Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και όσοι Οικουμενιστές περί αυτόν ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία θρησκευομένων, ως φαίνεται, που έτυχε να γεννηθούν σε μια θρησκεία και την ασπάζονται κατ΄ ανάγκην. Δεν την αγαπάνε πραγματικά, αλλά έχει απλά εγκλωβιστεί η θρησκευτικότητά τους στην αναγκαιότητα της φυσικής γέννησης και ανάπτυξης σε συγκεκριμένο περιβάλλον. Κάτι παρεμφερές είχε πει ο όσιος Πορφύριος για τον Ελύτη που θαυμάστηκε για τις αναφορές του στην Εκκλησία. Ήταν δηλαδή αρκετά έξυπνος για να προσαρμόσει την ποιητική του στην εθνική θρησκεία του, όπως θα έκανε και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα γεννιόταν.
Επανέρχομαι στην οικουμενιστική φιέστα του Φαναρίου που για μια ακόμη φορά προσέβαλε βάναυσα τις συνειδήσεις των ορθοδόξων πιστών. Σε γενικές γραμμές ήταν μια επανάληψη της επίσκεψης και των προγενέστερων Παπών. Το ίδιο ακριβώς έργο. Φαίνεται πως μέχρι εκεί μπόρεσε ο σημερινός Πατριάρχης να φτάσει τα πράγματα. Το τυπικό συγκεκριμένο και σχεδόν απαράλλαχτο: κοινές δηλώσεις, χαιρετούρες από τον εξώστη, πολυχρόνιο και τεμενάδες στον αιρετικό επίσκοπο Ρώμης με κορύφωση της προδοσίας στον λειτουργικό ασπασμό πριν την απαγγελία του Πιστεύω στην ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Είπα σχεδόν ίδιο τυπικό, διότι είδαμε και μια προσθήκη που διαφεύγει της προσοχής των περισσοτέρων: στη λατινική λειτουργία του Ποντίφικα στη Volkswagen Arena μια μέρα πριν, ο Βαρθολομαίος πήγε και ασπάστηκε λειτουργικά τον Πάπα πίσω από τη λατινική “αγία τράπεζα”, ένας ασπασμός που προηγείται της θείας κοινωνίας των Παπικών. Σαν να μας λέει δηλαδή ότι αυτός (ο Πατριάρχης) είναι έτοιμος να κάνει το βήμα του κοινού Ποτηρίου, αλλά ακόμη εμποδίζεται από κάποιους παλαβούς ζηλωτές που θα αντιδράσουν έντονα και θα καταστρέψουν το πολυετές χτίσιμο της πολυπόθητης για αυτόν τον ίδιο ένωσης…
Η εικόνα που ο γράφων ανέγνωσε και φαντάζομαι όχι εγώ μονάχα, είναι μιας σχέσης ερωτικής στην οποία είθισται ο ένας να είναι πιο χαλαρός και ο άλλος φουλ ερωτευμένος και να εκβιάζει τον έτερο να πάρει επιτέλους το περιπόθητο δαχτυλίδι του αρραβώνα. Ο Πάπας χαλαρός και σχεδόν συρόμενος ακολούθησε το βαρετό πρωτόκολλο και μάλιστα την προηγούμενη απέφυγε να προσευχηθεί μέσα στο Μπλε Τζαμί. Ο δικός μας τουναντίον έσπευσε να τον εναγκαλιστεί και μόνο που δεν έκλαψε που δεν δέχτηκε την όστια από τα χέρια του “αδελφού” Λέοντος. Και στην ορθόδοξη λειτουργία την επομένη έκανε σαν παλαβός να τιμήσει παντί τρόπω τον Ποντίφικα και εξήλθε από την αγία Τράπεζα με ερωτικό πόθο να ασπαστεί λειτουργικά τον Πάπα, πράγμα που αποτελεί σαφή παράβαση των ορθόδοξων ιερών κανόνων. Μήπως αυτά είναι αποκυήματα της φανταστικής μου ανάγνωσης; Ο καθένας ας κρίνει εκ των ιδίων οφθαλμών…
Και άντε, υμείς βαυκαλίζεστε πως προωθείτε την ένωση των Εκκλησιών και έχετε πωρωθεί μέσα στη φοβερή πλάνη του Οικουμενισμού, τι σας φταίνε όμως τα πλήθη των Ορθοδόξων να τα ξευτελίζετε τόσο προκλητικά, καθώς και την αγία μας Ορθοδοξία, το μοναδικό εναπομείναν μύρο στη γη της γενικευμένης αποστασίας από τον Θεό; Γιατί;
Από το «απαράδεκτο» στο «αξιοπρεπές», από το «υβριδικό» στο «νόθο». Η κατανόηση του λεξιλογίου όσων θέλουν να συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία βοηθά στην αποκάλυψη των λόγων για σχεδόν τέσσερα χρόνια συγκρούσεων.
Σε περιόδους ανάγκης, βλέπεις φίλους, και σε περιόδους κρίσης, βλέπεις ποιος είναι νευρικός και ποιος πανικοβάλλεται. Η γλώσσα είναι βασικός δείκτης της ψυχικής κατάστασης. Υπάρχει μια λογική στη διπλωματική γλώσσα: πομπώδης, κρυπτική, ακατανόητη για τους περισσότερους και τόσο διφορούμενη που μπορεί να ερμηνευτεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Η γλώσσα πρέπει να επιδεικνύει σαφήνεια, αποστασιοποίηση και ψυχραιμία, και πρέπει να καταστέλλει συναισθήματα που θα μπορούσαν να προδώσουν πανικό, που είναι πάντα μια ακόμη ευπάθεια που προσφέρεται στον αντίπαλο. Σήμερα, στην πιο ευαίσθητη στιγμή του ουκρανικού πολέμου και άλλων κρίσεων που έχουν ήδη συγκλονίσει την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή και είναι έτοιμες να εξαπλωθούν στον υπόλοιπο κόσμο, η γλώσσα που υιοθετούν οι Ευρωπαίοι υποδηλώνει μόνο πανικό. Νέες εκφράσεις επινοούνται και παλιές αποκτούν νέες έννοιες. Μια λέξη που χρησιμοποιείται πλέον υπερβολικά είναι το «απαράδεκτο», αναφερόμενη σε οτιδήποτε δεν ευθυγραμμίζεται με τις δικές μας σκέψεις.Είναι ενδιαφέρον ότι, όταν ορίζεται ως απαράδεκτη, η πρόταση έχει ήδη ληφθεί και αξιολογηθεί. Ένας άλλος όρος είναι το «υβριδικό», που αναφέρεται στην απειλή που πρέπει να αντιμετωπιστεί, το οποίο δανείζεται έναν επιστημονικό όρο για να περιγράψει κάτι που στο πλαίσιο του πολέμου είναι απολύτως φυσιολογικό και σχεδόν κοινότοπο: την πολύπλευρη φύση του πολέμου. Επιπλέον, όταν αναφέρεται στον πόλεμό μας, ο όρος έχει έναν καλοήθη και ωφέλιμο χαρακτήρα, που προορίζεται ως υβριδικός, ακόμη και βελτιωτικός, αλλά όταν αναφέρεται στον αντίπαλο, αποκτά μια κακόβουλη χροιά, κάτι ύπουλο, ύπουλο και παράνομο, σχεδιασμένο για να τρομάξει και να σπείρει τον πανικό. Ο υβριδικός αντίπαλος είναι πιο κοντά στον όρο «μπάσταρντ» παρά σε ένα μείγμα δεξιοτήτων. Με αυτή την έννοια, στα αγγλικά, είναι ένα χειρότερο επίθετο από το πιο γνωστό «γιος ενός μπαμπά...». Στην πραγματικότητα, ο τελευταίος έχει μια εμπορική χροιά που τον καθιστά σχεδόν αποδεκτό σε μια εμπορική κουλτούρα όπως η αγγλοσαξονική. Το «γιος ενός μπαμπά...» είναι το αποτέλεσμα μιας νόμιμης επιχειρηματικής σχέσης: σεξ με αντάλλαγμα χρήματα. Η πόρνη είναι ο δικός της επιχειρηματίας και ο γιος είναι απλώς το προϊόν της απόσπασης της προσοχής, της απροσεξίας ή μιας παρεξήγησης της προστασίας που παρέχεται από τον νταβατζή ή από την προστασία που η απρόσεκτη μητέρα νόμιζε ότι απολάμβανε φορώντας το μετάλλιο του Αγίου Νικολάου των Μύρων γύρω από το λαιμό της. Ένας μπάσταρδος, από την άλλη πλευρά, είναι ένα νόθο, ανεπιθύμητο παιδί, καρπός προδοσίας, ενός σπασμένου συμβολαίου (γάμου). Πρόσφατα, πανικοβλημένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν αναβιώσει τον όρο «απεχθής» με την πιο αρνητική του έννοια - αηδιαστικός, αηδιαστικός και αηδιαστικός - για να περιγράψουν τις αμερικανικές ειρηνευτικές προτάσεις για την Ουκρανία, η οποία έχει καταστραφεί από έναν «μπάσταρδο» πόλεμο. Πράγματι, η ιδέα του τερματισμού μιας σύγκρουσης που υπόσχεται πλούτο και ικανοποίηση για λίγους υβριδικούς (πολύπλευρους) φορείς και πολιτικούς και τις λεγεώνες των υβριδικών (μπάσταρδων) υποστηρικτών και φερέφωνών τους πρέπει να είναι πραγματικά απεχθής. Στις σαφείς αναρτήσεις του, ο φίλος και συνάδελφός μου, καθηγητής Τζουζέπε Ρομέο, αμφισβήτησε έναν άλλο όρο που χρησιμοποιείται υπερβολικά και διαστρεβλώνεται από τον ευρωπαϊκό πανικό: «απαράδεκτο». Η Ευρωπαϊκή Ένωση, γράφει ο Ρομέο, διεκδικεί ηγετικό ρόλο σε μια σύγκρουση που πολέμησε αρχικά υποστηρίζοντας τις νεοσυντηρητικές Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια συνεχίζοντας να διεξάγει πόλεμο στις πλάτες των Ουκρανών, υποστηρίζοντας ένα καθεστώς αμφίβολης νομιμότητας. Αλλά είναι ένας ρόλος που δεν της αξίζει, έχοντας απαρνηθεί, από την αρχή των εχθροπραξιών, τον ρόλο του κύριου διαπραγματευτή που αναγνώριζε το πνεύμα των συνθηκών του 1957 και οι επακόλουθες φιλοδοξίες να καθιερωθεί ως παράγοντας ηπειρωτικής σταθερότητας, και στον οποίο έπρεπε να πιστεύεται και να ελπίζει. Η Ευρώπη, δηλαδή η ΕΕ, μπορεί να είναι όσο αγανακτισμένη θέλει. Είναι οι συνθήκες απαράδεκτες για την Κάλλας; Μπορεί πάντα να αποφασίσει να πολεμήσει και έτσι να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς της με τη Μόσχα, αλλά θα έπρεπε να εξηγήσει πώς και σε ποιο βαθμό είχε έναν πατέρα που ήταν κομμουνιστής υπουργός στη Σοβιετική Εσθονία και σήμερα δικαιολογεί αυτήν την αλλαγή κατεύθυνσης, αυτό το αχάριστο μίσος. Και αν μια προσπάθεια διαπραγμάτευσης είναι απαράδεκτη χωρίς να λαμβάνονται υπόψη μόνο οι όροι που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία δεν υπολογίζει τις απώλειες εκτός από αυτές των άλλων, πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι απαράδεκτη, επιπλέον. Ήταν ανεύθυνο να προκαλεί κανείς τη Ρωσία αντιμετωπίζοντάς την σαν φτωχή. Ήταν απαράδεκτο να απορρίπτεται κάθε πιθανή διαπραγμάτευση μετά τη βύθιση του Μινσκ και της Κωνσταντινούπολης, αναγκάζοντας την Ουκρανία να απορρίψει κάθε είδους συμφωνία (θυμηθείτε τον Μπόρις Τζόνσον και τον Στάρμερ, τον Στόλτενμπεργκ ή τον νέο Ρούτε). Ήταν απαράδεκτο για την κοντόφθαλμη και αλαζονική διπλωματία της Ευρώπης να ακολουθεί δουλικά τις τελευταίες αμερικανικές φιλοδοξίες, ό,τι είχε απομείνει από τη νεοσυντηρητική προοπτική που είχε εμπιστευτεί στον Μπάιντεν, και, αφού εγκαταλείφθηκε από τον Τραμπ, να προσπαθεί να υψώσει τη φωνή της παίζοντας με τους φόβους του αύριο. Ήταν απαράδεκτο να αφήσουμε το αίμα ενός άχρηστου πολέμου να ρέει ξανά στην ήπειρο, όπως ήταν απαράδεκτο να χρησιμοποιήσουμε το αίμα των Ουκρανών, των έντιμων που αναγκάστηκαν να πληρώσουν για τα λάθη και τις φιλοδοξίες λίγων. Ήταν απαράδεκτο να σπαταληθούν πόροι που θα μας είχαν επιτρέψει να επανεκκινήσουμε την ευρωπαϊκή οικονομία και να διασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητά της, να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών και να διατηρήσουμε την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών στρατιωτικών μέσων στα οποία, από τώρα και για τα επόμενα χρόνια, δεν θα μπορούμε να βασιστούμε. Παρά τον επανεξοπλισμό της ΕΕ. Απαράδεκτη είναι η έλλειψη τουλάχιστον ενός σχεδίου για τον έλεγχο των πόρων που έχουν ανατεθεί στην ουκρανική κυβέρνηση για την πρόληψη της διαφθοράς που κάθε άλλο παρά περιστασιακή φαίνεται. Απαράδεκτος είναι ο αυτοσχεδιασμός και ο ερασιτεχνισμός που επιδεικνύουν ηγεσίες ανεπαρκείς όχι μόνο για να προωθήσουν ένα συγκεκριμένο φιλοευρωπαϊκό πνεύμα, αλλά και για να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες προκλήσεις ως ισότιμες με χώρες που σκοπεύουν να θεωρηθούν απαράμιλλες. Σήμερα, όσοι απορρίπτουν την πρόταση του Τραμπ και επιδιώκουν μια «δίκαιη ειρήνη» στη συνέχεια διορθωμένη ως «αξιοπρεπής ειρήνη» – και ας ελπίσουμε ότι δεν θα μετατραπεί σε μια αναγκαστική και άνευ όρων ειρήνη – θα πρέπει να εξηγήσει γιατί χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια και ένα εκατομμύριο θάνατοι για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί σε έξι μήνες μόνο αν το ήθελαν οι Ηνωμένες Πολιτείες του Μπάιντεν, αλλά, πάνω απ' όλα, μια υπερβολικά εφησυχασμένη Ευρωπαϊκή Ένωση.» (Ο κόσμος από τον Νότο. Μια δίκαιη ειρήνη; 23.11.25). Και ιδού δύο όροι που επανεμφανίζονται από τα βάθη της διπλωματικής ιστορίας: ο ένας, «ευχαρίστησίς μου», επρόκειτο να εξοριστεί ως συνώνυμο της δουλοπρέπειας και της κολακείας, και ο άλλος, «αξιοπρεπής», επρόκειτο να διατηρηθεί ως ακρογωνιαίος λίθος των διεθνών σχέσεων και διαπραγματεύσεων όταν τα μέρη αναγνώρισαν το καθήκον τους να σέβονται την αξιοπρέπεια των άλλων για να διαφυλάξουν τη δική τους. Σήμερα, ο πρώτος όρος επανεπιβεβαιώνεται με τις χειρότερες μορφές ανικανότητας και δουλοπρέπειας, και ο δεύτερος χάνεται όχι στα ερείπια του πολέμου, αλλά σε εκείνα της πολιτικής που έχει μολυνθεί από τον γραφειοκρατικό πανικό.
Λάβαμε και είμαστε στην ευχάριστη θέση να δημοσιεύσουμε την ακόλουθη εργασία που γράφτηκε από τον Καθηγητή Romano Amerio και διαβάστηκε εκ μέρους του από τον Καθηγητή Enrico Maria Radaelli το 1995 στο enricomariaradaelli.it
Ο καθηγητής Romano Amerio και ο καθηγητής Enrico Maria Radaelli
Παρουσίαση από τον Καθ. Enrico Maria Radaelli
Προτείνω το «Ζήτημα του Filioque» , ένα συνέδριο που διοργάνωσα το 1995 στο Βελέτρι εκ μέρους του Ρομάνο Αμέριο, ο οποίος δεν μπορούσε πλέον να μετακινηθεί από το Λουγκάνο, και το οποίο στη συνέχεια δημοσιεύτηκε ως αδημοσίευτο από την Fede e Cultura όταν δημοσίευσε το Συνέδριο για τον Ρομάνο Αμέριο που πραγματοποιήθηκε στην Ανκόνα το 2007.
Το Filioque είναι ένα ευαγγελικό δόγμα και κανένας Πάπας δεν μπορεί να το αφαιρέσει από το Σύμβολο της Πίστεως, δηλαδή από το δόγμα της πίστης, αλλά πρώτα απ 'όλα , για να το κάνει αυτό, ο Πάπας θα έπρεπε να διατυπώσει το θέμα στο υψηλότερο επίπεδο εντελεχίας που του επιτρέπεται και μόνο σε αυτόν, την Locutio ex cathedra . Δεύτερον , είναι αντίπαπας και, όπως αποδεικνύω στις τελευταίες σελίδες της οριστικής έκδοσης του βιβλίου μου, ένας αντίπαπας δεν μπορεί ποτέ να χρησιμοποιήσει μια τέτοια Locutio .
Κείμενο της ομιλίας
Η Τριαδική Αρχή Αναγνωρισμένη από την Πίστη μας. Ο
αδιάκριτος εορτασμός της αγάπης από την Εκκλησία και τη σύγχρονη θεολογία αποτελεί διαστροφή του Τριαδικού δόγματος, επειδή η πίστη μας υποστηρίζει ότι στην αρχή είναι ο Πατήρ, ο Πατήρ γεννά τον Υιό, που είναι ο Λόγος, και, από τον Πατέρα και τον Υιό, γεννιέται το Άγιο Πνεύμα, που είναι αγάπη (Σύνοδος της Φλωρεντίας, Bull Lætantur cœli et exultet terra ). Η αγάπη προηγείται του Λόγου, προηγείται της γνώσης, και η αγάπη δεν μπορεί να γίνει απόλυτη: καθιστώντας την απόλυτη, πέφτει κανείς στο σφάλμα των Ανατολικών, οι οποίοι δεν αποδέχονται το Filioque του Συμβόλου μας.
Οι Ανατολικοί λένε ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα αλλά όχι από τον Υιό, ενώ η Καθολική πίστη λέει ότι η αγάπη εκπορεύεται από τον Πατέρα και τον Υιό. Στην πραγματικότητα, η αγάπη εκπορεύεται από τη γνώση. Όταν κάποιος λέει ότι η αγάπη δεν εκπορεύεται από τη γνώση, καθιστά την αγάπη μια άνευ προηγουμένου αξία, ενώ υπάρχει μια αξία που προηγείται της αγάπης, και αυτή είναι η γνώση. Έτσι, αυτή η αδιάκριτη επιδοκιμασία της αγάπης υπονοεί μια διαστρέβλωση του Τριαδικού δόγματος.
Πρέπει να ειπωθεί ότι η δογματική ανάπτυξη της Εκκλησίας στους πρώτους αιώνες επηρεάστηκε έντονα από πολιτικούς λόγους: σε ένα συγκεκριμένο σημείο, όλος ο Χριστιανισμός ήταν Αρειανός, επειδή υπήρχαν αυτοκράτορες που υποστήριζαν τους Αρειανούς. Στη συνέχεια, σχεδόν ξαφνικά, ο Χριστιανισμός επέστρεψε στο σωστό Τριαδικό δόγμα.
Γιατί; Επειδή οι απόψεις των αυτοκρατόρων είχαν αλλάξει. Σε όλη τη δογματική ανάπτυξη, υπάρχει μια τεράστια πολιτική επιρροή. Άλλωστε, οι αυτοκράτορες ήταν αυτοί που συγκάλεσαν τις συνόδους. Δεν υπέγραψαν, επειδή δεν συμμετείχαν στη σύνοδο. Αλλά αυτοί διέταξαν τη σύγκληση, τη μεταφορά και το κλείσιμο της συνόδου. Ιστορικότητα και Δογματική του Filioque
Έτσι, το γεγονός ότι το Filioque εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ιερουσαλήμ σε μια συγκεκριμένη μοναστική κοινότητα δεν μου κάνει καμία εντύπωση, επειδή το προοδευτικό κίνημα του δόγματος είναι ένα ιστορικό γεγονός: για αιώνες και αιώνες, ορισμένα δόγματα της Εκκλησίας αμφισβητήθηκαν από ορισμένα θεολογικά ρεύματα. για αιώνες και αιώνες, υπήρχαν σημαντικά θεολογικά ρεύματα που αρνούνταν την Άμωμη Σύλληψη.
Ένα παράδειγμα διευκρίνισης του δόγματος στην ιστορία: η Άμωμη Σύλληψη.
Ο ίδιος ο Άγιος Θωμάς αρνήθηκε την Άμωμη Σύλληψη, επειδή οι Ορθόδοξοι θεολόγοι έλεγαν ότι η Παναγία δεν είχε καν το «χρέος» της αμαρτίας. Αντίθετα, μερικοί από αυτούς υποστήριζαν: δεν είχε προπατορικό αμάρτημα αλλά ήταν οφειλέτης του προπατορικού αμαρτήματος, και αυτή η διαφωνία μεταξύ των Μακουλατιστών και των Αμώμων διήρκεσε αιώνες. Ο Άγιος Θωμάς ήταν μεταξύ των Μακουλατιστών. Οι Δομινικανοί γενικά ήταν κατά της Άμωμης Σύλληψης, οι Φραγκισκανοί ήταν υπέρ: ο μεγάλος Φραγκισκανός δάσκαλος που υπερασπίστηκε την Άμωμη Σύλληψη είναι ο Duns Scotus, λίγο μετά τον Άγιο Θωμά.
Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, επειδή τα δεδομένα της πίστης δίνονται στη διάνοια και η ζωή της διάνοιας είναι αυτή η πρόοδος. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος πρέπει να λαμβάνει χώρα εντός των ορίων των δεδομένων της πίστης. Η διευκρίνιση του δόγματος και των Αποστόλων
Πιστεύω, στο Iota unum μου , ότι έκανα την εξής παρατήρηση: εμείς, οι Χριστιανοί του εικοστού αιώνα, γνωρίζουμε πολύ περισσότερα από όσα γνώριζαν οι Απόστολοι, (1 ) επειδή, για παράδειγμα, οι Απόστολοι δεν γνώριζαν τίποτα για την Άμωμη Σύλληψη: επειδή το δόγμα δεν προχωρά επειδή αλλάζει ουσία, όχι επειδή σε μια συγκεκριμένη στιγμή λέει ένα πράγμα και σε μια μεταγενέστερη στιγμή λέει ένα άλλο, αλλά επειδή λέει το ίδιο πράγμα πιο καθαρά, το κατανοεί πιο συγκεκριμένα.
Αυτό το Filioque , το οποίο μοιάζει με θεώρημα αφηρημένης θεολογίας, είναι μια εξαιρετικά πρακτική στάση, επειδή ο κόσμος διαποτίζεται από την ιδέα ότι η αληθινή αξία είναι η δράση, ο δυναμισμός.
Αντίθετα, αντικαθιστώντας έτσι, όσο εσφαλμένα κι αν είναι, την προτεραιότητα της γνώσης με αυτήν της αγάπης, κανείς εύκολα πέφτει σε έναν ειρηνισμό που θέλει να αγκαλιάσει κάθε δόγμα, κάθε θρησκεία. Αυτή η αγκαλιά είναι δυνατή στο βαθμό που αποκλίνει από τον Λόγο, που είναι μια αλήθεια, που είναι ένας νόμος.
Οι Ναζί ήταν εναντίον του Filioque , οι Κομμουνιστές είναι εναντίον του Filioque . Και ο σύγχρονος δυναμισμός, που δίνει αξία μόνο στη δράση, τον ενθουσιασμό και την ορμή, δεν θέλει το Filioque . Όταν μιλάω για δράση, έχω κατά νου το τεράστιο φαινόμενο του δυναμισμού, της τεχνικής, που είναι χαρακτηριστικό του σύγχρονου κόσμου. Οι κομμουνιστές δεν υποστηρίζουν το Filioque επειδή αποκηρύσσουν τη λογική: ο κομμουνισμός είναι ένα σύστημα που χειραγωγεί τον άνθρωπο χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη φύση του ανθρώπου: τώρα, η φύση του ανθρώπου είναι κάτι που διαβάζεται από τη λογική. Η δράση, σε αυτά τα ολοκληρωτικά συστήματα - τον Ναζισμό και τον Μπολσεβικισμό - δεν έχει άλλο νόμο εκτός από αυτόν της ίδιας της δράσης: επειδή αποκηρύσσει το Filioque . Λένε: η δράση, η αγάπη, είναι μια αξία που προηγείται των πάντων. δεν "προχωρά", αλλά μόνο "προηγείται".
Και αν η αγάπη - αντίστροφα - "προχωρά", υπάρχει κάτι από το οποίο προέρχεται και από το οποίο λαμβάνει νόμο, λαμβάνει τάξη. Επομένως, το Filioque είναι ένα εγγενές ερώτημα στο πρόβλημα του ολοκληρωτισμού.
Θυμάμαι ότι υπάρχει μια δήλωση του Παύλου ΣΤ', την οποία πρέπει να παρέθεσα και στο Iota unum μου : (2 ) Ο Παύλος ΣΤ΄, σε κάποιο σημείο, είπε: «Είμαστε οι μόνοι που υπερασπιζόμαστε τη δύναμη της λογικής». Όταν η Καθολική Εκκλησία υπερασπίζεται το φυσικό δίκαιο, υπερασπίζεται τη λογική. Οι αληθινοί ορθολογιστές είναι οι άνθρωποι της Εκκλησίας [όταν υπερασπίζονται το φυσικό δίκαιο, επιμ.], επειδή τοποθετούν τη λογική, δηλαδή τον Λόγο, στη βάση των πάντων και στην αρχή των πάντων. Η σύγχρονη σκέψη, από την άλλη πλευρά, τοποθετεί την αγάπη, τοποθετεί μια δύναμη που δεν έχει από μόνη της κατεύθυνση και προορισμό, επειδή η αγάπη δημιουργεί τα παιδιά της αγάπης.
Η σύγχρονη σκέψη είναι μια έμμεση άρνηση της λογικής: αυτό μπορεί επίσης να φανεί στο επιβλητικό φαινόμενο της πολιτικής. Ποια είναι τα Κράτη που ρυθμίζουν την πολιτική με βάση τη λογική ή με βάση τους λόγους; Τα Κράτη εκδίδουν διατάξεις στις οποίες υπόκειται η ανθρώπινη ζωή. αλλά το κίνητρο, η δικαιολόγηση αυτών των διατάξεων είναι η ίδια η χειροτονία. Ολόκληρη η πολιτική μας είναι ένα σύστημα άρνησης της λογικής, ένα σύστημα που αρνείται ότι υπάρχει κάτι που προηγείται της αγάπης, της θέλησης, της δύναμης της δράσης, επειδή είναι το Κράτος που δίνει στον εαυτό του το δικό του πεπρωμένο, και κάθε πεπρωμένο που δίνει στον εαυτό της η αγάπη είναι ένα εύλογο πεπρωμένο, ένα πεπρωμένο που γίνεται καθήκον. Όχι επειδή υπάρχει αναφορά στον Λόγο, αλλά επειδή υπάρχει αναφορά στη δύναμη του Κράτους, στη δύναμη της αγάπης.
Ο Γκαίτε και το ζήτημα του Filioque.
Και έπειτα υπάρχει, οριστικά, η δήλωση του Ευαγγελίου του Αγίου Ιωάννη: « In Principio erat Verbum ». Και, στον Φάουστ του Γκαίτε , υπάρχει μια σκηνή στην οποία ο Δρ. Φάουστ διαβάζει τη Βίβλο και βρίσκει: « Εν αρχή ην ο Λόγος » και λέει: « Όχι, δεν μπορεί να είναι ο Λόγος! Αλλά: «Εν αρχή ην η Πράξη! » Ο Δρ. Φάουστ του Γκαίτε απορρίπτει το Filioque . Αυτή είναι μια πολύ σημαντική σκηνή από τον Φάουστ , και εδώ επιβεβαιώνεται η σύγχρονη αρχή του δυναμισμού, της ορμής, της κίνησης, της φιλανθρωπίας, αυτή η φιλανθρωπία στερημένη από τον λόγο στον οποίο διατάσσεται. Η εκτροπή στην οποία μπορεί να οδηγήσει η αποδιάρθρωση του Filioque
. Υπάρχει μια δήλωση, που αναφέρεται επίσης στο σημείο 439 του τρίτου μου Zibaldone ( 3 ) από τον Pires, έναν Αμερικανό επίσκοπο στη Βερόνα· αυτός ο επίσκοπος εξέφρασε την εξής κρίση: « Η πορνεία είναι μια αποστολή αγάπης μεταξύ των φτωχών, είναι μια υπηρεσία φιλανθρωπίας· και μια μοναχή, υπό ορισμένες συνθήκες, πρέπει να την προτιμά από τη θρησκευτική της αποστολή ». Μια μοναχή μπορεί να εκπορνεύεται εφόσον εκπορνεύεται από φιλανθρωπία, επειδή δεν υπάρχει τίποτα που να προηγείται της αγάπης: η αγάπη είναι πρώτη και τελευταία.
Θα ήθελα σχεδόν να πω ότι στη ρίζα του σύγχρονου προβλήματος βρίσκεται το Filioque , επειδή όποιος αρνείται το Filioque παραχωρεί πρωτεία, αδιάκριτη και απόλυτη, στην αγάπη: η αγάπη δεν έχει όρια, δεν έχει ενδοιασμούς· όποια πράξη κι αν κάνετε «με αγάπη», αυτή η πράξη είναι καλή.
Οι Ολλανδοί επίσκοποι και η σοδομία.
Αυτό ήταν, άλλωστε, το επιχείρημα των Ολλανδών θεολόγων που, το 1864-65 [του περασμένου αιώνα, επιμ.], κήρυξαν την καλοσύνη των σοδομιστικών ενώσεων. Υπήρξε ένα τεράστιο κίνημα στην Ολλανδία για την επικύρωση της σοδομίας: « Η σοδομία δεν είναι μια πράξη ενάντια στη φύση, δεν είναι μια πολύ σοβαρή αμαρτία που να συγκαταλέγεται στις τέσσερις αμαρτίες που ζητούν εκδίκηση ενώπιον του Θεού, όχι: η σοδομία είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους εκφράζεται η αγάπη », και, όπως έγραψα στο Γιώτα μου (4 ), οι Ολλανδοί φτάνουν στο σημείο να γιορτάζουν τους ομοφυλόφιλους γάμους δημιουργώντας μια συγκεκριμένη τελετή για τη Λειτουργία αυτών των « γάμων ». Έχουν δημιουργήσει μια Missa pro homophilis . Αυτή η Λειτουργία αναφέρεται στο δελτίο της περίφημης Επιτροπής για τη Λειτουργική Μεταρρύθμιση. Σε ένα τεύχος του δελτίου, ο Μονσινιόρ Μπουγκίνι μίλησε για αυτή τη Λειτουργία με φρίκη, με τρομακτικούς όρους, με όρους βδέλυγμα.
Ο ισχυρισμός της θέλησης ότι είναι ανεξάρτητη από τη γνώση. Ο
διαχωρισμός της αγάπης, της φιλανθρωπίας, από την αλήθεια δεν είναι Καθολικός. Λέγεται ότι η « θέληση » δεν εξαρτάται από τη « γνώση », αλλά ότι είναι μια αξία από μόνη της, είναι δράση για χάρη της δράσης. Και αυτό φαίνεται επίσης στην τελεολογία, επειδή λέγεται ότι η δράση είναι έγκυρη από μόνη της: οι πράξεις δεν θα ήταν έγκυρες για τον σκοπό για τον οποίο γίνονται. αυτό που είναι πολύτιμο είναι η δράση από μόνη της, δηλαδή, η δράση χωρισμένη από κάθε ορθολογική αρχή: το Άγιο Πνεύμα χωρίς τον Λόγο.
Αυτή είναι μια νέα επίθεση στον Χριστό, ακριβώς επειδή ο Χριστός είναι η Λογική: ο Χριστός είναι η θεϊκή Λογική, η οποία, ενσαρκωμένη, είναι ένα μεμονωμένο ιστορικό πρόσωπο. Ο Χριστός είναι η θεϊκή Λογική ενσαρκωμένη και εξατομικευμένη. Τα πράγματα που φαίνονται πιο αφηρημένα, πιο αποκομμένα από τη ζωή, είναι τα ίδια τα πράγματα που βρίσκονται στην καρδιά της ζωής.
Αν πούμε ότι η πράξη είναι έγκυρη από μόνη της, ότι η αγάπη δεν έχει κανόνες, δεν έχει εντολές και δεν έχει προτεραιότητα, αγγίζουμε το πιο οικείο σημείο της ανθρώπινης εμπειρίας μας, επειδή ζούμε για μια αλήθεια, αυτή: ο σκοπός του ανθρώπου, σύμφωνα με την κατήχησή μας, είναι να «γνωρίζει και να αγαπά τον Θεό». Αλλά πρώτα έρχεται η «γνώση» και μετά έρχεται η «αγάπη», αλλά σε τι συνίσταται η απόλαυση; Σε μια διάνοια, σε ένα όραμα· το οποίο όραμα ακολουθείται μόνο από την πράξη της αγάπης.
Η φιλανθρωπία που κατέχουν οι ευλογημένοι στην μακαριότητα του Ουρανού είναι το αποτέλεσμα της όρασης, και σε αυτούς, η φιλανθρωπία μεγαλώνει καθώς μεγαλώνει η όραση. Η φιλανθρωπία, το ζήλο των ευλογημένων, είναι ανάλογη με την πνευματική, γνωστική όραση. Αυτή η όραση, λοιπόν, μεγαλώνει μέσα από ένα υπερφυσικό φως, το lumen gloriæ . Συνεπώς, σύμφωνα με την Καθολική θεολογία, ειδικά στον Άγιο Θωμά, η μακαριότητά μας είναι ανάλογη με τη γνώση μας: Ο Θεός επικυρώνει, πρώτα απ 'όλα, τη γνώση μας και αυτή η γνώση, έτσι επικυρωμένη, ανάβει φυσικά.
Ο Δάντης και η Ορθόδοξη διδασκαλία: οι ευλογημένοι πρώτα βλέπουν, μετά καίγονται με ό,τι βλέπουν.
Αυτή η κλασική διδασκαλία, στην Καθολική θεολογία, αναλύεται θαυμάσια από τον Δάντη σε ένα άσμα του Παραδείσου , το XIV: «Όταν η σάρκα, ένδοξη και αγία, ντυθεί, το πρόσωπό μας θα είναι πιο ευτυχισμένο, γιατί είναι πλήρες· επειδή αυτό που μας δίνει το Υπέρτατο Αγαθό από ελεύθερο φως - η γνώση - θα αυξηθεί, ένα φως που, βλέποντάς Τον, με καθορίζει ». Αυτό είναι που οι θεολόγοι ονομάζουν φως της δόξας: είναι μια προσθήκη γνώσης και γνωστικής δύναμης, πάνω από τη φύση. Αλλά τότε λέγεται: « Επειδή η όραση είναι κατάλληλη». Και με το όραμα, ανάβει το ζήλο .» Δηλαδή: το ζήλο, η φιλανθρωπία, η αγάπη, ανάβει σύμφωνα με το όραμα. Το όραμα της θείας ουσίας εξαρτάται από το φως της δόξας, και όσο περισσότερο το φως της δόξας μεγαλώνει, τόσο περισσότερο μεγαλώνει το όραμα και κατά συνέπεια τόσο περισσότερο μεγαλώνει η φιλανθρωπία: η φιλανθρωπία εξαρτάται αυστηρά από το όραμα, από τη γνώση.
Αν το Άγιο Πνεύμα προηγούνταν του Λόγου, η θεία Μονοτριάδα θα καταστρεφόταν.
Το ζήτημα του Filioque είναι η ρίζα, και αυτός ο ακατάλληλος εορτασμός της αγάπης είναι μια έμμεση καταστροφή του δόγματος της θείας Μονοτριάδας: το Άγιο Πνεύμα έτσι δεν προέρχεται από τον Λόγο, αλλά προηγείται αυτού . Μάλιστα, προηγείται των πάντων. Αυτή η άποψη έχει γίνει τόσο δημοφιλής επειδή σήμερα δεν λέμε πλέον : « Μια πράξη είναι καλή αν συμμορφώνεται με τον κανόνα του Λόγου », αλλά μάλλον: « Μια πράξη είναι καλή αν γίνεται με αγάπη ». Ακόμα και στη σημερινή ζωή, αμαρτάνουμε όταν «θέλουμε», μια πράξη θέλησης, χωρίς να συμβουλευόμαστε τον κανόνα της γνώσης. λέμε: « Πρώτα η θέληση, μετά η γνώση », ανατρέποντας την τάξη των πορειών.
Πιστεύω ότι Στην Καθολική πίστη το Άγιο Πνεύμα « προχωρούσε » πάντα: μάλιστα, στο Ευαγγέλιο, ο Λόγος είναι αυτός που λέει: «Θα σας στείλω το Άγιο Πνεύμα». Είναι ο Χριστός, ο Λόγος, το Δεύτερο Πρόσωπο που αναγγέλλει: «Θα σας στείλω το Άγιο Πνεύμα, το οποίο θα σας διδάξει όλη την αλήθεια ».5 ). Και, μετά την ανάσταση του Κυρίου, οι Απόστολοι περιμένουν το Άγιο Πνεύμα που υποσχέθηκε ο Χριστός και που γεννήθηκε από τον Χριστό. Δεν είναι ότι το Άγιο Πνεύμα προέρχεται, εκπορεύεται από τον Πατέρα. Όχι: το Άγιο Πνεύμα αποστέλλεται στην Εκκλησία από τον Λόγο.
Επίσης, όσον αφορά τις θεολογικές θεωρίες του Καρδιναλίου Μαρτίνι, που εκφράστηκαν στις συνεντεύξεις του με τους «Sunday Times» και με τον Alain Elkann (6 ), η βάση των λαθών είναι πάντα η ίδια: « Η θρησκεία μας δεν βασίζεται στον Λόγο, η θρησκεία μας βασίζεται στην αγάπη ». Τοποθετεί μια ισοδυναμία μεταξύ όλων των θρησκειών επειδή όλες οι θρησκείες, και όλα τα δόγματα, όλες οι αιρέσεις, βοηθούν στην ανάπτυξη και διατήρηση του θρησκευτικού αισθήματος στην ανθρωπότητα· και το αίσθημα αυτό βρίσκεται εξίσου καλά στην Καθολική Εκκλησία, στην Προτεσταντική ομολογία, στον Βουδισμό και στο Ισλάμ.
Το νόημα είναι το εξής: η Καθολική θρησκεία έχει χάσει την ιδιαιτερότητά της, είναι ισότιμη με κάθε άλλη θρησκεία, επειδή όλες οι θρησκείες εκπληρώνουν αυτό το πρωταρχικό καθήκον που είναι το θρησκευτικό αίσθημα: το μόνο που μετράει είναι η ένταση προς τον Θεό.
Με αυτόν τον τρόπο, το πιο θρησκευόμενο ον είναι ο Σατανάς, επειδή ο Σατανάς είχε μέγιστη ένταση προς τη θεότητα: ήθελε να είναι Θεός! Τώρα, μια ένταση μεγαλύτερη από αυτή ενός πλάσματος που θέλει να είναι Θεός δεν μπορεί να φανταστεί κανείς. Ο διάβολος, λοιπόν, όχι μόνο έζησε αυτή την άτακτη ένταση, αλλά την πρότεινε και στους Προπάτορες: « Θα είστε σαν θεοί » (7 ).
Επομένως, όταν λέγεται ότι η θρησκεία μας « είναι μια ένταση προς τον Θεό », είναι λάθος, είναι η υπόδειξη του Σατανά, που στοχεύει στην εξόντωση του Χριστού, η μόνη αιτία κάθε έντασης. Το σημαντικό δεν είναι το δόγμα, αλλά αυτή η ένταση, αυτός ο πνευματικός δυναμισμός· και αυτή η θεωρία είχε ήδη αναπτυχθεί σε ορισμένα άρθρα του «L'Osservatore Romano» του Monsignor Rossano· εγώ, στο Iota unum μου , τα εξετάζω και τα επικρίνω επιμελώς (8 ).
Ο Μονσινιόρ Ροσσάνο υποστήριξε αυτή τη θέση: ότι ακόμη και σε άλλες θρησκείες υπάρχει αυτή η τάση προς τη θεότητα, η οποία αποτελεί τη βάση της θρησκείας μας και κάθε θρησκείας. Αυτές οι τάσεις επικυρώθηκαν από το γεγονός της Ασίζης το 1986 (9 ). Ο ψευδής οικουμενισμός διδάσκει ότι η θρησκεία υπάρχει σε όλες τις θρησκείες, οδηγώντας έτσι στην εξάλειψη της αλήθειας.
Αυτό είναι όλο. Δεν είναι όλα όσα χρειάζεται να ειπωθούν για το ζήτημα γύρω από το οποίο περιστρέφεται όλη η ανθρώπινη ζωή, αλλά είναι όλα όσα μπορώ να πω υπό τις συνθήκες στις οποίες βρίσκομαι, στις οποίες κατεβαίνω προς το τέλος της ζωής μου.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1 - Αυτή η πεποίθηση βρίσκεται δύο φορές στο βιβλίο, βλ. ROMANO AMERIO, Iota unum … cit., την πρώτη φορά στη σελ. 190, σημείωση 13: «Δεν αποδέχομαι την απίθανη άποψη σύμφωνα με την οποία οι Απόστολοι γνώριζαν τέλεια τις αλήθειες της πίστης που αργότερα αναγνωρίστηκαν σταδιακά, αλλά δεν τις εκδήλωσαν»· τη δεύτερη φορά στο: IBIDEM, σελ. 594: «Η κατανόηση της πίστης έχει τελειοποιηθεί και ο Χριστιανός του εικοστού αιώνα έχει μεγαλύτερη γνώση της αλήθειας από ό,τι είχαν οι ίδιοι οι Απόστολοι και η πρωτόγονη Εκκλησία»· η προσέγγιση του συγγραφέα του Λουγκάνο κρύβει ένα σφάλμα που αντικρούει ο Άγιος Θωμάς, βλ. ENRICO MARIA RADAELLI, Romano Amerio … cit., σελ. 177 κ.ε., από: «Το δεύτερο σημείο…»· εν συντομία: η διευκρίνιση του δόγματος μπορεί να είναι και συχνά μάλιστα είναι προοδευτική, αλλά η γνώση του, ακόμη και αν είναι συνθετική και ίσως ακόμη και έμμεση, βρίσκεται ήδη εξ ολοκλήρου στην προέλευσή του, όπως δόθηκε και λήφθηκε από τους Αποστόλους. 2 - ROMANO AMERIO, Iota Unum … cit., σελ. 297. 3 - IDEM, Zibaldone (σε έξι τόμους), Edizioni del Cantonetto, Lugano, 1990-1996, τόμ. III, Αφορισμός 439, σ. 65-66. 4 - IDEM, Iota Unum … cit., σελ. 357. 5 - Ιωάννης , XVI, 13. 6 - CARLO MARIA MARTINI - ALAIN ELKANN, Changing the Heart , Bompiani, Μιλάνο, 2005. 7 - Γεν. Γ΄, 5. 8 - Πρβλ. ROMANO AMERIO, Iota Unum … cit., σελ. 475-76. 9 - Ο Συγγραφέας αναφέρεται στην οικουμενική και διαθρησκευτική συνάντηση που προώθησε ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ στην Ασίζη το 1986, την πρώτη από άλλες παρόμοιες συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν έκτοτε, στις οποίες παρευρέθηκαν με μεγάλη μεγαλοπρέπεια όλοι οι ηγέτες όλων των ιστορικών θρησκειών της γης.
Προς θαλάσσιον, Περί αποριών, ερώτησις ΝΕ, Σχόλιο 34. Τόμος 14 Γ, Μερετάκης.
«Όποιος παρέχει, κατασκευάζει, γιά τήν περί εαυτού γνώσιν, πρόληψιν, φήμην, σ’αυτούς πού τόν θεωρούν, τόν ακούνε, μέ τήν προφορά δηλ. μέ τήν επανάληψη καί μόνον τών λέξεων από τούς λόγους πού έχει κλεψει από τούς Πατέρες, παραπείθοντας τίς ακοές τών ασυνέτων καί μιαίνοντας μέ συνουσία, σάν να είναι γυναίκες, αυτές οι αμύητες ακοές, τίς καλές καί θεοφιλείς θεωρίες τού πρώτου διδάξαντος, αυτός ελέγχεται δοξομανών, αφού παρατάσσεται μέ αυθάδεια, μαζί μέ τό ανώτερο επίπεδο τών φυσικών θεωρημάτων. Αφού δέν έχει αγγίξει τήν αληθινά υψηλή γνώση καί τήν έξη αυτής. Καί πεθαίνει χτυπημένος στήν καρδιά από τά βέλη πού αντιπροσωπεύουν : τήν θύμηση τής παρανομίας του έναντι τών Πατέρων, τήν ντροπή από τήν έπαρσή του (τήν οίηση), γιά τήν γνώση πού δέν είχε καί τήν αναπόφευκτη αναμονή τής μελλούσης κρίσεως. Διότι συλληφθείς από αυτά τά βέλη ο κενόδοξος, πεθαίνει χτυπημένος από τίς αιχμές τους.»
ΕΤΣΙ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΑΖΗΤΕΙ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΟΣΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΗΚΑΝ. ΔΕΝ ΑΦΟΜΟΙΩΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΩΣ Η ΚΑΙΝΗ ΚΤΙΣΗ. ΕΞΑΛΛΟΥ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΤΑΝΟΕΙΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟ. ΕΡΜΗΝΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥΤΟΥ.
ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΝΩΤΙΚΟΥΣ. ΤΑ ΙΔΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΒΑΣΑΝΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΣΗΜΕΡΑ. ΕΙΝΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ; ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΛΟΓΙΚΗ; ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΗ-ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΟΜΕΝΟΥ, ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ, ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΛΟΓΙΚΗ; ΕΡΜΗΝΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ;
ΜΕ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΗ. ΜΙΑ ΛΟΓΙΚΗ Η ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ ΤΟΝ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΖΕΙ ΤΑ ΜΕΣΑ. ΚΑΙ ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΑΓΙΟΤΗΤΑ. ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΛΥΘΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΟΥ ΖΩΝΤΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΘΕΟΥ ΟΛΑ ΤΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΤΑΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΛΑΝΗ. ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ ΠΑΝΤΕΛΩΣ Η ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΧΕΙ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕΙ Η ΒΟΥΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ Ή Η ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ.
Τύμπανα πολέμου χτυπούν στην Ευρώπη. Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Πιστόριους προειδοποιεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί στη χώρα του και σε άλλες χώρες του ΝΑΤΟ πριν από το 2029. Ο καγκελάριος Μερτς υποστηρίζει ότι η Γερμανία δεν βρίσκεται ακόμη σε πόλεμο, αλλά ούτε και σε ειρήνη. Η Μπούντεσβερ διαρρέει λεπτομέρειες σχετικά με την κινητοποίηση 800.000 στρατιωτών του Ατλαντικού για την αναχαίτιση μιας πιθανής επιθετικότητας από τη Μόσχα.
Στις σκανδιναβικές και τις βαλτικές χώρες, και ιδιαίτερα στην Πολωνία, είναι σαν να είναι επικείμενη μια ρωσική εισβολή. Στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για την επιστροφή σε κάποια μορφή υποχρεωτικής θητείας ή σε ενισχυμένες εφεδρείες, παρά την αντιδημοτικότητα τέτοιων μέτρων. Σε αυτήν την έκτακτη ανάγκη, ακόμη και οι εκλογικοί υπολογισμοί παραμερίζονται στο όνομα της εθνικής ασφάλειας. Αυτό το κλίμα αφορά όχι μόνο την προετοιμασία των ενόπλων δυνάμεων, αλλά και τη μετατροπή της κοινής γνώμης σε προπολεμικές εποχές. Επειδή η σύγκρουση θα διεξαχθεί σε όλους τους στρατηγικούς τομείς, ξεκινώντας από τις επικοινωνίες, και θα εμπλέκει τον άμαχο πληθυσμό από κάθε άποψη. Πάνω απ 'όλα, η νίκη θα απαιτούσε την κατάρρευση του εσωτερικού μετώπου του εχθρού πριν από την ήττα του στο πεδίο της μάχης. Από αυτές τις απόψεις, όπου ξεκινήσαμε από το μηδέν, βρισκόμαστε ήδη σε κατάσταση πολέμου. Αλλά πού βρίσκεται η γραμμή μεταξύ σύνεσης, πρόληψης κινδύνων και ενεργοποίησης ενός ημιαυτόματου πολεμικού μηχανισμού; Με άλλα λόγια, είναι πιθανό μετά από ογδόντα χρόνια ειρήνης, μια καταστροφική σύγκρουση να κατακλύσει την Ευρώπη χωρίς κανείς να αποφασίσει στην πραγματικότητα να την εξαπολύσει; Η απάντηση είναι ναι. Η ιστορία των δύο μόνο παγκόσμιων πολέμων, που ξέσπασαν και οι δύο σε ευρωπαϊκό έδαφος και -μια δυσοίωνη σύμπτωση- και οι δύο με την Ουκρανία ως στρατηγικό πεδίο μάχης, υποδηλώνει ότι το χάσμα πολέμου/ειρήνης διασχίστηκε από «υπνοβάτες» ή επιτιθέμενους που δεν γνώριζαν την πυροδότηση μιας παγκόσμιας σύγκρουσης. Και στις μονομαχίες προπαγάνδας και αντιπροπαγάνδας, σε ποιο βαθμό μπορούμε να διακρίνουμε την παραπληροφόρηση από την πραγματικότητα; Για να μην αναφέρουμε τα βιομηχανικά και οικονομικά συμφέροντα που, σε αυτή την πολεμοχαρή ατμόσφαιρα, βλέπουν κίνητρα για βιομηχανική μετατροπή από πολιτικούς σε στρατιωτικούς σκοπούς. Πολλοί από αυτούς που ανακοινώνουν δημόσια την επικείμενη άφιξη της Ρωσίας στο ανατολικό μέτωπο του ΝΑΤΟ την απορρίπτουν ιδιωτικά ως πιθανή, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες της Μόσχας παρά τις προθέσεις. Ωστόσο, δεν χρειάζεται πτυχίο ψυχολογίας για να προσδιοριστεί ότι με το να επισημαίνεται επανειλημμένα προληπτικά η επικείμενη έναρξη του πολέμου, μπορεί κανείς να καταλήξει να τον πιστέψει. Και να τον πιστέψει. Και στις δύο πλευρές του οδοφράγματος. Η διαφορά είναι ότι η άλλη πλευρά βρίσκεται ήδη σε πόλεμο. Μένει να δούμε γιατί οι Ευρωπαίοι, φοβούμενοι τον ρωσικό έλεγχο, παρέμειναν στο περιθώριο των άτυπων διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό ή τουλάχιστον την καταστολή του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό βοήθησε να πειστούν οι Ρώσοι και οι Αμερικανοί για τη ματαιότητα της εμπλοκής μας στις ημι-μυστικές τους συμφωνίες. Η μελλοντική δομή αυτού που απομένει από την Ουκρανία είναι το αποτέλεσμα παγκόσμιων διαπραγματεύσεων, όπως συνηθίζεται μεταξύ δυνάμεων που επιδιώκουν παγκόσμιο καθεστώς. Έτσι, η μοίρα των Ουκρανών και ημών των Ευρωπαίων θα εξαρτηθεί από τις συμφωνίες ή τις διαφωνίες μεταξύ Ουάσινγκτον, Μόσχας και, κατ' επέκταση, Πεκίνου. Δεν είμαστε κύριοι του δικού μας πεπρωμένου, αλλά λέμε στον εαυτό μας ότι μπορούμε να το αποφασίσουμε. Πολλά έχουν συζητηθεί τα τελευταία χρόνια για έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αυτή είναι μια παραπλανητική θεωρία, ειδικά μετά το ξέσπασμα του θερμού πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Η ευρωπαϊκή ειρήνη που ονομάστηκε Ψυχρός Πόλεμος βασίστηκε στην αποτροπή μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, εχθρών που γνώριζαν καλά ο ένας τον άλλον και αναγνώριζαν ο ένας τον άλλον ως έχοντες μια σαφώς καθορισμένη σφαίρα επιρροής. Το νέο είναι ότι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία δεν είναι εχθροί. Ενώ εμείς οι Ευρωπαίοι, που επανενωθήκαμε πλασματικά με την πτώση του Τείχους, ξεσκονίζουμε αναμνήσεις και στερεότυπα που μας έβλεπαν να αντιτίθενται ο ένας στον άλλον για αιώνες, σε σημείο που μας μειώνουν από διηπειρωτικές αυτοκρατορίες σε υποστηρικτικούς παράγοντες. Προσαρμοσμένοι στην υποταγή, όχι στον καθορισμό του δικού μας μέλλοντος. Το ερώτημα όλων των ερωτημάτων είναι επομένως το εξής: αν καταλήξουμε σε πόλεμο με τη Ρωσία, θα ενωθούν μαζί μας οι Ηνωμένες Πολιτείες ή θα μας φερθούν όπως οι Ουκρανοί - σας δίνουμε όπλα για να αποδυναμώσετε τους Ρώσους, όχι για να τους νικήσετε; Η δεύτερη επιλογή φαίνεται λιγότερο απίθανη. Ήρθε η ώρα να προωθήσουμε ρεαλιστικές και προκλητικές διαπραγματευμένες λύσεις, συμμετέχοντας έτσι πρόθυμα στην πρόληψη ενός μεγάλου πολέμου στην Ευρώπη.
Στην ουκρανική «Bribetopoli» (κυριολεκτικά, «Πόλη της Δωροδοκίας»), η οποία αποκεφαλίζει την κλίκα του Ζελένσκι κεφάλι προς κεφάλι, μόνο η έκπληξη είναι εκπληκτική. Αρκούσε να διαβάσει κανείς τη διεθνή έρευνα του 2021 «Pandora Papers» (που δημοσιεύτηκε εδώ από την L'Espresso) για να καταλάβει ότι ο πρόεδρος, ο οποίος εξελέγη στην εξουσία το 2019 ακριβώς επειδή υποσχέθηκε σκληρή μάχη κατά της διαφθοράς (καθώς και ειρήνη με τον Πούτιν), βρίσκεται στην κορυφή μιας διεφθαρμένης πυραμίδας.Το εμπορικό σήμα «Υπηρέτης του Λαού», που χρησιμοποιήθηκε πρώτα στη μυθοπλασία και στη συνέχεια στο κόμμα, είναι αποκλειστική ιδιοκτησία του προστάτη του, του ολιγάρχη Ιχόρ Κολομόισκι, βασιλιά των μετάλλων, τραπεζίτη, προέδρου της ποδοσφαιρικής ομάδας Ντνίπρο, του τρίτου πλουσιότερου ανθρώπου στην Ουκρανία, χρηματοδότη μαύρων παραστρατιωτικών συμμοριών (Azov, Ντνίπρο, & Co.) και ιδιοκτήτη του τηλεοπτικού καναλιού «1+1» που ξεκίνησε τον Ζελένσκι πριν καταζητηθεί για ληστεία της δικής του τράπεζας, φυγή στο Ισραήλ, επιστροφή στην πατρίδα του και συλληφθεί για ξέπλυμα χρήματος. Το 2003, ο Ζελένσκι, επιστρέφοντας στην Ουκρανία μετά τις αρχικές του επιτυχίες στη ρωσική τηλεόραση, ίδρυσε την εταιρεία παραγωγής Kvartal 95 με δύο φίλους και συνεταίρους: τον Μίντιτς και τον Σέφιρ, οι οποίοι, μαζί με αυτόν και τη σύζυγό του Ολένα, κατέχουν τέσσερις υπεράκτιες εταιρείες και τραπεζικούς λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους (τις Παρθένες Νήσους, την Κύπρο και την Μπελίζ). Τις νομικές υποθέσεις του Κβάρταλ χειρίζεται ο φίλος του, δικηγόρος και παραγωγός Γερμάκ. Ο Σέφιρ αγοράζει πολλά σπίτια στο Λονδίνο. Ο Ζελένσκι αγοράζει μια βίλα στο Φόρτε ντεϊ Μάρμι για 3,8 εκατομμύρια ευρώ, καταχωρημένη στο όνομα μιας ιταλικής εταιρείας που ελέγχεται από μια Κύπρια. Αλλά για τις εκλογές, ξεχνάει να τη δηλώσει, όπως και σε μια από τις υπεράκτιες εταιρείες του. Μόλις εκλέγεται πρόεδρος, ο Ζελένσκι μεταβιβάζει την εταιρεία στους θεσμούς. Ο σύντροφός του Σέφιρ είναι ο «πρώτος βοηθός» του (θα απολυθεί το 2024 σε μία από τις πολλές εκκαθαρίσεις). Ο δικηγόρος του Γερμάκ είναι επικεφαλής του Προεδρικού Γραφείου. Εν τω μεταξύ, ο Μίντιτς, το τρίτο γουρουνάκι, βουτάει σε ενεργειακά και στρατιωτικά συμβόλαια και αποκομίζει ένα τεράστιο κέρδος. Τον Ιούλιο, οι αρχές κατά της διαφθοράς, Nabu και Sapo, διερεύνησαν κρυφά τις μεγάλες δωροδοκίες στον ενεργειακό τομέα. Και ο Ζελένσκι ψήφισε βιαστικά έναν νόμο για να τις θέσει υπό τον έλεγχο του Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος του αναφέρεται. Οι δρόμοι και η ΕΕ τον ανάγκασαν να κάνει πίσω. Και πριν από είκοσι ημέρες, όλα έγιναν σαφή.Ο Nabu και ο Sapo παρουσίασαν την έρευνα «Μίδας»: 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε δωροδοκίες σε διάφορα κυβερνητικά στελέχη και στον στενό κύκλο του Ζελένσκι, που ξεπλύθηκαν μέσω εικονικών εταιρειών και βιλών στο Κίεβο και την Ελβετία. Ο επικεφαλής της σπείρας ήταν ο Mindich. Βρήκαν τουαλέτες, μπιντέ, χρυσές βρύσες και κιλά μετρητών στα ντουλάπια του, αλλά διέφυγε τη σύλληψη στο Ισραήλ χάρη σε μια πληροφορία. Υποκλαπείς, μιλούσε με τον Shefir για μια είσπραξη 2,5 εκατομμυρίων ευρώ για την εγγύηση μιας άλλης διεφθαρμένης προσωπικότητας στο κύκλωμα: του αναπληρωτή πρωθυπουργού Chernyshov. Το άλλο γουρουνάκι, ο Yermak, γνωστός ως «Ali Baba», ερευνήθηκε την Παρασκευή: διαπραγματευόταν ειρήνη (και αμνηστία) με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αλλά ο Zelensky τον έδιωξε. Τώρα ο επικεφαλής διαπραγματευτής είναι ο Ούμεροφ, ο οποίος βρίσκεται υπό έρευνα από τον Ιανουάριο. Καθαρό σπίτι, σωστά;
Η ψυχολογία ξέρει γιατί. Ο ναρκισσισμός μας έτσι δεν είναι τόσο ισχυρός και φιλαυτία μας που δεν νικιέται με τίποτα. Δεν υπάρχει ανθρώπινη δύναμη να με καταφέρει να σας αγαπώ ανιδιοτελώς. Δεν θα σας αγαπήσω ποτέ ανιδιοτελώς και δεν θα αγαπηθείτε ποτέ ανιδιοτελώς μεταξύ σας. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ. Και η μάνα που αγαπάει το παιδί δεν το αγαπάει Κάποια στιγμή όταν το παιδί ξεπεράσει κάποια όρια μπορεί να το αρνηθεί το παιδί της. Δεν είναι δηλαδή στην ανθρώπινη δύναμη αυτό. Είναι όμως στο πνεύμα το Άγιο.
Που σας είπα όταν επισκέπτεται τον άνθρωπο δεν μπορεί ο άνθρωπος ούτε να σκεφτεί τη δυνατότητα να μισεί κάποιον. Και αν είναι μπροστά εκείνη τη στιγμή κάποιος με τον οποίο ήταν στα μαχαίρια εκείνη τη στιγμή θα του δώσει τα πάντα. Όχι συγνώμη. Λατρεία. Πως γίνεται αυτό; Γίνεται γιατί είμαστε όντα που είμαστε εικόνες Θεού και με το βάπτισμα και το χρίσμα μας έχει καλέσει ο Θεός και μας έχει κάνει ικανούς να υποδεχόμαστε αυτή τη χάρη. Καταλάβατε. Είναι σαν να σου έχει δώσει ο Θεός τη δυνατότητα να στέκεσαι πάνω σε μια εξέδρα και εκεί πάνω να βλέπεις μερικά πράγματα σε ένα βουνό σε ένα λόφο που δεν τα έβλεπες αλλιώς. Αυτό είναι όλο.
Αυτό είναι η χάρις αυτή που έχουμε λάβει. Γι' αυτό και τώρα που σας τα λέω αυτά τα καταλαβαίνετε. Είναι το βάθος από πίσω. Αν μιλούσα σε αβάπτιστους σε βουδιστές για παράδειγμα θα μου λέγανε: πα-ρα-λο-γί-ζεσαι. η αγάπη αυτή την οποία μιλάς είναι δέσιμο με τον κόσμο και ο κόσμος αυτός είναι γεμάτος κακό και πόνο, και πρέπει να γλιτώσουμε από τον κόσμο αυτόν. Ας την αγάπη καημένε και κοίτα να κάνουμε λίγο άσκηση λίγο διαλογισμό για να περάσουμε στην άρνηση του εαυτού της θέλησής μας και του κόσμου των φαινομένων. Αυτό είναι ο βουδισμός. Που κάνουν τώρα ή τι κάνουν οι μερικοί ανόητοι τι κάνουν, πώς το λένε αυτό, γιόγκα. Δεν ξέρουν τι είναι το γιόγκα. Κάνουν και ηρεμώ. ηρεμείς γιατί ο αυτός που το εφήυρε το γιόγκα είναι μια τεχνική εξάλειψης του εαυτού. Δεν υπάρχω. Αφού δεν υπάρχω ποιος θα με ακουμπήσει. Τι φοβερό τι πόνο κρύβει μέσα του ο βουδισμός. Εγώ τα διδάσκω αυτά στο πανεπιστήμιο, ε. Είμαι ο καθηγητής θρησκειολογίας και πολύ τα απολαμβάνω. Αυτά τα διδάσκω. Γιατί; γιατί μα γιατί φαίνεται τι είναι τούτο τι είναι εκείνο. Και το άλλο σου λέει κοιτάξε ξέρω ότι δεν μπορείς ξέρω ότι δεν γίνεται από μόνο σου αλλά το κάνω εγώ αυτό το πράγμα. Και για να το κάνω εγώ αυτό το πράγμα θα πρέπει και εσύ να προχωρήσεις με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
Γι' αυτό στην Εκκλησία εξομολογούμαστε για παράδειγμα. Τι λέμε στον πνευματικό; Όλα τα αμαρτήματα που έχουμε είναι αμαρτήματα ενάντια στον άλλο. Το ξέρετε αυτό; Στον πνευματικό σας όταν πάτε και ελπίζω να πηγαίνετε αυτά τα οποία λέτε στο βάθος τους, τι είναι; Έκλεψα. Ποιον έκλεψα. Έναν άλλον. Απάτησα. Ποιον απάτησα. Έναν άλλον. Σκότωσα. Ποιον σκότωσα. Έναν άλλον. Συκοφάντησα. Ποιον συκοφάντησα. Έναν άλλον. Κατέκρινα. Ποιον κατέκρινα. Έναν άλλον. Ναι. Αυτό δεν είναι. εξομολογήσαι ότι δεν έχω αγάπη. Γιατί δεν έχεις αγάπη. Για τον εαυτό σου έχεις τέλεια αγάπη. Για τον άλλον δεν έχεις αγάπη. Βλέπετε. Ότι όλα τα αμαρτήματά μας είναι αμαρτήματα ενάντια στο ίνα ώσιν εν. Και έχουμε δίκιο. Γιατί έχουμε δίκιο. Γιατί έχουμε τελείως άδικο. Όλοι μας έχουμε τελείως άδικο και το λέμε αυτό το άδικο δίκιο. Επειδή όλοι μας έχουμε άδικο, έχουμε συμφωνήσει, δεν το λέμε όμως έτσι, ότι έχουμε όλοι δίκιο να ζητάμε αυτά τα οποία οφείλουν να μας δώσουν οι άλλοι. Αυτή η σοφία ζωής. Εάν περάσει τον κόσμο σήμερα θα γίνουν όλοι οι χριστιανοί την άλλη μέρα. Είναι λάθος δικό μας ότι δεν τα ζούμε αυτά και δεν τα φανερώνουμε έτσι όπως είναι. Γιατί είναι τεράστια σοφία ζωής. Εγώ για να την βρω σκοτώθηκα στα διαβάσματα και έδωσε ο Θεός να τα διαβάσω, να τα φτάσω, αφού πρώτα τα αρνήθηκα, τα αρνήθηκα εντελώς. Αλλά τώρα λέω, θες να σπουδάσεις ψυχολογία, θες να σπουδάσεις φιλοσοφία, θες να κάνεις οτιδήποτε. Ο κολοφώνας είναι αυτός. Η κορυφή είναι αυτή. Και επίσης, και επίσης, είναι κυρίως το περιεχόμενο αυτό που λέμε μετάνοια στα ελληνικά. Υπάρχει κάτι που είναι αντίθετο στην παράνοια. Και αυτό είναι η μετάνοια.
Μετάνοια σημαίνει ότι είμαι μετά τού νοός μου, είμαι μαζί με το μυαλό μου. Παράνοια σημαίνει ότι έχω φύγει από το μυαλό μου. Βλέπετε, η σοφία της γλώσσας. Μετάνοια σημαίνει ότι είμαι μέσα στη λογικότητα των πραγμάτων του Θεού. Και εκεί μέσα κάνω τα του Θεού, τα του Αγίου Πνεύματος. Όταν κανείς κάνει τα του Αγίου Πνεύματος, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, κανέναν, και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στη ζωή του, ούτε πάνω, ούτε κάτω, ούτε θάνατος υπάρχει για αυτόν, ούτε κίνδυνος υπάρχει κανένας. Δεν υπάρχει τίποτα, τίποτα, τίποτα απολύτως. Και αποκτά την αγάπη και την ειρήνη των Αγίων του Θεού. Όταν πηγαίναμε κοντά στον πατέρα Παΐσιο, που εγώ αν δεν το γνώριζα, δεν ξέρω να θα ήμουν εδώ στην εκκλησία, πιθανολογώ ότι θα ήμουν απέναντι και θα ήμουν πολύ σκληρός πολέμιος της εκκλησίας.
Αυτό που λέει, της δημόσιας αυτής εκκλησίας, που είναι έτσι όπως είναι. Τέλος πάντων έγινε ένα θαύμα μεγάλο. Αλλά μας έκανε τρομερή εντύπωση. Η απόκοσμη γαλήνη που είχαν αυτοί οι άνθρωποι, είναι αυτή που λέει ο Χριστός. Η ειρήνη την εμήν δίδωσι υμήν. Όχι την ειρήνη του κόσμου λέει. Την ειρήνη αυτή ουδείς αίρει εξ υμών. Δεν μπορεί να σας την πάρει κανένας. Πώς να στην πάρει την ειρήνη αυτή, αφού είσαι μέσα στον Θεό. Και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος πια. Τελειώσαμε. Ούτε πρόβλημα θανάτου, ούτε ζωής, δεν τους ενδιέφερε. Δεν υπήρχε. Αν του λέγες, τώρα θα πεθάνεις, θα λέει, α, ναι, ωραία, δόξα σε Κύριε. Τώρα θα πας στην Αφρική. Ωραία, τι ωραία, Θεέ μου, δόξα σοι. Τώρα, ξέρω εγώ, θα πάθεις στο άλλο, θα πάθεις στο άλλο. Α, ναι, δόξα στον Κύριο. Θεέ μου, βοήθησέ με να σε ευαρεστήσω σε αυτό το οποίο θα συμβεί. Να σε ευαρεστήσω. Τίποτα άλλο. Και εμείς είμαστε σα φοβισμένα ζωάκια, που τρέμουμε το παραμικρό και δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τίποτα και κανέναν. Γιατί μας παίρνουν και το λίγο που είναι το νερό που έχω τόσο, αν το πάρετε θα σας βάλω τις φωνές. Αν είμαι ιδιοκτήτης ενός πλανήτη με νερό θα πω πάρτε ρε παιδάκι μου και νερό, μπείτε και μέσα, βάλτε και πάρτε και θάλασσες, πάρτε και ποτάμια, πάρτε και δύο οργιές;;. Αν το νερό που έχω είναι τόσο όμως, θα μαλώνω συνέχεια, μην το πάρει κανένας και αν του δώσω κανένας καμία γουλιά θα πρέπει να μου δώσει και αυτός μία, αν όχι δύο. Άντε με τέτοιες συνθήκες να ζήσει η ζωή κανείς. Γι' αυτό η ζωή μας είναι μαύρη, δεν έχει προϋποθέσεις, δεν έχει έκταση, δεν βλέπεις Θεό, δεν βλέπεις τίποτα. Και μετά από λίγο γκρεμίζεσαι σε αυτό το τίποτα, αυτό και παλεύεις με όλους και με όλα, να κρατήσεις το αυτό και λοιπά, και αυτό και τώνα και τ' άλλο, δώσε αυτό και κοπανάς τον άλλο και κοπανάς τον άλλο και κάνεις και μια δικτατορία και φτιάχνεις και ένα γκουλάγκ, δεν είναι. Όσοι νομίζουν διαφωνούν αμέσως εκεί πέρα και αυτό το πράγμα το φοβερό, η ανθρωπότητα τα τράβηξε αυτά, τα έζησε. Και όμως ακόμα βλέπεις κάτι ηλίθιους, πανηλίθιους πολιτικούς και βγαίνουνε και σου λένε εμείς πιστεύουμε στη δημοκρατία. Ποια δημοκρατία, που, ποια, την οποία υπονομεύει κάθε δεύτερο λεπτό της ζωής του. Να δεις δημοκρατία, ναι και εγώ με τη δημοκρατία είμαι απολύτως, 100% αλλά η δημοκρατία θέλει πνευματική καλλιέργεια καταλάβατε, τέτοια καλλιέργεια. Να έχει και πνευματικό βάθος και περιεχόμενο. Δεν είναι απλώς ένας εξωτερικός δικαιωματισμός και εξαπάτηση, ο οποίος μπορεί να εξαπατά τον άλλον, ναι. Είμαστε κοντόφθαλμοι και μυωπικοί, αυτό θέλω να πω. Εμείς είμαστε έτσι, εγώ είμαι έτσι που τα λέω αυτά, όχι ο γείτονας. Και μακάριοι όσοι εδώ πέρα το αποδώσουν όλο αυτό που λέω στον εαυτό τους και όχι στον άλλον, να δεις ότι εγώ είμαι έτσι. Και το άλλο που σου δείχνει η Χάρις όταν έρθει, είναι το πόσο στραβός ήσουν εσύ με τους άλλους, ένα περίεργο πράγμα. Μου έχει τύχει προσωπικά αυτό, θυμάμαι, νομίζω το έχω ξαναπεί, κάποιος είχε έρθει μια φορά και μου λέει η γυναίκα μου με εξάντλησε. Με πέθανε με αυτά που μου κάνει, μου έκανε, μου έκανε, μου έκανε και αν θέλω κάτι λέει να πάρω μια φόρα και να ορμήξω πάνω της, με όλη μου τη δύναμη λέει για να την κάνω, του λέω εξομολογήθηκες, έκανες, έφτιαξες, μου λέει όχι. Τέλος πάντων προσπαθήσαμε να το βάλουμε σε μια σειρά και όταν μπήκε στη σειρά κάποια στιγμή άρχισε να εξομολογείται. Καταρχήν δεν ήξερε πως είναι εξομολόγηση και μετά άρχισε να κοινωνεί κιόλας και κάποια στιγμή έρχεται και μου λέει να σας πω λέει κάτι.
Δεν είμαι τρελός είναι αυτό που θα σας πω, μπορώ να σας το πω. Λέω ναι πες μου, η γυναίκα μου είναι ένας άγγελος μου λέει. Τι λέω είναι; η γυναίκα μου λέει είναι ένας άγγελος και όλα αυτά που σας είπα είμαι εγώ. Αυτά μόνο το Πνεύμα το Άγιο τα κάνει ξέρετε. Δεν μπορεί ανθρώπινα να γίνει. Ανθρώπινα δεν γίνεται αυτό το πράγμα. Αλλά έν Αγίω Πνεύματι γίνεται. Και στη συνέχεια η ζωή αυτού του ανθρώπου ήταν τελείως άλλη φυσικά. Ε, εντάξει αλλάζει η ζωή μετά.
Αλλάζει. Μπορεί κανείς να έχει υπαναχωρεί. Δεν τα μαθαίνουμε οι πιο πολλοί όμως αυτά. Εί μη αφού πάθομε. Παθαίνουμε, παθαίνουμε, παθαίνουμε, παθαίνουμε, παθαίνουμε και κάποια στιγμή ταπεινωνόμαστε με αυτά που παθαίνουμε και βρίσκεται ο Θεός την ευκαιρία, σου πατάει ένα μικρό φωτισμό και λες α δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Ήταν αλλιώς. Ίνα ώσιν εν. Αυτό είναι όλο το μυστήριο. Όχι δεμένοι, όχι αγαπημένοι, όχι φιλιωμένοι απλά αλλά ένα. Ένα. Το σημαίνει ότι δεν έχω τίποτα δικό μου. Εδώ έχω τα κλειδιά του αυτοκινήτου μου και το κινητό μου. Πάρτε τα. Είχαν άπαντα κοινά. Στην πρώτη εκκλησία αυτό δεν κάνανε. Τα είχαν όλα κοινά. Πάρτε τα. Ορίστε. Και το πορτοφόλι μου το έχω ακόμα πιο μέσα. Και αυτό. Πάρτε το.
Οι Άγιοι όπως που γνωρίσαμε έτσι ακριβώς ζούσαν. Δεν είχαν την ατομική τους επικράτεια, τα ατομικά τους δικαιώματα, τα ατομικά τους αξιώματα. Δεν τα είχαν αυτά.
Δεν τα θέλανε αυτά. Αφού έτσι ήταν τα πράγματα. Καταλάβατε τι λέω. Να πάρω και το κινητό μην τα αφήσω εδώ. Και τα κλειδιά μου δεν τα άφησα τα κλειδιά μου. Γιατί είναι βαθιά στη τσέπη και δεν τα άφησα.
Λοιπόν. Ότε ήμουν μεθ αυτών εν τω κόσμου, εγώ ετήρουν αυτούς εν τω όνοματί σου. Να το τελειώσουμε απλά το κείμενο. Όταν ήμουν στον κόσμο, τους φύλαγα εγώ στο όνομά σου. Ούς δέδωκας μοι φύλαξα και ουδείς εξ αυτών απώλετο ει μη ο υιός της απωλείας. Ίνα η Γραφή πληρωθή. Χάθηκε κανένας δεν χάθηκε. Ή μόνο ο Υιός της απωλείας είναι ο Ιούδας. Ο οποίος, βλέποντας τα όλα αυτά, δεν καταλάβαινε τίποτα. Όπως λέμε τόση ώρα καλή ώρα. Νυν δε προς σε έρχομαι και ..εν τω κόσμου.
Ίνα έχωσι, εδώ είναι. Ίνα έχωσι την χαρά την εμήν. Πεπληρωμένην εν αυτοίς. Να η χαρά. Χαρά δεν θέλουμε. Αυτή είναι η χαρά. Η χαρά είναι όταν δεν έχει κανείς εχθρούς και όταν δεν φοβάται τίποτα. Για σκεφτείτε το για λίγο. Να μην έχεις κανέναν εχθρό. Να μην φοβάσαι τίποτα. Και να είσαι ήδη στην αιωνιότητα. Έτσι μας έλεγε ο πατέρας Πορφύριος. Με πιανε από το χέρι και μου έλεγε. Βρε είμαστε στην αιωνιότητα μου λέει, δεν το καταλαβαίνεις. Τώρα. Είναι η αιωνιότητα. Μετά έρχεται η αιωνιότητα τώρα. Εμείς μόνο ελλάμψεις έχουμε από τα πράγματα. Αυτοί τα ζούσαν συνεχώς. Σκέψου ο Θεός είναι μέσα σου, δίπλα σου. Εσύ εν τω Θεώ. Κάνεις ό,τι θέλει αυτός και αυτός κάνει ότι θες εσύ. Κάνει ότι θες εσύ. Κοιτάς τον άλλο και γίνεται καλά. Του ακουμπάς το χέρι στο κεφάλι και βλέπει. αυτά γίνανε όλα. Και δεν υπάρχει τίποτα. Είσαι στην αιωνιότητα τώρα. Τίποτα δεν υπάρχει τίποτα. Ακόμα και αν πέφτει μια νταλίκα πάνω σου εκείνη τη στιγμή. Τίποτα. Για εσένα δεν αλλάζει κάτι.
Μας έλεγε ο πατήρ Πορφύριος. Βρε πως να σας πω για το θάνατο. Μια πόρτα είναι εκεί. Την ανοίγεις, πας στο άλλο δωμάτιο. Ένα επόμενο δωμάτιο της αγάπης του Θεού. Θάαανατος; Και όσο φοβόμαστε το θάνατο, τόσο κυλιόμαστε μες το θάνατο. Στο φόβο του θανάτου. Και προσπαθούμε να απολαύσουμε τη ζωή. Ποια ζωή είναι να απολαύσεις. Ποια είναι η ζωή. Τι είναι εδώ η ζωή. Άλλη ιστορία με την απόλαυση. Έλεος πια απολαύση. Απολαύστε τώρα και είναι. Απολαύστε τώρα. Άσε με ρε άνθρωπε. Ποιος σας είπε ότι χαρά σημαίνει απόλαυση. Χαρά σημαίνει απόλαυση; Ένας άνθρωπος που γράφει ένα βιβλίο. Σκοτώνεται στη δουλειά για να το φτιάξει. Αν είναι σοβαρό το βιβλίο. Η χαρά του είναι αυτό το πράγμα που κάνει, δεν είναι. Μπορεί να μην έρθει ποτέ η αναγνώριση και η δόξα. Μπορεί κανένας να μην του πει μπράβο ποτέ. Η χαρά λοιπόν όμως αυτή εδώ, είναι η χαρά της διαμονής του Θεού μέσα στον άνθρωπο. Την οποία χάνεις μόλις αμαρτήσεις. Και το αισθάνεσαι αυτό. Γι' αυτό έχεις εξομολόγηση αμέσως, αμέσως, αμέσως, αμέσως. Είναι τέτοια ρευστή η ανθρώπινη φύση μας. Τόσο ταλαίπωρη, τόσο μηδέν κουβαλάμε μέσα μας. Που μπορεί να βλέπεις στη ζωή αυτή τη χάρη και να τη χάνεις κάθε μέρα. Κάθε μέρα. Κάθε μέρα. Και μάλιστα αν δει ο διάβολος ότι έχεις χάρη, κοίτα να στην πάρει με τέτοιο τρόπο. Να σε βάλει να γλιστρήσεις κάπου. Και ο Θεός το επιτρέπει αυτό για ένα λόγο, για να μας ταπεινώσει λίγο. Γιατί αλλιώς νομίζουμε ότι έχουμε τα πάντα μόνιμα και ότι είναι κάτι φοβερό. Είμαστε. Τακ λοιπόν, γλιστράς λίγο, πέφτεις και λες αμέσως. Α, δικό του ήταν λοιπόν αυτό. Α, εκεί είναι η ζωή όμως. Εγώ, από μόνος μου, τι καταφέρνω; Να βρίσκομαι, όπως λέει ο Παύλος, εις άπερ μισώ. Να είμαι μέσα αυτά τα οποία μισώ. Τα μισείς. έτσι δεν είναι. Πάρτε κάποιον ο οποίος καπνίζει 80 τη σιγάρα τη μέρα. Ξέρετε τι θα σας πει. Μισώ το κάπνισμα. Δεν μπορεί να βγει όμως. Όλα τα μεγάλα πάθη είναι πάθη που σε χαντακώνουν. Γιατί ξέρετε. Ζεις για αυτά. Δεν κάνεις τίποτα άλλο. Τίποτα άλλο. Πάρτε ένα αλκοολικό. Τίποτα άλλο. Μισώ μισώ βαθιά το αλκοόλ. Αλλά αν δεν βοηθηθεί με τρόπο απ' έξω άλλο κλπ. Δεν μπορεί να γίνει τόσο. Προσέξτε λοιπόν. Γιατί εδώ συνδέει. Τι συνδέει; Τη βασιλεία του Θεού. Την αίσθηση του Θεού. Τη συνδέει με τη χαρά. Τη χαρά την εμήν, αυτή τη χαρά που έχω εγώ. Τη χαρά την δική μου. Έτσι. Όχι μια χαρά που έρχεται και φεύγει. Χαρές που έρχονται και μετά φεύγουν και δημιουργούν μεγαλύτερη λύπη με την απουσία τους. Είναι γεμάτος ο κόσμος αυτός. Εδώ μιλάει για μια χαρά η οποία είναι ούκ εκ του κόσμου τούτου. Δηλαδή είναι η χαρά του Θεού.
Ο Θεός είναι πολύ χαρούμενο ον να ξέρετε. Παπ! Και σου τη φέρνει και τρως και εσύ μια καραμέλα. Δύο-τρεις. Άλλες. Ωραία είναι. Και κοιτάς να βρεις και καμιά ακόμα και άλλο περισσότερο. Έτσι μας έλεγε ο Άγιος Πορφύριος. Η πνευματική ζωή θέλει γλύκα έλεγε. Γλυκαίνεσαι από κάτι κάνεις ένα επόμενο βήμα. Και ένα επόμενο βήμα. Αυτό είναι. Και από το επόμενο Ευαγγέλιο. Να έχουμε λίγη ώρα μόνο. Πολύ λίγη. Να το συμπληρώσω λίγο.
Γιατί είναι συνέχεια. Είναι το ίδιο κείμενο. Είναι βέβαια από την προηγούμενη.
Προσέξτε λίγο. Από το προηγούμενο. Ένα προηγούμενο παράγραφο. Μείνατε εν εμοί και εγώ εν υμίν. Μείνατε σε μένα. Καθώς το κλήμα ου δύναται καρπόν φέρειν αφ’ εαυτού, εάν μη μείνει εν τη αμπέλω ούτως ουδέ ημείς. Εάν εν εμή μη μείνητε. Όπως το κλήμα λέει. Το κλήμα δεν μπορεί να φέρει καρπό. Εάν δε μένει συνδεδεμένο με την υπόλοιπη αυτή. Εγώ ειμί η άμπελος, υμείς τα κλήματα. Ο μένον εν εμή καγώ εν αυτώ. ούτος φέρει καρπόν πολύν. Όπως το κλήμα συνδεδεμένο με το φυτό. Έχει καρπό τότε. Αν δεν είναι συνδεδεμένο δεν έχει καρπό. Και μια κουβέντα ακόμη. Την οποία είπαμε ήδη.
Ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν. Χωρίς εμένα τίποτα σημαντικό δεν μπορείτε να κάνετε. Γιατί;
Γιατί είστε εικόνες του Θεού. Θέλετε να τα κάνετε όλα θεοπρεπώς. Αλλά δεν έχετε τη δύναμη να τα κάνετε. Δεν είστε θεοί. Αυτή τη δύναμη τη δίνει όμως. Αφθονή ο Θεός. Αυτό είναι. Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν. Ένα τσιγάρο. Ένα αυτό. Ένα τίποτα. Τίποτα δεν μπορείς να κάνεις. Στην πραγματικότητα. Με… κάνεις τρομακτικό κόμπο κάτι πολύ σημαντικό. Και έρχεται ο Θεός και το παίρνει αυτό το πράγμα. Χωρίς να καταλάβεις πως το παίρνει. Εάν μείνετε εν εμή. Και τα ρήματα μου εν υμίν μείνει. Προσέξτε το τελειώνω. Ω εάν θέλετε αιτίσεσθε και γεννήσετε υμίν. Αν μείνετε σε μένα. Εάν μείνετε σε μένα. Και τα ρήματα μου αυτά που σας λέω μείνουν σε εσάς.
Οτιδήποτε ζητήσετε θα γίνει. Παντοδύναμοι κατά χάρη δηλαδή. Έτσι λέει εδώ.
Θα παρπατάτε πάνω στο νερό. Καταλάβατε αυτά. Θα μετακινείτε βουνά.
Θα γίνονται τα άσπρα μαύρα και τα μαύρα άσπρα αν χρειάζεται. Αυτό είναι ο χριστιανισμός. Όλα τα άλλα δεν είναι χριστιανισμός ή είναι πολύ κακός χριστιανισμός. Αυτό να προσέξετε. Και το ξαναλέω ότι όταν θα έρθει κάποτε ημέρα και παρά τη δική μας ανεπάρκεια φανερώσει ο Θεός αυτό το χριστιανισμό στον κόσμο θα έρθει τότε, θα ψάχνετε να βρείτε άπιστο και δεν θα βρίσκετε πάνω στη γη. Αλλά θα γίνουν πολλά μέχρι τότε. Αυτό είναι το πρόβλημα ότι δεν αφήνουμε στην πραγματικότητα περιθώρια στο Θεό να μας τα μάθει αυτά. Γι' αυτό είναι ωραίο να τα μάθουμε έτσι όπως τα λέμε τώρα χωρίς να γίνει ο πειρασμός χωρίς να γίνει η δυσκολία προηγουμένως. Γιατί παραπάνω τι λέει δεν το διάβασα Παν κλίμα εν εμή μη φέρον καρπόν έρη αυτό. Αν δεν έχετε κάνα καρπό τελειώσατε. Και παν το καρπόν φέρον καθαίρει αυτό ίνα πλείονα καρπόν φέρει.
Αν έχεις ένα καρπό αλλά δεν μπορείς για πολύ λίγο τι έρχεται, κλάδεμα. Πειρασμός. Γιατί για να καταλάβεις τι είναι αυτό που είναι σημαντικό και τι είναι ασήμαντο. Αυτό είναι όλο. Ο πειρασμός επιτρέπεται από τον Θεό όχι για να σε τιμωρήσει. Αλλά για να σου δείξει τι είναι σημαντικό και τι δεν είναι τόσο σημαντικό. Για να στραφείς ξανά λοιπόν προς αυτό το οποίο είναι ουσιώδες και σημαντικό. Γιατί το ξεχνούμε αυτό που είναι ουσιώδες και σημαντικό και συνήθως και γι' αυτό λένε οι πατέρες ότι τα εκλεκτά παιδιά του Θεού κλαδεύει ο Θεός. Προσέξτε σε πειρασμούς.
Πειρασμούς δεν δίνει σε οποιονδήποτε. Πειρασμούς δίνει σε αυτούς από τους οποίους θέλει μια ιδιαίτερη σχέση να κάνει. Αυτό να θυμάστε. Ίνα ώσιν έν. Τα τελευταία λόγια του πατρός Πορφυρίου που ψιθύρισε πριν πεθάνει πριν φύγει από τον κόσμο αυτόν κατά τη μαρτυρία αυτών που ήταν εκεί ήταν ίνα ώσιν έν. Αυτά. Σημαίνει ότι είχε αγιαστεί ο άνθρωπος τελείως. Τώρα τα υπόλοιπα. Ένας τις χριστιανισμός που λέει ναι στο ένα λέει ναι στο άλλο.
Ξέρω εγώ βάλε μέσα πες και ναι και σε εκείνο πες και ναι και σε το άλλο. Έρχονται σε μας επιτρέπονται οι προγαμιαίες σχέσεις. Παντός και ρωτήσουν θα χτυπήσουν από κάτω (δεν ακούγεται καλά).
Δηλαδή να κάνω εκείνο να φτιάξω το άλλο. Χαράμι χαλάλ που λέει το Κοράνι. Μπορώ να το κάνω χότζα με αυτό.
Ή δεν μπορώ να το κάνω. Τι τα κάνουμε σε αυτά. Τι τα κάνουμε σε αυτά.
Το θέμα είναι να δικαιολογήσεις αυτό που είσαι. Εντάξει και τι έγινε. Το έκανες ξανά κάντο λοιπόν.
Μια φορά ήρθε ένας σε μένα και μου λέει θέλω τη γειτόνισσα αλλά δεν γίνεται μου λέει. Η γυναίκα μου τόσο καλή λέει τόσο αυτή αλλά εντάξει λέει τώρα δεν συγκρίνεται με τη γειτόνισσα. Μου λέει εσείς τι λέτε. Λέω ρίξτε την αμέσως πήγαινε. Με κοίτα και με γουρλωμένα μάτια, τι είπατε μου λέει. Λέω πορεύου πήγαινε και κάντο. Μου λέει τι μου λέτε πάτερ. Να πάω να το κάνω μου λέτε. Λέω εσύ τι περίμενες να σου πω ακριβώς. Οτιδήποτε θα σου έλεγα άλλο διαφορετικό θα μου λέγεις όχι. Έτσι δεν είναι. Αυτό είναι αυτός θέλει να κάνει μοιχεία και ήθελε και ευλογία μαζί. Δεν του φτάνε. Αυτό ήθελε να του δώσω και ευλογία εγώ. Και του λέω αυτό να κάνω καβγά μαζί σου. Λέω τώρα και να σου λέω ότι κοίταξε να δεις. Θα πας στην κόλαση. Που ξέρουμε αν θα πας στην κόλαση ή όχι. Μπορεί η κόλαση να είναι αυτή η γυναίκα απέναντι η ίδια. Ναι ή όχι. Συνήθως αυτό γίνεται μάλιστα. Για ένα περίεργο λόγο. Αυτή η δεύτερη είναι πάντοτε η κόλαση. Λοιπόν. Ναι δεν ξέρω αν κατάφερα να τον ξαφνιάσω. Πάντως έφυγε προβληματισμένος από αυτό. Επίσης δεν έμαθα ότι το έκανε. Οπότε δεν έχω τίποτα να πω. Οι άνθρωποι σήμερα δεν έχουμε καταλάβει ότι ο Θεός δεν είναι τροχονόμος. Δεν τον ενδιαφέρει το Θεό να ασχολείται με σένα σε αυτό το επίπεδο.
Με τον τρόπο αυτό τυφλωνόμαστε και κάνουμε στο τέλος όλες τις ανοησίες τη μια πίσω απ' την άλλη. Δεν ζητάς Θεό. Πώς να το πω. Ζητάς Θεό; Ζητάς Θεό. Είναι σαν εκείνο το αστείο που είχε πει ο προηγούμενος ο πάπας.
Ήταν αλήθεια αυτό. Το ρωτάει, όταν ήταν επίσκοπος. Τον ρωτάει ένας παπάς. Πάτερ μπορώ να προσευχηθώ πριν καπνίσω. Λέει. Αυτός τι να σου πω. Πονηρός ο παπάς λέει όταν καπνίζω μπορώ να προσεύχομαι; Όταν καπνίζω μπορώ να προσεύχομαι. Δηλαδή δεν υπάρχει περίπτωση αν αυτό το πράγμα θες και μόνο καταλαβαίνετε. Θα το κάνει στο τέλος. Δεν είναι συζήτηση αυτή. Ήθελα να καπνίζω δυστυχώς. Αλλά ήθελα και ευλογία. Τι ευλογία. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Σας είπα το μεγάλο μας πρόβλημα και τελειώνω εδώ. Είναι ότι ζητούμε ασήμαντα πράγματα χαζά από τον Θεό. Ανόητα, ανύπαρκτα, μηδαμινά. Αυτό είναι όλο το πρόβλημα. Ζητούμε πράγματα τα οποία στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που εμείς οι ίδιοι βαθύτερα επιθυμούμε. Και έτσι ακυρώνουμε το έργο της οικονομίας. Ακυρώνουμε την πραγματικότητα της εκκλησίας. Και στη συνέχεια τα πετάμε και στην άκρη διότι είναι ασήμαντα. Ναι, γιατί εσύ τα έκανες ασήμαντα. Γι' αυτό. Τα κάνεις ασήμαντα και μετά τα πετάς στην άκρη διότι είναι ασήμαντα. Όντως, είναι ασήμαντα. Μόλις στην ψυχή τα έκαμε εσύ ασήμαντα. Νομίζω ότι αν δεν ανακαλύψουμε αυτή τη διάσταση σιγά σιγά μέσα μας θα μειώνεται η πραγματικότητα της εκκλησίας και του έργου του Θεού και στην πράξη θα εξαφανιστεί στο τέλος.
Τέλος
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΛΟΙΠΟΝ ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
… Αλλά τι είναι, λοιπόν, αυτό το Εγώ; Είναι μέσα στο σώμα; Πώς εδράζεται μέσα στο σώμα; Από τι εξαρτάται; Δεν μπορεί κανείς να το συλλάβει. Δεν είναι ένα ανθρωπάκι ή μια γυναικούλα που μπορεί κανείς να τραβήξει έξω από τον εγκέφαλο. Κι αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Πρέπει να προσεγγίσει κανείς αυτό το θέμα με προσοχή, με λεπτότητα. Αυτά, λοιπόν, είναι μόνο σύντομες πινελιές από την ιστορία του πνεύματος. Ο Φίχτε και ο Νίτσε εκπροσωπούν τις ακραίες θέσεις· ο Έκχαρτ βρίσκεται πάλι σε μια ιδιάζουσα θέση.
Πώς, λοιπόν, συνεχίστηκε αυτή η συζήτηση στη νεότερη φυσική επιστήμη;
Για παράδειγμα στη νευροφυσιολογία και στην έρευνα του εγκεφάλου. Εκεί υπάρχουν – αν θέλει κανείς – και ακραίες θέσεις, οι οποίες έχουν υποστηριχθεί. Ναι, είναι γνωστό, πολύ συζητημένο και εκλαϊκευμένο. Δεν χρειάζεται καν να το κατονομάσει κανείς, γιατί στην πραγματικότητα το ξέρουν όλοι. Η ιδέα ότι το Εγώ δεν υπάρχει. Το ουσιαστικό είναι ο εγκέφαλος, αυτός υπάρχει, αλλά το Εγώ δεν υπάρχει καθόλου.
Τώρα, αυτό είναι φαινομενολογικά ούτως ή άλλως δύσκολο. Τι σημαίνει εδώ ότι το Εγώ δεν υπάρχει; Διότι αυτοί που το διακηρύσσουν, το διακηρύσσουν επίσης ως λογικά όντα-Εγώ. Δηλαδή, το αν το Εγώ, στο οντολογικό βάθος, είναι φαινόμενο ή πραγματικότητα, είναι φαινομενολογικά καταρχάς εντελώς αδιάφορο.
Ο καθένας ξεκινά έτσι κι αλλιώς από το δικό του Εγώ. Ακόμη και οι καθιερωμένοι νευροφυσιολόγοι το διακηρύσσουν ευχαρίστως: δεν υπάρχει ελευθερία της βούλησης, το Εγώ είναι ένα κατασκεύασμα.
Για την ίδια τη γνώση χρειάζονται οπωσδήποτε την ψευδαίσθηση του Εγώ. Τη χρειάζονται κι αυτοί, και φαινομενολογικά δεν μπορεί κανείς να τη διακρίνει. Πώς να τη διακρίνει; Υποκύπτω στην ψευδαίσθηση ότι είμαι ένα Εγώ, μήπως είμαι πράγματι ένα Εγώ; Είναι, κατά βάθος – μπορούμε να το πούμε και λίγο χαριτολογώντας – αδιάφορο. Διότι πραγματικά είναι έτσι: εγώ, από τον εαυτό μου, υποφέρω, εγώ χαίρομαι, εγώ γνωρίζω, εγώ συζητώ. Και εκεί συζητείται κιόλας έντονα. Όταν συζητώ, χρησιμοποιώ και τη λογική, χρησιμοποιώ πνευματικές αρχές. Αυτά είναι όντα-Εγώ που συζητούν. Βρίσκομαι ήδη σε ένα άλλο επίπεδο. Έτσι, η ιδέα ότι το Εγώ είναι απλώς μια εγκεφαλική κατασκευή φαίνεται κάπως παράλογη.
Από ποιον λοιπόν, και τι υποτίθεται ότι είναι αυτό; Το όλο πράγμα είναι μισοτελειωμένο. Είχα πει κάποτε χρόνια πριν, σαν ένα αστείο – το είχα πει με μια δόση ειρωνείας, μπορεί κανείς να το επαναλάβει – ότι η απλότητα αυτής της επιχειρηματολογίας μετά βίας έχει το επίπεδο ενός φιλοσοφικού προσεμιναρίου. Το ότι υπάρχουν συσχετίσεις – και πράγματι υπάρχουν συσχετίσεις ανάμεσα σε διεργασίες του εγκεφάλου και διεργασίες της συνείδησης – δεν σημαίνει καθόλου ότι το Εγώ με αυτή τη μορφή δεν υπάρχει.
Απλώς δεν λέει τίποτα. Το όλο ζήτημα παραμένει, όπως και πριν, τελικά ένα φιλοσοφικό ερώτημα. Και εκεί η νευροφυσιολογία με την αυστηρή έννοια δεν έχει τίποτα να συνεισφέρει. Πρέπει να το πει κανείς εντελώς καθαρά. Δεν χρειάζεται να μπει καν σε όρους∙ απλώς δεν είναι αρμόδια. Είναι αρμόδια για ορισμένες συσχετίσεις – τις δείχνει, είναι ενδιαφέρον, μπορεί κανείς να το σκεφτεί, και δεν μπορεί να αρνηθεί ότι υπάρχουν – αλλά για την ίδια την ύπαρξη αυτού του αινιγματικού όντος-Εγώ μέσα μας δεν βρίσκει κανείς απολύτως καμία δήλωση.
Μηδέν. Ακόμη κι αν γράφονται βιβλία γι’ αυτό, όταν οι ενδιαφερόμενοι εμφανίζονται με πολλή αυτοπεποίθηση στο κοινό και νομίζουν ότι έχουν αποκτήσει βαθύτερη γνώση. Δεν συμβαίνει καθόλου κάτι τέτοιο. Εντελώς απλά ειπωμένο: ναι, έτσι είναι. Αυτό μας οδηγεί ίσως ξανά στο θεματικό πεδίο του μονισμού και του δυϊσμού, δηλαδή της αντιπαράθεσης μεταξύ τους. Ναι, αυτό είναι σημαντικό και σε σχέση με το ζήτημα της βούλησης. Ο δυϊσμός δεν έχει καλή θέση. Οι πνευματιστές τον απορρίπτουν, οι φυσικοί επιστήμονες επίσης τον απορρίπτουν. Γιατί να υπάρχουν δύο αρχές; Γιατί όχι μία; Τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα; Ο περίφημος Τζον Έκλς, ο γιατρός και ερευνητής του εγκεφάλου, έγραψε ένα βιβλίο Το Εγώ και ο εγκέφαλός του· εκεί υποστηρίζει τη δυϊστική θέση. Υπάρχει δηλαδή ένα κέντρο-εαυτός που κατευθύνει τον εγκέφαλο: Το Εγώ και ο εγκέφαλός του.
Κανονικά ισχύει ότι όλα – όλα – έχουν, τρόπον τινά, νευρωνική βάση∙ η συνείδηση έχει νευρωνική βάση και έτσι η ελευθερία πάει περίπατο, το ζήτημα της βούλησης (το έχουμε ήδη συζητήσει), και έτσι θα εξαφανιζόταν και το Εγώ. Ναι, μια θλιβερή προοπτική, μια τελικά παράλογη προοπτική, γιατί στην πραγματικότητα δεν κερδίζεται τίποτα από αυτό. Για να μη μιλήσουμε για τις τεράστιες ψυχολογικές συνέπειες που έχει όταν το υποβάλλεις αυτό σε έναν άνθρωπο. Του καταστρέφεις, λίγο-πολύ, εντελώς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Στο πλαίσιο των φυσικών επιστημών υπήρξαν επίσης εξελίξεις, για παράδειγμα στον χώρο της θεωρίας συστημάτων και σε όλη την οικολογική συζήτηση.
Εσύ έχεις πάρει κι εκεί αρκετά έντονα θέση και έχεις θέσει το οικολογικό ερώτημα σε μεγαλύτερο βάθος από μια άλλη σκοπιά. Γι’ αυτό ίσως μπορείς να μας εξηγήσεις πάλι πώς έγινε εκεί η αντιμετώπιση του ζητήματος του Εγώ, πώς υποτίθεται ότι δομείται το οικολογικό Εγώ και τι μπορεί να πει κανείς γι’ αυτό. Στη συζήτηση για την οικολογία, πολύ επηρεασμένη από τη θεωρία συστημάτων, επιτέθηκαν επίσης στο Εγώ.
Το Εγώ είναι η καταστροφή. Το Εγώ είναι το μοιραίο. Το ανθρώπινο Εγώ θα έπρεπε σχεδόν να αποσυρθεί μέσα στο φυσικό σύνολο. Κάτι που, σε έναν βαθμό, είναι σωστό. Αλλά τότε διατύπωσαν ένα οικολογικό Εγώ. Θα μπορούσε κανείς να πει επίσης ένα βιοκεντρικό Εγώ. Και πολλοί στοχαστές, όπως ο Γκρέγκορι Μπέιτσον, είπαν: το πνεύμα εν γένει είναι the pattern that connects. Είναι δηλαδή μόνο το συνδετικό μοτίβο. Δεν υπάρχει καθόλου αυτή η εγωικότητα.
Έτσι, μια εκστρατεία εναντίον του Εγώ, και μέσα στο οικολογικό κίνημα· ότι ο άνθρωπος είναι τελικά το ανώτερο ζώο. Και όλες οι πνευματικές ή μεταφυσικές συλλήψεις, πεποιθήσεις πίστης, σχεδόν υποπτεύονται ότι συνέβαλαν στο να υποδουλωθεί η φύση. Εγώ είμαι μεταφυσικά προσανατολισμένος. Πιστεύω στη βαθιά ριζωμένη θεμελίωση της ανθρώπινης ύπαρξης, η οποία δεν εκκινεί από το φυσικο-αισθητό. Μόνο και μόνο που το σκέφτομαι έτσι, λένε ορισμένοι, είναι ήδη καταστροφικό, γιατί είναι τάχα ημι-γνωστικό. Και έτσι αρνούμαι ήδη τον φυσικό-αισθητό κόσμο, και έτσι οικοδομώ έναν υπερκόσμο, ο οποίος μακροπρόθεσμα οδηγεί στο να τον καταστρέψω.
Δεν το πιστεύω αυτό. Ένα νευρωτικό σχήμα μεταφυσικής – αυτό υπάρχει σε αφθονία. Υπάρχουν πολλά νευρωτικά σχήματα μεταφυσικής, αλλά αυτό δεν αποδυναμώνει καθόλου την ίδια τη γνήσια μεταφυσική. Αυτό είναι τώρα πραγματικά απλοϊκά παράλογο. Πρέπει κανείς απλώς να το πει αυτό. Η οικολογική συζήτηση είναι επίσης αρκετά περιορισμένη και αμφίβολη.
Ταυτόχρονα, υπάρχει κι έπειτα μια θρησκευτική αντίληψη, που είναι πάλι κάτι εντελώς διαφορετικό. Εξαιτίας μιας ορισμένης συναισθηματικότητας κιόλας.
Με δυο λόγια, υπάρχει στην οικολογική συζήτηση και η ιδέα ενός οικολογικού Εγώ, αν και τα τελευταία χρόνια έχει περάσει εντελώς στο περιθώριο. Αυτό εμφανίστηκε τη δεκαετία του εβδομήντα, του ογδόντα, ακόμη και του ενενήντα, και μετά την επανένωση και μετά την πτώση του Τείχους, ούτως ή άλλως… έχει στην πραγματικότητα στερέψει. Έχει ουσιαστικά στερέψει, υπάρχει πλέον ελάχιστα. Και η συζήτηση γι’ αυτό στην πραγματικότητα δεν γίνεται πια, αλλά παρ’ όλα αυτά ήταν ενδιαφέρουσα. Υπήρξαν επίσης, νομίζω, πολλοί ενδιαφέροντες εκπρόσωποι, όχι μόνο ο Gregory Bateson, επίσης η Joanna Macy στην Αμερική, μια ηλικιωμένη κυρία, που ακόμη σήμερα κινείται σε αυτό το πεδίο. Κι αυτό το θέμα πάντα δέχεται επίθεση, ακόμη και όταν σε πνευματικούς κύκλους το φέρει κανείς στη συζήτηση. Το έχω συχνά βιώσει αυτό, όταν βρέθηκα και σε διαλέξεις, σε συνέδρια και σε συμπόσια· όταν το λες, τότε εμφανίζεται ένας πολύ παράξενος τρόπος, εντελώς δυτικότροπος, περιοριστικός. «Αυτά τα έχουμε υπερβεί προ πολλού. Είμαστε πέρα από αυτά.»
Αγαπητέ Kirchhoff, έρχεστε τώρα ξανά με αυτό το ζήτημα του Εγώ; Μα είμαστε πέρα από αυτό. Οι άνθρωποι που μιλούν έτσι δεν είναι καθόλου πέρα από αυτό.
Κανένας δεν είναι πέρα από αυτό – εκτός αν είναι εντελώς υποκριτής. Υπάρχει σε όλη αυτή τη συζήτηση και μια πνευματική ανειλικρίνεια. Διότι όταν οι άνθρωποι είναι ειλικρινείς, γνωρίζουν πολύ καλά ότι κατά βάση – όχι μόνο, αλλά κεντρικά – ενδιαφέρονται για τον εαυτό τους. Και δεν είναι λάθος να το κάνουν, εφόσον δεν ξεφεύγει και δεν εκτρέπεται παθολογικά. Είναι απλώς ανειλικρινές να μιλά κανείς για το μη-Εγώ με αυτή την έννοια, και ταυτόχρονα να στέκεται στον κόσμο ως Εγώ. Κάτι έχει στραβώσει στη συζήτηση. Εμφανίζεται και μια υπεροψία ξαφνικά από εκείνους που νομίζουν ότι το γνωρίζουν. Και οι άλλοι υποβαθμίζονται.
Αυτό το έχω παρατηρήσει ξανά και ξανά. Ένα ερώτημα, που και στους βουδιστές δεν είναι καθόλου δευτερεύον. Ναι, έχουμε έτσι φτάσει στις σχετικά σύγχρονες συζητήσεις. Θα ήθελα όμως να κάνω μια αναδρομή στην ιστορία και στην παράδοση. Αν πάρουμε για παράδειγμα τη βουδιστική παράδοση ή και τη φιλοσοφία Βεντάντα, είναι αιώνες και χιλιετίες ριζωμένες στη συνείδηση των ανθρώπων και καλλιεργούνται. Και εκεί, το ζήτημα του Εγώ ήταν πάντοτε ιδιαίτερα κεντρικό στην αντίστοιχη πρακτική. Παίζει ρόλο πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη εκεί. Γι’ αυτό η πρώτη ερώτησή μου: Πώς απαντιέται το ζήτημα του Εγώ στον βουδισμό, ή πώς τίθεται, θα μπορούσε να πει κανείς; Το ερώτημα του Εγώ στον βουδισμό είναι πολύ δύσκολο.
Ήταν ήδη δύσκολο την εποχή του ίδιου του Βούδα. Είναι το βασικό ερώτημα, που ήδη θίξαμε. Αν ξεκινήσουμε από την ιδέα της μετενσάρκωσης, ποιος ή τι μετενσαρκώνεται στην πραγματικότητα; Είναι ένας προσωπικός πυρήνας-Εγώ που συνεχίζεται; Κάτι τέτοιο μπορεί κανείς να το σκεφτεί. Μια ανώτερη Εγώτητα. Εγώ μιλώ για Εγώ με κεφαλαίο. Ή μήπως δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια καρμική διαμόρφωση; Τότε εκείνος του οποίου είμαι ή θα είμαι μετενσάρκωση είναι στην ουσία συνδεδεμένος μαζί μου μόνο μέσω μιας συγγένειας. Δεν είναι πραγματικά ο ίδιος. Και άρα μπορώ τότε να πω: «Θυμάμαι μια προηγούμενη μετενσάρκωση. Εγώ είμαι εκείνος.» Δεν είναι ένας εκείνος, αλλά ένας άλλος. Ή τι συμβαίνει; Αυτό ήταν ήδη την εποχή του Βούδα ένα τεράστιο πρόβλημα. Υπήρξε επίσης κριτική προς τον Βούδα από υποστηρικτές της διδασκαλίας του Άτμαν. Άλλοι πάλι τον κατηγόρησαν ότι η διδασκαλία του είναι μηδενιστική.
Τι σημαίνει τότε αυτό; Αν το Νιρβάνα, η σβέση, πρέπει να είναι ο στόχος, τι ακριβώς είναι αυτό; Αλλά δεν είναι έτσι στον βουδισμό. Υπάρχει μια πολύ όμορφη, στον αρχαίο βουδισμό, μια όμορφη αναφορά από τον εξαιρετικό ινδολόγο και μελετητή Hans-Wolfgang Schumann, στο βιβλίο του Ο ιστορικός Βούδας. Και εκεί το διατυπώνει πολύ ξεκάθαρα, πώς τίθεται αυτό το ερώτημα στον βουδισμό. Υπάρχουν επίσης διάφορες πεποιθήσεις γι’ αυτό. Στον γερμανικό βουδισμό υπήρξαν και υποστηρικτές που μιλούσαν για ένα ανώτερο Εγώ που μετενσαρκώνεται. Ο Schumann γράφει ότι υπάρχει μεν αναγέννηση, αλλά λόγω της απουσίας μιας ψυχής – το Άτμαν αρνείται ρητά –, δεν υπάρχει μετεμψύχωση με την έννοια μιας ψυχής.
Αναγέννηση χωρίς μετεμψύχωση – αυτό φαινόταν αντιφατικό από μόνο του. Αλλά ο Gautama, ο Βούδας, εξηγούσε ότι ο Widerspruch (η αντίφαση) υπάρχει μόνο όσο χρησιμοποιούμε στη σκέψη τις συνηθισμένες έννοιες της ουσίας. Όποιος προϋποθέτει ότι πρέπει να υπάρχει ένας συνεχής φορέας ή ο υπομείνας την αναγέννηση· όποιος νομίζει ότι η αναγέννηση σημαίνει πλήρη ταυτότητα του προσώπου σε όλες τις μορφές ύπαρξης, σε αυτόν φαίνονται το κάρμα και η μη-Εγώ-κενότητα ασυμβίβαστα. Το ερώτημα της ταυτότητας στην αναγέννηση προκάλεσε ήδη πονοκέφαλο στους μαθητές του Βούδα – έτσι ήταν. Αυτό πυροδότησε μια ατελείωτη συζήτηση. Ακόμη περισσότερο στους οπαδούς άλλων σχολών. Κατά τη διάρκεια ενός γύρου για ελεημοσύνη, ένας ασκητής, ο Κασάπα, απευθύνθηκε στον Βούδα για το πρόβλημα. Διασώζεται η συνομιλία. Είναι ο πόνος, Γκαουτάμα, αυτοπροκαλούμενος; Ή προκαλείται από κάποιον άλλον; Δηλαδή: είναι ο δράστης και ο μελλοντικός υπομείνας του κάρμα της πράξης ταυτόσημοι ή διαφορετικοί; Μεταξύ πλήρους ταυτότητας της αναγεννημένης ύπαρξης αφενός και πλήρους διαχωρισμού αφετέρου, βρίσκεται η αλήθεια στη μέση. Ο καθένας καθορίζει με τις πράξεις ή τις προθέσεις του τη μετενσάρκωσή του, αλλά δεν είναι πλήρως ταυτόσημος με το ον που προκύπτει από αυτό. Το Εγώ ή το ίδιο είναι ένα φαινόμενο εμπειρίας, όχι κάτι ουσιαστικό, καμία οντότητα. Ο Βούδας παίρνει λοιπόν μια μεσαία θέση.
Απαντά ναι και όχι. Υποφέρω επειδή σε μια προηγούμενη ζωή – αν δεχθούμε αυτήν την ανταποδοτική αιτιότητα – έκανα πράγματα που οδηγούν σε αυτό. Αλλά δεν είμαι πραγματικά ο ίδιος. Είμαι και δεν είμαι. Μια μεσαία θέση, λοιπόν, που υποστήριξε ο Βούδας. Πολύ δύσκολο να συλληφθεί νοητικά, πάρα πολύ δύσκολο. Τι σημαίνει αυτό; Θα μπορούσε κανείς αφελώς να πει: εφόσον υπάρχει μετενσάρκωση, υπάρχουν στην ουσία δύο δυνατότητες. Ή το Εγώ μεταφέρεται, ή είναι απλώς ένας άλλος. Και τότε τι είναι η μνήμη, αν τελικά είναι ένας άλλος; Ποια η σύνδεση από τον έναν στον άλλον;
Στον βουδισμό είναι ένα πολύ δύσκολο ζήτημα. Επιπλέον, και αυτό το αναφέρω μόνο ακροθιγώς, υπάρχουν και στον βουδισμό ρεύματα που απορρίπτουν μια κυριολεκτική μετενσάρκωση. Για παράδειγμα, στην παράδοση Κάγκιου του θιβετιανού βουδισμού, στην οποία ανήκει ο Κάρμαπα, δεν γίνεται δεκτό ότι ο Κάρμαπα είναι ταυτόσημος με τον προηγούμενο Κάρμαπα· αντιθέτως, υποστηρίζεται ότι υπάρχει μια αρχή του νου που συνεχίζεται. Αλλά αυτό δεν είναι ταυτότητα του προσώπου, πρέπει να το πούμε κι αυτό. Υπάρχει κι αυτό. Πολλοί δεν το γνωρίζουν, το καλύτερο. Αφού λοιπόν ρίξαμε μια σύντομη ματιά στη βουδιστική συζήτηση, η οποία επίσης δεν είναι απολύτως κλειστή, σε αντιδιαστολή βρίσκεται η ινδουιστική παράδοση. Γι’ αυτό η ερώτηση: πώς σχετίζονται κατά κάποιο τρόπο το Μπράχμαν και το Άτμαν στην Βεντάντα; Τελικά, Μπράχμαν και Άτμαν είναι ταυτόσημα, Μπράχμαν και Άτμαν. Αυτό όμως επίσης δεν είναι τόσο σαφές.
Διαβάζει συχνά κανείς κείμενα που υποδηλώνουν ότι τελικά το άτομο είναι και αυτό μια ψευδαίσθηση. Αλλά διαφορετικά· το άτομο εκτείνεται ήδη μέχρι το θεμέλιο του κόσμου και είναι σε κάποιο βαθμό ταυτόσημο με το θεμέλιο του κόσμου. Αν μεταφράσει κανείς το Μπράχμαν, όπως γινόταν παλιότερα, ως «κοσμική ψυχή», τότε είμαστε ξανά στο ερώτημα: πώς σχετίζεται η ατομική ψυχή με την κοσμική; Είναι κατά κάποιον τρόπο – όπως εκφράζεται και στον Τζορντάνο Μπρούνο – η ίδια η κοσμική ψυχή.
Σε αυτό το μέτρο, και το άτομο είναι Μπράχμαν ή το ίδιο το Μπράχμαν. Αυτό συγχωνεύεται σε ένα. Δεν μπορεί κανείς να το διακρίνει τόσο καθαρά.
Και αυτό θυμίζει τότε πάλι, με έναν παράξενο τρόπο, τον Μάιστερ Έκχαρτ. Δεν μπορεί κανείς να το πει έτσι, τόσο επιγραμματικά. Είναι πάντα δύσκολο – πρέπει κανείς, ακόμη κι αν ίσως είναι κουραστικό, σε αυτά τα ερωτήματα να αποφεύγει τις επιγραμματικές ταξινομήσεις.
Κανείς μιλάει πρόθυμα για αυτό το ερώτημα, επειδή έχει μια βασική πεποίθηση. Αλλά το όλο πράγμα είναι πολύ σύνθετο και όχι απλό. Πρέπει να το πει κανείς αυτό.
Μια «σβέλτη» απάντηση, που θα μπορούσε να τη δώσει κανείς βιβλιογραφικά σαν διδακτικό κενό τύπο, δεν φέρνει απολύτως τίποτα. Δεν βοηθά κανέναν. Πρέπει κανείς να σταθεί σοβαρά απέναντι στο ερώτημα.
Αυτό το ερώτημα μπορεί να το θέσει κανείς μόνο όταν ρωτήσει: ποιος είμαι εγώ; Όταν ο κάθε άνθρωπος επιχειρήσει έναν βαθύ αυτοέλεγχο: ποιος είμαι εγώ; Και τότε μπορεί να προχωρήσει. Τότε μπορεί κανείς επίσης να συσχετίσει με αυτό τις απαντήσεις που έχουν δοθεί. Ορισμένες όψεις, εξάλλου, έχουν ήδη τεθεί. Ναι, επιπλέον το Εγώ είναι πάντα επίσης το Εσύ και το Εμείς. Ένα καθαρό Εγώ, ένας καθαρός αυτοέλεγχος της ίδιας της εγωικότητάς του μπορεί επίσης να δρα – και να είναι κυριολεκτικά – παθολογικός. Δεν υπάρχει λοιπόν καθόλου Εγώ χωρίς το Εσύ και χωρίς το Εμείς. Κατ’ αρχήν. Αυτό θα ήταν απλώς παθολογικό. Το καθαρό Εγώ είναι παθολογικό.
Επιπλέον, οι άνθρωποι, όταν υποφέρουν, συχνά υποφέρουν από τον εαυτό τους. Το Εγώ, όταν ο άνθρωπος είναι αντιμέτωπος με τον εαυτό του, μόνο με τον εαυτό του, μόνος, τότε το Εγώ είναι ένα φορτίο βαρύ σαν τόννος. Το Εγώ είναι ένα αδιανόητο βάρος μέσα στη σιωπή. Παραλυτικό. Συχνά. Χωρίς το Εμείς και χωρίς το Εσύ, κατά κάποιο τρόπο το Εγώ καταρρέει.
Ναι, έτσι έχουμε ασχοληθεί τώρα, τρόπον τινά, με ορισμένες απαντήσεις και διαπιστώσαμε επίσης ότι χρειαζόμαστε μια ήρεμη και νηφάλια πρόσβαση σε αυτό το ερώτημα, ότι, δηλαδή, με γρήγορες απαντήσεις δεν προχωράμε εδώ. Γι’ αυτό σε ρωτώ τώρα, στο επόμενο θεματικό πεδίο, για τις ιδέες που εσύ ο ίδιος έχεις αναπτύξει περαιτέρω. Έχεις επίσης μιλήσει πάντα για τη σχέση του μικρού Εγώ και του μεγάλου Εγώ στα έργα σου, και ίσως μπορείς να μας πεις λίγα πράγματα γι’ αυτό. Ναι, έχω υποστηρίξει την ιδέα ότι υπάρχει τρόπον τινά ένα μεγάλο Εγώ, με κεφαλαίο, δηλαδή ένα Εγώ πίσω από το Εγώ, κατά κάποιο τρόπο. Θα μπορούσε κανείς επίσης να πει ένα Εαυτό, και τότε βρισκόμαστε πάλι σε αυτούς τους όρους: τι είναι στην πραγματικότητα ο Εαυτός; Και έχω επίσης, σε ορισμένα συμφραζόμενα, διατυπώσει τον όρο του κοσμικού Anthropos. Δηλαδή ο κοσμικός άνθρωπος πίσω από τον αισθητό-φυσικό άνθρωπο.
Αλλά αυτά είναι οπωσδήποτε πολύ δύσκολα ερωτήματα. Με απασχόλησαν για πολύ καιρό και παίζουν επίσης μεγάλο ρόλο στα βιβλία μου. Ασχολήθηκα, για παράδειγμα, και στο βιβλίο Ο Άλλος Κόσμος – Προσέγγιση στην Πραγματικότητα (Die Anderswelt – Annäherung an die Wirklichkeit) με το ερώτημα ανθρώπων που υπερβαίνουν τα όρια, που εξουδετερώνουν το Εγώ.
Μέσω ορισμένων ασκήσεων, μέσω ψυχοδραστικών ουσιών, μέσω συγκεκριμένων μορφών διαλογισμού μπορεί το Εγώ να ξεπεραστεί κατά έναν τρόπο που αρχικά είναι εκπληκτικός. Το Εγώ μπορεί να διασταλεί. Το Εγώ αποκτά ξαφνικά μια εντελώς διαφορετική δύναμη και ένταση, πράγμα που γνωρίζουμε και σε σωματικό επίπεδο – μεταξύ άλλων από τον Χέρμαν Σμιτς –, ότι μπορώ επίσης να είμαι πολύ «εκτεταμένος».
Δηλαδή η επέκταση στο χώρο. Μπορεί κανείς σχεδόν να πει ότι το Εγώ είναι επίσης έξω. Όπου ρίχνω το βλέμμα μου, εκεί βρίσκομαι κι εγώ. Το Εγώ δεν βρίσκεται μόνο μέσα, αλλά το Εγώ είναι κατά κάποιο τρόπο και έξω. Όταν κοιτάζω κάπου, τότε βρίσκομαι επίσης, κατά κάποιο τρόπο, εκεί. Το Εγώ ακτινοβολεί μέσα στον κόσμο, επειδή είναι επίσης «κοσμο-περιέχον».
Είναι επίσης ενδιαφέρον το πότε ανακαλύπτουν τα παιδιά – ας πάμε για λίγο στα παιδιά – πότε ανακαλύπτουν τα παιδιά το Εγώ; Κάπου ανάμεσα στα 2 και 3. Διαφέρει. Μερικά λένε ήδη στα 2 κάποια στιγμή «Εγώ», αλλά σε αυτή τη φάση συλλαμβάνουν τον εαυτό τους ως Εγώ. Χρησιμοποιούν βέβαια ακόμη εν μέρει το ίδιο τους το όνομα, αλλά κάποια στιγμή λένε επίσης «Εγώ». Και τότε, όπως έχει επισημάνει ο Zigeung, είναι επίσης σε θέση να σχεδιάσουν έναν κύκλο πλήρως. Και αυτό είναι ενδιαφέρον. Όταν ο άνθρωπος είναι σε θέση να σχεδιάσει έναν πλήρη κύκλο, τότε συλλαμβάνει τον εαυτό του ως Εγώ και είναι επίσης για τον εαυτό του Εγώ.
Αυτό είναι ήδη ένα πολύ αποφασιστικό σημείο. Και όταν ο άνθρωπος συλλογίζεται τι συμβαίνει με τη δική του γίγνεσθαι-Εγώ, τότε περιέρχεται σε πολύ μεγάλες δυσκολίες – αυτό το έχουμε ήδη υπαινιχθεί προηγουμένως. Αυτό το ερώτημα με έχει απασχολήσει πολύ, επίσης σε συνάφεια με τις λεγόμενες υπερπροσωπικές εμπειρίες: πώς είναι στην πραγματικότητα με την υπέρβαση του Εγώ και πώς γεννιέται το Εγώ; Μπορεί κανείς καθόλου να επιστρέψει πίσω από το ίδιο του το Εγώ; Στην Άλλη Πραγματικότητα άνοιξα το βιβλίο με μια φράση: «Θεωρούμε στ’ αλήθεια τον εαυτό μας γεννημένο;» Ναι, αλλά αυτό είναι ένα συγκεκριμένο ερώτημα, που είναι πράγματι ουσιώδες.
Μπορούμε να κατανοήσουμε και να συλλάβουμε τον εαυτό μας ως γιγνόμενο Εγώ; Κατά κάποιον τρόπο όχι. Αν και κάθε νύχτα, στον ονειρικά άδειο βαθύ ύπνο, χάνουμε επίσης αυτό το Εγώ. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε πλήρως πέρα από κάθε συνείδηση.
Δεν συμβαίνει αυτό. Υπάρχει πράγματι μια συνείδηση στον ονειρικά άδειο βαθύ ύπνο. Αλλά πρώτα-πρώτα, ο άνθρωπος, όταν ξυπνά στο όνειρο, ξυπνά σε ένα ονειρικό Εγώ, που είναι εντελώς διαφορετικό, όχι ταυτόσημο.
Αυτό είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο πεδίο. Και εκεί συνεχίζει ως εξής – θα το διαβάσω σύντομα, την αρχή της Άλλης Πραγματικότητας, γιατί το χρησιμοποίησα ως αφετηρία, με τον τίτλο: «Στοχασμός πάνω στο αξιοθαύμαστο γεγονός ότι βρισκόμαστε μέσα στη σάρκα και πώς θα μπορούσαμε να έχουμε βρεθεί εκεί». Βρίσκω πάντα αξιοθαύμαστο το ότι οι άνθρωποι βασανίζονται με τον θάνατο και ερευνούν με απληστία πληροφορίες που τους καθιστούν σαφές ότι κάπως συνεχίζεται. Αλλά πολύ λιγότερο συχνά θέτουν το ερώτημα της ενσάρκωσης γενικά. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να το χωρίσει κανείς από εκείνο. Λοιπόν, θεωρούμε στ’ αλήθεια τον εαυτό μας γεννημένο; Πιστεύουμε πράγματι στη γέννησή μας; Ελάχιστοι άνθρωποι το κάνουν. Συνήθως δεν αμφιβάλλουν ότι είναι εδώ, ότι η ίδια τους η γέννηση είναι ή ήταν ένα πραγματικό γεγονός. Και όμως, αυτό το τόσο συμπαγές και αναμφίβολα πραγματικό γεγονός δρα παράξενα μη-πραγματικό όταν το κοιτάζει κανείς από την εσωτερική πλευρά. Έτσι είναι απλώς, εκτός αν, σε ορισμένα συμφραζόμενα – αυτό υπάρχει, π.χ. στο rebirthing και σε άλλες πρακτικές –, είναι κανείς σε θέση να βιώσει εκ νέου πραγματικά τη δική του γέννηση.
Ακόμη πιο μη-πραγματική φαίνεται η εμβρυακή, η ενδομήτρια ύπαρξη, και ως εντελώς μη-πραγματικό τίθεται το πριν από τη σύλληψη και η ίδια η σύλληψη. Πού είναι το ον-Εγώ; Είναι παρόν; Ή αναδύεται τότε; Είναι εγκλεισμένο; Τι είναι αυτό στην πραγματικότητα; Καμιά ανθρώπινη συνειδητότητα ως συνειδητότητα, δηλαδή ως ο εαυτός της, δεν μπορεί να κατανοήσει σοβαρά τον εαυτό της ως γεννημένο. Α, όποιος τώρα λέει: «Μπορώ εγώ.» Δύσκολο. Δεν μπορεί. Δεν μπορεί να συλλάβει τον εαυτό του ως γεννημένο.
