Παίξε!

Uwe Buse, Friedericke Schröter, Jonathan Stock

 

Spiegel 3/13.1.2014

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια κάνουν τους ανθρώπους βίαιους και μόνους. Έτσι νομίζαμε. Τώρα όμως η ερεύνα ξεκαθαρίζει με τις προκαταλήψεις: τα παιχνίδια αυτά ενισχύουν τις ανθρώπινες σχέσεις και βοηθούν τους αρρώστους. Μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους.

Αυτό σημαίνει Reengineering 

 Αποσπάσματα

Η γυναίκα που κάθεται σε ένα καναπέ κάπου στο Λονδίνο, και ανατινάζει καραμέλες στο iPhone της, θέλει να νικήσει την φτώχεια, να απομακρύνει τις αρρώστιες, να διώξει την υπερφόρτιση από την καθημερινότητα μας. Θέλει να βοηθήσει τους ανθρώπους, όλους τους ανθρώπους, να αποκτήσουν μια ζωή γεμάτη. Και λέει πως για να το πετύχει αυτό χρειάζεται μόνο ένα εργαλείο: τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η γυναίκα αυτή λέγεται Jane McGonigal, και το εννοεί σοβαρά αυτό που λέει. 

Η McGonigal έχει διδακτορικά στον τομέα Performance Studies από το πανεπιστήμιο Berkeley, και συνεργάζεται με την παγκόσμια τράπεζα, την American Heart Association και την New York Public Library. Το ΜΙΤ την κατέταξε στους 100 πρωτοπόρους που έχουν παγκοσμίως την μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με τον Larry Page, ιδρυτή της Google.

Η McGonigal έχει υπολογίσει τι απαιτείται για να επιτύχει τον σκοπό της. Οι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο, θα πρέπει να επενδύουν εβδομαδιαίως 21 δισεκατομμύρια ώρες, παίζοντας online παιχνίδια τα οποία έχουν φτιαχτεί για να αλλάξουν τον κόσμο. «Προς το παρόν, οι άνθρωποι ξοδεύουν 3 δις ώρες εβδομαδιαίως στο δίκτυο», παίζοντας παιχνίδια που μόνο σκοπό έχουν την διασκέδαση. Πολλά πρέπει να γίνουν ακόμα. 

Εδώ και χρόνια απασχολούν την McGonigal μερικά θεμελιώδη ερωτήματα: γιατί τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι τόσο θαυμαστά; Τι προσφέρουν στον άνθρωπο, που η πραγματικότητα προφανώς αρνείται να τους προσφέρει; Μπορεί αυτός ο ενθουσιασμός να μεταφερθεί σε σοβαρές υποθέσεις; Μπορεί το παιχνίδι να μας μεταβάλει σε καλύτερους ανθρώπους;

Τις απαντήσεις της, τις μάζεψε σε ένα βιβλίο, με τον τίτλο «Καλύτερο από την πραγματικότητα! Γιατί μας ωφελούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, και πως αλλάζουν τον κόσμο». Το βιβλίο ήταν για μερικές βδομάδες bestseller.

Κλείνει το χάσμα μεταξύ αυτών που παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, στις κονσόλες, στα tablet στο κινητό, και αυτών που δεν το κάνουν. Οι παίχτες αυτοί δεν αποτελούν πια μια μικρή μειονότητα, μέλη της οποίας έχουν μια περίεργη ασχολία. 

Στην Γερμανία παίζει το ένα τρίτο του πληθυσμού, στις ΗΠΑ ο μισός πληθυσμός, και ο αριθμός αυτός αυξάνεται. Μόνο πέρυσι, ένα εκατομμύριο άνθρωποι στην Γερμανία ανακάλυψαν τα ψηφιακά παιχνίδια. Και δεν φαίνεται το τέλος αυτής της ανάπτυξης. 

Η νέα γενιά πολιτικών, ανθρώπων της οικονομίας και ακαδημαϊκών, μεγαλώνει με παιχνίδια όπως Battlefield 4, The Sims, Minecraft, Assassin’s Creed ή FIFA14. Ως στρατιώτες ειδικών δυνάμεων πυροβολούν τους εχθρούς τους, τρέχουν με τα αυτοκίνητα τους στις πόλεις ή στις ερήμους, κτίζουν εντυπωσιακούς ναούς. Η μικρή διακοπή από την πραγματικότητα, μερικές φορές για λεπτά, και άλλες φορές για ώρες, γίνεται ελκυστική για όλο και περισσότερους ανθρώπους. Συχνά είναι ενήλικες αυτοί που ξεφεύγουν από την πραγματικότητα. Βυθίζονται στους φανταστικούς κόσμους, που έχουν το πλεονέκτημα, ότι όλοι οι παίκτες εκεί μέσα είναι ίσοι. 

Τον περασμένο Οκτώβριο έλαβε χώρα στο Παρίσι μια παρουσίαση, στο Grand-Rex θέατρο. Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων οι Willem Dafoe και Ellen Page. Ενώπιον 3000 θεατών, σε μια οθόνη 250 τετραγωνικών μέτρων, ένας κοντός, αφανής άνθρωπος παρουσίαζε για μια ώρα αποσπάσματα από το έργο του που στοίχισε 20 εκατομμύρια ευρώ, και στο οποίο συμμετείχαν 400 συνεργάτες. Ο τίτλος του παιχνιδιού είναι «Beyond Two Souls». Το δημιούργησε ο David Cage, ένας σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, που θέλει να φέρει μια επανάσταση στο ψηφιακό παιχνίδι. 

Ο Cage πειραματίζεται, σχεδόν σε όλη την διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής, με την αναπαράσταση των συναισθημάτων στα ηλ.παιχνίδια. Μόλις τώρα όμως, είναι η τεχνολογία αρκετά προχωρημένη, ώστε να μπορεί κανείς να ξεχάσει πως μπροστά του έχει απλώς μια φιγούρα στην οθόνη. Το παιχνίδι του διηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού που κατέχεται από υπερφυσικές δυνάμεις. Ο παίκτης συνοδεύει το κορίτσι καθώς μεγαλώνει: το πρώτο φιλί, η πρώτη ευτυχία, η πρώτη απογοήτευση. Όποιος δει το πρόσωπο της Ellen Page στην οθόνη, η οποία παίζει το κορίτσι, την δει να γελάει, να κλαίει, να ελπίζει και να απελπίζεται, σε κάποια στιγμή θα πιστέψει ότι βλέπει μια ταινία, την πορεία της οποίας μπορεί να επηρεάσει. 

Άνθρωποι σαν τον Cage είναι συνυπεύθυνοι για την αυξανόμενη δημοφιλία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Ο πιο επιτυχημένος όμως κλέφτης χρόνου πάνω στον πλανήτη είναι ίσως ο Tommy Palm, 40 ετών, με έδρα στην Στοκχόλμη. Τον τίτλο αυτόν τον κέρδισε με ένα παιχνίδι. Είναι πολύ απλό και αρέσει περισσότερο στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Λέγεται «Candy Crash» και ο σκοπός είναι να βάλεις 3 καραμέλες με το ίδιο χρώμα σε μια σειρά. Τότε αυτές εκρήγνυνται και βρέχει πόντους. Το περασμένο έτος κατέβασαν το παιχνίδι αυτό 500 εκατομμύρια φορές, το οποίο παίχτηκε 150 δισεκατομμύρια φορές. Το παιχνίδι κάνει σε πολλές χώρες πάταγο. Η εταιρία, που ξεκίνησε πολύ μικρή, έχει πια 550 συνεργάτες. Το παιχνίδι του Palm παίζεται 700 εκατομμύρια φορές σε μια μέρα, σε όλο τον κόσμο. Α υποθέσουμε πως για να ολοκληρωθεί ένα στάδιο, απαιτούνται μόνο τρία λεπτά, τότε ο Palm κλέβει κάθε μέρα 3995 χρόνια από τους ανθρώπους. 

Οι άνθρωποι δεν παίζουν επειδή το παιχνίδι τους κάνει ευτυχισμένους. Το παιχνίδι είναι μια ορμή, σαν το σεξ. Καθορίζει την παιδική μας ηλικία, με την βοήθεια του ανακαλύπτουμε τον κόσμο. Όταν το παιχνίδι πάει καλύτερα από την προσδοκία μας, τότε το σώμα μας εκκρίνει ντοπαμίνη, μια ορμόνη ευτυχίας. Ο εγκέφαλος μας μεγαλώνει, νέες διασυνδέσεις-συνάψεις μεταξύ των νευρώνων δημιουργούνται. 

Η νευροβιολόγος Daphne Bavelier έχει διαπιστώσει πως μερικά ηλεκτρονικά παιχνίδια αυξάνουν την αφαιρετική ικανότητα, αλλά και την ικανότητα συγκέντρωσης. Στους άνδρες και γυναίκες που παίζουν το Egoshooter, λειτουργούν πιο αποτελεσματικά οι περιοχές του εγκεφάλου (μετωπιαίος και βρεγματικός λοβός, cingulum) που είναι υπεύθυνες για τις αναφερθείσες ικανότητες.

Αμέθυστος.