Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024
Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024
Οι ισλαμοφασίστες σκοτώνουν χριστιανούς στη Γερμανία ! – Θρησκευτικό έγκλημα η δολοφονία του Φίλιππου Τσάνη στο Μίντεν – «Τον σκότωσαν γιατί φορούσε σταυρό»!
Ένας Σύρος μετανάστης είναι βασικός ύποπτος για την κτηνώδη δολοφονία - Συγγενής του Φίλιππου αποκάλυψε ότι γίνονται επιθέσεις σε άτομα που φορούν σταυρό!
Συντάκτης: Παντελής Λαμψιώτης
Έγκλημα θρησκευτικού μίσους από μουσουλμάνο μετανάστη φαίνεται ότι είναι η φρικιαστική δολοφονία του 20χρονου Έλληνα, Φίλιππου Τσάνη στην «ισλαμοκρατούμενη» Γερμανία! Ο Φίλιππος ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από συμμορία ατόμων το περασμένο Σάββατο, την ώρα που έφευγε από την τελετή αποφοίτησης της αδερφής του στο Μίντεν της Γερμανίας.
Οι Γερμανικές Αρχές έχουν συλλάβει έναν 18χρονο Σύρο μετανάστη που θεωρείται ο βασικός ύποπτος και είναι γνωστός στις αρχές για υποθέσεις ναρκωτικών και όχι μόνο. Η απαρηγόρητη μητέρα του Φίλιππου που δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει την τραγωδία που την βρήκε, μίλησε στον Alpha: «οι γιατροί προσπάθησαν να κάνουν τα πάντα για να σωθεί το παιδί. Προσευχόντουσαν όλοι για να γίνει καλά, αλλά τελικά ο Θεός θέλησε να τον πάρει», είπε συντετριμμένη.
Συγγενής του δολοφονημένου 20χρονου έκανε τη συνταρακτική αποκάλυψη ότι οι επιθέσεις από συμμορίες ισλαμιστών είναι συχνό φαινόμενο στην περιοχή και ότι οι μετανάστες στοχοποιούν αποκλειστικά τους χριστιανούς για να τους σκοτώσουν! Ο Φίλιππος φαίνεται σε σχετικές φωτογραφίες ότι φορούσε σταυρό σε εμφανή θέση, κάτι που ήταν αρκετό για τη συμμορία των ισλαμοφασιστών για να τον λιντσάρει και να τον δολοφονήσει!
«Τον χτύπησαν στο κεφάλι, έπεσε κάτω το παιδί λιπόθυμο και εκεί συνέχισαν να το χτυπάνε στο κεφάλι. Πήγε στο νοσοκομείο με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και διαπιστώθηκε πως ήταν κλινικά νεκρός» ανέφερε ο συγγενής του 20χρονου ο οποίος μίλησε ξεκάθαρα για επιθέσεις με θρησκευτικά κίνητρα: «Το πιο άρρωστο είναι ότι αυτά τα ανεβάζουν σε βίντεο και καμαρώνουν για αυτά που κάνουν. Όλα αυτά τα παιδιά φορούσαν σταυρό και ήταν Χριστιανοί. Πριν τον Φίλιππο έγιναν ξανά τέτοιες επιθέσεις, τρομοκρατικές τις λέμε εδώ στη Γερμανία. Πριν τον Φίλιππο είχαν σκοτώσει έναν 26χρονο, επίσης όπως και έναν αστυνομικό» ανέφερε.
Αυτά είναι τα εγκληματικά αποτελέσματα της ισλαμοποίησης της Ευρώπης που προωθούν οι Βρυξέλλες, εισάγοντας ορδές που πρεσβεύουν μια θρησκεία καθαρού μίσους. Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης (και άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες) πουλάει διεθνιστικά παραμύθια για «κυψέλες ενσωμάτωσης», οι φανατικοί ισλαμιστές έχουν ξεκινήσει «ιερές» δολοφονίες στις γειτονιές της Ευρώπης!
Ο χριστιανισμός στην Ευρώπη γίνεται το κόκκινο πανί για τους τρομο-μετανάστες του Ισλάμ, την ίδια στιγμή που πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες κλείνουν το μάτι στην «τζιχάντ», αφού κι ίδιοι επιχειρούν να εξαλείψουν τη χριστιανική ταυτότητα της Ευρώπης. Η γενοκτονία χριστιανών στην Αφρική και την Ασία για την οποία σιωπούν σκανδαλωδώς όλα τα παρατηρητήρια ανθρώπινων δικαιωμάτων, μεταφέρεται τώρα στην Ευρώπη μέσω της μαζικής λαθρομετανάστευσης.
Κι έτσι ένα ελληνόπουλο που ομολογούσε τη χριστιανική πίστη του, δολοφονήθηκε από κτήνη που μετέφεραν στην Ευρώπη τον σκοταδισμό των κρατών τους. Είχαμε και πρόσφατα το περιστατικό που σόκαρε τη Γερμανία με τον ισλαμιστή που δολοφόνησε εν ψυχρώ έναν αστυνομικό στο Μάνχαιμ, την ώρα που ο αστυνομικός προσπαθούσε να ακινητοποιήσει έναν διαδηλωτή αντι – ισλαμικής ιδεολογίας.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα η κυβέρνηση συνεχίζει να χρησιμοποιεί τη χώρα ως «χώρο» αποθήκευσης ισλαμικού μίσους για τον χριστιανισμό. Εάν γίνονται τέτοια θρησκευτικά εγκλήματα στη Γερμανία που έχει τους μηχανισμούς να δέχεται τους λιγότερο επίφοβους λαθρομετανάστες, φανταστείτε τι έχει να γίνει στην Ελλάδα αν ξεφύγει η κατάσταση. Έτσι όπως οδηγείται η κατάσταση, το να φοράς σταυρό ή να ομολογείς Χριστό στην – πάλαι ποτέ – χριστιανική Ευρώπη, σε μερικά χρόνια θα ισοδυναμεί με στοχοποίηση και καταδίκη. Και το χειρότερο είναι ότι αυτός ο διωγμός γίνεται με τις πλάτες των Βρυξελλών.
sportime.gr27 Ιούν 2024
https://aktines.blogspot.com/2024/06/blog-post_217.html
ΩΣ ΠΟΤΕ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΘΑ ΖΕΙΤΕ ΣΑΝ ΛΑΓΟΙ;
Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ.
του Roberto PECCHIOLI
Η κοινωνία μας πεθαίνει αλλά δεν το ξέρει ή μάλλον δεν θέλει να το μάθει. Σαν τη στρουθοκάμηλο που κρύβει το κεφάλι της στην άμμο για να μη βλέπει. Ένα παράδειγμα είναι η Ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών 2030, η οποία, πίσω από τις όμορφες λέξεις και την ελκυστική της συσκευασία, είναι βαθιά αντιγεννητική και αντι-ανθρώπινη. Ξεκινώντας από μια τρομερή έκφραση του Newspeak, τα ανεστραμμένα λόγια του κόσμου χωρίς αλήθεια: αναπαραγωγική υγεία, συνώνυμη με την έκτρωση. Καθαρό ψέμα: η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια και η διακοπή της δεν έχει τίποτα αναπαραγωγικό.
Η Δύση αυτοκτονεί χαρούμενα προσπαθώντας να επιβάλει τις τελικώς άρρωστες ανοησίες της στον υπόλοιπο κόσμο. Στον μολυβένιο ουρανό του τέλους του πολιτισμού - η μαζική μετανάστευση δεν θα σώσει τήν κόλαση αλλά θα επισπεύσει το πέρασμα - υπάρχει ανάγκη για οάσεις, για να ξαναβρούμε την ελπίδα, την εμπιστοσύνη, για να μην υποκύψουμε ή να αποσυρθούμε στον εαυτό μας. Περιπλανώμενοι στο διαδίκτυο σαν διψασμένοι αναζητώντας μια βρύση, καλωσορίζουμε με χαρά την κυκλοφορία κάποιων βιβλίων ενάντια στο ρεύμα, δύο στις Ηνωμένες Πολιτείες, επίκεντρο του υπαρξιακού σεισμού, το άλλο στην Ισπανία, πρώην προπύργιο της οικογένειας. Θυμούνται την ελπίδα, την επίπονη πρόκληση να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά, να παλέψουν για το μέλλον. Αναλύουν το σοβαρότερο πρόβλημα του παρόντος, που περιλαμβάνει όλα τα άλλα, την κατάρρευση του ποσοστού γεννήσεων, τον δημογραφικό χειμώνα με όλες τις καταστροφές που προκύπτουν, μαζί με το χαμηλό ποσοστό γάμου και την οικογενειακή αστάθεια.
Όταν εγκαθίσταται το τίποτα, το μη ον προτιμάται από το είναι. Αυτή είναι η διατριβή του La extincòn de los hijos, η εξαφάνιση των παιδιών, του José Ignacio Leániz, ένας τίτλος που είναι μια γροθιά στο στομάχι. Ο υπότιτλος, που θυμάται η εικόνα του εξωφύλλου, είναι The Return of the Piper of Hamelin. Το παραμύθι των αδερφών Γκριμ λέει για έναν άντρα που, μέ τόν ήχο τού αυλητή, ελευθερώνει μια πόλη γεμάτη ποντίκια. Εφόσον ο μπουργκάς δεν τον πληρώνει, για εκδίκηση καταφέρνει να τον ακολουθήσουν μαγεμένα από τη μουσική τα παιδιά της πόλης και να τα κάνει να καταλήξουν σαν τους αρουραίους. Μια πολύ σαφής μεταφορά.
Για χιλιετίες η γέννηση των παιδιών χαιρετίστηκε με χαρά και γιορτή. Ήταν ο 20ός αιώνας που άλλαξε τα πάντα. Όταν η απουσία προτιμάται από το είναι, κυριαρχεί ο μηδενισμός: κύριοι του πεπρωμένου μας με θέα το τίποτα. Η πλειοψηφία των νέων όχι μόνο δεν έχει καμία πρόθεση να παντρευτεί και να φτιάξει ένα σχέδιο σάν ζευγάρι, αλλά απορρίπτει με τρόμο την πιθανότητα να κάνει παιδιά. Πάρα πολλές ευθύνες, απώλεια του τύπου ελευθερίας που προτείνει η κυρίαρχη σκέψη, ο φόβος για οποιαδήποτε οριστική σχέση: είσαι γονιός για πάντα. Υπάρχει μια γυναικεία τάση που ονομάζεται child-free, δηλαδή ζωή «ελεύθερη» από παιδιά. Οι πιθανοί πατέρες δεν ξεστομίζουν λέξη: ανευθυνότητα συν αδιαφορία. Η συνέχεια της καταγωγής, που συμβολίζεται με υπερηφάνεια για τη μετάδοση του επωνύμου, δεν έχει πλέον σημασία. Τι συνέβη για να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι κάθε ανθρώπινη ζωή είναι ένα δώρο σε σημείο να προτιμούν τα σκυλιά και τις γάτες από τα παιδιά; Τι κάνει τους νέους να μην θέλουν πλέον να παντρεύονται; Τι κάνει τα παιδιά να θεωρούνται βάρος, αλλά και κίνδυνος για το περιβάλλον;
Η άμβλωση γίνεται καθολικό δικαίωμα με το αντρικό χειροκρότημα. Είναι ένα δυσοίωνο σημάδι του τέλους. Ωστόσο, ζούμε με αυτό, το έχουμε συνηθίσει χωρίς αντίθεση. Η συζήτηση κλείνει με τη σιωπή. Αυτό συνοδεύεται από το όραμα του ανθρώπου ως εχθρού της Γαίας, του ανιμιστικού ονόματος της Γης: οι άνθρωποι αποτελούν απειλή για τον πλανήτη. Τα αντιναταλιστικά σύνεργα συνοδεύονται από την κλιματική αποκάλυψη. Καλύτερα να απέχεις από την τεκνοποίηση, όπως οι μεσαιωνικοί Καθαροί για τους οποίους το σεξ ήταν η παγίδα του πνεύματος που έστησε ένας κακός Θεός. Αντικαθιστούμε τα παιδιά με κατοικίδια, αποφεύγουμε το πρόσωπο άλλων ανθρώπων. Ένα σημαντικό στοιχείο για το οποίο ελάχιστα προβληματίζει είναι ότι γενικά τα ζώα που αντιμετωπίζονται ως υποκατάστατα παιδιών, εξανθρωπισμένα και περιποιημένα, δεν επιβιώνουν. Άλλο ένα αφύσικο στοιχείο.
Οι περισσότεροι νέοι δεν έχουν αδέρφια. Πώς να εκπλαγούμε που δεν υπάρχει αλληλεγγύη, μοίρασμα, κοινότητα, αν δεν το έχουν ζήσει ποτέ; Ποιος ξέρει αν μια σύγχρονη Γαλλική Επανάσταση θα διακήρυττε την αδελφοσύνη σε έναν ορίζοντα μοναχοπαίδων, αμοιβαίων εχθρών σε μόνιμο ανταγωνισμό. Γινόμαστε επίσης μια κοινωνία χωρίς παππούδες και γιαγιάδες. Αύριο όσοι ζουν χωρίς παιδιά θα χάσουν και αυτή την εμπειρία. Ο αριθμός των μελών της οικογένειας καταρρέει ενώ οι στατιστικές θεωρούν «πυρήνα» και τον αυξανόμενο στρατό των μοναχικών. Κανείς δεν θα μας κάνει τα στραβά μάτια, ούτε θα νοιαστεί απλώς για την ύπαρξή μας. Μια βόλτα στους πάγκους του σούπερ μάρκετ αρκεί για να δεις την αλλαγή: όλο και περισσότερες μονές μερίδες για άγαμους με κατοικίδια με λουρί. Οι διάδρομοι των προϊόντων για κατοικίδια επεκτείνονται, ο χώρος για βρεφικές τροφές στενεύει.
Αυτό το κάψιμο της ψυχής είναι αγκυροβολημένο σε μια ζωή χωρίς πίστη -όχι μόνο θρησκευτική- χωρίς ελπίδα, χωρίς στοιχήματα στο μέλλον, για το οποίο έχουμε ένα σκοτεινό, οδυνηρό όραμα. Η κρίση της πατρικής φιγούρας συνδέεται με την απώλεια της ιδέας του χριστιανικού Θεού. Τα κλειδιά για την ανάκαμψη του ποσοστού γεννήσεων βρίσκονται στις χαμένες υπαρξιακές πεποιθήσεις. Τα παιδιά είναι μια προβολή στο αύριο, εμπιστοσύνη. Χωρίς την ανάκτηση μιας αίσθησης ζωής προσανατολισμένης στο μέλλον, στη μετάδοση, στην αισιοδοξία -τόσο ισχυρή στους μεσογειακούς λαούς μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες- δεν υπάρχουν κληρονόμοι. Η κοινωνία δεν μπορεί να ξαναγεννηθεί αν δεν αλλάξουν οι βασικές ιδέες.
Το μήνυμα ενισχύεται στα δύο αμερικάνικα βιβλία, κοινωνιολογικού χαρακτήρα. Τα παιδιά της Χάνα, οι γυναίκες αμφισβητούν το ποσοστό γεννήσεων της Catherine R. Pakaluk είναι η ιστορία πολύτεκνων μητέρων. Κανονικότητα στις παραδοσιακές κοινωνίες, μια εξαίρεση που χλευάζεται και αγνοείται σήμερα. Η προσέγγιση του Palakuk είναι καινοτόμος: δεν εστιάζει σε οικονομικά μέτρα για την καταπολέμηση του ποσοστού γεννήσεων, αλλά στους βαθείς λόγους που οδηγούν ορισμένους να αποκτήσουν πολλούς απογόνους. Το ερώτημα είναι: πώς αντιμετωπίζονται σήμερα η ανθρώπινη ζωή και τα παιδιά; Το κείμενο περιέχει σε βάθος συνεντεύξεις με δεκάδες γυναίκες με τουλάχιστον πέντε παιδιά, ένα υπόλοιπο τμήμα του πληθυσμού (λιγότερο από 5 τοις εκατό στις ΗΠΑ).Ο στόχος είναι να ανακαλύψουμε τι κινεί τα κεφάλια και τις καρδιές αυτών των γυναικών που πάνε ενάντια στην τάση.
Οι κοινοί παρονομαστές των ανθρώπων της πιο διαφορετικής καταγωγής, των κοινωνικών τάξεων και των θρησκευτικών ομολογιών είναι: η πίστη ότι ένα παιδί είναι πάντα ένα δώρο. ότι τα παιδιά δίνουν νόημα και σκοπό στη ζωή πολύ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο (εργασία, καριέρα, χρήματα). πίστη και θρησκευτική πρακτική. Το τέταρτο στοιχείο είναι η εμπιστοσύνη στον σύζυγο: δεν υπάρχει φόβος εγκατάλειψης ή διαζυγίου, ο σύζυγος έχει εμπιστοσύνη ανεξάρτητα από την κατανομή των καθηκόντων ή το ποιος φέρνει τα χρήματα στο σπίτι. Ένας ύμνος στην αλληλεγγύη, τη μητρότητα (και την πατρότητα) που παραδόξως μοιράζεται τίς τελευταίες ιδέες μιας άθεης και λεσβίας φεμινίστριας, της Camille Paglia, συγγραφέα του περίφημου Sexual Personae. Η Paglia επανεξέτασε πρόσφατα την επιλογή της μητρότητας και σημείωσε ότι για πολλές γυναίκες - ειδικά από την εργατική τάξη - η εργασία που νοείται ως εκπλήρωση δεν αποτελεί προτεραιότητα.
Παντρεύομαι; Γιατί οι Αμερικανοί πρέπει να αμφισβητήσουν τις ελίτ? Η δημιουργία νέων οικογενειών και η διάσωση του πολιτισμού από τον Brad Wilcox αναλύει τους σταθερούς γάμους, κάτι σπάνιο στις ΗΠΑ όπου περισσότεροι από ένας στους δύο γάμους καταλήγουν σε διαζύγιο. Η συζυγική σταθερότητα είναι το στοιχείο που επηρεάζει καθοριστικά την πορεία των παιδιών. Ο Wilcox προσδιορίζει τέσσερα προφίλ μεταξύ εκείνων που διατηρούν σταθερούς γάμους: άτομα που έχουν συντηρητικές πολιτικές και κοινωνικές αξίες. θρησκευτικοί άνθρωποι· Αυτούς που αποκαλεί σκληρούς, μάχιμους (αγωνιστές), με γυμναστική και καλούς οικονομικούς πόρους. Τέλος, Αμερικανοί ασιατικής καταγωγής γιατί συνδυάζουν σταθερή οικογενειακή συνοχή και ηθική (μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών με αμοιβαία φροντίδα και παρουσία παππούδων), αφοσίωση στις νέες γενιές, καθώς και έντονη προσοχή στα παιδιά στη μελέτη και στις υπαρξιακές αξίες.
Ο Wilcox εξετάζει την αλλαγή στη νοοτροπία που συνέβη από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του 1980. τήν μετάβαση από το εμείς στο εγώ. Το σαμποτάζ του βασικού θεσμού κάθε κοινωνίας που επιδιώκει να επιβιώσει, του γάμου. η διάδοση μιας σειράς ιδεών -σε μεγάλο βαθμό της ανώτερης μεσαίας τάξης- που αποδείχθηκαν ψευδείς και καταστροφικές. Ο πρώτος αρνητικός μύθος ήταν ότι ο γάμος δεν ήταν καθόλου ευεργετικός για τη συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών και των ανδρών. Μόνος σου ζεις καλύτερα: είσαι πιο πλούσιος, έχεις καλύτερη επαγγελματική προβολή και μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή. Τα γεγονότα έχουν αποδείξει την αναλήθεια του. Η απέχθεια για το γάμο και η εξιδανίκευση του single εξηγείται επίσης από τον φόβο του διαζυγίου μεταξύ πολλών ανδρών, που φοβούνται ότι θα μείνουν χωρίς τίποτα, καθώς και από το φεμινιστικό αξίωμα "εμείς οι γυναίκες μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα τέλεια". η επαγγελματική ζωή (καριέρες, επιτυχία που αφορά τελικά μικρές μειονότητες, άνδρες ή γυναίκες) είναι αυτό που πραγματικά «εκπληρώνει», όχι η σχέση με αυτούς που αγαπάμε και μας αγαπούν. Το ίδιο συμπέρασμα -παρά την ιδανική απόσταση- της Paglia και της Nancy Η Fraser, μια άλλη φεμινίστρια που έχει εν μέρει επιστρέψει στα βήματά της.
Ο δεύτερος μύθος αποτελείται από μοντέλα οικογένειας στα οποία το πάθος και τα χρήματα είναι τα συστατικά στοιχεία της σχέσης και όχι η σταθερότητα ενός γάμου που βασίζεται στην αμοιβαία δέσμευση που τείνει να είναι οριστική. Το τρίτο αναφέρεται στην ιδέα μιας αδελφής ψυχής και μιας αγάπης της οποίας η διαδρομή καθορίζεται από τον συναισθηματισμό («αρκεί να με κάνεις ευτυχισμένο»). Ένα οπλοστάσιο φανταστικών και πραγματικών ιστοριών για να διδάξει κανείς ότι αγαπά αυθεντικά «να νιώθεις πεταλούδες στο στομάχι», μια ατελείωτη εφηβεία που δεν ακολουθείται από ωριμότητα. Το αποτέλεσμα είναι υπερβολικές προσδοκίες, αδυναμία αντιμετώπισης των δυσκολιών, απογοήτευση που κάνει το διαζύγιο και την εγκατάλειψη τη μόνη διέξοδο, ακολουθούμενη από πικρία και δυσπιστία στις νέες σχέσεις. Σε αυτά τα εύθραυστα θεμέλια, η κρίση του γάμου, η επιλογή να μην κάνουν παιδιά και, όταν υπάρχουν παιδιά, ο κίνδυνος να γίνουν διακυβεύματα ατελείωτων πολέμων είναι προφανής.
Οι πυλώνες πάνω στους οποίους μπορούμε να ξαναχτίσουμε είναι να αντιπαραθέσουμε εμάς στο «εγώ», αυτό που μοιράζεται με τον εαυτό, πολύ δύσκολο σε μια εποχή εγωισμού, ναρκισσισμού, χωριστών λογαριασμών, φασαριόζικης λογιστικής για το να δίνεις και να παίρνεις. Αναγνωρίστε ότι η πατρότητα και η μητρότητα δεν είναι παγίδες για την ευτυχία, αλλά προσθέτουν νόημα και σκοπό στη ζωή (όπως δηλώνουν οι γυναίκες που ρωτήθηκαν από τον Pakaluk), χωρίς να ισχυρίζονται ότι είναι ιδανικοί γονείς ή ότι έχουν τέλεια παιδιά. Ένας άλλος πυλώνας είναι η δέσμευση στη σχέση, μετατρέποντας την πίστη και την πίστη σε συγκεκριμένες αξίες. Ένα άλλο είναι να δώσουμε στους άνδρες τον ρόλο της προστασίας, της ευθύνης και της οικογενειακής κατεύθυνσης. Τέλος, και για τον Wilcox, η πίστη και η θρησκευτική πρακτική βοηθούν τη συζυγική και οικογενειακή σταθερότητα.
Κοινή λογική: η ιστορία των γονιών και των παππούδων μας. Το πρόβλημα είναι ότι χρειαζόμαστε μια επανάσταση, ή μάλλον μια αντεπανάσταση. Από αξίες, αρχές, προοπτικές. Πολύ απίθανο, στην έρημο που φωτίζεται από φώτα που τυφλώνουν και μετά σε αφήνουν στο σκοτάδι. Αλλά δεν υπάρχει άλλη λύση. Τα προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν με τις νοοτροπίες που τα παρήγαγαν. Η κρίση της οικογένειας, η κατάρρευση του οικογενειακού θεσμού δεν μπορούσαν παρά να οδηγήσουν σε μείωση των ποσοστών γεννήσεων και υπαρξιακή αγωνία για τους λίγους που έρχονται στον κόσμο. Ο αφανισμός των παιδιών δεν θεραπεύεται με οικονομικές διατάξεις, ακόμα κι αν είναι αναγκαίες. Είτε θα ανατρέψουμε αυτήν την κοινωνία - ο Τιτανικός βυθίζεται ενώ η ορχήστρα παίζει και οι επιβάτες χορεύουν - είτε ο αφανισμός των παιδιών θα είναι η λογική συνέπεια του κακού της ζωής. Ξεκινώντας πάλι από την αρχή: μητέρα, πατέρας, παιδιά, οικογένεια, κοινότητα. Η ζωή.
Τεχνητή νοημοσύνη. Ευκαιρία ή εφιάλτης; Ρόμπερτ Πεκιόλι
Από τις αρχές Δεκεμβρίου, ποτάμια μελανιού ρέουν για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας τεχνολογίας που προχωρά με αυξανόμενη ταχύτητα, εκ των οποίων το ChatGPT αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος. Ο δικός του δημιουργός, ο Σαμ Άλτμαν, ο Μπιλ Γκέιτς - που έχει επενδύσει μεγάλα ποσά σε αυτό - καθώς και ο Μασκ και μεγάλος αριθμός επιστημόνων, που ανησυχούν για τους πιθανούς κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ζητούν να τεθούν όρια στη νέα τεχνολογία. Οι πιο σοβαροί κίνδυνοι είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη καταλήγει να ξεφεύγει από τον ανθρώπινο έλεγχο - το ον που τη συνέλαβε και τη δημιούργησε - καθώς και η πιθανότητα να πέσει σε «λάθος» χέρια. Ο κίνδυνος είναι ότι ο έλεγχος ξεφεύγει από τα χέρια του μεταμοντέρνου Doctors Strangelove και η μηχανή καταλήγει να κυριαρχεί αυτόνομα σε ό,τι έχει απομείνει από τον άνθρωπο. Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης προκύπτει ο ανταγωνισμός μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ. Ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους επιστήμονες, ο φυσικός, κοσμολόγος και μαθηματικός Stephen Hawking, σκέφτηκε ότι η δημιουργία της «σκεπτόμενης μηχανής ακούγεται σαν θάνατος για την ανθρωπότητα, καθώς στο μέλλον μπορεί να αναπτύξει τη δική της ανεξάρτητη βούληση, σε σύγκρουση με τη δική μας». Ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι η κακία αλλά η ικανότητα. «Μια υπερ-έξυπνη τεχνητή νοημοσύνη θα είναι εξαιρετικά καλή στην επίτευξη των στόχων της και αν αυτοί δεν ευθυγραμμιστούν με τους δικούς μας, θα έχουμε πρόβλημα», κατέληξε.
Το άγνωστο είναι ότι η επιστήμη και η τεχνολογία απελευθερώνουν άγνωστες και ανεξέλεγκτες δυνάμεις στη σχέση με μια ανθρωπότητα υβριδοποιημένη με τη μηχανή, τροφοδοτώντας τη σύγχυση μεταξύ φυσικού και τεχνητού, ελλείψει ηθικών και αξιακών πυξίδων. Χρειαζόμαστε έναν χάρτη, μια έρευνα μιας καινοτομίας, που μπορεί να αλλάξει ριζικά την ανθρώπινη κατάσταση. Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό: Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας κλάδος της τεχνολογίας πληροφοριών που εργάζεται στη δημιουργία συστημάτων ικανών να εξοπλίζουν μηχανές με χαρακτηριστικά που θεωρούνται «ανθρώπινα», όπως οπτικές, χωροχρονικές αντιλήψεις και ικανότητες λήψης αποφάσεων. Πρόκειται για συσκευές που πληρούν τις προϋποθέσεις για τον ορισμό της νοημοσύνης που προτείνεται από τη θεωρία του Gardner. Ο ψυχολόγος Howard Gardner εντόπισε εννέα μορφές ανθρώπινης νοημοσύνης: διαπροσωπική, ενδοπροσωπική, γλωσσολογική-λεκτική, λογικο-μαθηματική, μουσική, νατουραλιστική (φυσιοκρατική), εικαστικό-χωρική (οπτικοχωρική), σωματικό-κιναισθητική και φιλοσοφικό-υπαρξιακή. Η τεχνητή νοημοσύνη διεισδύει σε όλες τις περιγραφόμενες περιοχές της ανθρώπινης νοημοσύνης, με την τάση να ξεπερνά τις ικανότητές μας.
Υπάρχει ανάγκη για σοβαρή συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, ειδικά καθώς οι κίνδυνοί της ανησυχούν τους ίδιους τους δημιουργούς. Ο Άλτμαν είπε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα «επαναπροσδιορίσει την κοινωνία όπως την ξέρουμε τώρα», κάτι που τον τρομάζει. Αυτή η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να είναι «η καλύτερη εφεύρεση που έχει δημιουργήσει ποτέ η ανθρωπότητα», αλλά ο δρόμος για τη βελτίωση της ζωής μας θα μπορούσε να υπονομευθεί εάν «τα αναγνωρισμένα λάθη της αξιοποιηθούν ως όπλο παραπληροφόρησης, για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο ή άλλες διεστραμμένες πρακτικές». Τα μοντέλα που παράγονται μέχρι στιγμής λειτουργούν μέσω της απαγωγικής συλλογιστικής και μπορούσαν να δηλώσουν με σιγουριά τα επινοημένα πράγματα σαν να ήταν γεγονότα. Για τον Μπιλ Γκέιτς, «τα υπερέξυπνα AI μπορεί να είναι σε θέση να θέτουν τους δικούς τους στόχους. Θα μπορούσε μια μηχανή να αποφασίσει ότι οι άνθρωποι αποτελούν απειλή, να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα συμφέροντά τους είναι διαφορετικά από τα δικά μας ή απλώς να σταματήσει να ενδιαφέρεται για εμάς;». Μια ερώτηση που τέθηκε από έναν γνώστη αυτού του επιπέδου, ακούγεται σαν απειλητική δήλωση. Ο ίδιος ο Χόκινγκ, το 2014, όταν η τεχνολογία AI ήταν ακόμη στα σπάργανα, προειδοποίησε ότι «η ανάπτυξη μιας πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημαίνει το τέλος της ανθρώπινης φυλής. Οι άνθρωποι, όντα που περιορίζονται από την αργή βιολογική τους εξέλιξη, δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν τις μηχανές και θα είναι ξεπερασμένα».
Μπροστά σε τέτοια ανησυχητικά στοιχεία, προκαλεί έκπληξη -αλλά όχι πάρα πολύ, δεδομένου του προοδευτικού περιορισμού των χώρων συζήτησης- το γεγονός ότι δεν υπάρχει μια αρθρωμένη και δημόσια συζήτηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη, μακριά από την εξειδίκευση των μυημένων. Εν τω μεταξύ, η εφαρμογή ChatGPT έχει αποκλειστεί στην Ιταλία λόγω αμφιβολιών σχετικά με τη συλλογή και τη διαχείριση των δεδομένων χρήστη, ένα άλλο πρόβλημα ελευθερίας και απορρήτου που συνδέεται με την ικανότητα των τεχνητών συσκευών να επεξεργάζονται δεδομένα και μεταδεδομένα, με όλες τις συνέπειες -όχι μόνο προγνωστικές- που απορρέουν από αυτήν. Εάν είναι θεμιτό να συγχαρούμε την ανθρώπινη νοημοσύνη, ικανή να επεξεργαστεί ένα τεχνητό αντίγραφο του εαυτού της με πολύ υψηλότερες δυνατότητες· αν είναι δυνατόν να περιμένουμε από την τεχνητή νοημοσύνη τη λύση κάποιων προβλημάτων και ορίων-περιορισμών του είδους μας, είναι εξίσου σημαντικό να αναρωτηθεί κανείς για τους κινδύνους που αφορούν όχι μόνο τον απλό παρατηρητή, που μπερδεύεται από το τεράστιο μέγεθος της πρόκλησης, αλλά και τους ίδιους τους επιστήμονες. Πάνω απ 'όλα, απαιτείται επειγόντως μια ηθική κρίση που μεταφράζεται σε δεσμευτικούς και επαληθεύσιμους κανόνες-πρότυπα. Όλοι οι συναγερμοί που πολλαπλασιάστηκαν τους τελευταίους μήνες δεν κατάφεραν να αξιολογήσουν την ικανότητα της τεχνητής νοημοσύνης να σχηματίζει, να αναδιατυπώνει, να τροποποιεί και κατά συνέπεια να διαχειρίζεται τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων με χειριστικό τρόπο. Μπορεί να φαίνεται υπερβολή και ίσως να μην είναι η πρόθεση των δημιουργών, αλλά είναι γεγονός ότι η σχέση με τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης ως προς τους ανθρώπους, με πραγματικούς διαλόγους, οδηγεί αναπόφευκτα στην αλλαγή της ανθρώπινης σκέψης προκαθορίζοντας το περιεχόμενό της. Η σχέση είναι άνιση, εξαιρετικά ανώτερη από την ανθρώπινη σχέση μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Ο νόμος του Gabor προειδοποιεί ότι εάν κάτι είναι τεχνικά εφικτό, δεν θα υπάρχουν νόμοι, γραπτοί ή ηθικοί, που να σταματούν την έρευνα και την πρακτική εφαρμογή. Κατά συνέπεια, οι πιθανές εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης, κυρίως η ικανότητα τροποποίησης σκέψεων, ιδεών, μορφών και κριτηρίων της ανθρώπινης σκέψης, θα τείνουν να αγνοούν τις συνέπειες. Εάν τροποποιηθούν κριτήρια και έννοιες, οι ανθρώπινες συμπεριφορές θα χειραγωγούνται με αυξανόμενη ένταση, κατά την κρίση όσων «σχηματίζουν» τήν A.I. (δηλαδή τής δίνουν περιεχόμενο).
Όλα αυτά είναι τόσο ενοχλητικά για την ανθρώπινη ελευθερία όσο η πιθανότητα η τεχνητή νοημοσύνη να ξεπεράσει τη νοημοσύνη μας σε όλες τις πτυχές της. Η ικανότητα διαμόρφωσης σκέψεων και κριτηρίων, άρα και συμπεριφορών, έχει πλέον επιτευχθεί, με όλους τους κινδύνους. Πρώτα απ' όλα, ο άνθρωπος αφήνεται στο έλεος του τεχνητού μηχανισμού (συγκεκριμένα, όποιου τον κατέχει και τον ελέγχει), με μια περαιτέρω επικίνδυνη συνέπεια, την απώλεια δεξιοτήτων και ικανοτήτων που προκύπτουν από τη μακροχρόνια δουλειά πολιτισμού και γνώσης. Όταν ο άνθρωπος άρχισε να χρησιμοποιεί αριθμομηχανές (πρώτα μηχανικές και μετά ψηφιακές), εγκατέλειψε τη νοητική αριθμητική καιτις μαθηματικές διαδικασίες που μαθαίνονταν με κόπο. Όλοι βιώνουν την απώλεια της αριθμητικής, των νοητικών και γραπτών δεξιοτήτων. Πολλοί σήμερα αισθάνονται άβολα με μια απλή διαίρεση με δεκαδικούς. Ίδια μοίρα για τη απώλεια μνήμης: Ας σκεφτούμε τον μειούμενο αριθμό τηλεφωνικών αριθμών, διευθύνσεων, γενικών εννοιών που θυμόμαστε απ' έξω. Ούτως ή άλλως είναι όλα στη μνήμη του υπολογιστή και τά smartphone είναι μόλις ένα κλικ μακριά. Πολλοί μαθητές δεν θυμούνται πλέον καν πώς εκτελούνται ορισμένες λειτουργίες· διδάσκονται αποκλειστικά να χρησιμοποιούν την τεχνητή συσκευή, εγκαταλείποντας τις τεχνικές, τις γνώσεις και τις δεξιότητες -της μνήμης και της μάθησης- που καθιστούν δυνατή την κατανόηση και την εκτέλεση υπολογισμών, τη διατύπωση σκέψεων και υποθέσεων, την διατήρηση, την επεξεργασία και τη μετατροπή δεξιοτήτων και γνώσεων σε πολιτισμό. Είναι περιττά: το μηχάνημα φροντίζει γι' αυτό. Όλοι χρησιμοποιούμε τον ψηφιακό υπολογιστή. υπολογιστές, φύλλα Excel, ενώ πιο εξελιγμένες εφαρμογές λύνουν άμεσα οποιαδήποτε εξίσωση ή πολύπλοκο υπολογισμό, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση εκτός από την πληκτρολόγηση των αριθμών που συνθέτουν το προς επίλυση πρόβλημα.
Η τεχνητή νοημοσύνη προχωρά παραπέρα: στις νέες εφαρμογές αρκεί να απευθύνεστε προφορικά στο μηχάνημα – δεν χρειάζεται πλέον να γράφετε – για να λαμβάνετε απαντήσεις σε χιλιοστά του δευτερολέπτου σε κάθε ερώτηση για οποιοδήποτε θέμα. Ακριβείς απαντήσεις, ναι, περιεκτικές, ίσως, αλλά σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένες από το ποιος έκανε τον αρχικό προγραμματισμό. Είτε μιλάμε για ένα βιβλίο είτε για μια ιδέα, για την κλιματική αλλαγή ή για ιστορικά γεγονότα, η απάντηση θα γίνει αποδεκτή ως καθαρός χρυσός, μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια από τον άνθρωπο που δεν έχει πια συνηθίσει να συλλογίζεται, να σκέφτεται, να διατυπώνει κρίσεις. Η απάντηση είναι αναγκαστικά προκατειλημμένη: είναι η ιδέα του ποιος προγραμμάτισε τη συσκευή ή ποιος την ελέγχει. Το μέλλον είναι ακόμη χειρότερο: τα επιτεύγματα της κυβερνητικής σημαίνουν ότι οι μηχανές είναι ολοένα και πιο ικανές να αναπαράγονται. Έτσι εξήγησε ένας από τους ιδρυτές της νέας επιστήμης, ο Norbert Wiener: «Τα πολλά αυτόματα της σημερινής εποχής συνδέονται με τον έξω κόσμο τόσο ως προς τη λήψη εντυπώσεων όσο και ως προς την εκτέλεση ενεργειών. Περιέχουν αισθητήρια όργανα, τελεστές και το ισοδύναμο ενός νευρικού συστήματος για τη μεταφορά πληροφοριών από το ένα στο άλλο. «Τι θα γίνει με εμάς εάν η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορέσει πραγματικά να πάρει τον έλεγχο του εαυτού της και να διατυπώσει κρίσεις για το ατελές πλάσμα που θέτει ερωτήσεις και απαιτεί λύσεις; Θα έχει μια απάντηση σε κάθε ερώτηση που θα πιστεύουμε ως χρησμό, εγκαταλείποντας τη σκέψη. Μια συνέπεια – πέρα από τους κινδύνους μιας τεχνητής νοημοσύνης που έχει γίνει αυτόνομη από τους εφευρέτες της – είναι η γέννηση μιας διπλής ανθρωπότητας. Από τη μια πλευρά, η μειοψηφία αυτών που κατέχουν, ελέγχουν, προγραμματίζουν την τεχνητή νοημοσύνη, από την άλλη, η τεράστια πλειοψηφία των απλών ιδιωτών χρηστών που στερούνται την αυτονομία, την κρίση, και επομένως την ελευθερία και - τελικά - την ανθρωπιά. Επιπλέον, τα μηχανήματα δεν αναφέρουν πηγές και αν αναφέρουν (αυτό συμβαίνει με το Perplexity AI, ένα πλαίσιο συνομιλίας που ειδικεύεται στην έρευνα) είναι αυτοαναφορικές, επιλεγμένες από τον ίδιο αλγόριθμο.
Για να μην αναφέρουμε τα χονδροειδή λάθη στις συνομιλίες GPT, όταν, για παράδειγμα, σηματοδοτούν την ανυπαρξία διάσημων βιβλίων που εκδόθηκαν από αναγνωρισμένους συγγραφείς· ή συνοψίζουν τη σκέψη με τρόπο που συχνά είναι αντίθετος από την αληθινή ρήση και σκέψη ενός συγγραφέα. Όσοι κατέχουν θέματα στα οποία ένα ρομπότ έχει συμβουλευτεί την τεχνητή νοημοσύνη αναφέρουν ψέματα και παραποιήσεις, αρνητικά σχόλια σχετικά με τις «κατευθυντήριες γραμμές» (πάντα πολιτικά ορθές) με τις οποίες προγραμματίστηκε.
Εφόσον η ανθρώπινη λογική είναι ο νόμος της ελάχιστης προσπάθειας, δεν θα διδάσκεται πλέον στην πλειοψηφία, όπως συμβαίνει με τα μαθηματικά, την ιστορία, τη γεωγραφία, τη λογική, τη γραμματική, τη φιλοσοφία. Κανείς δεν θα κάνει μαθήματα ηθικής. Εκείνη την ημέρα - αν δεν έχει ήδη συμβεί - εκμεταλλευόμενη τις αδυναμίες, τους περιορισμούς και την άγνοιά μας, χωρίς καν να ξεπεράσει τις ικανότητες της ανθρώπινης σκέψης, η τεχνητή νοημοσύνη θα δώσει όλες τις απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις, όπως το Excel προσφέρει αριθμητικά αποτελέσματα που δεν έχουμε ζητήσει. Η κριτική σκέψη θα έχει απωθηθεί και οι συμπεριφορές θα έχουν ρυθμιστεί, τυποποιηθεί, προβλεφθεί τέλεια, υπαγορεύοντας τον τρόπο που νιώθουμε, ενεργούμε και σκεφτόμαστε. Το τέλος της ανθρώπινης ελευθερίας.
Ανεξάρτητα από το χειρότερο σενάριο –η μηχανή να ελέγχει και να αναπαράγει τον εαυτό της χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπινου εφευρέτη της, αφαιρώντας την ίδια την έννοια της ανθρώπινης ελευθερίας– ήδη σήμερα η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στα χέρια μιας μειοψηφίας τεχνικών, επιστημόνων και υπεραφεντικών. Είναι αυτοί που προγραμματίζουν ερωτήσεις και απαντήσεις. Οι υπόλοιποι άνθρωποι βρίσκονται –και θα βρίσκονται όλο και περισσότερο– στο έλεός τους, περιμένοντας να μάθουν αν το μηχάνημα θα κουραστεί από τέτοιους κατώτερους χρήστες. Χειραγώγηση, έλεγχος, ενιαία (μηχανική, μονομερής) σκέψη προκαθορισμένη από το μηχάνημα. απώλεια της ελευθερίας. Φοβίες ή πραγματικότητα; Αξίζει; Τουλάχιστον, ας το συζητήσουμε.
Η επίδραση του Heidegger στον μετανθρωπισμό: (8)
Συνέχεια από: Παρασκευή 21 Ιουνίου 2024
Η αποδόμηση τής μεταφυσικής, η τεχνολογία και η υπέρβαση τού ανθρωπισμού η
Gavin Rae, History of the Human Sciences, 2014, Vol. 27 (I) 51-69
Η σημασία τού «μετά»: Το ίχνος τού ανθρωπισμού στον μετανθρωπισμό
Ενώ η μετανθρωπιστική θεωρία είναι ετερογενής, υπάρχουν νομίζω δύο τρόποι με τους οποίους το «μετά» μπορεί να κατανοηθεί. Κατά πρώτον, το «μετά» στον μετανθρωπισμό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σημάνει το τέλος μιας συγκεκριμένης περιόδου κοινωνικής ανάπτυξης ή οργάνωσης, η οποία ονομάζεται ανθρωπισμός. Με άλλα λόγια, η ερμηνεία αυτή αντιλαμβάνεται το «μετά» χρονικά, συνδέοντας τον μετανθρωπισμό με μια χρονική ρήξη προς τον ανθρωπισμό. Στην περίπτωση αυτή, μετανθρωπισμός σημαίνει «μετά τον ανθρωπισμό». Το πρόβλημα με την προσέγγιση αυτή, όπως το εξηγεί ο Neil Badmington, είναι πως «αγνοεί την ικανότητα του ανθρωπισμού να αναγεννάται σαν την ύδρα, και μάλλον κυριολεκτικά να φυτρώνει πάλι το κεφάλι της»(2004: 110). Ενώ είναι ελκυστικό να θεωρήσουμε τον μετανθρωπισμό ως κάτι που έρχεται μετά τον ανθρωπισμό, η έννοια του ίχνους την οποία εισάγει ο Heidegger, αποκαλύπτει πως η μετάβαση στον μετανθρωπσιμό δεν μπορεί να κατανοηθεί με τέτοιες απλοϊκές, χρονικές έννοιες. Ο κίνδυνος που κρύβει η απλή στροφή μας μακριά από τον ανθρωπισμό, είναι πως αυτός συνεχίζει, εμμέσως, να προσκολλάται στην μετανθρωπιστική σκέψη. Αυτό προφανώς δεν είναι πάντα φανερό, και υπάρχει ο κίνδυνος, ο ανθρωποκεντρισμός του ανθρωπισμού, με όλους τους περιορισμούς που συνεπάγεται, να συνεχίσει να ορίζει τον κόσμο μας, ακόμα κι αν εμείς νομίζουμε το αντίθετο. Πως συμβαίνει όμως αυτό;
Ίσως ο Cary Wolfe να είναι ο στοχαστής που προχώρησε περισσότερο από τους άλλους, δείχνοντας πως η προσπάθεια αμφισβήτησης του ανθρωπιστικού ανθρωποκεντρισμού συνεχίζει να εξαρτάται και να αποδέχεται την ανθρωποκεντρική θέση. Σε μια σειρά γραπτών, ο Wolfe ασχολείται με μια σειρά διαφορετικών στοχαστών, για να δείξει, πως ενώ ισχυρίζονται ότι καταργούν παραδοσιακά όρια, η σκέψη τους διαιωνίζει μια μορφή ανθρωπισμού. Λόγω του περιορισμένου χώρου δε θα είμαι σε θέση να συζητήσω όλες τις πτυχές της ανάλυσης του Wolfe, αλλά εστιαζόμενος σε λίγα παραδείγματα νομίζω πως θα παρουσιάσω ξεκάθαρα την θέση του. Κατά πρώτον, ο Wolfe εξετάζει την φιλοσοφία των δικαιωμάτων των ζώων, των Peter Singer και Tom Regan. Παρατηρεί λοιπόν, πως ενώ οι στοχαστές αυτοί συμμερίζονται το πρόγραμμα του, που σκοπό έχει την υπέρβαση της προσκόλλησης στο είδος που είναι εγγενές του ανθρωπισμού, είναι εσφαλμένο το επιχείρημά τους, πως αυτό επιτυγχάνεται με την απλή απόδοση δικαιωμάτων στα ζώα, όπως και στους ανθρώπους. Στην πραγματικότητα, δεν είναι απλώς εσφαλμένο, αλλά καταλήγει να αποδέχεται την ιδεολογία του είδους (speciesism), την οποία οι Singer και Regan επικρίνουν. Η αποδοχή αυτή εκφράζεται με δυο τρόπους: 1) επιμένουν πως ο άνθρωπος και το ζώο έχουν γενικά δικαιώματα (universal rights), μια θέση που συνεχίζει να προσκολλάται στην γενική (universal), υπαρκτική (essentialist) οντολογία. Και 2) θεωρώντας τα ζώα από την προοπτική του ανθρώπου, μια θέση που συνεχίζει να βεβαιώνει το προνόμιο του ανθρώπου, το οποίο διακηρύττουν πως θέλουν να υπερβούν (2003: 8).
Ο Wolfe καταπιάνεται επίσης με την σκέψη των Judith Butler και Jean-Francois Lyotard. Ισχυρίζεται λοιπόν πως, ενώ και οι δύο καταβάλλουν μεγάλο κόπο να αναπτύξουν μια μετά-ανθρωποκεντρική οντολογία, εν τέλει αποτυγχάνουν, καθώς στο πεδίο της ηθικής, η σκέψη τους επιστρέφει στην ανθρωπιστική προοπτική. Ο Wolfe επιρρίπτει στην Butler πως συνεχίζει να χρησιμοποιεί την έννοια agency, που προκύπτει από τον φιλελεύθερο ανθρωπισμό του Rawls (2010b: 14), και στον Lyotard πως χρησιμοποιεί τον ανθρωπισμό του Kant (2003: 11). Με άλλα λόγια, ενώ οι Butler και Lyotard προσπαθούν να στοχαστούν εκ νέου τις κατηγορίες δια των οποίων κατανοείται το ανθρώπινο ον, όταν εισέρχονται στον χώρο της ηθικής, δεν μπορούν παρά να επιβεβαιώσουν τις ανθρωπιστικές κατηγορίες, με την μορφή γενικών νόμων ή ανθρώπινης διαμεσολάβησης (human agency). Μακράν από του να αποδεχθεί την ισχύ των γενικών κατηγοριών, ο Wolfe χρησιμοποιεί τα παραδείγματα αυτά, για να καταθέσει 1) μια ιδιάιτερη κριτική των Butler και Lyotard, επιρρίπτωντάς τους την κατηγορία πως συνεχίζουν να προσκολλώνται σε ανθρωπιστικές μορφές σκέψης, και με τον τρόπο αυτό δεν παραμένουν αληθινοί ως προς την μετά-ανθρωπιστική τους τοποθέτηση την οποία ισχυρίζονται πως επαγγέλονται. Και 2) μια γενική κριτική, που αντηχεί Heidegger, η οποία αποκαλύπτει, πως είναι πολύ εύκολο, μια σκέψη η οποία φαίνεται πως αφήνει πίσω της τον ανθρωπισμό, να αποδεχθεί απαραιτήτως την ανθρωπιστική προοπτική. Ο Wolfe το θέτει ως εξής: ενώ η μετανθρωπιστική σκέψη μπορεί να εμφανίζεται μετανθρωπιστική καθώς θολώνει τις κατηγορίες με τις οποίες στοχάζεται κανείς τον εξωτερικό κόσμο, συνεχίζοντας όμως να προσκολλάται στις ανθρωπιστικές κατηγορίες, «μπορεί να συνεχίζει να είναι μάλλον ανθρωπιστική στο εσωτερικό θεωρητικό και μεθοδολογικό επίπεδο» (2008: 7).
Εξαιτίας των προβλημάτων αυτών, ο δεύτερος τρόπος κατανόησης του «μετά» είναι πολύ πιο γόνιμος, εφόσον ο μετανθρωπισμός κατανοείται με όρους ενός στιλ σκέψης. Προσπαθώντας να υπερβεί την δυαδική λογική του ανθρωπισμού, ο μετανθρωπισμός προσλαμβάνει ένα διαφορετικό στιλ σκέψης από αυτό του ανθρωπισμού. Το νέο αυτό στιλ σκοπό έχει να αποδομήσει τη διχοτομία ανθρώπινου/μη-ανθρώπινου, για να δείξει τους διάφορους τρόπους, με τους οποίους το ανθρώπινο είναι βυθισμένο μέσα στο μη-ανθρώπινο, και με ποιους τρόπους το ανθρώπινο συνίσταται από το μη-ανθρώπινο. Μακράν του να είναι μια απλή περιγραφή της χρονικής μετάβασης από τον ανθρωπισμό στον μετανθρωπισμό, ο μετανθρωπισμός έχει σκοπό να αποδομήσει τα «ψεύτικα» όρια τα οποία επέβαλε στο ανθρώπινο και το μη ανθρώπινο ο ανθρωπισμός, και με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο να ξανασκεφτεί τις κατηγορίες «ανθρώπινο» και «μη-ανθρώπινο», αλλά και να αποκαλύψει την περίπλοκη σχέση μεταξύ τους. Ο μετανθρωπισμός με τα χαρακτηριστικά αυτά σκοπεύει να αμφισβητήσει την αυτοαναφερόμενη οντότητα του ανθρωπισμού, που λέγεται «άνθρωπος». Πράττοντας αυτό, θέλει να αποκαλύψει την εσωτερική σύνδεση του προς το «μη-ανθρώπινο». Αυτό ακριβώς το σημείο διαφοροποιεί τον μετανθρωπισμό (posthumanism) από τον διανθρωπισμό (transhumanism), εφόσον ο διανθρωπισμός διατηρεί στον διανθρωπισμό τη διάκριση ανθρώπου-τεχνολογίας, αλλά σκοπό έχει να καταστήσει τον άνθρωπο δυνατότερο και υγιέστερο δια της τεχνολογίας, υπερβαίνοντας αυτό που τώρα αποκαλείται «ανθρώπινο». Ο μετανθρωπισμός απορρίπτει αυτή την προσέγγιση επειδή 1) περιέχει απλώς μεγαλύτερης έντασης προνόμια του ανθρώπου και μια εργαλειακή θεώρηση της τεχνολογίας (Bergsma, 2000: 404; Wolfe, 2010a: xv) και 2) θεωρεί πως ο διανθρωπισμός ξεκινά από ένα μη επιβαρυμένο, μη τεχνολογικό ανθρώπινο ον, και ψάχνει τρόπους να προσθέσει την τεχνολογία, για να το κάνει «καλύτερο», μια προσέγγιση που δεν καταφέρνει να καταλάβει πως το ανθρώπινο ον υπάρχει σε μια συμβιωτική σχέση με την τεχνολογία. Ο μετανθρωπισμός διαφέρει από τον διανθρωπισμό, καθώς ο διανθρωπισμός εντείνει τις δυαδικές του ανθρωπισμού, χρησιμοποιώντας περισσότερη τεχνολογία για να υπερβεί αυτό που προς το παρόν αποκαλείται ανθρώπινο, ενώ ο μετανθρωπισμός συνεπάγεται μια διαρκή αμφισβήτηση των δυαδικών αντιθέσεων, από τις οποίες εξαρτώνται ο ανθρωπισμός και ο διανθρωπισμός. Αυτό δεν είναι απλώς ένα «αρνητικό» πρόγραμμα αποδόμησης των προηγούμενων τρόπων σκέψης, για να δείξει εν τέλει πως και γιατί αποτυγχάνουν να κατανοήσουν ορθά την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά είναι αντιθέτως ένα εποικοδομητικό πρόγραμμα. Και είναι εποικοδομητικό, καθώς μας προκαλεί να «παρακολουθήσουμε αυτό που αποκαλείται «ανθρώπινο» με μεγαλύτερη εξειδίκευση, με μεγαλύτερη προσοχή στην σωματοποίηση του, την ενσωμάτωση και υλικότητα, και πως αυτά με την σειρά τους διαμορφώνουν και διαμορφώνονται από την συνείδηση, τη διάνοια και ούτω καθ’ εξής» (στο ίδιο σημείο). Ο μετανθρωπισμός έχει σκοπό να αποδομήσει τις δυαδικές αντιθέσεις του ανθρωπισμού, για να ανοίξει μια εναλλακτική θέα. Πρόκειται για μια προσπάθεια που έχει πολλά κοινά με τον σκοπό του Heidegger, να ανοίξει εναλλακτικούς ορίζοντες (vistas) δια της αποδόμησης της μεταφυσικής.
Ο Martin Heidegger και η παγκόσμια ιστορία του τίποτα (2)
Συνέχεια από:Τετάρτη 26 Ιουνίου 2024
Martin Heidegger und die Weltgeschichte des Nichts
Του Gotthard Günther
από την συλλογή: Guzzolini (εκδότης): "Nachdenken über Heidegger", Hildesheim, 1980
Ο Martin Heidegger και η παγκόσμια ιστορία του τίποτα
Μέρος 2ο
Η απελευθέρωση από την μέχρι τώρα παράδοση της ανθρώπινης ιστορίας, είναι δυνατή μόνο τότε, όταν οι άνθρωποι θα έχουν καταλάβει τι βρίσκεται πίσω από την έκφραση ιστορική παράδοση, και ποιες συνέπειες είχε. Μια παράδοση δημιουργεί αναμφίβολα μια ψυχική συνάφεια (περιβάλλον, συμφωνία) που διαμορφώνει πνευματικά, με ένα συγκεκριμένο τρόπο, όλους όσους αφορά. Το γεγονός πως αυτή η συνάφεια αφορά κάποιους, πρέπει να κατανοηθεί με την πιο ευρεία έννοια. Χρησιμοποιούμε απλά μια γενίκευση όταν λέμε, πως η ανθρωπότητα μέχρι τώρα αισθάνεται και σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις μεταφυσικές αποφάνσεις, εφόσον υπήρξε διάδοχος των μεγάλων γεναρχών των ανώτερων πολιτισμών του ανατολικού ημισφαιρίου. Στη λίστα αυτών των γεναρχών μπορούμε να βάλουμε τον Κομφούκιο, τον Λάο Τσε, τον Βούδα, τον Πλάτωνα, τον Χριστό και άλλους. Ακριβώς με αυτή την έννοια επεσήμανε κάποτε ο Schopenhauer: ο Σαμκάρα, ο Πλάτων και εγώ λέμε το ίδιο πράγμα. Και πράγματι το κάνουν. Γιατί όσον αφορά τις αποφασιστικές και θεμελιώδεις ερωτήσεις, έχουν τα ίδια ακριβώς υποκειμενικά βιώματα, από τα οποία δεν μπόρεσαν να απελευθερωθούν, ακόμα και αν το ήθελαν. Και πιο πέρα, δεν μπορούσαν να το θέλουν. Αυτή είναι η ιστορική παράδοση.
Ο πραγματισμός διερωτάται, πως είναι τα πράγματα με τον άνθρωπο που δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία παραδόσεων, και οι πρόγονοι του οποίου δεν μπορούσαν καν να ανήκουν εκεί. Είναι φανερό, πως του είναι απρόσιτη η ομάδα εκείνη των βιωμάτων που ριζώνουν στην παράδοση των ανώτερων πολιτισμών του ανατολικού ημισφαιρίου. Γιατί τα βιώματα αυτά δεν προέρχονται από το Είναι του ανθρώπου, αλλά πηγάζουν από μια σχετικά στενή ιστορική μορφή που παίρνει η ανθρώπινη ικανότητα για βίωμα. Μια τέτοια κατάσταση είναι και παραμένει αναπόφευκτη, όσο η συνάφεια νομιμοποιείται δια της εσωτερικής πεποίθησης. Σε ότι αφορά την επιστήμη, και ειδικά την ούτω καλούμενη διαδικασία κατανόησης, μπορεί να εμπιστευθεί κανείς την παραδοσιακή σκέψη, μόνο σε ένα περιορισμένο βαθμό. Γενικά όμως πρέπει να πούμε: ο άνθρωπος καταλαβαίνει τι μπορεί φυσικά να κάνει, μόνο εντελώς γενικά και πέρα από κάθε ιστορικό όριο, που δημιουργεί μια συγκεκριμένη πνευματικότητα.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως ο πραγματισμός απορρίπτει την ιστορία. Το ότι όμως το ίδιο το ιστορικό υπόβαθρο το οποίο περιλαμβάνει τον άνθρωπο από τις απαρχές του, είναι κάτι ιστορικά προσωρινό, καταδεικνύει το εξής γεγονός: με την παραδοχή πως υπάρχουν αστρικοί πολιτισμοί, στάλθηκαν μηνύματα στο διάστημα, με την αμφίβολη ελπίδα πως κάποια μέρα μέλη ενός τέτοιου πολιτισμού θα λάβουν και θα αποκρυπτογραφήσουν τα μηνύματα. Αν κάποια μέρα καταστεί δυνατό να δημιουργηθεί ένα μέσο επικοινωνίας, που χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν είναι κατανοητή μόνο στη γη, αλλά και για τους εξωγήινους πολιτισμούς, τότε θα είναι αναγκαίο, λόγω θεμελιωδών ερμηνευτικών προϋποθέσεων, να αποκλεισθεί από μια τέτοια διαστρική γλώσσα οτιδήποτε είναι μόνο γήινο, και δεν επαναλαμβάνεται σε ξένα αστέρια. Τότε δεν θα μπορεί να γίνεται πια λόγος πως ο άνθρωπος είναι το υποκείμενο της παγκόσμιας ιστορίας, όπως με απίστευτη αφέλεια προϋποθέτει η παράδοση μας των πνευματικών επιστημών.
Στην επιπρόσθετη ερώτηση, τι λοιπόν θα μπορούσε να είναι το υποκείμενο μιας γενικής-ιστορικής διαδικασίας μέσα στο σύμπαν, η καλύτερη απάντηση που μπορεί να δοθεί σήμερα είναι: το ίδιο το σύμπαν, με την ικανότητα του να δημιουργεί διαδικασίες στοχασμού.
Η φιλοσοφία του Heidegger, ιδωμένη από την σκοπιά του πραγματισμού, εμφανίζεται με την αναφορά (συσχέτιση) της στην δυτική παράδοση, ως μη γόνιμη για το μέλλον. Μιλά βέβαια ο Heidegger για μια “σωτηρία”, που θα μπορούσε να έρθει μετά την ατέλειωτη χειμερινή νύχτα που έφερε η τεχνολογία. Όμως αυτό που σώζει μπορεί να προέλθει μόνο από το θεϊκό. “Μόνο ένας Θεός μπορεί να μας σώσει” όπως λέει στη συνέντευξη που έδωσε στον Spiegel. Ωραία και καλά. Με την επίκληση όμως της μεταφυσικής τού ήδη συμβεβηκότος, ανακόπτεται εκ των προτέρων κάθε προοπτική για μια ουσιαστική συνέχιση της ιστορίας. Αυτό είναι άρνηση του μέλλοντος. Μέσα στην επίκληση του Θεού, η οποία γεννήθηκε από απελπισία και παραίτηση, μπορεί να προκύψει μόνο αυτό που ο Spengler στον τόμο “Παρακμή της Δύσεως” (Der Untergang des Abendlandes) ονόμασε “θρησκεία των φελάχων” (Fellachen religion). Τα σκαμπανεβάσματα επιφανειακών μεταβολών εντός της αποδεικνύουν απλά, πως η εσωτερική μορφή του ανθρώπου της παρούσης ιστορικής περιόδου είναι τελειωμένη. Για ένα τέτοιο άνθρωπο υπάρχει βέβαια ακόμα μια δεύτερη, νέα μορφή φυσικού Είναι, μια εσωτερική ιστορία όμως, η οποία μπορεί και πρέπει να επεκταθεί σε παγκόσμια ιστορία, είναι ήδη τελειωμένη. Στην φιλοσοφία του Heidegger δεν μπορεί να βρεθεί τίποτα σχετικό με τις θεμελιώδεις κατηγορίες ενός μελλοντικού ιστορικού Είναι του ανθρώπου. Από την άλλη όμως το συμβεβηκός (το παρελθόν) είναι στον Heidegger υπερβολικά καλά κατανοημένο. Η εικόνα που έχει για την τεχνολογία, όπου την τεχνολογία βλέπει ως νύχτα, απαγορεύει εκ των προτέρων οποιαδήποτε μελλοντική προοπτική ενός νέου Είναι, ενός επέκεινα “της αληθείας Είναι”.
Ανάλογη είναι και η περίπτωση του Oswald Spengler. Ναι μεν τελειώνει τον δεύτερο τόμο του έργου "Der Untergang des Abendlandes" με το υποκεφάλαιο “Η μηχανή”. Δεν πρέπει όμως να ξεχνά κανείς, πως οι αντιλήψεις που εκφράζει εκεί ο Spengler, είχαν διαμορφωθεί το αργότερο την δεκαετία του 1920. Και οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί το δηλώνουν. Εκεί γίνεται λόγος για “εκατομμύρια και δισεκατομμύρια ιπποδυνάμεις”. Εκεί πρέπει να μας εντυπωσιάσει “ένα φανταστικό όχημα που διασχίζει τη γη σε λίγες μέρες”. Εκεί γίνεται λόγος για “τεράστιες αίθουσες για τεράστια μηχανήματα”. Περίεργα κτίσματα που φτάνουν μέχρι τον ουρανό πρέπει να μας εντυπωσιάσουν. Και ενώ οι μηχανές γίνονται όλο και πιο μυστηριώδεις και εσωτερικές, και στην λειτουργία τους όλο και πιο “κρυμμένες-σιωπηλές”, εν τέλει είναι μόνο τροχοί, έκκεντρα και μοχλοί που για τον Spengler αποτελούν τον μηχανισμό της μηχανής. Τις αισθάνονταν ως διαβολικές. “Στα μάτια ενός πιστού σημαίνουν την εκθρόνιση του Θεού”, όπως γράφει στο ήδη αναφερθέν κεφάλαιο.
Αν και από τότε πέρασαν μόλις 50 χρόνια, η εικόνα που είχε ο Spengler για την τεχνολογία είναι τόσο ξεπερασμένη, ώστε δεν μπορεί να παίξει πια κανένα ρόλο σε μια φιλοσοφία της ιστορίας, εάν αυτή είναι στραμμένη προς το μέλλον. Ότι σήμερα κατανοείται αφηρημένα ως μηχανή, δεν έχει καμία απευθείας σχέση με έκκεντρα, τροχούς και μοχλούς. Η έννοια του μηχανισμού κατανοείται πολύ πιο γενικά και σημαίνει απλά κάθε σύστημα, η κατάσταση του οποίου μπορεί να καθορισθεί από την προηγούμενη, άσχετα από τις πρακτικές δυσκολίες που μπορεί να εναντιώνονται σε ένα τέτοιο καθορισμό. “Η μηχανή” είναι μια καθαρά λογική έννοια. Η τεράστια σημασία της για την παγκόσμια ιστορία, και αυτό δεν είναι υπερβολή, αρχίζει σήμερα να αποκαλύπτεται. Οι τοπικοί ανώτεροι πολιτισμοί, που είναι η καθαυτό ιστορική ανακάλυψη του Spengler, αντιπροσωπεύουν μια στενά περιορισμένη ιστορική εποχή, εντός της οποίας, μια αυστηρά διαξιακή ψυχική ύπαρξη απελευθερώνεται από το περιβάλλον της, και του βάζει την σφραγίδα της με την μορφή θεσμών, με την πιο ευρεία έννοια. Σε αυτό ακριβώς το πνεύμα διαβάζουμε αργότερα στο έργο του Gehlen "Urmensch und Spätkultur" (πρωτόγονος άνθρωπος και ύστερος πολιτισμός): "O ανώτερος πολιτισμός είναι πολιτισμός της γραφής, και με αυτόν δημιουργείται (εμφανίζεται) και η αληθινή ιστορική συνείδηση"(σελ. 259). Η γραφή έχει ως συνέπεια μια αλλαγή της δομής της συνείδησης, όπως παρατηρεί στην ίδια σελίδα, και “η συνείδηση του χρόνου μεταβάλλεται προφανώς στην ίδια συνάφεια, μέσα στην οποία το ύψος της αφαίρεσης, που εμφανίζεται ως γραφή, έχει επιτευχθεί”.
Λαμβάνοντας υπόψιν αυτά που συνέβησαν στα τελευταία στάδια ανάπτυξης των ανώτερων πολιτισμών, μπορούμε ίσως να πούμε: Στην γραφή και στην μηχανική της συνδυαστικής των γραμμάτων και των συμβόλων της, βρίσκεται ήδη η αφηρημένη θεμελιώδης έννοια (σύλληψη) της μηχανής. Και εφόσον κάθε ανώτερος πολιτισμός είναι πολιτισμός γραφής, όλοι τους έχουν μια υποβόσκουσα σχέση με την μηχανική. Ή διαφορετικά: Η μηχανή είναι η μοίρα τους, και όπως θα δούμε είναι και εκεί όπου η σχέση προς την μηχανική, στην ιστορική της πορεία, καταλήγει στον κλασσικό αρνητισμό, όπως στην ινδική θρησκεία της λύτρωσης. Ίσως είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια σχέση μεταξύ του νιρβάνα και της κίνησης ενός μηχανισμού. Αλλά ακριβώς επειδή ο απόλυτος αρνητισμός ξεφεύγει από κάθε καθορισμό, αποκαλύπτει πόσο απροστάτευτος είναι απέναντι στην μηχανική σκέψη, που δεν ανέχεται τίποτα το απροσδιόριστο.
Όσο διαφορετικά και αν αναπτύχθηκαν οι τοπικοί πολιτισμοί, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι το γεγονός πως κάθε ανώτερος πολιτισμός, όσο και αν διαφέρει φυσιογνωμικά από κάθε άλλο, παρόλα αυτά ακολουθεί κατά την ανάπτυξη του ορισμένους θεμελιώδεις νόμους. Αυτοί οι νόμοι επαναλαμβάνονται αμετάβλητοι σε κάθε περιοχή του πολιτισμού και αποτελούν το απολύτως και γενικώς δεσμευτικό, που καταδεικνύει (εξαίρει) εκείνο το ιστορικό επίπεδο, που εγγυάται την δυνατότητα εμφάνισης (γέννησης) ανώτερης πολιτισμικής ζωής.
Το κυρίαρχο δομικό στοιχείο της παρούσας ιστορικής εποχής είναι η ασυμβίβαστη τάση προς διαξιακότητα. Η πραγματικότητα είναι χωρισμένη σε ένα εδώ και ένα επέκεινα, η ένωση των οποίων παραμένει μια άκαρπη αναπόληση;;;;. Για τον λόγο αυτό, πάνω από αυτή την ιστορική εποχή κρεμιέται εκείνη η πνευματική ατμόσφαιρα, που ο Hegel την ονόμασε ως ατμόσφαιρα της δυστυχισμένης συνείδησης.
Ο δυτικός πολιτισμός παίρνει μια ιδιαίτερη θέση σε αυτή την ιστορική διάσταση, εφόσον κλείνει αυτή την εποχή ιστορικά και συστηματικά. Παριστάνει ένα δρόμο, πάνω στον οποίο έχει κατανοήσει και με άκρα τεχνική σκληρότητα καταδείξει, την ματαιότητα εκείνης της αναπόλησης, την οποία και ο ίδιος στις απαρχές του είχε Μέσα του (εντός του πολιτισμού). Αναπτύσσεται, στην βάση αφορμών που δόθηκαν από την ελληνική σκέψη, μια λογική, η οποία συμπεριλαμβάνει τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις κάθε διαξιακότητας. Με αυτή την λογική, περιγράφει με ακρίβεια τις στοιχειώδεις δομές κάθε τοπικού ανώτερου πολιτισμού, ο οποίος εμφανίστηκε, ή ο οποίος θα μπορούσε να είχε εμφανιστεί.
Τώρα όμως αποκαλύπτεται, πως εκείνο το συστηματικό πλέγμα, όπου μέσα του πιάνεται όλη η ιστορική ζωή του ανθρώπου πάνω στη γη, πρέπει να είναι σε θέση να επεκταθεί, ξεπερνώντας τον άνθρωπο, προς την πραγματικότητα του σύμπαντος. Γιατί οι ανώτερες κατηγορίες στοχασμού δεν μπορούν να αναπτυχθούν, ευρισκόμενες σε αντίθεση προς τις κατώτερες κατηγορίες γυμνής φυσικής ύπαρξης. Εδώ βρίσκονται οι γενικές μορφές-κλειδιά, οι οποίες γεφυρώνουν κάθε ιστορικό χάσμα, και έτσι διαλύει ολόκληρη την εποχή των μεγάλων-ατομικοτήτων. Αυτή η διαδικασία διάλυσης επέρχεται επειδή η λογική γίνεται τεχνολογία, και μάλιστα μια τεχνολογία που επαναλαμβάνει ολόκληρη την θεμελιώδη δομή όλων των μέχρι τώρα μορφών πολιτισμού. Αυτή η τεχνολογία είναι διαπολιτισμική, αν και εμφανίστηκε (δημιουργήθηκε) στον τελευταίο τοπικό ανώτερο πολιτισμό. Για τον λόγο αυτό αντιστοιχεί σε κάθε ψυχική ύπαρξη (τρόπο ψυχικής υπάρξεως) που εμφανίστηκε μέχρι σήμερα στην ιστορία της γης, εφόσον πρόκειται για θεμελιώδεις ανάγκες. Με τον τρόπο αυτό όμως αποκόπτονται οι περαιτέρω διαφοροποιήσεις της υποκειμενικότητας στο παγκόσμιο ιστορικό επίπεδο! Αυτό είναι το ιστορικό νόημα εκείνου του μηδενισμού, για τον οποίο μίλησε πρώτα ο Nietzsche και μετά ο Heidegger. Η παγκόσμια σημασία της μεταφυσικής του Heidegger πρέπει να ιδωθεί στο γεγονός ότι τραβά μια πνευματική, καταληκτική γραμμή κάτω από κάθε σκέψη, που ευδοκίμησε στον ιστορικό αυτό χώρο.
(Συνεχίζεται)
Μετάφραση: Πέτρος
Ο πραγματισμός διερωτάται, πως είναι τα πράγματα με τον άνθρωπο που δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία παραδόσεων, και οι πρόγονοι του οποίου δεν μπορούσαν καν να ανήκουν εκεί. Είναι φανερό, πως του είναι απρόσιτη η ομάδα εκείνη των βιωμάτων που ριζώνουν στην παράδοση των ανώτερων πολιτισμών του ανατολικού ημισφαιρίου. Γιατί τα βιώματα αυτά δεν προέρχονται από το Είναι του ανθρώπου, αλλά πηγάζουν από μια σχετικά στενή ιστορική μορφή που παίρνει η ανθρώπινη ικανότητα για βίωμα. Μια τέτοια κατάσταση είναι και παραμένει αναπόφευκτη, όσο η συνάφεια νομιμοποιείται δια της εσωτερικής πεποίθησης. Σε ότι αφορά την επιστήμη, και ειδικά την ούτω καλούμενη διαδικασία κατανόησης, μπορεί να εμπιστευθεί κανείς την παραδοσιακή σκέψη, μόνο σε ένα περιορισμένο βαθμό. Γενικά όμως πρέπει να πούμε: ο άνθρωπος καταλαβαίνει τι μπορεί φυσικά να κάνει, μόνο εντελώς γενικά και πέρα από κάθε ιστορικό όριο, που δημιουργεί μια συγκεκριμένη πνευματικότητα.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως ο πραγματισμός απορρίπτει την ιστορία. Το ότι όμως το ίδιο το ιστορικό υπόβαθρο το οποίο περιλαμβάνει τον άνθρωπο από τις απαρχές του, είναι κάτι ιστορικά προσωρινό, καταδεικνύει το εξής γεγονός: με την παραδοχή πως υπάρχουν αστρικοί πολιτισμοί, στάλθηκαν μηνύματα στο διάστημα, με την αμφίβολη ελπίδα πως κάποια μέρα μέλη ενός τέτοιου πολιτισμού θα λάβουν και θα αποκρυπτογραφήσουν τα μηνύματα. Αν κάποια μέρα καταστεί δυνατό να δημιουργηθεί ένα μέσο επικοινωνίας, που χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν είναι κατανοητή μόνο στη γη, αλλά και για τους εξωγήινους πολιτισμούς, τότε θα είναι αναγκαίο, λόγω θεμελιωδών ερμηνευτικών προϋποθέσεων, να αποκλεισθεί από μια τέτοια διαστρική γλώσσα οτιδήποτε είναι μόνο γήινο, και δεν επαναλαμβάνεται σε ξένα αστέρια. Τότε δεν θα μπορεί να γίνεται πια λόγος πως ο άνθρωπος είναι το υποκείμενο της παγκόσμιας ιστορίας, όπως με απίστευτη αφέλεια προϋποθέτει η παράδοση μας των πνευματικών επιστημών.
Στην επιπρόσθετη ερώτηση, τι λοιπόν θα μπορούσε να είναι το υποκείμενο μιας γενικής-ιστορικής διαδικασίας μέσα στο σύμπαν, η καλύτερη απάντηση που μπορεί να δοθεί σήμερα είναι: το ίδιο το σύμπαν, με την ικανότητα του να δημιουργεί διαδικασίες στοχασμού.
Η φιλοσοφία του Heidegger, ιδωμένη από την σκοπιά του πραγματισμού, εμφανίζεται με την αναφορά (συσχέτιση) της στην δυτική παράδοση, ως μη γόνιμη για το μέλλον. Μιλά βέβαια ο Heidegger για μια “σωτηρία”, που θα μπορούσε να έρθει μετά την ατέλειωτη χειμερινή νύχτα που έφερε η τεχνολογία. Όμως αυτό που σώζει μπορεί να προέλθει μόνο από το θεϊκό. “Μόνο ένας Θεός μπορεί να μας σώσει” όπως λέει στη συνέντευξη που έδωσε στον Spiegel. Ωραία και καλά. Με την επίκληση όμως της μεταφυσικής τού ήδη συμβεβηκότος, ανακόπτεται εκ των προτέρων κάθε προοπτική για μια ουσιαστική συνέχιση της ιστορίας. Αυτό είναι άρνηση του μέλλοντος. Μέσα στην επίκληση του Θεού, η οποία γεννήθηκε από απελπισία και παραίτηση, μπορεί να προκύψει μόνο αυτό που ο Spengler στον τόμο “Παρακμή της Δύσεως” (Der Untergang des Abendlandes) ονόμασε “θρησκεία των φελάχων” (Fellachen religion). Τα σκαμπανεβάσματα επιφανειακών μεταβολών εντός της αποδεικνύουν απλά, πως η εσωτερική μορφή του ανθρώπου της παρούσης ιστορικής περιόδου είναι τελειωμένη. Για ένα τέτοιο άνθρωπο υπάρχει βέβαια ακόμα μια δεύτερη, νέα μορφή φυσικού Είναι, μια εσωτερική ιστορία όμως, η οποία μπορεί και πρέπει να επεκταθεί σε παγκόσμια ιστορία, είναι ήδη τελειωμένη. Στην φιλοσοφία του Heidegger δεν μπορεί να βρεθεί τίποτα σχετικό με τις θεμελιώδεις κατηγορίες ενός μελλοντικού ιστορικού Είναι του ανθρώπου. Από την άλλη όμως το συμβεβηκός (το παρελθόν) είναι στον Heidegger υπερβολικά καλά κατανοημένο. Η εικόνα που έχει για την τεχνολογία, όπου την τεχνολογία βλέπει ως νύχτα, απαγορεύει εκ των προτέρων οποιαδήποτε μελλοντική προοπτική ενός νέου Είναι, ενός επέκεινα “της αληθείας Είναι”.
Ανάλογη είναι και η περίπτωση του Oswald Spengler. Ναι μεν τελειώνει τον δεύτερο τόμο του έργου "Der Untergang des Abendlandes" με το υποκεφάλαιο “Η μηχανή”. Δεν πρέπει όμως να ξεχνά κανείς, πως οι αντιλήψεις που εκφράζει εκεί ο Spengler, είχαν διαμορφωθεί το αργότερο την δεκαετία του 1920. Και οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί το δηλώνουν. Εκεί γίνεται λόγος για “εκατομμύρια και δισεκατομμύρια ιπποδυνάμεις”. Εκεί πρέπει να μας εντυπωσιάσει “ένα φανταστικό όχημα που διασχίζει τη γη σε λίγες μέρες”. Εκεί γίνεται λόγος για “τεράστιες αίθουσες για τεράστια μηχανήματα”. Περίεργα κτίσματα που φτάνουν μέχρι τον ουρανό πρέπει να μας εντυπωσιάσουν. Και ενώ οι μηχανές γίνονται όλο και πιο μυστηριώδεις και εσωτερικές, και στην λειτουργία τους όλο και πιο “κρυμμένες-σιωπηλές”, εν τέλει είναι μόνο τροχοί, έκκεντρα και μοχλοί που για τον Spengler αποτελούν τον μηχανισμό της μηχανής. Τις αισθάνονταν ως διαβολικές. “Στα μάτια ενός πιστού σημαίνουν την εκθρόνιση του Θεού”, όπως γράφει στο ήδη αναφερθέν κεφάλαιο.
Αν και από τότε πέρασαν μόλις 50 χρόνια, η εικόνα που είχε ο Spengler για την τεχνολογία είναι τόσο ξεπερασμένη, ώστε δεν μπορεί να παίξει πια κανένα ρόλο σε μια φιλοσοφία της ιστορίας, εάν αυτή είναι στραμμένη προς το μέλλον. Ότι σήμερα κατανοείται αφηρημένα ως μηχανή, δεν έχει καμία απευθείας σχέση με έκκεντρα, τροχούς και μοχλούς. Η έννοια του μηχανισμού κατανοείται πολύ πιο γενικά και σημαίνει απλά κάθε σύστημα, η κατάσταση του οποίου μπορεί να καθορισθεί από την προηγούμενη, άσχετα από τις πρακτικές δυσκολίες που μπορεί να εναντιώνονται σε ένα τέτοιο καθορισμό. “Η μηχανή” είναι μια καθαρά λογική έννοια. Η τεράστια σημασία της για την παγκόσμια ιστορία, και αυτό δεν είναι υπερβολή, αρχίζει σήμερα να αποκαλύπτεται. Οι τοπικοί ανώτεροι πολιτισμοί, που είναι η καθαυτό ιστορική ανακάλυψη του Spengler, αντιπροσωπεύουν μια στενά περιορισμένη ιστορική εποχή, εντός της οποίας, μια αυστηρά διαξιακή ψυχική ύπαρξη απελευθερώνεται από το περιβάλλον της, και του βάζει την σφραγίδα της με την μορφή θεσμών, με την πιο ευρεία έννοια. Σε αυτό ακριβώς το πνεύμα διαβάζουμε αργότερα στο έργο του Gehlen "Urmensch und Spätkultur" (πρωτόγονος άνθρωπος και ύστερος πολιτισμός): "O ανώτερος πολιτισμός είναι πολιτισμός της γραφής, και με αυτόν δημιουργείται (εμφανίζεται) και η αληθινή ιστορική συνείδηση"(σελ. 259). Η γραφή έχει ως συνέπεια μια αλλαγή της δομής της συνείδησης, όπως παρατηρεί στην ίδια σελίδα, και “η συνείδηση του χρόνου μεταβάλλεται προφανώς στην ίδια συνάφεια, μέσα στην οποία το ύψος της αφαίρεσης, που εμφανίζεται ως γραφή, έχει επιτευχθεί”.
Λαμβάνοντας υπόψιν αυτά που συνέβησαν στα τελευταία στάδια ανάπτυξης των ανώτερων πολιτισμών, μπορούμε ίσως να πούμε: Στην γραφή και στην μηχανική της συνδυαστικής των γραμμάτων και των συμβόλων της, βρίσκεται ήδη η αφηρημένη θεμελιώδης έννοια (σύλληψη) της μηχανής. Και εφόσον κάθε ανώτερος πολιτισμός είναι πολιτισμός γραφής, όλοι τους έχουν μια υποβόσκουσα σχέση με την μηχανική. Ή διαφορετικά: Η μηχανή είναι η μοίρα τους, και όπως θα δούμε είναι και εκεί όπου η σχέση προς την μηχανική, στην ιστορική της πορεία, καταλήγει στον κλασσικό αρνητισμό, όπως στην ινδική θρησκεία της λύτρωσης. Ίσως είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια σχέση μεταξύ του νιρβάνα και της κίνησης ενός μηχανισμού. Αλλά ακριβώς επειδή ο απόλυτος αρνητισμός ξεφεύγει από κάθε καθορισμό, αποκαλύπτει πόσο απροστάτευτος είναι απέναντι στην μηχανική σκέψη, που δεν ανέχεται τίποτα το απροσδιόριστο.
Όσο διαφορετικά και αν αναπτύχθηκαν οι τοπικοί πολιτισμοί, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι το γεγονός πως κάθε ανώτερος πολιτισμός, όσο και αν διαφέρει φυσιογνωμικά από κάθε άλλο, παρόλα αυτά ακολουθεί κατά την ανάπτυξη του ορισμένους θεμελιώδεις νόμους. Αυτοί οι νόμοι επαναλαμβάνονται αμετάβλητοι σε κάθε περιοχή του πολιτισμού και αποτελούν το απολύτως και γενικώς δεσμευτικό, που καταδεικνύει (εξαίρει) εκείνο το ιστορικό επίπεδο, που εγγυάται την δυνατότητα εμφάνισης (γέννησης) ανώτερης πολιτισμικής ζωής.
Το κυρίαρχο δομικό στοιχείο της παρούσας ιστορικής εποχής είναι η ασυμβίβαστη τάση προς διαξιακότητα. Η πραγματικότητα είναι χωρισμένη σε ένα εδώ και ένα επέκεινα, η ένωση των οποίων παραμένει μια άκαρπη αναπόληση;;;;. Για τον λόγο αυτό, πάνω από αυτή την ιστορική εποχή κρεμιέται εκείνη η πνευματική ατμόσφαιρα, που ο Hegel την ονόμασε ως ατμόσφαιρα της δυστυχισμένης συνείδησης.
Ο δυτικός πολιτισμός παίρνει μια ιδιαίτερη θέση σε αυτή την ιστορική διάσταση, εφόσον κλείνει αυτή την εποχή ιστορικά και συστηματικά. Παριστάνει ένα δρόμο, πάνω στον οποίο έχει κατανοήσει και με άκρα τεχνική σκληρότητα καταδείξει, την ματαιότητα εκείνης της αναπόλησης, την οποία και ο ίδιος στις απαρχές του είχε Μέσα του (εντός του πολιτισμού). Αναπτύσσεται, στην βάση αφορμών που δόθηκαν από την ελληνική σκέψη, μια λογική, η οποία συμπεριλαμβάνει τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις κάθε διαξιακότητας. Με αυτή την λογική, περιγράφει με ακρίβεια τις στοιχειώδεις δομές κάθε τοπικού ανώτερου πολιτισμού, ο οποίος εμφανίστηκε, ή ο οποίος θα μπορούσε να είχε εμφανιστεί.
Τώρα όμως αποκαλύπτεται, πως εκείνο το συστηματικό πλέγμα, όπου μέσα του πιάνεται όλη η ιστορική ζωή του ανθρώπου πάνω στη γη, πρέπει να είναι σε θέση να επεκταθεί, ξεπερνώντας τον άνθρωπο, προς την πραγματικότητα του σύμπαντος. Γιατί οι ανώτερες κατηγορίες στοχασμού δεν μπορούν να αναπτυχθούν, ευρισκόμενες σε αντίθεση προς τις κατώτερες κατηγορίες γυμνής φυσικής ύπαρξης. Εδώ βρίσκονται οι γενικές μορφές-κλειδιά, οι οποίες γεφυρώνουν κάθε ιστορικό χάσμα, και έτσι διαλύει ολόκληρη την εποχή των μεγάλων-ατομικοτήτων. Αυτή η διαδικασία διάλυσης επέρχεται επειδή η λογική γίνεται τεχνολογία, και μάλιστα μια τεχνολογία που επαναλαμβάνει ολόκληρη την θεμελιώδη δομή όλων των μέχρι τώρα μορφών πολιτισμού. Αυτή η τεχνολογία είναι διαπολιτισμική, αν και εμφανίστηκε (δημιουργήθηκε) στον τελευταίο τοπικό ανώτερο πολιτισμό. Για τον λόγο αυτό αντιστοιχεί σε κάθε ψυχική ύπαρξη (τρόπο ψυχικής υπάρξεως) που εμφανίστηκε μέχρι σήμερα στην ιστορία της γης, εφόσον πρόκειται για θεμελιώδεις ανάγκες. Με τον τρόπο αυτό όμως αποκόπτονται οι περαιτέρω διαφοροποιήσεις της υποκειμενικότητας στο παγκόσμιο ιστορικό επίπεδο! Αυτό είναι το ιστορικό νόημα εκείνου του μηδενισμού, για τον οποίο μίλησε πρώτα ο Nietzsche και μετά ο Heidegger. Η παγκόσμια σημασία της μεταφυσικής του Heidegger πρέπει να ιδωθεί στο γεγονός ότι τραβά μια πνευματική, καταληκτική γραμμή κάτω από κάθε σκέψη, που ευδοκίμησε στον ιστορικό αυτό χώρο.
(Συνεχίζεται)
Μετάφραση: Πέτρος
ΠΕΡΙ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ! ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΒΑΛΑΜΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ.
ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΣΥΓΚΡΑΤΗΤΟΣ Ο ΣΑΤΑΝΑΣ; Ο Σατανάς είναι ασυγκράτητος γιατί ξέρει ότι του απομένει λίγος χρόνος
του Φραντσέσκο Λαμεντόλα
Είναι πρακτικά αδύνατο να μην παρατηρήσει κανείς, κατά τη διάρκεια της σύγχρονης ιστορίας, μια προοδευτική επιδείνωση του κακού στις ζωές των ανθρώπων και των λαών , μια επιδείνωση σχεδόν ορατή με γυμνό μάτι των γενικών συνθηκών της ανθρωπότητας, εν ολίγοις, μια επιτάχυνση της αυτοκαταστροφικής πορείας της νεωτερικότητας που τρέχει προς τον γκρεμό και εν τω μεταξύ αυξάνει τον συνολικό αριθμό των βασάνων, της αγωνίας, της απόγνωσης και όλων των κακών που κυριεύουν τους κατοίκους της τρίτης χιλιετίας με χρόνιο και πλέον σχεδόν αφόρητο τρόπο.
Από τη χριστιανική σκοπιά , αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πράγμα: ότι ο Σατανάς έχει εξαπολυθεί και πολλαπλασιάζει τις μανιώδεις επιθέσεις του κατά της δημιουργίας, σαν να γνώριζε ότι έπαιζε με την τελευταία ευκαιρία να πραγματοποιήσει την αρχαία επιθυμία του: να καταστρέψει τους σοφούς και αγαπώντας τον Θεό, ακυρώνοντας τους καρπούς της Λύτρωσης του Χριστού. Αλλά ο Σατανάς ήταν πάντα εχθρός του ανθρώπου, πάντα υπονόμευε τη δημιουργία με τις κακές του τέχνες: πάντα, από την τραγική αποπλάνηση του Αδάμ και της Εύας στον επίγειο Παράδεισο, και μετά η δολοφονία του Άβελ στα χέρια του Κάιν, και ούτω καθεξής, σε όλη τη διάρκεια. τους αιώνες, μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Γιατί τότε λοιπόν φαίνεται τώρα να έχει τόσο περισσότερη δύναμη και γιατί η επίθεσή του έγινε τόσο μαζική και τόσο μεγάλη, τόσο που επηρεάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα ταυτόχρονα και όχι πλέον μεμονωμένα άτομα, ομάδες ή λαούς;
Από τη χριστιανική σκοπιά , αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πράγμα: ότι ο Σατανάς έχει εξαπολυθεί και πολλαπλασιάζει τις μανιώδεις επιθέσεις του κατά της δημιουργίας, σαν να γνώριζε ότι έπαιζε με την τελευταία ευκαιρία να πραγματοποιήσει την αρχαία επιθυμία του: να καταστρέψει τους σοφούς και αγαπώντας τον Θεό, ακυρώνοντας τους καρπούς της Λύτρωσης του Χριστού. Αλλά ο Σατανάς ήταν πάντα εχθρός του ανθρώπου, πάντα υπονόμευε τη δημιουργία με τις κακές του τέχνες: πάντα, από την τραγική αποπλάνηση του Αδάμ και της Εύας στον επίγειο Παράδεισο, και μετά η δολοφονία του Άβελ στα χέρια του Κάιν, και ούτω καθεξής, σε όλη τη διάρκεια. τους αιώνες, μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Γιατί τότε λοιπόν φαίνεται τώρα να έχει τόσο περισσότερη δύναμη και γιατί η επίθεσή του έγινε τόσο μαζική και τόσο μεγάλη, τόσο που επηρεάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα ταυτόχρονα και όχι πλέον μεμονωμένα άτομα, ομάδες ή λαούς;
Πάντοτε από χριστιανική σκοπιά, υπάρχει μόνο μία εξήγηση: επειδή το Katéchon ελαττώθηκε, ή ελαττώνεται, δηλαδή η δύναμη που μέχρι τώρα τον είχε με κάποιο τρόπο περιορισμένο, ή τού εναντιωνόταν, και τον εμπόδιζε να αναπτύξει όλη τήν τρομερή δύναμη της κακίας του. Η έννοια είναι παυλικής προέλευσης: ο Απόστολος των Εθνών μιλά γι' αυτήν στη Β' προς Θεσσαλονικείς Επιστολή (2, 6-7), όπου γράφει:
Β´\ΕΡΩΤΩΜΕΝ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡμῶν ἐπισυναγωγῆς ἐπ’ αὐτόν, 2 εἰς τὸ μὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑμᾶς ἀπὸ τοῦ νοὸς μήτε θροεῖσθαι μήτε διὰ πνεύματος μήτε διὰ λόγου μήτε δι’ ἐπιστολῆς ὡς δι’ ἡμῶν, ὡς ὅτι ἐνέστηκεν ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ. 3 μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον· ὅτι ἐὰν μὴ ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον καὶ ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, 4 ὁ ἀντικείμενος καὶ ὑπεραιρόμενος ἐπὶ πάντα λεγόμενον Θεὸν ἢ σέβασμα, ὥστε αὐτὸν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ ὡς Θεὸν καθίσαι, ἀποδεικνύντα ἑαυτὸν ὅτι ἐστὶ Θεός. 5 Οὐ μνημονεύετε ὅτι ἔτι ὢν πρὸς ὑμᾶς ταῦτα ἔλεγον ὑμῖν; 6 καὶ νῦν τὸ κατέχον οἴδατε, εἰς τὸ ἀποκαλυφθῆναι αὐτὸν ἐν τῷ ἑαυτοῦ καιρῷ· 7 τὸ γὰρ μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνομίας, μόνον ὁ κατέχων ἄρτι ἕως ἐκ μέσου γένηται· 8 καὶ τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος, ὃν ὁ Κύριος ἀναλώσει τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ καταργήσει τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς παρουσίας αὐτοῦ· 9 οὗ ἐστιν ἡ παρουσία κατ’ ἐνέργειαν τοῦ σατανᾶ ἐν πάσῃ δυνάμει καὶ σημείοις καὶ τέρασι ψεύδους 10 καὶ ἐν πάσῃ ἀπάτῃ τῆς ἀδικίας ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις, ἀνθ’ ὧν τὴν ἀγάπην τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς· 11 καὶ διὰ τοῦτο πέμψει αὐτοῖς ὁ Θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει, 12 ἵνα κριθῶσι πάντες οἱ μὴ πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ, ἀλλ’ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ. 
Ο Σατανάς είναι αχαλίνωτος γιατί ξέρει ότι του απομένει λίγος χρόνος!
Αυτό του κακού, λέει ο Άγιος Παύλος, είναι ένα πολύ μεγάλο μυστήριο. και η δύναμη που, ιστορικά, το συγκρατεί είναι επίσης μυστηριώδης. Κάποια στιγμή, όμως, αυτή η δύναμη - που φαίνεται να είναι προσωπική, γιατί ο Απόστολος λέει: αυτός που την κρατά πίσω , σαν να μιλούσε για συγκεκριμένο πρόσωπο - θα αφαιρεθεί από τον δρόμο , δηλαδή θα Αποσυρθεί από το θέατρο της ανθρώπινης ιστορίας. και ο Σατανάς, εκείνη τη στιγμή, θα αφεθεί ελεύθερος να σπάσει τίς αλυσίδες καί νά κατασπαράξει ελεύθερα, όπως μια τίγρη ή άλλο άγριο ζώο που είχε για καιρό κρατηθεί σε μια αλυσίδα και δεν μπορούσε να επιτεθεί σε ανθρώπους, παρά μόνο να τους απειλήσει και να τους τρομάξει με τους βρυχηθμούς του και τα πόδια του, αλλά όχι πέρα από το εύρος δράσης που επιτρέπει η ίδια η αλυσίδα.
Αυτό σημαίνει ότι ο Σατανάς, μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν μπορούσε να βλάψει παρά μόνο μέ ένα μικρό μέρος των δυνατοτήτων του, και πιο συγκεκριμένα μόνο σε εκείνους που ήταν αρκετά τρελοί, ασύνετοι ή διεστραμμένοι ώστε να πλησιάσουν οικειοθελώς και να εισέλθουν σε αυτό το εύρος δράσης καί να τους βασανίσει, με τρόπο που ποτέ δεν θα μπορούσε να κάνει, αν είχαν παραμείνει σε απόσταση ασφαλείας.
Καταλήγουμε λοιπόν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα : η δύναμη που έχει ο Σατανάς να βλάψει τον άνθρωπο συνδέεται, στις περισσότερες περιπτώσεις (όχι πάντα, όπως μας διδάσκει το Βιβλίο του Ιώβ , μεταξύ άλλων ) με μια πρόσκληση που του δίνεται , ρητά ή σιωπηρά, από τα μελλοντικά θύματά του. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να προσκαλέσετε τον Σατανά να μπει στη ζωή σας: ο πνευματισμός, η μαγεία, ο σατανισμός, είναι οι πιο σαφείς, ακόμα κι αν όχι πάντα με πλήρη επίγνωση. Όσον αφορά τον σατανισμό, είναι πλέον γνωστό ότι όλο ή σχεδόν όλο το κατεστημένο του Χόλιγουντ , όλο ή σχεδόν όλο το star system , όλος ή σχεδόν όλος ο κόσμος της ψυχαγωγίας, ακόμη και στην περιοχή μας και όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες Η Αμερική υπέγραψε σύμφωνο με τον διάβολο με αντάλλαγμα χρήματα, επιτυχία και δύναμη.
Ο τραγουδιστής και τραγουδοποιός Bob Dylan , κατά τη διάρκεια μιας ντροπιαστικής και πολύ ντροπιαστικής συνέντευξης ( https://www.youtube.com/watch?v=7y0YsPDCs6E ), το ομολόγησε ανοιχτά· Άλλοι, όπως το μοντέλο και τραγουδίστρια Rihanna, το δηλώνουν ανοιχτά, το επιδεικνύουν με χειρονομίες και γλώσσα του σώματος και δοξάζονται σε αυτό ( https://www.dailymotion.com/video/x1cr22 ); άλλοι πάλι το βάζουν μουσική και το τραγουδούν. Για όσους έχουν αδύναμη μνήμη, υπενθυμίζουμε ότι η Raffaella Carrà , η οποία πλέον έχει τιμηθεί ως ηρωίδα της τοπικής μας διασκέδασης, εμφανίστηκε ζωντανά στην τηλεόραση, στην παράσταση Carramba chefortuna (2008), σε ένα τραγούδι με τίτλο Satana, στο οποίο μεταξύ άλλων κάλεσε τον Άρχοντα του Κακού να έρθει να την πάρει, γιατί τον περίμενε και του προσφέρθηκε με λαχτάρα ( https://www.youtube.com/watch?v=JL-HqH1GuYs ).
Θυμόμαστε επίσης ότι η κωμικός Virginia Raffaele , πάλι ζωντανά στην τηλεόραση, κατά τη διάρκεια ενός σκετς άρχισε να επικαλείται επανειλημμένα το όνομα του Σατανά , και χωρίς προφανή λόγο, σε μια παρωδία που για να είμαι ειλικρινής δεν είχε καθόλου αστείο ( https:/. /www.youtube.com/watch?v=cV59kAaQvgA ). Και τι γίνεται με τον πολύ δημοφιλή ράπερ Fedez (και την ξανθιά και εκλεπτυσμένη σύντροφό του, όχι λιγότερο διάσημη από αυτόν), που καυχιέται ότι φοράει παπούτσια με ανθρώπινο αίμα στις σόλες και δείχνει γενναιόδωρα τατουάζ με διαβολικά θέματα σε σχεδόν ολόκληρο το σώμα της ( https: //www.zazoom.it/2021-05-04/fedez-e-il-satanismo-del-ddl-zan/8642308/ );
Τώρα είμαστε καλά πεπεισμένοι ότι τέτοια πράγματα δεν είναι αθώα αστεία, ούτε γίνονται επιπόλαια. Ότι όποιος τα κάνει, τα κάνει με καλό λόγο και για συγκεκριμένο λόγο? είναι δηλαδή το εξωτερικό σημάδι της προσκόλλησης σε εκείνη την κολασμένη δύναμη που υπόσχεται επιτυχία και χρήματα σε όσους την επικαλούνται και χρησιμεύει για να διαδώσει στο μυαλό, και κυρίως στο συλλογικό ασυνείδητο, τα συνθήματα που αναγγέλλουν την έλευση αυτού. που ήδη η ευλογημένη Katharina Emmerich , πριν από δυόμισι αιώνες, και στη συνέχεια και άλλοι μύστες σε νεότερους καιρούς, όπως η Maria Valtorta , ονόμασαν την εποχή του Διαβόλου . Δηλαδή, αν αυτό δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρο και προφανές, τήν δική μας.
Αν προσθέσουμε στη συνέχεια ότι ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας πολιτικής αποτελείται από άνδρες και γυναίκες, όπως ο Μπιλ και η Χίλαρι Κλίντον , ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Τζο Μπάιντεν , που έχουν κάνει τις ίδιες επιλογές, και ότι στην Ευρώπη και την Ιταλία η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική, ακόμα κι αν τα πολύ διακριτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης προσέχουν να μην μιλήσουν γι' αυτό, και το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για το Βατικανό και τα ανώτερα κλιμάκια της εκκλησιαστικής ιεραρχίας , δεν θα εκπλαγεί κανείς αν δει πόσο χαμηλά τόσο η πολιτική όσο και η θρησκευτική ζωή , με νόμους υπέρ των αμβλώσεων και υπέρ των φύλων που αναδύονται μυστηριωδώς στα κοινοβούλια και οδεύουν προς τη θριαμβευτική έγκρισή τους, με τη σύμφωνη γνώμη μιας μη αμελητέας συνιστώσας του «καθολικού» κόσμου. Και αυτό, παρόλο που οι πεποιθήσεις των περισσότερων απλών ανθρώπων είναι, ευτυχώς, πολύ διαφορετικής φύσης.
Ανάμεσα στο star system, χρηματοδότες και σατανιστές πολιτικούς: είναι η δική μας η «εποχή του Σατανά»;
Και τώρα ας ξαναδιαβάσουμε το περίφημο δωδέκατο κεφάλαιο του Βιβλίου της Αποκάλυψης (1-18):
Και σημειον μεγα ωφθη εν τω ουρανω γυνη περιβεβλημενη τον ηλιον και η σεληνη υποκατω των ποδων αυτης και επι της κεφαλης αυτης στεφανος αστερων δωδεκα
2 και εν γαστρι εχουσα κραζει ωδινουσα και βασανιζομενη τεκειν
3 και ωφθη αλλο σημειον εν τω ουρανω και ιδου δρακων μεγας πυρρος εχων κεφαλας επτα και κερατα δεκα και επι τας κεφαλας αυτου διαδηματα επτα
4 και η ουρα αυτου συρει το τριτον των αστερων του ουρανου και εβαλεν αυτους εις την γην και ο δρακων εστηκεν ενωπιον της γυναικος της μελλουσης τεκειν ινα οταν τεκη το τεκνον αυτης καταφαγη
5 και ετεκεν υιον αρρενα ος μελλει ποιμαινειν παντα τα εθνη εν ραβδω σιδηρα και ηρπασθη το τεκνον αυτης προς τον θεον και τον θρονον αυτου
6 και η γυνη εφυγεν εις την ερημον οπου εχει τοπον ητοιμασμενον απο του θεου ινα εκει τρεφωσιν αυτην ημερας χιλιας διακοσιας εξηκοντα
7 και εγενετο πολεμος εν τω ουρανω ο μιχαηλ και οι αγγελοι αυτου επολεμησαν κατα του δρακοντος και ο δρακων επολεμησεν και οι αγγελοι αυτου
8 και ουκ ισχυσαν ουτε τοπος ευρεθη αυτων ετι εν τω ουρανω
9 και εβληθη ο δρακων ο μεγας ο οφις ο αρχαιος ο καλουμενος διαβολος και ο σατανας ο πλανων την οικουμενην ολην εβληθη εις την γην και οι αγγελοι αυτου μετ αυτου εβληθησαν
10 και ηκουσα φωνην μεγαλην λεγουσαν εν τω ουρανω αρτι εγενετο η σωτηρια και η δυναμις και η βασιλεια του θεου ημων και η εξουσια του χριστου αυτου οτι κατεβληθη ο κατηγορος των αδελφων ημων ο κατηγορων αυτων ενωπιον του θεου ημων ημερας και νυκτος
11 και αυτοι ενικησαν αυτον δια το αιμα του αρνιου και δια τον λογον της μαρτυριας αυτων και ουκ ηγαπησαν την ψυχην αυτων αχρι θανατου
12 δια τουτο ευφραινεσθε οι ουρανοι και οι εν αυτοις σκηνουντες ουαι τοις κατοικουσιν την γην και την θαλασσαν οτι κατεβη ο διαβολος προς υμας εχων θυμον μεγαν ειδως οτι ολιγον καιρον εχει
13 και οτε ειδεν ο δρακων οτι εβληθη εις την γην εδιωξεν την γυναικα ητις ετεκεν τον αρρενα
14 και εδοθησαν τη γυναικι δυο πτερυγες του αετου του μεγαλου ινα πετηται εις την ερημον εις τον τοπον αυτης οπου τρεφεται εκει καιρον και καιρους και ημισυ καιρου απο προσωπου του οφεως
15 και εβαλεν ο οφις οπισω της γυναικος εκ του στοματος αυτου υδωρ ως ποταμον ινα ταυτην ποταμοφορητον ποιηση
16 και εβοηθησεν η γη τη γυναικι και ηνοιξεν η γη το στομα αυτης και κατεπιεν τον ποταμον ον εβαλεν ο δρακων εκ του στοματος αυτου
17 και ωργισθη ο δρακων επι τη γυναικι και απηλθεν ποιησαι πολεμον μετα των λοιπων του σπερματος αυτης των τηρουντων τας εντολας του θεου και εχοντων την μαρτυριαν του ιησου χριστου και εσταθην επι την αμμον της θαλασσης
Και σημειον μεγα ωφθη εν τω ουρανω γυνη περιβεβλημενη τον ηλιον και η σεληνη υποκατω των ποδων αυτης και επι της κεφαλης αυτης στεφανος αστερων δωδεκα
2 και εν γαστρι εχουσα κραζει ωδινουσα και βασανιζομενη τεκειν
3 και ωφθη αλλο σημειον εν τω ουρανω και ιδου δρακων μεγας πυρρος εχων κεφαλας επτα και κερατα δεκα και επι τας κεφαλας αυτου διαδηματα επτα
4 και η ουρα αυτου συρει το τριτον των αστερων του ουρανου και εβαλεν αυτους εις την γην και ο δρακων εστηκεν ενωπιον της γυναικος της μελλουσης τεκειν ινα οταν τεκη το τεκνον αυτης καταφαγη
5 και ετεκεν υιον αρρενα ος μελλει ποιμαινειν παντα τα εθνη εν ραβδω σιδηρα και ηρπασθη το τεκνον αυτης προς τον θεον και τον θρονον αυτου
6 και η γυνη εφυγεν εις την ερημον οπου εχει τοπον ητοιμασμενον απο του θεου ινα εκει τρεφωσιν αυτην ημερας χιλιας διακοσιας εξηκοντα
7 και εγενετο πολεμος εν τω ουρανω ο μιχαηλ και οι αγγελοι αυτου επολεμησαν κατα του δρακοντος και ο δρακων επολεμησεν και οι αγγελοι αυτου
8 και ουκ ισχυσαν ουτε τοπος ευρεθη αυτων ετι εν τω ουρανω
9 και εβληθη ο δρακων ο μεγας ο οφις ο αρχαιος ο καλουμενος διαβολος και ο σατανας ο πλανων την οικουμενην ολην εβληθη εις την γην και οι αγγελοι αυτου μετ αυτου εβληθησαν
10 και ηκουσα φωνην μεγαλην λεγουσαν εν τω ουρανω αρτι εγενετο η σωτηρια και η δυναμις και η βασιλεια του θεου ημων και η εξουσια του χριστου αυτου οτι κατεβληθη ο κατηγορος των αδελφων ημων ο κατηγορων αυτων ενωπιον του θεου ημων ημερας και νυκτος
11 και αυτοι ενικησαν αυτον δια το αιμα του αρνιου και δια τον λογον της μαρτυριας αυτων και ουκ ηγαπησαν την ψυχην αυτων αχρι θανατου
12 δια τουτο ευφραινεσθε οι ουρανοι και οι εν αυτοις σκηνουντες ουαι τοις κατοικουσιν την γην και την θαλασσαν οτι κατεβη ο διαβολος προς υμας εχων θυμον μεγαν ειδως οτι ολιγον καιρον εχει
13 και οτε ειδεν ο δρακων οτι εβληθη εις την γην εδιωξεν την γυναικα ητις ετεκεν τον αρρενα
14 και εδοθησαν τη γυναικι δυο πτερυγες του αετου του μεγαλου ινα πετηται εις την ερημον εις τον τοπον αυτης οπου τρεφεται εκει καιρον και καιρους και ημισυ καιρου απο προσωπου του οφεως
15 και εβαλεν ο οφις οπισω της γυναικος εκ του στοματος αυτου υδωρ ως ποταμον ινα ταυτην ποταμοφορητον ποιηση
16 και εβοηθησεν η γη τη γυναικι και ηνοιξεν η γη το στομα αυτης και κατεπιεν τον ποταμον ον εβαλεν ο δρακων εκ του στοματος αυτου
17 και ωργισθη ο δρακων επι τη γυναικι και απηλθεν ποιησαι πολεμον μετα των λοιπων του σπερματος αυτης των τηρουντων τας εντολας του θεου και εχοντων την μαρτυριαν του ιησου χριστου και εσταθην επι την αμμον της θαλασσης
Σε αυτό το απόσπασμα υπάρχει μια πολύ αυστηρή προειδοποίηση, που έχει τη γεύση μιας τελικής έκκλησης που απευθύνεται στους ανθρώπους : Αλλοίμονο σε εσάς, γη και θάλασσα, γιατί ο διάβολος κατέβηκε πάνω σας γεμάτος μεγάλη οργή, γνωρίζοντας ότι του απομένει λίγος χρόνος. Ωστόσο, στην εναρκτήρια ομιλία του στη Β' Σύνοδο του Βατικανού, ο Ιωάννης ΧΧΧΙΙΙ αποδοκίμασε τους προφήτες της καταστροφής που ξέρουν μόνο να προβλέπουν καταστροφές και να βλέπουν τα πάντα μαύρα, επειδή ο κόσμος είναι όμορφος και δεν υπάρχει τίποτα πιο επιθυμητό και πιο χριστιανικό από τον διάλογο με όλους , ακόμη και με τους χειρότερους εχθρούς του Χριστού, της αλήθειας και της ζωής.
Και εδώ είναι η εξαιρετική συνάφεια της προειδοποίησης της Αποκάλυψης και των λόγων του Αγίου Παύλου για το Κατέχον . Ο οποίος, κατόπιν προσεκτικότερης εξέτασης, δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Ιησού Χριστό: όσο είναι παρών ανάμεσά μας, και είναι κυρίως παρών στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ο Σατανάς συγκρατείται. Αλλά τώρα τήν αφαιρούν: κλείνουν τις εκκλησίες, διαστρεβλώνουν τη λειτουργία, αφαιρούν τό Σταυρό Και πολλοί από εμάς, λίγο πολύ συνειδητοποιημένοι, έχουμε συμβάλει στην απώθηση του Κατέχον , διαμορφώνοντας μια πραγματική πρόσκληση προς τον αρχαίο Αντίπαλο.
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΊΠΑΛΗ ΕΞΟΥΣΊΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΧΕΙ ΣΑΝ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΤΟΝ ΑΙΩΝΙΟ ΑΦΑΝΙΣΜΟ ΜΑΣ.
Τετάρτη 26 Ιουνίου 2024
Ο νους ως ηγεμόνας
Το «ηγεμονικό του νοός»! Ο νους δηλαδή ως ηγεμόνας, αρχηγός και οδηγός του όλου ανθρώπου. Δεόταν στον Θεό ο Δαβίδ «Με πνεύμα ηγεμονικό στήριξέ με» (Ψαλμ. 50.14).
Είχε πικρή πείρα. Όταν είχε αφεθεί προηγουμένως στα ορμέμφυτά του και είχε φιμώσει τη λογική του, είχε πέσει στο διπλό κακούργημα της μοιχείας και του φόνου. Γι’ αυτό στον «Ψαλμό της μετανοίας» περιέλαβε το αίτημα προς τον Ύψιστο «Πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με», δηλαδή «Υστερινή μου γνώση και να σ’ είχα πρώτα». Όχι έκδοτος στα πάθη, αλλά ηνιοχούμενος από τη σκέψη.
Ο σωστός και λαμπρυσμένος νους «απελεύθερος Κυρίου εστίν» (Α’ Κορ. 7.22), οπότε φωτιζόμενος και ελλαμπόμενος από τη Χάρη αποκτά τη μεγάλη αρετή της διακρίσεως. Διακρίνει τα πράγματα τηλαυγώς και πραγματικώς, ώστε δεν λαθεύει στις κρίσεις του, ώστε ενεργεί ενδεδειγμένα. Μπαίνει σε όλα μπροστά και δίνει ορθές κατευθύνσεις, αντίθετα για παράδειγμα από ένα νου υπερφίαλο, και άρα ανόητο, που πέφτει από αποτυχία σε αποτυχία.
Ο κακός ορθολογισμός εξάλλου, ο «λαθολογισμός», μαραζώνει και μαραίνει σπουδαίες ψυχικές δυνάμεις και λειτουργίες εν ονόματι τάχα του «ρεαλισμού», του πραγματισμού. Είναι λ.χ. στεγνός και ψυχρός, ξηρός, δύσκολα είναι ευαίσθητος και ποιητικός.
Η συνετή λογική και «λογική» λογική ξέρει τα όρια των δυνατοτήτων της, αυτό που δεν ήξερε στην αρχή ο φιλόσοφος ιερός Αυγουστίνος.
Ενώ δηλαδή ήταν ήδη επίσκοπος, κάποτε σε μιαν ακρογιαλιά φιλοσοφούσε και προσπαθούσε να εμβαθύνει στα μυστήρια της πίστεως.
Σε μια στιγμή παρατήρησε ένα παιδάκι που είχε ανοίξει ένα λάκκο και μ’ ένα κουβαδάκι έπαιρνε νερό από τη θάλασσα και το άδειαζε στον λάκκο.
« – Τι κάνεις εκεί, μικρούλη μου; – Αδειάζω το πέλαγος στον λάκκο μου. – Μα γίνεται τούτο; Είναι αδύνατο. – Και συ μπορείς να χωρέσεις τον ωκεανό των θείων μυστηρίων στον περιορισμένο σου νου;» (Εις τον Ιερόν Αυγουστίνον [Α’], Εκδ. «Χριστιανική Ελπίς», Θεσσαλονίκη [1970] σελ. 52-53).
Τυφλός στην άβυσσο μετράει την άμμο, θα έλεγε η Κλίμαξ (30.2). Η συνετή λογική ξέρει ότι είναι πεπερασμένη και συγκεκριμένων δυνατοτήτων, και ακόμη ότι πέρα από την αντίληψη της ύλης και του επιστητού υπάρχουν οι πνευματικές λειτουργίες, το υπερφυσικό και η πίστη. Αξιολογεί τις αξίες και δίνει την προτεραιότητα στην πίστη, στην αγάπη και στις λοιπές αρετές.
Μια τέτοια ιεράρχηση αποδεικνύει μυαλό πρώτης γραμμής, «ρεαλιστικό», αφού γνωρίζει ότι οι αισθήσεις «πιάνουν» μόνο το επιστητό και μάλιστα ένα μικρό μέρος του· αγνοούμε πλείστα από το Σύμπαν, τον μακρόκοσμο αλλά και από τον μικρόκοσμο.
Όταν η επιστήμη αυτοθεώνεται, καταστρέφεται. Γράφει ο Ντοστογιέφσκυ: «Δεν έχουν λοιπόν διαστρεβλώσει την εικόνα του Θεού και την αλήθεια Του; Έχουν την επιστήμη τους, μα επιστήμη υποταγμένη στις αισθήσεις. Όσο για τον κόσμο του πνεύματος, που είναι το άλλο μισό, και το πιο ανώτερο μισό του ανθρώπου, τον απωθούν, του φέρνονται επιπόλαια, τον βασανίζουν με μίσος» (Αδελφοί Καραμαζώφ, Βιβλίο Έκτο, 3, ε’).
Λοιπόν η λογική θα σου πει αν κάποτε πρέπει να φέρεσαι έλλογα «παράλογα». Δεν είναι το μυαλό ο αυτοσκοπός, αλλά το μέσο. Όχι το μυαλό για το μυαλό, αλλά το μυαλό για τον άνθρωπο. Αυτή είναι η αδαμάντινη βάση για ορθές τοποθετήσεις και αντιμετωπίσεις.
Ας κάνουμε λίγες αναφορές στον παρελθόν προς επίρρωση των ανωτέρω.
Είναι γνωστή η μοναχική υπακοή, κατά την οποία ο αρχάριος μοναχός απαρνείται και την «πεπτωκυία» λογική του και την υποτάσσει στη λογική του γέροντά του. Έτσι θα την ανακτήσει αργότερα αναστημένη και καθαρισμένη, αποθεραπευμένη και αγία πια.
Συναφώς ο αββάς Δωρόθεος εξομολογείται πως σε στιγμές που χρειαζόταν να δοθεί κάποια λύση, να ενεργήσει κάτι, το μυαλό του έλεγε να μη ρωτήσει τον επιστάτη του. Γνώριζε από πριν τι θα του απαντούσε εκείνος· θα του έδινε εντολή να κάνει ό,τι σκεφτόταν ο ίδιος ο Δωρόθεος.
Ωστόσο ο όσιος, για να περισώσει την αρετή της ταπεινοφροσύνης, επιτιμούσε το μυαλό του σφοδρά: «Ανάθεμα, λογισμέ μου, σε σένα και στη φρονιμάδα σου! Μ’ όλο που το ίδιο σκέφτομαι με τον γέροντα, όμως εκείνον τον φωτίζει το Άγιο Πνεύμα, ενώ εμένα μου το υποβάλλει ο διάβολος!» (Ε’ Διδασκαλία, 9[66]). Ήταν πανέξυπνος. Μόνο ένας πανέξυπνος μπορούσε ν’ αποδυναμώσει έτσι και να εξουδετερώσει την παγίδα του πονηρού.
Παρόμοια ή και σε υψηλότερο βαθμό ήσαν ευφυείς οι δια Χριστόν σαλοί. Προσποιούνταν τους ανισόρροπους, τους εκκεντρικούς και τους βραδύνοες τόσο έξυπνα, που δεν τους έπαιρναν είδηση οι «γνωστικοί», οι «λογικοί». Ενέπαιζαν τους πάντες, οπότε «αναγκαζόταν» ενίοτε να επεμβαίνει ο Θεός για να τους αποκαλύπτει. Έτσι συνέβη και με την οσία Ισιδώρα.
Οι τρεις δυνατοί του Δαβίδ: Πέρασαν μέσα από τις γραμμές των εχθρών για να του φέρουν νερό που διψούσε. Οι τρεις ήρωες είχαν κοινό νου να καταλάβουν ότι ήταν παράτολμο και παράλογο το εγχείρημά τους, μα η λογική τους παραχωρούσε τα πρωτεία στην αγάπη του βασιλιά τους (Β’ Βασ. 23.14-17).
Στη συνέχεια ο Αβραάμ –ας μιλήσουμε τώρα κάπως πλατύτερα γι’ αυτόν. Παίρνει διαταγή από τον Θεό να θυσιάσει το μοναδικό πια και επιπλέον «γνήσιο» παιδί του, τον Ισαάκ – το άλλο του παιδί, ο Ισμαήλ, είχε διωχθεί, και επίσης ήταν παιδί «δευτέρας τάξεως», παιδί δούλης και όχι «δια της επαγγελίας», δηλαδή δια της θείας υποσχέσεως (Γαλ. 4.21-23).
Ο Αβραάμ και η Σάρρα είναι γέροντες και μάλιστα η δεύτερη ήταν στείρα μακροχρόνια. Μόλις και μετά βίας απέκτησαν ανέλπιστα τον Ισαάκ σε προχωρημένη άγονη ηλικία και μάλιστα μόνο έπειτα από τη θεϊκή υπόσχεση. Επιπρόσθετα ο Παντοδύναμος είχε προαναγγείλει στον Αβραάμ ότι θα γινόταν γενάρχης πολυπληθούς έθνους μέσω του Ισαάκ. Και μαζί με όλα τούτα εκαλείτο να κάνει φόνο, και τι φόνο! του σπλάχνου του…
Τα δεδομένα ήσαν τόσο ισχυρά, επικουρούμενα και από το γονικό φίλτρο, που και ένας καθυστερημένος διανοητικά θα προέκρινε τη «λογική» αντίδραση, δηλαδή την απείθεια στον Θεό.
Δεν ήταν αμβλύνους ο τραγικός εκείνες τις στιγμές πατέρας. Ήταν οξυνούστατος, αλλά στη θυσία του Ισαάκ ο νους του προκρίνει την αγάπη και πίστη του Θεού του (Γεν. κεφ. 15-22). Η δε πίστη με τη σειρά της τον βεβαίωνε –υποσχετικά στην ανάγκη– «ότι δύναται ο Θεός εκ των λίθων… εγείραι τέκνα τω Αβραάμ» (Ματθ. 3.9).
«Παρανοϊκά» τέλος –ας μας συγχωρήσει ο Κύριος τη φαινομενική ασέβεια– έπραξε η ίδια η πάνσοφη Αγία Τριάς: Θυσιάσθηκε ο Θεάνθρωπος χάριν της αγάπης μας.
Ιερομόναχος Ιουστίνος
Συναφώς ο αββάς Δωρόθεος εξομολογείται πως σε στιγμές που χρειαζόταν να δοθεί κάποια λύση, να ενεργήσει κάτι, το μυαλό του έλεγε να μη ρωτήσει τον επιστάτη του. Γνώριζε από πριν τι θα του απαντούσε εκείνος· θα του έδινε εντολή να κάνει ό,τι σκεφτόταν ο ίδιος ο Δωρόθεος.
Ωστόσο ο όσιος, για να περισώσει την αρετή της ταπεινοφροσύνης, επιτιμούσε το μυαλό του σφοδρά: «Ανάθεμα, λογισμέ μου, σε σένα και στη φρονιμάδα σου! Μ’ όλο που το ίδιο σκέφτομαι με τον γέροντα, όμως εκείνον τον φωτίζει το Άγιο Πνεύμα, ενώ εμένα μου το υποβάλλει ο διάβολος!» (Ε’ Διδασκαλία, 9[66]). Ήταν πανέξυπνος. Μόνο ένας πανέξυπνος μπορούσε ν’ αποδυναμώσει έτσι και να εξουδετερώσει την παγίδα του πονηρού.
Παρόμοια ή και σε υψηλότερο βαθμό ήσαν ευφυείς οι δια Χριστόν σαλοί. Προσποιούνταν τους ανισόρροπους, τους εκκεντρικούς και τους βραδύνοες τόσο έξυπνα, που δεν τους έπαιρναν είδηση οι «γνωστικοί», οι «λογικοί». Ενέπαιζαν τους πάντες, οπότε «αναγκαζόταν» ενίοτε να επεμβαίνει ο Θεός για να τους αποκαλύπτει. Έτσι συνέβη και με την οσία Ισιδώρα.
Οι τρεις δυνατοί του Δαβίδ: Πέρασαν μέσα από τις γραμμές των εχθρών για να του φέρουν νερό που διψούσε. Οι τρεις ήρωες είχαν κοινό νου να καταλάβουν ότι ήταν παράτολμο και παράλογο το εγχείρημά τους, μα η λογική τους παραχωρούσε τα πρωτεία στην αγάπη του βασιλιά τους (Β’ Βασ. 23.14-17).
Στη συνέχεια ο Αβραάμ –ας μιλήσουμε τώρα κάπως πλατύτερα γι’ αυτόν. Παίρνει διαταγή από τον Θεό να θυσιάσει το μοναδικό πια και επιπλέον «γνήσιο» παιδί του, τον Ισαάκ – το άλλο του παιδί, ο Ισμαήλ, είχε διωχθεί, και επίσης ήταν παιδί «δευτέρας τάξεως», παιδί δούλης και όχι «δια της επαγγελίας», δηλαδή δια της θείας υποσχέσεως (Γαλ. 4.21-23).
Ο Αβραάμ και η Σάρρα είναι γέροντες και μάλιστα η δεύτερη ήταν στείρα μακροχρόνια. Μόλις και μετά βίας απέκτησαν ανέλπιστα τον Ισαάκ σε προχωρημένη άγονη ηλικία και μάλιστα μόνο έπειτα από τη θεϊκή υπόσχεση. Επιπρόσθετα ο Παντοδύναμος είχε προαναγγείλει στον Αβραάμ ότι θα γινόταν γενάρχης πολυπληθούς έθνους μέσω του Ισαάκ. Και μαζί με όλα τούτα εκαλείτο να κάνει φόνο, και τι φόνο! του σπλάχνου του…
Τα δεδομένα ήσαν τόσο ισχυρά, επικουρούμενα και από το γονικό φίλτρο, που και ένας καθυστερημένος διανοητικά θα προέκρινε τη «λογική» αντίδραση, δηλαδή την απείθεια στον Θεό.
Δεν ήταν αμβλύνους ο τραγικός εκείνες τις στιγμές πατέρας. Ήταν οξυνούστατος, αλλά στη θυσία του Ισαάκ ο νους του προκρίνει την αγάπη και πίστη του Θεού του (Γεν. κεφ. 15-22). Η δε πίστη με τη σειρά της τον βεβαίωνε –υποσχετικά στην ανάγκη– «ότι δύναται ο Θεός εκ των λίθων… εγείραι τέκνα τω Αβραάμ» (Ματθ. 3.9).
«Παρανοϊκά» τέλος –ας μας συγχωρήσει ο Κύριος τη φαινομενική ασέβεια– έπραξε η ίδια η πάνσοφη Αγία Τριάς: Θυσιάσθηκε ο Θεάνθρωπος χάριν της αγάπης μας.
Ιερομόναχος Ιουστίνος
Έλεγε ο Άγιος Παΐσιος: "Οι αληθινοί Πατέρες δεν λένε σκέψεις που κατεβάζει το μυαλό τους, αλλά αυτά που ο Θεός τούς κατεβάζει από ψηλά ή εμπειρίες από την ζωή τους. Μιλούν για αλήθειες που έζησαν οι ίδιοι, οι οποίες έχουν ζωή και δίνουν ζωή στους ανθρώπους".
Ρώτησε κάποτε τον Άγιο Παΐσιο ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Αρίστος Ασπιώτης:
–Πάτερ, σε ποιο βιβλίο τα γράφει αυτά που μας είπατε;
–" Πεντηκοστή! ", απάντησε ο Όσιος, εννοώντας τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.
......................
"ἃ καὶ λαλοῦμεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνοις σοφίας λόγοις, ἀλλ᾿ ἐν διδακτοῖς Πνεύματος Ἁγίου, πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες"
(Α΄ Κορ. 2, 13).
Αυτά δε και διδάσκομεν, όχι με καλλωπισμένους και ρητορικούς λόγους, σαν αυτούς που μεταχειρίζεται η ανθρωπίνη σοφία, αλλά με λόγους που μας τους διδάσκει και μας τους εμπνέει το Αγιον Πνεύμα, συγκρίνοντες και αντιπαραβάλλοντες τα πνευματικά νοήματα και γεγονότα με άλλα πνευματικά, δια να τα εννοούμεν καλύτερα.
....................................
Ο Άγιος Παΐσιος μιλά με την γλώσσα της Πεντηκοστής!
Μεγαλύτερη αξία έχει ένας λόγος ταπεινού ανθρώπου με βιώματα, που βγαίνει με πόνο από τα βάθη της καρδιάς του, παρά ένας σωρός φιλολογίες εξωτερικού ανθρώπου, που βγαίνουν με ταχύτητα από την εκπαιδευμένη του γλώσσα, η οποία δεν πληροφορεί τις ψυχές, γιατί είναι σάρκα και όχι πύρινη γλώσσα της Αγίας Πεντηκοστής.
Κάποτε ένας φοιτητής της Θεολογικής Σχολής τον ρώτησε:
– Γέροντα, πως έγραψε ο Μωυσής την Πεντάτευχο;
– Ε, ευλογημένε, του τα έδειξε ο Θεός σαν τηλεόραση, και τα έγραψε, απάντησε με φυσικότητα ο Πατήρ Παΐσιος, αφού και ο ίδιος είχε πείρα της "πνευματικής τηλεοράσεως".
Μια παρέα αλλοδαπών, ένας Άγγλος, ένας Ιταλός και ένας Γάλλος, επισκέφθηκε τον Γέροντα. Κάποιος Έλληνας γλωσσομαθής προσφέρθηκε να κάνει το διερμηνέα. Ό Γέροντας του είπε ότι δε χρειάζεται.
– Τους πήρε σε μια γωνιά έξω από την αυλή του και άρχισε να συνομιλεί μαζί τους. Μίλησε αρκετή ώρα. Επιστρέφοντας είπε στο "διερμηνέα".
– Τα είπαμε, τα είπαμε μ’ αυτούς! Εγώ τους μιλούσα στα Ελληνικά. Αυτοί καταλάβαιναν στη γλώσσα τους και έτσι συνεννοηθήκαμε!
Ανέστης Μαυροκέφαλος: Πάρα πολλοί αλλοδαποί ευεργετήθηκαν. Του μιλούσαν ιαπωνικά, ο γέροντας απαντούσε στα ελληνικά και ο Ιάπωνας καταλάβαινε!
"Είδα προσκυνητές να έρχονται από το Μεξικό, από την Αυστραλία, εκείνος τους μιλούσε ελληνικά και καταλάβαιναν όλοι! Απ’ όπου και αν προέρχονταν, τον καταλάβαιναν. Μέχρι και ο Δαλάι Λάμα τον επισκέφθηκε για να τον γνωρίσει, γιατί είχε ακούσει τόσα για εκείνον!"
Είναι γνωστό ότι ο Γέροντας, εκτός από τα ελληνικά, δεν γνώριζε άλλη γλώσσα.
Όμως συνέβη επανειλημμένως -όταν υπήρχε λόγος- με την γλώσσα της Πεντηκοστής να συνομιλήσει και να συνεννοηθεί θαυμάσια με ετεροδόξους.
Γάλλος περιηγητής είχε συμφωνήσει με κάποιο μοναχό να πάνε μαζί να δούνε τον Γέροντα . Το βράδυ είχε αγρυπνία στο μοναστήρι που έμενε. Ο μοναχός μετά την αγρυπνία πήγε στο κελλί του να ξεκουραστεί. Αλλά ο αλλοδαπός από τον πόθο να δει τον Γέροντα κατέβηκε μόνος του στο Καλύβι. Συνομίλησαν θαυμάσια και από την συζήτηση σχημάτισε την εντύπωση ότι ο Γέροντας γνώριζε άπταιστα Γαλλικά!
Πνευματικό τέκνο του Γέροντα διηγείται:
"Μια μέρα πήγα πρωί στην "Παναγούδα". Μόλις είχε φωτίσει. Χτύπησα το σιδεράκι και μου άνοιξε ο Γέροντας χαμογελώντας. Με ρώτησε:
– Τι λες εσύ, παπα-… όταν ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος επισκέφτηκε τον Μέγα Βασίλειο ,χρειάσθηκαν διερμηνέα;
-Νομίζω όχι, Γέροντα, του είπα.
Πέρασα στο Αρχονταρίκι και βρήκα έναν αλλοδαπό επισκέπτη. Μέχρι να ετοιμάσει ο Γέροντας το κέρασμα, με τα λίγα Αγγλικά που ήξερα πιάσαμε την συζήτηση και μου είπε ότι χθες βράδυ ήρθε αργά. Καθυστέρησε, γιατί έχασε τον δρόμο, πέρασε η ώρα και ο Γέροντας τον φιλοξένησε. Στην αρχή δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Ο Γέροντας τον άφησε για δέκα λεπτά (φαίνεται έκανε προσευχή) και μετά συνεννοούνταν χωρίς καμιά δυσκολία. Ο Γέροντας μιλούσε Ελληνικά, ο αλλοδαπός Αγγλικά, αλλά καταλάβαινε ο ένας τον άλλο.
Μαρτυρία π. Π. Λ.: "Πήγα με τον Δανιήλ, έναν Ισπανό που έγινε Ορθόδοξος, στον γέροντα Παΐσιο. Ήθελε να μιλήση μαζί του και εγώ θα έκανα τον διερμηνέα. Έκανε μια ερώτηση ο Δανιήλ και πριν κάνω την μετάφραση ο Γέροντας απάντησε.
Ο Δανιήλ απόρησε και με ρώτησε δυο φορές: "Πώς γίνεται, δεν έκανες την μετάφραση;"
Του είπα: "Τι φταίω εγώ, σου απάντησε σωστά".
Ο Γέροντας τον καθησύχασε λέγοντάς του: "Άστον αυτόν (εμένα τον μεταφραστή) και πες μου τι θέλεις".
Άρχισαν να μιλούν, εκείνος στα Ισπανικά και ο Γέροντας στα Ελληνικά. Θαύμαζα και χαμογελώντας είπα: "Τι χρειάζομαι εγώ, καλύτερα να φύγω". Ο Γέροντας μου κράτησε το χέρι λέγοντας: "Κάθισε, αλλά να μη μάθη κανείς".
Σκεφτόμουν πόσο μεγάλος Άγιος είναι ο Γέροντας. Παρακολούθησα όλη την συζήτηση αλλά μετά δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τίποτε παρά μόνο το τελευταίο: "Αυτή την αμαρτία πρέπει να την εξομολογηθής", του είπε ο Γέροντας".
Ο π. Βασίλειος Γρηγοριάτης μαρτυρεί: "Είχα πάει στο Κελλί του Γέροντα καταμεσήμερο. Η πόρτα ήταν κλειστή. Ένας νεαρός περίμενε ξαπλωμένος στο χώμα. Ήταν Ελληνοαμερικανός και ήξερε μόνο Αγγλικά.
"Πώς θα συνεννοηθείς με τον Γέροντα;", τον ρώτησα.
"Κάποιον θα στείλει ο Θεός", απάντησε. "Να, εσένα", συμπλήρωσε. Τελικά βρέθηκα και εγώ μαζί τους τάχα για να κάνω τον δραγουμάνο με τα σπασμένα λιγοστά Αγγλικά, που και κείνα τα είχα ξεχάσει.
Παρατήρησα όμως, με μεγάλη μου έκπληξη, πως ο π. Παΐσιος καταλάβαινε όλα όσα του έλεγε το παιδί, καλύτερα από μένα, και του απαντούσε Ελληνικά βέβαια, που μετέφραζα εγώ, με πολλά απλά και σοφά παραδείγματα.
Εκείνο που θα μου μείνει αλησμόνητο είναι η λύση που έδωσε σ’ ένα πρόβλημα που του εξέθεσε ο νέος, στο οποίο φανερωνόταν η μεγάλη πίστη και εμπιστοσύνη του στην πρόνοια του Θεού.
"Η μητέρα μου", παραπονέθηκε ο νεαρός, "μου ζητά συνεχώς χρήματα, και όσα και αν της δώσω από τις λίγες οικονομίες μου, τα σπαταλά άσκοπα. Δεν ξέρω τι να κάνω".
"Άκου, παιδί μου", του απαντά ο π. Παΐσιος.
"Τα χρήματα που θάδινες στην μητέρα σου να τα δίνης ελεημοσύνη σ’ ένα φτωχό και κείνη την ώρα να κάνης μια προσευχή. Να λες: Θεέ μου, αυτά τα δίνω για την μητέρα μου, εσύ φρόντισέ την. Τότε ο Θεός θα την αναλάβει από μόνος Του, θα βρει τρόπους".
Από το βιβλίο: Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου του ιερομονάχου Ισαάκ Από το Κεφάλαιο: "Συνεννόηση με ετερογλώσσους"
ΟΙ ΖΗΛΩΤΕΣ
« Άνθρωπος που ‘ναι άμετρα ζηλωτής ποτέ δεν φτάνει την ειρήνη της διάνοιας. Και όποιος είναι ξένος με την ειρήνη, είναι ξένος και με τη χαρά» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Το κακό που μοιάζει να θριαμβεύει στον κόσμο, η απουσία πλειονοψηφίας σε μια κοινωνία που θεωρεί την πίστη ως δευτερεύουσα ανάγκη του ανθρώπου ή αδιαφορεί γι’ αυτήν, όπως επίσης και ένα αίσθημα ότι πρέπει με κάποιον τρόπο να ομολογούμε αυτό που πιστεύουμε, επαναφέρουν στο προσκήνιο έναν ζηλωτισμό, ο οποίος θεωρείται από πολλούς χριστιανούς άξιος θαυμασμού. Ας μη λησμονούμε ότι ο σκοπός της ζωής γι’ αυτόν που πιστεύει είναι διττός: και ιστορικός και εσχατολογικός. Παλεύουμε στον νυν αιώνα, για να κερδίσουμε τον ατελεύτητο. Ό,τι λοιπόν δεν έχει εσχατολογική προοπτική, σίγουρα το κακό και η αμαρτία, αποτελούν προκλήσεις που μας χωρίζουν από τον Θεό και απαιτούν από εμάς αντίδραση. Σ’ αυτό το πνεύμα είναι στηριγμένος ο ζηλωτισμός.
Ο ενθουσιασμός για την πίστη, για την αγάπη του Θεού, για την ανάγκη αυτό που ζούμε να το μοιραστούμε, είναι μία ευλογημένη κατάσταση. Ο ενθουσιασμός οδηγεί σε ηγετική στάση: δεν περιμένω από τους άλλους να αναζητήσουν τον Χριστό, τις θέσεις της Εκκλησίας, τον τρόπο της ζωής της, αλλά βγαίνω μπροστά, για να δηλώσω αυτό που πιστεύω, που αγαπώ, που ελπίζω. Το ερώτημα όμως έρχεται ισχυρό: ποιο είναι το μέτρο, αν υπάρχει; Ας μη λησμονούμε ότι η πρώτη Εκκλησία απαγόρευσε το «εισπηδητικό μαρτύριο», δηλαδή την απόφαση κάποιων χριστιανών να ζητήσουν από μόνοι τους να μαρτυρήσουν για την πίστη του Χριστού, χωρίς να έχουν συλληφθεί και χωρίς να διώκονται προσωπικά. Ο ενθουσιασμός θα έπρεπε να έχει ένα μέτρο.
Ο ασκητικός λόγος είναι και πάλι πολύτιμος: πρωτεύει η ειρήνη της διάνοιας, διότι μόνο τότε ο άνθρωπος έχει χαρά. Ο άμετρα ζηλωτής βλέπει παντού εχθρούς. Ο άμετρα ζηλωτής ασχολείται συνεχώς με τις αμαρτίες των άλλων. Ο άμετρα ζηλωτής νιώθει συνήγορος του Θεού και ότι ο Θεός τον έχει ανάγκη. Ο άμετρα ζηλωτής γίνεται, συνήθως άθελά του, αιτία να δυσφημείται το όνομα του Θεού, καθότι έχοντας χάσει το μέτρο και απορρίπτοντας τους άλλους ανθρώπους, όχι τις πράξεις, αλλά τα πρόσωπα, κλείνει την πόρτα της μετάνοιας και της αγάπης στον κόσμο, αφού διεκδικεί για τον εαυτό του το υπόδειγμα της τελειότητας.
Η ειρήνη της διάνοιας;;; είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος. Ο ειρηνεμένος άνθρωπος γνωρίζει ποιο είναι το θέλημα του Θεού, ότι όλοι άνθρωποι έχουμε κληθεί να σωθούμε. Βάζει την αγάπη, την προσευχή, τον καλό λόγο πάνω από την εκτίμησή του για τις πράξεις του άλλου και με διάκριση νιώθει ότι, αν σε κάτι μπορεί να προσφέρει στον συνάνθρωπο, αυτό είναι η στήριξη της προσευχής και η αλήθεια, η οποία όμως δεν κλείνει την πόρτα στον άλλον, αλλά του δείχνει μία πορεία που μπορεί να μην έχει κατανοήσει ότι είναι η σωτήρια.
Στην εποχή μας υπάρχει κι ένα άλλο είδος ζηλωτισμού. Είναι αυτό που βλέπει τον κόσμο, την επιστήμη, την πολιτική, την τεχνολογία, τους άλλους ως υπόδουλους του διαβόλου και απειλητικούς έναντι των χριστιανών. Είναι άλλο η χρήση της επιστήμης και άλλο η επιστήμη. Άλλο η χρήση της τεχνολογίας και άλλο η τεχνολογία. Ο χριστιανός παλεύει θέτοντας γόνιμους βιοηθικούς προβληματισμούς να υποδείξει μέτρα αληθείας. Και αποδέχεται την άγνοιά του. Ο Θεός δεν απορρίπτει τον κόσμο. Το κακό απορρίπτει. Ας είμαστε ήρεμοι εντός μας, για να μη χάνουμε τη χαρά.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 26 Ιουνίου 2024
http://themistoklismourtzanos.blogspot.com/2024/06/blog-post_25.html
Ο ΖΗΛΩΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ. ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ ΟΣΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΥΠΟΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΝ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ. ΣΗΜΕΡΑ ΟΜΩΣ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΖΗΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ. ΜΠΛΕΚΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΕΙΚΟΝΙΣΜΑΤΑ. ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΖΕΙ Ο ΖΗΛΩΤΗΣ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ. ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΡΜΗ ΤΟΥ ΞΕΧΝΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΜΑΣ ΔΕΝ ΑΠΟΚΤΑΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΑΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΟ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΣ. ΚΑΙ Η ΓΕΦΥΡΑ ΠΟΥ ΧΩΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΝΩΝΕΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΜΕΤΑΝΟΙΑ.