Εικόνα: "Και έδειξέ μοι ποταμόν ύδατος ζωής λαμπρόν ως κρύσταλλον, εκπορευόμενον εκ του θρόνου του Θεού και του Αρνίου. Εν μέσω της πλατείας αυτής και του ποταμού εντεύθεν και εκείθεν (δηλαδή οι δύο πλευρές τού ποταμού, η προ και μετά Χριστόν εποχή), ξύλον ζωής, (δηλαδή ο Χριστός) ποιούν καρπούς δώδεκα, (12 φυλές και 12 απόστολοι), κατά μήνα έκαστον αποδιδούν τον καρπόν αυτού, και τα φύλλα του ξύλου εις θεραπείαν των εθνών" (Αποκάλυψις 22/κβ: 2).
Θέωση υπάρχει και στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά υπάρχει διαφορά μεταξύ Θεώσεως στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.
Τού π. Ιωάννη Ρωμανίδη
«Έχουμε στην Παλαιά Διαθήκη και την θέωση, τον δοξασμό, γιατί πώς κανείς να αποκρύψει ότι πρόκειται περί δοξασμού, όταν ο Προφήτης βρίσκεται μέσα στην δόξα του Θεού, βλέπει την δόξα του Θεού;».
Υπάρχει όμως διαφορά, γιατί στην Παλαιά Διαθήκη οι θεόπτες οδηγούνταν στον Άδη, αφού δεν είχε ακόμη καταργηθεί ο θάνατος.
Επίσης, η μεγάλη διαφορά μεταξύ Θεώσεως στην Παλαιά Διαθήκη και Θεώσεως στην Καινή Διαθήκη βρίσκεται στο θέμα της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού.
«Όταν ο άνθρωπος στην Παλαιά Διαθήκη φθάνει στην θέωση, έχει θεοπτία, αλλά δεν βλέπει τον Χριστό εν σαρκί, διότι δεν έχει ενσαρκωθεί. Βλέπει τον Χριστό άσαρκο, φέροντα εν Πνεύματι Αγίω τον Πατέρα. Οπότε, η εμπειρία της Θεώσεως σημαίνει αποκάλυψη της Αγίας Τριάδος στην Παλαιά Διαθήκη. Εφ' όσον στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε αποκάλυψη της Αγίας Τριάδος στην εμπειρία της Θεώσεως, το βασικό ερώτημα είναι: Τι είναι η διαφορά μεταξύ Παλαιάς και Καινής Διαθήκης;
Βέβαια, η πιο βασική διαφορά είναι ότι, οσάκις ο Λόγος εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, είναι άσαρκος, ενώ στην Καινή Διαθήκη είναι εν σαρκί, μεσολαβεί η ενσάρκωση. Οπότε, η πιο βασική διαφορά είναι η ενσάρκωση. Μετά την ενσάρκωση αποκλείεται να φθάσει κανείς στην θέωση, στην θεοπτία χωρίς την ανθρώπινη φύση του Χριστού».
«Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχει θέωση, χωρίς την ανθρώπινη φύση του Χριστού. Ο κάθε Προφήτης έφθασε στην θέωση, χωρίς να αντικρύσει την ανθρώπινη φύση του Χριστού, εφ' όσον ο Λόγος δεν ήταν σαρξ. Αλλά όμως, ο κάθε Προφήτης εγνώριζε τον ίδιο τον Χριστό. Και μίλησε με τον ίδιο τον Χριστό, ως φίλος που μιλάει σε φίλο. Οπότε, ο Χριστός εμφανίζεται στους φίλους Του, όχι μετά την ενσάρκωση, αλλά προ της ενσαρκώσεώς Του, ο Χριστός ήδη βρίσκεται σε κοινωνία με τους φίλους Του στην Παλαιά Διαθήκη».
Θεωρία του Θεού υπήρχε και στην Παλαιά Διαθήκη και προ της Πεντηκοστής, αλλά υπάρχει σαφής διαφορά με την θεωρία του Θεού μετά την Πεντηκοστή.
«Κατά τους Πατέρες που ερμηνεύουν την Αγία Γραφή, η εμπειρία της Πεντηκοστής είναι η ανωτάτη εμπειρία της Θεώσεως, προ της Δευτέρας Παρουσίας. Δεν υπάρχει τίποτα ανώτερο από την Πεντηκοστή. Τίποτα ανώτερο από την Πεντηκοστή. Γιατί; Διότι είναι η θέωση που υπάρχει στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά με προσθήκη την ενσάρκωση. Διότι στην Παλαιά Διαθήκη η θέωση δεν έχει ενσάρκωση ούτε έχει σωτηρία. Είναι η θέωση χωρίς σωτηρία, γι' αυτόν τον λόγο και οι Θεούμενοι απεθνησκαν. Κυριαρχούνταν από τον θάνατο. Σωτηρία δεν υπήρχε, ενσάρκωση δεν υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη. Τώρα όμως έχουμε ενσάρκωση στην Πεντηκοστή».
Πάντως, ο σκοπός της δημιουργίας του ανθρώπου είναι να φθάσει στην θεοπτία, την θεωρία της δόξης του Θεού, την θέωση.
«Ο άνθρωπος έχει πλασθεί για να βρίσκεται σε κατάσταση φωτισμού ή Θεώσεως».
«Ο σκοπός της Αγίας Γραφής είναι να οδηγήσει τον άνθρωπο στην θεοπτία, στην θέωση, δηλαδή να δει τον Χριστό εν δόξη».
Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να φθάσει σε αυτήν την κατάσταση της Θεώσεως.
«Να σας πω κάτι: Έτσι που έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, μπορεί κανείς να υποψιάζεται τουλάχιστον ότι είναι πιο εύκολο σήμερα στον κόσμο να φθάσει κανείς στην θέωση, παρά στο Μοναστήρι. Διότι υπάρχουν Μοναστήρια και Μοναστήρια, καλόγεροι και καλόγεροι, δηλαδή. Αυτό είναι το πρόβλημα».
Πηγή: "Εμπειρική Δογματική τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις τού π. Ι. Ρωμανίδη" Τόμος Β΄
Λουκ. 7,27 οὗτός ἐστι περὶ οὗ γέγραπται, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου·
Λουκ. 7,28 λέγω γὰρ ὑμῖν, μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν προφήτης Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ οὐδείς ἐστιν· ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ μείζων αὐτοῦ ἐστι.
* Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Β΄ (σελ. 252-269).
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
Σύντομη ερμηνεία στην προσευχή «Πάτερ ημών» σταλμένη προς κάποιον φιλόχριστο
«Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το όνομά σου· ελθέτω η βασιλεία σου». Πρεπόντως ο Κύριος διδάσκει αμέσως ν’ αρχίσουν οι [προσευχόμενοι] από τη θεολογία· επίσης εισάγει στο μυστήριο του τρόπου που υπάρχει η Αιτία που δημιούργησε τα όντα, Αυτός που είναι κατά την ουσία αίτιος των όντων. Γιατί τα λόγια της προσευχής περιέχουν φανέρωση του Πατέρα, και του ονόματος του Πατέρα, και της βασιλείας του Πατέρα, για να μάθομε ευθύς εξ αρχής να σεβόμαστε την εν Μονάδι Τριάδα και να την επικαλούμαστε και να την προσκυνούμε. Επειδή όνομα του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση, είναι ο Μονογενής Υιός. Και βασιλεία του Θεού και Πατέρα, με ουσιώδη υπόσταση, είναι το Άγιο Πνεύμα. Γιατί εκείνο που λέει εδώ ο Ματθαίος βασιλεία, αλλού άλλος Ευαγγελιστής το ονομάζει Πνεύμα Άγιο, λέγοντας: «Ας έρθει το Πνεύμα το Άγιο και ας μας καθαρίσει». Γιατί ο Πατέρας δεν απόκτησε εκ των υστέρων το όνομα, ούτε ως αξίωμα που έλαβε εκ των υστέρων νοούμε τη βασιλεία· δεν έχει αρχή στο είναι Του, για να αρχίσει να είναι και Πατέρας και Βασιλεύς, αλλά καθώς πάντοτε υπάρχει, είναι και πάντοτε Πατέρας και Βασιλεύς, χωρίς να λάβει ποτέ αρχή να είναι Πατέρας και Βασιλεύς. Αν τώρα, με το να υπάρχει πάντοτε, είναι πάντοτε και Πατέρας και Βασιλεύς, άρα πάντοτε και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα συνυπάρχουν κατά την ουσία ως υποστάσεις με τον Πατέρα. Από Αυτόν παίρνουν την ύπαρξη και είναι μέσα σ’ Αυτόν φυσικώς πάνω από αιτία και λόγο, όχι όμως ύστερα από Αυτόν, ούτε και έγιναν αργότερα από κάποια αιτία. Γιατί η σχέση μεταξύ των τριών Προσώπων υποδηλώνει τη συνύπαρξή Τους και δεν επιτρέπει αυτά, των οποίων είναι και λέγεται σχέση, να θεωρούνται μεταγενέστερα το ένα από το άλλο.
Αφού λοιπόν αρχίσαμε αυτή την προσευχή, βιαζόμαστε να τιμήσομε την ομοούσια και υπερούσια Τριάδα ως δημιουργική αιτία της υπάρξεώς μας. Επίσης διδασκόμαστε να ομολογούμε τη χάρη της υιοθεσίας, με το να αξιωνόμαστε να ονομάζομε Πατέρα κατά χάρη τον εκ φύσεως Δημιουργό. Έτσι, από σεβασμό προς την ονομασία Εκείνου που μας γέννησε κατά χάρη, θα φροντίζομε να αποτυπώνομε στη ζωή μας τα χαρακτηριστικά του Πατέρα μας αγιάζοντας το όνομά Του πάνω στη γη, μιμούμενοι Αυτόν, αποδεικνύοντας ότι είμαστε παιδιά Του με τα έργα μας, και δοξάζοντας τον αυτουργό αυτής της υιοθεσίας, τον φυσικό Υιό του Πατέρα, με τα νοήματα και τις πράξεις μας. Αγιάζομε το όνομα του κατά χάρη επουρανίου Πατέρα, όταν νεκρώνομε την επιθυμία προς την ύλη και καθαριζόμαστε από τα καταστρεπτικά πάθη, αν βέβαια αγιασμός είναι η τέλεια ακινησία και νέκρωση της επιθυμίας που ενεργεί με την αίσθηση. Όταν φτάσομε σ’ αυτή, καταπραΰνομε και τις άπρεπες κραυγές του θυμού, αφού δεν έχομε πλέον την επιθυμία να τον ερεθίζει και να τον πείθει να υπερασπίζεται τις ηδονές που αυτή θέλει, επειδή η επιθυμία νεκρώθηκε πια με την κατά λόγον αγιότητα. Γιατί ο θυμός είναι φυσικός συνήγορος της επιθυμίας, και τότε παύει να μανιάζει, όταν τη δει νεκρή.
Εύλογα λοιπόν, με την αποβολή του θυμού και της επιθυμίας, επακολουθεί κατά την προσευχή το κράτος της βασιλείας του Θεού σ’ εκείνους που, αφού αποβάλουν αυτά τα δύο πάθη, αξιώνονται να πουν: «Ελθέτω η βασιλεία σου», δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, όταν πια με την πραότητα έγιναν ναοί του Θεού δια του Πνεύματος.
Κι εμείς λοιπόν —για να επαναλάβω συνοπτικά το νόημα όσων είπα— αν θέλομε να λυτρωθούμε από τον πονηρό και να μην μπούμε σε πειρασμό, ας πιστέψομε στο Θεό και ας συγχωρήσομε όσους μας έφταιξαν. «Γιατί αν δεν συγχωρήσετε, λέει, στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, ούτε τα δικά σας θα συγχωρήσει ο Πατέρας σας ο ουράνιος»(Ματθ. 6, 15). Έτσι όχι μόνο θα πάρομε την άφεση των αμαρτιών μας, αλλά και το νόμο της αμαρτίας θα νικήσομε, και δε θα εγκαταλειφθούμε ώστε να τον δοκιμάσομε, και θα πατήσομε τον γεννήτορα αυτού του νόμου, το πονηρό φίδι, από το οποίο παρακαλούμε να σωθούμε. Στρατηγός θα είναι ο Χριστός που νίκησε τον κόσμο(Ιω. 16, 33), ο Οποίος μας οπλίζει με τους νόμους των εντολών Του και με την αποβολή των παθών συνδέει νόμιμα την ανθρώπινη φύση με τον εαυτό της μέσω της αγάπης· και κινεί ακόρεστα την όρεξή μας προς τον εαυτό Του που είναι άρτος ζωής, σοφίας, γνώσεως και δικαιοσύνης. Και με την εκπλήρωση του πατρικού θελήματος μας κάνει μετόχους της λατρείας των αγγέλων, που θα δείχνομε με τον τρόπο της ζωής μας, κατά πιστή μίμηση των αγγέλων, την επουράνια ευαρέστηση.
Κι από εκεί πάλι μας ανεβάζει στην ακρότατη κορυφή των θείων, στον Πατέρα των φώτων, και μας κάνει κοινωνούς της θείας φύσεως(Β΄Πετρ. 1, 4) με την κατά χάρη μέθεξη του Πνεύματος. Στην κατάσταση αυτή θα είμαστε τέκνα Θεού, έχοντας μέσα μας όλοι χωρίς περιορισμό, με άκρα καθαρότητα, όλο τον κατά φύση Υιό του Πατέρα και χορηγό αυτής της χάρης, από τον οποίο και μέσω του Οποίου και μέσα στον οποίο έχομε και θα έχομε την ύπαρξη, την κίνηση και τη ζωή(Πραξ. 17, 28).
ΜΗΠΩΣ ΕΦΤΑΣΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΛΩΡΟΦΣΚΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου