ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΟΣ (10)

Συνέχεια απο 15 Οκτωβρίου 2024

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ.
του Franz Courth.
Η διατριαδική αγάπη (συνέχεια) του Hans urs von Balthasar.

   Στον Θεό είναι εφικτή μία συνάντηση, μία ευτυχία, και πάνω απ'όλα είναι δυνατά ο σταυρός και ο θάνατος. [Όλα αυτά ιδιότητες του Θεού, διότι ο Θεός έπαθε]. Όλα τα ανθρώπινα προβλήματα, όλη η ύπαρξη, αγκαλιάζεται από εκείνο το άπειρο δώρο που είναι ο Θεός. Εκφράζοντας όμως μ'αυτόν τον τρόπο την Τριαδική πλευρά της ιστορίας του Χριστού και της ανάστασης, ο Μπαλτάσαρ αντιπαρατίθεται στις θέσεις μερικών συναδέλφων του. Σαν τον Λυμπά τοποθετείται ενάντια στο αξίωμα του Ράνερ σύμφωνα με το οποίο η οικονομική Τριάδα είναι η ενυπάρχουσα (immanent) Τριάδα και αντιστρόφως. Διευκρινίζοντας όμως πώς ο Μπαλτάσαρ μοιράζεται το πρώτο συμπέρασμα αυτής της αρχής: η Τριάδα του Θεού γίνεται προσβάσιμη στον άνθρωπο μόνον μέσω του Χριστού. Γι'αυτό συμφωνεί με τον Ράνερ όταν δηλώνει πώς "μπορούμε να γνωρίσουμε και να τολμήσουμε να πούμε κάτι για την ενυπάρχουσα Τριάδα [όχι την άκτιστη], ξεκινώντας μόνον από την Οικονομική" . Απομακρύνεται όμως από την θέση του Ράνερ δηλώνοντας με την σειρά του την διαφορά που υφίσταται ανάμεσα στις δύο όψεις. Όταν ισχυρίζεται πώς η ενυπάρχουσα Τριάδα αποτελεί την αιτιώδη αρχή, τον Φορέα, την σημασία και το ουσιώδες της ιστορίας της σωτηρίας, η οποία έχει Τριαδική σύσταση! Για τον Μπαλτάσαρ, χωρίς αυτή την διάκριση υπάρχει ο κίνδυνος να πέσουμε στον τροπισμό ή στην έκθεση αρχών καθαρά κοσμολογικών. [το άκτιστο βρίσκεται στο βάθος του κτιστού, στο εσωτερικό του, όπως είχε διδάξει πρώτος ο Αυγουστίνος και βρίσκεται σε διαλεκτική σχέση με το κτιστό. Όπως διδάσκει ο Ζηζιούλας. Η νεοορθοδοξία δεν έχει αληθινό Θεό, είναι άθεη].

Γι'αυτόν τον λόγο συμπεραίνει πώς "χωρίς αμφιβολία η οικονομική Τριάδα φανερώνεται σαν η εξήγηση της ενυπάρχουσας (immanent), της οποίας όμως είναι το θεμέλιο και δεν μπορεί να ταυτιστεί τελείως μ'αυτή. Διαφορετικά η ενυπάρχουσα και εμμενής και αιώνια Τριάδα [δηλάδή το κατ'εικόνα και το καθ'ομοίωσιν το οποίο ταυτίζεται με την άκτιστο Τριάδα και γίνεται η πνοή ζωής, γι'άλλη μια φορά η αιτία της πτώσεως μας από την Εκκλησία, καθώς αυτή την φορά δεν εξερχόμαστε "σαν Θεοί", αλλά σαν "Εγώ Χριστός". Όπως πειστικά περιγράφει την αθεϊα του ο Γιανναράς στο αίνιγμα του Κακού και ο Λουδοβίκος στην Θεολογία του σώματος, την ουσία του Διαφωτισμού], κινδυνεύει λοιπόν να διαλυθεί, δηλαδή ο Θεός κινδυνεύει να αφομοιωθεί από την γήινη πρόοδο και να επιστρέψει στον εαυτό του μόνον μέσω του κόσμου! [Αυτή η επιστροφή είναι η δευτέρα παρουσία, η εσχατολογία. Ο Θεός επιστρέφει στον εαυτό του. Στα όρια του πανθεϊσμού, αλλά με λυτρωτικό κάλυμμα! Όπως η νόηση της αρχαίας φιλοσοφίας επέστρεφε στο ένα, ο Υιός, σαν Νούς Θεού χτές ή σαν Εγώ Χριστός σήμερα, επιστρέφει στην Θέση Του, για να είναι ο Θεός παντού στα πάντα. Και πρέπει ο κόσμος και ο άνθρωπος που είναι ο κηπουρός του, να είναι ενωμένα και έτοιμα γι'αυτή την επιστροφή του παντός, όπως το έφτιαξε ο Θεός και επιστρέφοντας θα το θελήσει πίσω. Σαν να μας νοίκιασε σπίτι με κήπο και κάποια στιγμή θα το ζητήσει για ιδιοκατοίκηση].

Στην Τριάδα την οποία κατέστησε προσβάσιμη ο Χριστός φανερώνεται από το ένα μέρος το γεγονός πώς ο Θεός φανερώνεται, πώς ο Θεός ασχολείται με την γή σαν Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα, και το κάνει για να την σώσει-διότι το Χριστιανικό δόγμα έχει μία βαθύτατη σωτηριολογική αξία-[λυτρωτική, ολοκληρώνοντας τον Βουδισμό], από το άλλο φανερώνεται το γεγονός πώς ενεργεί στον κόσμο, καθότι ο Θεός, δεν είναι αγάπη μόνον επειδή η γή είναι το Εσύ του, ο συνομιλητής του, ο συνδιαλεγόμενος, αλλά επειδή είναι Αγάπη καθ'εαυτός [κατ'ουσίαν], στην υπεργήϊνη κατάσταση του. Μόνον έτσι μπορεί να αποκαλυφθεί ελεύθερα και να προσφερθεί στην αγάπη τού ανθρώπου, μόνον έτσι το Θεόδραμμα μπορεί να είναι ένα γεγονός προσωπικό και όχι ένα φυσικό συμβάν, ένα γεγονός που δεν μειώνει τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά τις κατακτά δίνοντας τους μία προσωπική και αληθότροπη σημασία!"

[Ο σπόρος όλου του Οικουμενισμού, που βρίσκεται πλήρως ανεπτυγμένος για παράδειγμα στην "οντολογία της σχέσης" του Γιανναρά. Η σημασία του διαλόγου, η εσχατολογία, η σωτηρία του κόσμου σαν σκοπός της Εκκλησίας, οι προσωπικές σχέσεις. Όλα τα χαρακτηριστικά του απόντος Θεού, του αντίχρίστου].

Παρουσιάζοντας την δική του εκδοχή της σχέσεως που δένει την Εμμενή Τριάδα με την Οικονομική, ο Μπαλτάσαρ προτίθεται να θέσει σε προτεραιότητα την Θεότητα τής αναστάσεως, της Λυτρώσεως. Αυτή είναι η ιστορία του ανθρώπου με τον Θεό, ακόμη δε περισσότερο η ιστορία του Θεού με εμάς τους ανθρώπους. Αυτός είναι καθαυτός Αγάπη και για τον εαυτό του Αγάπη [δίνοντας περιεχόμενο στο πνεύμα του Χέγκελ, στην ταύτιση υποκειμένου και αντικειμένου, που ολοκληρώθηκε με τον Γερμανικό ιδεαλισμό, καθ'εαυτό και εις εαυτό, και τώρα θά ευαγγελίσει την Οικουμένη με την νέα Εκκλησία του Οικουμενισμού. Να μην μένουν και οι Γερμανοί παραπονούμενοι. Έφτιαξαν οι Έλληνες Εκκλησία, έφτιαξαν και οι Ρωμαίοι, Να μην φτιάξουν και οι Γερμανοί; Τι τους λείπει; Το περιεχόμενο του πνεύματος το διαθέτουν με τον Χέγκελ, την δομή του ανθρώπου την άλλαξαν και τον έφτιαξαν Αριστερό με τον Μάρξ, να μην αλλάξουν και τον κόσμο, ενώνοντας τον με τον Χάϊντεγκερ; Το τέταρτο Ράϊχ απέτυχε, αλλά η Τέταρτη Ρώμη δεν συναντά εμπόδια], και γι'αυτόν τον λόγο η ανάστασή του είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία ανθρώπινη προβολή [είναι οντολογία].

Ο Ελβετός Θεολόγος δεν περιορίζεται όμως στην διόρθωση μερικών προτάσεων της συγχρόνου Θεολογίας. Εκφράζει ορισμένες αμφιβολίες ακόμη και απέναντι στήν θωμιστικο-Αυγουστινιανή παράδοση, ή οποία κατά την γνώμη του δεν υπογραμμίζει αρκετά τις σχεσιακές και προσωπικές πλευρές της σωτηρίας. [Διότι ακόμη και γι'αυτούς ο Θεός αν δεν είναι ακριβώς άκτιστος, είναι υπερβατικός, δεν είχε καταντήσει ακόμη εμμενής, ενυπάρχων].

Σύμφωνα με τον Μπαλτάσαρ πρέπει να φτάσουμε να κατανοήσουμε με ακριβέστερο τρόπο και ορθότερα τα Θεία πρόσωπα σαν Αγαπώντες, σαν Εραστές, κάτι που δεν έγινε κατορθωτό στην κλασσική πνευματική μεταφυσική, ούτε και όταν χρησιμοποίησε τους ψυχολογικούς όρους του Αυγουστίνου.

Συνεχίζεται

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΜΑΣ ΣΠΡΩΧΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ.

Αμέθυστος.