Συνέχεια από Τρίτη 31 Μαΐου 2011
Κεφάλαιο 7 (2ο μέρος)
Η θυσία ή η διάθεση του παλαιού σώματος
Στη σειρά ονείρων του Edinger βρίσκουμε ένα ακόμη παράδειγμα του αρχετυπικού μοτίβου της παράδοξης μεταχείρισης του σώματος. Ένα από τα όνειρα που αναφέρεται εκεί έχει ως εξής:
«Ο θεός που στους “θρύλους των Εβραίων” του Ginsberg(8) βρίσκεται σε προσωπική επικοινωνία με τους ανθρώπους, με υπέβαλε σε μία έντονα απεχθή δοκιμασία χωρίς να είμαι κατά κανένα τρόπο έτοιμος ούτε από τεχνική ούτε από συναισθηματική άποψη. Έπρεπε καταρχήν να αναζητήσω και να βρω κάποιον άνδρα που θα με περίμενε(9) και μαζί να ακολουθήσουμε κάποιες λεπτομερείς οδηγίες. Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η δημιουργία ενός αφηρημένου συμβόλου, πέρα από τις δυνάμεις κατανόησής μας, με θρησκευτικούς ή ιερούς ή απαγορευτικούς (tabu) συσχετισμούς. Η δουλειά μας περιλάμβανε την αφαίρεση των χεριών του άνδρα από τους καρπούς και το ξύσιμό τους και την ένωσή τους έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα εξάγωνο σχήμα. Δύο ορθογώνια παραλληλόγραμμα, ένα από κάθε χέρι, έπρεπε να αφαιρεθούν επίσης, αφήνοντας κάποιου είδους παράθυρα. Τα ορθογώνια ήταν σύμβολα μεγάλης αξίας. Τα τελικά σχήματα έπρεπε να ταριχευθούν, να ξηρανθούν και να μαυρίσουν. Η όλη διαδικασία κράτησε πολλή ώρα και ήταν εξαιρετικά λεπτή και δύσκολη. Ο άνδρας την υπέφερε στωικά, μια και ήταν το πεπρωμένο του όπως και το δικό μου. Ελπίζαμε ότι το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν αυτό που μας είχε ζητηθεί. Όταν κοιτάξαμε το σύμβολο που είχε προέλθει από τους κόπους μας, είδαμε έναν αδιαπέραστο αέρα μυστηρίου γύρω του. Ήμασταν και οι δύο εξουθενωμένοι από την δοκιμασία»(10).
Όπως σημειώνει ο Edinger, αναφερόμενος στο αλχημιστικό μοτίβο του τεμαχισμού του σώματος, τα χέρια αντιπροσωπεύουν το όργανο της συνειδητής βούλησης. Το να κοπούν θα σήμαινε μία εμπειρία της αδυναμίας του εγώ, ή σύμφωνα με τον Jung, "μία ήττα του εγώ"(11). Το εξάγωνο που σχηματίζεται είναι μία εικόνα του Ταυτού, ίσως και μιας πρωτόγονης μάσκας που αντιπροσωπεύει την μορφή του θεού. Το έξι γενικά σημαίνει την ένωση των αντιθέτων. Αυτό που μας ενδιαφέρει και πάλι εδώ είναι η θυσία του φυσικού ανθρώπου σαν φορέα της εγωικής θέλησης, μέσω της οποίας αυτός ή τα κομμένα χέρια του, δηλαδή η δραστηριότητά του, γίνονται το δοχείο ή το σύμβολο του Ταυτού. Η αναλογία με την διαδικασία της ταρίχευσης στην Αίγυπτο εκφράζεται άμεσα στο όνειρο αυτό.
Ο Mark Pelgrin δίνει ένα ακόμη παράδειγμα με το όνειρο μιας ετοιμοθάνατης γυναίκας:
«Είδα πολύ ζωντανά αρκετούς ανθρώπους, με σοβαρό ύφος συγκεντρωμένους σαν σε πένθιμη τελετή να περιμένουν την άφιξη ενός φορείου που θα μετέφερε σε μια ανοιχτή βεράντα πάνω από μία αυλή. Ήταν ντυμένοι με ζωηρά χρώματα. Μερικοί φορούσαν μεταξωτές στολές ιππασίας. Όλοι περίμεναν να κάνουν κάποια δουλειά στην αυλή, κάποια πολύ σπουδαία τιμητική εργασία επάνω μου. Υπήρχε μία αόριστη εντύπωση ενός βωμού, στον οποίο θα με οδηγούσαν για να θυσιασθώ στους θεούς, για να εργασθούν επάνω μου οι εσωτερικές δυνάμεις με κάποιο θεραπευτικό τρόπο»(12).
Αυτό το όνειρο μου φαίνεται πως δείχνει ακόμα μία φορά μία θεοποίηση του σώματος όμοια με αυτήν που κωδικοποιείται στο αιγυπτιακό τυπικό - μία μεταμόρφωση του σώματος, μία θεραπεία που εξευγενίζει το εσωτερικό του σώματος και συγχρόνως ενώνει τα διάφορα μέρη του με ορισμένα αρχέτυπα. Σε αρκετές περιπτώσεις το νεκρό σώμα συμβολίζεται από ένα ζώο, όπως είδαμε στο όνειρο με το άλογο που αποσυντίθεται.
Ένα όνειρο θανάτου που έστειλε κάποιος με επιστολή του στον Jung, για παράδειγμα, περιέχει το εξής μοτίβο:
Ένα μαγικό άλογο είχε σκοτωθεί σε μία μάχη, και τα σπλάγχνα του ο ονειρευόμενος τα μεταφέρει μαζί του επί πολλά χρόνια. Κάποτε κατεβαίνει μερικά σκαλιά και συναντάει το ζωντανεμένο άλογο να ανεβαίνει. Το άλογο καταβροχθίζει όλα τα σπλάγχνα του, και είναι έτοιμο να το ιππεύσει ο ονειρευόμενος(13).
Ο Jung απάντησε:
«To όνειρο με το άλογο αντιπροσωπεύει την ένωση με την ζωική ψυχή, που την έχετε χάσει για πολύ καιρό. Η ένωση προκαλεί μία ιδιότυπη κατάσταση του νου, δηλαδή μία ασυνείδητη σκέψη που σας δίνει την ικανότητα να αντιλαμβάνεσθε την φυσική πρόοδο του νου στην δική του σφαίρα. Μπορείτε να το κατανοήσετε σαν την φυσική διαδικασία της σκέψης στο ασυνείδητο ή σαν μία πρόβλεψη μεταθανάτιας πνευματικής ζωής»(14).
Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει ότι η ζωή των αρχετυπικών εικόνων και ιδεών είναι στην πραγματικότητα κρυμμένη στο άλογο (η ζωική ψυχή στο σώμα) και ότι μέσα από την θυσία και την μεταφορά των σπλάγχνων (συγκρίνετε με την μεταφορά του ταύρου του Μίθρα), αυτή την κρυμμένη πνευματική όψη του σώματος-ψυχής, δηλαδή του συλλογικού ασυνείδητου, γίνεται δυνατόν να την δοκιμάσει κανείς, σαν μία πνευματική ζωή που φαίνεται να υπάρχει πέρα από τον θάνατο.
(Συνεχίζεται)
Σημειώσεις
8. Ο ονειρευόμενος είχε ξεφυλλίσει το βιβλίο “θρύλοι των Εβραίων” του Ginsberg στο σπίτι ενός φίλου. (Edinger: «Το Εγώ και το Αρχέτυπο», σ.215).
9. Εκείνος ο άγνωστος άλλος! (σημείωση του συγγραφέα)
10. «Το Εγώ και το Αρχέτυπο», σ.214 κ.ε.
11. «Το μυστήριο της συνένωσης», παρ.778.
12. «Και καιρός να πεθάνεις», σ.109.
13. «Επιστολές», τόμος 2, σ.146, τμήμα 1.
14. Αυτόθι, σ.145 κ.ε.
Αμέθυστος
Κεφάλαιο 7 (2ο μέρος)
Η θυσία ή η διάθεση του παλαιού σώματοςΣτη σειρά ονείρων του Edinger βρίσκουμε ένα ακόμη παράδειγμα του αρχετυπικού μοτίβου της παράδοξης μεταχείρισης του σώματος. Ένα από τα όνειρα που αναφέρεται εκεί έχει ως εξής:
«Ο θεός που στους “θρύλους των Εβραίων” του Ginsberg(8) βρίσκεται σε προσωπική επικοινωνία με τους ανθρώπους, με υπέβαλε σε μία έντονα απεχθή δοκιμασία χωρίς να είμαι κατά κανένα τρόπο έτοιμος ούτε από τεχνική ούτε από συναισθηματική άποψη. Έπρεπε καταρχήν να αναζητήσω και να βρω κάποιον άνδρα που θα με περίμενε(9) και μαζί να ακολουθήσουμε κάποιες λεπτομερείς οδηγίες. Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η δημιουργία ενός αφηρημένου συμβόλου, πέρα από τις δυνάμεις κατανόησής μας, με θρησκευτικούς ή ιερούς ή απαγορευτικούς (tabu) συσχετισμούς. Η δουλειά μας περιλάμβανε την αφαίρεση των χεριών του άνδρα από τους καρπούς και το ξύσιμό τους και την ένωσή τους έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα εξάγωνο σχήμα. Δύο ορθογώνια παραλληλόγραμμα, ένα από κάθε χέρι, έπρεπε να αφαιρεθούν επίσης, αφήνοντας κάποιου είδους παράθυρα. Τα ορθογώνια ήταν σύμβολα μεγάλης αξίας. Τα τελικά σχήματα έπρεπε να ταριχευθούν, να ξηρανθούν και να μαυρίσουν. Η όλη διαδικασία κράτησε πολλή ώρα και ήταν εξαιρετικά λεπτή και δύσκολη. Ο άνδρας την υπέφερε στωικά, μια και ήταν το πεπρωμένο του όπως και το δικό μου. Ελπίζαμε ότι το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν αυτό που μας είχε ζητηθεί. Όταν κοιτάξαμε το σύμβολο που είχε προέλθει από τους κόπους μας, είδαμε έναν αδιαπέραστο αέρα μυστηρίου γύρω του. Ήμασταν και οι δύο εξουθενωμένοι από την δοκιμασία»(10).
Όπως σημειώνει ο Edinger, αναφερόμενος στο αλχημιστικό μοτίβο του τεμαχισμού του σώματος, τα χέρια αντιπροσωπεύουν το όργανο της συνειδητής βούλησης. Το να κοπούν θα σήμαινε μία εμπειρία της αδυναμίας του εγώ, ή σύμφωνα με τον Jung, "μία ήττα του εγώ"(11). Το εξάγωνο που σχηματίζεται είναι μία εικόνα του Ταυτού, ίσως και μιας πρωτόγονης μάσκας που αντιπροσωπεύει την μορφή του θεού. Το έξι γενικά σημαίνει την ένωση των αντιθέτων. Αυτό που μας ενδιαφέρει και πάλι εδώ είναι η θυσία του φυσικού ανθρώπου σαν φορέα της εγωικής θέλησης, μέσω της οποίας αυτός ή τα κομμένα χέρια του, δηλαδή η δραστηριότητά του, γίνονται το δοχείο ή το σύμβολο του Ταυτού. Η αναλογία με την διαδικασία της ταρίχευσης στην Αίγυπτο εκφράζεται άμεσα στο όνειρο αυτό.
