Περι Νεωτερικότητος, κατά τόν κ.Καλαϊτζίδη. (2)

ΣυνΕχεια απΟ: ΚυριακΗ, 29 ΙανουαρΙου 2012

ΣΤΗΝ ΑΒΥΣΣΟ ΤΗΣ ΚΕΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΒΟΛΟΥ

Το έργο της Ακαδημίας Βόλου στο οποίο αναφερόμαστε, κυκλοφόρησε σε δύο τόμους, από τις εκδόσεις Ίνδικτος, και ο πρώτος τόμος του είναι γραμμένος σαν προλεγόμενα από τον ίδιο τον κ.Καλαϊτζίδη.

Εκείνο που ξεχωρίζει αμέσως από τον πρόλογο, είναι πως ο Καλαϊτζίδης, όταν αναφέρεται στην Ορθοδοξία, εννοεί τον κληρικαλισμό. Την πλήρη απουσία Ορθοδοξίας. Ένα καρκίνωμα στο εσωτερικό της Εκκλησίας του Κυρίου.

Θα πρέπει να ευχηθούμε από την αρχή να μην είναι τόσο άκαιρη και η αναφορά του στην νεωτερικότητα! Η προκατάληψη με την οποία εισέρχεται στην έρευνα είναι επίσης ξεκάθαρη: «Έχει αποδεχτεί η Ορθοδοξία το κεκτημένο της νεωτερικότητας και τις συνέπειες του; Είναι συμβατά τα δικαιώματα του ανθρώπου με το Ορθόδοξο ήθος, και σε ποιό βαθμό η ανάδυση του υποκειμένου παραπέμπει υποχρεωτικά στην ατομοκρατία, και την ακύρωση των σχέσεων κοινωνίας;». Η προβληματική του δηλαδή αναφέρεται, απορρέει και επιστρέφει στον πολιτισμό που τρέχει την πρόοδο του Δυτικού τρόπου ζωής! Μάλλον αγνοεί και την Ορθοδοξία και την νεωτερικότητα, θα το δούμε!

Η μέθοδος την οποία χρησιμοποιεί η σκέψη του είναι ο Ιστορικισμός. Δηλαδή μία επιφανειακή ιστορική, φαινομενολογική αναφορά των πραγμάτων, η οποία δεν επιτρέπει μεν καμμία ανάλυσή τους, αλλά το κυριότερο, δεν αναφέρεται σε ανθρώπους, αλλά σε υποτιθέμενες ιδέες. Για την ακρίβεια σε έννοιες, καθότι ο Ιστορικισμός γεννήθηκε από τον Γερμανικό ιδεαλισμό και η μέθοδος εργασίας ονομάζεται συνήθως Ιστορία των Ιδεών! Έτσι για να εξηγούμαστε η Εκκλησία δεν αποτελείται από ανθρώπους, οι οποίοι έζησαν στην νεωτερικότητα και αποσπάστηκαν από αυτή, προκειμένου να εισέλθουν στην Εκκλησία, δηλαδή να ξεκινήσουν τον αγώνα για την κατάκτηση της Βασιλείας. Με τον ίδιο τρόπο η νεωτερικότης δεν αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι εκφράζουν την δημιουργικότητά τους μέσα στα δεδομένα πλαίσια του πολιτισμικού μοντέλλου που λέγεται νεωτερικότης! Συνέπεια της απουσίας αυτής (ανθρώπων), και της υποδούλωσης των σκέψεων σε μερικές ιδέες που λειτουργούν σαν ιδεολογίες, είναι ένας λόγος Γενικός, Θεωρητικός, Πολιτικός, χωρίς την ανάγκη πραγματοποιήσεως, παραπλήσιος της αρχαίας γνώμης, που αρέσκεται σήμερα να ονομάζεται άποψη!

Δεν απαντά σε καμμία ερώτηση. Όλα είναι δεδομένα και λυμένα. Δεν περιέχει απαντήσεις, αλλά συμπεράσματα. Όπως ακριβώς και ο λόγος του κληρικαλισμού από τον οποίο προέρχεται, περιέχει μόνον κατάκριση και καταδίκη. Αποτελούν τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος όπως προαναφέραμε, αλλά επίσης δύο όψεις οι οποίες δεν πρόκειται ποτέ να συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο, αλλά είναι καταδικασμένες, όπως και στην κόλαση, της οποίας είναι προθάλαμος, να σχετίζονται μόνο πλάτη με πλάτη! Προσπαθώντας να αγνοήσει ο ένας τον άλλον. Όπως οι σύγχρονοι γονείς και τα παιδιά τους. Ο Καθένας τους βλέπει την σκιά του άλλου! Ζεί μέσα στη σκιά του άλλου. Δύο αρχές αλληλοκατηγορούνται: η Δημιουργικότης και η Στατικότης. Η κίνηση και η ακινησία. Χωρίς καμμία πιθανότητα ενότητος, όπως την κατόρθωσε η αρχαία φιλοσοφία, με το κινητό ακίνητο ή με το ΕΝΑ και τον Νού, που είναι το ίδιο.

Μερικοί αγράμματοι προσπαθούν να υποδυθούν τους δανδήδες και από το άλλο μέρος μερικοί χωριάτες, υποδύονται τους Αγίους.

Ο ιστορικισμός αποτυπώνεται και εκφράζεται ως εξής: «Εάν σύμφωνα με την εσχατολογική προοπτική, το πλήρωμα και η ταυτότητα της Εκκλησίας, δεν βρίσκονται τόσο στο παρελθόν όσο κυρίως στο μέλλον, στον ανακαινισμένο (στον καινό λέει ο Κύριος) κόσμο της Βασιλείας του Θεού, εάν δεν ταυτίζεται με κανένα ιστορικό σχήμα του παρελθόντος (με κανένα ιστορικό σχήμα λέει το Ευαγγέλιο) και εάν ο πυρήνας της αλήθειας της δεν δεσμεύεται και δεν εξαντλείται από τα προγενέστερα παραδείγματα σχέσης κόσμου και Εκκλησίας, Χριστιανισμού και πολιτισμού (Ένας είναι ο πολιτισμός, ο οποίος ολοκληρώθηκε απο την φιλοσοφία. Σήμερα η Δύση παλεύει με ένα κακέκτυπο πολιτισμού που στηρίζεται στο έμμεσο, στο εικονικό, αντίθετο της πραγματικότητος που διαμορφώνει η αμεσότης του μόνου ολοκληρωμένου πολιτισμού που υφίσταται, και που βρίσκεται όπως και αυτός πέραν της ιστορίας και γι’αυτό δέν συλλαμβάνεται από ένα ιστορικό μάτι. Υπάρχουν όμως πάρα πολλές κουλτούρες, παραδόσεις επιβιώσεως, οι οποίες δεν έχουν βεβαίως καμμία σχέση με τον πολιτισμό. Σωστά ο κληρικαλισμός καταχωρείται στις κουλτούρες, διότι διέπεται από Ομαδικό πνεύμα), τότε είναι καιρός να ανοίξουμε διάλογο μαζί της». Από αυτή την αρχή προκύπτει και ο διάλογος των Εκκλησιών, Ρώσικης εμπνεύσεως. Συνεχίζει δε προειδοποιώντας : είναι ψευδαίσθηση να νομίζουμε πως μπορούμε να μετάσχουμε στην μετανεωτερικότητα, χωρίς να έχουμε αποδεχθεί την νεωτερικότητα!

Η νεωτερικότης υπήρξε ο πολιτισμός του πρωτείου. Στηρίχτηκε στον αβυσσαλέο αγώνα για πρωτείο, που διεξήγαγαν οι Φυσικοί επιστήμονες με τις ανακαλύψεις τους! Η μετα-νεωτερικότης είναι το μοίρασμα του πρωτείου σε ειδικότητες. Έτσι ώστε να συμμετέχουν οι πολλοί, καί να εξασφαλίζεται έτσι στην Φαντασίωση των νέων φιλοσόφων, ο νόμος του ΕΝΟΣ και των πολλών. Αυτό το μοίρασμα, η αναγνώριση, λέγεται κοινωνία. Το πρόσωπο, δηλ. η κυριαρχία του ΕΝΟΣ στους πολλούς, όπως του Γιανναρά, του Ζηζιούλα, λέγεται αγάπη.

Μετά την σύντομη εισαγωγή, ας προχωρήσουμε στους δύο στύλους που στηρίζουν το οικοδόμημα! Στο υποκείμενο και στο πρόσωπο. Και οι οποίοι στηρίζονται όπως είπαμε στον λίθο που προτίμησαν όλοι οι οικοδομούντες. Στο πρωτείο. Κτίζοντας την εωσφορική κοινωνία της προχειρότητος και ανευθυνότητος που γνωρίζουμε και βλέπουμε να διαλύεται σήμερα, σαν χάρτινος πύργος. Το κείμενο του Καλαϊτζίδη θυμίζει δυστυχώς, τόμο ή παράρτημα, βιβλιογραφία, όπως και τα κείμενα του Λουδοβίκου, φτιαγμένο για επίδειξη, παρά αληθινή πραγματεία. Είναι μία έκθεση συμπερασμάτων. Σαν την παλιά έκθεση ιδεών που διδαχθήκαμε στα σχολεία.

«Μία απο τις σημαντικότερες ανατροπές που έφερε η νεωτερικότητα ήταν η ανάδυση του υποκειμένου και του ατόμου». Θα μπορούσε σ’ αυτό το σημείο να μας εξηγήσει την σύσταση και την γέννηση του υποκειμένου και όχι την ανάδυση, αν δεν στηριζόταν αποκλειστικώς στα έτοιμα. Το υποκείμενο στηρίζεται στην επανάσταση, τον πυρήνα της Αναγεννήσεως τής ειδωλολατρείας, και στην Χριστιανική έννοια της Δημιουργίας εκ του μηδενός. Στηρίζεται στον νόμο του Ενός και των πολλών, εγκατελειμένο όμως στην άγρια θάλασσα του πολιτισμού, μακρυά από την Μεταφυσική Αρχή που τον γέννησε και χωρίς καμμία...
«Συνέπεια αυτής της αναδύσεως της ροδαυγής του υποκειμένου, είναι η εμφάνιση της άθρησκης κοινωνίας του άθρησκου κράτους».
«Η θρησκεία μεταβαίνει στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής, εγκαταλείπει το κέντρο των κοινωνικών ζυμώσεων και καταντά πια ιδιωτική υπόθεση, χρήσιμη στο άτομο». Δηλαδή ένας σταθμός επαναφορτίσεως της μπαταρίας.

Πριν φτάσουμε όμως στον Αυγουστίνο και στα παραμύθια που κυκλοφορούν γύρω από την εξομολόγησή του, την πρώτη αυτοβιογραφία, ας ακούσουμε μερικές αερολογίες του Φλωρόφσκυ, στη σ.50! «Από την αρχή ο Χριστιανισμός υπήρξε ως μία πραγματικότητα "σωματειακή", ως μία κοινότητα (εβραϊκή;). Κανείς δεν μπορούσε να είναι Χριστιανός από μόνος του, ως χωριστό άτομο, αλλά μόνον μαζί με τους "αδελφούς", με αλληλεγγύη και σύνδεσμο μαζί τους. Η Χριστιανική ύπαρξη προϋποθέτει και συνεπάγεται ενσωμάτωση, συμμετοχή στην κοινότητα των αποστόλων». Κάτι απολύτως αντίθετο από την εμπειρία του αποστόλου Παύλου. Αυτές οι αερολογίες είναι αναπόφευκτες όταν μιλούμε απ’έξω. Η Χριστιανική ύπαρξη προϋποθέτει το απροϋπόθετο, Φλωρόφσκυ, τον Κύριο.

Ο Αυγουστίνος, έζησε μία τραγική ζωή, βούτηξε μέχρι θανάτου, μέχρις εξαρτήσεως, στην πορνεία και ονόμασε Χριστιανική μεταστροφή την απελευθέρωσή του από αυτό τό πάθος, την λύτρωσή του από την πορνεία, όπως και ο Βούδας. Η Εκκλησιαστική του ζωή είναι η δυτική εκδοχή του Νιρβάνα. Αυτή την ησυχία που βρήκε με την λύτρωσή του, ονόμασε αγάπη! Έζησε τις μεταφυσικές εμπειρίες του Ενός, όπως και ο Πλωτίνος και ο δάσκαλός του Πορφύριος και διέλυσε την Χριστιανική ζωή!

Μία μοιραία φιγούρα για την ιστορία της ανθρωπότητος, ένα μυθικό πρόσωπο για την Ελλάδα,ο πρώτος θεμελιωτής της ψυχολογίας του βάθους. Έζησε στενά δεμένος με την μητέρα του, και πίστεψε πως η μεταστροφή του οφειλόταν στις προσευχές της. Έγινε Χριστιανός μετά τον θάνατό της, όπως ο Μπόρχες συγγραφέας, μετά τον θάνατο της μητέρας του. Ο Οιδίπους τύραννος, ίσως να αποτελεί την αληθινή δομή του μύθου του!

Η εσωτερικότης λοιπόν που ανακαλύπτει, είναι το καταφύγιό του από την πραγματικότητα, η κατάκτηση μίας ησυχίας, μετά από μία εξόχως ταραχώδη και αβέβαιη ζωή! Το πρόβλημα του Αυγουστίνου, που υιοθετήθηκε από σύνολη τη Δύση, ήταν η Αμφιβολία. Που έγινε διάσημη στην συνέχεια από τον Καρτέσιο. Δεν υπήρξε πάντως ο πρώτος που έφτασε να δογματίσει την παρουσία της συνειδήσεως στον εαυτό της. Ο Πλάτων κατηγόρησε τους Σοφιστές ότι ήξεραν πολύ καλά να αμφιβάλουν. Στον Αριστοτέλη η νόηση ονομάστηκε «σκέψη της σκέψης», ο δε Πλωτίνος ερεύνησε, τελευταίος, με προσοχή την προϋπόθεση της γνώσεως του εαυτού μας στην γνώση των άλλων πραγμάτων. Ο Αυγουστίνος, σαν πρόδρομος σχεδόν του Καρτεσίου, είπε: Εάν σκέπτομαι εγώ, έχω και ένα σώμα, επομένως υπάρχω. Και η αλήθεια είναι γι’αυτόν μία προϋποθεση για να δώση βεβαιότητα στο ψάξιμο της Ευτυχίας. Ο εξωτερικός κόσμος δεν είναι το πλέον σίγουρο πράγμα ούτε το κυρίως στήριγμα της σκέψης. Το υποκείμενο που γέννησε η μεγαλοφυΐα του, διέλυσε όπως είπαμε την Εκκλησία και δημιούργησε τον Χριστιαν-ισμό. Στηρίζεται σε μία και μοναδική αρχή: φτιάνω μόνος μου, φτιάχνω εγώ ο ίδιος τα κριτήρια που θα με κρίνουν στο μέλλον. Σάν νέος θεός!

Συνεχίζεται

Αμέθυστος

Τὸ χαστούκι τοῦ Γέροντα Παϊσίου σὲ ἕνα φοιτητῆ Θεολογίας

Πηγή: Ρωμαίικο Οδοιπορικό

Κάποτε ἐπισκέφτηκα τὸν Πατέρα Παϊσιο μὲ ἕναν φοιτητὴ τῆς θεολογίας ποὺ βρισκόταν σὲ μία ἡλικία κρίσιμη.Τὸν ρώτησε γιὰ τὶς σπουδές του. Ὁ φοιτητὴς μὲ ἀφέλεια τοῦ εἶπε γιὰ μία ἐργασία τοῦ σχετικὰ μὲ τὴν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου.Σὲ κάποια στιγμὴ εἶπε στὸν Πατέρα Παϊσιο : "O Θεὸς κάποτε δὲν ἤξερε τί νὰ κάνει καὶ ἔπλασε τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὕα, γιὰ νὰ περάσει τὸν καιρό του". Εἶδα ἀστραπιαία τὸν Πατέρα Παϊσιο νὰ σηκώνει τὸ χέρι του καὶ νὰ τοῦ δίνει ἕνα γερὸ χαστούκι. Ὁ φοιτητὴς τὰ ἔχασε, ζαλίστηκε, ἔμεινε γιὰ λίγο μὲ γουρλωμένα τὰ μάτια γιὰ νὰ συνειδητοποιήσει τί ἔγινε καὶ μετὰ ἄρχισε νὰ κλαίει μὲ ἀναφιλητὰ σὰ μικρὸ παιδί.

Ὁ πατήρ Παϊσιος τὸν κοίταζε, δὲν ἔλεγε τίποτα καὶ τὸν ἄφησε νὰ κλάψει. Μετὰ ἀπὸ πολὺ κλάμα τοῦ εἶπε: "Εὐλογημένε, τί εἶναι αὐτὸ ποῦ εἶπες; Ἔλα μαζί μου". Τὸν πῆρε ἀπὸ τὸ χέρι, ὅπως ἡ μάνα τὸ μικρὸ παιδί, τὸν πῆγε στὸν νιπτήρα καὶ τοῦ εἶπε: "Πλύνε τὸ πρόσωπό σου". Ὕστερά του ἔδωσε μία πετσέτα γιὰ νὰ σκουπίσει τὸ πρόσωπό του ἀπὸ τὰ δάκρυα και τὸν ἔφερε στὴν προηγούμενη θέση, ὅποτε ἄρχισε μὲ ἱλαρότητα, μὲ τρυφερότητα καὶ μὲ πολὺ ἀγάπη νὰ τοῦ ὑποδεικνύει τὸ λάθος του καὶ νὰ τοῦ λέγει ὅτι...

δὲν πρέπει νὰ μιλᾶμε μὲ ἀπρέπεια γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸ ἔργο Του. Μάλιστα τοῦ ἔγραψε καὶ μία χαριτώμενη ἀφιέρωση σὲ ἕνα βιβλίο του καὶ τοῦ τὸ ἔδωσε. Περιττὸ δὲ νὰ πῶ ὅτι ἐγὼ παρακολουθοῦσα ὅλη αὐτὴ τὴ σκηνὴ ἄφωνος καὶ ἐκστατικός.

Ὅταν τὸν ἐπισκεφτόμουν μετὰ ἀπὸ τὶς συμβουλὲς ποὺ τοῦ ζητοῦσα γιὰ θέματα τῆς προσωπικῆς μου ζωῆς, τὸν ρωτοῦσα καὶ γιὰ θέματα ποὺ ἀντιμετώπιζα μὲ τὰ πνευματικά μου παιδιά. Τοῦ εἶπα γιὰ κάποιο παιδὶ ποὺ ἦταν πολὺ ζωηρὸ καὶ ἀντιδραστικὸ καὶ ζήτησα τὴν γνώμη του πὼς νὰ τὸν ἀντιμετωπίζω. Μοῦ ἀπάντησε ἀφοπλιστικὰ :

" Νὰ κάνεις ὅτι ὁ ἀγωγιάτης μὲ τὸ ζῶο. Νὰ κρατᾶς γερὰ τὰ γκέμια καὶ νὰ κάθεσαι μακριὰ γιὰ νὰ μὴν τρῶς τὶς κλωτσιές του."

Ὅταν ἐπαναφέρω στὴν μνήμη μου τὴν ἁγιασμένη αὐτὴ μορφή, συγκινοῦμαι, δακρύζω καὶ προσεύχομαι.

Νὰ ἔχουμε τὶς ἅγιες εὐχές του.

Μαρτυρία Σεβασμιωτατου Μητροπολίτη Ναυπάκτου καὶ Ἄγ. Βλασίου κ.κ. Ἰερόθεος

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο Μαρτυρίες Προσκυνητῶν-Γέροντας Παϊσιος ὁ Ἁγιορείτης-1924-1994,σὲλ 43-44, ἐκδόσεις Ἁγιοτοκος Καππαδοκίας, Νικόλαος Α.Ζουρνατζόγλου, ἐπισμηναγὸς Ε.Α

talantoblog.blogspot.com

New Europe: "Ο Γ. Παπανδρέου κατέστρεψε μια χώρα"

Πηγή : Ας μιλήσουμε επιτέλους

“Μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια, ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου κατέστρεψε μία χώρα.
Θα απαιτηθούν δεκαετίες για να επιστρέψουν οι Έλληνες εκεί που ήταν”.

Έτσι ξεκινά το άρθρο της εφημερίδας New Europe,με θέμα την Ελλάδα.

Στη συνέχεια εξηγεί γιατί κακώς η Ελλάδα παρουσιάστηκε περίπου ως…απατεώνας της ΕΕ σε σχέση με το έλλειμμα.Γράφει η εφημερίδα:

“Στα τέλη του 2009,η Ευρώπη και ο κόσμος ανακάλυψαν ότι η Ελλάδα ήταν ένας απατεώνας,η οποία ουδέποτε έπαψε να παραποιεί τα οικονομικά της στοιχεία.
Όμως πόσο ακριβές είναι αυτό;
Λόγω της κλιμακούμενης τότε διεθνούς οικονομικής κρίσης η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έδιναν ανακριβή στοιχεία”.

Η εφημερίδα αναφέρει όλες τις χώρες που παρουσίασαν ψευδή στοιχεία από την Ισπανία και τη Πορτογαλία έως τις ΗΠΑ και επισημαίνει:

“Ήταν μόνο η Ελλάδα αυτή που κατηγορήθηκε για παραποίηση στοιχείων και αναξιοπιστία.
Κι αυτό έγινε από την ίδια της τη κυβέρνηση.
Ταυτόχρονα μετέδιδε προς τις διεθνείς αγορές ότι ήταν μια χρεοκοπημένη χώρα με τεράστια διαφθορά, πελατειακό σύστημα, παρασιτική οικονομία και έφθασε στο σημείο να συγκρίνει τη χώρα με τον Τιτανικό, ανεβάζοντας έτσι τα επιτόκια δανεισμού”.

Και η εφημερίδα θέτει το ερώτημα:

“Προς τι ο αυτοδιασυρμός;
Γιατί κατηγορήθηκε η Ελλάδα για παραποίηση στοιχείων, για διαφθορά και για όλα τ΄ άλλα από την ίδια της τη κυβέρνηση;
Γιατί φούσκωσε η ίδια το έλλειμμα στα τέλη του 2009;”

Η εφημερίδα καταλήγει αποδίδοντας ευθύνες στον Γ.Παπανδρέου “ο οποίος παρά το γεγονός ότι είχε ενημερωθεί από Έλληνες και ξένους αξιωματούχους για την πραγματική κατάσταση, δημιούργησε προσδοκίες κι έδωσε υποσχέσεις που δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει”.

Στο παρουσιολόγιο της ιστορίας θα δηλώσεις απών;

Πηγή : Ας μιλήσουμε επιτέλους

Σήμανε η ώρα να γίνουμε ένα...

Σήμερα η χώρα βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι. Μέσα σε έναν πλανήτη που βιώνει τεράστιες γεωπολιτικές και οικονομικές ανακατατάξεις, η Ελλάδα έχει βρεθεί εγκλωβισμένη, με μία κυβέρνηση που μάλλον δεν έχει συναίσθηση ούτε των ευθυνών της, αλλά ούτε και της κρισιμότητας στην οποία πρέπει να ανταπεξέλθει.

Το μεγάλο δυστύχημα, όμως, για την χώρα, δεν είναι η ανικανότητα (ή η δολιότητα κατ’ άλλους) της παρεούλας που (δια)κυβερνά την χώρα. Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι η δύσκολη οικονομική θέση της Ελλάδας, που απειλείται έως και με γεωγραφική συρρίκνωση. Εξάλλου, τα προβλήματα υπάρχουν για να λύνονται, ακόμη και με την μέθοδο του Μ. Αλεξάνδρου όταν συνάντησε τον Γόρδιο Δεσμό...

Το ζητούμενο, αλλά μη ευρισκόμενο, το ποθούμενο είναι η συνειδητοποίηση του προβλήματος και η ενότητα των πολιτών. Αυτό μας λείπει… δυστυχώς.

Ιστορικά, είμαστε ένας λαός, ο οποίος είχε πάντα μεγάλες διαφωνίες. Ενίοτε αυτές οι διαφωνίες υπήρξαν και καταστροφικές. Όμως, αυτό το μειονέκτημά μας είναι συνάμα και όπλο δημιουργίας. Γιατί μέσα από την διαφωνία, μέσα από την διαφορετική άποψη είναι δυνατόν να γεννηθεί κάτι νέο, να δημιουργηθεί κάτι πρωτότυπο και μοναδικά υπέροχο. Αυτή η ανησυχία του ελληνικού πνεύματος, υπήρξε άλλωστε και η γενεσιουργός δύναμη σε όλα όσα κατόρθωσε ο Ελληνισμός.

Σήμερα, όμως, οι πολίτες της χώρας βρίσκονται σε ένα παράξενο καθεστώς συναισθηματικής φόρτισης, λογικής συντριβής και πλήρους απραξίας…! Είναι γεγονός πως αυτό το «κράμα» ενέχει τεράστιους κινδύνους πρώτα για τον ίδιο τον λαό κι έπειτα για όλους τους άλλους. Διαπιστώνοντας πως ενώ έχουμε συνειδητοποιήσει την ρίζα του προβλήματος που γιγαντώνεται σε καθημερινή βάση και απειλεί την ίδια μας την ύπαρξη, παρατηρώ πως δεν είμαστε σε θέση να αφήσουμε στην άκρη όλα εκείνα (τα μικρά ή τα μεγάλα) που μας χωρίζουν, προκειμένου να σταθούμε απεγκλωβισμένοι απέναντι στο κοινής διαπίστωσης πρόβλημά μας. Συνεχίζουμε να αναμασάμε ο ένας τα λάθη του άλλου, αλλά δεν βρίσκουμε τη δύναμη της ψυχής που απαιτείται για να πιαστούμε χέρι-χέρι και να σταθούμε απέναντι σε όσα μας απειλούν.

Έντεχνα, το σύστημα διαρρέει τις «φωνές» που το διατηρούν στην εξουσία, τις «φωνές» του «διαίρει και βασίλευε». Και όλοι εμείς, «μοιραίοι και άβουλοι αντάμα» πιανόμαστε με τα μικρά δικά μας λάθη, αντί να πιέσουμε και να σπάσουμε το απόστημα που δηλητηριάζει την κοινωνία και τον πολιτικό βίο.

Αδέρφια είμαστε, σε τούτη τη χώρα που ποτέ δεν δίστασε να τα βάλει με τους μεγάλους του πλανήτη. Ακόμη και όταν ήξερε ο Έλληνας πως έδινε αγώνες που τις είχε χαμένες, έπεφτε αγωνιζόμενος επειδή η ψυχή του δεν σήκωνε το να ζήσει ατιμασμένος. Μεγάλη κατάρα η διχόνοια και κόστισε πολύ αίμα σε τούτη τη γη. Διχόνοια και μικροψυχία πάνε μαζί. Αυτό μας αξίζει; Χωρίς καμιά προσπάθεια, δίχως να δώσουμε κανέναν αγώνα, γραφόμαστε στα βιβλία των υποτακτικών της άρχουσας ανίκανης τάξης…;

Σήμερα, αυτοί οι «άρχοντες» και οι δούλοι τους, φροντίζουν να μας βομβαρδίζουν με κάθε μέσο, με κάθε τρόπο και σε κάθε ώρα της ημέρας. Χρησιμοποιούν όλα τους τα όπλα. Και ξέρετε γιατί; Επειδή φοβούνται… Επειδή τρέμουν την δύναμη που έχουμε όλοι μας όταν γινόμαστε ένα...

Ελάτε λοιπόν αδέρφια. Ας παραμερίσουμε αυτά που μας χωρίζουν. Ελάτε να κάνουμε ένα βήμα μπρος, για να γίνουμε ένα απέναντι σε αυτά που μας απειλούν. Μετά, όταν όλα θα έχουν τελειώσει, μαζί θα γεννήσουμε κάτι νέο, μαζί θα χτίσουμε μέσα από τα παθήματά μας, μέσα από τα λάθη μας, αλλά και μέσα από τον κοινό μας αγώνα. Κι αν θέλετε, αν έτσι το προτιμάτε, όταν θα έρθει εκείνη η στιγμή να μαλώσουμε και πάλι, να πιαστούμε και πάλι με τα μικρά που φαντάζουν μεγάλα. Και ξέρετε γιατί θα το κάνουμε; Θα το κάνουμε επειδή θα μπορούμε!!! Αν όμως δεν βαδίσουμε σήμερα ο ένας πλάι στον άλλο, τότε αύριο δεν θα μπορούμε να μαλώσουμε ούτε για τα μικρά και ασήμαντα, επειδή θα έχουμε χάσει τα μεγάλα, τα σπουδαία… τα ιδανικά!

Μην αναρωτιέστε αν μπορούμε. Ρωτήστε μόνο τους εαυτούς σας αν θέλετε να σηκώσετε το ανάστημά σας απέναντι στους εργολάβους που καταστρέφουν τις ζωές μας για να μας στριμώξουν στην φυλακή τους...

Κωνσταντίνος Μιχαήλ
Η φωτοσύνθεση είναι από το "Γρέκι"

Είτε είναι άσχετοι οι Ευρωπαίοι, είτε το παιχνίδι είναι στημένο

Πηγή: Εμπρός....για ανάπτυξη

Οι ηγέτες της Ευρώπης έχουν βάλει κάτω την Ελλάδα και την τσακίζουν διότι υποστηρίζουν ότι τίποτε δεν πάει καλά και ούτε λίγο ούτε πολύ ότι οι Έλληνες τους δουλεύουν ψιλό γαζί.

Φυσικά οι περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις, η εσωτερική χρεοκοπία, η διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων, το 1.000.000 άνεργοι, οι εκατοντάδες χιλιάδες κλειστές επιχειρήσεις, οι ευέλικτες μορφές εργασίας δεν είναι… μεταρρυθμίσεις.

Είναι το επιδόρπιο διότι οι ξένοι ζητούν ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Εν πάση περιπτώσει, οι Γερμανοί και λοιποί «φίλοι» μας, χτυπάνε την Ελλάδα λέγοντας ότι δε μπορεί να έχουν εφαρμοστεί δύο Μνημόνια και να μην βελτιώνονται τα δημοσιονομικά.

Άραγε δεν περνούν από το μυαλό τους ότι ακριβώς τα δύο αυτά Μνημόνια φταίνε για την κατάσταση της Ελλάδας;... 

Δεν αντιλαμβάνονται ότι όλα τα μέτρα που επιβλήθηκαν έφεραν την Ελλάδα στο χείλος της χρεοκοπίας και δεν φταίνε οι μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν;

Δε ρωτάνε τον Πορτογάλο πρωθυπουργό να τους πει;

Η Πορτογαλία πριν τα Χριστούγεννα ήταν παράδειγμα προς μίμηση για τη δημοσιονομική πειθαρχία που επεδείκνυε μετά την προσφυγή της στο Ταμείο Στήριξης. Όλοι είχαν να λένε για τους Πορτογάλους που τα έκαναν όλα σωστά και που τα οικονομικά τους πάνε περίφημα επειδή το Μνημόνιο τους έσωσε.

Όμως, διαβάστε τι έφερε το Μνημόνιο στους Πορτογάλους με τα 400 ευρώ κατώτατο μισθό:

Η πιστοληπτική της ικανότητα υποβαθμίστηκε σε σκουπίδια, οι αποδόσεις των ομολόγων της δέχονται επίθεση, το spread της Πορτογαλίας σημειώνει νέο ρεκόρ στις 1.542 μ.β., καταγράφοντας αλματώδη άνοδο της τάξης των 225 μ.β. σε σχέση με το κλείσιμο της Παρασκευής. Ρεκόρ καταγράφει και το κόστος ασφάλισης έναντι χρεοκοπίας της χώρας εκτοξευόμενο στις 1.493 μ.β., που σημαίνει πως η Πορτογαλία εμφανίζει 72% πιθανότητες χρεοκοπίας την επόμενη πενταετία.
«Με αυτούς τους ρυθμούς, η Πορτογαλία θα βρεθεί πολύ σύντομα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος», σχολίασε ο Dan Greenhaus, επικεφαλής παγκόσμιας στρατηγικής της BTIG.
Ολοι πλέον εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι η Πορτογαλία θα αναγκαστεί να προσφύγει για δεύτερη φορά στο Ταμείο και να πάρει νέο δάνειο. Μιλάμε για τη χώρα που τα κάνει όλα καλά και έχει απίστευτη δημοσιονομική πειθαρχία, κι όμως, τα Μνημόνια την οδηγούν με απόλυτη βεβαιότητα στο δρόμο της Ελλάδας, δηλαδή σε ένα δεύτερο δάνειο, σε νέο Μνημόνιο και φυσικά στο δρόμο της χρεοκοπίας, της υποτέλειας, του ξεπουλήματος της περιουσίας.

Επομένως, να φταίνε άραγε οι… απείθαρχες χώρες ή να φταίνε οι πολιτικές των Μνημονίων; Μπορεί κάποιος να το εξηγήσει στους άσχετους (για να μην πούμε κάτι πιο βαρύ) Ευρωπαίους ή μήπως όλα είναι ένα στημένο παιχνίδι;

Από factorx

ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ “ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ” ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ (επανάληψη)

2η συνέχεια

Being as Communion-KATA ZHZIOYΛA

Απόσπασμα από το δοκίμιο «ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΑΝ “ΚΟΙΝΩΝΙΑ”» του Joseph Ratzinger.

«Οι λέξεις “πνευματολογία” και “πνευματικότης” είναι ήδη συνδεδεμένες μεταξύ τους στην γλωσσολογία: η μία είναι η μετάφραση της άλλης! Το Άγιο Πνεύμα αναγνωρίζεται από τον τρόπο με τον οποίο μορφώνει την ανθρώπινη ζωή. Η ζωή της πίστεως επίσης, παραπέμπει στο Άγιο Πνεύμα. Ο στοχασμός πάνω στην “χριστιανική πνευματικότητα” σημαίνει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο αναγνωρίζεται από το γεγονός πως η ανθρώπινη ζωή αποκτά ένα καινούριο κέντρο. Ο λόγος για το Άγιο Πνεύμα συνεπάγεται τον καθορισμό του μέσα στον άνθρωπο στον οποίο έχει δοθεί, δωρισθεί!!

Ο Αυγουστίνος, πάνω στον οποίο θα στηριχθεί το δοκίμιο, προσπαθεί να αντλήσει κατά κάποιο τρόπο την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του Αγίου Πνεύματος μελετώντας τις παραδοσιακές ονομασίες του και πάνω απ’ όλες αυτή του “Αγίου Πνεύματος”. Ακριβώς όμως αυτή η ονομασία τον θέτει μπροστά σε μια απορία. Ενώ στα ονόματα του “Πατρός” και του “Υιού” φανερώνεται αυτό που είναι ιδιαίτερο στο πρώτο και στο δεύτερο πρόσωπο της Τριάδος, δηλαδή το δόσιμο και η δεκτικότης, το Είναι σαν δώρο και το Είναι σαν δεκτικότης, σαν Λόγος και Απάντηση, παρότι πάντοτε κάτι απολύτως ένα, που γεννιέται σαν ενότης και όχι σαν κατωτερότης, το όνομα “Άγιο Πνεύμα” δεν φανερώνει καθόλου την ιδιαιτερότητα του τρίτου προσώπου. Αντιθέτως θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μ’ αυτή την ονομασία οποιοδήποτε άλλο από τα άλλα πρόσωπα της Τριάδος και ιδιαιτέρως αυτόν τον ίδιο τον θεό, όπως διαβάζεται και στο κατά Ιωάννην 4, 24 “πνεύμα ο θεός”. Το πνεύμα και η Αγιότης αποτελούν την Ουσία αυτού του Ίδιου του θεού, αυτού που τον χαρακτηρίζει σαν θεό.

Έτσι λοιπόν προσπαθώντας να γνωρίσουμε κάτι από το Άγιο Πνεύμα, ξεκινώντας από τα ονόματά του, φτάνουμε ακριβώς στην αντίθετη πλευρά στην οποία αποδεικνύεται το Άγιο Πνεύμα άγνωστο. Και εδώ ακριβώς ο Αυγουστίνος βλέπει την Ιδιαιτερότητα του Αγίου Πνεύματος. Εάν ονομάζεται μέσω αυτού που είναι το θείο του θεού, αυτού που είναι κοινό στον Πατέρα και στον Υιό, αυτό ακριβώς σημαίνει πως η Ουσία του είναι ακριβώς αυτή, να είναι η κοινωνία (communio) ανάμεσα στον Πατέρα και στον Υιό! Η Ιδιαιτερότης του Αγίου Πνεύματος είναι ξεκάθαρα το γεγονός ότι είναι η κοινή πραγματικότης ανάμεσα στον Πατέρα και στον Υιό. Η μοναδική του Ιδιαιτερότης είναι να είναι ενότης. Έτσι λοιπόν είναι αυτή η γενική ονομασία “Άγιο Πνεύμα” ο πιο ταιριαστός τρόπος, μέσα στη γενικότητά του, να εκφραστεί εντελώς παράδοξα αυτό που έχει απολύτως Ιδιαίτερο, που είναι ακριβώς η κοινότης.

Από αυτή την ανάλυση προκύπτει κάτι πολύ σημαντικό: η σύνθεση του Πατρός και του Υιού σε μια τέλεια ενότητα δεν θεωρείται σαν μια γενική ομοουσιότητα, αλλά σαν κοινωνία (communio), όχι δηλαδή σαν μια ουσία με την μεταφυσική της έννοια, αλλά λόγω των προσώπων, σύμφωνα και με την φύση του θεού, η σύνθεση είναι κι’ αυτή προσωπική. Στην Τριάδα η Δυάς στρέφεται προς την ενότητα χωρίς να καταργεί τον διάλογο, ο οποίος αντιθέτως δυναμώνει. Μια ξανασύνθεση στην ενότητα, η οποία δεν θα ήταν και αυτή με την σειρά της πρόσωπο, θα διέλυε τον διάλογο των δύο προσώπων. Το πνεύμα είναι το πρόσωπο καθώς είναι ενότης, η ενότης καθώς είναι πρόσωπο!

Ο ορισμός του πνεύματος σαν Communio, που συνέλεξε ο Αυγουστίνος από την έκφραση “Άγιο Πνεύμα”, έχει βασικά εκκλησιολογική σημασία καθώς ανοίγει την πνευματολογία στην εκκλησιολογία και αναλόγως ξεκαθαρίζει την σχέση εκκλησιολογίας και θεο-λογίας! Να γίνεις Χριστιανός σημαίνει να γίνεις Communio και τοιουτοτρόπως την είσοδο στον ουσιώδη τρόπο υπάρξεως του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτόν τον λόγο όμως αυτό μπορεί να συμβεί μόνον μέσω του Αγίου Πνεύματος, που είναι η αρετή της κοινωνίας, η δύναμις που μεσιτεύει, την προσφέρει και την κάνει δυνατή, και καθ’ εαυτή, είναι πρόσωπο και αυτή η ίδια!

Το πνεύμα είναι η ενότης την οποία δωρίζει ο θεός στον εαυτό του, στην οποία δωρίζεται στον εαυτό του, στην οποία Πατήρ και Υιός δωρίζονται μεταξύ τους. Η παράδοξη Ιδιαιτερότητά του είναι πως είναι communio, πως διαθέτει την υπέρτατη ταυτότητα του προσώπου ακριβώς επειδή υπάρχει ολόκληρο στην κίνηση της ενότητος. ΄Ετσι συμπεραίνεται εύκολα πως “πνευματικό” συνεπάγεται πάντοτε “ενοποιόν”, “κοινωνούν”!

Υπάρχει όμως και κάτι παραπάνω. Ο Αυγουστίνος κατόρθωσε να αναθεωρήσει την έννοια τού πνεύματος, να δημιουργήσει μια μεταφυσική τού πνεύματος (ή μονον αυτή;). Και κατ' αρχάς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως εννοούσε τον λόγο τού Ευαγγελιστού (πνεύμα ο θεός) καθαρά οντολογικά: “πνεύμα” γι' αυτόν σήμαινε “όχι ύλη”.

Θα μπορούσαμε να διαφωνήσουμε μαζί του λέγοντας πως ο Ιωάννης δεν εννοεί τίποτε απ' αυτά, αλλά με την λέξη “πνεύμα” εκφράζεται η ετερότης του θεού όσον αφορά την κοσμική πραγματικότητα! Έτσι ώστε το αντίθετο του πνεύματος να μην είναι η “ύλη” αλλά “ο κόσμος τούτος”. Έτσι λοιπόν θάπρεπε να γίνει κατανοητός ο λόγος του κατά Ιωάννην κατά μία αξιολογική έννοια και όχι οντολογική σύμφωνα με τον τρόπο των Ελλήνων, μ' ένα τρόπο που θα στοχεύει στην ειδική θρησκευτική ποιότητα της ετερότητας και γι' αυτό τον λόγο επομένως αναφέρεται στο Άγιο πνεύμα σαν έκφραση της παραμονής του θεού στον εαυτό του! Ότι δηλαδή αναφέρεται στην αγιότητα που υπονοείται στην ετερότητα!

Και να λοιπόν που από πολλές απόψεις υπονοείται τώρα μια αντίθεση απείρως πιο ριζική από την αντίθεση ανάμεσα στο “πνεύμα” και στην “ύλη”, διότι είναι αναμφίβολο πλέον πως το “πνεύμα” μπορεί να είναι ακόμη και μια γήινη πραγματικότης η οποία η οποία δεν περιέχει ακόμη αναγκαίως μια υπέρβαση όλης της κοσμικής πραγματικότητος στο σύνολό της.

Μιλώντας λοιπόν σαν από το σύνολο του στοχασμού του Αυγουστίνου, μπορούμε να πούμε ότι μ' αυτή την κατάκτηση κάνει ένα μεγάλο άλμα μπρός, αφήνοντας στις πλάτες του την αρχαία μεταφυσική του πνεύματος, καθώς ο Αυγουστίνος εξηγεί το πνεύμα, όχι μεταφυσικά, αλλά ξεκινώντας από τον δυναμισμό Πατρός – Υιού. Έτσι λοιπόν η κοινωνία καταλήγει να είναι η ίδια η δομή του πνεύματος και γι αυτό τον λόγο απαιτεί περιεχόμενα και προσωποποιείται απολύτως .

Μόνον όποιος γνωρίζει τι σημαίνει “Άγιο πνεύμα” γνωρίζει τι σημαίνει γενικώς πνεύμα. Και μόνον όποιος αρχίζει να γνωρίζει τι σημαίνει θεός, μπορεί να καταλαβαίνει τι σημαίνει Άγιο Πνεύμα! Όπως επίσης μόνον όποιος αρχίζει να ψυχανεμίζεται τι είναι το Άγιο Πνεύμα αρχίζει να καταλαβαίνει τι είναι ο θεός».

Αυτός είναι ο κόπος του πάπα πλέον Joseph Ratzinger. Eν έτει 1974, στο συλλογικό τόμο Erfahrung und Theologie des Heiligeu Geistes!

Όλοι οι μεγαλύτεροι θεολόγοι της ορθοδόξου εκκλησίας εδώ τρώνε τον Μυστικό τους Δείπνο με χρυσά κουτάλια!

Εκείνο όμως που αληθινά εντυπωσιάζει είναι το πάθος των Ρωμαιοκαθολικών να ξεπεράσουν, να νικήσουν τους Έλληνες!
Ο σοβαρός καθηγητής της δογματικής κ. Ratzinger δεν είχε χρόνο να μελετήσει τον Πλάτωνα και τον Νεοπλατωνισμό, ώστε να καταλάβει πως ο Μέγας Αυγουστίνος απλώς επαναλάμβανε την μεταφυσική του Πλάτωνος, όταν έκανε τα φοβερά του άλματα προ τα μπρος, και κατέστρεφε το “καινό” Μυστήριο της Εκκλησίας που με τόσο κόπο φανέρωσαν στην γλώσσα οι Πατέρες. Κατόρθωσε να ντύσει τις Μεταφυσικές του αντιγραφές με το ένδυμα της Αγίας Τριάδος και έγινε από τότε σημείο αναφοράς του Δυτικού πολιτισμού.

Αμέθυστος

Ο π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΤΩΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΓΚΑΤΖΙΡΟΥΛΗ

πηγή

Άλκης Πιερράκος, Νταμάρι.

Ο έκπτωτος Μητροπολίτης Αττικής Νικόδημος Γκατζιρούλης σε πρόσφατο κείμενό του ανασύρει και πάλι την χουντική πρακτική της "κάθαρσης", αφήνοντας υπονοούμενα - σαφέστατα! - για το ηθικό ποιόν των Μητροπολιτών Κηφισίας και Ιλίου. Παλιά του τέχνη κόσκινο...

Αντί άλλου σχολιασμού, παραθέτω ένα απόσπασμα του καθηγητού π. Θεοδώρου Ζήση για το "ποιόν" του εκπτώτου Νικοδήμου, από το κείμενό του "Η ελλαδική θεολογία", το οποίο δημοσιεύθηκε στον τιμητικό τόμο για τον αείμνηστο Αμερικής Ιάκωβο, υπό τον τίτλο Ξενία (Θεσσαλονίκη 1985, σ. 466-67). Νομίζω τα λέει όλα:

Η πατερική θεολογία της Θεσσαλονίκης αποτελεί σήμερον ελπιδοφόρον παρουσίαν εις τον ελλαδικόν χώρον, μολονότι και εις αυτήν ακόμη την Θεσσαλονίκην δεν έχουν εκλείψει άλλαι θεολογικαί τάσεις. Αι τάσεις αυταί προέρχονται από τας θρησκευτικάς οργανώσεις, αι οποίαι διαμορφώνουν με την δραστηριότητά των κατά σοβαρόν μέρος τας θεολογικάς δυνάμεις εις την Ελλάδα. Μία μάλιστα εξ αυτών, η “Ζωή”, που προσέφερε αναμφιβόλως πολλά εις την χριστιανικήν, όχι όμως εις την ορθόδοξον, διαπαιδαγώγησιν των νεωτέρων θεολόγων και των πιστών, επεχείρησε κατά τη διάρκειαν της δικτατορίας και επέτυχε να καταλάβη αντικανονικώς την εκκλησιαστικήν εξουσίαν με σκοπό να εγκαθιδρύσει εις την Ελλάδα τον "ελληνοχριστιανικόν πολιτισμόν", όπως ανορθόδοξα και αντιπαραδοσιακά τον συνέλαβε και τον οικοδόμησε ο μνημονευθείς καθηγητής Τσιριντάνης. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η εκκλησιαστική πολιτική του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου (Α'), ο οποίος εκλήθη να εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό, ομοιάζει καταπληκτικά με εκείνην του Θεοκλήτου Φαρμακίδου. Επεδίωξε την ολοκλήρωσιν του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, διά της υψώσεώς της εις πατριαρχείον και της πλήρους καταργήσεως των δικαιοδοσιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί περιοχών του Ελληνικού κράτους. Αποκαλυπτικό των προθέσεων αυτών είναι το κείμενον-λίβελλος- του στενοτέρου συνεργάτου του Ιερωνύμου, Μητροπολίτου πρώην Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου (Γκατζιρούλη) “Ανοικτό Υπόμνημα προς τους Έλληνες Ιεράρχες”. Επαναλαμβάνει τα επιχειρήματα του Κοραή και του Φαρμακίδου αλλά και πολλών συγχρόνων Σλάβων Ορθοδόξων θεολόγων, οι οποίοι προετοιμάζουν θεολογικώς το έδαφος δια την άνοδον εις τον οικουμενικόν θρόνον της “Τρίτης Ρώμης», και υβρίζει προκλητικώς τους ιεράρχας της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Είναι δε γνωστόν ότι κατά τας συζητήσεις δι᾽ ωρισμένας πρώιμους ενεργείας της Εκκλησίας της Ρωσσίας, σχετικώς με το αυτοκέφαλον της Ιαπωνικής Εκκλησίας, ο Νικόδημος, εκπρόσωπος τότε της Εκκλησίας της Ελλάδος (1972), συνετάχθη με την πολιτικήν της Εκκλησίας της Ρωσσίας και όχι με την του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Κατανοεί κανείς ούτω και την μεγάλην συμπάθειαν των προσκειμένων εις την «Ζωήν» θεολόγων προς την ρωσσική θεολογίαν, η οποία κατακλύζει εσχάτως δια θεολογικών συγγραφών τα θεολογικά βιβλιοπωλεία της Ελλάδος εν μεταφράσει εις την ελληνικήν, αλλά και μερικών Ρώσσων θεολόγων της Σχολής του Αγίου Βλαδιμήρου Αμερικής προς τους εκ της «Ζωής» προερχομένους ή προσκειμένους εις αυτήν Έλληνας θεολόγους.

Χρήστος Γιανναράς στο "Ενάντια στη Θρησκεία" - ΠΕΡΙ ΑΙΡΕΣΕΩΣ

«Αιρετικός γίνεται όχι όποιος αμαρτάνει στο γράμμα κάποιας δογματικής σημειογραφίας, αλλά όποιος αποκόβεται από τη ζωή και την πραγματικότητα, φτιάχνει ένα δικό του κόσμο φαντασιώδη, δική του γλώσσα, δικά του αυτονόητα, ακοινώνητες βεβαιότητες… Αίρεση είναι να αλλοτριώνεις σε ηδονή εξουσιασμού συνειδήσεων τη διακονία της πατρότητας, που λειτουργεί τον εγκεντρισμό των ανθρώπων στο σώμα της Εκκλησίας… Αίρεση είναι: η αλλοτρίωση του εκκλησιαστικού γεγονότος σε σκληρυμένα μορφώματα θεσμικής καταξίωσης του φόβου της ελευθερίας, της εξουσιαστικής ηδονής. Η διαστροφή της διακονίας σε εξουσία. Της Εκκλησίας σε θρησκεία».

ΣΧΟΛΙΟ: ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΙΡΕΣΗ. ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ ΑΥΤΑ κ.ΓΙΑΝΝΑΡΑ.

ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (επανάληψη)

Η Διαλεκτική κτιστού και ακτίστου

ΚΑΤΟΙΚΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

KATA ZHZIOYΛA

Το δόγμα της Δημιουργίας ανεπτύχθη στην χριστιανική θεολογία πάνω στην βάση μιας διπλής απορρίψεως! Από το ένα μέρος κάθε δυαλισμού της σχέσεως θεού και κόσμου, διότι ο δυαλισμός προσπαθεί να τοποθετήσει δίπλα στην θετική θεϊκή Αρχή, μια Αρνητική Αρχή και από το άλλο μέρος απορρίπτοντας κάθε Μονισμό ο οποίος θα συνέχεε το θεϊκό με το κοσμικό σε μια αδιαφοροποίητη ενότητα!

Οι δύο Αρχές που απορρίφθηκαν από τον χριστιανισμό, βεβαίως δεν χάθηκαν. Συνέχισαν την ζωή τους και την πρόοδό τους στην Δυτική σκέψη, φθάνοντας στο αποκορύφωμά τους, η μία σαν απόλυτο πνεύμα του Εγελιανού συστήματος και η άλλη στην “φιλοσοφία της αποκαλύψεως” του Σέλλινγκ, όπου αναγνωρίζεται η παρουσία του ΤΙΠΟΤΑ μέσα στον ίδιο τον θεό.

Η ηθική πραγματοποίηση αυτών των δύο ψευδο-αρχών είναι ακόμη πιο καταστροφική καθώς η μία οδηγεί στην άπειρη εμπιστοσύνη της νοήσεως στις δημιουργικές της δυνατότητες, ενώ η Μανιχαϊστική πρόοδος καταλήγει σ’ έναν απαισιόδοξο μηδενισμό ο οποίος ενδόμυχα αναγνωρίζει την αναγκαιότητα του κακού.

Από τις παρεκτροπές αυτές μας σώζει το χριστιανικό δόγμα της Δημιουργίας. Ο θεός δημιούργησε τον κόσμο ελευθέρως, με την θέλησή του, από αγάπη. Εκ του μηδενός. Χωρίς Λογική, από αγάπη. Έτσι λοιπόν το δημιουργηθέν και η πραγματικότης του διαθέτουν και μια ανεξερεύνητη Μυστικότητα, λες και ο θεός κράτησε για τον εαυτό του το μυστικό και τον τελικό σκοπό της Δημιουργίας.

Αυτή η θεολογική Αρχή της Δημιουργίας συμπληρώνεται από την αποκάλυψη του Πάσχα. Ο θεός ο οποίος δημιουργεί τον κόσμο εκ του μηδενός είναι Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Ο θεός Μονάς και Τριάς. Ο θεός της αρχής είναι ο θεός της πασχαλινής πληρότητος, τελειώσεως, της καταλλαγής, δηλαδή ο Πατήρ ο οποίος, όπως ακριβώς στην Ανάσταση του Εσταυρωμένου, έτσι και στην πρώτη αυγή των όντων, ενεργεί μέσω του Υιού με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.

«Ο κόσμος έγινε από τον Πατέρα για τον Υιό μέσα στο Άγιο Πνεύμα». Έτσι το εξέφρασε τέλεια ο Αυγουστίνος: «Unus mundus factus est a Patre per Filium in Spirito Sancto», De Trinitate 1,6,12. Με την σειρά του όμως και ο Ακινάτης, στο τέλος αυτής της απέραντης παραδόσεως, συνθέτει την ίδια αλήθεια με τα λόγια: «Η γνώση των θείων προσώπων μάς ήταν απαραίτητη κατά δύο τρόπους. Κατά πρώτον για να αποκτήσουμε μια ακριβή εικόνα της δημιουργίας των όντων. Ομολογώντας ότι ο θεός δημιούργησε τα πάντα μέσω του Λόγου Του, γλιτώνουμε από το λάθος όλων εκείνων οι οποίοι ισχυρίζονται πως ο θεός δημιούργησε τα πάντα από ανάγκη. Τοποθετώντας δε στον θεό την πρόοδο της αγάπης, φανερώνεται πως ο θεός δεν δημιούργησε τα όντα από κάποια υποχρέωση ή από κάποια εξωτερική αιτία, αλλά από την αγάπη της αγαθότητός του! Κατά δεύτερον και κυρίως (μας ήταν απαραίτητη η γνώση των θείων προσώπων) για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε μια ακριβέστερη Ιδέα της Σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, η οποία επιτυγχάνεται δια μέσου του Υιού ο οποίος ενσαρκώνεται, με την προσφορά του Αγίου Πνεύματος»! Summa Theol. I, q.32, a.1 ad 3.

Στην κοινή γραμμή λοιπόν της παραδόσεως ο Ακινάτης συνδέει το δόγμα της δημιουργίας με το δόγμα της σωτηρίας το οποίο φυσικά προηγείται επηρεάζοντας την όλη θεώρηση και διευκολύνεται έτσι η ανάδυση της καρδιάς των δύο δογμάτων στην Τριαδική αποκάλυψη!

Η μεγάλη Ιδέα η οποία αναπτύσσεται από τον Ακινάτη είναι η αντιστοιχία ανάμεσα στην αιώνια πρόοδο της ζωής της θεότητος και στην χρονική πρόοδο της δημιουργίας των όντων: «Όπως η θεϊκή φύση, παρότι είναι κοινή στα τρία πρόσωπα, υπάρχει σ' αυτή με κάποια τάξη, καθώς ο Υιός δέχεται την θεϊκή φύση από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα και από τα δύο, έτσι και η αρετή της Δημιουργίας, παρότι κοινή και στα Τρία Πρόσωπα, υπάρχει ως προς αυτά σύμφωνα με μία τάξη: ο Υιός την λαμβάνει από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα και από τα δύο». Summa theol. I, q.45,a.6 ad 2um.

«Ο θεός Πατήρ ενήργησε την Δημιουργία μέσω του Λόγου Του που είναι ο Υιός και μέσω της Αγάπης Του που είναι το Άγιο Πνεύμα! Γι' αυτό τον λόγο οι πρόοδοι των προσώπων είναι οι λόγοι της παραγωγής των κτισμάτων (processiones Personarum sunt rationes prodictionis creaturarum), καθώς περιέχουν τις ουσιώδεις ιδιότητες οι οποίες είναι η επιστήμη (αίτια) και η θέληση (processiones Personarum aeternae sunt “causa” et “ratio” totius prodictionis creaturarum). Όπως λοιπόν ο Πατήρ ομολογεί τον εαυτό του και κάθε κτίσμα μέσω του Γεννηθέντος Λόγου, καθώς ο Γεννηθείς Λόγος αντιπροσωπεύει επαρκώς τον Πατέρα και καθένα από τα κτίσματα, έτσι ακριβώς αγαπά τον εαυτό του και κάθε κτίσμα στο Άγιο Πνεύμα, καθώς το Άγιο Πνεύμα προοδεύει σαν η αγάπη της πρώτης αγαθότητος, σύμφωνα με την οποία ο Πατήρ αγαπά τον εαυτό του και καθένα από τα κτίσματα». Summa theol. I, q.37,a.2.

Αυτές είναι οι θεολογικές βάσεις της Λογικής οι οποίες προόδευσαν στις Μεταφυσικές βάσεις της Λογικής των Χάϊντεγκερ, Γιανναρά, Ζηζιούλα!

Η Δημιουργική πράξη λοιπόν τοποθετείται στο εσωτερικό αυτής της ίδιας της ενδοτριαδικής κοινωνίας και στον αιώνιο δυναμισμό της, σαν μια πράξη που έχει εις εαυτήν το ίχνος των θείων προόδων: Αλλά ενώ αυτές είναι αναγκαίες, διότι συστήνουν αιωνίως την τριαδική θεότητα, η Δημιουργική πράξη είναι ελεύθερη δωρεά και ξεπετιέται από την θεία Αρχή σαν καθαρό ξεκίνημα, απροϋπόθετο, εκτός από την απόφαση, που 'χει σαν αιτία της μόνο την αγάπη, μια απόφαση που λαμβάνεται στον αιώνιο διάλογο των τριών προσώπων! Μόνον η Τριαδικότης μπορεί να εγγυηθεί την ελεύθερη δωρεά της Δημιουργικής πράξεως, ενώ ταυτοχρόνως αποκαλύπτει και την Σωτηριώδη Αρχή πως ο θεός είναι αγάπη!

Μέσα στην διατριαδική σχέση λοιπόν τοποθετείται η υπερβατική αιτία της Δημιουργίας του κόσμου, η θεία προϋπόθεση της δυνατότητος ώστε ο κόσμος να μπορεί να υπάρχει αυτόνομα και ταυτόχρονα να είναι αντικείμενο της αιώνιας αγάπης, προορισμένος να ανταποκριθεί στην αγάπη αυτή! Μέσα στο παιχνίδι του θεού Αγάπη υπάρχει χώρος και για τον αγαπώντα και για τον αγαπημένο και για την ίδια την προσωπική αγάπη, η οποία τους ενώνει και τους ανοίγει! Σ' αυτό το ίδιο παιχνίδι κατοικεί και ο υπερβατικός χώρος για την ύπαρξη του κτίσματος, το οποίο εκλήθη από το Μηδέν στο Είναι και το οποίο ταυτόχρονα αγκαλιάζεται από την θεία αγάπη η οποία το έφερε στην ύπαρξη και το διατηρεί σ' αυτή. Στην διάκριση Γεννήτορος και Γεννήματος ανάμεσα στην γόνιμη Σιγή της Αρχής και στον Αιώνιο Λόγο, βρίσκει θέση και η κοινωνία ανάμεσα στην άπειρη ετερότητα και στο κτίσμα. «Η σχέση των θείων προσώπων μεταξύ των είναι τόσο πλατιά και απέραντη που και ολόκληρος ο κόσμος χωράει μεταξύ τους» (Andrienne von Speyr). Σ' αυτή την προοπτική γίνεται φανερό πως l' opus Trinitatis ad extra δεν γίνεται κατανοητό σαν μια εξωτερικότης ως προς τον θεό, σαν να ήταν δυνατόν κάτι να μπορεί να υπάρχει έξω ή χωριστά απ' Αυτόν, αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό, σαν ένδειξη της κτιστότητος του κόσμου, το ότι το είναι του βρίσκεται στον θεό, στον κόλπο των τριαδικών σχέσεων, σαν έκφραση ανάλογη και πεπερασμένη της άπειρης και αναγκαίας προόδου του Υιού στο Άγιο Πνεύμα!

Αυτό που αποκλείεται λοιπόν δεν είναι η εσωτερικότης του κόσμου στον θεό, αλλά η αδιαφοροποίητη σύγχυση, ο μονισμός, η ανικανότης να σεβαστούμε την απόσταση ανάμεσα στους δύο κόσμους, αυτόν του Δημιουργού και αυτόν των δημιουργημάτων. Όπως ο Υιός υπάρχει στους κόλπους του Πατρός (Ιωαν. 1,18) έτσι και ο κόσμος βρίσκεται στον κόλπο της Αγίας Τριάδος «κρυμμένος μαζί με τον Χριστό στον θεό» (Κολ. 3,3).

Όταν λοιπόν ο κόσμος καταστραφεί από την Δημιουργική Δύναμη του ανθρώπου θα φύγουν από το πεδίο του Άρεως δύο πούλμαν. Το ένα με τους ανθρώπους του Ράμφου και του Μέσκου θα φύγει προς τον Άρη και το άλλο με τους ανθρώπους του Ζηζιούλα και του Γιανναρά θα φύγει για την Αγία Τριάδα. Παρακαλούμε να μην γίνουν λάθη γιατί θα είναι θανάσιμα.

ΣΧΟΛΙΟ :  Αποφασίσαμε νά επαναλάβουμε τήν σειρά αναρτήσεων πού διαπραγματεύεται τήν γέννηση τού υποκειμένου καί τής αυτοσυνειδησίας, ήτοι τού ΠΡΟΣΩΠΟΥ, στή Δύση καί τά οποία εισήχθησαν από Ζηζιούλα καί Γιανναρά στά Ελληνικά πράγματα ΚΑΙ γνώρισαν θριαμβευτική αποδοχή.

Αμέθυστος

Ανέκδοτος Ελύτης από την Στοκχόλμη του 1979

Πηγή : Ένα πείραμα σε βάθος

Είμαστε οι μόνοι σ’ ολόκληρη την Εύρώπη που έχουμε το προνόμιο να λέμε τον ουρανό “ουρανό” και τη θάλασσα “θάλασσα” όπως την έλεγαν ο Όμηρος και ο Πλάτωνας πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια.

Mε αφορμή την ολοκλήρωση του εορτασμού των 100 χρόνων από την γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη το 2011 στην Ελλάδα, το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει ένα ανέκδοτο κείμενο του ποιητή, από ομιλία του στους Έλληνες μετανάστες στη Στοκχόλμη. Ομιλία του ποιητή έγινε τον Νοέμβριο του 1979,μετά την τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ της Σουηδικής Ακαδημίας για το έργο του.
Η ομιλία μεταφέρεται αυτούσια με την επισήμανση του Ελύτη «ότι η γλώσσα είναι ένας φορέας ήθους που, αν δεν του υπακούσεις, θα τιμωρηθείς». «Αγαπητοί φίλοι Περίμενα πρώτα να τελειώσουν οι επίσημες γιορτές που προβλέπει η “Έβδομάδα Νόμπελ” καί ύστερα να ’ρθω σ’ επαφή μαζί σας. Το έκανα γιατί ήθελα να νιώθω ξένιαστος και ξεκούραστος.

Ξεκούραστος βέβαια δεν είμαι. Χρειάστηκε να βάλλω τα δυνατά μου για να τα βγάλω πέρα με τις απαιτήσεις της δημοσιότητας, τις συνεντεύξεις και τις τηλεοράσεις. Αλλά ένιωθα κάθε στιγμή ότι δεν εκπροσωπούσα το ταπεινό μου άτομο αλλά ολόκληρη τη χώρα μου. Κι έπρεπε να την βγάλω ασπροπρόσωπη. Δεν ξέρω αν το κατάφερα. Δεν είμαι καμωμένος για τέτοια. Για τιμές και για δόξες. Τη ζωή μου την πέρασα κλεισμένος μέσα σε 50 τετραγωνικά (μέτρα), παλεύοντας με τη γλώσσα. Επειδή αυτό είναι στό βάθος ή ποίηση: μιά πάλη συνεχής με τη γλώσσα. Τη γλώσσα την έλληνική που είναι η πιο παλιά και η πιο πλούσια γλώσσα του κόσμου.

Ό,τι και να πει ένας ποιητής, μικρό ή μεγάλο, σημαντικό ή άσήμαντο, δεν φέρνει άποτέλεσμα, θέλω να πω δεν γίνεται ποίηση αν δεν περάσει από την κρησάρα της γλώσσας, αν δεν φτάσει στην όσο γίνεται πιο τέλεια έκφραση. Ακόμα και οι πιο μεγάλες ίδέες, οι πιο ευγενικές, οι πιο έπαναστατικές, παραμένουν σκέτα άρθρα εάν δεν καταφέρει ο τεχνίτης να ταιριάσει σωστά τα λόγια του. Μόνον τότε μπορεί ένας στίχος να φτάσει στα χείλια των πολλών, να γίνει κτήμα τους. Μόνον τότε μπορεί να ’ρθει και ο συνθέτης να βάλει μουσική, να γίνουν οι στίχοι τραγούδι. Και για ένα τραγούδι ζούμε, στο βάθος, όλοι μας. Το τραγούδι που λέει τους καϋμούς και τους πόθους του καθενός μας. Τόσο είναι άλήθεια ότι το μεγαλείο και η ταπεινοσύνη πάνε μαζί, ταιριάζουν.

Ταπεινά έργάστηκα σ΄όλη μου τη ζωή. Και η μόνη ανταμοιβή που γνώρισα πριν από τη σημερινή, ήταν ν’ ακούσω τους συμπατριώτες μου να με τραγουδούν. Να τραγουδούν το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ που μου χρειάστηκε τεσσάρων χρόνων μοναξιά και άδιάπτωτη προσπάθεια, για να το τελειώσω. Δεν το λέω για να περηφανευτώ. Δεν έρχομαι σήμερα για να σας κάνω τον σπουδαίο. Κανείς δεν είναι σπουδαίος από εμάς. Από εμάς, άλλος κάνει τη δουλειά του σωστά κι άλλος δεν την κάνει. Αυτό είναι όλο. Όμως θέλω να μάθετε, όπως το έμαθα κι εγώ στα 68 μου χρόνια: μόνον αν κάνεις σωστά τη δουλειά σου, ο κόπος δεν θα πάει χαμένος.

Ξέρω, μαντεύω, ότι πολλοί από εσάς περίμεναν άλλα πράγματα από εμένα. Τους ζητώ συγγνώμην που δεν θα τους ίκανοποιήσω. Αν είχα το ταλέντο του όμιλητή, του δάσκαλου, του ήγέτη, θα είχα ίσως αφιερωθεί στην πολιτική. Τώρα δεν είμαι παρά ένας γραφιάς που πιστεύει σε ορισμένα πράγματα. Κι αυτά τά πράγματα θέλει να τα γνωρίσει και στους άλλους, να τα βγάλει από μέσα του, να τα κάνει έργο.

Έμένα μου έλαχε ν’ αγαπήσω τον τόπο μου όπως τον άγαπάτε κι εσείς. Να τι είναι που μας ένώνει απόψε όλους εδώ πέρα. Η αγάπη μας για την Έλλάδα. Βέβαια, υπάρχουν πολλοί τρόποι ν’ αγαπά ένας λαός τη χώρα του. Αλλά για τον ποιητή, πιστεύω, υπάρχει μόνον ένας: ν’ ανήκει σ’ ολόκληρο το λαό του. Πάνω από τις διαιρέσεις και τις διχόνοιες, ο ποιητής να στέκει και ν’ αγαπά όλον τον λαό του, ν’ ανήκει, το ξαναλέω, σ’ όλο τον λαό του. Δεν γίνεται αλλιώς. Η πατρίδα είναι μία. Ο καθένας στον τομέα του ας έρθει και ας κάνει κάτι, όπως αυτός το νομίζει καλύτερα.

Όμως ο πνευματικός άνθρωπος βλέπει το σύνολο. Θέλω να πιστεύω πως ίσως κι ο ξενητεμένος, το ίδιο. Για εμάς η Έλλάδα είναι αυτές οι στεριές οι καμμένες στον ήλιο κι αυτά τα γαλάζια πέλαγα με τους αφρούς των κυμάτων. Είναι οι μελαχρινές ή καστανόξανθες κοπέλλες, είναι τ’ άσπρα σπιτάκια τ’ άσβεστωμένα και τα ταβερνάκια και τα τραγούδια τις νύχτες με το φεγγάρι πλάι στην ακροθαλασσιά ή κάτω από κάποιο πλατάνι. Είναι οι πατεράδες μας κι οι παππούδες μας με το τουφέκι στο χέρι, αυτοί που λευτερώσανε την πατρίδα μας και πιο πίσω, πιο παλιά, όλοι μας οι πρόγονοι που κι αυτοί ένα μονάχα είχανε στο νου τους - όπως κι εμείς σήμερα: τον αγώνα για τη λευτεριά.

Είπε ένας Γάλλος ποιητής, ο Ρεμπώ, πως η πράξη για τον ποιητή είναι ο λόγος του. Κι είχε δίκηο. Αυτό έκανε ο Σολωμός, που για να γράψει το αθάνατο ποιήμα του “‘Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”, έσωσε και παράδωσε στη φυλετική μας μνήμη το Μεσολόγγι και τους άγώνες του. Αυτό έκαναν ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Σεφέρης. Στα φτωχά μου μέτρα το ίδιο πάσχισα να κάνω κι εγώ. Πάσχισα να κλείσω μέσα στην ψυχή μου, την ψυχή όλου του έλληνικού λαού. Να δω πόσο μοιάζανε όλοι οι αγώνες του, από την άρχαία εποχή ίσαμε σήμερα, για το δίκηο και για τη λευτεριά. Κι αυτό θα κάνω όσα χρόνια μου δώσει ο Θεός να ζήσω. Αυτή είναι η πράξη μου. Και το γεγονός ότι έφτασαν να την αναγνωρίσουν οι ξένοι, είναι μια νίκη. Όχι δική μου νίκη. Δική σας. Γι’ αυτό σας ευχαριστώ.

Κι αν μου το συγχωρείτε να σας δώσω μια γνώμη - ακούστε την: όσο καλά κι αν ζείτε σ’ αυτή τη φιλόξενη, την ευγενική χώρα, όσο κι αν νιώθετε καλά και στεριώνετε, και κάνετε οίκογένεια - μην ξεχνάτε την πατρίδα μας, και προ παντός, τη γλώσσα μας. Πρέπει να ‘σαστε περήφανοι, να ‘μαστε όλοι περήφανοι, εμείς και τα παιδιά μας για τη γλώσσα μας.

Είμαστε οι μόνοι σ’ ολόκληρη την Εύρώπη που έχουμε το προνόμιο να λέμε τον ουρανό “ουρανό” και τη θάλασσα “θάλασσα” όπως την έλεγαν ο Όμηρος και ο Πλάτωνας πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Δεν είναι λίγο αύτό. Η γλώσσα δεν είναι μόνον ένα μέσον επικοινωνίας. Κουβαλάει την ψυχή του λαού μας κι όλη του την ίστορία και όλη του την ευγένεια.

Χαίρομαι κι αυτή τη στιγμή που σας μιλάω σ’ αυτή τη γλώσσα και σας χαιρετώ, σας αποχαιρετώ μάλλον, αφού η στιγμή έφτασε να φύγω.

Όμως ένα κομμάτι της ψυχής μου σας το άφήνω μαζί μ’ ένα μεγάλο ευχαριστώ που με ακούσατε. Μακάρι να μπορούσε να σας μείνει, να το κρατήσετε, σαν ένα μικρό φυλαχτό από την πατρίδα».

http://www.philenews.com/digital/

Πηγή: ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: "Προς Ευνομιανούς προδιάλεξις" (Λόγος ΚΖ΄ - Θεολογικός πρώτος)

Πηγή: ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ

Το πρωτότυπο κείμενο θα το βρείτε εδώ

1. Προς τους κομψευομένους ρήτορας απευθύνεται ο λόγος μου. Και δια ν' αρχίσω από την Γραφήν, «Ιδού εγώ επί σε την υβρίστριαν» εις την μόρφωσιν, εις τον λόγον, εις την διάνοιαν. Διότι υπάρχουν, υπάρχουν μερικοί, που ερεθίζονται από τους λόγους μου εις την ακοήν και εις την γλώσσαν και, καθώς βλέπω, και εις το χέρι, και χαίρουν με τας βεβήλους ματαιολογίας και «αντιθέσεις της ψευδωνύμου γνώσεως» και με τας λογομαχίας που δεν οδηγούν εις τίποτε το ωφέλιμον.
Έτσι χαρακτηρίζει κάθε περιττόν και παράξενον λόγον ο Παύλος, ο κήρυξ και βεβαιωτής του «συντετμημένου λόγου», ο μαθητής και διδάσκαλος των αλιέων. Αυτοί δε, περί των οποίων ο λόγος, όπως έχουν ευλύγιστον και φοβεράν την γλώσσαν εις το να επιτεθούν με λέξεις διαλεχτάς και καταλλήλους, είθε να ήσαν έτσι σχολαστικοί και εις την πρακτικήν ζωήν των, έστω και κατ' ολίγον και τότε θα ήσαν ίσως ολιγώτερον σοφισταί και σαλτιμπάγκοι των λόγων πονηροί και αλλόκοτοι, δια να δώσω και ένα γελοίον χαρακτηρισμόν εις ένα γελοίον πράγμα.

2. Επειδή δε κατέλυσαν κάθε τομέα της ευσεβείας και αποβλέπουν εις τούτο μόνον, τί πρόβλημα θα δέσουν και θα λύσουν (όπως εις τα θέατρα οι επιδειξίαι των παλαιστικών τεχνασμάτων, που επιδεικνύουν όχι τα τεχνάσματα εκείνα τα οποία σύμφωνα με τους κανόνας του αθλητισμού εξασφαλίζουν την νίκην, αλλ' όσα εντυπωσιάζουν αυτούς που δεν έχουν ιδέαν απ' αυτά και συναρπάζουν τον θαυμαστήν), και θέλουν όλη μεν η αγορά να βουίζη από σχόλια δια τους λόγους των, και κάθε συμπόσιον να κατατρίβεται από φλυαρίαν και αηδίαν, κάθε εορτή να κυριαρχήται από κατήφειαν ακατάλληλον δι' εορτήν, και κάθε πένθος να παρηγορήται με συμφορά ν μεγαλυτέραν, τας συζητήσεις, κάθε γυναικωνίτις που έχει σύντροφον την απλότητα να ενοχλήται, και με την γοργήν ροήν του λόγου να λεηλατήται το άνθος της αιδούς. Επειδή αυτά γίνονται έτσι και το κακόν είνε ακατάσχετον και αφόρητον, και κινδυνεύει το μεγάλο μας μυστήριον να γίνη τεχνύδριον, παρακαλώ τους κατασκόπους, εφ' όσον κινούμαι από πατρικά σπλάγχνα και, καθώς λέγει ο θείος Ιερεμίας, σπαράσσομαι κατά τα αισθητήριά μου, να με ανεχθούν τόσον, όσον να μη υποδεχθούν με τραχύτητα τον λόγον μου τον σχετικόν με τα θέματα αυτά· και συγκρατώντας δι' ολίγον την γλώσσαν των, αν φυσικά δύνανται, να βάλουν αυτί να με ακούσουν. Εις καμμίαν περίπτωσιν δεν θα ζημιώσετε τίποτε. Διότι ή ομιλώ εις αυτιά ανθρώπων που ακούουν, οπότε ο λόγος έχει κάποιον καρπόν, την ωφέλειάν σας, (επειδή σπείρει μεν ο σπορεύς τον λόγον εις πάσαν διάνοιαν, καρποφορεί όμως η καλή και γόνιμος), ή μου αποπτύετε και τούτον τον λόγον και φεύγετε έχοντας περισυλλέξει περισσοτέραν ύλην αντιλογίας και εναντίον μου λοιδορίας, ώστε να κορεσθήτε και περισσότερον. Και αν ειπώ λόγον αντίθετον προς τας δοξασίας σας και την συνήθειάν σας, μη καταπλαγήτε, σεις οι οποίοι με πολλήν νεανικήν ορμήν και με επιδεικτικόν εγωϊσμόν, δια να μη ειπώ με αμάθειαν και θράσος και σας στενοχωρήσω, επαγγέλλεσθε ότι τα γνωρίζετε όλα και τα διδάσκετε.


3. Δεν είνε του καθενός, αγαπητοί, να φιλοσοφή περί Θεού· δεν είνε του καθενός. Το πράγμα αυτό δεν είνε τόσον ευθηνόν και χαμηλόν. Και θα προσθέσω, δεν είνε δυνατόν πάντοτε, ούτε εις όλους, ούτε εις όλα, αλλά μόνον μερικάς φοράς, και εις μερικούς, και υπό ωρισμένας προϋποθέσεις. Δεν είνε μεν του καθενός, παρά μόνον των δοκιμασμένων και όσων έχουν προχωρήσει εις την θεωρίαν, και πριν απ' αυτά έχουν καθαρισθή και εις την ψυχήν και εις το σώμα, ή τουλάχιστον καθαρίζονται τώρα. Διότι είνε και επικίνδυνον εις τον μη καθαρόν να πιάνη το καθαρόν, όπως ακριβώς η ηλιακή ακτινοβολία εις τον άρρωστον οφθαλμόν. Και πότε; όταν είμεθα απηλλαγμένοι από την έξω λάσπην και ταραχήν, και το ηγεμονικόν μας δεν συγχύζεται με μοχθηράς και πεπλανημένας παραστάσεις, ωσάν να αναμιγνύωμεν τα καλλιγραφημένα γράμματα με τα άσχημα, ή την ευωδίαν των μύρων με την ακαθαρσίαν. Διότι πράγματι πρέπει να μείνη κανείς χωρίς ασχολίαν, δια να γνωρίση τον Θεόν. Και μόνον όταν εύρωμεν ευκαιρίαν, να ασχολούμεθα με το κάλλος της θεολογίας. Εις ποίους δε; εις όσους μελετούν σοβαρώς το πράγμα, και δεν το έχουν σαν ένα από τα άλλα αντικείμενον ηδονικής φλυαρίας μετά τας ιπποδρομίας και τα θέατρα και τα άσματα και τα γαστρονομικά και τα σεξουαλικά· εις εκείνους ένας τομεύς ηδονής είνε και τούτο, η περί τα θέματα αυτά φλυαρία και επίδειξις κομψότητος με τα σχήματα του λόγου. Και ποία πράγματα να έχη κανείς αντικείμενα του φιλοσοφικού στοχασμού του και μέχρι ποίου σημείου να προχωρή; Όσα είνε εφικτά εις ημάς και μέχρι εκεί που φθάνει η φυσική ικανότης και δυνατότης του ακροατού, ώστε να μη συμβή, όπως οι υπερβολικοί ήχοι καταστρέφουν την ακοήν και αι υπερβολικοί τροφαί τα σώματα, και αν θέλης τα υπερβολικά φορτία τούς φορτωμένους ή αι πολύ σφοδραί βροχαί το χωράφι, να μη συμβή, λέγω, να καταπιεσθούν και να λυγίσουν και αυτοί με τους στιβαρούς λόγους, ας το ειπώ έτσι, και καταστροφή και η αρχική των δύναμις.


4. Και ταύτα λέγων δεν εννοώ, ότι δεν πρέπει να έχωμεν κατά νουν τον Θεόν πάντοτε. Μη πετάγωνται εμπρός μου πάλιν οι πάντοτε εύκολοι και προπετείς. Διότι είνε προτιμότερον να σκέπτεται κανείς τον Θεόν παρά ν' αναπνέη· και αν είνε δυνατόν να ειπώ και τούτο, δεν πρέπει να κάνη κανείς τίποτε άλλο απ' αυτό. Είμαι και εγώ απ' εκείνους που επαινούν τον λόγον που παροτρύνει να μελετώμεν ημέραν και νύκτα και να διηγούμεθα βράδυ και πρωί και μεσημέρι, και να ευλογούμεν τον Κύριον «εν παντί καιρώ»· και αν πρέπη να ειπώ και τον λόγον του Μωϋσέως, όταν πλαγιάζη κανείς, όταν σηκώνεται, όταν βαδίζη, όταν κάνη ο,τιδήποτε άλλο, να τον έχη και εις την σκέψιν του, δια να καθαρίζεται. Δεν εμποδίζω λοιπόν το να τον έχη κανείς συνεχώς εις την σκέψιν του, άλλά το να θεολογή· ούτε εμποδίζω ακριβώς την θεολογίαν, πράγμα ασεβές, αλλά την άκαιρον ενασχόλησιν με αυτήν, ούτε την διδασκαλίαν, άλλά την αδιακρισίαν ή μήπως το να παραφάγη μεν κανείς μέλι προκαλεί εμετόν, παρ' όλον που είνε μέλι, και κάθε πράγμα εις τον καιρόν του, όπως φρονούμεν ο Σολομών και εγώ, και το καλόν δεν είνε καλόν, όταν δεν γίνεται καλώς, όπως το εντελώς παράκαιρον άνθος κατά τον χειμώνα, και τα ανδρικά κοσμήματα εις τας γυναίκας ή τα γυναικεία εις τους άνδρας, και η γεωμετρία εις το πένθος, και τα δάκρυα εις το συμπόσιον, και μόνον εδώ εις την θεολογίαν θα αδιαφορήσωμεν δια την καταλληλότητα του καιρού, ένα πεδίον όπου κατ' εξοχήν πρέπει να εκτιμάται αυτή η καταλληλότης;


5. Καθόλου, ω φίλοι και αδελφοί, — σας ονομάζω βέβαια ακόμη αδελφούς, αν και δεν διάκεισθε αδελφικώς — να μη σκεπτώμεθα έτσι, μήτε να ρίψωμεν κάτω τον αναβάτην λογισμόν, όπως τα θερμόαιμα και ατίθασα άλογα, και να μη περιφρονήσωμεν την ευλάβειαν που μας συγκρατεί καλώς από το να τρέξωμεν πέραν από την νύσσαν, αλλά να φιλοσοφώμεν εντός των ιδικών μας ορίων και να μη εκτρεπώμεθα μήτε προς την Αίγυπτον, μήτε να παρασυρώμεθα προς τους Ασσυρίους, μήτε να ψάλλωμεν το άσμα του Κυρίου εις ξένην χώραν, εννοώ κάθε ακροατήν και ξένον και ιδικόν μας και φίλον και εχθρόν και ευγνώμονα και αγνώμονα ο οποίος με μεγάλο ενδιαφέρον κατασκοπεύει τας υποθέσεις μας και θα ήθελε να γίνη φλόγα ο σπινθήρ των κακών μας· δια τούτο υπούλως τον ανάπτει και τον φυσά με τα φυσήματά του σηκώνοντάς τον μέχρι τον ουρανόν και τον κάνει φλόγα υψηλοτέραν από την φλόγα της καμίνου της Βαβυλώνος που κατέκαιε τα πάντα γύρω της. Επειδή δηλαδή δεν έχουν την δύναμιν εις τα δόγματά των, προσπαθούν να την θηρεύσουν εις τας ιδικάς μας αδυναμίας, και δια τούτο πίπτουν επάνω εις τα ιδικά μας είτε ατυχήματα πρέπει να τα ονομάσω είτε αμαρτήματα, όπως αι μύγες εις τα τραύματα. Αλλ' ημείς να μη αφήσωμεν τον εαυτόν μας περισσότερον εις την άγνοιαν μήτε ν' αδιαφορήσωμεν δια την τακτοποίησιν των αμαρτημάτων μας. Αλλ' αν δεν είνε δυνατόν να καταλύσωμεν την έχθραν, τουλάχιστον να συμφωνήσωμεν μεταξύ μας εις τούτο, δηλαδή να λαλώμεν με τρόπον μυστικόν τα μυστικά και με άγιον τα άγια, και να μη ρίπτωμεν εις βέβηλα αυτιά τα απόρρητα μήτε να γινώμεθα αιτία να φαίνωνται σεμνότεροι από ημάς οι προσκυνηταί των δαιμονίων και οι λάτρεις των αισχρών μύθων και πραγμάτων, αυτοί που προτιμούν να δώσουν το αίμα των παρά τα μυστικά των εις τους αμύητους. Αλλ' ας γνωρίζωμεν, ότι, όπως υπάρχει κάποια κοσμιότης εις την ενδυμασίαν και εις την τροφήν και εις τα γέλια και εις το βάδισμα, παρομοίως υπάρχει και εις τον λόγον και εις την σιωπήν, αφού εκτός από τας άλλας ονομασίας και δυνάμεις του Θεού πιστεύομεν και εις την του Λόγου. Ας είνε λοιπόν και η διαμάχη μας εντός του νόμου.


6. Διατί να ακούη ο πικρόχολος ακροατής την διαφωνίαν μας περί του αν ο Λόγος εγεννήθη ή εκτίσθη από τον Θεόν, περί Θεού εξ ουκ όντων, περί τομής και διαιρέσεως και αναλύσεως; Διατί καθιστώμεν δικαστάς τους κατηγόρους μας; Διατί δίδομεν τα ξίφη εις τα χέρια των εχθρών μας; Πώς ή με ποίαν διάθεσιν, νομίζεις, ότι θα δεχθή αυτά τα λόγια εκείνος που επαινεί τας μοιχείας και τας παιδεραστίας, και προσκυνεί τα πάθη και δεν δύναται να σκεφθή τίποτε ανώτερον από το σώμα, αυτός που χθες και παλαιότερα κατεσκεύασεν ο ίδιος τους θεούς του και μάλιστα αυτούς που είνε διαβόητοι δια τα ακατονόμαστα αίσχη; Δεν θα τα ακούση με υλοφροσύνην, με αισχρότητα, με αμάθειαν όπως έχει συνηθίσει; Δεν θα καταστήση την θεολογίαν σου συνήγορον των θεών του και των παθών του; Διότι εάν με τας διαφωνίας μας αυτάς τους σκανδαλίζωμεν, πολύ θα βραδύνωμεν να τους πείσωμεν να φιλοσοφούν τα ημέτερα. Και αν από μόνοι των είνε «εφευρεταί κακών»", πώς θα απωθούσαν τα προσφερόμενα; Αυτά προκαλεί η μεταξύ μας διαμάχη· να τα αποτελέσματα εκείνων που υπερασπίζονται τον Λόγον περισσότερον απ' ό,τι αρέσει εις τον Λόγον· παθαίνουν το ίδιον με τους μανιακούς που καίουν τα σπίτια των ή κατασπαράσσουν τα παιδιά των ή παραπετούν τους γονείς των, επειδή τους θεωρούν ξένους.


7. Αφού πρώτον εξεχωρίσαμεν ό,τι είνε ξένον προς την διδασκαλίαν μας και εξαπεστείλαμεν εις την αγέλην των χοίρων την ισχυράν λεγεώνα, η οποία ώρμησεν εις τον βυθόν, δεύτερον έρχεται να εξετάσωμεν τον εαυτόν μας και να σμιλεύσωμεν όπως τον ανδριάντα τον άξιον θεολόγον. Κατ' αρχήν να υπολογίσωμεν από πού προέρχεται αυτή η τόσον μεγάλη προθυμία δια λόγια και η γλωσσαλγία. Ποία η καινούργια αυτή αρρώστια και απληστία; Διατί εδέσαμεν τα χέρια και εξωπλίσαμεν τας γλώσσας; Δεν επαινούμεν την φιλοξενίαν; Δεν θαυμάζομεν την φιλαδελφίαν, την φιλανδρίαν, την παρθενίαν, την πτωχοτροφίαν, την ψαλμωδίαν, την ολονύκτιον ακολουθίαν, την μετάνοιαν; Δεν υποπιέζομεν το σώμα με τας νηστείας; Δεν μεταφερόμεθα προς τον Θεόν με την προσευχήν; Δεν υποτάσσομεν το κατώτερον εις το ανώτερον; Εννοώ το χώμα εις το πνεύμα, δια να εκφέρωμεν δικαίαν κρίσιν περί του κράματος. Δεν μελετώμεν εις όλην μας την ζωήν τον θάνατον; Δεν κυριαρχούμεν εις τα πάθη μας με την σκέψιν ότι έχομεν ουράνιον και υψηλήν καταγωγήν; Δεν δαμάζομεν τον θυμόν που εξογκούται και αγριεύει; Δεν δαμάζομεν την υπερηφάνειαν που ταπεινώνει, την αλόγιστον λύπην, την αχαλίνωτον ηδονήν, τα πορνικά γέλια, το άτακτον βλέμμα, την αχόρταστον ακοήν, την αδιάκριτον φλυαρίαν, την έξαλλον σκέψιν και όλα όσα ο πονηρός λαμβάνει από ημάς και τα χρησιμοποιεί εναντίον μας και εισάγει τον θάνατον, όπως λέγει η Γραφή, δια «των θυρίδων» δηλαδή δια των αισθητηρίων; Και όμως κάνομεν το αντίθετον, και όπως οι βασιλείς δίνουν αμνηστείαν μετά μίαν νίκην των έτσι έχομεν δώσει ελευθερίαν εις τα πάθη των άλλων, φθάνει να συμφωνούν με ημάς· παρά ταύτα με περισσοτέραν θρασύτητα και ασέβειαν καταφέρονται κατά του Θεού· και δίνομεν κακόν μισθόν δι' άσχημον πράγμα, την παρρησίαν δια την ασέβειάν των.


8. Αλλ', ω διαλεκτικέ και φλύαρε, έχω να σού κάνω μίαν μικράν ερώτησιν και συ απάντησε, όπως λέγει εις τον Ιώβ εκείνος που δίνει τον χρησμόν με την καταιγίδα και τα νέφη. Υπάρχουν πολλαί μοναί κοντά εις τον Θεόν, όπως ακούς, η μία; Ασφαλώς θα απαντήσης πολλαί και όχι μία. Και πρέπει να γεμίσουν όλαι, ή άλλαι μεν να κατοίκουνται και άλλαι όχι, ώστε να είνε ακατοίκητοι, οπότε ματαίως κατεσκευάσθησαν; Βεβαίως όλαι, διότι τίποτε από όσα έκανεν ο Θεός δεν είνε μάταιον. Θα ημπορούσες να μου ειπής τι τέλος πάντων θεωρείς αυτήν την μονήν; Μήπως ανάπαυσιν και δόξαν που περιμένει εκεί τους μακάριους ή κάτι άλλο; Όχι άλλο, αλλ' αυτό. Αφού συνεφωνήσαμεν εις τούτο, ας εξετάσωμεν ακόμη και εκείνο το άλλο. Υπάρχει κάτι που εξασφαλίζει εις ημάς αυτάς τας μονάς, όπως λέγω εγώ ή όχι; Οπωσδήποτε υπάρχει. Ποίον είνε αυτό; Το ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι ζωής και προαιρέσεις και η κάθε μία οδηγεί εις διαφορετικόν τόπον αναλόγως προς την πίστιν, δι' αυτό και τας ονομάζομεν οδούς. Πρέπει λοιπόν να τας βαδίσωμεν όλας ή μερικάς από αυτάς τας οδούς; Αν μεν είνε δυνατόν ο καθείς να τας βαδίση όλας· ει δ' άλλως, όσον το δυνατόν περισσοτέρας· ει δ' άλλως μερικάς· εί δ' άλλως, είνε σπουδαίον πράγμα, όπως μου φαίνεται, αν βαδίση έστω και μίαν, την κατ' εξοχήν. Αυτό σωστά το καταλαβαίνεις. Τι λοιπόν; Αν ακούσης ότι μία είνε η οδός και αυτή στενή, τί νομίζεις ότι σημαίνει ο λόγος; Είνε μία εξ αιτίας της αρετής. Μία βεβαίως, έστω και αν σχίζεται εις πολλάς. Είνε δε στενή εξ αιτίας του ιδρώτος και διότι είνε άβατος εις τους πολλούς, εν συγκρίσει προς το πλήθος των αντιθέτων και αυτών που οδεύουν την οδόν της κακίας. Αυτήν την γνώμην έχω και εγώ. Αν, ω αγαθώτατε, έτσι έχουν τα πράγματα και κατηγορήτε την διδασκαλίαν μας ως πενιχράν, διατί εγκαταλείπετε όλας τας άλλας οδούς και βαδίζετε και σπρώχνεσθε μόνον εις την μίαν οδόν, την οποίαν σεις νομίζετε του λόγου και της θεωρίας, εγώ όμως την χαρακτηρίζω της φλυαρίας και φαντασιοκοπίας; Αφήνω τον Παύλον να σας επιπλήξη, ο οποίος με σκληρότητα ονειδίζει την συμπεριφοράν σας, όταν κατά την απαρίθμησιν των χαρισμάτων λέγει: «Μη πάντες απόστολοι; Μη πάντες προφήται;» και τα εξής.


9. Έστω ότι συ είσαι υψηλός και ανώτερος των υψηλών και πιο επάνω από τα σύννεφα, αν θέλης, έστω ότι βλέπεις τα αόρατα και ακούς τα απόρρητα, ότι ανελήφθης μετά τον Ηλίαν και μετά τον Μωϋσήν ηξιώθης να ιδής τον Θεόν, και μετά τον Παύλον ανέβηκες εις τον ουρανόν· διατί αυθημερόν πλάθεις αγίους και τους άλλους, και τους χειροτονείς θεολόγους και τρόπον τινά τους εμφυσάς την μόρφωσιν και έχεις δημιουργήσει πολλά συνέδρια από αμαθείς λογίους; Διατί δένεις τους ασθενεστέρους με ιστούς αράχνης με την ιδέαν ότι κάνεις κάτι σοφόν και μεγάλο; Διατί ξεσηκώνεις σμήνη σφηκών εναντίον της πίστεως; Διατί σχεδιάζεις διαλεκτικήν εξόρμησιν εναντίον μας όπως οι παλαιοί μύθοι με τους γίγαντας; Διατί συνεκέντρωσες εις μίαν χαράδραν ένα συρφετόν από κούφιους και ανάνδρους άνδρας τους οποίους με την κολακείαν εξεθήλυνες περισσότερον, και εδημιούργησες ένα νεωτεριστικόν εργαστήριον όπου με πανουργίαν εκμεταλλεύεσαι την ανοησίαν των; Και εις αυτά έχεις αντίρρησιν; Και δεν σου φαίνονται τίποτε και τ' άλλα; Και πρέπει οπωσδήποτε με την γλώσσαν σου να καταδυναστεύης και ο λόγος που έχεις να εκστομίσης σου είνε ασυγκράτητος σαν τοκετός; Έχεις και άλλας υποθέσεις πολλάς και αξιολόγους. Στρέψε προς τα εκεί την αδυναμίαν σου, δια να ωφεληθής.


10. Πολέμησε, αγαπητέ μου, την σιωπήν του Πυθγόρου και τα ορφικά κουκιά και την ιδιότροπον αλαζονείαν την σχετικήν με το «Αυτός είπε»". Πολέμησε τας θεωρίας του Πλάτωνος περί ιδεών και περί του ότι αι ψυχαί μετά θάνατον εισέρχονται εις άλλα σώματα και ότι περιοδεύουν, και ότι ενθυμούνται την προΰπαρξίν των, και ότι οι αισχροί έρωτες προς τα ωραία σώματα ανάγονται εις την ψυχήν. Πολέμησε την διδασκαλίαν του Επικούρου περί αθεΐας και περί των ατόμων και περί ηδονών αναξίων δια φιλοσόφους· την θεωρίαν του Αριστοτέλους περί περιωρισμένης προνοίας και τον έντεχνον λόγον και τας αποδείξεις περί θνητής ψυχής και την πολύ ανθρωπίνην φιλοσοφίαν του· την έπαρσιν των στωικών, την λαιμαργίαν και την αλητείαν των κυνικών. Πολέμησε, αγαπητέ μου, την κουφότητα την γεμάτην από τα παραληρήματα που τερατολογούν περί θεών και θυσιών, περί ειδώλων, περί αγαθοποιών και κακοποιών δαιμόνων, όσα περί μαντείας, περί επικοινωνίας με θεούς και ψυχάς και περί επιδράσεως των άστρων. Και αν απαξιής να ομιλής δι' αυτά, διότι τα θεωρείς ότι είνε μικρά και έχουν ανασκευασθή πολλάς φοράς και στρέφεσαι προς τα ιδικά σου και ζητής να δοξασθής εις αυτά, εγώ και εκεί θα σου παρουσιάσω πλατείας οδούς. Φιλοσόφησε, αγαπητέ μου, περί κόσμου ή κόσμων, περί ύλης, περί ψυχής, περί καλών και κακών λογικών υπάρξεων, περί αναστάσεως, κρίσεως, ανταποδόσεως, περί παθημάτων Χριστού. Διότι εις αυτά τα θέματα και η επιτυχία είνε χρήσιμος και η αποτυχία ακίνδυνος. Και τώρα μένει να είπωμεν περί Θεού, επί του παρόντος μεν ολίγα, μετ' ολίγον ίσως τελειότερον, εν τω προσώπω του ιδίου του Χριστού Ιησού και Κυρίου μας, εις τον οποίον ανήκει η δόξα αιωνίως· αμήν.