Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2025

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ A (37)

Συνέχεια από: Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2025

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ A

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΥ

...πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Τὸ αἴσθημα κατωτερότητος καὶ ἄλλες ἀρρωστημένες καταστάσεις
μέσα στο μυστήριο τῆς σωτηρίας

Πανόραμα Θεσσαλονίκης, Ε΄ έκδοση

B΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27

Εἰδικό Μέρος


β΄. Αἴσθημα κατωτερότητος-Ὁμιλίες σε συνάξεις νέων


Πάρε σωστή στάση ἀπέναντι στη δική σου πραγματικότητα

Να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα. Αὐτός πού γράφει τὸ σημείωμα ἔχει, ὅπως λέει, τὸ αἴσθημα τῆς ντροπῆς γιὰ τὴν πίστη του, για τις ἀρετές. Κατά βάθος δὲν εἶναι ὅτι ντρέπεται νὰ ἐμφανισθεῖ ὡς χριστιανός, ὡς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Ὄχι· ὁ ἄνθρωπος ἔχει κόμπλεξ. Φαίνεται αὐτό ἀπό αὐτό που λέει στο σημείωμα: «Καί μπράβο νὰ μοῦ ποῦν, ἐνοχλοῦμαι». Πρέπει νὰ ὑπάρχει ἐδῶ μια κομπλεξική, μια άρρωστημένη κατάσταση. Ἀρρωστημένη ὄχι τόσο ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως ὅσο ἀπό ψυχολογικῆς. Εἶναι μπλοκαρισμένος ψυχολογικά ὁ ἄνθρωπος.

Αὐτό πού χρειάζεται εἶναι νὰ τὸ δεῖ αὐτό καί νὰ πεῖ: «Τι κάθομαι ἐγώ καί το προσέχω αὐτό;» Αλλά χρειάζεται κάπου νὰ ἀκουμπήσει, κάπου να στηριχθεί, γιὰ νὰ μπορέσει να σκεφθεῖ ἔτσι. Ὅσο κι ἂν τοῦ φαίνεται ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ξεπεράσει αὐτό πού ἐνοχλείται, εἴτε μπράβο τοῦ ποῦν εἴτε τὸν κατηγορήσουν - ὅσο κι ἄν τοῦ φαίνεται ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ξεπεράσει τὸ αἴσθημα τῆς ντροπῆς μὲ τὸ να ξέρουν οἱ ἄλλοι ὅτι εἶναι πιστός, στην πραγματικότητα ὅλο αὐτὸ δὲν εἶναι τίποτε. Χρειάζεται ἁπλῶς νὰ δεῖ ὅτι εἶναι κάτι ἀρρωστημένο καί ὄχι μια πραγματικότητα, μια κατάσταση τῆς ψυχῆς, ὄχι ἴδιον βίωμα τῆς ψυχῆς. Ὄχι· εἶναι ἕνα παράσιτο. Λίγο λογικά ἂν σκεφθεῖ κανείς, λίγο ἔτσι ἀντρίκια, λίγο ὑπεύθυνα ἄν σκεφθεῖ, δὲν θὰ δυσκολευθεῖ νὰ πεῖ: «Σὰ δὲν ντρέπομαι! Σὰ δὲν ντρέπομαι που κάθομαι καί δίνω σημασία σ' αὐτὰ τὰ πράγματα, που κάθομαι και επηρεάζομαι από αυτές τις καταστάσεις αὐτά, ὑπάρχουν. Ὅτι τις έχω μέσα μου, τις έχω. Ὅτι θα με ενοχλήσουν αὐτὲς οἱ καταστάσεις, θα με ενοχλήσουν. Ἀλλὰ εἶναι παράσιτα. Δέν εἶναι πραγματικότητα της ψυχής μου.

Κάποια φορά εἴχαμε ἀναφερθεῖ στὸν Καραγκιόζη καί στόν Χατζηαβάτη. Δεν θυμάμαι ἀκριβῶς, πάντως ὁ Χατζηαβάτης ἔκανε τον δικαστή στον Καραγκιόζη, καὶ ὁ καημένος ὁ Καραγκιόζης νόμιζε ότι ἔχει νὰ κάνει ὄντως με δικαστή καί καθόταν σούζα. Καὶ τοῦ ἔλεγε ὁ Χατζηαβάτης ἀπὸ δῶ καὶ τοῦ ἔλεγε ἀπό κεῖ, καὶ ἄκουγε ὁ καημένος σούζα. Ώσπου κά ποια στιγμή κατάλαβε ποιός εἶναι καὶ τοῦ λέει: «Ἐσύ εἶσαι, καί κάθομαι τόση ὥρα καὶ σε πιστεύω καὶ ὑπακούω σε ὅλα τά καμώματά σου;» Αὐτό εἶναι. Ἔχουν θρονιαστεῖ κάποια πράγματα μέσα στην ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὰ τὰ κόμπλεξ που λέμε. Καίτοι νομίζει κανείς ποιός ξέρει τί εἶναι, δὲν εἶναι τίποτε. Ὅταν κανείς, ὅπως εἶπαμε, στηρίζεται κάπου -μόνος του εἶναι πολύ δύσκολο να το κάνει- μπορεί νὰ πεῖ ἀντρίκια, ὑπεύθυνα καί εἰλικρινά: «Ἀλήθεια! Τόσο καιρό ὑπάρχουν κάποια παράσιτα μέσα μου, κι ἐγώ κάθομαι καὶ τὰ προσέχω;»

Ὁ συμφοιτητής σας γράφει ὅτι τὸν ἐνοχλεῖ ἡ εἰρωνεία, τὸν ἐνοχλεῖ καὶ τὸ μπράβο. Το παίρνει ὡς δεδομένο ὅτι εἶναι μια κατάσταση αὐτή. Ἀπλούστατα, εἶναι ἕνα παράσιτο, εἶναι κάτι ξένο που κόλλησε μέσα του. Τι κάθεσαι καί τὸ προσκυνᾶς καὶ τὸ λογαριάζεις καὶ τὸ ὑπολογίζεις; Βέβαια, δὲν σημαίνει ὅτι θὰ φύγει ἀμέσως, ἅμα τὸ ἀγνοήσεις. Ὅμως, ἄρχισε νὰ μὴν τοῦ δίνεις σημασία. Καί τί θὰ πεῖ αὐτό στην πράξη; Ἔτσι κι ἀλλιῶς ζεῖς μέσα στη ζωή, ἔτσι κι ἀλλιῶς ζεῖς μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Κάποιος θά ἀσχοληθεῖ μαζί σου, ἄς ποῦμε, ἀρνητικά. Θέλεις δέν θέλεις, ἐκείνη τὴν ὥρα ἐσύ, ἐφόσον ἔχεις αὐτό τό πράγμα μέσα σου, θὰ ἐνοχληθεῖς, καθώς θα σε κατηγορεῖ ὁ ἄλλος. Μήν τοῦ δίνεις σημασία. Ὅπως καὶ τόσα ἄλλα πράγματα δὲν τὰ δίνουμε σημασία.

Αἰσθάνεσαι, π.χ., κάποια φορά μια κακοκεφιά καὶ λές: «Δέν πάω να κοιμηθώ λίγο, να περάσει;» Καί περνάει. Ἔχεις λίγο πυρετό καί λές: «Δέν πάω να ξαπλώσω λίγο» Οὔτε ἀνησυχεῖς οὔτε τρομάζεις. Ἔτσι κι ἐδῶ. Μοῦ μίλησε ὁ ἄλλος ὅπως μοῦ μίλησε, μοῦ φάνηκε ἐμένα ὅπως μοῦ φάνηκε. Ἐγώ το νιώθω ὅτι εἶναι κάτι φοβερό, ἐνῶ στην πραγματικότητα δέν εἰναι. Θα περάσει. Ἔτσι, θα κάνεις τήν πρώτη προσπάθεια να τηρήσεις σωστή στάση, να πάρεις σωστή στάση ἀπέναντι στὴν ἴδια τη δική σου πραγματικότητα. Ἐάν το συνεχίσεις αὐτό λίγο καιρό, μόνο του θα ξεκολλήσει αὐτό τό παράσιτο καί θά φύγει· δὲν μπορεῖ να καθίσει μέσα σου. Ἐσύ το κρατᾶς, καὶ κάθεται.

Πάρα πολλά πράγματα πού τὰ προσκυνοῦμε μια ζωή, πού κάνουμε τα χατίρια τους μια ζωή, ποὺ μᾶς ἄγουν καὶ μᾶς φέρουν μια ζωή, πού διαφεντεύουν μέσα μας, ἐνῶ δὲν ἔχουν καμιά θέση, εἶναι σάν αὐτὸν πού παίζει μὲ τὸν Καραγκιόζη και κάνει τον δικαστή, ἐνῶ δὲν εἶναι δικαστής. Ἐμεῖς τὰ ἀφήσαμε να θρονιαστοῦν μέσα μας, ἐμεῖς τὰ πιστέψαμε. Ἀλλά ὁ Καραγκιόζης τουλάχιστον, μόλις ἀντιλήφθηκε ποιός εἰναι αὐτός πού ἔκανε τον δικαστή, «ἐσὺ εἶσαι;» τοῦ λέει, και τον έστρωσε στο ξύλο. «Ανόητος είμαι, να πεις, πού κάθομαι και προσκυνώ αυτά τα πράγματα, πού κάθομαι καὶ τὰ προσέχω καί, καθώς μου έρχεται να φοβηθω, ἀμέσως φοβάμαι, καθώς μοῦ ἔρχεται να ντραπώ, αμέσως ντρέπομαι. Μοῦ ἦρθε ἔτσι, Ἂς ήρθε. Αλλά αυτό καθ' ἑαυτό εἶναι ἕνα ἀνύπαρκτο πράγμα».

Θύματα ἀνύπαρκτων πραγμάτων

Ὅπως ἔχουμε πεῖ καὶ ἄλλη φορά, ἂν ὅλοι ἐσεῖς τώρα φορούσατε μαύρα γυαλιά, καὶ ὄχι μόνο μαῦρα, ἀλλά γυαλιά πού ὁ φακός τους ἦταν ἔτσι ποὺ νὰ τά διαστρέφει τα πράγματα, ὄντως θα βλέπατε κάποια φοβερά πράγματα, τὰ ὁποῖα ὅμως θὰ ἦταν ἀνύπαρκτα. Ὄντως θὰ τὰ βλέπατε, ἀλλὰ θὰ ἦταν ἀνύπαρκτα. Προσέξτε το αὐτό. Πάρα πολλές φορές που νομίζουμε ὅτι κάτι ὄντως ὑπάρχει, δὲν ὑπάρχει· ὅτι κάτι ὄντως συμβαίνει, δέν συμβαίνει. Πάρα πολλές φορές. Καί εἶναι κρίμα. Ἄνθρωποι πού ἔχουμε μιὰ ἡλικία, ποὺ ἔχουμε κάποιες γνώσεις, πού μποροῦμε νὰ στηριχθοῦμε καί κάπου ἀλλοῦ, γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν να παλέψουμε, καί ὅμως καθόμαστε καὶ γινόμαστε θύματα. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια.

Ὅλο αὐτό πού νιώθει ἐκεῖνος ποὺ γράφει το σημείωμα, ὅτι δηλαδή ἐνοχλεῖται πού τον κατηγοροῦν, ἐνοχλεῖται πού τοῦ λένε «μπράβο», στην πραγματικότητα εἶναι ἀνύπαρκτο. Αὐτός νιώθει ἔτσι, διότι πῆρε στραβά τα πράγματα. Κάποιο τραῦμα ἔχει μέσα του κάτι συνέβη κάποτε, καί κατατρόμαξε, καὶ μόνο ὅταν δὲν ἀσχολοῦνται οἱ ἄλλοι μαζί του, αἱσθάνεται ἤσυχος. Ἀλλὰ εἶναι ἕνα παράσιτο αὐτό, εἰναι κατ' οὐσίαν ἀνύπαρκτο. Ἡ ψυχή δὲν ἔχει τέτοια.