Ο Mark Pelgrin δίνει ένα ακόμη παράδειγμα με το όνειρο μιας ετοιμοθάνατης γυναίκας:
«Είδα πολύ ζωντανά αρκετούς ανθρώπους, με σοβαρό ύφος συγκεντρωμένους σαν σε πένθιμη τελετή να περιμένουν την άφιξη ενός φορείου που θα μετέφερε σε μια ανοιχτή βεράντα πάνω από μία αυλή. Ήταν ντυμένοι με ζωηρά χρώματα. Μερικοί φορούσαν μεταξωτές στολές ιππασίας. Όλοι περίμεναν να κάνουν κάποια δουλειά στην αυλή, κάποια πολύ σπουδαία τιμητική εργασία επάνω μου. Υπήρχε μία αόριστη εντύπωση ενός βωμού, στον οποίο θα με οδηγούσαν για να θυσιασθώ στους θεούς, για να εργασθούν επάνω μου οι εσωτερικές δυνάμεις με κάποιο θεραπευτικό τρόπο»(12).
Αυτό το όνειρο μου φαίνεται πως δείχνει ακόμα μία φορά μία θεοποίηση του σώματος όμοια με αυτήν που κωδικοποιείται στο αιγυπτιακό τυπικό - μία μεταμόρφωση του σώματος, μία θεραπεία που εξευγενίζει το εσωτερικό του σώματος και συγχρόνως ενώνει τα διάφορα μέρη του με ορισμένα αρχέτυπα. Σε αρκετές περιπτώσεις το νεκρό σώμα συμβολίζεται από ένα ζώο, όπως είδαμε στο όνειρο με το άλογο που αποσυντίθεται.
Ένα όνειρο θανάτου που έστειλε κάποιος με επιστολή του στον Jung, για παράδειγμα, περιέχει το εξής μοτίβο:
Ένα μαγικό άλογο είχε σκοτωθεί σε μία μάχη, και τα σπλάγχνα του ο ονειρευόμενος τα μεταφέρει μαζί του επί πολλά χρόνια. Κάποτε κατεβαίνει μερικά σκαλιά και συναντάει το ζωντανεμένο άλογο να ανεβαίνει. Το άλογο καταβροχθίζει όλα τα σπλάγχνα του, και είναι έτοιμο να το ιππεύσει ο ονειρευόμενος(13).
Ο Jung απάντησε:
«To όνειρο με το άλογο αντιπροσωπεύει την ένωση με την ζωική ψυχή, που την έχετε χάσει για πολύ καιρό. Η ένωση προκαλεί μία ιδιότυπη κατάσταση του νου, δηλαδή μία ασυνείδητη σκέψη που σας δίνει την ικανότητα να αντιλαμβάνεσθε την φυσική πρόοδο του νου στην δική του σφαίρα. Μπορείτε να το κατανοήσετε σαν την φυσική διαδικασία της σκέψης στο ασυνείδητο ή σαν μία πρόβλεψη μεταθανάτιας πνευματικής ζωής»(14).
Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει ότι η ζωή των αρχετυπικών εικόνων και ιδεών είναι στην πραγματικότητα κρυμμένη στο άλογο (η ζωική ψυχή στο σώμα) και ότι μέσα από την θυσία και την μεταφορά των σπλάγχνων (συγκρίνετε με την μεταφορά του ταύρου του Μίθρα), αυτή την κρυμμένη πνευματική όψη του σώματος-ψυχής, δηλαδή του συλλογικού ασυνείδητου, γίνεται δυνατόν να την δοκιμάσει κανείς, σαν μία πνευματική ζωή που φαίνεται να υπάρχει πέρα από τον θάνατο.
(Συνεχίζεται)
Σημειώσεις
8. Ο ονειρευόμενος είχε ξεφυλλίσει το βιβλίο “θρύλοι των Εβραίων” του Ginsberg στο σπίτι ενός φίλου. (Edinger: «Το Εγώ και το Αρχέτυπο», σ.215).
9. Εκείνος ο άγνωστος άλλος! (σημείωση του συγγραφέα)
10. «Το Εγώ και το Αρχέτυπο», σ.214 κ.ε.
11. «Το μυστήριο της συνένωσης», παρ.778.
12. «Και καιρός να πεθάνεις», σ.109.
13. «Επιστολές», τόμος 2, σ.146, τμήμα 1.
14. Αυτόθι, σ.145 κ.ε.
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου