Συνεχίζεται από Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023
Του A.J NIJK10) Friedrich Gogarten: Εκκοσμίκευση σαν καρπός της χριστιανικής πίστεως. (συνέχεια)
...........Αλλά από το βιβλίο «Ο άνθρωπος ανάμεσα στον Θεό και τον κόσμο», μαθαίνουμε κάτι παραπάνω πάνω στην σχέση του μοντέρνου ανθρώπου με τον κόσμο του. Διαβάζουμε: « Ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσουμε το χαρακτηριστικό στοιχείο της σχέσεως του μοντέρνου ανθρώπου με τον κόσμο του, είναι ίσως να πούμε πως ο κόσμος του είναι ο ιστορικός. Που σημαίνει τί και πώς, με ποιόν τρόπο αυτός αντιλαμβάνεται τον κόσμο στον οποίο ζει, σαν δικό του. Σαν δικό του δηλαδή με την έννοια πως είναι έργο δικό του, όχι σαν να τον δημιούργησε, αλλά πάντως με έναν τέτοιο τρόπο που να λαμβάνει την ιστορική του μορφή, την συγκεκριμένη, πάντοτε από αυτόν».
Αυτή η «ιστορικοποίηση» του κόσμου υπονοεί την παρακμή της γεωκεντρικής θεωρήσεως και της συναφούς ιδέας ενός υπερβατικού κόσμου: «Με την εννοιολόγηση του κόσμου σαν κόσμου ιστορικού, καταστρέφεται εκείνη η ενότης του σύμπαντος με τον υπερβατικό κόσμο». Αυτό σημαίνει επίσης πως «γίνεται όλο και πιο αστήρικτη η ιδέα , η οποία έχει συλληφθεί πάνω σε αυτή την βάση, του γεγονότος του έργου της θείας σωτηρίας, το οποίο υπερβαίνει την ιστορία» [Γι’ αυτό και εγκατελείφθη ο Χριστός σαν αδύναμος, για να πάρει την θέση του το άγιο Πνεύμα που οδηγεί μόνο του πλέον την ιστορία του κόσμου, την σωτηρία του κόσμου, στα έσχατα]. Από εδώ και στο εξής ο ίδιος ο άνθρωπος φέρει την ευθύνη για την ποιότητα του κόσμου του και αυτός έχει την συνείδηση του πράγματος. Και μ’ αυτό εισήχθη στην σκηνή μια καινούργια εικόνα του ανθρώπου: «μπορούμε να την περιγράψουμε με μια μόνο λέξη! Το ιδεώδες την προσωπικότητος ή του αυτόνομου ανθρώπου».
Σ’ αυτές τις λίγες σειρές αναγνωρίζονται χωρίς δυσκολία οι λόγοι του Γερμανικού Ιδεαλισμού. Αυτόν, ιδιαιτέρως σκέπτεται ο Γκογκάρτεν όταν μιλά για την εκκοσμίκευσης. Και ιδιαιτέρως στην φιλοσοφία του Φίχτε, πιστεύει πως μπορεί να διακρίνει την «αυτοκατανόηση» του ανθρώπου της νεωτερικότητος στην πιο καθαρή της μορφή. Στον Γερμανικό Ιδεαλισμό ολοκληρώνεται, σύμφωνα με τον Γκογκάρτεν, μια ιστορική πρόοδος στην οποία ένας τρόπος υπάρξεως του ανθρώπου, που είναι στην ουσία ένας καρπός της χριστιανικής πίστεως, αποσχίζεται βαθμιαία από τον κορμό από τον οποίο αντλεί την καταγωγή του. Ο Παύλος και ο Λούθηρος είναι στιγμές αυτής της οδού. Από τον Παύλο αυτός ο νέος τρόπος να είμαστε άνθρωποι είναι ακόμη ολοκληρωτικώς φυτεμένος στην χριστιανική πίστη. Ακόμη και από τον Λούθηρο ισχύει μέχρις ενός σημείου, αλλά παρ’ όλα αυτά, από αυτόν βρισκόμαστε ένα βήμα μακρυά από το γεγονός της εκκοσμικεύσεως. Για τον Λούθηρο, η διαλεκτική του Νόμου και του Ευαγγελίου μετακινείται ολοκληρωτικώς στην προσωπικότητα του ανθρώπου. Γι’ αυτό στον Λούθηρο η προσωπικότητα είναι πιο ανεπτυγμένη από ότι στον Παύλο. Ο κόσμος του Λούθηρου δεν είναι, ο ιερός κόσμος, όπως του Παύλου, ο κόσμος του ιερού, αλλά γίνεται κοσμικός. Στο γερμανικό ιδεαλισμό και ιδιαιτέρως από τον Φίχτε αυτή η πρόοδος ολοκληρώνεται, η εκκοσμίκευση τελειούται.
Στο βιβλίου του, «Μοίρα και ελπίδα της μοντέρνας εποχής», επιβεβαιώνει, σαν κάτι τετελεσμένο το γεγονός: «Σήμερα συναντούμε όλο και πιο συχνά στην ιστορία του πνεύματος, ένα τυπικό φαινόμενο που ονομάζεται εκκοσμίκευση». Ορίζει αυτό το φαινόμενο σαν μια βαθειά αλλαγή στον άνθρωπο και στον κόσμο. Και το καθορίζει σαν μια μετάλλαξη των εμπειριών και των χριστιανικών γνώσεων, από αποκαλυμμένες και στην συνέχεια πιστευτές από τους πιστούς, σε γνώσεις και εμπειρίες της ανθρωπινής καθολικής νοήσεως, σε σκέψεις του ανθρώπου και μ’ αυτή την μετάλλαξη συγχρόνως, σαν την αλλαγή της πραγματικότητος του Θεού, που γινόταν αντιληπτή σ’ αυτές και φανερωνόταν στην εμπειρία, στην πραγματικότητα του ανθρώπου. Αυτό το γεγονός το ονομάζει ένα ιστορικό συμβάν συμπαντικής εμβέλειας, το οποίο δεν μπορεί να μεταστραφεί [έχει μεταστρέφει ήδη μια φορά γιατί να μην μπορεί και δεύτερη,] και αναγνωρίζει πως είναι ένα αποτέλεσμα της χριστιανικής πίστης. [ενώ είναι ολοφάνερα ένα αποτέλεσμα της απώλειας της χριστιανικής πίστης, λόγω της μειώσεως που υπέστη από τον παπισμό].
Είναι πολύ σημαντικός κατ’αρχάς, ο τρόπος με τον οποίο ο Γκογκάρτεν συνδέει την δικαίωση και την δημιουργία. «Το Πάν συγκλίνει ώστε να αναγνωρίσουμε πώς και με ποιο τρόπο σ’αυτή την έννοια της υιοθεσίας συνδέονται η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό και εκείνη με τον κόσμο». Σαν υιός του Θεού ο άνθρωπος είναι «διαφορετικά από το μωρό, ο ενηλικιωμένος και γι’αυτό ο ανεξάρτητος», και σαν υιός του Θεού καλείται να κυριαρχήσει τον κόσμο εν ελευθερία και ευθύνη. Ότι ο Θεός δίνει στον άνθρωπο την κυριαρχία του κόσμου σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο από την προσφορά μίας δικής του κυριαρχίας. Με την προσφορά αυτή δίνει στον άνθρωπο «την δυνατότητα της υιοθεσίας». Αυτό σημαίνει πώς «η πιο βαθειά σημασία της σχέσεως του ανθρώπου με τον κόσμο είναι η υιότητα του απέναντι στον Θεό».
Έτσι λοιπόν την Χριστιανική πίστη δεν την αφορά τίποτε άλλο παρά η διατήρηση αυτής της υιότητος. Αυτό που έχει σημασία είναι ο άνθρωπος με την γνώση τού εαυτού του και την μέριμνα για το Είναι του, να παραμένει στην κατάσταση όπου γνωρίζεται και θεραπεύεται από τον Θεό. Μόνον εδώ βρίσκεται το θεμέλιο του προσώπου του. Αυτό και μόνον αυτό είναι εκείνο που μετράει και στην σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο επίσης. «Ό,τι και να κάνει ο άνθρωπος σ’αυτή την σχέση, πρέπει να το κάνει σ’αυτό το πνεύμα της υιότητος: η πράξη του πρέπει να είναι τέτοιας φύσεως ώστε να του επιτρέπει να παραμένει στην κατάσταση του υιού».
