TO ΔIAMANTI TOY MHNA (4)

Με την ευκαιρία του εορτασμού των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου ο πάπας είχε συνάντηση με την αντιπροσωπεία του οικουμενικού πατριαρχείου στην οποία είπε:

Ένα κρίσιμο ζήτημα για τις σχέσεις Ανατολής και Δύσης είναι:
O ρόλος του επισκόπου της Ρώμης στην κοινωνία της εκκλησίας
κατά την διάρκεια της πρώτης χιλιετίας!

Αυτό το λεπτό ζήτημα θα αναλυθεί τον Οκτώβριο στην Κύπρο!
Στο νησί της Αφροδίτης, της θεάς του Αφρού, της Αγοραίας θεάς του έρωτα!
Γεννήθηκε από το μόριο του Κρόνου, που έτρωγε τα παιδιά του, που δεν θέλησε ποτέ του να γίνει πατέρας.
Το αληθινό σύμβολο της νέας οικουμενικής εκκλησίας!

Ποιός ήταν αλήθεια ο ρόλος του επισκόπου Ρώμης στην κοινωνία της εκκλησίας;
Ας δούμε όμως ποιος ήταν ο ρόλος του επισκόπου της Ρώμης στην δική του εκκλησία, για να απολαύσουμε το ανέκδοτο που ετοιμάζεται στην Κύπρο.

Ι. Ρωμανίδης, Ρωμηοσύνη, σελ. 48-49: Ο Κάρολος ο Μέγας εδογμάτισε την προσθήκην του Filioque εις το Σύμβολον της Πίστεως το 809. Χωρίς να ερωτηθή ο πάπας Ρώμης.
Και συνεχίζει ο Ρωμανίδης: Πάντως οι Ρωμαίοι ηγωνίσθησαν σκληρώς να διατηρήσουν το πατριαρχείον της πρεσβυτέρας Ρώμης εις την Ρωμηοσύνην μέχρι του Όθωνος του Α΄ (936-973) και την αποχώρηση από τον θρόνο της Ρώμης του τελευταίου Ρωμαίου πάπα το 1009.
Συνεχίζει ξανά στη σελ. 51: Οι δυτικοί Ιστορικοί γνωρίζουν καλώς και περιγράφουν λεπτομερώς τον αγώνα που έκαμαν οι Ρωμαίοι της πρεσβυτέρας Ρώμης να διατηρήσουν την ρωμαϊκότητα της μικράς τότε επταμελούς Ιεράς συνόδου των και του θρόνου του πάπα! Ένας αγώνας που κράτησε από το 754 μέχρι το 1009.

Ο πάπας έκανε αγώνα επιβιώσεως χάνοντας τελικά την μάχη από τους Γερμανούς, για ποιόν ρόλο κοινωνίας μιλάμε;! Τρελλά πράγματα!

Ας δούμε τι λέει και ο σύγχρονος ιστορικός της θεολογίας κ. Γιανναράς, στο βιβλίο του “Ενάντια στη θρησκεία” σελ. 247: Πρώτοι οι Φράγκοι φιλοδόξησαν να αυτονομηθούν από την ελληνορωμαϊκή «οικουμενικότητα». Να συστήσουν μια γερμανική «οικουμένη» με δικό της εκκλησιαστικό – ενοποιητικό θεσμό: Ένα εθνοφυλετικά καθορισμένο πατριαρχείο. Η αντίσταση της λατινικής Ορθοδοξίας, από τον 9ο έως τον 11ο αιώνα, καθυστέρησε την ολοκλήρωση αυτής της επιδίωξης. Όταν για πρώτη φορά αναδείχθηκε Φράγκος επίσκοπος Ρώμης (1014) ο δρόμος για τη γερμανική «οικουμένη» ήταν ανοιχτός – η αυτονομία της έγινε μαχητικά οριστική με το Σχίσμα του 1054.

Για ποιόν ρόλο του πάπα την πρώτη χιλιετία μιλάμε; Για ποιο αναγνωρισμένο πρωτείο; Απλώς ο Γερμανός πάπας θέλει να ολοκληρώσει την γερμανική «οικουμένη»! Περιμένει κανείς διάλογο από μέρους του σημερινού πάπα; Δεν γνωρίζουμε μήπως πως του απεγγέλθη κατηγορία από την Αμερικάνικη δικαιοσύνη για παρεμπόδιση στην απόδοση δικαιοσύνης; Δεν γνωρίζουμε πως διέφυγε της δικαιοσύνης σαν αρχηγός κράτους; Εμπόδιζε δε την απόδοση δικαιοσύνης, πού; Στο μεγαλύτερο σκάνδαλο ομοφυλοφυλίας που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότης! Ένα οργανωμένο έγκλημα από το Βατικανό! Και τί έγιναν τα ανθρωπόμορφα τέρατα, οι ιερείς του πάπα; Πήραν μετάθεση! Ο πάπας είναι αλάθητος. Ο ίδιος ο μυθικός ΚΡΟΝΟΣ που τρώει τα παιδιά του!

Κύριε ελέησον την τρέλλα μας!

Αμέθυστος

Το μνημόσυνο της ημέρας

Μάικλ Τζάκσον

Γεννήθηκε άνθρωπος και πέθανε καρτούν!

ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ: Αμφιβολία για το «όρο» πρόσωπο και δημιουργία της «έννοιας» πρόσωπο.

Πηγές της Νεωτερικής θεολογίας (Χ)

Οι Λατίνοι δεν μπήκαν στο κόπο να εμβαθύνουν την «έννοια» η οποία θα έπρεπε να συσχετιστεί με τον «όρο» Persona, αυξάνοντας τοιουτοτρόπως όλα όσα είχαν κατακτήσει με τον Τερτυλλιανό, στον νέο ορίζοντα που άνοιξε το «ομοούσιος» της Νίκαιας. Αυτό το έλλειμμα, που άρχισε να γίνεται ορατό στο Τριαδικό δόγμα, έγινε οφθαλμοφανές στην Χριστολογία. Διότι ένα πράγμα είναι να απαριθμήσουμε με τον όρο πρόσωπο τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, εντελώς άλλο πράγμα είναι να κατανοήσουμε την ενσάρκωση η οποία επραγματοποιήθη στην ενότητα ενός προσώπου, άλλο πράγμα είναι επιπλέον να κατανοήσουμε ποια περιεχόμενα περιγράφονται με τον όρο πρόσωπον και στην Αγία Τριάδα και στον Χριστό. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε πως πολλά πρόσωπα είναι μόνον μία ουσία, του Θεού; Πώς μπορούμε δε αμέσως μετά να κατανοήσουμε πως δύο ουσίες, η θεία και η ανθρώπινη, συναποτελούν μόνον ένα πρόσωπο, το πρόσωπο του Κυρίου;

Μια κάποια απάντηση δόθηκε στη Δύση κατ’ αρχάς από τον Βοήθιο στον έκτο αιώνα και τελειοποιήθηκε στην Σχολαστική θεολογία, παρότι ανάμεσα στον τέταρτο και τον πέμπτο αιώνα ο Αυγουστίνος είχε προσφέρει εκείνα τα στοιχεία που επέτρεπαν στον όρο Persona να αποκτήσει μια τόσο πολύτιμη σημασία, η οποία διατηρείται ακόμη μέχρι σήμερα!

Στο ξεκίνημα του De Trinitate, o Αυγουστίνος αναγγέλλει την ισότητα και την ενότητα της ουσίας (substanzia ή essentia) και μόνον σε μια δεύτερη στιγμή την διάκριση των προσώπων στον Θεό. Στο τέλος δε του ιδίου βιβλίου, το οποίο ξεχειλίζει από θρησκευτικό πάθος, στρέφεται και προσεύχεται στην Αγία Τριάδα σαν σε ένα μοναδικό «υποκείμενο», ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο «εσύ»!

Ο «εννοιολογικός κόπος» θα συγκεντρωθεί γύρω από την εναρμόνιση της ενότητος της ουσίας με την τριάδα των προσώπων. Η ερώτηση γύρω από την οποία γυρίζει ολόκληρο το De Trinitate είναι η εξής: Πώς είναι δυνατόν να ομολογήσουμε τη διάκριση χωρίς να εισάγουμε την πολλαπλότητα στον θεό;

Την ίδια στιγμή βεβαίως η «οικονομία» της Σωτηρίας και η «ιστορία» του Χριστού παραμένουν στην σκιά. Ο,τιδήποτε θα μπορούσε να μειώσει το δόγμα του ΕΝΟΣ εγκαταλείπεται. Προηγείται απολύτως κάθε προσπάθειας ο μονοθεϊσμός και η εξασφάλισή του.

Μέσα σε αυτή την πίεση ο Αυγουστίνος επινοεί την κατηγορία της σχέσης για να εξασφαλίσει την εσωτερική ζωή της Τριάδος. Η Σχέση αντισταθμίζει το απόλυτο της ουσίας με το σχετικό, το οποίο δείχνεται ήδη με τα ίδια τα ονόματα, δηλαδή του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Ξεκινά λοιπόν την έρευνά του τονίζοντας πως στη συνηθισμένη του χρήση ο όρος persona είναι απόλυτος, δεν είναι σχετικός. Παραπέμπει περισσότερο στην ουσία παρά στη σχέση. Persona ορίζει ένα ανθρώπινο άτομο στην μοναδικότητά του και στην μοναξιά του. Δεν είναι ο πλέον κατάλληλος όρος για να χαρακτηρίσει την Τριάδα. Διότι κατά τον Αυγουστίνο τα ονόματα της Αγίας Τριάδος που μας αποκαλύφθηκαν είναι σχετικά! Πατήρ και Υιός φανερώνουν αμέσως μια αμοιβαιότητα: δεν υπάρχει Πατήρ χωρίς Υιό και αντίστροφα, παρότι το Πνεύμα δεν φανερώνει την σχέση με τόση καθαρότητα, όσο το άλλο όνομα του τρίτου προσώπου, της Αγίας Τριάδος, αυτού του «δώρου».

Έτσι το πρόσωπο του Πατρός π.χ. είναι κατά τον Αυγουστίνο η ίδια η ουσία του Πατρός αλλά η ουσία του Πατρός είναι ο ίδιος ο Πατήρ όχι επειδή είναι «Πατήρ» αλλά επειδή «είναι». Το πρόσωπο του Πατρός λοιπόν δεν είναι παρά ο ίδιος ο Πατήρ. Δεν έχει μεγάλη εμπιστοσύνη λοιπόν στον όρο πρόσωπο. Επειδή σημαίνει «ατομική ουσία» και επειδή δεν μεταφέρεται εύκολα στην σχεσιακή πραγματικότητα της Αγίας Τριάδος.

Κάποια στιγμή βεβαίως δια χειρός Θωμά Ακινάτη, το πρόσωπο θα συνδυαστεί τόσο καλά με την σχέση που θα μπορεί και να αντικαθιστά το ένα το άλλο στην κοινή τους έννοια. Ο Ακινάτης θα δηλώσει ευθαρσώς πως το πρόσωπο στον θεό δεν είναι «σχετικό» αλλά είναι μια πραγματική και αυτόνομη σχέση. Ο όρος πρόσωπο ορίζει την σχέση «όχι όμως με τον τρόπο της σχέσης, αλλά με τον τρόπο της ουσίας» (Summa Theol. I, q.29, a.4, ad.1).

Εάν λοιπόν η «άπειρη διαφορά ποιότητος» του προσώπου, όπως υπάρχει στον θεό και όπως πραγματοποιείται στον άνθρωπο εξαρτάται μόνο από το γεγονός ότι στον θεό είναι μια σχεσιακή πραγματικότης ενώ στον άνθρωπο είναι μια πραγματικότης απόλυτη, ξεχωριστή, μοναχική, τότε ο Αυγουστίνος δεν είναι εντελώς αθώος για την μοναξιά του cogito το οποίο η σύγχρονη σκέψη θα θεωρήσει καταστατικό του ανθρωπίνου προσώπου. Δεν θα μπορούσε όμως το πρόσωπο ακόμη και στον άνθρωπο να είναι ουσιωδώς σχεσιακό ακόμη και αν είναι ποιοτικώς διαφορετικό από τις σχέσεις που υπάρχουν στον θεό;

Μ’ αυτό το ερώτημα ο Αυγουστίνος διαστέλλει τα όρια του ανθρωπίνου πνεύματος. Όσα χάνει από την «οικονομία» τα κερδίζει στην ανακάλυψη της εσωτερικότητος. Πριν από τον Αυγουστίνο οι αναλογίες που χρησιμοποιούντο για να γίνουν κατανοητά η Γένηση του Υιού και η Εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος αποτελούσαν μέρος της κοσμικής εμπειρίας. Το φως με την λάμψη του και η ακτίνα, η φωτιά με την φλόγα και την θερμότητα, το δένδρο με τις ρίζες και το φρούτο. Αυτό το κοσμολογικό μοντέλο αντικαθιστά ο Αυγουστίνος με το ανθρωπολογικό. Για την κατανόηση της θείας ζωής ο Αυγουστίνος προτιμά την εσωτερική ζωή του ανθρώπου. Προτιμά να σκύψει και να κοιτάξει μέσα στα βάθη του ανθρωπίνου πνεύματος και εδώ να βρει την εικόνα της τριάδος. Μ’ αυτόν τον τρόπο θεός και άνθρωπος, πρόσωπο και συνείδηση συσφίγγονται από τον Αυγουστίνο όσο δεν είχε ξαναγίνει πριν απ’ αυτόν!

Με τον Αυγουστίνο λοιπόν εμφανίζεται στην Ιστορία μια καινούργια έννοια του ανθρώπου. Αυτή η ανθρωπολογική στροφή συνδυάζεται με την ανάλυση της συνειδήσεως στο De Trinitate και με την θεολογική στροφή που αντιπροσωπεύει αυτό το βιβλίο. Όταν μετά από αιώνες, αυτή η έννοια θα ανθίσει στο καρτεσιανό cogito, όταν δηλαδή πρόσωπο θα σημάνει πλέον αυτοσυνειδησία, η κληρονομιά του Αυγουστίνου θάχει προκαλέσει τα πιο εκπληκτικά αποτελέσματα. Ερευνώντας μέσα στην δομή της ψυχής την εικόνα της Αγίας Τριάδος, δεν θεμελίωσε μόνον το θεολογικό δόγμα της σχέσης και εκείνο του Λόγου, δεν πρόσφερε στον Μυστικισμό τους τρόπους έκφρασης με τους οποίους μπορούσε να εκφράσει τις εμπειρίες του, αλλά απεκάλυψε μια εσωτερικότητα η οποία από τον Καρτέσιο στον Πασκάλ, από τον Κίρκεγκαρντ στον Χούσσερλ θα προσπαθεί, ακολουθώντας τον δάσκαλό της, να αποκαλυφθεί με την σειρά της!

Αμέθυστος

Η ΕΝΔΟΞΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ "ΠΡΟΣΩΠΟΥ" ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΜΑΣ

Στις πηγές της νεωτερικής θεολογίας (IX)

Αφού προσπαθήσαμε να δούμε με την βοήθεια του Prestige τα καίρια σημεία στην διαμόρφωση της θεολογίας της Αγίας Τριάδος της Ανατολής, θα προσπαθήσουμε να δούμε, με συντομία, τα ίδια σημεία που επέδρασαν στην διαμόρφωση της θεολογίας της Δύσεως και πιο συγκεκριμένα την αυτόνομη πορεία της έννοιας του προσώπου, που γράφει Ιστορία μέχρι στις μέρες μας. Θα χρησιμοποιήσουμε μερικά αποσπάσματα από το κείμενο του ANDREA MILANO, "Η τριάδα
των θεολόγων και των φιλοσόφων".

ΟΙ ΚΑΠΠΑΔΟΚΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

Ο όρος υπόστασις, στην τριαδολογία, εισέρχεται για πρώτη φορά με τον Ωριγένη. Κατά τον Ωριγένη ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι τρία πράγματα, διακεκριμένα ως προς την ουσία, το υποκείμενον και ως προς την υπόσταση. Εμφανίζεται λοιπόν στα κείμενα του Ωριγένη μία Αγία Τριάδα με τρεις υποστάσεις αλλά ιεραρχημένη σε μειωτικούς αναβαθμούς. Η "θεολογία" του Ωριγένη δημιούργησε τεράστια προβλήματα από τα οποία χρειάστηκε να ελευθερωθεί στην συνέχεια η πατερική θεολογία, όπως αυτό που (άγνωστο σχεδόν σε μας αναδύεται ανεμπόδιστα στις μέρες μας από τον κ. Ζηζιούλα) συνδέει την αιώνια Γένηση του Υιού με την ιδέα της αιώνιας (ab aeterno) Δημιουργίας του κόσμου.

Ενώ λοιπόν στην Ανατολή η θεολογία, με την επιρροή του Ωριγένη βασίστηκε στη διάκριση των τριών υποστάσεων, στη Δύση θεωρούσαν λάθος την διάκριση προτιμώντας την Μοναρχία, την ενότητα.

Στα σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαφωνία, η οποία προκάλεσε σιγά-σιγά και το οριστικό ρήγμα, μια γλωσσική ανεπάρκεια των Ρωμαίων. Η Ελληνική λέξις υπόσταση μεταφραζόταν σαν Substantia (ουσία), αλλά παρότι δεν είναι μακριά σαν σημασία από την υπόσταση, μετά τον λόγο του Τερτυλλιανού για ενότητα ουσίας της Αγίας Τριάδος, unitas substantiae, δεν μπορούσαν πλέον στη Δύση να μην σκανδαλίζονται κάθε φορά που άκουγαν να μιλάνε για τρεις substatiae στον θεό!

Πίσω στην Ανατολή τώρα ξανά, μέσα από την θεολογία του Ωριγένη, ξεπηδούσε ο Άρειος. Για τον οποίο η υπόσταση ήταν ισάξια της ουσίας όπως και για τον Ωριγένη. Για να διατηρήσει δε την διάκριση των υποστάσεων σκέφτηκε πως οι υποστάσεις έχουν μειωτική Ιεραρχία. Έτσι μόνον η υπόσταση του πατρός είναι θεός ενώ οι άλλες δύο είναι κτίσματα, δημιουργήματα του πατρός. Μέσα σ' αυτό το κλίμα επιβάλλεται το ομοούσιος στην Σύνοδο της Νίκαιας στα 325. Και παρόλα αυτά ακόμη και στην Νίκαια η υπόστασις συνέχιζε να θεωρείται συνώνυμο της oυσίας.

Με τον Μ. Βασίλειο η υπόστασις αρχίζει να διαφοροποιείται από την ουσία, ώσπου στην Σύνοδο της Κων/πόλεως στα 381, λήγει και η ταυτότης των δύο όρων. Ουσία σημαίνει πλέον το ουσιώδες ή την ουσία του Μοναδικού Θεού και υπόστασις την ιδιαίτερη ύπαρξη ή τον τρόπο υπάρξεως των Τριών της Iδίας Τριάδος. Διότι η ουσία ως προς την υπόσταση είναι όπως το κοινό ως προς το ιδιαίτερο.

Ο Μ. Βασίλειος τονίζει πως οι θείες υποστάσεις δεν δημιουργούν μια ομαδική ενότητα, αλλά μια ενότητα oυσίας. Ο Μ. Βασίλειος επέλεξε τον όρο υπόστασις διότι, λόγω και της ετυμολογίας και λόγω της φιλοσοφικής πυκνότητος, έδινε την δυνατότητα να περιγράψουμε την ύπαρξη ενός ουσιαστικού όντος!

Εξασφαλίζοντας λοιπόν την ορθοδοξία οι Καππαδόκες, έθεσαν ταυτόχρονα και τις ιστορικές και νοητικές προϋποθέσεις της αναπτύξεως της ανθρωπολογίας. Δηλαδή της αυτοκατανοήσεως του ανθρώπου σαν πρόσωπο, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν του αποκεκαλυμμένου Θεού και δωρισμένο ξανά στον άνθρωπο στον Ιησού της Ναζαρέτ. Ο άνθρωπος δεν μπορεί πλέον να είναι ένα απλό μέλος μιας ολότητος (το όλον, το παν, τα πάντα), ένα μέρος που λύεται και διαλύεται στο σύνολο των πραγμάτων, μια φευγαλέα στιγμή μιας άπειρης κοσμογονίας, αλλά αυθύπαρκτο υποκείμενο, μοναδικό και ανεπανάληπτο, μέσα σε μια Ιστορία σωτηρίας ή καταδίκης, της οποίας το Σύμπαν είναι μόνον θέατρο και συνθήκη.

Ο άνθρωπος μπορεί τώρα πια να είναι πρόσωπο!

Αμέθυστος

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΜΕΤΑΛΛΑΣΕΤΑΙ ΣΕ ΠΙΣΤΗ

Το Πατριαρχείο Κων/πόλεως ετοίμασε μια καινοφανή και κενοφανή “διδασκαλία” πως το ΠΡΩΤΕΙΟ είναι θέμα πίστης και όχι διοικήσεως ή τρέλας ή δαιμονισμού, όπως το καταλαβαίνουμε όλοι εμείς οι υπόλοιποι! Με τις λέξεις κατανοείται και απωθείται αμέσως, όμως τί περιεχόμενο έχει η συγκεκριμένη “διδασκαλία”, ποιος είναι ο τρόπος υπάρξεώς της; Και το ανακαλύψαμε! Ακούστε!!

Αποσπάσματα από άρθρο του κ. Ζηζιούλα, στο περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου “Διάβαση” και στο 54ο τεύχος του (Μαρτίου – Απριλίου 2005), με θέμα: “Ο επίσκοπος ως προεστώς της Θείας Ευχαριστίας”.

«Η επισκοπική προεδρεία της Θείας Ευχαριστίας [ο Έλληνας αν δεν γίνει κάπου πρόεδρος δεν αναπαύεται] είναι το κύριο και κατ’ εξοχήν έργο του Επισκόπου... Έτσι ο Επίσκοπος έχει ως κύριον έργον του πρωταρχικόν να ηγείται της Θείας Ευχαριστίας, όλα τα άλλα έργα του είναι δευτερεύοντα. [Τοιουτοτρόπως μπορούμε να λύσουμε και τα προβλήματά μας! Καθώς το μόνο που λείπει στην Ελλάδα είναι ένας αληθινός ηγέτης, νομίζω μπορούμε να εκμεταλλευθούμε το φυτώριο των Επισκόπων. Όπως εξάλλου και ο Χριστόδουλος προσπάθησε να ανοίξει τον δρόμο.]

Ο Επίσκοπος εικονίζει, ως προεστώς της Εκκλησίας, “τον Βασιλέα Χριστόν όπως θα έλθει στη Βασιλεία του”, με λαμπρότητα και ακτινοβολία! [Η άκρα ταπείνωσις ήταν πάντοτε το πρόβλημα των ανθρώπων. Γι' αυτό εξάλλου και Τον σταυρώσαμε! Πώς το φαντάζεται ο κ. Ζηζιούλας!; Ότι ο χρυσός και τα σμύρνα είναι αντάξια του Κυρίου; Δεν είναι τα δώρα των μάγων; Πότε θα μάθει πως μόνον ο ταπεινός άνθρωπος είναι αντάξιος του Κυρίου; Τί διδάσκει ο Επίσκοπος; Κατευθείαν την κενοδοξία;]

Πάντως, εφ’ όσον “ο Επίσκοπος είναι εικών του Χριστού [όχι τύπος], δεν μπορούμε να παρακάμψουμε την εικόνα του και να πάμε απευθείας στο πρωτότυπο... Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να προσευχόμαστε απ’ ευθείας στον Χριστό, αλλά πρέπει να παρεμβάλλεται η εικόνα του Επισκόπου”. [Δεν είναι λοιπόν ούτε εις τύπον ούτε εις τόπον! Είναι πανταχού παρών. Έχει μόνιμη την χάρη, αμετακίνητη. Είναι κατ' ουσίαν Χριστός, αυτός που υποτίθεται απεχθάνεται την ουσία και την Φύση και τα κατήργησε ακόμη και από την Αγία Τριάδα. Τώρα κατανοούμε ότι τα ήθελε για πάρτη του! Η εικών του κ. Ζηζιούλα δεν παραπέμπει σε κάποιο πρωτότυπο! Το άκρων άωτον της δεισιδαιμονίας! Μόνον στα τότεμ και στα ταμπού του Φρόϋντ μπορούμε να βρούμε ικανοποιητικές απαντήσεις! “Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον”. Η πιο δύσκολη, η πιο ακανθώδης εντολή!]

“Εάν η επικοινωνία μας με τον Θεό παρακάμπτει τον άνθρωπο (Επίσκοπο), τότε η επικοινωνία αυτή πραγματοποιείται μέσω της φαντασίας”. [Στην αθεολογία του κ. Ζηζιούλα το μοναδικό περιεχόμενο της πίστης της νέας εκκλησίας είναι ο πρώτος!]»


Πόσες φορές εμείς οι δυστυχείς Έλληνες δεν έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με τέτοιους παράφρονες υπαλλήλους του Δημοσίου, οι οποίοι ερμηνεύουν τις διατάξεις τους κατά γράμμα και βασανίζουν αυτούς που η εξυπηρέτησή τους είναι ο σκοπός της εργασίας τους, στήνοντας την κόλαση της γραφειοκρατίας; Δεν έχουν τίποτε δικό τους να βάλουν στους κανόνες και τις διατάξεις. Είναι εικόνες! Ούτε και πρέπει, από φιλανθρωπία, να απαιτούμε κάτι παραπάνω, λίγη ανθρωπιά!
Γιατί το είναι και όχι το τίποτα; Ρωτούσε ο δάσκαλος της εποχής μας! Επειδή το τίποτα είναι ο τρόπος υπάρξεως της κολάσεως, μεγάλε στοχαστή, δεν θέλει και πολύ μυαλό!

Αμέθυστος

Στις αρχαίες πηγές της Νεωτερικής Δυτικής και "Ορθοδόξου" θεολογίας (VIΙI)

Περιχώρησις

Τέλος των αποσπασμάτων από το βιβλίο του G. Prestige.

Μαζί με τα προβλήματα του Μονοφυτισμού προέκυπταν και προβλήματα τριθεϊσμού. Πρωταγωνιστής του τριθεϊσμού στην διάρκεια του έκτου αιώνος υπήρξε ο Φιλόπονος. Ο τριθεϊσμός του βασιζόταν στις διδασκαλίες του Κυρίλλου. Διέκρινε αποφασιστικά το γενικό νόημα και το ειδικό της Φύσεως, σύμφωνος κατ’ αρχάς με την παράδοση. Στην πρώτη της σημασία γράφει πως είναι μια αφαίρεση. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς δεν υπάρχει καθ’ εαυτή: υπάρχει μόνον εφόσον είναι ενσωματωμένη σε μια Ιδιαίτερη Φύση, δηλαδή σε μια πραγματική περίπτωση. Γι’ αυτό συνεπέρανε, η Φύσις είναι το ίδιο πράγμα με την υπόσταση και η ύπαρξη μιας φύσεως υποχρεώνει και την ύπαρξη μιας αντίστοιχης υποστάσεως. Εάν λοιπόν δεχθούμε πως ο Χριστός είχε δύο Φύσεις, αναγκαίως θάπρεπε να έχει και δύο υποστάσεις, αλλά καθότι άτοπο, συμπεραίνεται πως ο Κύριος είχε μόνον μία Φύση. «Μία και μοναδική Φύσις ενσαρκωμένη του Θεού Λόγου».

Η απάντηση δόθηκε όπως είδαμε ήδη από τον ψευδο-Κύριλλο, ο οποίος όχι μόνον ξαναοδηγεί την θεολογία στην αληθινή και συγκεκριμένη θεολογία της ταυτότητος της ουσίας αλλά της προσφέρει και έναν πολύτιμο όρο για να εκφράσει την αμοιβαία διείσδυση των τριών προσώπων του ενός μέσα στο άλλο. Την περιχώρηση! Στα Λατινικά circumincessio.

Αυτή η ίδια η διδασκαλία περί περιχωρήσεως των προσώπων ήταν αρχαία και στην πραγματικότητα περιέχεται ήδη στην διδασκαλία της ταυτότητος της ουσίας η οποία εκφράζεται σε καθένα από τα πρόσωπα. Υπονοείται εξάλλου στην ανάπτυξη της ιδέας σύμφωνα με την οποία αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ψυχολογικό κέντρο του θεού πρέπει να αναζητηθεί στην κοινή ουσία παρά στα πρόσωπα! Ιδέα η οποία εκφράζεται όταν ομολογούμε την μοναδικότητα της θελήσεως και ενέργειας.

Μ’ αυτή την έννοια επίσης και ο Μ. Αθανάσιος σημειώνει πως ο Υιός είναι πανταχού παρών επειδή είναι μέσα στον Πατέρα και ο Πατήρ είναι μέσα στον Υιό. Κάτι που δεν ισχύει για τα κτίσματα, τα οποία μπορούν να βρίσκονται μόνον σε μέρη ξεχωριστά και συγκεκριμένα!

Η καλύτερη έκθεση αυτών των ιδεών βρίσκεται στο περί Αγίας Τριάδος του Ιλαρίωνος, ο οποίος σπούδασε την θεολογία στην Ανατολή! Στο De Trinitate 3.1, γράφει πως φαίνεται αδύνατον ένα αντικείμενο να είναι ταυτόχρονα μέσα και έξω από ένα άλλο ή ότι τα θεία πρόσωπα μπορούν να συμπεριλάβουν το ένα το άλλο έτσι ώστε το ένα να τυλίγει σταθερά το άλλο και να είναι ταυτόχρονα σταθερά τυλιγμένο από το άλλο. Η ανθρώπινη νοημοσύνη δεν θα κατορθώσει ποτέ της να κατανοήσει πλήρως ένα τέτοιο παράδοξο αλλά μπορεί να αναγνωρίσει την σπουδαιότητά του. «Αυτό που είναι ακατανόητο στον άνθρωπο, μπορεί ο Θεός να είναι». Ο λόγος του παραδόξου οφείλεται στην ειδική Φύση του Θεού. Ο Πατήρ πάνω απ’ όλα είναι έξω και μέσα σε όλα τα πράγματα, ο Πατήρ περιέχει τα πάντα και δεν περιέχεται από κανένα. Ο Υιός είναι το τέλειο Γένος ενός τέλειου Πατέρα, γι’ αυτό και οι ποιότητες που υπάρχουν στον Πατέρα είναι η πηγή εκείνων με τις οποίες είναι προικισμένος ο Υιός, η ολότης της θεότητος είναι μέσα στον Υιό και ο καθένας είναι με την σειρά του μέσα στον άλλον, διότι όπως ο Πατήρ είναι τέλειος σαν Αγέννητος έτσι και ο Υιός είναι τέλειος σαν Μονογενής.

Σε ένα άλλο σημείο (De Trin. 9.69) ξεκινώντας από τον ορισμό του Μ. Αθανασίου, του Υιού σαν εικόνος, υπογραμμίζει την ιδέα πως αυτός ο ορισμός ισχύει και στις δύο διευθύνσεις: όπως ο Πατήρ εικονίζεται στον Υιό, έτσι και ο Υιός εικονίζεται στον Πατέρα.

Στον Ιλάριο λοιπόν εμφανίζεται η ιδέα ξεκάθαρα πως τα πρόσωπα της θεότητος "περιέχονται" το ένα μέσα στο άλλο.

Οι πατέρες του τετάρτου αιώνος είχαν υπογραμμίσει με δύναμη το γεγονός πως ο Πατήρ είναι μέσα στον Υιό και ο Υιός στον Πατέρα και το Πνεύμα και στα δύο μαζί! Η γλώσσα που χρησιμοποιείτο ήταν της Αγίας Γραφής, ώσπου ο Μ. Βασίλειος στο (περί του Αγίου Πνεύματος, 63) κάνει ένα βήμα μπρος, παρότι ανακριβές, χρησιμοποιώντας την έκφραση "συνείναι" για να περιγράψει την περιχώρηση! Αντί του παραδοσιακού "ενείναι", για να περιγράψει τις σχέσεις των θείων προσώπων.

Παρόλα αυτά η πρόθεση "εν, μέσα" και όχι "συν, μαζί" επειδή ήταν βαθειά ριζωμένη στην Αγία Τριάδα και στην παράδοση επικράτησε τελικώς παρά το αρχικό λάθος του Μ. Βασιλείου, ώσπου φτάνουμε στον Κύριλλο ο οποίος επέμεινε ιδιαιτέρως στην ενότητα των προσώπων. Ομολογεί (θησαυρός, 32, 284Ε) ότι ο Υιός κατέχει μία μοναδική ουσία με τον Πατέρα και έτσι κατοικεί (ενυπάρχει) στην ταυτότητα της Φύσεως με (προς) αυτόν που τον Γένησε.

Αλλού γράφει πως επειδή ακριβώς ο Υιός ανήκει στην ουσία του Πατρός φορεί ολόκληρον τον Πατέρα στον εαυτό του και είναι και ο ίδιος ολόκληρος μέσα στον Πατέρα. Αυτή η σχέση είναι συνέπεια της ταυτότητος της ουσίας. (Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε σιγά-σιγά πως η θεολογία του κ. Ζηζιούλα η οποία μιλά για την ετερότητα των θ. Προσώπων δεν κατάγεται από την Ορθοδοξία). Ο Κύριλλος προσθέτει ακόμη πως η Αγία Τριάδα είναι περιπεπλεγμένη (αναπλέκεσθαι δι’ εαυτής) και σχηματίζει μια μοναδική θεότητα μέσω της ταυτότητας της Ουσίας, διότι μόνον η θεία Ουσία είναι το απόλυτο Αγαθό.

Ο Γρηγόριος Νύσσης όμως αναπτύσσει με εκπληκτικό τρόπο αυτή την ιδέα! Εάν ο Πατήρ είναι τέλειος και καλύπτει τα πάντα, τί άλλο μπορεί να χωρέσει τον Υιό, που είναι και αυτός τέλειος; Ο Πατήρ και ο Υιός λοιπόν είναι χωρητικοί ο ένας στον άλλον και έτσι περιέχονται ο ένας στον άλλον, είναι ίσοι και ως προς την έκταση και την επέκταση.

Ο ένας περιέχεται από τον άλλον όχι όμως όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους, όπου η ουσία που περιέχει έχει έναν κενό χώρο μέσα στον οποίο περιέχει, χωρεί την περιεχόμενη ουσία (όπως δίδαξε ο Γερμανικός Ιδεαλισμός επηρεασμένος από τον Βουδισμό και έφτασε να μιλήσει για το τίποτα ή το κενό μέσα στον Θεό). Κάθε πρόσωπο λοιπόν είναι ουσιωδώς μέσα στο Άλλο. Το όνομα που δόθηκε σ' αυτή την συγκατοίκηση των προσώπων είναι λοιπόν η περιχώρησις!

Μέχρι τότε είχε χρησιμοποιηθεί μόνον στην Χριστολογία και δεν είχε την σημασία που απέκτησε περιγράφοντας τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος τα οποία αλληλοπεριέχονται! Είχε εμφανιστεί η λέξη περιχώρησις και στον Γρηγόριο τον Θεολόγο ο οποίος στην ομιλία 18, 42 γράφει πως η ζωή και ο θάνατος, παρότι είναι τα πλέον αντίθετα από τα πράγματα που υπάρχουν, είναι παρ' όλα αυτά αμοιβαία και καταλήγουν το ένα μέσα στο άλλο! Η ζωή προέρχεται από την φθορά και μέσω της φθοράς οδηγεί στην φθορά. Ο θάνατος μας ελευθερώνει από τα γήινα κακά και πολύ συχνά μας οδηγεί σε μια ανώτερη ζωή!

Η λέξη περιχώρησις είναι σύνθετη και προέρχεται από το χωρέω που σημαίνει τόσο “πηγαίνω”, προχωρώ, όσο και “περιέχω”. Είχε χρησιμοποιηθεί από πολύ παληά για να δείξει πως ο Θεός εμποτίζει, διαπερνά την ύλη!

Ανήκει ξανά στον ψευδο-Κύριλλο η έμπνευση να χρησιμοποιήσει τον όρο περιχώρησις μ’ αυτή την σημασία στην Αγία Τριάδα, όπου εφαρμόζει τέλεια, ενώ στην Χριστολογία άφηνε πολλά κενά, λόγω των διαφορετικών φύσεων! Εκφράζει τέλεια την ενότητα των τριών προσώπων του Θεού. Όπως είναι φανερό οι δύο όροι ουσία και υπόστασις είναι απολύτως απαραίτητοι για το δόγμα της Αγίας Τριάδος όπως επίσης είναι και απολύτως συγκεκριμένοι. Που σημαίνει πως το δόγμα για να είναι ολοκληρωμένο πρέπει να μπορεί να δίνει την ενότητα είτε από τον ένα όρο είτε από τον άλλο. Από το μέρος της ουσίας και της ταυτότητος της ουσίας η ενότης φανερωνόταν ξεκάθαρα και ο Μονοθεϊσμός δεν κινδύνευε. Από την μεριά των υποστάσεων όμως ο κίνδυνος του τριθεϊσμού παραμόνευε!

Έτσι ο ορισμός που θα εξασφάλιζε από τον τριθεϊσμό βρέθηκε με την βοήθεια της περιχωρήσεως. Τρία πρόσωπα τα οποία κατοικούν το ένα μέσα στο άλλο με μια μοναδική ουσία.

Έτσι ο ψευδο-Κύριλλος ξανά (στο κεφ. 9 του έργου του) λέει πως καθένα από τα πρόσωπα έχει μια τέλεια υπόσταση, αλλά υποστηρίζουμε πως υπάρχει μία μοναδική ουσία, απλή και συγκεκριμένη, τέλεια σε τρεις τέλειες υποστάσεις. Εμείς δίνουμε στην Αγία Τριάδα το όνομα του Μοναδικού Θεού. Οι υποστάσεις είναι ενωμένες αλλά χωρίς σύγχυση, αλλά συνενωμένες (έχεσθαι) η μία μέσα στην άλλη και μπορούν να υπάρχουν η μία μέσα στην άλλη χωρίς σύγχυση και χωρίς ανακάτεμα. Αυτό σημαίνει ο λόγος του Κυρίου «Εγώ είμαι μέσα στον Πατέρα και ο Πατέρας είναι μέσα μου».

Η περιχώρησις λοιπόν δεν σημαίνει πια το ένα “προς” το άλλο, αλλά “μέσα” στο άλλο. Η πρώτη σημασία ήταν η παραδοσιακή, φιλοσοφική η οποία χρησιμοποιήθηκε επιτυχώς στην Χριστολογία και στην Οικονομία! Στην Αγία Τριάδα όμως η περιχώρησις του ενός “προς” το άλλο (όπως διδάσκουν σήμερα οι Ρώσοι θεολόγοι και η σχολή του Ζηζιούλα ακολουθούμενη ή ακολουθώντας τις φιλοσοφίες του Rahner περί Αγία τριάδος όπως θα δούμε σύντομα) θα μπορούσε να εμπλέξει την ιδέα πως τα πρόσωπα θα μπορούσαν να είναι ισοδύναμα, ισότιμα ή εναλλασσόμενα!

Η περιχώρησις του ενός “μέσα” στο άλλο σημαίνει πως τα πρόσωπα συνορεύουν και έχουν κοινή έκταση. Είναι η αντιστροφή της ταυτότητος της ουσίας. Η χρήση της μιας έννοιας της περιχώρησης ή της άλλης φέρνει εντελώς διαφορετικές θέσεις όπως έδειξε και η αίρεσις του Σαβέλλιου, ο οποίος “δίδαξε” πως οι θείες υποστάσεις μεταμορφώνονται και υποκαθιστούν η μία την άλλη!

Ο Ιωάννης Δαμασκηνός έβαλε την σφραγίδα του στον απίστευτο κόπο των πατέρων να διατηρήσουν την Σωτηρία του ανθρώπου, υπογραμμίζοντας στην “ακριβή έκδοση της ορθοδόξου πίστεως 1,14” την μονή και ίδρυση των υποστάσεων της μιας μέσα στην άλλη!

Από κει κι έπειτα δεν παρατηρήθηκε καμμία “αναγέννηση” των ψεύτικων αναλογιών του Λεόντιου Βυζάντιου (μέχρι στις μέρες μας με τον κ. Ράμφο). Όλοι οι Έλληνες θεολόγοι προφυλάχθηκαν από τον κίνδυνο να ανταλλάξουν τις ανθρωπομορφικές ή φυσικές μεταφορές του Ευαγγελίου με κάτι παραπάνω από κείνο που ήθελαν να είναι! Οι Αρειανοί έπεσαν στην παγίδα και χάθηκαν, όμως τα παιδιά του Μ. Αθανασίου έμειναν ελεύθερα!

(Σήμερα με τους Γερμανούς θεολόγους βρίσκουμε στις μεταφορές του Ευαγγελίου κάτι παρακάτω απ’ αυτό που θέλουν να είναι, και αντικαθιστούμε το απομυθοποιημένο με μια δική μας ερμηνεία, με κάτι παραπάνω, όχι όμως όπως οι αρχαίες αιρέσεις με “κάτι” αλλά με “κάποιον” παραπάνω, τον νέο θεό, τον υπεράνθρωπο, ο οποίος διδάσκεται σήμερα από τον Ζηζιούλα σαν Επίσκοπος, από τον Γιανναρά σαν αξιοπρεπής και μοναδικός καλλιτέχνης, από τον Ράμφο σαν Ιστορική προσωπικότης και από τόσους άλλους, όπως π.χ. από την Βιβλική εταιρεία, σαν τον δαιμονικό άνθρωπο που δεν μασάει τα παραμύθια των μαθητών του Χριστού).

Η ορθοδοξία λοιπόν βασίστηκε στην φιλοσοφική βεβαιότητα των Ελλήνων πατέρων πως το ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ πρέπει να παρουσιαστεί στην ανθρώπινη νόηση ταυτόχρονα σαν Υπερβατικό, Δημιουργικό και Ενυπάρχων. Τουλάχιστον για ότι αφορά την σχέση του με το Σύμπαν, που είναι το υπέρτατο όριο στο οποίο η ανθρώπινη γνώση μπορεί να οραματιστεί να φτάσει ποτέ.

Αμέθυστος

Παράδοση και νεοτερικότης

Ο κληρικαλισμός ο οποίος κυριαρχεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ο οποίος εξαφανίζεται με το οικουμενιστικό κίνημα και την ένωση των εκκλησιών, πληρώνει τις αμαρτίες του χωρίς να έχει προφτάσει να τις συνειδητοποιήσει! Η εξουσία του, την οποία εξάσκησε απάνθρωπα πάνω στους πιστούς και τους μεταμόρφωσε σε οπαδούς του κλήρου από μαθητές του Χριστού, στηρίχτηκε πάνω στη φανταστική επινόηση πως στη χειροτονία ιερείς και μοναχοί παίρνουν κάποια ειδική χάρη. Και όπως είπε και ο Κύριος, ήρθε η εποχή του θερισμού και όσοι νόμιζαν ότι είχαν, έχασαν και αυτά που νόμιζαν ότι είχαν. Μια καινούρια εξουσία όμως ανατέλλει η οποία θα πάρει την θέση του κληρικαλισμού! Στην οποία έχουν ήδη παραδοθεί οι εραστές του κοσμικού φρονήματος. Η εξουσία του διδακτορικού! Πανικόβλητοι να προλάβουν τις εξελίξεις όλοι οι νέοι ιερείς τρέχουν να αποκτήσουν όπως-όπως ένα διδακτορικό και να εξασφαλίσουν την ύπαρξή τους και στην ανασφαλή νεωτερικότητα! Όπως οι ιερείς των πόλεων του Παπαδιαμάντη αποστόμωναν και υπέτασαν, με το πηδάλιο στο χέρι, τους χωρικούς πιστούς, έτσι οι νέοι Χριστιανοί της παγκοσμίου πόλεως, θα υποτάσσουν τους καθυστερημένους παραδοσιακούς με το διδακτορικό στο χέρι. Την κλήση προς την Ιεροσύνη και την Χριστιανική ζωή αντικαθιστά σιγά-σιγά η κλίση προς την Ιεροσύνη και την Χριστιανική ζωή. Το νέο πηδάλιο γράφεται σιγά-σιγά από ψυχολόγους και ψυχαναλυτές τύπου Θερμού. Το κοσμικό φρόνημα ποτέ δεν πεθαίνει. Ανακυκλούται! Έτσι κι αλλιώς στον πολιτισμό της ευκολίας και της εύκολης ζωής γιατί ο Χριστιανός να βρίσκεται στο περιθώριο τηρώντας τις εντολές του Κυρίου και θυσιάζοντας την πολύτιμη αγάπη του εαυτού του!;

Αμέθυστος

Απάντηση στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίο

«O Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης, ο Θεολόγος, ήτο άριστος γνώστης της Πυθαγορείου φιλοσοφίας και ενήμερος της ελληνικής σκέψεως, δια μέσου του μεγάλου ελληνιστού φιλοσόφου Φίλωνος. Η περί του λόγου θεολογία του, η εκφραζομένη εις τον πρόλογον του Ευαγγελίου του, προϋποθέτει την αντίστοιχον περί λόγου φιλοσοφίαν του Πλάτωνος και του Φίλωνος».

Αγαπητέ κ. Πατριάρχα, επειδή διαβάζουμε πως πιστεύετε ότι η διδασκαλία των πυθαγορείων προϋποτίθεται για την αρχή του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου (συγγνώμη ο Ράμφος σας έγραψε την ομιλία;) σας υπενθυμίζουμε την αρχή της Βίβλου:

Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον Ουρανόν και την Γην...

Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω φως...

Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω στερέωμα...

Παρότι πιστεύουμε πως η υπενθύμησή μας είναι περιττή, τουλάχιστον προσπαθήσαμε!

Αμέθυστος

Απάντηση στον Αρχιδιάκονο κ. Βγενόπουλο

«Το κείμενο της Ραβέννας θέτει τον θεσμό

του πρώτου σε Τριαδολογική βάση.

Το πρωτείο είναι θέμα πίστεως

και όχι μόνο κανονικής τάξεως».

Ανοικτή επιστολή προς τον Αρχιδιάκονο του Πατριαρχείου κ. Βγενόπουλο.
Προσπαθήσαμε να την δώσουμε κλειστή αλλά ο κ. Βγενόπουλος είχε βγει για διάφορες διακονίες!

Για να σας βοηθήσουμε να ανοίξετε τα ερμητικά κλειστά σας μάτια αγαπητέ πριν είναι πολύ αργά για σας. Για να συνειδητοποιήσετε πριν είναι πολύ αργά για σας, τις αερολογίες που εκστομίζετε σας μεταφέρουμε μερικά σύντομα αποσπάσματα από τον 1ο θεολογικό του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου:

«Το να μιλά ή να φθέγγεται κανείς για τον Θεό, το να ερευνά τα γύρω απ' αυτόν και να εκφράζει τα ανέκφραστα, καθώς και το να εμφανίζει ως καταληπτά τα ακατάληπτα, είναι δείγμα τολμηρής και αυθάδους ψυχής... “Ως προς αυτό”, λέει (ο αυθάδης), “μόνον ο Πατήρ είναι ανώτερος του Υιού, ως προς το ότι είναι αίτιος της υπάρξεως του Υιού”... Αυτοί είναι οι ισχυρισμοί της νεωτεριστικής κενοφωνίας και της ασύνετης θεολογίας τους».

Εάν ξέρετε να διαβάζετε κ. Βγενόπουλε συνεχίστε την ανάγνωση όλου του Λόγου! Αν και νομίζουμε πως είστε ήδη μια χαμένη ψυχή!

Αμέθυστος

Στις αρχαίες πηγές της Νεωτερικής Δυτικής και "Ορθοδόξου" θεολογίας (VIΙ)

Η σωτήρια παρέμβαση του ψευδο-Κυρίλλου.

Συνέχεια των αποσπασμάτων από το βιβλίο του G. Prestige.


Τον ίδιο κίνδυνο μ' αυτόν του Λεόντιου είχε διατρέξει η ορθόδοξη θεολογία στις απαρχές της με τον Μ. Βασίλειο. Έμπειρος και ο Μ. Βασίλειος της φιλοσοφίας και της ρητορικής κινδύνευσε να ταυτίσει την υπόσταση με το ιδίωμα. Ευτυχώς ο κίνδυνος τότε είχε αποφευχθεί και δεν υπήρξε ποτέ ίχνος στις μετέπειτα χρήσεις των όρων όπου η υπόσταση θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε άλλη σημασία εκτός από εκείνην της ολότητος του συγκεκριμένου αντικειμένου!

Στις επιστολές 38 και 214, ο Βασίλειος διακρίνει την υπόσταση από την αδιαφοροποίητη αρχή της ουσίας η οποία δεν γνωρίζει σταθερότητα λόγω της καθολικότητος του πράγματος που νοηματοδοτεί, και την ταυτίζει με την αρχή η οποία εκφράζει, μέσω των ιδιωμάτων που δεν σχετίζονται με την ουσία, αυτό που είναι καθολικό και όχι σχετικό σε ένα συγκεκριμένο πράγμα. Σ' ένα άλλο σημείο η υπόσταση ορίζεται σαν μια ομάδα ιδιοτήτων κάθε μοναδικού αντικειμένου, το σημείο της ατομικότητας της υπάρξεως κάθε αντικειμένου. Επαναλαμβάνει τις ίδιες έννοιες στην 214 επιστολή, λέγοντας πως η ουσία έχει με την υπόσταση την ίδια σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο κοινό στοιχείο και στο συγκεκριμένο! Έτσι στην θεότητα η υπόσταση αναγνωρίζεται στο ιδίωμα της Πατρότητος, Υιότητος και Αγιαστικής Δυνάμεως, ενώ η ουσία φανερώνεται από έννοιες αφηρημένες όπως εκείνες της Αγαθότητος ή της Θεότητος.

Ευτυχώς όμως δεν είχε συνέπειες, διότι οι σύγχρονοί του θεολόγοι και όσοι συνέχισαν την προσπάθεια, συνέχιζαν να εννοούν την υπόσταση σαν την ουσία συν την ατομικότητα ή ετερότητα και όχι την ατομικότητα ή ετερότητα ξεχωριστή από την ουσία!

Αντιθέτως ο απόγονος του Λεόντιου, Ευλόγιος Αλεξανδρείας (αποθανών το 607), ορίζοντας την ουσία σαν το κοινό που εμφανίζεται σε πολλές ατομικές περιπτώσεις και σε ίσα μεγέθη, συνεχίζει να εννοεί την ουσία σαν εκείνες τις πραγματικότητες που σημαίνονται από τους όρους γένος, είδος...

Επεξηγώντας την σκέψη του γράφει πως η ουσία του ανθρώπου είναι «ψυχωμένη σάρκα από μια λογική ψυχή» και αναλύοντας ακόμη περισσότερο τον ορισμό του γράφει πως ο άνθρωπος αποτελείται από δύο ουσίες διότι άλλη είναι ουσία της ψυχής και άλλη εκείνη του σώματος, παρότι υπάρχει μια μόνο ουσία του ανθρώπου καθ' εαυτόν.

Ο Ευλόγιος δεν καταλαβαίνει σ' αυτό το σημείο, την δύναμη που θα μπορούσε να αποκτήσει ένας συλλογισμός ο οποίος θα όριζε πως εάν αυτές οι δύο ουσίες, λόγω του ότι είναι ενωμένες σε κάθε ανθρώπινο ον, σε μία μοναδική υπόσταση, καταλήγουν μία μοναδική ουσία, τότε και οι δύο ουσίες του Χριστού θα μπορούσαν αν ενωθούν σε μία μοναδική ουσία.

Ο ίδιος όμως αρνείται αυτό το συμπέρασμα με την σκέψη ότι σ' αυτή την περίπτωση θάπρεπε να έχουμε μια ολόκληρη τάξη Λυτρωτών αντί για 'Εναν και Μοναδικό (κάτι που πρεσβεύει σήμερα ο κ. Ράμφος π.χ. μιλώντας για εγώ-Χριστό). Αυτό το συμπέρασμα βασίζεται στην προϋπόθεση πως ουσία είναι ένας όρος που δείχνει ένα γένος και συνεπώς η δημιουργία μιας μοναδικής ουσίας-Χριστού θα έφερνε μαζί της μία ολόκληρη κατηγορία υβριδίων θεο-ανθρώπων (όπως διδάσκει ακριβώς και ο Σολόβιεφ σήμερα). Η μοναδικότης του Χριστού εξαρτάται από το γεγονός πως Αυτός ανήκει σε δύο τάξεις ταυτόχρονα, κάτι βεβαίως που δεν μπορεί να συμβεί σε κανέναν άλλον. Με τον Ευλόγιο έχουμε ίσως το πιο ενδιαφέρον παράδειγμα όλων των δυσκολιών που φέρνει στη θεολογία η αφηρημένη σκέψη!

Η συμμετοχή του Αγίου Μαξίμου στην αφηρημένη έννοια της ουσίας, δημιούργησε μεγαλύτερα προβλήματα, καθώς ο Άγιος Μάξιμος υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους άνδρες της εποχής του!

Ο Άγιος Μάξιμος εξισώνει πολύ συχνά ουσία και είδος και την διακρίνει από την υπόσταση λέγοντας πώς αυτός ο τελευταίος όρος δείχνει μια ειδική περίπτωση όπου ενσωματώνεται η ουσία ή το είδος. Αποδίδει ακόμη και στον Χριστό δύο ουσίες (οpusc., 77B).

Δέχεται εξάλλου έναν ορισμό της ουσίας, σύμφωνα με τους φιλοσόφους, κατά τον οποίο η ουσία είναι ένα πράγμα που υφίσταται μ' έναν αυτόνομο τρόπο και είναι ανεξάρτητο ως προς την ύπαρξή του από άλλα αντικείμενα. Ενώ για τους πατέρες είναι η φύσις αυτή πού αποδίδεται σαν κατηγόρημα σε πολλά διαφορετικά μεταξύ τους αντικείμενα το ένα από το άλλο ως προς την υπόσταση.

Γνωρίζει πολύ καλά τον ορισμό της ουσίας από τον Πλάτωνα, σαν ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, πράγμα, αλλά προτιμά να ερμηνεύσει την ουσία με την Αριστοτελική έννοια της αφηρημένης καθολικότητος!

Όπως είδαμε στα προηγούμενα, εξισώνοντας την Χριστολογία με την “θεολογία” το τριαδικό δόγμα κατεκλύσθη από αφαιρέσεις. Σ' αυτήν ακριβώς την περίπτωση η θεολογία κυριολεκτικά σώθηκε από το έργο ενός αγνώστου, του ψευδο-Κυρίλλου ο οποίος έγραψε ένα κείμενο “Περί της Αγιοτάτου Τριάδος” το οποίο προσετέθη στο τέλος των κειμένων του Κυρίλλου!

Μ' αυτό το έργο εισέρχεται στην συζήτηση των τριαδικών προβλημάτων ο όρος “περιχώρησις” και αποκαθίσταται η αληθινή σημασία της ουσίας! Μιλά για τον Θεό στο κεφάλαιο 7 σαν μια μοναδική ουσία, θεότης, δύναμις, θέλησις, ενέργεια, αρχή κτλ. η οποία διακρίνεται και λατρεύεται σε τρεις τέλειες υποστάσεις οι οποίες είναι ασυγχύτως και αχώριστα ενωμένες, διακριτές σε Πατέρα, Υιό και Άγιο πνεύμα. Η ενότης του Θεού ήταν ξανά η βάση του ορισμού και οι υποστάσεις ήταν ξανά οι τέλειες εκφράσεις του μοναδικού, αϊδίου και υπέρτατου Είναι. Ο Θεός διακρίνεται και λατρεύεται σε τρεις αντικειμενικές υποστάσεις αλλά είναι απολύτως Ένας.

Το αληθινό δόγμα σώζεται και διαρκεί λοιπόν, επειδή ο Ιωάννης Δαμασκηνός συμπεριλαμβάνει στον τόμο του, έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, σχεδόν τα δύο τρίτα του κειμένου του ψευδο-Κυρίλλου χωρίς να αλλάξει σχεδόν μια λέξη. Στα Διαλεκτικά του ο Ιωάννης Δαμασκηνός (κεφ. 4) προτείνει έναν ορισμό της ουσίας σαν “πράγμα αυθύπαρκτον”, ένα πράγμα που η ύπαρξίς του είναι ανεξάρτητη από την ύπαρξη άλλων πραγμάτων: ο Θεός είναι μια ουσία αυτού του είδους και κάθε κτίσμα είναι μια ουσία, παρότι ο Θεός είναι μια ουσία που υπερβαίνει κάθε άλλη ουσία (ουσία υπερούσιος). Το Δόγμα της Αγίας Τριάδας ήταν ξανά ενός Θεού σε τρία “πρόσωπα” και όχι τριών προσώπων σε μια Θεότητα!

(Συνεχίζεται...)

Εκδόσεις Αμέθυστος
amethystos.books@gmail.com

Στις αρχαίες πηγές της Νεωτερικής Δυτικής και "Ορθοδόξου" θεολογίας (VΙ)

Η καταστροφική αφαιρετική θεολογία του Λεοντίου του Βυζάντιου.

Συνέχεια των αποσπασμάτων από το βιβλίο του G. Prestige.

Ενώ λοιπόν η διδασκαλία περί της Αγίας Τριάδος είχε κάπως διασαφηνιστεί, φτάνουν οι Χριστολογικές έριδες για να ανατρέψουν τα κατεκτημένα και να γυρίσουν τα πράγματα από την αρχή!

Στο προσκήνιο εμφανίζονται οι δύο Λεόντιοι! Ο Λεόντιος ο Ιεροσολυμίτης και ο Λεόντιος ο Βυζάντιος, ιδιαιτέρως δε ο δεύτερος. Απορροφημένος από τις Χριστολογικές έριδες και με μεγάλη αγάπη για την αφηρημένη φιλοσοφική σκέψη. Πριν από τον Λεόντιο βεβαίως ο Κύριλλος είχε ανοίξει την πόρτα της αφαίρεσης, καθώς εννόησε το ομοούσιος με την έννοια του ομογενής. Έτσι ο Υιός είναι ομογενής του Πατρός, δηλαδή ομοούσιος. Ο Υιός, ο οποίος έρχεται από την ουσία του Θεού Πατρός δεν μπορεί να είναι έτερος, ξένος απ' Αυτόν που τον γέννησε, αλλά είναι ομοούσιος μ' Αυτόν, με καλές σχέσεις και ομοφυής. Οπωσδήποτε η ταυτότης της ουσίας παίζει και εδώ τον ρόλο της, αλλά αυτή η αλήθεια εξαρτάται πλέον από μια αφαίρεση, έρχεται σαν συμπέρασμα και δεν δίνεται κατευθείαν από τον όρο ομοούσιος, όπως στην εποχή του Μ. Αθανασίου.

Τοιουτοτρόπως το ομοούσιος αρχίζει να χρησιμοποιείται στην Χριστολογία! «Ομοούσιος με τον Πατέρα όσον αφορά την θεότητα και ομοούσιος με μας όσον αφορά την ανθρωπότητα». Ο Κύριλλος ξανά, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει το ομοούσιος στον ίδιο λόγο, για να εκφράσει τόσο την ταυτότητα της ουσίας με τον Θεό, όσο και την ομοιότητα της ουσίας με τους ανθρώπους. Το ομοούσιος γίνεται ένας όρος γενικός, για κάθε χρήση.

Οι δύο Λεόντιοι αφομοιώνουν την Τριαδική θεωρία στην ενσάρκωση και φέρνουν μια σημαντική αλλαγή στην σημασία της ουσίας. Ο Λεόντιος Βυζάντιος γράφει πως η λέξη υπόσταση δείχνει ένα άτομο, αλλά η λέξη ενυπόστατος (αντικείμενο) δείχνει την ουσία, φανερώνοντας πως δεν πρόκειται για για ένα συμβεβηκώς που υπάρχει και σε άλλα αντικείμενα, όπως είναι οι ιδιότητες. Μια ιδιότης δεν είναι ουσία, δηλαδή πράγμα που διαθέτει αντικειμενική ύπαρξη, αλλά είναι κάτι που φανερώνεται στην σχέση του με μια ουσία, αλλά μια ουσία χωρίς αντικειμενικότητα είναι ένα πράγμα αδύνατον.

Εννοεί πως μια ουσία, καθώς είναι η καθολικότης συγκεκριμένων αντικειμένων, πρέπει να υπάρχει μέσα σε κάθε αντικείμενο από αυτά. Γνωρίζει πολύ καλά τις διακρίσεις του Αριστοτέλη ανάμεσα στις ιδιαίτερες ουσίες και στην μοναδική κοινή ουσία που σχετίζεται με συγκεκριμένα αντικείμενα.

Η έννοια της ουσίας την οποία χρησιμοποιεί συνεχώς είναι η λογική σημασία του “ουσιώδους”. Ένα “ουσιώδες” το οποίο ταυτίζεται με το “καθόλου”, με την καθολικότητα.

Έτσι λοιπόν φροντίζει να μας θυμίσει ότι το γένος, η τάξη και το είδος συμβάλλουν στην ουσία ενός ιδιαιτέρου αντικειμένου και γι' αυτό τον λόγο ονομάζονται “ουσιώδεις”, όμως ποιότης και συμβεβηκώς είναι “επουσιώδη”. Συνεχίζει λέγοντας πως οι παράγοντες που καθορίζουν την Φύση ενός αντικειμένου συμβάλλουν στην ουσία του, ενώ οι παράγοντες που καθορίζουν την υπόσταση ανήκουν στην κατηγορία των συμβεβηκότων.

Γι' αυτό, λόγου χάριν προκειμένου περί ενός ανθρώπου, η ουσία του καθορίζεται από τους όρους ζωήν έχων, λογικόν, θνητόν, αλλά η υπόστασίς του καθορίζεται από την “μορφή”, το χρώμα, τις διαστάσεις, το γένος, την μόρφωση, την εργασία. Προχωρώντας ακόμη περισσότερο στην αφαίρεση της Χριστολογίας από την θεολογία, δηλώνει πως στους πατέρες η ουσία έχει την ίδια σημασία με την Φύση, πως και οι δύο όροι εκφράζουν την ίδια έννοια που οι εθνικοί φιλόσοφοι δείχνουν με τον όρο είδος. Είδος δε είναι ο όρος ο οποίος χρησιμοποιείται σε μια πολλαπλότητα διαφορετικών αντικειμένων. Αντιθέτως η υπόσταση έχει την ίδια σημασία μ' αυτό που οι φιλόσοφοι ονομάζουν “ατομική ουσία”.

Φαίνεται ξεκάθαρα από τα λίγα αυτά η ροπή προς την εγκατάλειψη ορισμένων διακρίσεων που είναι ουσιώδεις στην Φιλοσοφία. Έτσι ενώ δέχεται πλήγματα η θεολογία διότι στο απλό εισέρχεται το σύνθετο και η φιλοσοφία με την σειρά της πάσχει, διότι οι θεολογικές ταυτότητες επιβάλλονται και στις φιλοσοφικές έννοιες! Διότι δεν είναι φιλοσοφικά ακριβές να λέμε πως υπόσταση και πρόσωπο έχουν την ίδια σημασία, παρότι θεολογικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο όροι στο ίδιο αντικείμενο (πράγμα). Είναι χονδροειδές να δηλώνουμε πως οι θεολόγοι χρησιμοποίησαν τον όρο ουσία με την έννοια του είδους. Ενώ θα ήταν αληθές αν λέγαμε πως ουσία και υπόσταση είναι συνώνυμα!

Στην Χριστολογία λοιπόν η αφαιρετική σκέψη προξενεί βαρειές καταστροφές! Γιατί είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα από την μέχρι τότε παράδοση, όταν ομιλούμε για τις δύο ουσίες του Χριστού μ' έναν τέτοιο τρόπο που η ανθρώπινη ουσία να μην σημαίνει πλέον το σύνολο, το όλον της φυσικής ουσίας όλου του ανθρωπίνου είδους αλλά την ανάλυση της ατομικής ανθρωπότητος του Χριστού!

Το ίδιο καταστροφικό είναι και το γεγονός πως η θεία ουσία δεν σημαίνει πλέον το περιεχόμενο του Θεού, αλλά την μεταφυσική ανάλυση του Χριστού στην θεία του πλευρά. Στην Χριστολογία λοιπόν και στην σχέση της με την Τριάδα, η ουσία δεν δείχνει πλέον ένα αντικείμενο (πράγμα) αλλά μια ανάλυση. Ο Λεόντιος Βυζάντιος φτάνει μάλιστα μέχρι του σημείου να πει πως στην περίπτωση των προσώπων της Τριάδος η ταυτότης της ουσίας ενώνει, ενώ η διαφορά των υποστάσεων χωρίζει. Ενώ στην περίπτωση της ενανθρωπήσεως η διαφορά της ουσίας χωρίζει και η ταυτότης των υποστάσεων ενώνει!

Χάνεται λοιπόν η αξία της Ορθοδόξου Τριάδος, η οποία είχε επιτευχθεί με τόσο κόπο και η οποία δίδασκε πως η Τριάδα από την μεριά της πραγματικότητος είναι ένα μοναδικό αντικείμενο εις εαυτόν και από την μεριά της αντικειμενικότητος είναι τρία αντικείμενα καθ' εαυτά!

Η σημασία της ουσίας που κυριαρχούσε σ' αυτούς τους “ορισμούς” δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στις δύο φύσεις του Χριστού.

Αρχίζουν λοιπόν οι Λεόντιοι να ομολογούν πως το Μυστήριο της Τριάδος είναι ακριβώς το αντίθετο του μυστηρίου της ενσαρκώσεως. «Στην περίπτωση της Αγίας και άυλης Τριάδος ενότης υποστάσεων σε μία μοναδική Φύση, στην περίπτωση της Αγίας και αρρήτου ενσαρκώσεως, ενότης Φύσεων σε μία μοναδική υπόσταση». Αυτή η νόστιμη φράση όμως, αφήνει απ' έξω την ταυτότητα της συγκεκριμένης ουσίας. Αφήνει εύκολα να εννοηθεί πως τρία πρόσωπα σε μία ουσία δεν σημαίνει τίποτε άλλο από τρία πρόσωπα σε μία Φύση. Συνεχίζουν να επεκτείνουν όλο και περισσότερο την επιθυμία τους να εξισώσουν τα δύο δόγματα, τις δύο διαφορετικές διδασκαλίες με τον σκοπό να πετύχουν μια ομοιότητα στις εκφράσεις! Φτάνουν να πουν πως αν είναι νόμιμο να ομολογήσουμε πως τρεις υποστάσεις είναι ενοούσιοι σε μία μοναδική ουσία, είναι νόμιμο επίσης να δεχθούμε πως δύο φύσεις είναι ενυπόστατες σε μία μοναδική υπόσταση. Παρόλα αυτά ο τρόπος με τον οποίο εννοούσαν την φύση και επομένως και την ουσία δεν ήταν εντελώς αφαιρετικός. Είναι ξεκάθαροι πάνω στο γεγονός πως μόνον με την σκέψη μπορούμε να χωρίσουμε μία Φύση από ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Δεν μπορεί να υπάρξει στην ατμόσφαιρα της αφαιρέσεως.

Ισχυρίζονται λοιπόν πως οι δύο φύσεις του Χριστού είναι υποστασιασμένες σε μία υπόσταση ταυτόσημη και κοινή: όχι με την έννοια πως καθεμία υπάρχει ανυπόστατος σ' αυτή, αλλά με την έννοια πως και οι δύο είναι ενυπόστατες σε σχέση μ' αυτή την υπόσταση. Αυτό επιτρέπει στον Λεόντιο Βυζάντιο να προσφέρει μια ικανοποιητική εξήγηση της ενσαρκώσεως. Όταν όμως φθάνει να μιλήσει για την Τριάδα, εφαρμόζει σ΄ αυτή την περίπτωση έναν τύπο ορισμού που συγκεντρώνει στην υπόσταση ο,τιδήποτε ήταν καθορισμένο σε όλη του την σύνθεση, λογαριάζοντας την Φύση σαν συγκεκριμένη μόνον επειδή εξαρτάται από την υπόσταση, έτσι ώστε η θεωρία του να μην γλιτώνει κατ' ουδένα τρόπο τον τριθεϊσμό.

Ο αφαιρετικός τρόπος με τον οποίο εννοούσε την φύση δεν θα πείραζε εάν είχε κρατήσει την παραδοσιακή σημασία της, κατά την οποία η ουσία εκφράζει μια συγκεκριμένη οντότητα, μια πρώτη ουσία! Το πρόβλημα γεννήθηκε από την εξίσωση ουσίας και φύσεως, η οποία εξίσωση δεν μειώνει την ουσία σε δεύτερη ουσία, γιατί θα καταλήγαμε κατευθείαν στον τριθεϊσμό, αλλά την μειώνει σε μια αφαίρεση η οποία μπορεί να κινηθεί ανάμεσα στην ταυτότητα και στην ομοιότητα της ουσίας.

(Συνεχίζεται...)

Αμέθυστος

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΗΝΑ (3)

Κυκλοφόρησε ένας τόμος αφιερωμένος στην “θεολογία” του κ. Ζηζιούλα.
Ο τόμος περιέχει και μια εργασία του π. Ν. Λουδοβίκου.
Στο πληροφοριακό “οι συγγραφείς του τόμου” ο π. Ν. Λουδοβίκος γράφει: Καθηγητής Δογματικής θεολογίας και Χριστιανικής Φιλοσοφίας στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσ/νίκης
και επισκέπτης ερευνητής-συνεργάτης στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Παν/μιου του Cambridge

Πρόκειται για το Ορθόδοξο Ινστιτούτο της πόλεως του Cambridge
κάτω από την διεύθυνση του επισκόπου Κάλλιστου Γουέαρ
και την “πνευματική” καθοδήγηση του κ. Ζηζιούλα.

“Ήθος ανθρώπου δαίμων” ή δαΐμων ή σκέτα δαίμων.

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΗΝΑ (2)

Με την ευκαιρία των γενεθλίων του Πατριάρχου Κων/πόλεως κ. Βαρθολομαίου ας θυμηθούμε το μεγάλο διαμάντι που φυλά στο Πατριαρχείο για να το προσφέρει στον πάπα μετά την ένωση των εκκλησιών για να στολίσουν μ' αυτό το διαμάντι το κοινό ποτήριο.

«O Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης, ο Θεολόγος, ήτο άριστος γνώστης της Πυθαγορείου φιλοσοφίας και ενήμερος της ελληνικής σκέψεως, δια μέσου του μεγάλου ελληνιστού φιλοσόφου Φίλωνος. Η περί του λόγου θεολογία του, η εκφραζομένη εις τον πρόλογον του Ευαγγελίου του, προϋποθέτει την αντίστοιχον περί λόγου φιλοσοφίαν του Πλάτωνος και του Φίλωνος».


Αμέθυστος

Στις αρχαίες πηγές της Νεωτερικής Δυτικής και "Ορθοδόξου" θεολογίας (V)

Συνέχεια της θεολογίας των Καππαδοκών από τον G. Prestige

Η διδασκαλία των Καππαδοκών είναι ουσιαστικά ίδια με του Μ. Αθανασίου. Κατηγορήθηκαν άδικα για τριθεϊσμό. Δέχθηκαν την τριπλή αντικειμενικότητα (τις υποστάσεις) σαν βάση της διδασκαλίας τους για να προσθέσουν πως εφόσον οι υποστάσεις είναι ταυτόσημες, πρέπει να δημιουργούν μία μοναδική και ίδια ουσία. Δεν δέχθηκαν ποτέ τους την έννοια των ομοίων υποστάσεων, ενώ τόνισαν την ταυτότητα της θείας ουσίας!

Κατανοούσαν στην ουσία ένα ιδιαίτερο και καθορισμένο αντικείμενο θεωρούμενο από την μεταφυσική του πραγματικότητα και δεν δέχθηκαν ποτέ τους μια ομοιότητα φύσεως. Ο σωστός τρόπος για να γίνει κατανοητό το γεγονός πως στην Αγία Τριάδα έχουμε μια κοινή ουσία, είναι να αναγνωρίσουμε πως πρέπει να ομιλούμε για ένα πρόσωπο, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ομιλούμε και για το άλλο.

Έτσι αν αναγνωρίζουμε πως ο Πατέρας κατέχει αυτό που συστήνει (υποκείμενον) το Φως, συμπεραίνεται πως και η ουσία του Υιού είναι Φως. Έτσι λοιπόν η θεότης είναι ΜΙΑ.

Σ' αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε πως δεν υφίσταται ουδεμία αναλογία ανάμεσα στην ουσία της Αγίας Τριάδος και στην κοινή ουσία της ανθρωπότητος. Στην περίπτωση λοιπόν των διαφορετικών ανθρώπων η ενότης της ουσίας οφείλεται στην μετοχή στο ίδιο γένος και δεν οδηγεί στην ταυτότητα της ουσίας των τριών υποστάσεων. Οι διαφορές που διακρίνουν τα θεία πρόσωπα είναι ιδιότητες και εκφράζονται στα ονόματα Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα δηλαδή στην Πατρότητα, στην Υιότητα και στην Αγιότητα! Αυτές οι ιδιότητες σημαίνουν τον τρόπο με τον οποίο η ουσία απονέμεται και εκφράζεται (Κατά Ευνομίου 1, 19-20 του Μ. Βασιλείου).

Στην επιστολή 38, 5 ο Μ. Βασίλειος γίνεται πιο σαφής. Η υπόσταση είναι το σημείο της “ατομικότητος” του προσώπου, ενώ η Αρχή της κοινωνίας αναφέρεται στην ουσία. Η υπόσταση λοιπόν είναι το σημείο της διακρίσεως μέσα στην Αγία Τριάδα. Παρόλα αυτά όμως ολόκληρη και αδιαφοροποίητη η κοινή ουσία, επειδή δεν είναι σύνθετη, είναι ταυτόσημη στο αδιαφοροποίητο εσωτερικό κάθε προσώπου. Ολόκληρη η ουσία του Υιού είναι ίση με ολόκληρη την ουσία του Πατέρα. Η διάκρισις είναι μόνον ο τρόπος με τον οποίο η ταυτόσημη ουσία παρουσιάζεται αντικειμενικά (υποστατικά) σε κάθε πρόσωπο.

Αυτές οι διακρίσεις (“ατομικότητες”), στην γλώσσα των Καππαδοκών Πατέρων, ονομάζονται “γνωριστικαί ιδιότητες”. Είναι τρόποι υπάρξεως και όχι στοιχεία υπάρξεως. Αυτές οι ιδιότητες ονομάστηκαν αργότερα, υποστατικαί ιδιότητες. Υπόστασις και ουσία, λέει ο Αθανάσιος σημαίνουν ύπαρξη! Διότι είναι, υπάρχουν. Η λέξη ύπαρξις όμως, χρησιμοποιείται στην πατερική γραμματεία συνδυασμένη με την Αρχή! Έτσι τα δύο ιδίως πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, εκφράζοντας τον τρόπο υπάρξεως της ουσίας εκφράζουν και την προέλευσή τους από την Πατρική Αρχή ταυτοχρόνως. Στο τέταρτο βιβλίο του Μ. Βασιλείου εναντίον του Ευνομίου αποδεικνύεται πως ο όρος Αγέννητος δεν εκφράζει την ουσία του Θεού αλλά τον τρόπο υπάρξεως. Ο όρος τρόπος υπάρξεως παραπέμπει πάντοτε στην Αρχή, στην προέλευση.

Το γεγονός λοιπόν ότι σ' αυτό το σημείο η θεολογία βασίστηκε στην τριαδικότητα της υποστατικής φανέρωσης και όχι στην ενότητα της Φύσεως, είχε σαν αποτέλεσμα εκτός των άλλων, το γεγονός πως τέλειωσε μ' αυτόν τον τρόπο τα ακανθώδες θέμα της “υποταγής” του Υιού στον Πατέρα και του Αγίου Πνεύματος στον Υιό, ωριγενικής προελεύσεως.
Έτσι λοιπόν το δόγμα της Αγίας Τριάδος δίδασκε ξανά έναν Θεό σε τρία πρόσωπα και όχι τρία πρόσωπα σε μία θεότητα!
(Συνεχίζεται...)


Αμέθυστος

Στις αρχαίες πηγές της Νεωτερικής Δυτικής και "Ορθοδόξου" θεολογίας (IV)

Απόσπασμα από το βιβλίο του George Prestige: God in Patristic Thought. Το τέλος του XI κεφαλαίου "Ταυτότης ουσίας".

Για τους Έλληνες ο Θεός είναι μια μοναδική αντικειμενική ύπαρξη παρότι είναι ακόμη επίσης τρία αντικείμενα.
Αυτή η πίστη διαφέρει από την πίστη των Λατίνων για τους οποίους ο Θεός είναι ένα μοναδικό αντικείμενο και τρία υποκείμενα (una substantia, tres personae). Ούτε η Λατινική γλώσσα ούτε ο κοινός νους των Λατίνων μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις λεπτές πτυχές της Ελληνικής θεολογίας. Η Λατινική θεολογία ακολούθησε τον δικό της δρόμο και ο Αυγουστίνος προσπάθησε, χωρίς μεγάλη επιτυχία, να συνδέσει τα τρία υποκείμενα μέσω της αναλογίας υποκειμένου, αντικειμένου και σχέσεως (De Trinitate, βιβλίο 9) παρουσιάζοντάς την μέσω του παραδείγματος του Νοός, της γνώσεως που έχει για τον εαυτό του ο Νους και της αγάπης με την οποία ο Νους αγαπά τον εαυτό του και τη γνώση του!
Προσπάθησε και μια πιο σίγουρη μέθοδο στο βιβλίο 10, με το ψυχολογικό παράδειγμα του συντονισμού ανάμεσα στη μνήμη, στη νόηση και στη θέληση μέσα στα πλαίσια της ενωμένης συνειδήσεως του ανθρώπου! Έχοντας δε σαν αφετηρία τη νοητική δομή του ανθρώπου, της κορυφαίας δημιουργίας του Θεού, απέδειξε την ύπαρξη μιας πιο αντικειμενικής πολλαπλότητος μέσα στον Δημιουργικό ΝΟΥ. Τοιουτοτρόπως η προσοχή επικεντρωνόταν στην ουσιώδη ενότητα της θείας Τριάδος και ετοιμαζόταν ο δρόμος για την ερμηνεία των τριών προσώπων σαν σχέσεις!
Ανάμεσα στους Λατίνους, όσοι διέθεταν αληθινά βαθειά σκέψη κατανοούσαν πολύ καλά το γεγονός πως το Ελληνικό Δόγμα περί της Αγίας Τριάδος ήταν βασικώς διαφορετικό από το δικό τους. Αναγνώριζαν πως είναι παράδοξη η προσπάθεια, παρότι αναγκαία, της πεπερασμένης ανθρωπίνου νοήσεως να θέλει να εκφράσει την φύση του απείρου μυστηρίου του Θεού!
Αυτό τους βοήθησε να κατανοήσουν πως οποιοδήποτε δόγμα περί Θεού δεν είναι παρά μια απλή ανθρώπινη αλληγορία, τόσο αληθινή όσο παρουσιάζει μια πιστή απεικόνιση της αποκαλύψεως που μας έδωσε ο Θεός, ώστε να μάθει ο άνθρωπος όλα όσα είχε ανάγκη για την σωτηρία του, όμως απολύτως ακατάλληλη να περιγράψει αυτό που είναι ο Θεός στην τέλεια πραγματικότητά του.
Σ' αυτή τη βάση ήταν έτοιμοι να δεχθούν πως δύο διαφορετικοί ορισμοί της Ουσίας του Θεού, μπορεί να είναι το ίδιο πιστοί στην θεϊκή πραγματικότητα. Και οι δύο έτσι κι αλλιώς στηρίζονται στην αναλογία και οι αναλογίες δεν μπορούν να είναι αναλυτικές σε όλες τις λεπτομέρειες, πέρα από το σημείο εκείνο το οποίο έχουν πρόθεση να εκφράσουν.
Έτσι ο Αυγουστίνος δεν έδειξε καθόλου προβληματισμένος, ούτε έκπληκτος όταν επιβεβαίωνε πως οι Έλληνες ερμήνευαν την Τριάδα διαφορετικά από τους Λατίνους: «Προσπαθώντας να περιγράψουμε πράγματα άρρητα (De Trinitate 7, 4) και προκειμένου να εκφράσουμε με κάποιο τρόπο αυτό που δεν θα μπορέσουμε ποτέ μας να εκφράσουμε ολοκληρωτικά, οι Έλληνες φίλοι μας μας μίλησαν για μία Φύση και τρεις Ουσίες, ενώ οι Λατίνοι για μία Φύση ή Ουσία και για τρία Πρόσωπα». Και η μία και η άλλη μέθοδος είναι νόμιμες, εφόσον οι εκφράσεις αυτές γίνονται κατανοητές “μέσα στο μυστήριο”, καθότι τον Θεό κατανοούμε πιο αυθεντικά απ' όσο μπορούμε να τον εκφράσουμε και υπάρχει πιο αυθεντικά απ' όσο μπορούμε να τον κατανοήσουμε, η υπερβατικότης της θεότητος ξεπερνά τις δυνατότητες της ανθρώπινης γλώσσης.
Τέσσερις αιώνες αργότερα η διαφορά ανάμεσα στους Έλληνες και στους Λατίνους, ανακαλύπτεται ξανά από τους Ιρλανδούς σοφούς. Κατανόησαν εύκολα πως υπόσταση, παρότι “θεολογικά” ισάξια με τον Λατινικό όρο πρόσωπο, δεν σήμαινε στην πραγματικότητα υποκείμενο, αλλά αντικείμενο. Έτσι ο Giovanni Scoto, ο οποίος μετέφρασε στα Λατινικά τον Αρεοπαγίτη και τον Μάξιμο τον Ομολογητή σκέφτεται με τους Ελληνικούς όρους: «Προκειμένου η νόηση των πιστών να διαθέτει κάτι για να σκεφτεί και να εκφράσει γύρω από το άρρητο και άγνωστο μυστήριο της πίστεως, οι άγιοι θεολόγοι μας μετέφεραν την ομολογία πίστεως πως ο Αγαθός Θεός υπάρχει σαν τρία αντικείμενα (Substantiae), μιας μοναδικής φύσεως (essentia)».
Ο Θωμάς Ακινάτης (Summa Theol. 1,29,3) κατάλαβε πολύ καλά το λάθος του Αυγουστίνου, ο οποίος ερμήνευσε την υπόσταση με την αφηρημένη έννοια Substantia και ομολόγησε πως οι δύο λέξεις σημαίνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Παρόλα αυτά, επειδή ο όρος Substantia μπορούσε να εκφράσει ταυτόχρονα και την αφηρημένη έννοια και τη συγκεκριμένη, κατήγγειλε τη χρησιμοποίηση του όρου αυτού για τη μετάφραση της υποστάσεως και προτίμησε την λέξη Subsistentia στην θέση του, τον οποίο όριζε σαν αυτό που υπάρχει καθ' εαυτό και όχι ως προς άλλο, «Per se existit, et non in alio». Αυτή ήταν ακριβώς η σημασία του όρου υπόστασις. Αλλά ούτε και ο Ακινάτης απέδειξε πως κατανόησε μέχρι τέλους την αληθινή σημασία της διαφοράς. Καθότι σκεφτόταν πως υπόστασις σήμαινε απλώς “μοναδικό άτομο” όπως και ο Λατινικός όρος Persona (και θα μπορούσε να συμπληρώσει αλλά δεν το έκανε) και ο Ελληνικός όρος Πρόσωπον. Η μόνη διάκριση που έκανε ο Ακινάτης ανάμεσα στο πρόσωπο και την υπόσταση ήταν το ότι νόμισε πως υπόσταση σήμαινε ένα μοναδικό αντικείμενο ανάμεσα σε οποιοδήποτε είδος αντικειμένων, ενώ περιόριζε την έννοια του προσώπου σε ένα μοναδικό αντικείμενο «in genere rationalium substantiarum» δηλαδή σ' ένα άτομο του ανθρωπίνου είδους.
Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να δούμε συνοπτικά τον μόχθο των Ελλήνων πατέρων να εκφράσουν το ανέκφραστο, αλλά όχι το άγνωστο, όπως “άπιστα” ισχυρίζεται ο Αυγουστίνος, ο οποίος μόχθος εγκαταλείπεται προδοτικά από τους συγχρόνους θεολόγους μας!
Μια μικρή γεύση των καταστροφών που έφεραν οι διαλογισμοί των Λατίνων γύρω από την Αγία Τριάδα, μπορούμε να πάρουμε από το μικρό απόσπασμα του Ratzinger, γύρω από τις σχέσεις του Αγίου Πνεύματος που βρίσκεται σε τούτο το ίδιο blog, κάτω από τον τίτλο «Πηγές της Νεωτερικής θεολογίας ΙΙΙ»!
Αμέθυστος

ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ

Λάβαμε και διαβάσαμε εμβρόντητοι το περιοδικό που εκδίδει ο κ. Οδυσσέας Τσολογιάννης! Ας ξεκινήσουμε από τον επιτάφιο θρήνο στον Σάββα Αγουρίδη. Εμείς μάθαμε για πρώτη φορά για το Δαιμονικό του τέλος! Τι κρίμα, τι δυστυχία! Μείναμε πραγματικά παγωμένοι μπρος στην πνευματική γύμνια της θεολογικής σχολής Θεσσαλονίκης! Εμβρόντητοι αληθινά καταλάβαμε την ευλογία της καταργήσεως του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία! Δεν πρέπει να αποφοιτούν πολλοί Χριστιανοί πλέον από τις θεολογικές μας σχολές!

Διαβάσαμε την θαρραλέα αποκάλυψη της δειλίας του κλήρου μας από τον κ. Ιωάννη Κορναράκη. Ο κλήρος μας είχε στα χέρια του την Εκκλησία και την έχασε, επειδή μετεβλήθη σε εξουσία, σε κληρικαλισμό και βεβαίως γι' αυτό θα δώσει λόγο, λόγο βαρύ! Το κείμενο του κ. Κορναράκη τα λέει όλα από μόνο του.

Θα θέλαμε μόνον να τονίσουμε την διαφθορά της Εκκλησιαστικής συνειδήσεως:
“Σας παρακαλούμε... να προσυπογράψετε το κείμενο, προκειμένου να χαροποιήσουμε έτσι και να καθησυχάσουμε τους πιστούς, που αγωνιούν για τα τεκταινόμενα και αναμένουν λόγους αληθείας”!

Αυτός ο τρόπος σκέψης ανήκει στην πολιτική επιστήμη και ονομάζεται, ανησυχία για το πολιτικό κόστος. Ουδεμία σχέση έχει με την Εκκλησία!

Διαβάσαμε επίσης και τον σχολιασμό της συνεντεύξεως του νυν Αρχιεπισκόπου στην καθολική εφημερίδα Avennire! Καταλάβαμε από τα συμφραζόμενα πως ο αληθινός Αρχιεπίσκοπος της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι ο κ. Ζηζιούλας! Πως ο κ. Ιερώνυμος έχει υποταχθεί πλήρως στις προσταγές του! Πρέπει να γίνει γνωστό σε όλους μας πως ο κ. Ζηζιούλας εκτός των άλλων μέσων πιέσεως επιβάλλεται στους αγράμματους σαν τέρας μορφώσεως! Ο κ. Ιερώνυμος είναι ένας μικρός χωριάτης που συνετρίβει στο αριστοκρατικό στυλ του κ. Ζηζιούλα, το οποίο στυλ σημειωτέον “κρύβει” ή “φανερώνει”, ανάλογα με τα μάτια, πολλά προσωπικά δεδομένα.

Ας τελειώνουμε με ένα παράδοξο που προκύπτει από την ανάγνωση του εξαιρετικού περιοδικού! Οι ορθόδοξοι διοικούντες μάχονται με πάθος για το δικαίωμά τους στον διάλογο και αρνούνται να κάνουν διάλογο με τους ορθοδόξους πιστούς! Απίστευτο!

Αμέθυστος

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΗΝΑ (1)

Μπρος στην αβυσσαλέα επίθεση της ανομίας και της ανοησίας

θα παρουσιάζουμε τα Διαμάντια του μήνα.

Βρήκαμε ήδη το πρώτο: ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ ΤΟΥΤΟΥ.

“Κατετέθη” από τον Αρχιδιάκονο κ. Βγενόπουλο στην Θεσσαλονίκη:

«Το κείμενο της Ραβέννας θέτει τον θεσμό

του πρώτου σε Τριαδολογική βάση.

Το πρωτείο είναι θέμα πίστεως και όχι μόνο κανονικής τάξεως».


Ένα απίστευτο Blood Diamond.

Ποιος ξέρει πόσο να κόστισε στον πάπα

για να το “αγοράσει” ο κ. Βγενόπουλος!

Παραλειπόμενα της ημερίδας του ΑΠΘ για τον θεολογικό διάλογο

Κατά ένα μυστηριώδη τρόπο ξέφυγαν από την προσοχή μας οι δύο “Έλληνες” Καθολικοί ομιλητές! Οι κύριοι Σπιτέρης και Σαλάχας!

Και οι δυο τους πατούν στο στέρεο έδαφος της Ιστορίας, αφού είναι και το παιδί της Καθολικής Εκκλησίας. Σ' αυτή την Ιστορία καλούμαστε και εμείς να μπούμε επιτέλους. Διότι τοιουτοτρόπως θα αποκτήσουμε και εμείς το διάσημο “Ιστορικό” επιχείρημα. Διότι με την βοήθειά της αποδεικνύονται τα πάντα. Είναι μια μαγική οντότης η οποία μπορεί να μας δώσει ό,τι ζητήσουμε. Όλες μας οι γνώμες μπορούν να βρουν τις αποδείξεις που χρειάζονται και να αναβαθμιζόμαστε αμέσως στο κύρος των επιστημόνων.

Πως ξέφυγε αυτή η περίπτωση από το Ελληνικό “δαιμόνιο”; Ποτέ δεν είναι αργά όμως.

Ο κ. Σπιτέρης λοιπόν μετά από βαθειές Ιστορικές μελέτες ανακαλύπτει δύο ερμηνείες για την θέση του πρωτείου στην Ιστορία της Εκκλησίας. Μια στάση Βυζαντινή και μια Δυτική.

«Το Βυζάντιο ανεγνώριζε ξεκάθαρα στον Επίσκοπο Ρώμης μια εξουσία και ένα πρωτείο που δεν ήταν απλό πρωτείο τιμής.

Σύμφωνα με την Δυτική στάση τώρα, η Εκκλησία είναι το σώμα και ο Χριστός η κεφαλή του (φοβερό...). Σ' αυτό το σώμα πρέπει να υπάρχει μια κεφαλή όχι μόνο στη μυστικιστική της υπόσταση (ο Χριστός) αλλά και στην ορατή της διάσταση (φοβερό...). Αυτή η κεφαλή λοιπόν είναι ο Πάπας, όπως διέταξε και ο Απόστολος Πέτρος (φοβερό...μπρρρ. Προχωρά σαν θρίλερ. Μπράβο. Σαν να περπατάμε στον δρόμο με τις λεύκες ...μπρρρ. Σώματα ακέφαλα, κεφαλές ασώματες ...μπρρρ).
Έτσι λοιπόν η Καθολική Εκκλησία είναι η Μητέρα όλων των Εκκλησιών».

Ολοκλήρου της πενταρχίας και βάλε!

Τι συγκίνηση. Επιτέλους στον πατέρα βρίσκουμε Μητέρα! Επιτέλους. Δάκρυα κυλούν από τα μάτια μας. Δεν είναι καλό και ποτέ δεν ήταν να αφήνουμε τον Θεό Πατέρα μόνον, χωρίς Μητέρα. Σε ευχαριστούμε Ιστορία. Μας ολοκλήρωσες!

Στην συνέχεια ο Αρχιδιάκονος του κ. Βαρθολομαίου Βγενόπουλος (επειδή βγαίνει συχνά πυκνά για διάφορες διακονίες) λέει πειστικά πως δεν μπορούμε να υπάρχουμε χωρίς τις κεφαλές της Ευχαριστίας (μπρρρ...)! Γιατί ναι μεν λαμβάνουμε μυστηριακώς το σώμα και το αίμα του Κυρίου, αλλά την κεφαλή του; Πώς την λαμβάνουμε; Mε τον πρώτο της Ευχαριστίας ο οποίος απλώς παρίσταται.

Χρειαζόμαστε λοιπόν δυο πρώτους, έναν σε παγκόσμιο επίπεδο και έναν σε ορθόδοξο. Δεν πρέπει να ανησυχούμε εμείς οι ορθόδοξοι! Ο δικέφαλος αετός ξαναπαίρνει τον δρόμο του! Αθάνατη ορθοδοξία! «Αυτό είναι το θέλημα του θεού για τις δομές της εκκλησίας Του».

Ο κ. Σαλάχας παίρνει έναν άλλο σπουδαίο χρησμό από την Ιστορία «Ιστορικά στην πρώτη χιλιετία ο επίσκοπος Ρώμης ήταν πρώτος μεταξύ των πατριαρχών και η εκκλησία Ρώμης η προκαθήμενη της αγάπης». Ο κ. Σαλάχας δεν αγαπά τα θρίλερ όπως ο κ. Σπιτέρης, προτιμά τα παραμύθια, την Σταχτοπούτα π.χ., την προκαθήμενη της αγάπης. Πόση αγάπη δεν έδειξε στ' αλήθεια ο τρυφερός πάπας! Τί να πρωτοθυμηθούμε; Τους Βοργίες, την Ιερά εξέταση, τα συγχωροχάρτια, το αλάθητο, τους εκατονταετείς πολέμους, τις σταυροφορίες; Πόσα δώρα Αγάπης στην Ιστορία! Γι' αυτό και η Ιστορία τον τιμά σαν κοσμοκράτορα όπως του αξίζει!

Πόσο σεβασμό έδειξε στον Πρώτο κ. Σαλάχα, ο Μέγας Φώτιος, όταν τον κατήγγειλε για το Φιλιόκβε; Με πόση αγάπη ανταποκρίθηκε στον έλεγχο η μητερούλα; Στην δεύτερη χιλιετία τί συνέβη και ο πρώτος κατέληξε τελευταίος, ο μεγαλύτερος δολοφόνος της Ιστορίας μέχρι σήμερα; Αυτός πού επινόησε τούς θρησκευτικούς πολέμους; Και τώρα στην Τρίτη χιλιετία ξανάγινε καλός; Αγαπητικός; Δεν πρέπει να μάθουμε την αιτία των αλλαγών πριν τον εμπιστευθούμε; Τί είναι, η μέρα και η νύχτα της Δημιουργίας; Η διαλεκτική κτιστού και ακτίστου; Πώς το 'λεγε παλιά και ο Σαββόπουλος; «κι η τροχιά του έρωτά μας μπαινοβγαίνει απ' το φούρνο στη κατάψυξη!» Τί είναι αυτό; Σχέση!; Πάντως δεν είναι εκκλησία κ. Σαλάχα!

Ας θυμηθούμε σε αυτό τό σημείο με πόση επιμονή ο κύριος Ζηζιούλας επιμένει πως δεν μπορούμε να αρνηθούμε την αγάπη στους αδελφούς μας. Αρχίζουμε σιγά σιγά να παίρνουμε γεύση αυτής της αγάπης όλοι μας. Και τα κείμενα των αδελφών μας ξεχειλίζουν απ' αυτήν την αγάπη. Και όμως δεν είναι εντελώς καινούργια. Υπάρχει από την εποχή του Κυρίου και λόγω του Κυρίου. Και τί είπε γι' αυτή την αγάπη ο Κύριος! “Ιούδα, φιλήματι τον υιόν του ανθρώπου παραδίδως;”


Αμέθυστος

Πηγή των κειμένων:
http://religiousnet.blogspot.com/2009/06/to.html

ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ

Ο πρωτοπρεσβύτερος του πατριαρχείου κ. Τσέτσης, απάντησε θυμωμένα και απειλητικά και ειρωνικά στην ομολογία πίστεως των κληρικών που εγράφη εναντίον του Οικουμενισμού, δηλαδή εναντίον της νέας εκκλησίας στην οποία δεν προβλέπεται πλέον ούτε κλήρος, ούτε λαός, εκτός των επισκόπων και πατριαρχών. Η εξουσία συμπυκνώνεται και το πάθος φιλαρχίας που μαστίζει την Εκκλησία θεσμοποιείται!

Μας αποκαλύπτει όμως ο σεβαστός πρωτοπρεσβύτερος τα αίτια του “κληρικαλισμού”, ο οποίος διέλυσε την Εκκλησία πολύ πριν την διαλύσει εκ νέου ο Οικουμενισμός. Ο κληρικαλισμός λοιπόν στηρίζεται στην πεποίθηση πως στην χειροτονία αποδίδεται μια ειδική Χάρις, η Χάρις της ιερωσύνης, με την οποία ο κλήρος “εκτελεί” τα Μυστήρια της Εκκλησίας, σαν αντιπρόσωπος πλέον, όχι όμως τα Μυστήρια του Κυρίου, τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Τα οποία είναι ανύπαρκτα!

Αγαπητέ πρωτοπρεσβύτερε, πρώτα απ' όλα το κείμενό σας το ίδιο αποκλείει την ύπαρξη αυτής της “ειδικότητος”. Εάν έπεφτε στα χέρια μας το κείμενό σας χωρίς την ταυτότητά σας, υπήρχε η παραμικρή δυνατότης από το κείμενο και μόνον να ανακαλύπταμε την ταυτότητά σας, δηλαδή ότι είναι γραμμένο από έναν ιερέα του Κυρίου;

Υπάρχει όμως ένα συμβάν το οποίο φωτίζει άπλετα την εν λόγω πλάνη!

Το παρακολούθησε ο πιστός λαός από τηλεοράσεως σε απευθείας μετάδοση. Ο εκλιπών Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος, καταϊδρωμένος, μπροστά στην ωραία πύλη του Μητροπολιτικού ναού Αθηνών, απευθυνόμενος στον μόλις χειροτονηθέντα Ιερέα, λέει με νόημα: Κάτι πρέπει νάγινε σήμερα, γιατί νοιώθω κουρασμένος. Βγήκε πολύ πράγμα από μέσα μου!

Αγαπητέ πρωτοπρεσβύτερε, πώς συνεχίζετε να πιστεύετε πως υπηρετείτε τα Μυστήρια του Κυρίου, όταν ο Πατριάρχης, στην ακολουθία του οποίου υπηρετείτε και ανήκετε, εδώ και δέκα χρόνια, όπου βρεθεί και όπου σταθεί κατηγορεί τον Μέγα Φώτιο για Δαιμονισμένο; Κατανοείτε τόσο καθαρά το Filioque και δεν μπορείτε να καταλάβετε ποιον κύριο υπηρετεί ο Πατριάρχης σας;

Αμέθυστος


Το άρθρο του π. Τσέτση δημοσιεύτηκε στη Πύλη Εκκλησιαστικών Ειδήσεων, amen.gr

Σχόλια στο κείμενο του κ. Γ. Μαρτζέλου

«Τα ενδιαφέροντα από ορθόδοξη άποψη θεολογικά σημεία του κειμένου της Ραβέννας»

Διαβάζοντας το κείμενό σας αγαπητέ κ. καθηγητά δεν κατορθώσαμε να καταλάβουμε την ορθόδοξη άποψη ούτε και τα ενδιαφέροντα σημεία του κειμένου της Ραβέννας!

Κατ’ αρχάς έρχεται στο προσκήνιο η έννοια της αυθεντίας! Αντιθέτως απουσιάζει εντελώς ο Κύριος, η κεφαλή υποτίθεται της εκκλησίας και η μόνη αυθεντία. Κυριαρχεί στο κείμενό σας μια εκκλησία χωρίς θεό. Μας θυμίζει περισσότερο μια Διακήρυξη των δικαιωμάτων των Επισκόπων. Μια εκκλησία κενή χάριτος. Δεν υπάρχει ούτε μια νύξη για τους πιστούς, χωρίς τους οποίους δεν υφίσταται καν Επίσκοπος! Ο Αποστολικός κανών στον οποίο αναφέρεστε τονίζει πώς ο Επίσκοπος ο οποίος παίρνει αποφάσεις χωρίς την έγκριση των πιστών, παύει αυτομάτως να είναι Επίσκοπος. Στην εκκλησία που δημιουργείται μέσα από τον διάλογο πιστοί θα είναι οι θεολόγοι; Οι συνάδελφοί σας;

Γράφετε: «Όπως ακριβώς συμβαίνει και με την τάξη των προσώπων της Αγ. Τριάδος, "αρίθμηση" του Πατρός ως πρώτου προσώπου δεν σημαίνει τη μείωση...»
Χωρίς να εισέλθουμε στα προβλήματα που δημιουργεί στην Αγία Τριάδα η σύγχρονη θεολογία, μ’ αυτό το όπως δέχεστε την αναλογία, καθώς φαίνεται! Πότε υιοθετήθηκε η αναλογία από την Ορθοδοξία, παρακαλώ;

Γράφετε: «Η εκκλησία του Θεού υπάρχει όπου υπάρχει κοινότης ... ο οποίος διδάσκει την παραληφθείσαν εκ μέρους των Αποστόλων πίστιν...»
Δεν είναι αρκετά γνωστό πώς μόνον η Λατινική εκκλησία δεν μπορεί να διδάξει την παραληφθείσαν πίστιν εκ μέρους των Αποστόλων;

Παρότι δεν υπάρχει ορθοδοξία και πίστη στο κείμενό σας κ. Μαρτζέλο εκείνο που μας λυπεί περισσότερο ακόμη είναι αυτό που γράφετε στα συμπεράσματα: «Το πρωτείο είναι ένα από τα μεγαλύτερα αίτια που προκάλεσαν το σχίσμα μεταξύ των δύο Εκκλησιών...»

Εφόσον γνωρίζεται πολύ καλά πως οι απαιτήσεις του πρωτείου ετέθηκαν πολύ αργότερα από το σχίσμα, γιατί το γράφετε; Θέλετε να μας παραπλανήσετε; Χρησιμοποιώντας ίσως μια κάποια αυθεντία; Υπηρετείτε υποτίθεται μια κάποια Επιστήμη! Υπάρχει Επιστήμη χωρίς αποδείξεις; Εν μέσω της απολύτου κυριαρχίας της Επιστήμης, η οποία σας δίνει και την δουλειά σας και το λειτούργημά σας, εμείς καλούμεθα να δεχτούμε την αυθεντία; Οποιουδήποτε;

Για να καταλάβετε κ. Μαρτζέλο την εκκλησία η οποία ετοιμάζεται μέσω του διαλόγου και την οποία υπηρετείτε ήδη, σας συμβουλεύουμε να δείτε το τέλος της ταινίας του Αντονιόνι, Μπλόου Απ.

Δύο άνθρωποι φαίνεται να παίζουν τέννις χωρίς μπάλα όμως. Στην αρχή φαίνεται εντελώς παράλογο. Όμως σιγά-σιγά το παράλογο γίνεται όλο και πιο πραγματικό. Ακούμε όλο και πιο δυνατά τους χτύπους της μπάλας και ο θεατής κινεί το κεφάλι του στο ρυθμό της. Ξαφνικά η μπάλα προσγειώνεται από λάθος χτύπημα στα πόδια του θεατού. (Ας πούμε στα δικά σας κ. καθηγητά). Μετά έναν στιγμιαίο δισταγμό, εκείνος σκύβει, μαζεύει την αόρατη μπάλα και την πετά με αποφασιστικότητα πίσω, ξαναβάζοντάς την στο παιχνίδι.

Για την μπάλα δεν γνωρίζουμε τίποτα, μας είναι άγνωστη όπως και ο Θεός. Γνωρίζουμε μόνο τους αντιπροσώπους του. Αλλά η δυναμική του παιχνιδιού μεταμορφώνει τους θεατές (εμάς) σε συμπαίχτες. Το παν είναι να ξεκινήσουμε να παίζουμε. Και η μπάλα σιγά-σιγά γίνεται πιο αληθινή από την πραγματική. Καθένας μας παρακολουθεί το δικό του παιχνίδι. Γίνεται ΠΡΟΣΩΠΟ.

Αμέθυστος

Το κείμενο που σχολιάσαμε έχει αναρτηθεί στην διεύθυνση
http://religiousnet.blogspot.com/2009/06/blog-post.html

Λογοκρισίας εγκώμιον

http://religiousnet.blogspot.com/2009/06/to.html#comments

Συμπεράσματα από τον θεολογικό διάλογο της Θεσσαλονίκης

Λίγα “σχόλια”

Έτσι ονόμασε “ Συμπεράσματα” ο καθηγητής Σταμούλης ένα ολιγοσέλιδο κείμενο που κυκλοφόρησε και στο Internet. Δεν ανεφέρθη όμως, ως όφειλε, στα απίστευτα ψεύδη που ακούστηκαν από τους Έλληνες και δεν προειδοποίησε, ως όφειλε, για την ύπουλη στρατηγική του Kasper, που θέλει να μας πιάσει στον ύπνο, όπως πάντα!

Ο κ. Ζηζιούλας, ο πρωτομάστορας του ψεύδους, φαίνεται να δηλώνει: «Καταρχάς υπάρχει φόβος μήπως η Ρώμη επιδιώκει την καθυπόταξή μας». (Σύμφωνα πάντως με το “νέο αγγλικό του βιβλίο”, ο φόβος είναι αυτό το ίδιο το προπατορικό αμάρτημα, δεν είναι τυχαίες οι λέξεις που χρησιμοποιεί).

«Ο φόβος αυτός θα ήταν δικαιολογημένος αν η Ορθοδοξία δεν διέθετε δυνάμεις. Έχει, ωστόσο, ικανές θεολογικές δυνάμεις (εννοεί αυτόν τον ίδιο), διαλέγεται με αυτοπεποίθηση (χωρίς καν φόβο Θεού ως θα όφειλε ένας θεολόγος) και ο λαός μας πιστεύει στην αλήθεια (που του πλασάρουν γιατί κάνει “υπακοή” στους “πνευματικούς” του). Η αλήθεια δεν κινδυνεύει ποτέ από το διάλογο».

Η μόνη αληθινή πλευρά του διαλόγου δυστυχώς είναι η Λατινική! Διότι ενώ ο Βασιλειάδης μας προτρέπει να υπερβούμε την πατερική θεολογία χάριν του διαλόγου, ενώ ο Ζηζιούλας πραγματοποιεί την υπέρβαση, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον Κάσπερ. Συνεχίζει να είναι στρατηγικά πιστός στους πατέρες της Δύσεως! Πώς το εξηγείτε αυτό κ. Σταμούλη;

Γράφει στην ομιλία του ο Κάσπερ: «...Τώρα η νεώτερη έρευνα στον Αυγουστίνο απέδειξε ότι δεν μπορεί να ισχύσει πλέον η παραδοσιακή αντίθεση ανάμεσα στην αυγουστίνεια-δυτική και την καππαδοκική-ανατολική διδασκαλία της Τριαδολογίας. Δυστυχώς τα αποτελέσματα της ανωτέρω έρευνας δεν είναι ακόμη γνωστά στην Ανατολή»! (Πρόσταξε πασά μου τον δούλο σου).

Ποια είναι αυτή η περιβόητη έρευνα; Του Rοland Kany: “Η τριαδολογία του Αυγουστίνου”, Tübingen 2007. Μαθητού του Kasper! Ο κύριος Kasper ήρθε με τα όπλα του στην συνάντηση και ο κ. Ζηζιούλας και ο κ. Βασιλειάδης μάλλον προσήλθαν και αυτοί με τα ίδια όπλα του Kasper!

Στην εισαγωγή του βιβλίου R. Kany διαβάζουμε: «Το De Trinitate είναι το έργο με την πιο βαθειά σκέψη στην χριστιανική θεολογία»!

Τα λέει αυτά ο Kasper σε μία παράδοση η οποία διαθέτει θεογνωσία! Θεογνωσία παρακαλώ! Και δεν ξύνει τον κρόταφό της για να κατεβάσει ιδέες περί Αγίας Τριάδος! Που είναι η δύναμή σου κ. Ζηζιούλα; Στον ύπνο σου; Είναι γνωστό σε όλους πως στα χέρια σου η ορθόδοξη θεολογία βρίσκεται σε πλήρη “αδυναμία”!

Γιατί κ. Σταμούλη δεν υπερβαίνουν και οι Λατίνοι τους πατέρες τους και πρέπει να τους υπερβούμε μόνον εμείς, όπως μας παροτρύνει ο πολιτικάντης ο κ. Βασιλειάδης;

Νά τι λέει όμως ο κ. Τσελεγγίδης: «Για αλλού ξεκινήσαμε και αλλού πηγαίνουμε, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, όταν δεν ακολουθούμε τα χνάρια των Αγίων Πατέρων».

Στο διάλογο με τους Καθολικούς εγκαινιάστηκε μια άλλη μη Πατερική πορεία, με αναπόφευκτη συνέπεια τώρα «να πηγαίνουμε αλλού, και ας το καταλαβαίνουμε».

Ο κ. Βασιλειάδης, μεγάλος Μαρξιστής που υποδύεται τον Χριστιανό, βάφτισε το πρωτείο του πάπα, πρωτείο δικαιοδοσίας! Και πιστός στον άγνωστο θεό του μας εξυβρίζει αδιάντροπα «πρόκειται για διαφορετική ερμηνεία κάθε πρωτείου». Όλα είναι σχετικά, Ιστορικιστικά! Μην παθαίνετε! Be cool. Στο ίδιο πνεύμα μας προετοιμάζει και ο κ. Ζηζιούλας «Κανείς δεν μας υποχρεώνει να συμφωνήσουμε σχετικά με το πώς αντιλαμβάνεται κανείς το πρωτείο του πάπα».

Δηλαδή η αναγνώριση του πρωτείου είναι αποφασισμένη. Μας λέει ο δυνατός: Θυσίασε στα είδωλα, σώσε την οικογένειά σου, προστάτεψε τα παιδιά σου, το σπίτι σου, αλλά εσωτερικά να προσεύχεσαι, Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με τον αμαρτωλό, βοήθει μοι τη απιστία! Έτσι κι' αλλιώς ο Θεός είναι φιλάνθρωπος!

Ελπίζω να γνωρίζουμε όλοι μας την πηγή αυτών των λογισμών!

Και ερχόμαστε στα δραματικά στοιχεία του διαλόγου! «Ο διαχωρισμός των δύο εκκλησιών είναι ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα της εποχής και η αιτία του, το σχίσμα είναι το τραγικότερο γεγονός στην ιστορία της εκκλησίας».

Δυστυχώς δεν ακούει κανείς! Στην Ελλάδα ακόμη και ο τίτλος του καθηγητού πανεπιστημίου δεν υπόσχεται ούτε νοημοσύνη ούτε κοινό Νου! Λέει ο κ. Ζηζιούλας λοιπόν πως οι Εκκλησίες είναι δύο. Αυτό λέει ο δυνατός! Η Εκκλησία, την οποία υπηρετεί, δεν έχει κεφαλή της τον Κύριο, ζει με τον τρόπο της Αγίας Τριάδος, βάσει της Αναλογίας του Ακινάτη, επομένως μας λέει: Με το σχίσμα, λόγω της αναλογίας υποφέρει και η Αγία Τριάδα, για την αγάπη του θεού ρε γαμώτο ας μην παρατείνουμε αυτή την αγωνία της αγάπης! Ας υποχωρήσουμε για την αγάπη! Ας μην αρνηθούμε την αγάπη μεταξύ Χριστιανών! Πώς θα μεγαλώσουν τα παιδιά;

Παρότι άγαμος ο κ. Ζηζιούλας γνωρίζει πολύ καλά τα ψέματα που λένε οι σύζυγοι μεταξύ τους! Και μιας λοιπόν οι Εκκλησίες είναι δύο για να ζουν ζευγαρωμένες, κ. Ζηζιούλα, ποια είναι η γυναίκα και ποιος ο άνδρας; Ή μήπως θα είναι πλατωνικός ο γάμος; Για να ξέρουμε τί μας περιμένει και να μην διαμαρτυρόμαστε!

Χωρίς να μας φτάνουν τα ψέματα των θεολόγων, έχουν προστεθεί στο παιχνίδι και οι δημοσιογράφοι! Η Μαρία με τα κίτρινα, τα βλέπει όλα επιτυχημένα και η ένωσις θα επιτευχθεί και θα γίνουν μεγάλες τελετές, θα βγουν υπέροχες φωτογραφίες και οι εφημερίδες μας θα ζήσουν καλά και εμείς καλύτερα!

Να είμαστε όλοι καλά!

Αμέθυστος

Το κείμενο που σχολιάσαμε έχει αναρτηθεί στην διεύθυνση
http://religiousnet.blogspot.com/2009/06/to.html

ΤΟ “ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ” ΠΕΤΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει σαν απόρροια του οικουμενικού διαλόγου και της επιταχύνσεως της πορείας προς το “κοινό ποτήριο” είναι η απόλυτη ασυνεννοησία των Ελλήνων μεταξύ των.
Οι Έλληνες “πιστοί” και άπιστοι έχουν πάρει “θέσεις” αδιαπραγμάτευτες πάνω σε ένα άγνωστο πρόβλημα. Διότι δεν γνωρίζουμε πλέον τί υπερασπιζόμαστε και τί απειλείται. Η Γνώση δε αυτού του πράγματος μας διαφοροποιεί εντελώς από την πατερική μας εποχή και ας μην το χωράει ο Νους όλων μας. Διότι η πατερική εποχή υπερασπίστηκε επιτυχώς την ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

Μέχρι σήμερα!

Διότι σήμερα οι πιο μορφωμένοι από τους θεολόγους επιδιώκουν να σώσουν την νεωτερικότητα, να δώσουν τις απαντήσεις που χρειάζεται. Μια άλλη ομάδα, το ίδιο μορφωμένη αλλά πιο ρεαλιστική και πρακτική δείχνει να βοηθά τη νεωτερικότητα να επιβληθεί στην Εκκλησία, η οποία τοιουτοτρόπως φαντάζει ο μοναδικός της αντίπαλος. Μια άλλη ακόμη ομάδα κηρύττει με πάθος πως ο άνθρωπος είναι ήδη σωσμένος, αρκεί να το πιστέψει. Να κατορθώσει να αλλάξει, να εκσυγχρονίσει, την ίδια πίστη που ήδη διαθέτει και να μην πιστεύει πλέον στον Σωτήρα αλλά στην Σωτηρία. Άλλοι πάλι, παλιοί απόγονοι του Μαρξισμού, κυνικοί προφήτες της αλλαγής θέλουν να μας βάλουν στην Ιστορία, διδάσκοντας με πάθος την εσωτερικότητα, που γέννησε την σημερινή Ιστορία.

Σε όλους αυτούς προστίθενται όσοι δεν θέλουν να αλλάξουν, ούτε την εξωτερικότητά τους, ούτε την πίστη τους, ούτε την ταυτότητά τους για να γίνουν μοντέρνοι. Και μέχρι στιγμής φαίνεται όλα να είναι φυσιολογικά. Φαίνεται να υπήρχαν σε όλες τις εποχές των πολιτισμών και φαίνεται να εκφράζουν την διαλεκτική σύγκρουση της ψυχής με το σώμα, το Senex et Puer. Και όμως σήμερα η σύγκρουση αυτή δεν φαίνεται να μπορεί να βρει κάποια λύση, όπως στις προηγούμενες εποχές! Διότι από την σύγκρουση αυτή απουσιάζει δραματικά ο μοναδικός παράγων ο οποίος θα μπορούσε να προσφέρει την λύση, την ένωση. Ο ΝΟΥΣ. Καθότι ούτε το πρόσωπο είναι ΝΟΥΣ, ούτε η νόηση, ούτε η βούληση!

Η αρχαία Βαβέλ μας είχε διδάξει πως ο ΝΟΥΣ χρειάζεται την γλώσσα του διαφορετικά ματαιώνεται και ο ίδιος. Κάτι που κατόρθωσαν οι Έλληνες. Η σημερινή Βαβέλ η οποία ονομάζεται συνήθως θρησκειολογία, συγκρητισμός, οικουμενισμός, άρχισε ήδη να μας διδάσκει πως η κοινή γλώσσα χρειάζεται και αυτή ΝΟΥ. Διαφορετικά παραμένει ανόητη, όση σοφία και αν προϋποθέτει. Εδώ ακριβώς όμως βρίσκεται και το αξεπέραστο πρόβλημά μας. Διότι ο ΝΟΥΣ όταν μπαίνει στη ζωή μας, φέρνει μαζί του τον θεό και την αλήθεια, ακριβώς τα πράγματα που με την απουσία τους δημιούργησαν την σημερινή γλώσσα, το σημερινό Είναι και το νόημά του.

Στο αξεπέραστο κενό που δημιουργείται από την απουσία, η μάζα των αναποφάσιστων, αυτών που δεν υποκρίνονται αυτονομία και ελευθερία, αυτών που δεν εφευρίσκουν τη δική τους γλώσσα σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της εποχής, επιλέγουν μία από τις γλώσσες που προσφέρουν νόημα στην εποχή μας και προσκολλώνται πάνω της σαν προστάτες και οπαδοί.

Και εγένετο σκότος και εγένετο Νυξ, ημέρα τελευταία καμμιάς πρώτης! Διότι μόνον ο ΝΟΥΣ διαθέτει κάποιο Φως, πεπερασμένο όμως αυτό, που φώτιζε την λιγοστή ζωή του καθενός μας σαν γνώμη μέχρι που έσβηνε μαζί με τον θάνατο. Ένα πράγμα που είχε ήδη αναγκάσει τους αρχαίους να ψάξουν και να βρουν μια άπειρη πηγή φωτός που ανανέωνε και δυνάμωνε το λιγοστό φως του Νοός και μεταμόρφωνε την γνώμη σε σοφία. Μια συγκλονιστική εμπειρία που επέτρεψε στους ανθρώπους να δεχτούν τον Δημιουργό του φωτός και να μεταμορφώσουν την σοφία σε πίστη και την πίστη σε αγάπη. Είχαμε όλοι μας αναγνωρίσει εκείνο τον καιρό πως “κατά βάθος είμαστε ζήτημα φωτός”.

Και όμως παρότι είχαν βρεθεί τα πάντα, γρήγορα χάθηκαν ξανά τα πάντα μέσα από τα χέρια μας. Κάποιος ανόητος και σκοτεινός ληστής σκέφτηκε κάποια στιγμή να εκμεταλλευθεί και αυτό το Φως του Νοός, όπως και όλα τα υπόλοιπα και να το προσφέρει επί πληρωμή! Κάτι που πέτυχε για πάρα πολλά χρόνια. Με κάτι που πέτυχε να ανακηρυχθεί ακόμη και Βασιληάς των ληστών.

Κι όμως δεν είχε υπολογίσει πολύ καλά το πεπερασμένο αυτού του φωτός, και γρήγορα βρέθηκε μπλεγμένος!

Χωρίς την ανανεώσιμη πηγή του, το Φως αυτό δεν προσέφερε πλέον όσα του ζητούσαν οι άνθρωποι και σιγά-σιγά το εγκατέλειψαν. Εγκατέλειψαν τον αρχιληστή να φυλάει τα αζήτητα και έφτιαξαν την ζωή τους με την φωτιά και τον σίδερο. Όπως οι πρωτόγονοί μας, φιλοδόξησαν δε με τις αλχημείες που ανακάλυψαν να φτιάξουν και φως μόνοι τους! Μερικοί ακόμη νομίζουν πως είναι εφικτό και παιδεύονται. Έμαθαν να ζουν λοιπόν σαν αγέλες, κρατώντας ο ένας τον άλλο γιατί κανείς τους πια δεν έβλεπε το δρόμο. Ώσπου έφτασε ο καιρός που ο αρχιληστής ξόδεψε και έφαγε με τους φίλους του όλα τα κατσικάκια που είχε αποκτήσει από το εμπόριο του και αποφάσισε να ξαναποκτήσει όχι μόνον το Φως που ήδη κρατάει φυλακισμένο, αλλά και τα πηγάδια που το ανανεώνουν. Έτσι απευθύνθηκε πονηρά και έξυπνα στην αρχαία φυλή που συνέχιζε να πιστεύει στον Δημιουργό του Φωτός.

Σε αυτό το μέρος της τραγωδίας ζούμε και όλοι εμείς σήμερα! Διότι η αρχαία φυλή δεν υπάρχει πλέον, πείστηκε από τους άλλους, εκμοντερνίστηκε, διάλεξε και αυτή να ζει με την φωτιά και τον σίδηρο, αλλά και πονήρεψε! Φαίνεται να κλείνει συμφωνίες με τον αρχιληστή για κάτι που δεν διαθέτει πλέον και που λανθασμένα πιστεύει πως είναι εύκολο να ξαναποκτήσει!

Αυτή η πλάνη θα κοστίσει πολύ βαρειά στην Ιστορία και όχι μόνο στον μοχθηρό ληστή. Δυστυχώς. Όμως ένας τέτοιος “έξυπνος” που βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τον ληστή και πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μας και μπορούμε να τον μελετήσουμε με ευκολία. Είναι ο κ. Πέτρος Βασιλειάδης. Ας το προσπαθήσουμε!

Ας δούμε σιγά-σιγά μερικά από τα “φύκια” που εμπορεύεται!

«Η Εκκλησία επιτελεί το σωστικό της έργο όχι με εκείνα που συνήθως πράττει, ούτε με εκείνα που λέγει, αλλά κυρίως με αυτό που είναι (θέλει με πάθος να αποτελεί μέρος των φιλοσοφημένων, η Εκκλησία είναι απλώς ο άμβωνας από τον οποίο θα αποδείξει την ύπαρξή του). Αυτό το “είναι”, αυτή η ταυτότητα και αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το όραμα ενός καινούργιου κόσμου διαφορετικού από το φθαρτό και συμβατικό στον οποίο ζούμε, το όραμα δηλαδή της προσδοκώμενης Βασιλείας του Θεού (οράματα και θάματα λοιπόν όπως και τα Μαρξιστικά και οικουμενικά του καιρού μας). Το όραμα όμως αυτό πέρα από υπερβατική και προσδοκώμενη στα έσχατα οντότητα αποτελεί εν ταυτώ και χειροπιαστή ιστορική πραγματικότητα, εναλλακτική πρόταση ζωής (αρχίζουν σιγά-σιγά τα φύκια να μεταμορφώνονται), υπέρβαση της καθημερινότητας και της φθαρτότητας, τις οποίες εκφράζει η συμβατική ζωή».

Λεξιλόγιο πολιτικής θεολογίας ξεκάθαρα, απλώς η Ουτοπία του Bloch έγινε όραμα. Ο έμπορός μας λοιπόν των εθνών δεν απευθύνεται σε πιστούς. Κι όμως όλοι μας κατά έναν μυστηριώδη τρόπο ακούγοντας την λέξη και μόνον Εκκλησία καταλαβαίνουμε την Εκκλησία του Κυρίου και όχι την Εκκλησία του δήμου, που εννοεί ο κ. Βασιλειάδης.

«Η Εκκλησία δεν υπάρχει για τον εαυτό της, αλλά για τον κόσμο! Και ο σκοπός της πια είναι η υπέρβαση του κακού στον κόσμο ο οποίος με τη σύγχρονη τεχνολογία έγινε πια ένα μεγάλο χωριό». (Έτσι ο κ. Βασιλειάδης μπορεί να συνεχίζει να παίζει πλακωτό στο καφενείο του μεγάλου χωριού).

«Το αίτημα της αποκατάστασης της ορατής ενότητας της Εκκλησίας δεν αποτελεί μόνον ιεραποστολική αναγκαιότητα, αλλά ύψιστη θεολογική και εκκλησιολογική επιταγή. Η ενότητα σύνολης της κτιστής δημιουργίας εν Xριστώ είναι ο υπέρτατος στόχος της Θείας Οικονομίας, ενώ η βασική επιταγή του Κυρίου ΙΝΑ ΠΑΝΤΕΣ ΕΝ ΩΣΙΝ δεν μπορεί να αποτελεί απλή επιλογή, αλλά δεσμευτικό αξίωμα της χριστιανικής μαρτυρίας».

Ας δούμε με συντομία πως αυτός ο επιτήδειος προσπαθεί να κοροϊδέψει τον ίδιο τον Κύριο. Στο κατά Ιωάννην 17 διαβάζουμε: «Εφανέρωσά σου το όνομα τοις ανθρώποις ους δέδωκάς μοι εκ του κόσμου. σοι ήσαν και εμοί αυτούς δέδωκας, και τον λόγον σου τετηρήκασι… Εγώ περί αυτών ερωτώ· ου περί του κόσμου ερωτώ, αλλά περί ων δέδωκάς μοι… ότε ήμην μετ΄ αυτών εν τω κόσμω, εγώ ετήρουν αυτούς εν τω ονόματί σου· ους δέδωκάς μοι εφύλαξα… εγώ δέδωκα αυτοίς τον λόγον σου και ο κόσμος εμίσησεν αυτούς, ότι ουκ εισίν εκ του κόσμου καθώς εγώ ουκ ειμί εκ του κόσμου. ουκ ερωτώ ίνα άρης αυτούς εκ του κόσμου αλλ’ ίνα τηρήσης αυτούς εκ του πονηρού».

Πώς είναι δυνατό να υπάρχουν ακόμη σήμερα άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να πιστεύουν πως θα χρησιμοποιήσουν τον Κύριο για τα δικά τους συμφέροντα; Δεν πρέπει να είναι μόνο άπιστοι.

«Το αίτημα της αποκατάστασης της ορατής ενότητας εύκολα πραγματοποιείται με την ευχαριστιακή εκκλησιολογία ή ευχαριστιακή εσχατολογία την οποία ευαγγελίζεται ο κ. Ζηζιούλας. Και αυτή όμως συναντά προβλήματα διότι διατυπώνεται με βάση έννοιες και σύμβολα που θεμελιώθηκαν σε μια άλλη εποχή.

Γι’ αυτόν το λόγο επαναλαμβάνω σχετική εκτίμηση του Φλωρόφσκυ πως η σύγχρονη θεολογία “αν θέλει να μείνει πιστή στο πνεύμα των πατέρων οφείλει να υπερβεί την πατερική σκέψη (πράγμα εύκολο πλέον με τη σκέψη του Σολόβιεφ), όπως ακριβώς η πατερική υπερέβη τη βιβλική, όπως ακόμη η πρωτο-χριστιανική υπερέβη την προ-χριστιανική ιουδαϊκή, όπως η προφητική υπερέβη την μωσαϊκή”».

Ο μέγας Φλωρόφσκυ δεν κατόρθωσε μέχρι το τέλος της ζωής του να κατανοήσει πως η εκτίμησή του δεν ήταν θεολογική, αλλά προερχόταν κατευθείαν από την διαλεκτική του Hegel, από την Φιλοσοφία της Θρησκείας και την Φιλοσοφία της Ιστορίας και ονομάζεται συγκεκριμένα ΙΣΤΟΡΙΚΙΣΜΟΣ. Τον οποίο η νεωτερικότης αντιμετωπίζει πλέον μετά βδελυγμίας μετά τη διάλυση που έφερε στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Ένα μικρό δείγμα της βδελυγμίας αυτής υπάρχει στη “Εισαγωγή στη Μεταφυσική” του Χάιντεγκερ! “Για να κατανοήσουμε την δήλωσή μας πως η μεταφυσική πρόταση του εισαγωγικού ερωτήματος είναι απολύτως ιστορική, πρέπει να στοχαστούμε πάνω στο γεγονός πως η ιστορία για εμάς δεν σημαίνει απλώς το παρελθόν καθώς είναι ακριβώς αυτό που δεν συμβαίνει πλέον. Ούτε όμως σημαίνει κάτι σύγχρονο, διότι ούτε αυτό συμβαίνει, απλώς προσπερνά και χάνεται. Η ιστορία σαν κάτι σύγχρονο (μοντέρνο) είναι ένας καθορισμός από το μέλλον το οποίο απορροφά το παρελθόν στο παρόν, όπου μέλλον και παρελθόν αγωνίζονται να πράξουν και να υπάρξουν. Αυτό ακριβώς το παρόν αφανίζεται στο σύγχρονο (μοντέρνο)”.

Ο Ιστορικισμός φέρνει στο παρόν το παρελθόν και το ερμηνεύει (το παρελθόν) βάσει αυτού που προηγήθηκε αυτού του παρελθόντος. Εδώ ανήκουν όλες οι σύγχρονες και νεωτερικές επιστροφές και απομυθοποιήσεις. Η επιστροφή του Barth στην πρώτη Εκκλησία, η ευχαριστιακή εκκλησιολογία της πρώτης Εκκλησίας, η απομυθοποίηση του πρώτου μηνύματος, η προδοσία του πρωτογενούς μηνύματος από τον Απ. Παύλο, η πατερική ερμηνεία που έκρυψε το αυθεντικό μήνυμα, ολόκληρη η Βιβλική θεολογία, τρομάρα της!

Ο Ιστορικισμός φεύγει στο παρελθόν για να βρει ένα σημείο στήριξης και υπολογίζει πάντοτε να βρει μια λύση και μια έξοδο από το παρόν. Στην ουσία ο Ιστορικισμός τείνει πάντοτε ή σε μια “ανακαίνιση” ή σε μια “εσχατολογία”. Το σύγχρονο, το μοντέρνο, είναι ακριβώς η άλλη όψη, το αντίστροφο.

Βουτηγμένοι λοιπόν στα αδιέξοδα της γερμανικής διαλεκτικής ψάχνουμε εναγωνίως φανταστικές λύσεις, ξεχνώντας το ΕΝ ΟΥ ΕΣΤΙ ΧΡΕΙΑ! Ας παρακολουθήσουμε μια χαρούμενη διαλεκτική κίνηση η οποία ονομάζεται αυτάρεσκα θεολογία και γίνεται για το καλό μας, για να λύσει τα προβλήματά μας!

Στα μέσα του αιώνα που πέρασε εμφανίστηκε από τον Ν. Afanassieff η “ευχαριστιακή εκκλησιολογία”. Ο λόγος για τον οποίο προχώρησε στην πρότασή του αυτή ήταν η προσπάθειά του να απαντήσει στην “παγκόσμια εκκλησιολογία” που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή. Την ιδέα αυτή διόρθωσε και τελειοποίησε ο κ. Ζηζιούλας με την διδακτορική του διατριβή και με το βιβλίο του “Being as communion”.

Η παγκόσμια εκκλησιολογία αφαιρούσε από την τοπική ευχαριστιακή κοινότητα την καθολικότητα. Η ευχαριστιακή του Afanassieff έδινε την ποθούμενη καθολικότητα αλλά άφηνε απ’ έξω τον Επίσκοπο. Τα πράγματα διόρθωσε ο κ. Ζηζιούλας, ο οποίος του πέταξε όλους έξω από την Ευχαριστία και κράτησε μόνον τον Επίσκοπο. Και αυτή λοιπόν η θεολογία δημιούργησε με την σειρά της προβλήματα και διαμαρτυρίες και αναγκάζει την εμφάνιση της θεραπευτικής εκκλησιολογίας, η οποία με την σειρά της δημιουργεί μεγάλα προβλήματα γιατί υποβαθμίζει την κοινοτική και κοινωνική ζωή της Εκκλησίας.

Σήμερα γίνονται πολλές προσπάθειες συνθέσεων, κάθε πρόταση καλοδεχούμενη. Το χάος παραμένει και ο πάπας περιμένει. Είναι όλες τους θεολογίες! Μην ξεχνιόμαστε.

Και σε ποιόν θεό πιστεύουν όλες αυτές οι θεολογίες; Μας το αποκαλύπτει ξανά ο καλός Βασιλειάδης, ας είμαστε προσεχτικοί!

Peter L. Berger, A Rumor of Angels. Modern Society and Rediscovery of the Supernatural!

“Για μένα ο Χριστός φανερώθηκε ιστορικά στον Ιησού, μόνο που αυτή η φανέρωση δεν αποτελεί μια ιστορική πραγματικότητα δοσμένη εμπειρικά (Μάλλον έγινε στο Βάπτισμα όπου ο Χριστός εισήλθε στον Ιησού). Με άλλα λόγια, η λυτρωτική παρουσία του Θεού στον κόσμο φανερώνεται στην Ιστορία, αλλά δεν είναι ανάγλυφη σε όλα και καθ’ όλα και για μια φορά για πάντα έτσι όπως διηγείται η Καινή Διαθήκη τα ιδιαίτερα ιστορικά συμβάντα. Δεν είμαι λοιπόν υποχρεωμένος να υπολογίσω στα σοβαρά την επιμονή των συγγραφέων της Κ.Δ. ότι η λύτρωση δίνεται μόνο στο όνομα του Ιησού Χριστού, δηλαδή στο όνομα που ενώνει το ιστορικό πρόσωπο με την κοσμική και συμπαντική προοπτική της λυτρωτικής παρουσίας του θεού. Κάτι που μας πλησιάζει σε εκείνες τις χριστιανικές αιρέσεις, οι οποίες προσπαθούν να αφαιρέσουν αξία από τον ιστορικό Ιησού και να την δώσουν στον κοσμικό Χριστό, λυτρωτή όλων των δυνατών κόσμων. Μόνον που δεν μπορούμε να δεχτούμε την απόσταση αυτών των αιρέσεων από τον κόσμο, ιδίως των Γνωστικών, και την απαισιοδοξία τους”.

Σε αυτόν τον θεό πιστεύει και ο φιλόσοφος κ. Ράμφος, όπως μας πληροφορεί και ο θαυμαστής του κ. Βασιλειάδης στην σημ. 12 της ομιλίας του στην Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, όπου είχε προγραμματιστεί η θεολογική παράδοση της Ορθοδοξίας στον πάπα.

Αμέθυστος