Η Π.Δ. ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ DE TRINITATE ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ. (9)

Συνέχεια από: Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 201

Η Π.Δ. ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ DE TRINITATE ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ.

 Η θεωρία του Αυγουστίνου περί του Είναι στην ερμηνεία του «ego Sum qui sum» (Έξοδος 3, 14). «ΕΓΩ ΕΙΜΙ Ο ΩΝ»

Του Werner Beierwaltes.

13. Οι δύο πλευρές του ονόματος "Είναι"! Νεο-Πλατωνική συνιστώσα και Βιβλική παράδοση!

       

  Λέγοντας ipsum esse (sommo Bene) "Εγώ ειμί ο ών", το αιώνιο ονομάζει τον εαυτό του στρεφόμενο πρός το χρονικό Είναι. Το όνομα δέν προφέρεται καθότι όνομα αλλά παραπέμπει σ'αυτό που αυτό το ίδιο σημαίνει, δηλαδή στο μέγιστο Είναι (magnum est). Αυτό το τελευταίο θα μπορούσε να βιωθεί απο τον άνθρωπο που υπάρχει στον κόσμο και στον χρόνο και επομένως περιορίζεται απο το Μηδέν, σαν αντίθετο στο Είναι του. Έτσι λοιπόν ο Αυγουστίνος, ακολουθώντας το κείμενο και το περιεχόμενο της Εξόδου, υπογραμμίζει δύο πλευρές του ονόματος "Είναι". Απο την μία πλευρά το όνομα προφέρεται για το καθαυτό Είναι (nomen aeternum (aeternitatis) ή in se') και απο την άλλη πλευρά προφέρεται για αυτούς στους οποίους απευθύνεται: nomen temporale, ad nos. Όνομα χρονικό, σε μας. [Αυτό είναι το μυστήριο της σχέσης τού Αυγουστίνου, το οποίο διέλυσε την Ορθόδοξη Θεολογία, ιδιαιτέρως δια χειρός Γιανναρά. Ο Μανιχαϊσμός. Όλα είναι διπλά. Αιώνια και Χρονικά. Γνωστικά. Όταν κατερρίφθη η Μεταφυσική, επομένως το αιώνιο μέρος, έμεινε το χρονικό, η σάρκα, το Μηδέν. Ο Χάιντεγκερ. Η αρχαία φιλοσοφία δέν δίχασε ποτέ τους όρους της. Δέν τους μείωσε σε διαλεκτική. Γέννησε τις σημασίες απο το υπέρτατο Είναι. Το Αγαθό].

          Σ'αυτό το χρονικό όνομα της ευσπλαχνίας, του ελέους, ο Θεός προ-τίθεται σαν το Είναι για τον άνθρωπο. [Μάς τελείωσε η ενανθρώπιση]. Το Είναι δέν παραμένει αποκλειστικώς στραμμένο στον εαυτό του, αλλά, παραμένοντας ο εαυτός του, απευθύνεται στον άνθρωπο με την υπόσχεση, την Διαθήκη. Μ'αυτόν τον τρόπο συγκρατεί τον άνθρωπο απο την απελπισία, τον αναπαύει, στην ελπίδα που στρέφεται σ'Αυτόν που Είναι. Όταν το όνομα προφέρεται, αυτή η στροφή στον χρόνο αναδύεται εκ του γεγονότος πώς "αυτός που είναι" φανερώνεται σαν ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ, και του Ιακώβ. Η ελπίδα που προσφέρεται απο τον σωτηριώδη χαρακτήρα του ονόματος, επιβεβαιώνεται με τους "σταθερούς χρόνους", με την μετοχή στο ταυτόν, επομένως στο άχρονο είναι του Θεού, μέχρι ότου οι χρόνοι του Θεού θα είναι σε μας και εμείς θα κατοικούμε σ'αυτούς. Η ελπίδα τής μετοχής στο Είναι καθαυτό κινεί την ορμή του ανθρώπου πρός την υπέρβαση. Υπέρβαση σημαίνει να κινηθώ απο το χρονικό Είναι, να λυθώ απο την παγίδα του χρόνου, μέσα στον χρόνο, να επιστρέψω στην εσωτερικότητα για την γνώση, στην αυτο-γνωσία του θεμελίου του δικού μου εαυτού και να ξεπεράσω τον εαυτό μου απευθυνομενος σ' Αυτόν και όλο αυτό εξισούται, κατά βάθος με ένα άλμα σ' "αυτό που παραμένει".

          Μέσα στην οπτική τής ιστορίας της Σωτηρίας, ο Χριστός είναι το θεμέλιο αυτής της ελπίδος [Το θεμέλιο. Μέσα στην ιστορία. Η οποία είναι ανεξάρτητη απο τον Χριστό.] . Σ' αυτόν ολοκληρώνεται η αρχική υπόσχεση του Θεού η οποία εκφράσθηκε σ'αυτό το ελπιδοφόρο όνομα "Εμείς ελπίζουμε σ'αυτόν (στον Θεό του Αβραάμ) Είμαστε δούλοι, αλλά για μάς ο Κύριος μας προσέλαβε την Φύση του δούλου, για μάς τους θνητούς αυτός, αθάνατος, θέλησε να πεθάνει, για μάς θελησε να φανερώσει αυτό το παράδειγμα της αναστάσεως. Ελπίζουμε λοιπόν να φτάσουμε σ'αυτά τα σταθερά χρόνια, στα οποία οι χρόνοι δέν περνούν με την κίνηση του ήλιου, αλλά αυτό που είναι παραμένει όπως είναι, διότι "είναι" με την αυθεντική σημασία" [Εδώ μιλά για την θέωση. Συγκεκριμένα για την ομοίωση απο όπου ξεκινά η τραγική παρανόηση τής θεώσεως σαν την κίνηση απο το κατ' εικόνα στο καθ' ομοίωσιν, η οποία φθάνει μέχρι τις σημερινές φιλοσοφίες του προσώπου].

          Γενόμενος άνθρωπος, ο Χριστός, γίνεται μεσάζων ανάμεσα στον χρόνο (την ιστορία) και το άχρονο Είναι.[έναν ρόλο που ανέλαβε έκτοτε ο Πάππας, ο προντίφηξ]. Μέσω μίας ιστορικής πράξεως, ο Χριστός ξεπέρασε, μία φορά για πάντα, την διαφορά η οποία φαινομενικώς δέν υπόκειται στην διαλεκτική (σχέση) η οποία χωρίζει το Είναι και το μή-είναι(καθότι κτιστό-Είναι). [Εδώ βασίζεται και η διαλεκτική κτιστού και ακτίστου του Ζηζιούλα]. Όλοι εμείς λοιπόν, οδηγηθήκαμε έξω απο την χώρα της Αιγύπτου.

          Αυτό όμως το παραδειγματικό ξεπέρασμα τής διαφοράς πρέπει να επανενεργοποιηθεί στην δική μας προσωπική ιστορία, μέσω της ενέργειας τής υπερβάσεως. Μ'αυτόν τον τρόπο ο Χριστός καθότι δάσκαλος εσωτερικότητος, γίνεται απο το ένα μέρος, η οικεία συνθήκη της δυνατότητος τής θεμελιώδους πράξεως τού ανθρώπου και απο το άλλο μέρος γίνεται η εγγύηση, στην ιστορία και μέσα στην ιστορία της σωτηρίας, του νοήματος και της λογικής που χαρακτηρίζει το άλμα τής μεσολαβήσεως [το κινητό ακίνητο αποκτά πρόσωπο]. Το αμετάβλητο όν είναι το τέλος της πορείας της σκέψης και της διαδρομής τής υπάρξεως, Είναι η Πατρίδα! [Εδώ ακριβώς η σκέψη και η ύπαρξη ταυτίζονται. Ό,τι σκέφτομαι υπάρχει. Κάτι που εκλέπτυνε ο Γερμανικός ιδεαλισμός και ο Ζηζιούλας, για μας].

          Ανάμεσα σε εμάς και την Πατρίδα βρίσκεται η "θάλασσα αυτού του κόσμου", ή "επαρχία της ανομοιότητος" ή της αντιθέσεως. "Για να υπάρξει ένας δρόμος μέσω του οποίου θα μπορούσαμε να περάσουμε, έφτασε αυτός στον οποίο θέλαμε να πάμε. Και τί έκανε; Συνέστησε ένα ξύλο με το οποίο θα μπορούσαμε να διασχίσουμε την θάλασα. Κανείς, πράγματι, δέν μπορεί να διασχίσει την θάλασσα αυτού του κόσμου εάν δέν υποστηρίζεται απο τον σταυρό του Χριστού".

          Η πρώτη πλευρά του ονόματος Είναι, αντιστοιχεί σύμφωνα με τον Αυγουστίνο στους βασικούς χαρακτήρες της νεοπλατωνικής έννοιας του Είναι. Η δεύτερη είναι βιβλική. Πλησιάζει στην σημασία του παλαιοδιαθηκικού "Εγώ ειμί ο ών" και είναι επομένως μία έκφραση η οποία αναφέρεται στην ιστορία. Ο Θεός αναλαμβάνει ελεύθερα μία συμμαχία, η σταθερότητα της οποίας βασίζεται ακριβώς στο αμετάβλητο Είναι του Θεού, διότι αυτό το Είναι είναι μαζί "είναι για" τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ. Στην ιστορία της Σωτηρίας αυτή η υπόσχεση κορυφούται στην ενσάρκωση του Χριστού: "υμνούμε την άρρητο ουσία του και αγαπούμε το έλεος του".

                                     

                                                        ΤΕΛΟΣ

Αμέθυστος.