Ἡ ψυχή εἶναι νορμάλ, εἶναι φυσιολογική. Αὐτά εἶναι ἁπλῶς παράσιτα, τὰ ὁποῖα ὅμως κολλοῦν ἐκεῖ, ἐπειδή τα κρατάει κανείς μόνος του. Μόλις δέν τά δώσει σημασία, φεύγουν. Ὅπως, π.χ., ὅταν κάποιος σε ἐπισκέπτεται στο σπίτι σου, ὅποια διάθεση κι ἄν ἔχει, ἄν ἐσύ οὔτε κάν τοῦ δώσεις σημασία, οὔτε τὸν προσέξεις, ἀλλά μπαίνεις, βγαίνεις καὶ κάνεις τίς δουλειές σου, πόσο θα καθίσει; Πρέπει νὰ εἶναι ἐντελῶς ἀνόητος για να καθίσει. Θα σηκωθεῖ νὰ φύγει.

Παρακαλώ, προσέξτε να τα καταλάβετε καλά αὐτά που λέμε. Θα ξεγλιτώσετε ἀπό πάρα πολλές ἄσχημες καταστάσεις. Ἂν με ρωτᾶτε ἐμένα, εἶναι μιά καλή εὐκαιρία ἐδῶ τώρα. Γι' αὐτό, στείλτε καὶ σημειώματα. Μόνο μήν ἀφήνετε τίποτε ατακτοποίητο καί παιδεύεστε ὕστερα. Διότι ἐὰν δὲν ξεκαθαρίσουν αὐτά, ἐὰν δὲν τὰ δεῖ κανείς τί εἶναι στην πραγματικότητα, αὐτά μπερδεύονται ὕστερα μέσα στην πίστη καὶ νομιμοποιοῦνται. Ἀντί δηλαδή να τὰ κάνει πέρα ή πίστη, ἡ ὅλη πνευματική προσπάθεια, αὐτά νομιμοποιοῦνται. Πάρα πολλά πράγματα πού εἶναι κόμπλεξ, πάρα πολλές καταστάσεις που εἶναι ἀρρωστημένες καταστάσεις, τις νομιμοποιεῖ κανείς με βάση το Εὐαγγέλιο, με βάση τη διδασκαλία τή χριστιανική, και θρονιάζονται μέσα στην ψυχή σαν ὡραῖες καί σπουδαῖες ἀρετές.

21-3-1993

Η ΑΠΛΗ ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΗ. ΑΛΛΑ ΕΧΕΙ ΧΑΣΕΙ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ, ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΙ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΝΤΑ, ΣΤΑ ΣΥΜΒΕΒΗΚΟΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ. ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΤΩΣΗ. ΔΕΧΘΗΚΑΜΕ ΕΝΑ ΠΑΡΑΣΙΤΟ ΣΑΝ  ΨΥΧΗ ΖΩΣΑ.ΚΑΤΙ ΑΝΟΥΣΙΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ. Η ΨΥΧΗ ΦΑΝΕΡΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΕΤΕΣ. ΣΗΜΕΡΑ ΟΜΩΣ ΑΚΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΒΟΗΘΑ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΝΕΟ ΕΑΥΤΟ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΣΙΤΑ. ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΟ. ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ. ΤΟ ΣΩΜΑ, ΣΑΝ ΤΗ ΓΗ ΒΓΑΖΕΙ ΖΙΖΑΝΙΑ, ΕΠΕΙΔΗ ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΘΑΡΙΖΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΡΩΜΙΕΣ, ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΑΣΠΕΣ. ΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ. Ο ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΜΟΣ ΛΟΙΠΟΝ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΙΔΙΩΣ ΤΟΥ ΒΑΘΟΥΣ ΜΑΣ ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ ΝΑ ΣΥΝΘΕΣΟΥΜΕ ΝΕΟ ΕΑΥΤΟ ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΟΤΩΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΟΥ ΔΙΨΑ ΚΑΙ ΠΕΙΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΑΡΙ, ΤΗΝ ΠΝΟΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου