Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2022

Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Ερμηνεία του Άσματος Ασμάτων (28)

 Συνέχεια από: Δευτέρα 22 Αυγούστου 2022

    ΛΟΓΟΣ Η'

(Ασμα Ασμ. 4,8 - 15)

«Έλα από το Λίβανο, νύμφη μου, έλα από το Λίβανο. 

Θα ρθείς και θα περάσεις από την αρχή της πίστης,

 από την κεφαλή του Σανίρ και Ερμών,

από τα κρησφύγετα των λιονταριών, από τα όρη που φωλιάζουν οι παρδάλεις.

Μας έδωσες θάρρος, αδελφή μας, νύμφη μας, 

μας έδωσες θάρρος μ' ένα από τα μάτια σου, 

με μία, με το περιδέραιό σου.

Πόσο πιο ωραία έγιναν τα στήθη σου, αδελφή μου, νύμφη μου, 

πόσο πιο ωραία από το κρασί έγιναν.

Η μυρωδιά απ' τα ρούχα σου πάνω από όλα τα αρώματα.

Κερήθρα είναι τα χείλη σου, νύμφη μου, και σταλάζουν,

μέλι και γάλα κάτω από τη γλώσσα σου·

και η μυρωδιά των ρούχων σου σα μυρωδιά λιβανιού. 

Κήπος κλεισμένος είσαι, αδελφή μου, νύμφη μου,

κήπος κλεισμένος, πηγή σφραγισμένη.

Όσα μου στέλνεις παράδεισος ροδιών και καρποί μηλιάς, 

κύπροι μαζί με νάρδους,

νάρδος και κρόκος, μοσχοκάλαμο και κανέλα,

με όλα τα ξύλα του Λιβάνου,

σμύρνα κι αλόη με όλα τα πρώτα αρώματα.

Πηγή του κήπου, πηγάδι του ζωντανού νερού, 

που κατεβαίνει με θόρυβο από το Λίβανο».

Αυτός που διηγήθηκε τα μεγάλα οράματα προς τους Κορινθίους ο μεγάλος Απόστολος, αυτός που διατύπωσε αμφιβολία για τη φύση του εαυτού του αν ήταν τον καιρό της μυσταγωγίας του στον παράδεισο σώμα η πνεύμα, δίνοντας μαρτυρία γι' αυτό λέει, «δεν νομίζω ότι έχω καταλάβει τον εαυτό μου, αλλ' ακόμη προχωρώ προς τα εμπρός ξεχνώντας όσα έχω περάσει», δηλώνει μ' αυτά ότι ακόμα κι έπειτα από εκείνο τον τρίτο ουρανό, που αυτός μόνο γνώρισε (ο Μωυσής δεν είπε τίποτε γι' αυτόν στη δημιουργία του κόσμου) κι έπειτα από το ανείπωτο άκουσμα των μυστικών του παραδείσου προχωρεί ακόμη πιο ψηλά και ποτέ δε σταματά ν' ανεβαίνει κάνοντας τέρμα της επιθυμίας του το αγαθό που πραγματοποιεί.

 Μας διδάσκει νομίζω μ' αυτά ότι από τη μακάρια εκείνη φύση των αγαθών βρίσκουμε μεγάλο μέρος πάντοτε, αλλ' ό,τι απομένει (το υπερκείμενο) είναι απειροπλάσιο από αυτό που κάθε φορά πετυχαίνουμε. Κι αυτό συμβαίνει αδιάκοπα σ' εκείνον που το μετέχει σε όλη τη διάρκεια των αιώνων στην πραγματοποίηση της επαύξησής τους με τα πάντοτε μεγαλύτερα. Ο καθαρός δηλαδή στην καρδιά, σύμφωνα με την αψευδή φωνή του Δεσπότου, βλέπει το Θεόν και πάντοτε κατανοεί τόσο όσο μπορεί να καταλάβει ανάλογα με τη δύναμη του. Η απεριόριστη όμως και απερίληπτη θεότητα παραμένει πέρα από κάθε κατανόηση. Γιατί αυτό που η μεγαλοπρέπεια της δόξης του δεν έχει πέρας, όπως βεβαιώνει ο προφήτης, αυτό είναι πάντοτε ίδιο και πάντοτε νοείται στο ίδιο ύψος έτσι ακριβώς και ο μεγάλος Δαβίδ που θέτει μέσα στην καρδιά της ωραίες ανυψώσεις και βαδίζει πάντοτε από δύναμη σε δύναμη φώναξε στο Θεό «εσύ είσαι, Κύριε, ο ύψιστος στον αιώνα». Νομίζω θέλει να πει με το λόγο αυτόν τούτο· ότι σε όλη την ατελεύτητη διάρκεια του αιώνα, όποιος έρχεται σ' εσένα γίνεται πάντοτε μεγαλύτερος κι ανώτερος από τον εαυτό του και η αύξησή του είναι πάντοτε ανάλογη με την προχώρησή του από αγαθό σε αγαθό, ενώ εσύ είσαι ο ίδιος, παραμένοντας ύψιστος στον αιώνα, και ποτέ δεν μπορείς να φανείς χαμηλότερος σε όσους ανεβαίνουν, επειδή είσαι πάντοτε εξίσου πιο πάνω και πιο ψηλά από τη δύναμη εκείνων που ψηλώνουν.

Αυτά λοιπόν νομίσαμε ότι διδάσκει ο Απόστολος για τη φύση των αφράστων αγαθών λέγοντας ότι το αγαθό εκείνο «δεν το είδε μάτι» ακόμα και αν το παρατηρεί συνεχώς (γιατί δε βλέπει πόσο είναι, αλλ' όσο μπορεί να δεχτεί το μάτι) «και αυτί δεν άκουσε» (πόσο είναι αυτό που δηλώνεται, ακόμα κι αν δέχεται πάντοτε το λόγο στ' αυτιά του) «και δεν το έβαλε ο νους του ανθρώπου» (ακόμα κι αν ο καθαρός στην καρδιά βλέπει με όλη του τη δύναμη). 

Γιατί αυτό που κάθε φορά κατανοούμε είναι βέβαια οπωσδήποτε μεγαλύτερο από όσα έχουμε κατανοήσει, δεν περιορίζει όμως μέσα του αυτό που ζητούμε, αλλά γίνεται αρχή για την επιτυχία των πιο ψηλών για όσους ανεβαίνουν. Γιατί ποτέ δεν μένει η επιθυμία εκείνου που ανεβαίνει σε όσα έχει γνωρίσει, αλλά με μια άλλη μεγαλύτερη επιθυμία ανεβαίνοντας πάλι η ψυχή διαδοχικά σε μια άλλη ανώτερη, οδεύει πάντοτε με τα πιο επάνω προς το απεριόριστο.

ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑ. ΦΕΥΓΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΩΖΕ ΤΗΝ ΕΠΑΡΣΗ ΣΟΥ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου