ΜΙΑ
ΚΑΠΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΑΥΤΑΠΑΤΗ
Στην
Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, εδώ και έξη περίπου χρόνια, παρουσιάζεται η
αγνοούσα τους Πατέρες και το αγιογραφικό τους
θεμέλιο "μοντέρνα θεολογία", εκφρασμένη κυρίως από τον
Επίσκοπο Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα και τους μαθητές του- από τον κ. Χρήστο
Γιανναρά, τον χαρακτηρίσαντα τον ...Δάσκαλο ως το μεγαλύτερο, μετά τον Άγιο
Γρηγόριο Παλαμά, θεολόγο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, έως και τους
νεότερους Π. Βασιλειάδη, Σ.Γιαγκάζογλου κ. α.
Κάποιοι από αυτούς παρουσίασαν στην
ιστοσελίδα της Ομάδας Ορθόδοξης Δογματικής Έρευνας (www. oodegr.com) παλαιές
παραδόσεις μαθημάτων του Καθηγητή, τότε, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννου Ζηζιούλα.
Επιτρέψτε μας να σχολιάσουμε κάποια
αποσπάσματα από τα μαθήματα αυτά:
Στο υπό τον τίτλο
"Εκκλησιολογία,Χριστολογία, Πνευματολογία" κείμενο αναφέρονται τα
εξής:
"Αλλά το ερώτημα είναι: (όπως στην
Τριαδική θεολογία έχουμε το ερώτημα "αν προηγείται ουσία των
προσώπων", έχουμε εδώ το αντίστοιχο ερώτημα): Προηγείται η μια οικουμενική
Εκκλησία των επιμέρους τοπικών Εκκλησιών η όχι; Και η απάντηση της Δυτικής
θεολογίας στο ερώτημα είναι ναι. Και ο Rahner ακόμη ο οποίος προσπαθεί να κάνει
μερικά βήματα μπρος με την διάκριση αυτή που κάνει μεταξύ ουσίας και υπάρξεως
της Εκκλησίας προσπαθεί να πει ότι η μία Εκκλησία για να υπάρχει θα πρέπει
οπωσδήποτε να έχει τις τοπικές Εκκλησίες, δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς τις
τοπικές Εκκλησίες. Παρ' όλα αυτά λογικά προηγείται. Αυτό το λογικά προηγείται,
στην εκκλησιολογία πήρε συγκεκριμένη μορφή κυρίως στην Α΄ Σύνοδο του Βατικανού,
με το αλάθητο του πάπα και με την αρχή ότι όλοι οι επίσκοποι θα πρέπει να
συμφωνούν με τον πάπα. Αυτό δεν είναι νομικό θέμα. Οι ρίζες του είναι ακριβώς
μέσα στην αρχή της προτάξεως του
συσχετισμού του Ενός και της ουσίας έναντι των πολλών και των επιμέρους.
Πρέπει να πηγαίνουμε βαθιά στη θεολογία, όχι επιπόλαια, όπως τα
βλέπουμε εκ πρώτης όψεως. Τελικά, όλα οδηγούν σε κοινές, σε βαθιές ρίζες".
Εδώ έχουμε μια προσπάθεια
δικαιολόγησης (όχι αιτιολόγησης) της χειρότερης παπικής πλάνης- του
αλαθήτου." Το θέμα δεν είναι νομικό- είναι βαθύτατα θεολογικό".
Αν ήταν νομικό θα μπορούσε να
καταλογισθεί δόλος.Τώρα υπάρχει παρανόηση - και είναι άδικο να μέμφεται κανείς
αυτόν που παρανοεί.
Στο ίδιο κείμενο, λιγο πιο κάτω,
διαβάζουμε:
"Λοιπόν αν την Πνευματολογία την
θεωρήσουμε στη σωστή της σχέση με τη Χριστολογία εμείς οι Ορθόδοξοι, τότε θα
πρέπει να ξεχάσουμε όλες αυτές τις ιδέες περί μιας ελίτ αγίων, πνευματοφόρων. Η
Πνευματολογία συνδεομένη οργανικά με την Χριστολογία, επηρεάζει ολόκληρο το
σώμα της Εκκλησίας και όχι ορισμένους μόνο. Για την Ορθοδοξία δεν υπάρχουν
χαρισματούχοι μ' αυτή την έννοια. Αυτό λοιπόν, είναι χαρακτηριστικό της δυτικής
σκέψεως στο οποίο έπεσε η Ανατολή από την αρχή με τους Σλαβόφιλους και πέφτει
μέχρι τις μέρες μας".
Τώρα αν κάποιος σ΄αυτή την κρυπτική
μετα-γλώσσα δεν διαβάσει ότι ο άγιος, όσιος, μάρτυρας που ευλαβείται δεν είναι
περισσότερο από τον ίδιο άγιος, θα πρέπει να μπει στον κόπο να ερμηνεύσει και
για μας αυτό το "ιδέες περί μιας ελίτ αγίων, πνευματοφόρων".
Οι άγιοι μας δεν αποτελούν ελίτ. Ούτε έτσι
νιώθουν, ούτε έτσι τους εννοούμε.
Δυνάμει άγιοι είμαστε όλοι αλλά
εκείνοι αποτελούν τα τίμια σκεύη του Αγίου Πνεύματος.
Ένα άλλο σημείο στην ίδια παράδοση:
"Είναι θέμα προσώπων ότι γίνεται στη Χριστολογία και δεν είναι θέμα φύσεων απλώς.
Όπως λέμε «Πατήρ των Φώτων» στην
οπισθάμβωνο ευχή (την οποία κακώς οι ιερείς λένε μπροστά στην εικόνα του
Χριστού. Η ευχή είναι προς τον Πατέρα. Τα πρόσωπα δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε,
είναι δογματικό λάθος). Λοιπόν, «εκ Σου του Πατρός των φώτων». Ο Πατήρ λοιπόν
έχει αυτό το ρόλο. Ευδοκεί να γίνει η ενσάρκωση και να έρθει το Πνεύμα. Ο Υιός
είναι που σαρκούται".
Από την
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ του Π. Ευδοκίμωφ αντιγράφουμε την καταληκτήρια παράγραφο της
συγκεκριμένης ευχής: "Και σοι την δόξαν και ευχαριστίαν και προσκύνησιν
αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους
αιώνας των αιώνων".
Τα, της κοινής
ουσίας ένεκα, αλληλοπεριχωρούμενα πρόσωπα της Παναγίας Τριάδος καθιστά προσιτά
στα πήλινα μάτια μας ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός.
Άλλωστε πώς
μπορούμε να αγνοήσουμε τα "Εγώ και ο Πατήρ έν εσμέν","και ο
πέμψας με μετ΄εμού εστί", "ο εωρακώς εμέ εώρακε και τον Πατέρα";
Όταν ο Άγιος
Νικόλαος Βελιμίροβιτς αναφέρει στο 53ο "Πνευματικό του Κεφάλαιο" ότι,
επειδή είναι θεοφόροι, και οι άγγελοι και ο Μωυσής έχουν ονομασθεί από τους
ανθρώπους θεοί, πώς είναι δυνατόν να μην εικονίζει τον Πατέρα ο σαρκωμένος υιός
και να απαιτείται η "οπισθάμβωνος ευχή" για τη διάκριση των προσώπων
της Αγίας Τριάδας;
Στο "περί του Φιλιόκβε" μάθημα πάλι, η ιστορία της αθώωσης των αιρεσιαρχών-αν υπήρξαν
ποτέ για εκείνον αδογμάτιστοι- επαναλαμβάνεται:
"Εφ' όσον
λοιπόν στην Ιστορία, στην οικονομία ήταν αδιαμφισβήτητο ότι το Πνεύμα εδίδετο
από τον Υιό και εφ' όσον βέβαια αποτελεί προϋπόθεση ότι ο Πατήρ είναι η πηγή
όλων, ήταν πάρα πολύ εύκολο για το Δυτικό χρησιμοποιώντας και το ίδιο ρήμα στην
περίπτωση της αϊδίου εκπορεύσεως και της οικονομικής παρουσίας του Αγίου
Πνεύματος να κάνει αυτή τη σύγχυση. Και συνεπώς παρά το ότι το Filioque δεν
ήταν απ' αρχής αιρετικό, ούτε είναι κατ' ανάγκη αιρετικό, ούτε είναι κατ' ανάγκη κάτι διαφορετικό απ'
αυτό που θα έλεγε η Ανατολή. Παρ' όλα αυτά στις ρίζες του έχει να κάνει μ' αυτή
τη διαφορά μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής νοοτροπίας".
Και λίγο πιο κάτω:
"Και αυτή
είναι η εξήγηση και η ιστορική και η πολιτιστική ή πολιτισμική των λόγων, για
τους οποίους το Filioque βρήκε στη Δύση τόση απήχηση και ρίζωσε τόσο βαθιά. Η
Δύση πραγματικά αισθάνεται ότι απειλείται η ταυτότητά της αν της αφαιρεθεί το
Filioque. Και δεν είναι αυτό μια πεισματική επιμονή στην παράδοσή τους. Είναι
κάτι που άπτεται της ψυχοσυνθέσεως του Δυτικού. Το ενδιαφέρον για την ψυχολογία
και την ιστορία σε σημείο που να μεταφέρεται αυτό στον αϊδιο Θεό, αυτό
πραγματικά στηρίζει το Filioque στη Δύση και από δογματική άποψη θέτει για μας
κυρίως αυτό το ερώτημα: Πώς είναι δυνατό να διαφυλάξουμε τη μοναρχία στο Θεό
εάν δεχθούμε το Filioque; Και οι Ορθόδοξοι επιμένουμε ότι ο ένας Θεός είναι ο
Πατήρ. Εμείς δεν είναι δυνατόν να δεχθούμε το Filioque γι' αυτό το βασικό
λόγο".
Αλήθεια από που τεκμαίρεται ότι "οι Ορθόδοξοι επιμένουμε ότι ο ένας Θεός είναι ο Πατήρ"; Πώς και με ποιό
μέτρο μετράται ότι δεν υφίστανται μεταξύ των Ορθοδόξων όσοι πιστεύουν, κατά τον
Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ότι " η Τριάδα είναι αληθινά Μονάδα, γιατί έτσι
είναι κατά την ουσία. Και η Μονάδα είναι αληθινά Τριάδα, γιατί έτσι γίνεται
κατά την υπόσταση.Επειδή ακριβώς είναι μια θεότητα που έχει μοναδικήν ουσία και
τριαδικήν υπόσταση";
Το
γεγονός ότι δεν αναφέρονται στα κείμενα του...Δασκάλου πατερικά χωρία, δεν
σημαίνει ότι είναι και για τους υπόλοιπους Ορθοδόξους ανύπαρκτοι οι τηλαυγείς
της Οικουμένης Φωστήρες.
Εκτός και αν η "Θεολογία" των
Ρώσων, από τους οποίους αρύεται ο Επίσκοπος Περγάμου το θεοστοχασμό και τη
συγκεκριμένη θεωρία- η οποία μάλιστα
θεωρείται πρωτότυπη- αποτελεί τη μόνη
ορθόφρονα και ευθείαν τρίβον.
Είναι δυνατόν να φθάσει κανείς και σε τέτοια
αυταπάτη.
Κλείνοντας, αφήνουμε σε μια περίπου Αμλέτεια κατάσταση τον θεολόγο των
θεολόγων μας:
"Εγώ έχω μερικές δυσκολίες εκεί.
Η γνωσιολογία είναι μάλλον περιορισμένη· απαιτεί κάποια νοητική ενέργεια που
οπωσδήποτε δεν μπορεί να γίνει στην περίπτωση των παιδιών ή των υπανάπτυκτων
διανοητικώς. Έχουμε κι αυτούς. Δεν μπορούμε να τους αποκλείσουμε από τα έσχατα,
διότι δεν έχουν το γνωστικό αισθητήριο ανεπτυγμένο."
Από την υπό τον τίτλο "Εκκλησιολογία- Γνωσιολογία" παράδοση.
ΓΙΑΝΝΗΣ
ΤΣΙΓΚΡΑΣ
Δημοσιογράφος
Καλτετζών
4- Νεάπολη
Βόλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου