HANS URS VON BALTHASAR--ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ (THEO-LOGIK) (96)

Συνέχεια από Σάββατο 15, Ιουλίου 2023

HANS URS VON BALTHASAR
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ (THEOLOGIK)
Τρίτος Τόμος
ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ (DER GEIST DER WAHRHEIT)
(Οι δύο προηγούμενοι τόμοι: 1) Αλήθεια τού κόσμου (Wahrheit der Welt), 2) Αλήθεια τού Θεού (Wahrheit Gottes) )
Johannes Verlag, 1987
4. ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΙΟΚΒΕ
6. ΠΝΕΥΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟ

δ) Διάκριση των πνευμάτων (7η συνέχεια)

Όλα αυτά χρησιμεύουν για τη διάκριση των πνευμάτων εκεί όπου η πνευματική εξουσία συγκρούεται με την κοσμική δύναμη ή ισχύ. Δεν μπορούμε βέβαια να αφηγηθούμε εδώ τη δραματική και συχνά τραγική ιστορία αυτής τής αντιπαράθεσης μέσα στην ιστορία τής Εκκλησίας και να κατηγορήσουμε την Εκκλησία για κάποιες αδικοπραγίες της, που ήταν άλλωστε (λόγω τής «αναμείξεως» Εκκλησίας και Κράτους απ’ την εποχή τού Μεγάλου Κωνσταντίνου και τον Μεσαίωνα) σχεδόν αναπόφευκτες. Θα παρουσιάσουμε απλώς μερικές βασικές αναφορές στη σημερινή εποχή μας.

Κατ’ αρχάς πρέπει να ενστερνισθούμε τη διδασκαλία τής Καινής Διαθήκης για το ότι «δεν υπάρχει καμμιά εξουσία, που να μην προέρχεται απ’ τον Θεό» (Ρωμ. 13, 1) (( Ρωμ. 13, 1 κ.ε.: «Πάσα ψυχή εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω. ου γάρ έστιν εξουσία ει μή από Θεού· αι δέ ούσαι εξουσίαι υπό τού Θεού τεταγμέναι εισίν. ώστε ο αντιτασσόμενος τή εξουσία τή τού Θεού διαταγή ανθέστηκεν· οι δέ ανθεστηκότες εαυτοίς κρίμα λήψονται. οι γάρ άρχοντες ουκ εισί φόβος τών αγαθών έργων, αλλά τών κακών. θέλεις δέ μή φοβείσθαι τήν εξουσίαν; το αγαθόν ποίει, καί έξεις έπαινον εξ αυτής· Θεού γάρ διάκονός εστί σοι εις τό αγαθόν… απόδοτε ούν πάσι τάς οφειλάς, τώ τόν φόρον τόν φόρον, τώ τό τέλος τό τέλος, τώ τόν φόβον τόν φόβον, τώ τήν τιμήν τήν τιμήν. μηδενί μηδέν οφείλετε ει μή τό αγαπάν αλλήλους…» )) . Κι αυτό ισχύει μέχρι και για την εξουσία τών αντιχριστιανικών κοσμικών δυνάμεων· λέγεται στην Αποκάλυψη, ότι «τους (ή του) δόθηκε εξουσία», τόσο όσον αφορά στις αγγελικές υπάρξεις που βλάπτουν τη Δημιουργία (τους δαίμονες…), όσο και όσον αφορά στα αντίθεα θηρία – τον δαιμονικό Δράκοντα προπάντων, που μπορεί κι ο ίδιος να «δίνη», για ορισμένη κάθε φορά χρονική διάρκεια, εξουσία στο «Θηρίο»[ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ]. Η δύναμη που κυβερνά πάνω από όλες τις κοσμο-ιστορικές δυνάμεις βρίσκεται ωστόσο στον Θεό (Αποκ. 16, 9), που κανονίζει έτσι, σύμφωνα με την υπερέχουσα πρόνοιά του και με προοπτική την τελική του κρίση, και τις συγκρούσεις ανάμεσα στην αγία και την ανίερη δύναμη και ισχύ (( ! )) . Απ’ τους δε αγίους – που μπορεί κι αυτοί να «νικηθούν» απ’ τις αντίθεες δυνάμεις (13, 7) – απαιτείται προπαντός η «σταθερότητα» μέχρι και τον θάνατο, το να αντέξουν δηλ. τη μαρτυρική τους αποστολή (( Αποκ. 13, 7 κ.ε.: «και εδόθη αυτώ (στο θηρίο…) πόλεμον ποιήσαι μετά τών αγίων καί νικήσαι αυτούς, καί εδόθη αυτώ εξουσία επί πάσαν φυλήν καί λαόν καί γλώσσαν καί έθνος. καί προσκυνήσουσιν αυτόν πάντες οι κατοικούντες επί τής γής, ών ου γέγραπται τό όνομα εν τώ βιβλίω τής ζωής τού αρνίου τού εσφαγμένου από καταβολής κόσμου. Εί τις έχει ούς, ακουσάτω· εί τις εις αιχμαλωσίαν απάγει, εις αιχμαλωσίαν υπάγει· εί τις εν μαχαίρα αποκτέννει, δεί αυτόν εν μαχαίρα αποκτανθήναι. ώδέ εστιν η υπομονή καί η πίστις τών αγίων» … )) · εφ’ όσον την τελική μάχη δεν θα τη δώσουν αυτοί, αλλά ο ίδιος ο Λόγος, με το «αιματοβαμμένο του ιμάτιο» (19, 13). Κάτι περισσότερο από τη μαρτυρία δεν απαιτείται πουθενά από όποιον ακολουθεί τον Ιησού: αυτός είναι ο «τόπος» όπου «ενεργείται» η αρμόζουσα στον άνθρωπο και την «αξιοπρέπειά» του θρησκευτική ελευθερία, έστω κι αν η Αποκάλυψη μάς παρουσιάζει την ασπρόμαυρη και μόνον εικόνα «πίστεως ή πλάνης». Σ’ αυτήν την «ελευθερία» μπορεί βέβαια χριστιανικά να ανταποκριθή το αποφασιστικό και μόνο παράδειγμα μιας απόλυτης μαρτυρίας ζωής. Είναι δε ο ίδιος ο Ιησούς που επιβεβαιώνει τελικά, στην «Απολογητική», αυτή τη μαρτυρία στην εκκλησιαστική αγάπη, η οποία και καλείται να παρουσιάση και να καταστήση αξιόπιστη απέναντι στον κόσμο την τριαδική και σωτηριολογική αγάπη τού Ιησού (Ιωάν. 17, 23) (( Ιωάν. 17, 20 κ.ε.: «ου περί τούτων δέ ερωτώ μόνον, αλλά καί περί τών πιστευσόντων διά τού λόγου αυτών εις εμέ, ίνα πάντες έν ώσι, καθώς σύ, πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοί, ίνα καί αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση ότι σύ με απέστειλας. και εγώ τήν δόξαν ήν δέδωκάς μοι δέδωκα αυτοίς, ίνα ώσιν έν καθώς ημείς έν εσμεν, εγώ εν αυτοίς καί σύ εν εμοί, ίνα ώσι τετελειωμένοι εις έν, καί ίνα γινώσκη ο κόσμος ότι σύ με απέστειλας καί ηγάπησας αυτούς καθώς εμέ ηγάπησας…» - Δεν υπάρχει πράγματι κανένας «χώρος» για ενδιάμεσους «ποντίφηκες» σ’ αυτούς τούς λόγους τού Ιησού Χριστού… )) .

Εδώ γίνεται λοιπόν φανερό κάτι που σήμερα σπάνια το προσέχουμε και αφορά στην Εκκλησία: ότι δηλ. η Εκκλησία δεν προπαγανδίζει τίποτα, σε αντίθεση προς τις διάφορες «σέκτες», για τον εαυτό της. Δεν «διαφημίζεται», αλλά αφήνει μάλλον να ενεργή το μαρτυρικό της χάρισμα. Και το μόνο που εξετάζει προσεχτικά είναι το ποια μορφή τής μαρτυρίας της είναι η πιο αυθεντική κατά το πνεύμα τού Χριστού, και όχι η πιο «αποτελεσματική» σύμφωνα με τα κοσμικά μέτρα. Πρόκειται για μια θεολογική εδώ διαπίστωση, και μια σοβαρή ταυτόχρονα προειδοποίηση στην εποχή τής προπαγάνδας, της διαφήμισης, της επιστήμης τής «στρατολογήσεως» και της αυθ-επιβολής με όλα τα μέσα. Η πιο μεγάλη «στρατολογική» ισχύς τής Εκκλησίας βρίσκεται στο ότι δεν «στρατολογεί» επ’ ουδενί και ποτέ για τον εαυτό της. Κι η «φράση» αυτή καθίσταται γι’ αυτό σήμερα επίκαιρη, επειδή νεαρές εκκλησιαστικές «κινήσεις» έχουν (σε αντίθεση προς τα παλαιά μεγάλα τάγματα, που δεν έχουν καταθέσει παρά τη μαρτυρία τους) μιαν ισχυρή τάση, να «στρατολογούν» για τον εαυτό τους, με την απλοϊκή πεποίθηση, ότι μπορούν να εκπροσωπήσουν στη σημερινή εκκλησιαστική σύγχυση την αυθεντική κάθε φορά (λατινο)καθολική «γραμμή».

Η τάση αυτή μπορεί βέβαια να επικαλείται, με «καλή συνείδηση», την τελική επίκληση του Αυγουστίνου για την «εγκόσμια πτωχεία» απέναντι στις καταστροφικές καταληστεύσεις τών ηγεμονευόντων, καθώς και την παραδεδομένη μέσω τής Ιεράς Εξέτασης, αναφερομένην επίσης «στην εγκόσμια πτωχεία» πυρπόληση των παραβατών τής ορθής πίστης, αλλά και όλες τις υπόλοιπες, εξοργιστικές για μας σήμερα συμπλεύσεις και συμμείξεις πνευματικής και κοσμικής εξουσίας. Θα έπρεπε ωστόσο η σημερινή αυτή, τόσο ισχυρή τάση να αναρωτηθή, μήπως συνεχίζη και η ίδια τα ως άνω «ακροσφαλή» δεδομένα, όταν π.χ. ευθυγραμμίζεται «εξ απροόπτου», λόγω τής βασικής της επιδίωξης να κατακτήση εγκόσμιες θέσεις ισχύος – για να μπορέση «φυσικά» να διαδώση από εκεί αποτελεσματικότερα το Ευαγγέλιο –, με την εν γένει καταδικαζόμενη σήμερα κατεύθυνση, η οποία και προαπέστελνε στην εποχή τών μεγάλων κατακτήσεων το ξίφος, ώστε να «ελευθερώση» τον χώρο για τον επακολουθούντα Σταυρό. Η διάκριση των πνευμάτων δεν είναι ίσως σήμερα πουθενά πιο επίκαιρη απ’ ό,τι στον συγκεκριμένο τομέα. «Τους έδωσε (λοιπόν) εντολή, να μην πάρουν μαζί τους παρά ένα ραβδί για τον δρόμο: ούτε ψωμί, ούτε σακκούλι, ούτε χρήματα στο ζωνάρι, παρά μόνο τα πέδιλά τους, κι ούτε δύο χιτώνες…) (Μάρκ. 6, 8 κε.).

( συνεχίζεται )