Πηγή: Λορέντζο Μέρλο
Το να βασίζεσαι στην εμπειρία είναι επίσης μια ακατάλληλη υπόθεση.
Ορισμένες σκέψεις, για να αναγνωριστούν σωστά, απαιτούν την κατανόηση του νοήματος. Ένας στόχος διαθέσιμος σε οποιονδήποτε, αρκεί να μην βασίζεται στη δική του εμπειρία.
Ο Simone Moro, σχετικά με το πρόσφατο πρόβλημα υγείας που παρουσιάστηκε στην κορυφή Mera (6476) στα 5000 μέτρα, κατά τη φάση εγκλιματισμού για την χειμερινή ανάβαση αλπικού τύπου στο Manaslu (1), δεν δίστασε να αναγνωρίσει την ευθύνη του για το περιστατικό. Μέχρι στιγμής, καμία είδηση, εντάξει. Η πτυχή που είναι σχεδόν νέα, ωστόσο, εξακολουθεί να βρίσκεται στα λόγια του Moro, ο οποίος σοφά δήλωσε ότι συμπεριφέρθηκε με βάση τη δική του εμπειρία: «Η καρδιακή προσβολή στα 5000 μέτρα στα Ιμαλάια; Δεν ήταν η καρδιά μου που με πρόδωσε, αλλά η υπόθεσή μου. Έκανα ένα ασυγχώρητο λάθος, δεν θα είχα σωθεί στην κορυφή».
Πού είναι η είδηση; Βρίσκεται στην κριτική της απόλυτης αξίας που συνήθως αποδίδεται στην εμπειρία ως τον πρώτο παράγοντα ασφάλειας.
Μια εν μέρει αποδεκτή θέση όσον αφορά μηχανικά επαναλαμβανόμενες περιστάσεις, στις οποίες η συναισθηματική κατάσταση όσων τις βιώνουν παραμένει αμετάβλητη. Ωστόσο, γνωρίζουμε καλά πόσοι ξυλουργοί, απλώς και μόνο επειδή έπρεπε να σπρώξουν ένα κομμάτι ξύλου προς την πριονοκορδέλα, έχασαν το δάχτυλό τους. Τα στοιχεία ήταν λίγα, πολύ λίγα σε σύγκριση με την ποσότητα που υπάρχει στην ανοιχτή φύση, αλλά κάτι, που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε απόσπαση της προσοχής, ήταν αρκετό για να χάσει τη συγκέντρωση, να διακόψει τη σύνδεση με την ακεραιότητα του πλαισίου. Το ίδιο συμβαίνει όταν ο αγκώνας σας χτυπήσει το πλαίσιο της πόρτας, όταν κάτι πέφτει από τα χέρια σας. Λίγα στοιχεία, πολλή εμπειρία, κατάλληλη απόσπαση της προσοχής. Αν, μετά την εμπειρία, η σχέση με το περιβάλλον διακοπεί, ανοίγει ένας χώρος πιθανοτήτων που μπορεί να μας πιάσει πολύ αργά. Μέχρι που το μοιραίο «μας έπιασε το σκοτάδι».
Κάποιος θα μπορούσε να συμπεράνει ότι η εμπειρία όχι μόνο δεν μεταδίδεται στους άλλους, αλλά ούτε καν στον εαυτό μας. Ότι κάθε περίσταση απαιτεί την προσοχή του εξερευνητή, δηλαδή κάποιου που δεν θεωρεί τίποτα δεδομένο και που, αν κινηθεί, είναι επειδή αισθάνεται συνδεδεμένος με τον εαυτό του, με τυχόν συντρόφους και συνομιλητές, και με το περιβάλλον. Διαφορετικά, μένει ακίνητος.
Η σύνδεση με τον εαυτό σημαίνει να νιώθει κανείς γαλήνη ή, αντίστροφα, την παρουσία εντάσεων, ενοχλήσεων, φόβων, διαταραχών και, πάνω απ' όλα, των αιτιών τους, όπως ανησυχίες, αντιπάθειες, δυσαρέσκεια και ένα αίσθημα κατωτερότητας απέναντι στην κατάσταση. Μόνο παρουσία όλων αυτών είναι δυνατό να αποστασιοποιηθεί από την αυτοεκτίμηση και, ενδεχομένως, να τα παρατήσει χωρίς απογοήτευση.
Οι σχέσεις με τους συντρόφους και τους συνομιλητές σημαίνουν ότι κάποιος μπορεί να αφοσιωθεί στην ακρόαση και την κατανόηση της ψυχικής του κατάστασης, προκειμένου να τη λάβει υπόψη, για παράδειγμα, κατά τη διατύπωση ενός αιτήματος ή μιας απαίτησης, καθώς και να προσαρμόσει την απάντηση και ενδεχομένως να την αναδιατυπώσει με έναν νέο τρόπο.
Οι σχέσεις με το περιβάλλον σημαίνουν την αίσθηση των παρεμβολών που εμποδίζουν την αρμονία, την αντίληψη του συνόλου που πάλλεται μέσα σε αυτό, και επομένως των πληροφοριών που εκπέμπει, συχνά ασφυκτιούν από την αλαζονεία της γνωστικής γνώσης και το δώρο της εμπειρίας.
Ο στιγμιαίος συνδυασμός πολυπλοκότητας που βρίσκουμε ανάμεσα σε ώρες διαθέσιμου φωτός, την κατάσταση των άλλων, τα διαθέσιμα υλικά, τα χαρακτηριστικά της ανάβασης και της κατάβασης, τη θερμοκρασία, τις προσωπικές ανάγκες κ.ο.κ., τείνει να εμφανίζεται σε ένα αρμονικό περιβάλλον και να παρέχει αποτελεσματική καθοδήγηση για τη λήψη αποφάσεων, την οποία το αναλυτικό κριτήριο, κατακερματίζοντας το πλαίσιο, δεν μπορεί να παράσχει.
Η συνειδητή εμπειρία είναι χρήσιμη για την απόκτηση μαεστρίας, για παράδειγμα, στην εκμάθηση του περπατήματος, αλλά όχι για την προστασία του εαυτού μας από τις ταλαιπωρίες που είναι εγγενείς σε κάθε πλαίσιο. Για αυτό, η ακρόαση του εαυτού μας και του περιβάλλοντος είναι πιο χρήσιμη. Διαφορετικά, γιατί οι σκίουροι δεν πέφτουν από τα δέντρα, τα πουλιά από τον ουρανό, οι αγελάδες από τους γκρεμούς και τα αγριοκάτσικα από τους γκρεμούς;
Λογικά μιλώντας, θα ήταν επομένως σκόπιμο να συμπεριφερόμαστε αποστασιοποιώντας την εμπειρία και τις ρουτίνες μας, ένα είδος κορύφωσης όπου η αναδημιουργική στάση ξεχνιέται ριζικά.
Λογικά, μόνο λογικά μπορεί αυτή η πρόταση να θεωρηθεί έγκυρη. Αλλά η ζωή απολαμβάνει να παρακολουθεί τους λάτρεις της οπισθοδρομικής γνώσης, αυτή την ομάδα πιστολέρο που είναι έτοιμοι να πυροβολήσουν τα λάθη -όπως τα αποκαλούν- των άλλων.
Ανθρώπινα μιλώντας, η εκμετάλλευση της εμπειρίας και της ρουτίνας της κορύφωσης φαίνεται αναπόφευκτη. Επομένως, θα έχουμε πάντα την ευκαιρία να σκοντάψουμε στην ίδια τη ρίζα της οποίας τη θέση και τα χαρακτηριστικά γνωρίζαμε πολύ καλά.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε αντ' αυτού, αυτό που μπορούμε να κάνουμε πολιτισμικά, είναι να σταματήσουμε να αποδίδουμε στην εμπειρία την απόλυτη αξία που, ευλαβικά, της αποδίδουμε, ακόμη και στο πλαίσιο της ασφάλειας. Το να βασιζόμαστε σε αυτό είναι σαν να λέμε προφανές, είναι ένα είδος αποκήρυξης της δικής μας δημιουργικότητας και της δικής μας δύναμης και ανεξαρτησίας επιλογής.
Με αυτό το υπόβαθρο, ο Κορεάτης με τα αθλητικά παπούτσια στο καταφύγιο του Τορίνο, που ξεκινάει για τον παγετώνα, δεν αντιμετωπίζει κανένα απολύτως κίνδυνο εάν η προσέγγισή του βασίζεται στην ακρόαση. Θα νιώσει αμέσως την αναποτελεσματική λαβή των πελμάτων του, την παγωμένη αίσθηση στα πόδια του, το εκτυφλωτικό φως και θα παρατηρήσει τις ρωγμές στο κάλυμμα του πάγου να αυξάνονται σε συχνότητα με τις αλλαγές στην κλίση, καθώς και το χιόνι να καλύπτει εν μέρει το κενό. Χωρίς καμία προηγούμενη γνώση, ο τρόπος που κινούνταν θα τον δελεάσει να τα παρατήσει. Χωρίς αυτήν την προσέγγιση, πλήρως εξοπλισμένος σαν από βιτρίνα, ο κίνδυνος ατυχήματος είναι πιο λανθάνων από ποτέ.
Λογικά μιλώντας, θα ήταν επομένως σκόπιμο να συμπεριφερόμαστε αποστασιοποιώντας την εμπειρία και τις ρουτίνες μας, ένα είδος κορύφωσης όπου η αναδημιουργική στάση ξεχνιέται ριζικά.
Λογικά, μόνο λογικά μπορεί αυτή η πρόταση να θεωρηθεί έγκυρη. Αλλά η ζωή απολαμβάνει να παρακολουθεί τους λάτρεις της οπισθοδρομικής γνώσης, αυτή την ομάδα πιστολέρο που είναι έτοιμοι να πυροβολήσουν τα λάθη -όπως τα αποκαλούν- των άλλων.
Ανθρώπινα μιλώντας, η εκμετάλλευση της εμπειρίας και της ρουτίνας της κορύφωσης φαίνεται αναπόφευκτη. Επομένως, θα έχουμε πάντα την ευκαιρία να σκοντάψουμε στην ίδια τη ρίζα της οποίας τη θέση και τα χαρακτηριστικά γνωρίζαμε πολύ καλά.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε αντ' αυτού, αυτό που μπορούμε να κάνουμε πολιτισμικά, είναι να σταματήσουμε να αποδίδουμε στην εμπειρία την απόλυτη αξία που, ευλαβικά, της αποδίδουμε, ακόμη και στο πλαίσιο της ασφάλειας. Το να βασιζόμαστε σε αυτό είναι σαν να λέμε προφανές, είναι ένα είδος αποκήρυξης της δικής μας δημιουργικότητας και της δικής μας δύναμης και ανεξαρτησίας επιλογής.
Με αυτό το υπόβαθρο, ο Κορεάτης με τα αθλητικά παπούτσια στο καταφύγιο του Τορίνο, που ξεκινάει για τον παγετώνα, δεν αντιμετωπίζει κανένα απολύτως κίνδυνο εάν η προσέγγισή του βασίζεται στην ακρόαση. Θα νιώσει αμέσως την αναποτελεσματική λαβή των πελμάτων του, την παγωμένη αίσθηση στα πόδια του, το εκτυφλωτικό φως και θα παρατηρήσει τις ρωγμές στο κάλυμμα του πάγου να αυξάνονται σε συχνότητα με τις αλλαγές στην κλίση, καθώς και το χιόνι να καλύπτει εν μέρει το κενό. Χωρίς καμία προηγούμενη γνώση, ο τρόπος που κινούνταν θα τον δελεάσει να τα παρατήσει. Χωρίς αυτήν την προσέγγιση, πλήρως εξοπλισμένος σαν από βιτρίνα, ο κίνδυνος ατυχήματος είναι πιο λανθάνων από ποτέ.
Είτε Κορεάτες είτε ντόπιοι της κοιλάδας της Αόστα, αν κινηθούμε ως εξερευνητές, δηλαδή, χωρίς να πιστεύουμε ότι ήδη γνωρίζουμε, ο κίνδυνος για την ασφάλεια τείνει να αυξάνεται, τουλάχιστον στο βαθμό που έχουμε αφαιρέσει την εμπειρία από το υψηλότερο επίπεδο γνώσης.
Όσοι διαβάζουν για ορειβάτες, ναυτικούς και εξερευνητές θα έχουν ήδη βρει, ή θα βρίσκουν πάντα, λέξεις για να υποστηρίξουν τον λεγόμενο κορεατικό κίνδυνο, ή τη δύναμη της ακρόασης.
Όσοι διαβάζουν για ορειβάτες, ναυτικούς και εξερευνητές θα έχουν ήδη βρει, ή θα βρίσκουν πάντα, λέξεις για να υποστηρίξουν τον λεγόμενο κορεατικό κίνδυνο, ή τη δύναμη της ακρόασης.
Σημειώσεις
1. https://www.ilfattoquotidiano.it/2025/12/24/simone-moro-lattack-cardiaco-a-5-mila-metri-sullhimalaya-non-mi-ha-tradito-il-cuore-ma-la-presunzione-ho-fatto-un-error-imperdonabile-in-vetta-non-mi-sarei-salvato/8237969/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου