π. Νικόλαος Λουδοβίκος: Η ασκητική ανθρωπολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά β

 

π. Νικόλαος Λουδοβίκος: Η ασκητική ανθρωπολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά β

https://www.youtube.com/watch?v=-LhiNG2iADY

Συνέχεια από: Δευτέρα 24 Μαρτίου 2025

Τα αποσπάσματα που διαβάζει είναι από τον όγδοο τόμο των απάντων του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά της σειράς ΕΠΕ, η επιστολή "Προς την σεμνοτάτην εν μοναζουσαίς Ξένην".

(29:10)
Θα καταπιαστούμε τώρα με την ασκητική του Παλαμά, μετά από όλα αυτά, και να πούμε τι μπορούμε εμείς να κάνουμε από όλα αυτά τα πράγματα. Προσέξτε, το Ευαγγέλιο είναι ένα, και για μοναχούς και για λαϊκούς. Όμως οι μοναχοί, όταν είναι σωστοί μοναχοί, προχωρούν αυτό το Ευαγγέλιο ως την τελευταία του συνέπεια, και γίνονται και δάσκαλοι μας. Όχι γιατί κάνουνε πράγματα έξω από το Ευαγγέλιο, αλλά γιατί τηρούν το Ευαγγέλιο αυτό στην απόλυτη του έκφραση, στην απόλυτη του μορφή[ΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ]. με την έννοια αυτή πολλά πράγματα μπορούμε να τα κουβαλήσουμε και στα καθ’ ημάς. …είπαμε ήδη ότι δεν πολεμούμε με την ασκητική το σώμα. Ο Βαρλαάμ έλεγε, το σώμα πολεμούμε, και το παθητικό της ψυχής. Απαντούσε ο Παλαμάς: είμη του Θεού ημάς εχώρισας, αν πεις ότι είμαι μόνο νους, πως θα τον αγαπήσω;[Ο ΝΟΥΣ ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Η ΨΥΧΗ ΓΕΝΝΗΤΗ ΑΓΕΝΝΗΤΟΣ, ΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΙΝ ΑΥΤΗΣ, ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ] Για να τον αγαπήσω, χρειάζεται να έχει και συναίσθημα η ψυχή, και θέληση. Αυτά είναι συνδεδεμένα με το σώμα.[ΑΛΛΟ ΣΩΜΑ ΑΛΛΟ ΣΑΡΚΑ] Άρα και με το σώμα να τον αγαπήσω, θα κάνω μια ψυχοσωματική κίνηση προς Αυτόν. Επομένως έχει νόημα και η νηστεία, και η χαμευνεία και τι άλλο. Γιατί; Επειδή τον αγαπάς και τον λατρεύεις ψυχοσωματικά. Αυτό είναι η αιτία. Όπως δεν μπορείς να πεις σε μια γυναίκα, σε ένα άνδρα, που θα παντρευτείς, σ’ αγαπώ με το μυαλό. Τον αγκαλιάζεις, θα επιζητήσεις τα σωματικά του, απ’ τη ζωή του, έτσι δεν είναι; Με τον ίδιο τρόπο και στο Θεό… ου θεωροί, λέει ο Παλαμάς, αλλά κοινωνοί. Δεν είμαστε θεωροί του Θεού, αλλά κοινωνοί. Για να είμαστε κοινωνοί τι θα κάνουμε; Ψυχικά και σωματικά θα μετάσχουμε στην κοινωνία αυτή μαζί Του. Άλλωστε και Αυτός, σωματικά μας βαπτίζει, σωματικά μας χρίει, και σωματικά μας κοινωνεί σώματος και αίματος.[ΤΟ ΣΩΜΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ;] Προσέξτε λέει ο Παλαμάς. Το σώμα δεν είναι αυτό που νομίζετε. Και λέει μια φοβερή κουβέντα εδώ, την οποία επαναλαμβάνω 30 χρόνια τώρα και δεν την έχω χορτάσει. Το σώμα λέει, προσέξτε, μην το περιφρονείτε, έχει ενημενομένας πνευματικάς διαθέσεις.[ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ Η ΓΙΟΓΚΑ, Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΝΟΥ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ, ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΤΣΑΚΡΑ] Έχει πάνω του τυπωμένες διαθέσεις πνευματικές. Τρώει πνευματικά, και όχι απλώς τρώει σαν ζώο. Κοιμάται πνευματικά. Κουράζεται για λόγους ευγνωμοσύνης, αγαπά, ερωτεύεται. Ακόμα και η ερωτική δραστηριότητα η σωματική, έχει πνευματικό χαρακτήρα στον άνθρωπο. Αυτά μας τα εξηγούσε ωραία ο πατήρ Πορφύριος. Έλεγε είναι πνευματική η σχέση αυτή, και δίνει, απολήγει σε βαθύτερη ενότητα εάν συνδέεται και με άλλες κατά Θεόν δραστηριότητες. Δεν είναι δηλαδή πλατωνισμός όλο αυτό το πράγμα.[ Ο Πλούταρχος λέει ότι «αν η γνώση και η σκέψη της πραγματικότητας αποτύχουν, η αθανασία δεν θα είναι πλέον ζωή, αλλά χρόνος» (Ίσις και Όσιρις, 35 e).ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΑΠΛΟΣ Ο ΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΗΜΙΜΑΘΕΙΑ ΜΑΣ]Είναι η διαδικασία με την οποία επιστρέφουμε τη δημιουργία στον Δημιουργό μας.[ΑΡΣΕΝ ΚΑΙ ΘΗΛΥ ΔΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟ ΚΑΤ'ΕΙΚΟΝΑ] Και με τον τρόπο αυτό τη βρίσκουμε ανακαινισμένη, και τη βρίσκουμε όλο και περισσότερη, όλο και μεγαλύτερη, όλο και θεοειδέστερη. Η εικόνα που έχει πάνω της βάλει γίνεται μετοχή και ομοίωση. Ο Παλαμάς λοιπόν κινείται σε αυτή την γραμμή… και μετά αρχίζουν τα πιο καλογερικά. Οι αυθεντικοί μοναχοί είναι τα λοκ. Λέει ο Παλαμάς,…ξέρει τόσο καλά ελληνικά ο Παλαμάς, είναι λόγιος, και στοχαστής εκτός από άγιος. Σπάνιο αυτό, αλλά στον Παλαμά, όπως και στον Μάξιμο και στον Καβάσιλα, συμβαίνει. Δεν είναι απλός άνθρωπος, είναι πολύ οξύς νους ταυτόχρονα. «Όταν ο νους λοιπόν απομακρυνθεί από κάθε αισθητό, και ανασηκωθεί από τον κατακλυσμό; της σχετικής με αυτά τύρβης, και κατοπτεύσει τον εσωτερικό άνθρωπο, πρώτα βλέπει το απαίσιο προσωπείο που διαμορφώθηκε από δικιά του περιπλάνηση, και σπεύδει να το ξεπλύνει με πένθος.» Γιατί βλέπει το απαίσιο; Το χάλι του; Γιατί έχει δει Θεό προηγουμένως. Πρώτα βλέπεις την ομορφιά και την αγάπη του Θεού, και μετά βλέπεις το πως κατάντησες εσύ. «Και έπειτα, όταν αφαιρεθεί το δύσβατο; αυτό κάλυμμα, τότε, αφού η ψυχή δεν διασπάται, αγενώς, από την ποικιλία των σχέσεων της, προχωρεί ατάραχα μέσα στα αληθινά ταμεία, και προσεύχεται προς τον Πατέρα στα κρυπτά. Αυτός στην αρχή του χορηγεί και το δώρο των χαρισμάτων, δηλαδή την ειρήνη των λογισμών.» Το πρώτο καλό, μόλις προχωρήσει η προσευχή είναι η ειρήνη των λογισμών. Καταλαβαίνεις πόσα πράγματα απλά είναι ανύπαρκτα, άχρηστα. Αυτό μου το είχε πει ο πατήρ Πορφύριος. Ο πατήρ Παΐσιος, μια φορά που είχα πάει, είχα γράψει σε ένα τετράδιο τα βάσανα μου… σε κάποια στιγμή χαμογελούσε και κοίταγε τον ουρανό. Λέω, γέροντα, γιατί χαμογελάτε; Πετάει το αεροπλάνο, πετάει. Όταν θα κατεβεί στο αεροδρόμιο, θα είναι μια χαρά τα πράγματα. Τι; Ακου να διες, μου λέει. Το 99% των προβλημάτων του ανθρώπου δεν υπάρχουν…μου μετέδωσε μια παραδείσια αίσθηση. Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που έχεις ανάγκη. Πιο είναι το ένα; Αυτό, να τα βάλεις όλα στην άκρη, και να στραφείς στον Πατέρα. Και έρχεται βαθιά ειρήνη…γιατί βλέπεις την αγάπη Του, την πρόνοια Του, στην ζωή σου ολόκληρη. Τώρα θα με αφήσει, τώρα που Τον βλέπω κιόλας; Καθόλου. «Αυτό στην αρχή του χορηγεί το δώρο το χωρητικό των χαρισμάτων» αυτό είναι το μεγάλο δώρο. Είναι αντικαταθλιπτική θεραπεία αυτό. Φεύγει η κατάθλιψη αμέσως, και ξαφνικά έρχονται και τα χαρίσματα από πίσω.[ΜΟΝΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΙΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΠΕΔΕΧΘΗ Ο ΚΥΡΙΟΣ,ΑΛΗΘΙΝΗ] «Με την οποία, ειρήνη των λογισμών, τελειοποιεί; Την ταπείνωση, που είναι γεννητική και συνεκτική κάθε αρετής.» Η ειρήνη των λογισμών είναι ταπείνωση ουσιαστικά, γιατί καταλαβαίνεις ότι τα έχει κάνει όλα αυτός, τα καλά, και εσύ (γελάει), σχεδόν τίποτα. .[ΛΕΞΕΙΣ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΕΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑ. ΜΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ]Εμείς που νομίζουμε ότι έχουμε κάνει πολλά. Αυτός τα έχει κάνει, και εμείς πολύ λιγότερα απ’ ότι φανταζόμαστε. Γι’ αυτό είναι ταπεινό, υπέροχο, και φέρνει και ειρήνη. «…ταπείνωση που επιβεβαιώνεται από το αγαθό και θείο Πνεύμα, την οποία κτίζει το ίδιο το Πνεύμα, εγκαινιζόμενο στα έγκατα μου.» Τι υπέροχα πράγματα είναι αυτά. Όχι ταπείνωση εξωτερική. Είναι η θέα των έργων του Θεού μέσα μου. Και λέω, πως το καταδέχτηκες, αυτό το έργο; Πως μπήκε σε τόσο βόρβορο; Και πως ανέχεσαι να είμαι ακόμα βόρβορος; Είναι αρχή αγιασμού αυτό.[ΑΝΥΠΟΦΟΡΟΣ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ] Μυστικά στα βάθη μας, όποιοι και αν είμαστε. Ασήμαντοι ή πολύ σημαντικοί, το ίδιο πράγμα είναι. «Μέσα σε αυτές τις αρετές, σαν ασφαλές περιτείχισμα του νοητού παραδείσου φυτρώνουν τα παντός είδους δέντρα της αληθινής αρετής… και στα πρόθυρα αυτών ανθεί το προοίμιο του μέλλοντος αιώνος, η ανέκφραστη και αναφαίρετη χαρά (τονίζει έντονα)». Τότε αρχίζει η χαρά. Ξέρετε πόση χαρά; Μας έλεγε ο άγιος Παΐσιος, δεν αντέχω, δεν αντέχω. Γιατί; Γιατί βλέπεις τον Δημιουργό που σ’ αγαπάει. Ακουμπάς το πιο ευτυχισμένο ον του κόσμου, που είναι ο Θεός. Πολύ ευτυχισμένο και πολύ χαρούμενο ον. Βλέπετε τι λένε οι άγιοι. «…όλα αυτά πηγάζουν την χαρά και την μακάριο γέλωτα της ψυχής». «Τότε μεταβάλλεται και το οδυνηρό δάκρυ σε γλυκό, και τα λόγια του Θεού γίνονται γλυκύτερα από το μέλι στο στόμα….του γεύματος της χάριτος», λέει εδώ, σαν προοίμιο. …[ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΡΦΗ Η ΨΥΧΗ.Η ΒΑΡΒΑΡΗ ΥΠΥΛΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΤΙΘΕΤΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΙΣΕΙ ΟΤΙ ΕΓΩ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΛΕΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ ΤΑ ΙΔΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΤΑ ΟΜΟΟΥΣΙΑ]Να ξέρετε ότι αν δεν τα βρούμε αυτά, θα είμαστε ξεροί και μαύροι σαν κάρβουνα. Είτε γιατί θα κάνουμε κακή άσκηση, λάθος άσκηση, για λάθος λόγους, είτε γιατί θα πιστεύουμε ότι είμαστε πάρα πολύ τέλειοι, και δε χρειαζόμαστε καμία άσκηση. Γιατί είμαστε μέλη της τάδε οργάνωσης, της τάδε συνομοταξίας, ε; ή γιατί είμαστε σπουδαίοι, έχουμε γράψει βιβλία. Έχω γράψει 21 εγώ. Κανένας δεν τα έχει γράψει αυτά. Χχχμ. Αλλά δεν έχουν όλα αυτά τα πράγματα τον μακάριο γέλωτα μέσα τους. Τον μακάριο γέλωτα έχει αυτή η θέα του Θεού. «Τι λοιπόν, μέχρι εδώ φτάνει…» Α, μόνο αυτά είναι τα δώρα νομίζετε; …αυτά που εμείς θέλουμε μας καταστρέφουν, όχι αυτά που μας επιβάλλουν οι άλλοι…οι ψυχολόγοι σου λένε κάνε αυτό που θες…46:10 διότι, βλέπετε ότι σήμερα δοξάζεται η ανθρωπινότητα. Αν διαβάσει κανείς από τα πιο φιλοσοφικά μου βιβλία, υπάρχει ένα που λέγεται, «Να ξανασκεφτούμε τον ανθρωπισμό», βγήκε πέρυσι. Ποιο είναι το πρόβλημα; Είναι αυτό που ένας μεγάλος στοχαστής ονόμασε exclusive humanism, αποκλειστικός ανθρωπισμός, κλεισμένος στον εαυτό του. Βλέπετε σήμερα, έχουμε τη γελοία ιστορία με τα εικονίσματα.και λένε, μα έχει όρια η τέχνη; Τι σημαίνει αυτό; Το υποκείμενο, το άτομο είναι όλη η αλήθεια. Αν λέγατε στον Πλάτωνα ότι κάποιος έκανε στο Δια αυτό, θα έλεγε: θάνατος. Ενώ σήμερα η αλήθεια είναι η ελευθερία μου. Δηλαδή ο Χριστός δεν έχει την ελευθερία να είναι όπως είναι, και να μην είναι σαν νεκροκεφαλή; Μόνο εσύ έχεις την ελευθερία να τον κάνεις έτσι. Ο Χριστός, η Παναγία ως ιστορικό πρόσωπο, δεν έχει την ελευθερία να είναι όπως ήτανε; Ο Αη Γιώργης, που είχε και μεγάλο αξίωμα, φοβε΄ρο στην εποχή του, …Είναι το τέλος του ατομικισμού. Είναι ναρκισσισμός, και σε ένα νέο μου βιβλίο, που υπάρχει μόνο στα αγγλικά προς το παρόν, αλλά έχει μεταφραστεί και θα βγει στα ελληνικά, δύσκολο όμως, από αυτά που έχω βγάλει την κακή μου φήμη από αυτά. Για μένα αυτή ήταν η πηγή για να μπορώ να λέω τώρα αυτά. Μεταναρκισσισμός. Είμαστε στην εποχή του μεταναρκισσισμού. Που είναι αυτισμός ουσιαστικά…οι άνθρωποι είναι απλώς εργαλεία, ποτήρια, πιάτα. Έτσι λοιπόν και τα μεγάλα ιστορικά πρόσωπα είναι πιρούνια…έχουμε φτάσει σε ένα σημείο οι πάντες που έχουμε κόψει την επαφή μας με τους παντες και με τα πάντα…συναντούμε κάθε μέρα ανθρώπους, εγώ ως καθηγητής, σε ένα πανεπιστήμιο, και έχοντας ένα ακροατήριο 200 με 300 παιδιά, ξέρετε πόσες τέτοιες περιπτώσεις ξέρω; Δεν φταίνε τα παιδιά. Είναι έρημα. Δεν ξέρουν πως να ασκήσουν αυτό που είπα, τη διυποκειμενικότητα, συνέργεια που λέει ο Παλαμάς. Συνεργούμε με τα πάντα, εμείς μεταξύ μας, γινομαστε Εκκλησία με συνέργεια, και έρχεται ο Θεός, συνεργεί με μας, για να φανερωθεί η δόξα Του. (51:00) Και προσπαθεί ο καθένας μόνος του να βρει όλη την αλήθεια, όλο το νόημα, όλο τον κόσμο, τα πάντα. Την ευχαριστία, την ευτυχία, τα πάντα, μέσα του. Αλλά όπως έλεγα ειρωνικά σε ένα άλλο ακροατήριο, σαν ψυχολόγος τώρα, η ντοπαμίνη τους έλεγα, η οξυτοκίνη, παρέχεται από άλλους. Δε γίνεται. Αν δεν ευεργετήσω τον άλλο, ντοπαμίνη, που είναι η ορμόνη της χαράς, δεν…Αν κάτσεις στον καθρέφτη μπροστά και πεις, μωρέ τι ωραίος που είμαι, μωρέ τι γλύκα που’ χω, μωρέ τι σοφός είμαι, στο τέλος κατάθλιψη. Αν δεν ευεργετήσεις τους άλλους, δεν έχεις αυτοεκτίμηση. Δεν παράγεται ντοπαμίνη. Και αν αυτό εξακολουθήσει για χρόνια, πας στον ψυχίατρο και του λες, έχω κατάθλιψη. Φυσικά. Γι’ αυτό λέω στους μαθητές μου, κοιτάξτε πως η ψυχολογία συναντά τη θεολογία, αβίαστα. Άντε λοιπόν, βρες δύναμη να αγαπήσεις τον άλλο. Αν δεν δεις τούτον εδώ (σηκώνει το βιβλίο και το δείχνει) το Θεό. μόνος σου δεν την έχεις τη δύναμη. Δεν πα να’ σαι παπάς, δεσπότης, δεν πα να σαι πατριάρχης, αν δεν κάνεις αυτή την ασκησούλα (δείχνει το βιβλίο), δε θα ανατείλει μέσα σου ο πραγματικός άλλος, και δε θα σκύψεις να του φιλήσεις τα πόδια, όπως πρέπει να το κάνεις, για να δεις πόσο σημαντικός και πολύτιμος είναι. Ξέρω ζευγάρια που δεν μπορούσαν να πουν καλημέρα μεταξύ τους. …και αυτή την στιγμή φιλάει ο ένας τα πόδια του άλλου. Γιατί; Γιατί έγινε η πνευματική αυτή (δείχνει το βιβλίο) θεραπευτική. Λέω, τι έκανε ο Θεός για μένα, τι έιναι το βάπτισμα, η υιοθεσία, χάρισμα, χρίσμα, θεία ευχαριστία; Εξομολόγηση; Που αμέσως φεύγουν όλα αυτά. Και οι δαιμονικές δυνάμεις που επιδρούν πάνω, γιατί τα έκανα με τη θέληση μου, παύουν να ενεργούν. Ο πατήρ Παΐσιος, όποτε ερχόταν κάποιος που είχε δαιμονική επήρεια, του έλεγε: εξομολόγηση. Λέγαμε εμείς, εξορκισμούς. Όχι!, έλεγε. Εξορκισμούς διαβάζουμε όταν ο άνθρωπος είναι τελείως ανίκανος πλέον να μιλήσει για τον εαυτό του. Έχει περάσει σε διάλυση. Όχι εξορκισμοί όπως κάνουν τώρα κάθε τρεις και λίγο. Θέλει εξομολόγηση. Με την εξομολόγηση παύει να μπορεί ο διάβολος να ενεργήσει με βάση τα στραβά σου έργα, με τα οποία του δίνεις το δικαίωμα γιατί φεύγεις από το Θεό. φεύγεις από τη θέα του Θεού. Ξέρετε πόσο ζωντανά είναι αυτά; Κάθε μέρα τα ζούμε. «Όταν λοιπον χαράξει αυτή η αυγή στις καρδιές μας, τότε ο πραγματικός άνθρωπος εξέρχεται προς την πραγματική εργασία του». Τότε καταλαβαίνει τι ήρθε να κάνει στη γη. «και ανεβαίνει προς τα αιώνια όρη, και με αυτό το φως καθίσταται επόπτης των υπερκοσμίων πραγμάτων, χωρίς να αποχωρίζεται από την ύλη που παράχθηκε στην αρχή μαζί του». Το σώμα μένει, μένει σωματική ύπαρξη, και ταυτόχρονα βλέπεις τα επουράνια. «δεν είναι με τα φανταστικά φτερά της διάνοιας, σαν τους φιλοσόφους, που είναι σαν τυφλοί…αλλά ανεβαίνει πραγματικά με την άρρητη δύναμη του πνεύματος, ακούει τα άρρητα ρήματα και βλέπει τα αθέατα…» (Αφού διάβασε επί τροχάδην)56:13 αυτό είναι συγκλονιστικό, επειδή παραπέμπει στο εκκλησιαστικό γεγονός. Δεν πας μόνος στο Θεό. μόνος πας με τη φαντασία. Πας λέει μαζί μετά παντός είδους κτίσεως. Γιατί; Στο μεταξύ τους κατάλαβες όλους, τους συγχώρεσες όλους, και ξαφνικά πας με όλους μαζί στο Θεό. φοβερή κουβέντα. Μην ξεχνάτε ότι στην ώρα της κρίσεως, κανένας δε θα ρωτήσει πόσα βιβλία έγραψες, κανένας. Η μόνη ερώτηση που θα κάνει ο Θεός σε μας είναι, που είναι οι άλλοι; Επέινασα και ουκ εδώκατε μοι φαγείν. Ήρθες μόνος, εγώ είμαι μόνος; Μετά παντός είδους κτίσεως πάμε στο Θεό. Όλη η κτίση, όλα τα όντα, όλα. Με όλη την Εκκλησία. Ίνα το της εικόνος απηκριβωμένον ει. Για να είναι πλήρες το κατ’ εικόνα. Γιατί το κατ’ εικόνα δεν αναφέρεται μόνο στην ψυχή, αλλά σε όλο τον υλικό κόσμο. Βασική ιδέα μεγάλων πατέρων όπως ο Μάξιμος και ο Παλαμάς. Όλον τον υλικό κόσμο αγκαλιάζει το κατ’ εικόνα. Ο Θεός έβαλε πάνω στην ύλη την εικόνα Του. Και θέλει όλα να τα κάνει Θεό, κατά χάριν. Όλα, όλα, όλα. …και μετά λέει, απ’ τον νου τον φωτισμένο, μεταβάλλεται και το σώμα. Αγιάζεται και το σώμα. Γιατί μιλάμε για άγια λείψανα; Γίνεται θεοειδές και το σώμα. Και ακουμπάς τον άγιο και γίνεσαι καλά από ανίατη ασθένεια. Γιατί; «Εντεύθεν και άλλαι ποικιλίαι, θαυματοποιίαι, το διοράν και το προοράν…». Και βέβαια, όλα αυτά τα πράγματα κάνουν τον άνθρωπο Θεό επί γης. Αυτή είναι η αναβάθμιση του Χριστιανισμού. Έχω πει πρόσφατα, έχω γράψει σε ένα βιβλίο έτσι ογκώδες που βγήκε, όταν αυτή η αναβάθμιση κατανοηθεί, η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι πολύ λιγότερο. Δεν το φοβόμαστε. Ξέρουμε που μπορούμε να φτάσουμε, γιατί τα έχουμε όλα. Γινόμαστε θεοί επί γης. Αυτός είναι ο σκοπός. Μη μειώνουμε το Θεό. η σάρκωση είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Δε θα το έκανε για τόσο ασήμαντο σκοπό. Μειώνουμε και τον Χριστιανισμό έτσι. Και αυτά τα ταλαίπωρα πλάσματα, βασανίζονται, βασανίζουν και εμάς, οι δημοσιογράφοι. Φταίμε και εμείς που έχουν αυτή την ηλίθια εικόνα για τον Χριστιανισμό. Έχω αναγκαστεί να πω επανειλημμένως, αν είχαν την εικόνα που έχεις εσύ για τον Χριστιανισμό, θα ήμουν μεγαλύτερος εχθρός από σένα. Αλλά εμείς είμαστε αυτοί οι οποίοι πλησιάζουμε αυτό το θαύμα. Παίρνουμε μια καραμέλα και φεύγουμε. Ο Θεός για την καραμέλα τα έκανε όλα αυτά; Θα τελειώσω με μια προσωπική εμπειρία με τον πατέρα Παΐσιο. Ήθελα να μάθω τι είναι η προσευχή, νεαρός. Είχα χειροτονηθεί στο μεταξύ. Τι είναι προσευχή. Πες μου γέροντα. Δεν μπορώ να σου πω, μου λέει. Κάνε την προσευχή που μπορείς και άστο. Τι είναι προσευχή…δε θα με καταλάβεις μου λέει. Κοίταξε, έχεις δει ποτέ κανένα μπαμπά να παίζει με το μωρό; Τι να παίζει λέω. Το μωρό τον αρπάζει, ανεβαίνει…στο χορτάρι μαζί, δίνουν μπουνιές, φιλιούνται…Τι! Τι είπατε τώρα;;;!!! Ε, να, αυτό που μου ζητάς, είναι μια μικρή εικόνα αυτή. Είναι φοβερό πράγμα αν το συγκρίνουμε με την εικόνα που έχουμε εμείς για την προσευχή στο κεφάλι μας. Το ίδιο βράδυ, μόλις γυρίζω στο μοναστήρι, και με τις ευχές του αξιώθηκα ένα φοβερό πράγμα, μια συγκλονιστική εμπειρία προσωπική. Εγώ νόμισα ότι αγίασα. Είπα, αυτό ήτανε. Πάω λοιπον την άλλη μέρα, λέω, γέροντα, τι είναι αυτό που έγινε; Τι μωρέ έγινε; Του λέω, μπλα, μπλα μπλα. Κάποιος σου λέει, ότι έχει ένα ζαχαροπλαστείο εκεί πάνω, και σου πετάει μια καραμέλα. Το ζαχαροπλαστείο αυτό μου λέει, ζητάει διαχειριστές, τ’ ακούς. Ανθρώπους που να πάνε πάνω, να τρώνε και αυτοί και να ρίχνουνε από πάνω στους άλλους. Αυτό, ακούς; Ακούω, αλλά δυστυχώς πάει. Απλά έγινα καθηγητής. (γελάει) ακούστε, αυτό είχα να σας πω….αλλά κοιτάξτε τι πράγματα (δείχνει το βιβλίο) έχουμε στη διάθεση μας. Θέλω να το ξαναπώ. Είναι τα λόγια του Χρυσοστόμου, και το πιστεύω βαθύτατα. Ει ήμεν Χριστιανοί, ουδείς να ειη ειδωλολάτρης. Αν είμασταν Χριστιανοί, δε θα υπήρχε κανένας ειδωλολάτρης. Εάν τώρα, αντί για μας εδώ, ήταν πολλοί από τους δημοσιογράφους που κατηγόρησα, και είπα κακώς, με πόνο ψυχής τα είπα, και άκουγαν αυτά που είπα τώρα, επειδή έχω εμπειρίες από τέτοιους, θα με τραβολογούσαν και δε θα με αφήναν σε ησυχία. Πως θα μπω και εγώ εδώ μέσα; Τι θα κάνω εγώ για να μπω σε αυτό το πράγμα; Το γεγονός ότι εμείς το βλέπουμε και το προσπερνάμε, ή νομίζουμε ότι το έχουμε στη τσέπη, ρασοφόροι και μη, αυτό το πράγμα είναι το μεγάλο μας πρόβλημα, να το προσέξουμε, γιατί είμαστε υπεύθυνοι για τα δώρα του Θεού. Είναι φοβερό πράγμα να βρέχει και να χιονίζει, και συ να έχεις ένα παλάτι και να κάθεσαι να βρέχεσαι και να λες, αχ ο καημένος, τι ωραίο παλάτι. Αυτό παθαίνουμε. Και στους πνευματικούς, οι πιο πολλοί που έρχονται, αυτά που ζητούνε, είναι πάρα πολύ μικρά και ασήμαντα. Μακάρι από τα μικρά να πάμε στα μεγάλα, αλλά πηγαίνουμε; Και με την έννοια αυτή μικραίνουμε και το Θεό.

Τέλος

ΜΙΑ ΚΩΜΙΚΟΤΡΑΓΙΚΗ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΑΣ

Φυλακισμένοι του εικοστού αιώνα ή δραπέτες στο τίποτα

του Marcello Veneziani

Ventotene, Fosse Ardeatine, μετά πάλι Ventotene, και το συνηθισμένο σμήνος μαύρων μνημόσυνων εκείνης της εποχής. Για να μην πέσει στο απύθμενο κενό του σήμερα, η πολιτική προσκολλάται στην προεξοχή του εικοστού αιώνα και στριφογυρίζει με τα πόδια της στο κενό.

Αιχμάλωτοι του εικοστού αιώνα ή δραπέτες στο τίποτα : αυτή είναι η εναλλακτική ή μάλλον το εκκρεμές πάνω στο οποίο ταλαντεύεται η πολιτική μας. Υπάρχει ένας Πρόεδρος της μνήμης που ιερουργεί τακτικά τις τελετές, με σχετικές ομιλίες και αναθήματα. μετά είναι τα μεγάφωνα των ΜΜΕ που καθημερινά διαδίδουν, τονίζουν και ενισχύουν τις φωνές και τους σπασμούς των εορταζόντων και τέλος υπάρχει μια πολιτική τάξη που προσκολλάται σε αυτό το άδυτο για να δώσει στον εαυτό της αξιοπρέπεια και ταυτότητα. Ακόμη και οι πιο χαλαροί εκφραστές του, όπως ο Romano Prodi, χάνουν την ψυχραιμία τους, ακόμη και οι πιο ευγενικοί μαξιμαλιστές, όπως ο Fausto Bertinotti, χάνουν την ψυχραιμία τους όταν κάποιος αγγίζει το βωμό. Είναι το γενικό υπόβαθρο της ιταλικής πολιτικής αλλά πάνω απ' όλα είναι το επίμονο animus της αριστεράς, το απαραβίαστο σκηνικό της, που εξακολουθεί να υπαγορεύει την ιδεολογική-συναισθηματική ατζέντα του παρόντος μας.

Δεν ξέρουν πώς να μιλήσουν για την ιστορία, εκτός και αν επιστρέψουν στη δεκαετία του 1940 και στα επακόλουθά της. Και δεν μπορούν να επιδείξουν ηθική δύναμη, στέρεο περιεχόμενο και επίμονη ταυτότητα αν δεν καταφύγουν σε αυτό το συνηθισμένο ρεπερτόριο πριν από ογδόντα χρόνια. Φρίκη και Απελευθέρωση.

Τα πόδια τους κρέμονται στο κενό και περπατούν στο κενό, τα χέρια τους είναι αντίθετα προσκολλημένα απελπισμένα σε εκείνη την παλιά ματιά του εικοστού αιώνα, που θα ήταν το οικόσημό τους, το εραλδικό σημάδι ηθικής τους ανωτερότητας και η συμβολική πιστοποίηση ότι είναι κάτοχοι μιας απόλυτης αλήθειας ακόμα κι αν προέρχεται από την ιστορία. Προσκολλώνται στους νεκρούς για να φανούν ακόμα ζωντανοί και δεν ξέρουν ότι με αυτόν τον τρόπο δείχνουν επίσης ότι ανήκουν στο βασίλειο των νεκρών, σε σημείο να θεωρούν την ταυτότητά τους, αλλιώς απαρατήρητη, σαν ταφόπλακα σε νεκροταφείο. Για τους Ετρούσκους ήταν το χειρότερο μαρτύριο να δένουν έναν ζωντανό άνθρωπο με έναν νεκρό, γι' αυτούς ήταν η καλύτερη εγγύηση ταυτότητας, ο νεκρός που καλούνταν να καταθέσει στο δικαστήριο της ιστορίας για την ηθική τους ανωτερότητα. Τους βλέπεις με δελτία από το παρελθόν να κυματίζουν μπροστά στις κάμερες, σε νεκροταφεία, ανάμεσα σε στεφάνια και επιτύμβιες στήλες, να μαρτυρούν μέσω των νεκρών ότι είναι ακόμα ζωντανοί.

Αλλά όλη αυτή η προσκόλληση σε εκείνο το πένθιμο κομμάτι του παρελθόντος του εικοστού αιώνα συνοδεύεται στη συνέχεια από την ακύρωση όλων των άλλων, της ιστορικής μνήμης, της ιστορικής έρευνας, των κόσμων, των παραδόσεων, των ριζών από τις οποίες προερχόμαστε. Είναι απλώς μια τούφα μαλλιά που κλάπηκαν από τα φέρετρα του εικοστού αιώνα για να εξακολουθούν να εκτελούν τις ιεροτελεστίες του κακού ματιού και της κατάρας προς τους σημερινούς εχθρούς.

Και στο μεταξύ ξεφεύγουν από τα πραγματικά ζητήματα του σήμερα, τα καθοριστικά ερωτήματα του παρόντος. κάποιος προτιμά να δραπετεύσει για να μην φανεί πολύ ισοπεδωμένος στο mainstream και υποταγμένος στην κυρίαρχη δύναμη.

Πριν από λίγες μέρες, για την ακρίβεια, στις 21 Μαρτίου, έτυχε να βρω σε ένα πάγκο ένα βιβλίο συνεντεύξεων από τον Jean Guitton , έναν καθολικό συγγραφέα και φιλόσοφο, με τίτλο The Century to Come. Ο Guitton έζησε ολόκληρο τον εικοστό αιώνα, έχοντας γεννηθεί τον πρώτο χρόνο εκείνου του αιώνα και έχοντας πεθάνει τον τελευταίο χρόνο του ίδιου αιώνα. Παρεμπιπτόντως, τι μέρα πέθανε; Ρώτησα τον εαυτό μου και αμέσως πήγα να δω τη βιογραφία του. Πέθανε στις 21 Μαρτίου, την ίδια μέρα που είχα αυτό το βιβλίο στα χέρια μου. Και επειδή είμαι πρωτόγονος που πιστεύει στα μικρά μαγικά σημάδια που σου στέλνει η ζωή, αγόρασα και διάβασα αυτό το βιβλίο. Ήταν ένα είδος δέσμης στο οποίο ο Guitton συγκέντρωνε τα οικιακά αγαθά του αιώνα στον οποίο ζούσε για να τα παραδώσει στον αιώνα που επρόκειτο να έρθει και που ένιωθε ότι δεν θα υπήρχαν. Στη συνέχεια θα έφευγε από τη ζωή την πρώτη μέρα της τελευταίας άνοιξης του αιώνα, το 1999. Για τον Guitton, ο άνθρωπος είναι ένα ιστορικό ζώο, που αισθάνεται και λέει ιστορίες. Χρειάζεται όμως δύο ικανότητες, ίσως δύο φτερά, για να υψωθεί πάνω από την εποχή του και να μην πέσει στο διάστημα: μνήμη και λήθη που είναι για αυτόν «τα δύο πρόσωπα της παρουσίας της αιωνιότητας στον χρόνο».

Και τι συνέβη σε αυτό το τέταρτο του αιώνα, και σε αυτό το πρώτο κομμάτι της νέας χιλιετίας; Η λήθη έχει γίνει αμνησία και ακύρωση και έχει επεκταθεί πέρα ​​από κάθε μέτρο. Και η μνήμη έχει γίνει σκληρωτική, γίνεται άκαμπτη σε ορισμένες πτυχές και συγκεκριμένες ημερομηνίες. Η παγκόσμια μνήμη της ιστορίας έχει εξαφανιστεί, καταβροχθίστηκε στην αδηφάγα άγνοια του παρόντος. αλλά ακόμη και από αυτόν τον αιώνα της παλινδρόμησης, τον εικοστό αιώνα, διατηρήσαμε με τη μορφή φετίχ και καθήλωσης το ζευγάρωμα Ναζί-φασισμού-αντιφασισμού, διαγράφοντας ολοκληρωτικά καθεστώτα, γκουλάγκ και ατομικές βόμβες, διαφορετικές ιστορίες και εξέχουσες πτυχές. Και σε ηθικό επίπεδο ασκούμε τη μνήμη όταν θα ήταν καλύτερο να επιλέξουμε, αλλά συνειδητά, τον δρόμο της λήθης, για να μην παραμείνουμε αιχμάλωτοι αυτού τού μίσους και εκείνων των τραυμάτων. και αντ' αυτού βυθιζόμαστε στη λήθη όταν θα ήταν γόνιμο να θυμηθούμε την κοινή μας καταγωγή, την προέλευσή μας, τους πατέρες, τους δασκάλους, τους προγόνους μας.

Και δεν ξέρουμε πια πώς να ξεχωρίζουμε, λέει ο Guitton, το ουσιαστικό από το φευγαλέο, από το αξεσουάρ, από το περιθωριακό. Ό,τι δηλαδή μένει και δίνει νόημα στη ζωή από ό,τι περνά καταστρέφοντας την ίδια μας την ύπαρξη ή παραδίδοντάς την στη μισαλλοδοξία και την ασημαντότητα.

Ο εικοστός αιώνας ήταν ο αιώνας στον οποίο οι αρχαίες θρησκείες έγιναν ιδεολογίες και γέννησαν πολέμους, επαναστάσεις, σφαγές. ιστορικά ήταν μια καταστροφή, τουλάχιστον στο πρώτο μισό της. σε επιστημονικό, τεχνολογικό και κοινωνικό επίπεδο όμως σημείωσε πρωτοφανή πρόοδο. Αλλά το να κολλάμε μόνο στη μανιχαϊστική αναπαράστασή του δεν μας δίνει τροφή, αν μη τι άλλο, μας δίνει δηλητήριο. Κάθε πόλεμος, λέει ο Guitton, είναι ένας θρησκευτικός πόλεμος. Είναι αλήθεια, εφόσον θεωρήσουμε ότι στον εικοστό αιώνα, ο Θεός έχει αντικατασταθεί από τον μύθο του νέου ανθρώπου και η νέα θρησκεία έχει αντικαταστήσει την πίστη και την ουράνια λατρεία με φανατισμό και γήινες απολυτότητες. Η θεολογία αντικαταστάθηκε πρώτα από την ιστορία και το κράτος και μετά από την τεχνολογία και την οικονομία. ακόμη και ο ουρανός κατέβηκε στο χρόνο και κυνηγήθηκε στη γη, εδώ και τώρα.

Αλλά εκτός από αυτό το κομμάτι του εικοστού αιώνα που έχει διασωθεί, αυτό που παραμένει στο άπειρο, ανώνυμο παγκόσμιο παρόν είναι το Τίποτα. Δεν πάμε παραπέρα, αν μη τι άλλο βαθύτερα. Παιδιά του NN, δηλαδή των Novecento & Nulla, που κάποτε ήταν το ανελέητο αρκτικόλεξο για να δηλώσει τα νεογνά, που ονομάζονταν παιδιά του κανενός. Ας πάμε πέρα ​​από τον εικοστό αιώνα, ή μάλλον ας τον περιβάλουμε με αγάπη για την ιστορία που προηγείται και μέ κοπιαστική αναμονή για την εποχή που θα έρθει.

Prigionieri del Novecento o evasi nel nulla - Marcello Veneziani

Χρήστος Γιανναράς - ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (28)

  Συνέχεια από: Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΗΜΕΡΑ

§ 10. Η ομοσπονδιακή ενότητα 

Η ενότητα του κατατεμαχισμένου χριστιανικού κόσμου γίνεται στην εποχή μας το κεντρικό θέμα της θεολογίας και του εκκλησιαστικού βίου.

Η προσπάθεια για προσέγγιση, διάλογο, αλληλοκατανόηση και συνεργασία των διηρημένων εκκλησιών και ομολογιών παίρνει συγκεκριμένη μορφή στα πλαίσια της λεγόμενης οικουμενικής κίνησης. Είναι όμως αδύνατο να κατανοήσουμε και να αξιολογήσουμε σωστά το φαινόμενο αυτό της οικουμενικής κίνησης, αν δεν επισημάνουμε, έστω και επιγραμματικά, τις ιστορικές του ρίζες και αφετηρίες που βρίσκονται οπωσδήποτε στον προηγούμενο αιώνα.

Ο 19ος αιώνας αντιπροσωπεύει μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για τον ιστορικό βίο της δυτικής χριστιανοσύνης. Για τη σύνολη ζωή της Ευρώπης είναι εποχή ακραίου ορθολογισμού: αιτιοκρατικού θετικισμού στις επιστήμες και κοινωνικής χρησιμοθηρίας στο χώρο των αστικο - ταξικών ανταγωνισμών. Παράλληλα (και σε οργανική ίσως συνάρτηση) είναι και ο αιώνας του εθνικισμού, των φυλετικών αυτονομήσεων και της σκληρυμένης πόλωσης ατόμου και ομάδας (individual and collective) στα όρια της καπιταλιστικής οικονομίας.

Στις χριστιανικές εκκλησίες το πνεύμα του αιώνα εισβάλλει με τη μορφή μιας «φιλελεύθερης θεολογίας» που φθάνει ως την άμβλυνση ή την απώλεια και των τυπικών γνωρισμάτων της χριστιανικής πίστης σε τριαδικό Θεό και σε Θεό Λόγο σαρκωθέντα και αναστάντα. Ακολουθεί αναπόφευκτα η συντηρητική αντίδραση που είναι ουσιαστικά συμβιβαστική, σκοπεύει στο συγκερασμό των λογικοκρατικών απαιτήσεων της εποχής με την πιστότητα στο δόγμα και με το πνεύμα του πιετισμού. Αλλά οι θεολογικές αντιδικίες αφήνουν όλο και περισσότερο αδιάφορο το λαό: «οι μορφωμένοι θέλγονται από τη σκέψη του Feuerbach, του Schopenhauer, του Strauss, του Renan, στρέφονται σε ένα είδος επιστημονικού υλισμού, ενώ ο μεγάλος πληθυσμός των πόλεων απορροφάται από τα εργατικά κινήματα και πέφτει στην απιστία. Η Εκκλησία αποξενώνεται από το λαό, οι ναοί αδειάζουν, οι περισσότεροι διατηρούν επαφή με την εκκλησία μόνο για το βάπτισμα, το χρίσμα, το γάμο και την ταφή».

Παράλληλα (και σε οργανική ίσως συνάρτηση) καινούργιες φυγόκεντρες τάσεις ακραίου πιά κατατεμαχισμού του προτεσταντικού κόσμου οδηγούν στη δημιουργία ομάδων και κλάδων αποχρωματισμένων και από το στοιχειώδη ευαγγελικά γνωρίσματα της Εκκλησίας. Το πνεύμα του ορθολογιστικού υποκειμενισμού, αλλά και της «αποδοτικότητας» της οργανωμένης ομάδας – ένα περίεργα μίγμα λογικοκρατίας και πιετισμού – διαμορφώνει αυτές της καινούργιες «σέκτες». Αλλά και εδώ η συντηρητική αντίδραση που ακολουθεί και συγκεκριμενοποιείται στην ιδέα μιας «ευαγγελικής καθολικότητας», είναι ουσιαστικά συμβιβαστική, σκοπεύει σε ένα είδος ενότητας που αρκείται στην κοινή πίστη στο Χριστό της Γραφής, χωρίς περισσότερες απαιτήσεις συμφωνίας στην ερμηνεία της Γραφής και των αληθειών της.

Από τις συμβιβαστικές αυτές τάσεις (που παρακολουθούνται παράλληλα από πολύμορφες διασπαστικές κινήσεις στους κόλπους όλων των μεγάλων προτεσταντικών ομολογιών) θα προκύψουν οι πρώτες προσπάθειες για τη διοικητική ενοποίηση λουθηρανών και καλβινιστών στη Γερμανία, η πρώτη προσέγγιση των αγγλικανικών κλάδων με το Συνέδριο του Lambeth (1867) και αντίστοιχες ενθουσιαστικές προθέσεις στη Γαλλία, στις Κάτω Χώρες και στη Σκανδιναβία. Το εντυπωσιακώτερο αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση στον αγγλοσαξωνικό κόσμο δύο διεθνών κινήσεων χριστιανικής νεολαίας («Χριστιανική Αδελφότητα Νέων» - Y.M.C.A. - το 1844, και «Χριστιανική Ένωση Νεανίδων» – Υ.W.C.A. - το 1855) που απλώνονται προοδευτικά σε πολλές χώρες όλων των ηπείρων.
Οι προσπάθειες για την προσέγγιση, συνεργασία ή και διοικητική ενοποίηση των προτεσταντικών ομολογιών θα αναπτυχθούν με τρόπο εντυπωσιακό στον 20ο αιώνα, κάτω από την πίστη της ραγδαία αυξανόμενης θρησκευτικής αδιαφορίας των μαζών και των οργανωμένων αντιθρησκευτικών κινημάτων. Οι τοπικές προτεσταντικές εκκλησίες της Γερμαvίας (Landeskirchen) θα πετύχουν μια πρώτη, αν και χαλαρή μορφή ομοσπονδίας το 1922 (Deutscher evangelischer Kirchenbund) κaι μια πληρέστερη, διοικητική Ενοποίηση το 1933, με την ίδρυση της Deutsche evangelische Kirche. Ανάλογη ενοποίηση θα επιτευχθή στη Γαλλία το 1938 (Eglise réformée de France), στην Ελβετία το 1920, στην Ολλανδία το 1946 κ.λπ.

Η αντίστοιχη κίνηση στον αγγλοσαξωνικό κόσμο και ιδιαίτερα στην Αμερική παίρνει μια ξεχωριστή, διεθνιστική ευρυτητα και αρχίζει να αποβλέπη στην προσέγγιση, συνεργασία και ένωση όλων των χριστιανικών εκκλησιών. Από την κίνηση αυτή προέκυψαν συγκεκριμένοι διεθνείς οργανισμοί, αποκλειστικά προτεσταντικοί στην αφετηρία τους, που διευρύνθηκαν προοδευτικά με τη συμμετοχή των Ορθοδόξων και αποτέλεσαν τή βάση για τη διαμόρφωση της λεγόμενης σήμερα οικουμενικής κινήσεως: το 1910 Ιδρύεται το Παγκόσμιο Συνέδριο για την Πίστη και τη Διοργάνωση (World Conference for Faith and Order) και το Διεθνές Ιεραποστολικό Συμβούλιο (The International Missionary Council). Ακολουθεί το 1914 ο Παγκόσμιος Σύνδεσμος για Προαγωγή της Διεθνούς Φιλίας μέσω των Εκκλησιών (The World Alliance for Promoting International Friendship through the Churches), και το 1920, η Παγκόσμια Κίνηση Ζωής και Εργασίας (World Movement on Life and Work).

Το 1938, σε παγκόσμιο συνέδριο με συμμετοχή προτεσταντών και ορθοδόξων στην Utrecht της Ολλανδίας αποφασίζεται η συγχώνευση των δύο οργανώσεων «Πίστεως - Διοργανώσεως» και «Ζωής - Εργασίας» σε ενιαίο οργανισμό, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, οργανωτικό φορέα της οικουμενικής κινήσεως, στον οποίο θα αντιπροσωπεύονται όχι πια ιδιωτικές πρωτοβουλίες, αλλά επίσημα οι εκκλησίες και ομολογίες. Η ίδρυση αυτού του οργανισμού αναστέλλεται από την έκρηξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και πραγματοποιείται τελικά το 1948 με πρώτη Γενική Συνέλευση στο Αmsterdam. Η Συνέλευση συγκροτήθηκε από 351 αντιπροσώπους με 136 αναπληρωτές από 147 Εκκλησίες και ομολογίες από 4 κράτη. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες αντιπροσωπεύθηκαν μόνο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, την Εκκλησία της Κύπρου και την Εκκλησία της Ελλάδος. Αντιπροσωπεύθηκαν επίσης οι αντιχαλκηδόνιες ανατολικές Εκκλησίες, οι παλαιοκαθολικοί και οι αγγλικανοί.

Στο Καταστατικό που έγινε δεκτό από τη Συνέλευση του Αmsterdam, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών ορίζεται ως «αδελφότητα Εκκλησιών που δέχονται τον Κύριο Ιησού Χριστό ως Θεό και Σωτήρα». Αυτή η βάση (Basis) - προϋπόθεση συμμετοχής συμπληρώθηκε δεκατρία χρόνια αργότερα, στη Γενική Συνέλευση του New Delhi (Iνδίες) το 1961, ως εξής: «Το Π.Σ.Ε. είναι μια αδελφότητα εκκλησιών που ομολογούν τον Κύριο Ιησού Χριστό ως Θεό και σωτήρα σύμφωνα με τις Γραφές και προσπαθούν να ανταποκριθούν από κοινού στην κοινή τους κλήση προς δόξαν του μόνου Θεού, Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος».

ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΟ, ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ.

ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΣΑΝ ΘΕΟ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΓΡΑΦΕΣ.

ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΑΣ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΔΕΧΟΝΤΑΙ; ΤΗΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ;

Ματθ. κβ΄ 34-40
34 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσε τοὺς Σαδδουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό, 35 καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν, νομικὸς, πειράζων αὐτόν καὶ λέγων· 36 Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ; 37 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου· 38 αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. 39 δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· Άγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 40 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται.

ΑΓΑΠΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕ Ο,ΤΙ ΘΕΣ;

ΣΤΟΝ ΦΑΡΙΣΑΙΚΟ ΠΕΙΡΑΣΜΟ Η ΕΝΟΤΗΣ ΑΥΤΗ ΚΡΕΜΕΤΑΙ; ΜΟΝΟ Η ΑΓΑΠΗ;

~ Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς.

«Άλλο η συμφιλίωση των ανθρώπων, και άλλο η συμφιλίωση των θρησκειών. Ο Χριστιανισμός επιβάλλει ν’ αγαπάμε με όλη μας την καρδιά τους πάντες, όποια πίστη και αν έχουν..! 

Συγχρόνως όμως μας διατάζει να κρατάμε αλώβητη την πίστη μας και τα δόγματά της. Σαν χριστιανοί πρέπει να ελεούμε όλο τον κόσμο, όλους τους ανθρώπους! Ακόμη και τη ζωή μας να δώσουμε γι αυτούς.

Αλλά τις αλήθειες Του Χριστού δεν έχομε το δικαίωμα να τις θίξομε. Γιατί δεν είναι δικές μας. Η πίστη Του Χριστού δεν είναι ιδιοκτησία μας να την κάνομε ό,τι θέλομε! »

Πηγή: tideon.org

«Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην· ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν.» (Ματθ. 10, 34)

«Ο Χριστός φέρνει την ουράνια ειρήνη του σ’εκείνους που τον εμπιστεύονται.
Αλλά δεν ήλθε να φέρει ειρήνη μεταξύ των υιών τού φωτός και των υιών τού σκότους. 

Μας λέει :

Δεν ήλθα να συμφιλιώσω
την Αλήθεια με το ψέμμα,
την Σοφία με την βλακεία,
το Καλό με το κακό,
το Δίκαιο με το άδικο,
την Ανθρωπιά με την κτηνωδία,
την Αγνότητα με την ασωτία,
τον Θεό με τον μαμωνά,
αλλά έφερα το ξίφος μου γιά να κόψω
το ένα από το άλλο.»

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς-«Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται», Εκδόσεις «Εν Πλώ»-

Η φοβερή και ύπουλη αίρεση τής αγαπολογίας, που ισοπεδώνει και διαλύει… | ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ

ΑΠΟ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΟΛΗ Η ΣΩΤΗΡΙΑ.

Ανώνυμος είπε...

Ησ 29:13 – 23
Τάδε λέγει Κύριος· Ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόῤῥω ἀπέχει ἀπʼ ἐμοῦ, μάτην δὲ σέβονταί με, διδάσκοντες ἐντάλματα ἀνθρώπων καὶ διδασκαλίας. Διὰ τοῦτο, ἰδοὺ ἐγὼ προσθήσω, τοῦ μετατεθῆναι τὸν λαὸν τοῦτον, καὶ μεταθήσω αὐτοὺς καὶ ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν κρύψω, οὐαὶ οἱ βαθέως βουλὴν ποιοῦντες, καὶ οὐ διὰ Κυρίου! Οὐαὶ οἱ ἐν κρυφῇ βουλὴν ποιοῦντες! καὶ ἔσται ἐν σκότει τὰ ἔργα αὐτῶν, καὶ ἐροῦσι· Τίς ἑώρακεν ἡμᾶς; καὶ τίς ἡμᾶς γνώσεται, ἢ ἃ ἡμεῖς ποιοῦμεν; Οὐχ ὡς πηλὸς τοῦ κεραμέως λογισθήσεσθε; μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι αὐτό· Οὐ σύ με ἔπλασας; ἢ τὸ ποίημα τῷ ποιήσαντι· Οὐ συνετῶς με ἐποίησας; Οὐκέτι μικρόν, καὶ μετατεθήσεται ὁ Λίβανος, ὡς τὸ ὄρος τὸ Χέρμελ, καὶ τὸ Χέρμελ εἰς δρυμὸν λογισθήσεται; Καὶ ἀκούσονται ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνη κωφοὶ λόγους βιβλίου, καὶ οἱ ἐν τῷ σκότει, καὶ οἱ ἐν τῇ ὁμίχλῃ ὀφθαλμοὶ τυφλῶν ὄψονται, καὶ ἀγαλλιάσονται πτωχοὶ διὰ Κύριον ἐν εὐφροσύνῃ, καὶ οἱ ἀπηλπισμένοι τῶν ἀνθρώπων ἐμπλησθήσονται εὐφροσύνης. Ἐξέλιπεν ἄνομος, καὶ ἀπώλετο ὑπερήφανος, καὶ ἐξωλοθρεύθησαν οἱ ἀνομοῦντες ἐπὶ κακίᾳ, καὶ οἱ ποιοῦντες ἁμαρτεῖν ἀνθρώπους ἐν λόγῳ, πάντας δὲ τοὺς ἐλέγχοντας ἐν πύλαις, πρόσκομμα θήσουσιν, ὅτι ἐπλαγίασαν ἐπ ἀδίκοις δίκαιον. Διὰ τοῦτο, τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακώβ, ὃν ἀφώρισεν ἐξ Ἀβραάμ, οὐ νῦν αἰσχυνθήσεται Ἰακώβ, οὐδέ, νῦν τὸ πρόσωπον μεταβαλεῖ Ἰσραήλ, ἀλλʹ ὅταν ἴδωσι τὰ τέκνα αὐτῶν τὰ ἔργα μου, διʹ ἐμὲ ἁγιάσουσι τὸ ὄνομά μου, καὶ ἁγιάσουσι τὸν Ἅγιον Ἰακώβ, καὶ τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ φοβηθήσονται.

Αγία Γαβριηλία: «Και τι γίνεται με την μοιχεία»;

Αγία Γαβριηλία.
Θαυμαστές Διηγήσεις

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Η γερόντισσα είχε αυτό το χάρισμα της διακρίσεως, που το απέκτησε μετά από πολύ πόνο και πολλή προσευχή, δίχως φυσικά αυτό να σημαίνει ότι λειτουργούσε πάντοτε άψογα. Σίγουρα όμως λειτουργούσε με φόβο Θεού και βαθύ αίσθημα ευθύνης απέναντι στον κάθε άνθρωπο που ο Χριστός επέτρεπε να συναντήσει.

Αυτό το ένοιωθε κάθε άνθρωπος που πήγαινε στο ταπεινό της κελλάκι, από το οποίο έφευγε χαρούμενος ό,τι βάρος και αν είχε στην ψυχή του και προπαντός έφευγε δίχως το δυσβάσταχτο για τον καθένα μας φορτίο των ενοχών.

Δεν υπήρχε κανένα είδος κρίσης ποτέ και για τίποτε. Αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι συμφωνούσε με το στραβό ή την αμαρτία, ήθελε όμως να χαλαρώσει τον συνάνθρωπό της, το πρόσωπο με το οποίο επέτρεπε η αγάπη του Θεού να συνομιλεί.

Έτσι, σίγουρος πια ο συνομιλητής ότι δεν θα τον «φάει» η μοναχή, άνοιγε, «άδειαζε» στην κυριολεξία την ψυχή του έχοντας απέναντί του όχι την γερόντισσα αλλά τον ίδιο τον εαυτό του, αφού εκείνη δεν μιλούσε, μόνο συμμετείχε.

Είχε εντελώς κενώσει τον εαυτό της, έβλεπε στα μάτια και στην ψυχή τού συνομιλητή της και «ταξίδευε» μαζί του, στον πόνο του, στην χαρά του, στην αγωνία του. Έλεγε συχνά χαρούμενη «εγώ και ο Θεός πάνω στην γη» και το ίδιο ίσχυε για κάθε πρόσωπο που συναντούσε.

Χτίζοντας αυτή την γέφυρα επικοινωνίας με τους ανθρώπους μπορούσε κατά περίπτωση ή να σιωπήσει ή να μιλήσει, πάντα κατόπιν προσευχής και με ένα σκοπό. Την σωτηρία του πλησίον, σε καμιά περίπτωση την δική της προβολή και επιβεβαίωση.

Έτσι συνέβη και με την κυρία Μ.Κ., κοσμική γυναίκα, αριστοκράτισσα, κοσμοπολίτισσα, πολύ μορφωμένη και πολύ πλούσια και δραστήρια αλλά με πολλές πνευματικές ανησυχίες και απίστευτα πλούσιο εσωτερικό κόσμο. Η κυρία αυτή πήγε αμέριμνη να γνωρίσει την γερόντισσα Γαβριηλία συστημένη από μια φίλη της γερόντισσας, και κυριολεκτικά «πιάστηκε στην φάκα» της ατέλειωτης αγάπης του Χριστού. Πήγε σαν πριγκίπισσα και βγήκε σαν μαθητούδι.

Ακόμη και σήμερα διηγείται κλαίγοντας την σκηνή της πρώτης συνάντησης στο ταπεινό διαμέρισμα στα Πατήσια:
«Μια γελαστή, σκυφτή από τα χρόνια γερόντισσα με καταγάλανα μάτια μου άνοιξε την πόρτα ‘πετώντας’ και με καλωσόρισε με ένα πλατύ χαμόγελο».

Σε λίγο βρέθηκαν καθισμένες η μία απέναντι στην άλλη, κρατώντας η μία το χέρι της άλλης και αφού είπε η κυρία πολλά και ενδιαφέροντα, ξαφνικά η γερόντισσα καθισμένη στην μικρή της πολυθρονίτσα τής αποκάλυψε ωμά αλλά με λεπτό και απαλό τρόπο – άλλωστε ποτέ δεν μιλούσε σε πρώτο πρόσωπο, έλεγε συνήθως «είπε κάποιος, μου είπε κάποιος» – κάτι από την προσωπική ζωή της εν λόγω κυρίας.

Της είπε επί λέξει:
«Ξέρετε, ήρθε κάποια στιγμή μια κυρία και, αφού μιλήσαμε αρκετά και τα είπαμε ένα χεράκι, της λέγω: ‘και τι γίνεται με την μοιχεία’»;

Η κυρία αυτή ακούγοντας αυτά τα απρόσμενα λόγια κυριολεκτικά τα έχασε. Ήταν χωρισμένη και συζούσε με έναν άλλο άνθρωπο επίσης χωρισμένο και ποτέ δεν της είχε περάσει από το μυαλό ότι κάνει κάτι κακό, ότι αυτό θεωρείται μοιχεία.

Η γερόντισσα που είχε «διαβάσει» την ψυχή της καλοπροαίρετης αλλά άσχετης αυτής κυρίας, θέλοντας να την βοηθήσει και να της δώσει χρόνο να καταλάβει τι της αποκάλυπτε, σηκώθηκε αμέσως από την καρεκλίτσα της και σιωπηλή γύρισε προς την μεριά του τραπεζιού, όπου άρχισε να τακτοποιεί σε ένα βάζο τα λουλούδια που η κυρία της είχε μόλις προσφέρει:
«Η σιωπή ήταν εκκωφαντική, βαριά και αμείλικτη. Την έκοβες με το μαχαίρι. Η γλυκιά μέχρι εκείνη την στιγμή γερόντισσα ύψωσε τείχος! Πάγωσα! Αχ, σκέφτηκα, για μένα θα το λέει. Μα πάλι, πώς; Εγώ έχω χωρίσει, δεν έχω πει ποτέ ψέματα στην ζωή μου, το απεχθανόμουν. Τι συμβαίνει»;

Και ενώ η κυρία, ράκος πλέον, σκεφτόταν όλα αυτά, πριν προλάβει να την καταλάβει απόγνωση που τα άκουγε πρώτη φορά στην ζωή της να της αποκαλύπονται από αυτή την κατά τα άλλα γλυκιά μοναχή, άκουσε τα προτρεπτικά και συνάμα λυτρωτικά λόγια της γερόντισσας:
«Να πάτε να εξομολογηθείτε στον πατέρα Г.».

Η γερόντισσα, μπαίνοντας βαθιά μέσα στην καρδιά της, ένοιωσε ότι αυτός ο ιερέας θα την ανάπαυε. Αυτό το έκανε πολύ συχνά. Πρότεινε στους ανθρώπους τον πνευματικό που θεωρούσε ότι θα ανάπαυε τον συνομιλητή της.

Και, αν τελικά διαψευδόταν και δεν ήταν ο κατάλληλος, δεν κατηγορούσε κανέναν κληρικό, μόνο φρόντιζε να τους στείλει σε άλλον λέγοντας απλά: «Δεν είναι για σένα».

Και μία φορά να την επισκεπτόσουν, έμπαινε βαθιά μέσα στην ψυχή σου, σε ακολουθούσε παντού. Η κυρία Μ.Κ. συνάντησε από τότε αρκετές φορές την γερόντισσα. Τα λόγια της, η αγάπη της, η ανεκτικότητά της, η καλοσύνη της, η χαρά της, η προτροπή της να πάει να εξομολογηθεί, της χάραξαν πορεία προς το φως, προς τον Χριστό μας, αλλά τόσο ειρηνικά και απαλά που συνειδητοποίησε τα λάθη της δίχως να τρομάξει ή να απελπιστεί.

Σημειώνει με νοσταλγία και ευγνωμοσύνη:
«Σίγουρα, ήδη από την πρώτη συνάντηση με την γερόντισσα, είχα διδαχτεί όλα όσα μετά συνειδητοποίησα. Κάθε της λέξη ήταν σαν μια σταγόνα ποτιστικής βροχής σε ένα ξερό δέντρο… Ένοιωθα ότι κυκλοφορούσε το Άγιο Πνεύμα από την παρουσία της. Δεν μπορώ να εξηγήσω αλλιώς την δική μου μεταμόρφωση σε υπάκουο, αγαθό παιδάκι, εγώ γυναίκα ‘μορφωμένη’ που άκουγε αληθινά παραμυθητικά λόγια».

Η Αγία Γαβριηλία τιμάται στις 28 Μαρτίου.

Από το βιβλίο η «Γερόντισσα της χαράς, Μοναχή Γαβριηλία Παπαγιάννη», της Μοναχής Φιλοθέης, Ηγουμένης Ιερού Ησυχαστηρίου «Παναγία των Βρυούλων».

Αγία Γαβριηλία: «Και τι γίνεται με την μοιχεία»; - Pemptousia

Η Μεγάλη μεταμόρφωση. Ο ασυνείδητος(μή σκεπτόμενος) μαζικός άνθρωπος,1ο μέρος – Roberto Pecchioli

 ” Τέλος Αυγούστου δύναμη της τηλεόρασης και προγνωστική επικοινωνία

Εικόνα από τον Tommy Ingberg

Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ 

Ο ΜΑΖΙΚΟΣ ΜΗ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕΡΟΣ Ι

Τέλη Αυγούστου; δύναμη της τηλεόρασης και επικοινωνία προγνωστική. Ο Τύπος και τα ΜΜΕ είναι κατηγορηματικά: «μαυρίλα» σε δρόμους, αυτοκινητόδρομους, σταθμούς λόγω τού εντυπωσιακού αριθμού παραθεριστών - το εποχικό προσόν των καταναγκαστικών καταναλωτών διακοπών και αποταμίευσης - επιστρέφουν σπίτι τους με οχηματαγωγά, τρένα, αυτοκίνητα, αεροπλάνα. Εντυπωσιακά νούμερα, εξίσου εντυπωσιακή είναι η ικανότητα ανοχής, ταλαιπωρίας, ζέστης, υπερβολικών εξόδων, καθυστερήσεων, πολυκοσμίας, ουρών ακόμα και για παγωτό, με αντάλλαγμα λίγες μέρες διακοπών, μια μαγική λέξη που σημαίνει απουσία, έλλειψη.

Ο μαζικόςάνθρωπος βιάζεται, πειθαρχημένος, υποταγμένος στην ευπρόσδεκτη κοινωνική υποχρέωση, με ένα ανόητο χαμόγελο τυπωμένο στο πρόσωπό του, πιστωτικές κάρτες στο χέρι και την εφαρμογή για να δείχνει εισιτήρια και κρατήσεις, να συμβουλεύεται χρονοδιαγράμματα, να ξέρει τα πάντα. App-crazia ικανοποιημένη(είναι πεπεισμένος ότι είναι χαρούμενος: «διασκέδασε), ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. . Νομίζει ότι είναι χαρούμενος: «διασκέδασε», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Πάνω από όλα είναι πεπεισμένος ότι έχει επιλέξει ελεύθερα. Διαφορετικό σενάριο, την ίδια μέρα. Μια συνήθως πολυσύχναστη πλατεία σε μια πολυπληθή γειτονιά της πόλης όπου συνυπάρχουν διάφορες κοινωνικές τάξεις. Ανησυχητική έρημος: δεν είναι οι διακοπές που την έχουν αδειάσει, αλλά η πρόγνωση του καιρού. Πορτοκαλί συναγερμός, έντονες βροχές έρχονται. Δεν βρέχει, αλλά οι άνθρωποι είναι ήδη κλειδωμένοι στα σπίτια τους. Η προγνωστική δύναμη στην οποία πιστεύουμε τυφλά μας πείθει να υποχωρήσουμε μέσα σε τέσσερις τοίχους από φόβο μιας καλοκαιρινής καταιγίδας, πιθανώς παρόμοια με αυτά που βιώνουμε πάντα. Τον Αύγουστο η βροχή δροσίζει το «κόστος», το λαχανικό, στη διάλεκτο.

Τίποτα καινούργιο: νέος είναι ο φόβος, η πεποίθηση διαδόθηκε σε ενοποιημένα δίκτυα ότι η καταιγίδα θα είναι τρομερή, ασυνήθιστη. Φραγμένος στον καναπέ, ο μαζικός άνδρας περιμένει την ώρα της καταιγίδας, όπως ανακοινώθηκε με θαυμαστή ακρίβεια από τις μετεωρολογικές πληροφορίες. Για άλλη μια φορά είναι γαλήνια βέβαιος ότι τα αποφάσισε μόνος του και θεωρεί τη σχεδόν γενική αποδοχή της συμπεριφοράς του την καλύτερη απόδειξη της καλοσύνης της «επιλογής» του. Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στο λιμάνι, ένα ατελείωτο πλήθος πρώην παραθεριστών παίρνει το δρόμο της επιστροφής, επιτίθεται στον θαλάσσιο και σιδηροδρομικό σταθμό, στήν ουρά, πολλοί αφού αντιμετώπισαν την πρώτη ουρά για να φτάσουν στο αυτοκίνητο με την οικογένεια και τις αποσκευές τους στο πλοίο, τήν δεύτερη  γιά νά αποβιβαστεί και μετά ακολουθεί η  περιφερειακή οδός, ο αυτοκινητόδρομος, ένας πειθαρχημένος στρατός που ανεβαίνει στις κοιλάδες που είχε κατέβει, λίγες εβδομάδες νωρίτερα, με περήφανη αυτοπεποίθηση και ισάξιο συνωστισμό.και η ανταμοιβή που άξιζε η επιστροφή στο σπίτι παρά τήν ατελείωτη ουρά.

 

 

 

 

 

Ο μαζικός άνθρωπος έχει αδειάσει τις τσέπες του -ή μάλλον τις πιστωτικές του κάρτες-, μια βαθιά κούραση (οι διακοπές τελείωσαν, οι συνηθισμένες ουρές στην πόλη επέστρεψαν, τα πλήθη των επιβατών, όχι πια των παραθεριστών) και μια βαρετή δυσαρέσκεια για όλους τους άλλους, του οποίου το λάθος είναι ότι είχε τις ίδιες σκέψεις και γούστα με αυτόν, λαμβάνοντας τις ίδιες εξωτερικά κατευθυνόμενες αποφάσεις. Πώς τολμούν να είναι όλοι εδώ και να έρχονται σπίτι την ίδια ώρα με εμένα; Τις προηγούμενες μέρες είχε κάνει παρόμοιες σκέψεις για την πολυσύχναστη παραλία, το ορεινό μονοπάτι που φαινόταν σαν την πορεία της πόλης τα απογεύματα του Σαββάτου, τη μάταιη αναζήτηση θέσης στάθμευσης, την ουρά για τα πάντα, ακόμα και για τις τουαλέτες.

Ωστόσο, τίποτα δεν τον ώθησε να παραιτηθεί από το ιερό «δικαίωμά» του να καταναλώνει μαζικές διακοπές σε μαζικούς χώρους ανάμεσα στις μάζες. Θα μπορούσε κανείς να συμπληρώσει εγχειρίδια κοινωνιολογίας που να περιγράφουν τη συμπεριφορά του στις παραλίες, στα πιο γνωστά ορεινά θέρετρα και την άκριτη τήρηση, τη συμμόρφωση με τις συνταγές, τις προβλέψεις, τη συμπεριφορά που ήλθε από πάνω τήν τελευταία αποδεκτή και πιστή τριάδα, επιστήμη, τεχνική, προπαγάνδα. Κάθε σελίδα, ωστόσο, θα μπορούσε να περιοριστεί σε μερικές κοινές παρατηρήσεις: η αναγωγή του μαζικού ανθρώπου σε μια πειθήνια, υποταγμένη, ανόητα χαρούμενη μάζα - ο πομπώδης κάτοχος των δικαιωμάτων που περιορίζεται σε έναν καταναγκαστικό καταναλωτή - καθώς και η εκπληκτική απουσία σκέψης τής πλειοψηφίας.

Είναι τρομερά εύκολο για την εξουσία που κατέχει τα πάντα να κάνει ό,τι θέλει με τον καταναλωτή-υποκείμενο, μια πλαστική μάζα ικανή να πιστέψει και να κάνει τα πάντα, εξαρτημένη από κάθε μόδα. Πείθει σε μια στιγμή -μέσα από επικοινωνιακή δύναμη, επαναληπτικό καταναγκασμό, μίμηση- να υιοθετήσουν ιδέες, συμπεριφορές και τρόπους ζωής που επιθυμεί η κυρίαρχη τάξη. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ένα κοινωνικό ον τόσο πολύ και περισσότερο από τους προγόνους του, πεπεισμένος από τον μύθο της προόδου: περισσότερο από χθες, λιγότερο από αύριο. Καλύτερα να ξεχάσουμε το σκοτεινό παρελθόν και να κυλιόμαστε στο παρόν, αφαιρώντας μνήμη, συγκρίσεις, κρίσεις. Η νέα αλήθεια κατεβαίνει από ψηλά, αλλά μοιάζει να τυλίγει, να διαπερνά, να ρέει από όλες τις πλευρές. Είναι η υπέρτατη, εκλεπτυσμένη ικανότητα εκείνων που μας έκαναν μαζικούς, υπάκουα κοπάδια, εθελοντές υπηρέτες βέβαιους ότι δεν έχουμε άλλον αφέντη εκτός από τον εαυτό μας.

«Ο βασιλιάς είναι γυμνός!»

 

 

 

 

 

Ξέρουμε ότι προσβάλλουμε την αυτοεκτίμηση της πλειοψηφίας, βέβαιοι ότι είμαστε συνειδητοποιημένοι, ελεύθεροι, στοχαστικοί. Αλλά είναι το αντίθετο, «πρέπει να αντλούμε νόημα από τα γεγονότα». Κάποιος πρέπει να φωνάξει, όπως το παιδί στο παραμύθι του Άντερσεν, ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός. Γράψαμε ότι ο κόσμος ήταν ανάποδα πριν από τον στρατηγό Vannacci. Καλώς ήρθες στρατηγέ. Τα λόγια του περνούν λοξά ως ρητορική μίσους από τον πρόεδρο της ιταλικής δημοκρατίας, ο οποίος μιλάει στην πεθερά του για να καταλάβει τη νύφη του. Το Σύνταγμα δεν επιτρέπει το μίσος, είπε, αναφερόμενος με υπαινιγμούς στη σκέψη του Vannacci. Αλλά όχι – ο μη σκεπτόμενος άνθρωπος της μάζας αγανακτεί με εντολή – ο πρόεδρος μιλά με γενικούς όρους, είναι μια φωτισμένη, σωτήρια προειδοποίηση. Εν τω μεταξύ, ανοίγει το δρόμο για την απαγόρευση ό,τι δεν αρέσει σε ανθρώπους που τους αρέσει, μαρκάροντας σκέψεις, πεποιθήσεις, αρχές ανεπιθύμητες στη δικτατορία των κυρίων του παρόντος. Το πιο λυπηρό είναι ότι, χωρίς τις αντιπαραθέσεις από τις αντίπαλες καμπύλες στο γήπεδο των media, η πλειοψηφία δεν νοιάζεται για τίποτα: οι διακοπές, η κατανάλωση, το άμεσο ενδιαφέρον μετράνε. Το πρόβλημα δεν είναι τι σκέφτεσαι, αλλά ότι δεν σκέφτεσαι. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξένο για τον μαζικό άνθρωπο, που λατρεύει να μιλάει για ό,τι δεν ξέρει, καλύπτοντας τα κοινωνικά δίκτυα με τη φλυαρία του αναζητώντας οπαδούς (μου αρέσει, μπράβο) τουλάχιστον όσο μισεί τη λογική και τη διάκριση . Άλλωστε, το να ξεχωρίζεις -του είπαν και το πίστεψε- ισοδυναμεί με διάκριση, ένα από τα βασικά αμαρτήματα της μετανεωτερικότητας. 

Ο ανάποδος κόσμος είναι εξ ορισμού πολιτισμός και πρόοδος, κλισέ καλυμμένα με μια αύρα ιερότητας την εποχή της κατάργησης του ιερού. Ο πολιτισμός και η πρόοδος γίνονται όλο και περισσότερο χωρίς ελευθερία, μια αρχή που περιορίζεται στο καθολικό δικαίωμα να κάνει κανείς ό,τι θέλει χωρίς όρια. Καταρρίπτουν την ελευθερία κομμάτι-κομμάτι: από τις 25 Αυγούστου λειτουργεί ένας προσεκτικός έλεγχος λογοκρισίας που προωθείται από την ΕΕ (η Ευρώπη μας ζητάει!) με μπλοκάρισμα περιεχομένου και ιδιωτικές οικονομικές συνεισφορές σε ιστότοπους, μέσα ενημέρωσης, σκέψεις που δεν είναι ευπρόσδεκτες σε αυτούς τους εντολές.Το έχετε ακούσει, μαζικοί άντρες, παραθεριστές στην ουρά, πολίτες περήφανοι για τα δικαιώματά σας, στον «ελεύθερο» Τύπο, περιουσία -όπως όλα τα άλλα- των ιδιοκτητών του steam; Όχι βέβαια, το πολύ να σε έχουν καθησυχάσει: είναι ένα ευεργετικό φίλτρο ενάντια στο ψέμα και το μίσος. Μήνυμα ελήφθη, όπως λένε στην τηλεοπτική σειρά. Έτσι λέγεται, έτσι είναι? το πλήθος υπάκουο στη φωνή του κυρίου κουνάει καταφατικά, εισάγει τις πληροφορίες στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, περιμένοντας το ψέμα, συγνώμη τό νέο τό επόμενο. Η αξία αγνοείται: ο μαζικός άνθρωπος περιορίζεται στο να οικειοποιείται τα συνθήματα των άλλων και να τα κάνει δικά του με γελοία πεποίθηση. Το προοδευτικό τύμπανο του μπάσου εγκαινιάζει ήδη τη νέα σταυροφορία: δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν όλες οι ιδέες, επιτέλους. Μόνο αυτές με το αυτοκόλλητο ουράνιο τόξο. Τα υπόλοιπα, απαγορευμένα, λογοκριμένα, ταξινομημένα ως ψευδή ή ρητορική μίσους. Ο κύκλος κλείνει. Εσείς που σκέφτεστε διαφορετικά, εσείς που επιμένετε στη σκέψη, δεν έχετε καν άδικο πια: είστε κακοί, εμψυχωμένοι από τα χειρότερα συναισθήματα. Ο λόγος, η ιθαγένεια, η εργασία και η ελευθερία να αφαιρεθούν από τους κακούς: ο κόσμος ανήκει στο Καλό. Τα οποία παράγουν, καταναλώνουν, διεκδικούν δικαιώματα και μετά πεθαίνουν σιωπηλά με το χτύπημα των δακτύλων του κυρίου. Γιατί να σκεφτείτε; Αυτό είναι που απομένει από τη δυτική σκέψη. Σύντομα θα είναι ακόμα χειρότερα, στη διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης. Η διαφορά μεταξύ μηχανής και ανθρώπου θα είναι τέτοια που ο προβληματισμός και η αντίρρηση θα γίνουν το αμάρτημα του lèse majesté της τεχνολογίας. Θα καταναλώσουμε δεδομένα, πράγματα, ανθρώπους, τον εαυτό μας χωρίς να σκεφτούμε, καταλήγοντας να μισούμε τη μοναδικότητά μας, την οποία θα θεωρούμε άθλια: καταναγκαστικούς ετεροκατευθυνόμενους καταναλωτές, όχι πια ανθρώπους. H υποδουλωμένη βούληση.

Η παγίδα στην οποία έχουμε πέσει είναι να πιστεύουμε ότι η μάχη είναι μεταξύ ελευθερίας της έκφρασης και λογοκρισίας. Ο αντίπαλος διεξήγαγε τις εκστρατείες του ζητώντας την ελευθερία του λόγου. Ισχυρίστηκαν ότι ήταν υπερασπιστές της ελευθερίας, αλλά το έκαναν για να καταστρέψουν τα παλιά πρότυπα, νόρμες, ταμπού, μηχανισμούς αυτοάμυνας μιας «κανονικής» κοινωνίας, αφού όλα τα κράτη και οι κοινωνίες έχουν αναγκαστικά κανόνες, όρια, απαγορεύσεις. Ο πόλεμος που χάνουμε είναι η θανάσιμη πρόκληση μεταξύ ασυμβίβαστων συστημάτων αξιών. Για παράδειγμα, στο παρελθόν η Βίβλος μπορούσε να διδάσκεται στα σχολεία, αλλά όχι η πορνογραφία. Σήμερα μπορείτε να διαδώσετε την πορνογραφία, τη θεωρία του φύλου , την queer σεξουαλικότητα στα σχολεία , να κάνετε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι δεν υπάρχει φύση, αλλά το κοινωνικό κατασκεύασμα.

Είναι επέκταση ή περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης; Κανένα από τα δύο, είναι «απλώς» η αλλαγή παραδείγματος σύμφωνα με την ιδεολογία αυτών που διοικούν την εταιρεία. Ανησυχούσαμε για τους κανόνες, για την υπεράσπιση μιας αδύνατης ουδετερότητας διαδικασιών και θεσμών, πέφτοντας στη φιλελεύθερη παγίδα. Χάσαμε από όλες τις πλευρές: οι κανόνες θεσπίζονται από έναν νέο ηθικολογικό αυταρχισμό ντυμένο με «δικαιώματα», έτοιμο να μετατραπεί σε ολοκληρωτισμό. Democratura, η μορφή της δημοκρατίας στο κέλυφος της δικτατορίας. Σε αντάλλαγμα, μπορούμε να παντρευτούμε, να νοικιάσουμε τη μήτρα, να σκοτώσουμε μέσα στη μήτρα, να καταπιέσουμε τον εαυτό μας, τους άρρωστους, τους φτωχούς, τους καταθλιπτικούς, να παρατηρήσουμε και να ασκήσουμε βία και χυδαιότητες με ένα απλό κλικ και ένα βολικό σχέδιο τιμών.

Είναι τα "δικαιώματα"? έχουν αντικαταστήσει την τιμή, την οικογένεια, την αξιοπρέπεια, τον Θεό, τη χώρα, την κοινωνική δικαιοσύνη. Χάσαμε γενικά γιατί ο εχθρός κατάλαβε πρίν από μας ότι η ελευθερία της έκφρασης δεν σημαίνει τίποτα για όσους δεν έχουν τίποτα να σκεφτούν. Το κοπάδι δεν χρειάζεται καν να βόσκει πια: ο ιδιοκτήτης το φροντίζει. Στη ζεστασιά του σταύλου, το γεύμα μοιράζεται σε καθορισμένες ώρες. Με τη μύτη στην κούνια, με τα βασικά ένστικτα και τις ανάγκες ικανοποιημένες, σε τι χρησιμεύουν οι ελεύθερες σκέψεις και οι αντιφρονητικές λέξεις; Ειδικά από τη στιγμή που κάποιος -υπάρχει πάντα ένας επαναστάτης, ένας διαδηλωτής, ένας ταραχοποιός- θα μπορούσε να υπαινιχθεί στην εξημερωμένη πλειοψηφία ότι ο βοσκός κρατάει το κοπάδι καλά ταϊσμένο μόνο για να το πουλήσει σε καλύτερη τιμή στο σφαγείο.

Ελεύθερες σκέψεις, αβοήθητα ξεσπάσματα, η ενόχληση όσων δεν καταλαβαίνουν και δεν προσαρμόζονται. Η ψευδαίσθηση ότι κάτι ή κάποιος θα ξυπνήσει το κοπάδι που χασμουριέται και χωνεύει. Πώς θα μπορούσε ο πολιτισμός με τις περισσότερες δυνατότητες, τα περισσότερα υλικά μέσα, τις περισσότερες γνώσεις όλων των εποχών, να γίνει ο υπάκουος σκλάβος μιας ψεύτικης ελευθερίας σαν τον χρυσό της Μπολόνια; Ο μυστικισμός των δικαιωμάτων, ο μύθος της προόδου, η πνευματική ξηρότητα εξηγούν πολλά, όχι τα πάντα. Η Μεγάλη Μηχανή μεταμόρφωσης που δημιούργησε τον κόσμο, αντίθετα, εργάζεται ακούραστα για αρκετούς αιώνες.

Αξίζει, στο δεύτερο μέρος, να αναλυθούν τρόποι, ιδέες, στάδια, μηχανισμοί και πρωταγωνιστές της μεγάλης μεταμόρφωσης του «γυμνού πιθήκου» σε μη σκεπτόμενη επιθυμητική μηχανή. Έχοντας γίνει ρευστός, υγρός, ο νέος άνθρωπος παίρνει το σχήμα του δοχείου στο οποίο χύνεται: νοιάζεται μόνο  το σχέδιο του δοχείου νά είναι σαγηνευτικό, μοντέρνο, με αντίχειρες. Homo consumens ex sapiens.

Roberto PECCHIOLI

«LA GRANDE TRASFORMAZIONE. L’UOMO MASSA NON PENSANTE - PARTE PRIMA» - Inchiostronero

ΤΙ ΜΑΣ ΕΙΠΕ ΣΗΜΕΡΑ; ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΞΟΥΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ;

Μια συνήθως πολυσύχναστη πλατεία σε μια πολυπληθή γειτονιά της πόλης όπου συνυπάρχουν διάφορες κοινωνικές τάξεις. Ανησυχητική έρημος: δεν είναι οι διακοπές που την έχουν αδειάσει, αλλά η πρόγνωση του καιρού. Πορτοκαλί συναγερμός, έντονες βροχές έρχονται. Δεν βρέχει, αλλά οι άνθρωποι είναι ήδη κλειδωμένοι στα σπίτια τους. Η προγνωστική δύναμη στην οποία πιστεύουμε τυφλά μας πείθει να υποχωρήσουμε μέσα σε τέσσερις τοίχους από φόβο μιας καλοκαιρινής καταιγίδας, πιθανώς παρόμοια με αυτά που βιώνουμε πάντα.

ΑΥΤΗ Η ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΥ, ΑΝΤΙΚΑΤΕΣΤΗΣΕ ΤΗΝ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΓΕΝΝΗΣΕ ΤΟ ΚΥΜΑ ΤΗΣ ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΕΙΑΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΚΛΥΣΕ ΤΙΣ ΕΡΗΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΜΕ ΑΣΧΕΤΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥ ΑΣΚΗΤΕΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΗΔΗ ΟΙ ΜΑΖΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ. ΧΤΥΠΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, ΤΗΝ ΠΑΝ/ΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ.

ΔΥΣΕΡΜΗΝΕΥΤΟ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗΣ. Ο ΕΩΣΦΟΡΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΜΕΝΟΣ ΤΗΝ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΙΚΟΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ Ο ΜΟΝΤΕΡΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΝΟΜΙΖΕΙ ΟΤΙ ΠΟΡΕΥΕΤΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ, ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΑ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.

Ο Γέροντας Διονύσιος της Σκιάθου, Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης (†)

Ο Γέροντας Διονύσιος της Σκιάθου
Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης (†)

Πέρασαν περισσότερα από εκατό έτη από την κοίμηση του μακαρίου ιερομονάχου Διονυσίου († 1887), του φημισμένου Γέροντα της Σκιάθου, για τον οποίο ο Αλ. Παπαδιαμάντης είπε: «Εάν εγεννάτο προ του Δ’ αιώνος, θα ήτο μάρτυς, εάν μετά τον Δ’, όσιος».

Ο λόγιος και ενάρετος κληρικός Διονύσιος Επιφανιάδης, διδάσκαλος του Γένους και καθοδηγητής των διηγηματογράφων Αλ. Παπαδιαμάντη και Αλ. Μωραϊτίδη, γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1802, ημέρα Κυριακή του Πάσχα. Στη βάπτισή του έλαβε το όνομα Δημήτριος. Ήταν γιος του Επιφάνιου Δημητριάδη και της Ουρανίας Θωμά Κουμπή. Ο πατέρας του Επιφάνιος (1760 – 1827) – που ήταν τότε βοεβόδας του νησιού – ήταν γιος του προεστώτος Δημητράκη Οικονόμου, που εκοιμήθη στη μονή του Ευαγγελισμού της Σκιάθου, με το μοναχικό όνομα Δαβίδ. Ηγούμενος της μονής ήταν ο πρώτος γιός του Αλύπιος, που είχε έλθει από τα Κατουνάκια του Αγίου Όρους, όπου επί πολλά έτη μόναζε.

Από νωρίς ο Επιφάνιος αγάπησε τα γράμματα. Την αγάπη αυτή του την είχε εμπνεύσει ο καλός πατέρας του, που το 1809 του δώρησε την ιδιόκτητη μονή του Τιμίου Προδρόμου του Κρυφού, για την ίδρυση σχολείου στο νησί. Ο Επιφάνιος υπήρξε μαθητής του Στέφανου Δαπόντε, πατέρα του διάσημου Ξηροποταμηνού μοναχού Καισάριου, και του ιεροδιακόνου Νεόφυτου Καυσοκαλυβίτη, οπαδού του Κολλυβαδικού κινήματος, όταν ήταν στη Ρουμανία και είχε φύγει από καθηγητής που ήταν στην Αθωνιάδα Σχολή. Περί το 1795 συνδέθηκε με θερμή φιλία με τον εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίο, που είχε διατελέσει μαθητής της Αθωνιάδος Σχολής.

Ο Επιφάνιος μ’ ενθουσιασμό άσκησε το διδασκαλικό έργο τροφοδοτώντας την πίστη, την ελληνομάθεια και τη φιλοπατρία των υποδούλων Ελληνοπαίδων. Διακρίθηκε ως αγωνιστής στους απελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδος και ως συγγραφέας ιστορικών, φιλοσοφικών, ποιητικών και υμνογραφικών έργων. Έργα του εξέδωσαν και οι Α. Μωραϊτίδης και Α. Παπαδιαμάντης. Ο Επιφάνιος Δημητριάδης θεωρείται ένας από τους εξαίρετους διδασκάλους του Γένους.

Ο Γέροντας Διονύσιος διατήρησε το προσωνύμιο του πατέρα του «Λογιώτατος», τον οποίο προσπάθησε να ξεπεράσει στην αγάπη των Ελληνικών γραμμάτων, καθώς και τους ρασοφόρους Δαβίδ και Αλύπιο, τον παππού και τον θείο του, από τους οποίους παρέλαβε και αύξησε τον ζήλο για τη μοναχική ζωή και τη θυσιαστική λατρεία για τη μητέρα Εκκλησία, στην οποία αφιέρωσε τα τάλαντα και τις δυνάμεις του. Μορφώθηκε στα σχολεία της Κωνσταντινουπόλεως και της Πάρου, έχοντας για δασκάλους λόγιους κληρικούς και λαϊκούς. Στην Πάρο διετέλεσε μαθητής του ιεροδιδασκάλου Ηλία και του περιώνυμου ασκητή Κυριλλάκη του Κολυβά, ο οποίος τον έκειρε μικρόσχημο μοναχό και του έδωσε τ’ όνομα Δανιήλ.

Επιστρέφοντας στη Σκιάθο ο θείος του ηγούμενος Αλύπιος τον κατασταίνει δάσκαλο του νησιού. Η πρώτη αίθουσα διδασκαλίας του υπήρξε στο χώρο της σεβάσμιας μονής του Ευαγγελισμού. Αρκετοί αξιόλογοι μαθητές απήλαυσαν τη διδασκαλία του, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας τού Α. Μωραϊτίδη, που ήταν ο πρώτος εξάδελφός του. Η αδελφή του Γέροντα Διονυσίου, η Αρετίτσα, ήταν μάμμη των Αλ. Μωραϊτίδη και Αλ. Παπαδιαμάντη.

Στην Πάρο όπου ξαναπηγαίνει συσταίνει σχολείο, στο μετόχι του Αγίου Αθανασίου της μονής Λογγοβάρδας, με την ευλογία του εναρέτου ηγουμένου Φιλοθέου, που προερχόταν από το Άγιον Όρος. Με ιερό ενθουσιασμό δίδασκε τους οικοτρόφους μαθητές του, τους οποίους ασκούσε και στην προσευχή, νηστεία και αγρυπνία. Διηγούμενος τον αγώνα του στο να διαπαιδαγωγήσει και μορφώσει τους μαθητές του, στον ανεψιό του Αλ. Μωραϊτίδη, λίγες μέρες προ της κοιμήσεώς του, έλεγε: «Ακόμα τα γόνατά μου έχουν ρόζους, από τας γονυκλισίας οπού έκαμνα ενώπιον των μαθητών μου προς οδηγίαν των». Ω να είχαμε σήμερα παρόμοιους δασκάλους!…

Από την Πάρο ο Γέροντας Διονύσιος έρχεται το 1833 στο Άγιον Όρος, το οποίο θα γίνει σημαντικός σταθμός της ζωής του. Κοινοβιάζει στην αυστηρή μονή του Αγίου Παντελεήμονος. Σύντομα κείρεται μεγαλόσχημος και παρά τις εκ της ταπεινώσεώς του αντιρρήσεις του χειροτονείται ιερεύς. Διακονεί με προθυμία τη μονή του και η φήμη του δεν αργεί να ξαπλωθεί και πέραν της ιερής αθωνικής χερσονήσου.

Το 1836 καλείται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και διατελεί σύμβουλος δύο πατριαρχών, του Γρηγορίου ΣΤ’ και του Ανθίμου Δ’. Οι αντιεκκλησιαστικές πράξεις των Βαυαρών τον αναγκάζουν να επιστρέψει στην πατρίδα του, τη Σκιάθο. Η λύπη των πολλών πνευματικών του τέκνων στην Πόλη για την αναχώρησή του ήταν μεγάλη. Η παιδεία του και η αρετή του τον είχαν κάνει πολύ σεβαστό και αγαπητό σε όλους. Κάθε Σάββατο έκαμε αγρυπνία και κήρυττε τον θείο λόγο στις πολλές εκκλησίες της Βασιλεύουσας.

Από το περιοδικό “Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ”, Έκδ. Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, τ. 20 (1995), σελ. 37 (απόσπασμα).

https://www.koinoniaorthodoxias.org/gerontes/o-gerontas-dionysios-tis-skiathou/

Πατερικός: Ο Γέροντας Διονύσιος της Σκιάθου, Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης (†)