Ομοίως με τις χελώνες, είχαμε και εμείς κατευθυντήριες αξίες, λογικές συμπεριφοράς, ήθη και έθιμα ή περιοχές στις οποίες δεν νιώθουμε ποτέ χαμένοι στην απέραντη θάλασσα του κόσμου, που κατοικείται από μαγευτικές σειρήνες. Κι εμείς, όπως οι χελώνες, όποιος κι αν ήταν ο πλούτος μας, είχαμε τις χρήσιμες γνώσεις για να διαιωνίσουμε αυτό που αποτελούσε την κοινότητα στο σύνολό της. Η ανάλογη διάσταση, το νερό του ωκεανού μας, ήταν ένα δίκτυο συνέχειας, μέσα από το οποίο, ό,τι κι αν ήταν, ο συνομιλητής μας είχε μια φυσιογνωμία, μια ταυτότητα, με την οποία σχετιζόμασταν, παραμένοντας και διαπράττοντας εκείνη τη στιγμή, την ανθρώπινη διάσταση του αντίληψη του κόσμου, των άλλων, του εαυτού μας. Αλλά και για το μέλλον και τα έργα που θα το γεμίσουμε.
Συνέχεια από:Τετάρτη 29 Μαίου 2024
Το πρόγραμμα τού Heidegger: Το περί τού Είναι ερώτημα και η αποδόμηση τής μεταφυσικής
Ενώ η παράδοση τής μεταφυσικής βασίζεται στον ορισμό τού Είναι, και γρήγορα και σιωπηλά ξεχνά την απόφαση που πήρε, η αποδόμηση τής μεταφυσικής περιλαμβάνει μια υπομονετική ενασχόληση με την μεταφυσική παράδοση, με σκοπό να την απογυμνώσει, αφήνοντας την με τα πρωταρχικά της στοιχεία, ώστε να προσδιορίσει ποια στοιχεία της πρέπει να εγκαταλειφθούν και ποια να επαναδιατυπωθούν, και να ανοίξουν έτσι μελλοντικές δυνατότητες (Heidegger, 1999:3). Σκοπός είναι η επιστροφή «στις πρωταρχικές εμπειρίες, στις οποίες κατορθώσαμε να βρούμε τους πρώτους δρόμους προσδιορισμού της φύσεως τού Είναι-δρόμοι που από τότε μας καθοδήγησαν» (1962: 44). Η αποδόμηση λοιπόν δεν περιλαμβάνει «κριτική σύντριψη και θρυμματισμό» (2010b: 139), αλλά υπομονετική και λεπτή εργασία, μέσα σε μια τοποθέτηση, δια τής οποίας είναι δυνατή η επιστροφή στο θεμελιακό της σημείο. Ασχολούμενος και περνώντας μέσα από την μεταφυσική παράδοση, ο Heidegger ισχυρίζεται πως «θα είναι δυνατόν να καταδείξει τις ούτω λεγόμενες «θεμελιώδεις εμπειρίες», και με τον τρόπο αυτό την κατάλληλη σφαίρα καταγωγής, στην οποία μπορεί να αναφερθεί κάθε γνήσιο φιλοσοφικό πρόβλημα, και το αντίστροφο. Δηλαδή, από την σφαίρα αυτή πρέπει να παρακινείται κάθε γνήσιο φιλοσοφικό πρόβλημα» (στο ίδιο σημείο). Η πράξη αυτή τής επιστροφής, ή τής κάθαρσης, όπως την ονομάζει ο Heidegger (1999: 154), δε θα αποκαλύψει αυτό που είχε κρύψει η μεταφυσική, αλλά θα προσφέρει επιπλέον την δυνατότητα προσδιορισμού των θετικών δυνατοτήτων της παράδοσης, και από το σημείο αυτό, μια εναλλακτική τής μεταφυσικής (1962: 44).
Δυο σημεία αναδύονται από αυτή την αποδομητική μέθοδο, σημεία τα οποία θα είναι σημαντικά όταν θα συζητήσουμε την σχέση του μετανθρωπισμού προς τον ανθρωπισμό. Κατά πρώτον, αντί να υπερβεί την μεταφυσική απορρίπτοντας την απλώς ή εγκαταλείποντας την, ο Heidegger διαπιστώνει, πως πρέπει να γίνει η συνάντηση με ό,τι είναι να υπερβαθεί. Αντί λοιπόν να υπερβαθεί η μεταφυσική με την απλή εγκατάλειψη, η μόνη δυνατότητα υπέρβασής της έγκειται στην επεξεργασία τού δρόμου που διήνυσε η μεταφυσική παράδοση. Αντί της ρήξης με αυτό που πρόκειται να υπερβαθεί, η υπέρβαση περιέχει μια απελευθέρωση δια της από-στροφής [αναφέρεται στην εικόνα τού σκοινιού που τα νήματά του ξεχωρίζουν, όταν τα στρέψουμε προς τήν αντίθετη κατεύθυνση προς την οποία έχουν συστραφεί για να κρατάνε μεταξύ τους](2013:40). Η πράξη αυτή κάνει την παράδοση να φύγει από την μεταφυσική. Κατά δεύτερον, αφού η υπέρβαση είναι μια από-στροφή, ο Heidegger μας υπενθυμίζει πως η υπέρβαση συνεπάγεται μια μετάβαση, που σημαίνει πως η υπέρβαση δεν είναι ποτέ μια πλήρης απελευθέρωση από αυτό το οποίο υπερβαίνεται. Καθώς η αποδόμηση αφήνει πάντα υπολείμματα αυτού που καταστράφηκε, ένα «ίχνος» (1991: 4) αυτού που καταστράφηκε παραμένει στα συντρίμμια, και από αυτά θα κτιστεί η εναλλακτική, και πράγματι, (το ίχνος) εκφράζεται σε αυτό που δομήθηκε από τα συντρίμμια. Ας το θέσουμε απλά: το ίχνος αυτού που καταστράφηκε, πάντα επιβιώνει της καταστροφής του. Η καταστροφή συνεπάγεται επομένως την αναδιοργάνωση τών υλικών από τα οποία αναδύθηκε η μεταφυσική παράδοση. Μαζί με αυτά, ο σκοπός είναι η ταυτοποίηση και η αποφυγή τής επανάληψης τών αποτυχιών τής παράδοσης, και η ταυτόχρονη αποκάλυψη ενός εναλλακτικού δρόμου που οδηγεί έξω από την περιοχή, από την οποία αναδύθηκε η μεταφυσική.
Ενώ η αποδόμηση τής Μεταφυσικής από τον Heidegger και η προσπάθεια αναστοχασμού του περί τού Είναι ερωτήματος, συνεπάγεται την κριτική τού τεχνολογικού είναι και του τρόπου σκέψης που σχετίζεται με την μεταφυσική, για να εκθέσουμε περαιτέρω την κριτική τού Heidegger στην μεταφυσική, θα μας βοηθούσε στην συζήτηση περί του μετανθρωπισμού, μια σύντομη έκθεση των βασικών πτυχών τής κριτικής του Heidegger στον ανθρωποκεντρισμό και ο αναστοχασμός του ανθρώπινου είναι από την προοπτική τού Είναι, που η κριτική αυτή συνεπάγεται. Όπως αναφέραμε, το μεγάλο πρόβλημα του Heidegger με τον ανθρωποκεντρισμό, είναι το γεγονός πως αυτός ξεχνά/αγνοεί το περί του Είναι ερώτημα. Αντί να υπερβεί την μεταφυσική με περισσότερη μεταφυσική, ο Heidegger κάνει ένα βήμα πίσω, για να στοχαστεί το ανθρώπινο Είναι μέσω του περί του Είναι ερωτήματος (1977a: 234). Ως συνέπεια αυτού, καταλήγει σε μια μερική αποκάλυψη: αντί να ορίζεται δια της διαφοράς του προς τα άλλα όντα, το ανθρώπινο Είναι ορίζεται δια της σχέσης του προς το Είναι, καθώς το ανθρώπινο Είναι έχει μια μοναδική σχέση προς το Είναι, καθώς αυτό, και μόνο αυτό από όλα τα όντα υπάρχει στο ξέφωτο του Είναι. Για να δούμε τι σημαίνει αυτό, ο ευκολότερος ίσως τρόπος είναι να ασχοληθούμε με την κριτική τού Heidegger στις δυαδικές αντιθέσεις, που για τον Heidegger είναι προβληματικές, καθώς βάσει αυτών, το Είναι δεν καταπιάνεται με κάθε πτυχή της αντίθεσης. Αποδεχόμενοι την δυαδική αντίθεση ανθρώπου-ζώου, η σκέψη εγκλωβίζεται σε μια αντίθεση, στην οποία ακόμα και η αντιστροφή τού προτιμώμενου όρου αποτυγχάνει στο να κατανοήσει αληθινά το «μεταξύ», που τα φέρνει σε σχέση. Με δεδομένο πως ο άνθρωπος και το ζώο είναι διαφορετικές μορφές του Είναι, ο Heidegger ισχυρίζεται, πως παρά τις διαφορές τους, μοιράζονται το κοινό τού Είναι ή της ύπαρξης. Έχουν απλώς διαφορετικές μορφές ή τύπους ύπαρξης (1991: 192-3). Αφού το έχει αναγνωρίσει αυτό, ο Heidegger θεωρεί πως το ερώτημα-κλειδί για την κατανόηση τόσο του ανθρώπου όσο και του ζώου, είναι η ενασχόληση με την κοινή τους πτυχή: το Είναι. Είναι σημαντικό να επισημανθεί, πως η κατανόηση της σχέσης αυτής δεν προκύπτει από την «ενδοσκόπηση» μέσα στο ον ή από την σύγκριση των όντων. Προέρχεται από την παρατήρηση του τύπου του Είναι που το κάθε όν «έχει».
Συνεχίζεται
π. Ν. Λουδοβίκος: H Ανάσταση και η κρίση του Ανθρωπισμού γ
https://www.youtube.com/watch?v=hdmWCtUM5kI
Μόνο ένας θεός μπορεί να μας σώσει
… Τι είναι αυτό όμως; Η ζωή του Θεού. Αν το διαβάσει κανείς, βοούν και λένε, τι βοούν και λένε; Αυτό που είπε ο Heidegger, που προσπαθούν να το κρύψουνε, λίγο πριν πεθάνει στον Spiegel, ε μόνο ένας θεός θα μας σώσει. Και το τι συκοφαντία έχει φάει αυτό, από ποιους; Από ανθρώπους που δεν έχουνε πλέον (δείχνει το κεφάλι του) τη δυνατότητα να πάνε παραπέρα και να καταλάβουνε. Μόνο ο θεός θα μας σώσει, γιατί το είπε αυτό ο Heidegger; Γιατί δεν είπε εγώ θα σας σώσω; …αυτό είπανε. Τα παραβλέπουν, τα βάζουν σε παρένθεση αυτά. Με ποια έννοια; Με την έννοια ότι το μεγάλο άνοιγμα προς τα έξω. Αυτό εννοούσε ο Heidegger. Δεν έκανε φθηνή θεολογία, δεν ήταν φθηνός ποτέ. Φθηνός δεν υπήρξε ο Heidegger. Λοιπόν, εννοούσε αυτό το πράγμα το μεγάλο έξω, αυτό είπε και ο Levinas, η εξωτερικότητα. Totalite infinit. Totalite είναι αυτό το κλείσιμο όλο, αυτό το χάλι, και infinit είναι το απόλυτο, τι είναι, η εξωτερικότητα. Και η σχέση με τον άλλο… βλέπετε κάνουμε ιστορία της φιλοσοφίας, ψυχολογίας και θεολογίας μαζί. Τι πράγματα έχουν κάνει, η ανθρωπότητα. Και όλα αυτά σήμερα πάνε στα σκουπίδια! Totalite infinit. Totalite είναι τούτο εδώ, εγώ και συ, να μην είμαι μόνος μου και να είμαι κλεισμένος μέσα στο αυτό…και το infinit είναι το…η συνάντηση με τον πραγματικό άλλο. Γιατί; Μέσα από τις μεγάλες αυτές, με τα μεγάλα του ανοίγματα αυτά, με πραγματική, αυθεντική σχέση μεταξύ συνειδήσεων, στην κυριολεξία φαίνεται το απόλυτο εκεί μέσα. Το απόλυτο μέσα στα πιο ασήμαντα πράγματα. Και ο Levinas είχε την φιλοσοφική ευαισθησία να το δει αυτό. Και δεν είναι τυχαίο ότι είναι μελετητής των κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης, ο Levinas, όπως και ο Buber. Δεν ξέρω αν έχουμε δικαιολογία να είμαστε τόσο ανόητοι όσο είμαστε. Και έχω παράπονο σας είπα, και από ανθρώπους της Εκκλησίας, και από τους θεολόγους, οι οποίοι καθεύδουσι. Με πόνο το λέω. Δεν μ’ αρέσει. Εκτός από λίγους. Οι λίγοι αυτοί υπάρχουν, δόξα τω Θεώ. Αλλά γιατί να’ ναι λίγοι; Για τους άλλους είναι το θέμα αν θα’ μαστε, πως το λένε να χτυπιούνται εκεί με τα δόντια, να τρίζουν τα δόντια, αρπάζουν το δόγμα με τα δόντια και τρίζουν τα δόντια, φονταμενταλιστές δηλαδή. Που κοιτάνε, τι είπε τώρα ο πατήρ Λουδοβίκος, τι είπε, τι είπε, μήπως εννοεί, υπάρχει αίρεση, κάποια αίρεση εκεί κρυμμένη, κάτι υπάρχει, δεν είναι λόγος καρδιακός, αυτό είναι κάτι. Τι είναι;! Καρδιακός λόγος μου γράφει η άλλη από κάτω. Ε, ελπίζω νάναι αγιοπνευματικός. Ή ένας άλλος που μου γράφει, τώρα τελευταία στα σχόλια, τι θέση πήρε ο πατήρ Λουδοβίκος για τον εμβολιασμό, και δεν ξέρει καν τι θέση πήρα. Γιατί ο πατήρ Λουδοβίκος ήταν υπέρ του κλεισίματος των εκκλησιών; Δεν το’ πα ποτέ αυτό, έγραψα το αντίθετο. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου μου, για την ανάδυση του βελούδινου ολοκληρωτισμού, γράφω ξεκάθαρα ότι διαφωνώ με το κλείσιμο των εκκλησιών. Το είχα πει. Και σε μια άλλη συνέντευξη μου στον «Κόσμο του Χρήματος», το περιοδικό, λέω ξεκάθαρα με επιχειρήματα ότι δεν έπρεπε ποτέ να κλείσουν οι Εκκλησίες… εγώ ήμουν υπέρ της ελευθερίας να αποφασίσει ο καθένας (για το εμβόλιο)… Όχι! Είναι ένας τύπος εκεί, δεν μπορώ να πω το όνομα του, και γράφει συνέχεια τις μπαρούφες αυτές. Χωρίς καν να μπει στον στοιχειώδη κόπο να δει τι λέει αυτός ο άνθρωπος που πυροβολώ εγώ συνέχεια. Ή ο άλλος τις προάλλες στην ομιλία εκεί κάτω, περίμενε, μη ακούγοντας τίποτα απ’ ότι λες, να ακούσει το τόσο δα, και να ορμήξει, και αυτοί είναι και ψυχοπαθείς μερικοί από αυτούς είναι ανοικτά ψυχοπαθείς. Πως μπορώ να το ξέρω; Το βλέπω στη συμπεριφορά τους. Το θέμα είναι ότι αυτό θεωρείται ότι είναι αυθεντική ορθοδοξία. Άκουσον, άκουσον. Διαβάζουν μέσα εκεί και τους αγίους Πορφυρίους και Παΐσίους και τους εξευτελίζουν και αυτούς.
Τσοβόλα δώστα όλα ως άλλοθι αυτοδιάλυσης
Και από την άλλη, αυτό είναι ο συντηρητικός προτεσταντισμός, από την άλλη είναι ο φιλελεύθερος προτεσταντισμός. Δώστα όλα, Τσοβόλα δώστα όλα, που λέει ο Παπανδρέου. Θεός σχωρέστον. Και εκεί αναλαμβάνουν τα περιοδικά να μας πούνε τι δεν κάναμε ακόμα. Για να το κάνουμε. Και αυτό για να γίνει η Εκκλησία δεκτή. Δεκτή από ποιον; Απ’ τον άνθρωπο που δεν έχει κανένα ορίζοντα νοήματος; Που δεν έχει καμιά δυνατότητα ερμηνείας, να του επιβεβαιώσω τι; Ότι κάνει καλά που ζει, να μην πω τι. Τη ζωή που ζει; Αυτόν τον ενδιαφέρει; Τι είναι, ένα άλλοθι αυτοδιάλυσης; Γι’ αυτό ήρθε ο Χριστός στον κόσμο; Και όμως πολλοί θεολόγοι θεωρούν καθήκον τους να ενισχύσουν αυτό το πράγμα. Και μη τυχόν, και νάμαστε όλοι και προσέξτε μη χάσετε την ευαισθησία σας…όλα ναι, όλα ναι. Τι όλα ναι ναι ναι; Και στον διάβολο ακόμα αν εμφανιστεί, αν υποτεθεί ότι,… και την ύπαρξη του αμφιβάλλουμε, λέμε τώρα όμως. Όχι εγώ, άλλοι την αμφιβάλλουν. Και λένε, να πούμε και σε αυτόν ένα μεγάλο ναι, γιατί όχι. Και βέβαια είναι η αποκατάσταση των πάντων. Θεός είναι αυτός, τέτοιος κακός Θεός πια;! (όλα αυτά τα λέει με ειρωνία). Το έχω πει πολλές φορές, αλλά δεν γίνεται κατανοητό.
Κολάζει ο θεός;
Εγώ έχω φτάσει να θεωρώ, μαζί με κάποιους άλλους, ότι όταν λέει ο Χριστός, η κόλαση είναι τω διαβόλω, τω διαβόλω είναι δοτική του ποιητικού αιτίου, αλλιώς δεν μπορώ να εξηγήσω την παμπατερική γραμμή ότι ο Θεός δεν κολάζει. Αν δεν κολάζει ο Θεός, ποιος έχει κάνει την κόλαση, ο Θεός; Που δεν κολάζει. Εσείς άμα δεν έχετε να κολάσετε κάποιον του φτιάχνετε …όχι. Ποιος την φτιάχνει; Ο διάβολος την φτιάχνει. Γι’ αυτό με ρωτούσαν βλακωδώς μερικοί, συγχωρέστε με που μιλάω έτσι, δε θα ίσως, αλλά πονάω και τα λέω αυτά, γιατί; Διότι έχουμε καταποντιστεί στο τίποτα. Πότε θα τελειώσει η κόλαση; Λέω όποτε θέλει ο διάβολος. Ναι. Όποτε θέλει ο διάβολος, τότε θα τελειώσει η κόλαση. Αφού τα ξέρουμε αυτά. Αν θέλει ο διάβολος, τελειώνει και σήμερα. Τελειώνει. Ήταν και ιερωμένος αυτός και με κοίταγε με μάτια έτσι ανοιχτά. Δεν το είχα σκεφτεί αυτό. Δεν είναι το μόνο πράγμα που δεν έχουμε κάνει τον κόπο να σκεφθούμε. Η κόλαση είναι άρνηση της ευχαριστίας. Αυτό είναι. Είναι η άρνηση του διαλόγου αυτού. Εγώ θα στήσω την αυτή μου, τη στήνεις, προχωρείς. Τι θα κάνει ο Θεός, θα σε κάνει ποτήρι; Και θα σε σώσει με το ζόρι; Αν σε σώσει με το ζόρι, είσαι ποτήρι πια. Δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Χθες με ρωτούσε ένας ιερωμένος, απ’ τους καλούς ιερωμένους, γιατί τα ζώα δεν ζουν στον παράδεισο; Μα το ζώο αν τεθεί για τη βασιλεία του Θεού το ερώτημα, θα σου πει, τι είναι αυτό; Η αιωνιότητα; Του λέω τα ζώα είναι αιώνια. Τι είπατε μου λέει!; Αφού ζουν το τώρα. Δεν κάνει προβολή στο μέλλον το ζώο. Εμείς χωρίς αυτή την προβολή στο μέλλον δεν υπάρχουμε.
Είπαμε μερικά πράγματα για την Ανάσταση, είπατε μερικά πράγματα για τον ανθρωπισμό, τι άλλα θέματα θίγετε έτσι στο βιβλίο;
Αυτό το βιβλίο έχει μια ιδιομορφία. Αποτελείται από διαλόγους στο μεγάλο βαθμό του. Αυτό που λέμε συνεντεύξεις. Με ανθρώπους του γενικού δημοσιογραφικού χώρου, που θεωρώ αξιόλογους, και έχουν αξιόλογα ερωτήματα να θέσουν. Οι συνεντεύξεις αυτές έχουν υποστεί πολλή επεξεργασία, όσοι τις άκουσαν ή τις διάβασαν, θα δουν εδώ κάτι πολύ περισσότερο. Μερικές μάλιστα πάρα πολύ. Και εξετάζω ακριβώς το ερώτημα της κρίσης του ανθρωπισμού. Ας πούμε ξεκινώ με τις αντιλήψεις της Δύσης περί Διαφωτισμού και παιδείας…είναι διαλογική η μορφή, είναι και κάπως ακαδημαϊκός ο χαρακτήρας…και το τελικό ζήτημα είναι αυτό: η δυσκολία που έχουμε σήμερα να αρθρώσουμε έναν ανθρωπισμό, και πως αυτό γεννήθηκε, πως εξελίχθηκε, πως προχώρησε, ειδικά απ’ τον Διαφωτισμό και μετά. Και πως σήμερα υπάρχει πιθανότητα να το ξανά βρούμε και να το προχωρήσουμε κιόλας. Δεν είναι επανάληψη η αλήθεια. Η αλήθεια είναι πάντοτε καινούργια και πάντοτε σημερινή. Γι’ αυτό είχε δίκαιο ο Ρεμπώ, όταν είπε ότι την αλήθεια την κρατάμε ….μέσα σε μια ψυχή και ένα σώμα, έτσι. Είναι ψυχοσωματική η αλήθεια. Είναι αυτό που με κάνει να ζω τώρα, σήμερα. Μου δίνει την αίσθηση, την περιοπή του ανθρώπου, της εικόνας του Θεού, που είμαι. Τι σημαίνει εικόνα Θεού άραγε; Πάνε να ξεχαστούνε.
Μην υπερτιμάς τον άνθρωπο
Και πραγματικά με την έννοια αυτή, το περί Χριστού είναι, όπως λέγαμε προηγουμένως, σκάνδαλο και μωρία. Με ένα ελαφρώς παρηλλαγμένο τρόπο. Σκάνδαλο με την έννοια ότι, είναι δυνατόν ο Θεός να ασχολείται με αυτό το φθηνό πλάσμα που θέλω εγώ να είμαι; Το είπε αυτό ο μεγάλος ιεροεξεταστής στον Ντοστγιέφσκι, και του λέει του Χριστού, μην υπερτιμάς τον άνθρωπο τόσο πολύ, πέντε πραγματάκια θέλει, τα οποία εμείς τα ξέρουμε. Όλοι οι ολοκληρωτισμοί αυτό λένε, ότι ξέρουμε τι έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Και αυτό είναι ένα δυο τρία πράγματα, αυτά. Αν τα περισσότερα κάπως τα θέλει, έχουμε το τρελάδικο, έχουμε και τον κοινωνικό αποκλεισμό, έχουμε τα δικαστήρια που σε λίγο θα απαγορεύουν και να δείξουμε, …αν αυτό ενοχλεί μια αγελάδα στο λιβάδι. Και αυτή είναι ον ίδιο με μας.
Τα δικαιώματα των ζώων και των ρομπότ
Ξέρετε ότι σήμερα πολλοί οικολόγοι, και όχι οικολόγοι μόνο, πολλοί άνθρωποι, θεωρούν ότι τα ζώα έχουν ίδια δικαιώματα με τους ανθρώπους, εντελώς ίδια. Έχουν δικαιώματα, αλλά καταλαβαίνετε; Αυτός είναι σκύλος, σου λέει. Και τι διαφέρει από σένα. Και την απάντηση δεν μπορούν να την βρούνε. Σε ένα συνέδριο ρωτούσαν, και τα ζώα δεν είναι εικόνες του Θεού. Ε, όλη η κτίση διατηρεί ένα εικονισμό του Θεού, αυτό το λέει ο Άγιος Μάξιμος, αλλά άλλο πράγμα είμαι εγώ τώρα όπως εικονίζομαι στο γιο μου, και άλλο πράγμα πως εικονίζομαι στο φαΐ που τρώω το μεσημέρι, και φτιάχνω να φάω ας πούμε. Καταλάβατε; Η μία είναι κατά φύσιν εικόνα, ναι ή όχι; Ενώ το άλλο είναι κάτι το οποίο μπορώ να κάνω και χωρίς αυτό, ναι ή όχι; Αυτό το πράγμα όμως, η εικονική υφή του ανθρώπου, εκτός και αν θεωρούμε ότι, η εικόνα του θα γίνει, όπως προέβλεψε, προφήτεψε ο Heidegger, οι μηχανές του. Μπορεί να είμαστε εικόνα των μηχανών μας. Αυτό ο Heidegger το θεώρησε και ως τέλος για την ανθρωπότητα, να ξέρετε. Διότι τότε δε θα θέτουμε το ερώτημα περί του όντος εμείς, αλλά οι μηχανές. Οι μηχανές θέτουν το ερώτημα. Θα φτάσουμε εμείς κάποια στιγμή να θεωρούμε ίσως το ερώτημα ως προσβολή της προσωπικότητας του ρομπότ. Το ότι ξερνώ το αρνούμαι, του ρίχνω καμιά σπρωξιά να πάει πάρα πέρα. Νομίζω ότι κινδυνεύουμε. Οι ασκοί του Αιόλου έχουν ανοίξει. Και είπαμε και στο θέμα του γάμου, λέγαμε τις προάλλες, και λοιπά. Και θα γίνουν αυτά, αυτά έχουν ξεκινήσει ήδη, σε άλλες χώρες. Έρχεται κάποιος και λέει, εγώ θέλω πέντε γυναίκες, και αυτές με θέλουνε. Ή θέλω δυο γυναίκες και δυο άντρες. Πως να του πεις όχι, για ποιο λόγο όχι; Είμαι συγγενής, είμαι ζώο και είμαι ρομπότ. Αυτή η σοφία πολύ μ’ αρέσει. Κάθε φορά που την ακούω μένω μαγεμένος. Σκυλί, τέλεια γυναίκα. Θα σου λέει συνέχεια ναι. Σκέψου, συνέχεια ναι! Θα σου κάνει ότι θέλεις, θα μαντεύει τις επιθυμίες σου, θα σου μαγειρεύει τέλεια, θα συζητάει σε πολύ high level. Δεν κατάλαβα, σε πειράζει; Θα είναι και άφθαρτη. …και πάντα νέα. Νομίζω είναι πολύ δελεαστική πρόταση, και θα το εισηγηθώ την κατάλληλη στιγμή, ότι θα λύσει πάρα πολλά προβλήματα (γελάει), ούτε γυναικοκτονίες, ούτε διαζύγια, …και κακώς μιλάμε γι’ αυτά, όλη ανθρωπότητα έχει πέσει έξω και να τα πετάξουμε στα σκουπίδια, και να πέσουμε με τα μούτρα στην βελτίωση της τεχνικής.
Ελπίζω να μην πάρει κάποιος τα αποσπάσματα αυτά, και να συγκρατήσει μόνο..
(π.Λουδοβίκος) Γι’ αυτό θέλω να το γράφει. Υπάρχουν πάντοτε άνθρωποι οι οποίοι είναι ενδεείς φρενών. Κάποτε μιλούσα για ένα τέτοιο με τον πατέρα Παΐσιο, και μου λέει, παιδάκι μου, άλλο ευλαβής και άλλο αβλαβής. Είναι μερικοί που είναι βλαφθέντες, δεν μπορούμε να προσαρμόσουμε την ύπαρξη μας, στο να καταλάβει κάποιος, ο οποίος δε θέλει να καταλάβει. Και δε θέλει να καταλάβει, διότι θεωρεί ότι δεν έχει τίποτα να καταλάβει. Και δεν εκτιμάει τον αγώνα, και τον κόπο και τη δουλειά του άλλου. Δεν την εκτιμάει. Εδώ βλέπω ανθρώπους που μου κάνουν θεολογική και φιλοσοφική κριτική από κάτω, και οι άνθρωποι δεν έχουν ανοίξει βιβλίο. Μου έλεγε ένας τις προάλλες, δε θυμάμαι το όνομα του, για γέλια, για κλάματα, και έλεγε, αυτά που λέει, λέει αυτός, είναι πυροτεχνήματα. Και έλεγε…εεε, δεν υπάρχει διάκριση υποστάσεως στο Θεό, ούτε ο Θεός έχει να κάνει, η γέννηση του Υιού με εκχώρηση της ουσίας. Αυτά τα λέει ο Δαμασκηνός όμως. Και από αυτά που διάβασα, αυτός είναι αγράμματος. Αλλά έχει τεράστια αυτοπεποίθηση. Σου λέει, κάποιοι θα με πιστέψουν, και εγώ θα τη βγάλω ψυχολογικά για κάποιες ημέρες, ότι χτύπησα τον Λουδοβίκο ας πούμε, και είμαι κάποιος. Ενώ ο Λουδοβίκος βλέπει ότι είσαι για κλάματα. Έτσι. Και ούτε αξίζει να τους απαντήσει κανείς σ’ αυτούς, γιατί και αυτό το θεωρούν πολύ μεγάλη τιμή. Και υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους ευχαριστώ, οι οποίοι έχουν σοβαρότητα. Υπάρχουν. Και κοιτούν να καταλάβουν το βάθος αυτών που λες, και ευτυχώς που υπάρχουνε και αυτοί. Αλλά υπάρχουν πάντοτε και οι άλλοι, οι οποίοι νοσούν, είτε πνευματικά, είτε ψυχολογικά, είτε και τα δυο, το πιο σύνηθες. Αλλά εντάξει, δεν είναι το θέμα αυτό. Το λέω με αφορμή αυτού που είπατε τώρα.
Οι γκουρού της τεχνολογίας ως νήπια
Αλλά νομίζω ότι αυτό που λέω εγώ, που είπα για την τεχνολογία, κάποιοι από τους μεγάλους γκουρού της τεχνολογίας, το πιστεύουν ακριβώς έτσι. Είναι πολλοί από αυτούς όμως, τους γκουρού της τεχνολογίας, οι οποίοι αυτό ακριβώς πιστεύουνε. Και αν τους είχαμε εδώ, θα μας λέγανε, έχουμε τη δυνατότητα να λύσουμε τα προβλήματα μας όλα.
Το πιστεύουν σαν σοβαρή εναλλακτική πρόταση;
Σαν σοβαρή πρόταση το πιστεύουν. Πιστέψτε με. Έχει τύχει να κουβεντιάσω…πάρα πολλοί, από αυτούς που ασχολούνται με την προηγμένη τεχνολογία, έχουν πνευματικότητα νηπιακή, σε σημείο που πρέπει να …αν σκεφτείτε όμως ότι αυτοί βγάζουν τα προϊόντα αυτά, και τα διαθέτουν, και πέρα απ’ τα επιχειρήματα, αν τα διαθέσουν σε μια τιμή, η οποία είναι προσιτή, ξέρετε πόσοι θα έχουν τον πειρασμό να τα πάρουνε. Ποιος; Εδώ οι πάντες έχουν αποφασίσει ότι δεν υπάρχει ψυχή. Άψυχος είμαι εγώ, άψυχος είσαι και εσύ, παίρνεις το ρομπότ, μια χαρά περνάμε. Το ρομπότ θα λέει αυτά που θες. Σας λέω, είναι ιδεώδεις καταστάσεις. Θα κάνω και δυο κουτσούβελα, τα οποία και αυτά θα μεγαλώνουν τεχνητώς, και ο μηχανικός θα τα φτιάχνει και λίγο πιο μεγάλα, και λίγο πιο μεγάλα, και θα περνάς ζωή χαρισάμενη. Και θα πιάνεις τους φιλοσόφους, και τους θεολόγους, και τους ψυχολόγους και τους κοινωνιολόγους, όλοι αυτοί θα αχρηστευθούν, πάντες. Θα ψάχνουν να βρουν δουλειά. Και οι παπάδες βέβαια. Κατά τη γνώμη αυτονών. Αλλά σας είπα, τα δυο αυτά όντα, το ρομποτάκι και ο ανθρωπάκος, δεν υπάρχουν. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα.
Διεξάγουν το μηδέν τους
Το καταλαβαίνεις με μια ματιά αυτό. Δεν έχουν καμιά δυνατότητα αναφοράς σε κανένα απόλυτο. Διεξάγουν το μηδέν τους. Διεξάγουν την απέραντη τους κατάθλιψη. Γιατί αν δεν υπάρχει ανακάλυψη άλλος προς άλλος, προς ανακάλυψη, καμιά ευτυχία και καμιά αυτοεκτίμηση δεν έχω. Αυτό είναι ένα απ’ τα διδάγματα της ψυχολογίας. Αν εγώ καταφέρω να κάνω μια φιλία, και να δουλεύει αυτή η φιλία, αυτό μου φέρνει feedback εμένα. Και το feedback λέγεται αυτοεκτίμηση, είναι το αντίθετο της κατάθλιψης. Αν εγώ με τη γυναίκα μου ή με τα παιδιά μου καταφέρω να έχω ένα επίπεδο επικοινωνίας και σχέσης τέτοιο, που να είναι ο άλλος παρών και εγώ παρών, και να δοξάζουμε και οι δυο τις δυσκολίες μας τις ανθρώπινες, αυτό είναι πηγή ευτυχίας, για μένα. Αν δεν διεξάγω κανένα τέτοιον αγώνα, και χρησιμοποιώ απέναντι μου ένα μηχάνημα, για να ικανοποιήσω ότι χειρότερο έχω μέσα μου, αυτό το πράγμα είναι η ουσία της κατάθλιψης. Δεν υπάρχει κανένας ορίζοντας ελευθερίας, καταλάβατε; Η χαρά μου είναι να αγαπιέμαι από κάποιον που είναι ελεύθερος, να μη μ’ αγαπήσει!
Ο ένας δρόμος θέλει κόπο, προσπάθεια. Ο άλλος απλώς ένα κουμπί.
Όταν το άλλο το άψυχο ον μου λέει, κοίταξε, σ’ αγαπώ, και σ’ αγαπώ τετράκις, είσαι ο καλύτερος της γης, ο πιο ωραίος άνδρας, ο πιο τέλειος…κάποια στιγμή αυτό θα μου φέρει βαρύτατη, βαθιά κατάθλιψη. Γι’ αυτό και ο Aldus Huxley, που μίλησε για τον νέο κόσμο, είπε: το απόγευμα θέλει ναρκωτικό, το πρωί έτσι. Το απόγευμα ναρκωτικό για να αντέξεις. Και να μπορείς να κοιμηθείς και την νύχτα.
[Σημείωση για τον όρο Feedback: μηχανισμός ανατροφοδότησης αυτορρυθμιζόμενων συστημάτων, που βασίζεται σε μια αλυσίδα αιτίας-αποτελέσματος, που δημιουργεί ένα κύκλωμα ή βρόχο. Πολύ διάσημη πρακτική εφαρμογή Centrifugal Governor, που ρύθμιζε τη λειτουργία των ατμομηχανών του James Watt. Είναι μια βασική έννοια της κυβερνητικής]
Συνεχίζεται
ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ, Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΣΟΡΟΣ, Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΠΠΕΡ. Ο ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ ΣΟΒΑΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. ΟΣΟΙ ΔΙΑΦΩΝΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΙ ΕΠΙΔΕΙΞΙΕΣ.
ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΗ ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΝΟΗΜΑ. ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΚΑΤΗΡΓΗΣΕ Ο ΠΟΠΠΕΡ ΚΑΙ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΤΟΝ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟ ΝΑ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΛΟΓΟ ΤΟ ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ.
Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣ, ΟΧΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.
Συνέχεια από: Τετάρτη 29 Μαίου 2024
I. Το Εγώ και το Εγώ (Moi)
Συνέχεια από: Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023
ΕΓΩ-Μέρος Πρώτο
του Φραντσέσκο Λαμεντόλα
Ο υπαρξισμός που επικράτησε στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα στο Παρίσι, και πιο συγκεκριμένα στην αριστερή όχθη , ανάμεσα σε ανήσυχους και δυσαρεστημένους, ανώμαλους και στερημένους διανοούμενους (όπως ο Σαρτρ με τη Μποβουάρ, με τους οποίους μοιραζόταν τα πάντα, ακόμα και τις ανταλλαγές ανηλίκων) , γεμάτοι απογοήτευση και έτοιμοι να φτύσουν στο πιάτο τους, περιμένοντας την αναπόφευκτη επανάσταση που θα τα βάλει όλα πίσω στη θέση τους, είναι ένα τυπικό οπισθοδρομικό φαινόμενο, από αυτά που συμβαίνουν όταν μια κοινωνία είναι μπερδεμένη, αναστατωμένη, πικραμένη και αισθάνεται τα θεμέλια που ταλαντεύονται κάτω από τον αντίκτυπο πολύ ισχυρών δυνάμεων, ιδιαίτερα οικονομικού χαρακτήρα, που δεν έχουν ψυχή και δεν νοιάζονται για το πόσα βάσανα και πόσα εκατομμύρια άνεργες και άσχημα διαιρεμένες οικογένειες θα αφήσουν πίσω τους, όσο Η ατζέντα τηρείται και προχωρά χωρίς εμπόδια ή καθυστέρηση. Δεν ήταν πια ο υγιής, αρρενωπός, συνεκτικός υπαρξισμός του Κίρκεγκωρ: ένας έντιμος υπαρξισμός, που σε κοιτάζει κατευθείαν στα μάτια και δεν σου συγχωρεί ούτε την παραμικρή απιστία. Όχι: ήταν ο άρρωστος, υστερικός, βαριεστημένος υπαρξισμός που προέκυψε από τις παρανοϊκές μηρυκασίες του Χάιντεγκερ και αναζωογονήθηκε, κάνοντας τον χειρότερο, από τον Jaspers, τον πιο άχρηστο από τους πολιτικά ορθούς φιλοσόφους, και από τον Sartre, τον μεγάλο χαμαιλέοντα, τόν μεγάλο καταναλωτή, τον πύθωνα που καταπίνει τα πάντα, ακόμη και το θήραμα πολύ μεγαλύτερο από τον εαυτό του: ένα κουρασμένο και αναίμακτο, εξαντλημένο, ετοιμοθάνατο, όπως συμβαίνει όταν οι κοινωνικές και ηθικές δυνάμεις έχουν φτάσει στο όριο, έχουν καταναλώσει τα πάντα και έχουν περιοριστεί, από απελπισία, στο μάσημα του δέρματος τής μπότας γιά να ξεγελάσεις την πείνα δουλεύοντας τα δόντια σου.
Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ πολλαπλασίαζε τις επιδρομές του στην ξύλινη καλύβα στο Μέλανα Δρυμό (κατά τύχη, έπεσε ακριβώς στη γαλλική ζώνη κατοχής που δημιούργησαν οι νικητές) και επέστρεφε με σημειωματάρια γεμάτα σημειώσεις. Τό μικρό παράσιτο πού τό συντηρούσαν, πάντα πρόθυμος για ανηλίκους και περίεργα τρίγωνα, ήταν πεπεισμένος ότι ο βροντερός γέρος και πρώην ναζί έλεγε πάνω κάτω τα ίδια πράγματα που έπαιρναν μορφή τώρα στο μυαλό του: ότι το Είναι και ο χρόνος , από το 1927 , του διευκρίνισε τη σύνταξη του Είναι και το τίποτα του 1943. και τώρα ετοιμαζόταν να αποθησαυρίσει, σαν καλός μάνατζερ, τα καλά του ένστικτα. Ήταν σε μεγάλο βαθμό μια παρεξήγηση: επειδή ο Χάιντεγκερ ήταν ένας κακός φιλόσοφος, που έλεγε ένα πράγμα και πάντα εννοούσε άλλο, αλλά τουλάχιστον είχε ένα αυθεντικό φιλοσοφικό πάθος. ενώ ο Σαρτρ ήταν ένας ντιλετάν σε αταξία, τόσο ματαιόδοξος όσο και επιφανειακός. Και τότε ένας μύθος χτιζόταν επιδέξια, με επιμονή: ο μύθος της λυπημένης Κασσάνδρας, γιατί τα ξέρει όλα αλλά ποτέ δεν την πιστεύουν. και το μόνο που έχει να κάνει είναι να τριγυρνάει με τα αστεία του αδιάβροχα, καπνίζοντας και το τελευταίο αποτσίγαρο μέχρι το φίλτρο, με αυτό το ειρωνικό και γκρινιάρικο βλέμμα που αρέσει τόσο πολύ στους νέους και που θυμίζει τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στην Καζαμπλάνκα καθώς κάνει συμμαχία με τους " ελεύθερος Γάλλος» Claude Rains. Πολιτιστικά, επαναλαμβάνουμε, δεν υπήρχε τίποτα περισσότερο από τον φθαρμένο και μπαγιάτικο μύθο του ville lumiére που ανέπνεε για άλλη μια φορά τον αέρα της ελευθερίας (σε μορφή Yankee ). Εκτός αν θέλουμε να θεωρήσουμε τις αμφίβολες και διαχρονικές ερμηνείες της Josephine Baker, πριν και μετά την Απελευθέρωση, ως το non plus ultra μιας πολύ καλλιεργημένης και άκρως πολιτισμένης Ευρώπης λόγω των περιστάσεων, έχοντας αποτινάξει μέ το αποφασιστικό βάρος του Κόκκινου Στρατού, τόν εφιάλτη του Χίτλερ (ο ένας εφιάλτης διώχνει τον άλλον και όλοι είναι χαρούμενοι).
Λέγαμε ότι ο υπαρξισμός των χρόνων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι το σημάδι της αδυναμίας και του φιλοσοφικού τίποτα της Ευρώπης στον απόηχο της οριστικής αυτοκτονίας της. Ωστόσο, για κάποιο χρονικό διάστημα, το υπαρξιστικό αεράκι θεωρήθηκε λανθασμένα σάν ένας δυνατός και ζωογόνος άνεμος τόσο που πολλαπλασιάστηκαν οι εκδοχές και οι προσπάθειες προσαρμογής με άλλες πολιτιστικές σφαίρες. Υπήρξε ακόμη και μια απόπειρα χριστιανικού υπαρξισμού του οποίου η πιο εξέχουσα μορφή ήταν ο Gabriel Marcel, αν και πάντα αρνιόταν μια τέτοια ταμπέλα. Αλλά μια χριστιανική εκδοχή, από τη γερμανική πλευρά, δεν είχε ήδη επιχειρηθεί από τον Karl Jaspers, φυσικά μετά από μια ενδελεχή καθαριστική πλύση, ώστε να μην μείνει τίποτα που θα μπορούσε να κάνει κάποιον να σκεφτεί τον μισητό πλέον συνάδελφό του Heidegger, αυτόν που είχε προδώσει τη γερμανική φιλοσοφία με τον ναζισμό (και σαν να μην έφτανε αυτό, πηγαίνοντας στο κρεβάτι την πιο προικισμένη Εβραία μαθήτριά του, τη Χάνα Άρεντ, που συνέχισε να τον αγαπά ακόμα και μετά το τέλος του πολέμου), ενώ εκείνος, ο Τζάσπερς, έπρεπε να φύγει από τήν Γερμανία λόγω της Εβραίας συζύγου του, επηρεαζόμενη από τους φυλετικούς νόμους;
Στην ουσία, το ερώτημα που θέτουμε στον εαυτό μας είναι το εξής: υπάρχει κάτι στον υπαρξισμό που να επιδέχεται μεγάλες φιλοσοφικές εξελίξεις; Και συγκεκριμένα, είναι δυνατόν, είναι νοητός ένας υπαρξισμός που μπορεί να συμβιβαστεί με τη μεταφυσική παράδοση;
Ας ξεκινήσουμε από έναν ιστορικό της φιλοσοφίας με χριστιανική και αυγουστινιανή προσέγγιση, τον Primo Montanari , στο His Historical profile of philosophy, Rome, Edizioni Paoline, 1958, pp. 493-494):
Στη Γαλλία, ο υπαρξισμός εκπροσωπείται από τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ (γενν. 1887), κριτικό και φιλόσοφο, ο οποίος στο μεταφυσικό του περιοδικό πολεμά εναντίον
τών εννοιών που ισχυρίζονται ότι έχουν αντικειμενική και καθολική ισχύ και διαμαρτύρεται για αυτές τίς αλήθειες υπέρ αυτού που ζει και βιώνει ένα πρόσωπο εδώ και τώρα, δηλαδή υπέρ της ΥΠΑΡΞΗΣ . Ωστόσο, όσο περισσότερο είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε το ατομικό ον ως τέτοιο, τόσο περισσότερο θα βρισκόμαστε στο δρόμο για να συλλάβουμε το ον. αφού το ΑΤΟΜΙΚΟ ΟΝ είναι ο τρόπος ύπαρξης του ανθρώπου στον κόσμο, δηλαδή της ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ του στό Είναι. Στο έργο του «Being and Having», λέει: όσο περισσότερο είμαι τόσο λιγότερα έχω, πράγματι αν ΕΧΟΝΤΑΣ , π.χ. πλούτη, εκείνο πού παραμένει είναι μόνο ένα έχον, γίνεται ον που κατέχεται από τέτοια πλούτη, ενώ αντίθετα, αν δεν με κυριεύει αυτό που έχω, αν δεν με αλυσοδένουν τα υπάρχοντά μου, είμαι πιο ελεύθερος όταν αντιμετωπίσω την επιλογή των δικού μου ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΥ. Και επομένως, σύμφωνα με αυτόν, όποιος βρίσκεται σε αυτόν τον πλούτο του ΕΙΝΑΙ , και όχι στη φτώχεια της ύπαρξης, μπορεί να βρει τον δρόμο, γιατί η ψυχή του, απαλλαγμένη από ΤΌΝ εγωισμό, ανοίγεται στην ελπίδα, στην πίστη και στην αγάπη του Θεού. Στον εμπειρισμό του Marcel υπάρχει επομένως μια μυστικιστική ανάγκη να υπερβεί την ύπαρξη, να αναδυθεί από την εμπειρία για να προσεγγίσει το Είναι.
Δίπλα στο πνευματιστικό ρεύμα του υπαρξισμού του Marcel μπορούμε να τοποθετήσουμε τη λεγόμενη «Philosophie de l'esprtit», της Πασκαλιανής μνήμης, που σχηματίστηκε από τους Renato Le Senne (γεν. 1882) και Luigi Lavelle. Ο Le Senne έγραψε το «Duty» (1930) και το «Obstacle and Value» (1935), όπου δηλώνει ότι κάθε εμπειρία ύπαρξης είναι μια ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ , και επομένως ΑΜΦΙΒΟΛΗ. Ωστόσο, αντιμέτωποι με τα εμπόδια της αντίφασης, το καθήκον να την ξεπεράσουμε προκύπτει μέσα μας . , και επομένως η ύπαρξη παίρνει την έννοια της ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΑ και όχι της πίστης στο θάνατο, όπως ήθελε ο Χάιντεγκερ. Ωστόσο, αυτή η δέσμευση για την υπέρβαση της αντίφασης δεν φτάνει ποτέ στο σημείο να επανεμφανιστεί σε μια συνεχή διαλεκτική. Ο ίδιος Θεός, που ο Le Senne αντιλαμβάνεται ως Αξία που είναι Πρόσωπο, δεν μπορεί να είναι ο σκοπός του, γιατί η αντίφαση μετατοπίζεται και η ειρήνη μας, γιατί η αγάπη είναι επίσης διαλεκτική. και ως εκ τούτου, στη δυσαρέσκεια κάθε προσωρινού στόχου, αναπτερώνει μόνο η λαχτάρα μας προς το Αιώνιο. (…)
Εάν ο υπαρξισμός θέλει πραγματικά να είναι μια μεταφυσική της ανθρώπινης ύπαρξης, δεν μπορεί να σταματήσει, όπως κάνει, σε μια μοναδική φαινομενική περιγραφή. είναι απαραίτητο να μπούμε στην καρδιά του προβλήματος και να ρωτήσουμε τον λόγο αυτής της ύπαρξης και τών ίδιων τών φαινομένων, δηλαδή. Γιατί να είσαι παρά να μην είσαι, γιατί αγωνία και όχι χαρά, γιατί θάνατος και όχι ζωή. Φυσικά, όποιος δημιούργησε και ενθάρρυνε αυτή τη φιλοσοφία ύπαρξης, τόσο με την απαισιοδοξία όσο και με την ελπίδα της, ήταν αναμφίβολα η ώθηση που αισθάνεται ο καθένας αναζητώντας αιώνιες αξίες, αλλά με έναν ιδιαίτερο τρόπο συνέβαλε και η σύγχρονη νοοτροπία σε αυτό, δηλ. η νοοτροπία της τεχνολογίας, που έκανε τους ανθρώπους περήφανους με τις μεγάλες εφευρέσεις της, και ταυτόχρονα τους γοήτευσε με την άνεση και τις απολαύσεις της, απομακρύνοντάς τους όλο και περισσότερο από την πνευματικότητα και τον Θεό, και κατέληξε να τους κάνει να σκεφτούν αυτό τόν κόσμο ως τήν μόνη υπάρχουσα αξία. Η αγωνία του υπαρξισμού είναι επίσης καρπός αυτής της συγκεκριμένης κατάστασης, γιατί ακριβώς όταν ο άνθρωπος περιορίζεται στη γη και του αφαιρείται ο Θεός, τότε νιώθει όλη την αγωνία αυτού του κόσμου και υποφέρει ακόμη περισσότερο. Οι περισσότεροι ξεχνούν ότι υπάρχει ένας τρόπος ανοίγματος, μια διέξοδος, αλλά είναι ένας τρόπος που μυρίζει ταπεινοφροσύνη, δέος, ένας τρόπος που υποβάλλει και διακρίνει τα ενδεχόμενα από το αναγκαίο και το Απόλυτο, κάνοντάς μας να αναφωνήσουμε με το S,. Augustine: «Inquietum est cor nostrum donec donc requiescat in Te!» (Συν., Ι,1).
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί η διαφορετική θέση του γαλλικού υπαρξισμού. Στη «Philosophie de l'esprit», στην οποία ανήκουν οι Marcel, Le Senne και Lavelle, υπάρχει μια θεολογική ανάγκη για υπέρβαση, που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και καταβολές διαφορετικές και ανεξάρτητες από τον υπαρξισμό του Heidegger και του Jaspers. Στην πραγματικότητα, στον τελευταίο, η υπέρβαση εξακολουθεί να είναι μια εμμονή σε εκείνη την ύπαρξη που προέρχεται από το τίποτα και πηγαίνει προς το τίποτα, άρα και το τίποτα.
Ο υπαρξισμός είναι ένα σύνθημα, παρά μια πραγματική φιλοσοφία. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για ύπαρξη διαχωρίζοντάς την από το ον του οποίου είναι η εκδήλωση ( actus essendi ). Είναι μυθοπλασία. Η ύπαρξη πραγμάτων δεν είναι απόλυτο και πρωτότυπο γεγονός. Είναι μέρος του ευρύτερου γεγονότος ότι τα πράγματα υπάρχουν και δεν υπάρχουν από μόνα τους. Δεν μπορούν να δώσουν στον εαυτό τους την ύπαρξή τους. Επομένως υπάρχουν για κάτι, με σκοπό ένα τέλος. Αλλά αυτό ακριβώς ξεφεύγει από τους υπαρξιστές. Αν το παραδεχόντουσαν, δεν θα ήταν πια τέτοιοι. Όσο για τους χριστιανούς υπαρξιστές, ή τους μεταφυσικούς υπαρξιστές, είναι μια αντίφαση ως προς τους όρους: η μεταφυσική είναι η επιστήμη του να είσαι ως όν, όχι του υπάρχοντος ως ύπαρξης. Η ύπαρξη πάντα και μόνο, δίνει ύπαρξη. Για να προχωρήσουμε παραπέρα, για να βρούμε τα θεμέλια της ύπαρξης, πρέπει να συνδυάσουμε το γεγονός της ύπαρξης με το γεγονός ότι είναι η ύπαρξη κάτι . Και επομένως είναι: γιατί μόνο από το είναι προκύπτει ότι το υπαρκτό, μια πράξη χωρίς ουσία, αγκυροβολείται σε μια αληθινή πραγματικότητα.
https://www.brigataperladifesadellovvio.com/blog/e-possibile-un-esistenzialismo-metafisico
