληρωτές από 147 Εκκλησίες και ομολογίες από 4 κράτη. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες αντιπροσωπεύθηκαν μόνο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, την Εκκλησία της Κύπρου και την Εκκλησία της Ελλάδος. Αντιπροσωπεύθηκαν επίσης οι αντιχαλκηδόνιες ανατολικές Εκκλησίες, οι παλαιοκαθολικοί και οι αγγλικανοί.

Στο Καταστατικό που έγινε δεκτό από τη Συνέλευση του Αmsterdam, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών ορίζεται ως «αδελφότητα Εκκλησιών που δέχονται τον Κύριο Ιησού Χριστό ως Θεό και Σωτήρα». Αυτή η βάση (Basis) - προϋπόθεση συμμετοχής συμπληρώθηκε δεκατρία χρόνια αργότερα, στη Γενική Συνέλευση του New Delhi (Iνδίες) το 1961, ως εξής: «Το Π.Σ.Ε. είναι μια αδελφότητα εκκλησιών που ομολογούν τον Κύριο Ιησού Χριστό ως Θεό και σωτήρα σύμφωνα με τις Γραφές και προσπαθούν να ανταποκριθούν από κοινού στην κοινή τους κλήση προς δόξαν του μόνου Θεού, Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος».

ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΟ, ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ.

ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΣΑΝ ΘΕΟ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΓΡΑΦΕΣ.

ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΑΣ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΔΕΧΟΝΤΑΙ; ΤΗΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ;

Ματθ. κβ΄ 34-40
34 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσε τοὺς Σαδδουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό, 35 καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν, νομικὸς, πειράζων αὐτόν καὶ λέγων· 36 Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ; 37 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου· 38 αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. 39 δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· Άγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 40 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται.

ΑΓΑΠΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕ Ο,ΤΙ ΘΕΣ;

ΣΤΟΝ ΦΑΡΙΣΑΙΚΟ ΠΕΙΡΑΣΜΟ Η ΕΝΟΤΗΣ ΑΥΤΗ ΚΡΕΜΕΤΑΙ; ΜΟΝΟ Η ΑΓΑΠΗ;

~ Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς.

«Άλλο η συμφιλίωση των ανθρώπων, και άλλο η συμφιλίωση των θρησκειών. Ο Χριστιανισμός επιβάλλει ν’ αγαπάμε με όλη μας την καρδιά τους πάντες, όποια πίστη και αν έχουν..! 

Συγχρόνως όμως μας διατάζει να κρατάμε αλώβητη την πίστη μας και τα δόγματά της. Σαν χριστιανοί πρέπει να ελεούμε όλο τον κόσμο, όλους τους ανθρώπους! Ακόμη και τη ζωή μας να δώσουμε γι αυτούς.

Αλλά τις αλήθειες Του Χριστού δεν έχομε το δικαίωμα να τις θίξομε. Γιατί δεν είναι δικές μας. Η πίστη Του Χριστού δεν είναι ιδιοκτησία μας να την κάνομε ό,τι θέλομε! »

Πηγή: tideon.org

«Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην· ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν.» (Ματθ. 10, 34)

«Ο Χριστός φέρνει την ουράνια ειρήνη του σ’εκείνους που τον εμπιστεύονται.
Αλλά δεν ήλθε να φέρει ειρήνη μεταξύ των υιών τού φωτός και των υιών τού σκότους. 

Μας λέει :

Δεν ήλθα να συμφιλιώσω
την Αλήθεια με το ψέμμα,
την Σοφία με την βλακεία,
το Καλό με το κακό,
το Δίκαιο με το άδικο,
την Ανθρωπιά με την κτηνωδία,
την Αγνότητα με την ασωτία,
τον Θεό με τον μαμωνά,
αλλά έφερα το ξίφος μου γιά να κόψω
το ένα από το άλλο.»

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς-«Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται», Εκδόσεις «Εν Πλώ»-

Η φοβερή και ύπουλη αίρεση τής αγαπολογίας, που ισοπεδώνει και διαλύει… | ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ

ΑΠΟ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΟΛΗ Η ΣΩΤΗΡΙΑ.

Ανώνυμος είπε...

Ησ 29:13 – 23
Τάδε λέγει Κύριος· Ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόῤῥω ἀπέχει ἀπʼ ἐμοῦ, μάτην δὲ σέβονταί με, διδάσκοντες ἐντάλματα ἀνθρώπων καὶ διδασκαλίας. Διὰ τοῦτο, ἰδοὺ ἐγὼ προσθήσω, τοῦ μετατεθῆναι τὸν λαὸν τοῦτον, καὶ μεταθήσω αὐτοὺς καὶ ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν κρύψω, οὐαὶ οἱ βαθέως βουλὴν ποιοῦντες, καὶ οὐ διὰ Κυρίου! Οὐαὶ οἱ ἐν κρυφῇ βουλὴν ποιοῦντες! καὶ ἔσται ἐν σκότει τὰ ἔργα αὐτῶν, καὶ ἐροῦσι· Τίς ἑώρακεν ἡμᾶς; καὶ τίς ἡμᾶς γνώσεται, ἢ ἃ ἡμεῖς ποιοῦμεν; Οὐχ ὡς πηλὸς τοῦ κεραμέως λογισθήσεσθε; μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι αὐτό· Οὐ σύ με ἔπλασας; ἢ τὸ ποίημα τῷ ποιήσαντι· Οὐ συνετῶς με ἐποίησας; Οὐκέτι μικρόν, καὶ μετατεθήσεται ὁ Λίβανος, ὡς τὸ ὄρος τὸ Χέρμελ, καὶ τὸ Χέρμελ εἰς δρυμὸν λογισθήσεται; Καὶ ἀκούσονται ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνη κωφοὶ λόγους βιβλίου, καὶ οἱ ἐν τῷ σκότει, καὶ οἱ ἐν τῇ ὁμίχλῃ ὀφθαλμοὶ τυφλῶν ὄψονται, καὶ ἀγαλλιάσονται πτωχοὶ διὰ Κύριον ἐν εὐφροσύνῃ, καὶ οἱ ἀπηλπισμένοι τῶν ἀνθρώπων ἐμπλησθήσονται εὐφροσύνης. Ἐξέλιπεν ἄνομος, καὶ ἀπώλετο ὑπερήφανος, καὶ ἐξωλοθρεύθησαν οἱ ἀνομοῦντες ἐπὶ κακίᾳ, καὶ οἱ ποιοῦντες ἁμαρτεῖν ἀνθρώπους ἐν λόγῳ, πάντας δὲ τοὺς ἐλέγχοντας ἐν πύλαις, πρόσκομμα θήσουσιν, ὅτι ἐπλαγίασαν ἐπ ἀδίκοις δίκαιον. Διὰ τοῦτο, τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακώβ, ὃν ἀφώρισεν ἐξ Ἀβραάμ, οὐ νῦν αἰσχυνθήσεται Ἰακώβ, οὐδέ, νῦν τὸ πρόσωπον μεταβαλεῖ Ἰσραήλ, ἀλλʹ ὅταν ἴδωσι τὰ τέκνα αὐτῶν τὰ ἔργα μου, διʹ ἐμὲ ἁγιάσουσι τὸ ὄνομά μου, καὶ ἁγιάσουσι τὸν Ἅγιον Ἰακώβ, καὶ τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ φοβηθήσονται.