Αυτό είναι το κύριο χωρίο στην ανάπτυξη της σκέψης του. Η ζωή στον κόσμο προσφέρει στον άνθρωπο την δυνατότητα της διατηρήσεως της δικαιώσεως που του αντιστοιχεί εκ μέρους τού Θεού, και την δυνατότητα να διατηρήσει την κατάστασή τού υιού που του προσεφέρθη εν Χριστώ και μ’αυτή την σημασία να βάλει σε πράξη την πίστη του. Και δεν το κάνει επιδιώκοντας την σωτηρία του στον κόσμο, η οποία σωτηρία συνίσταται στην χάρη με την οποία ο Θεός απευθύνεται σ’αυτόν και μόνον. Χωρίς να προσπαθεί να την κερδίσει από μόνος του, μέσω της δικής του πράξης στον κόσμο και γι’αυτόν τον κόσμο. Δεν υπάρχει πλέον η ανάγκη να το προσπαθεί και ο κόσμος του προσεφέρθη για να δείξη ακριβώς πώς δεν το προσπαθεί πλέον. Αυτό σημαίνει πώς στην πίστη ο άνθρωπος καλείται να τοποθετηθεί ελεύθερα απέναντι στον κόσμο, να διατηρήσει μία αντικειμενική σχέση με τον κόσμο, να επιτρέψει ακριβώς στον κόσμο να είναι κόσμος και τίποτε άλλο. Ο κόσμος «κοσμικεύτηκε» από την Χριστιανική πίστη. «Κοσμίκευση του κόσμου, κάτι που σημαίνει ότι σε όλες τις περιπτώσεις και κάτω από όλες τις απόψεις και σε ότι του ανήκει είναι και παραμένει αυτό που είναι, κόσμος ακριβώς». [Συνέβη κάτι σαν απομάγευση, απομυθοποίηση του κόσμου].
Ο άνθρωπος πρέπει να συνεχίσει να λογαριάζει τις «δυνάμεις τής τάξεως του κόσμου», αλλά αυτές δεν είναι πλέον γι’αυτόν «δημιουργικές δυνάμεις», αλλά κτίσματα, και σ’αυτή ακριβώς την συνειδητοποίηση αυτός είναι ελεύθερος να χρησιμοποιήσει τον νόμο σαν δημιούργημα, όπου δεν αναφέρεται πλέον στην σωτηρία, στην ολότητα, ούτε του ανθρώπου ούτε του κόσμου. Αυτός μπορεί να χειριστεί τον κόσμο και τις δυνάμεις του σαν υιός, σαν ώριμος άνδρας, εν ελευθερία και ευθύνη, καθοδηγούμενος από την δική του λογική, χωρίς να εξαρτάται από την χρήση αυτή, η σωτηρία του[ είναι ήδη σωσμένος.Καί όποιος προσπαθεί νά σωθεί είναι εδωλολάτρης,ξεπερασμένος. Ο Χριστιανός είναι ένας σωτήρας ο ίδιος, εις τύπον καί τόπον Χριστού.Σήμερα π.χ. ψευτοχριστιανοί υποδύονται τούς σωτήρες τής εκκλησίας.] «Έτσι λοιπόν τα έργα τα οποία πρέπει να εκτελέσει ο άνθρωπος σαν υιός, διεκπεραιώνοντας την κληρονομιά του, είναι υποκείμενα στον νόμο κάτω από δύο πλευρές.
Από το ένα μέρος, πρέπει να πράξει σύμφωνα με την τάξη τού κόσμου, εκτελώντας έτσι «το καλό και ευχάριστο και τέλειο», έτσι όπως μπορεί να το αναγνωρίσει η ανθρώπινη αίσθηση και η κρίση και δοκιμασία του (δοκιμάζειν, Ρωμ 12,2). Από το άλλο πρέπει να πραγματοποιήσει με τα έργα του τον νόμο μ’αυτή την έννοια, ότι τα πραγματοποιεί μέσα στην πίστη. Δηλαδή ότι αυτός κάνοντας αυτά τα έργα παραμένει μέσα στην ελευθερία μπροστά στον Θεό, που είναι τής αρμοδιότητος του σαν υιού και έτσι αποδεικνύει την πίστη του ! Όλες οι καινοδιαθηκικές παραινέσεις είναι, σύμφωνα με την σκέψη του Γκορκάρτεν, μ’αυτόν τον τρόπο, κατευθυνόμενες να «φροντίσουν από τον άνθρωπο, το ότι είναι υιός και από τον κόσμο, ότι είναι δημιούργημα».
Ειδωμένη μ’αυτόν τον τρόπο, η Χριστιανική πίστη σημαίνει «την πορεία προς την εκκοσμίκευση», την βάση για την κυριαρχία στον κόσμο και στις ενέργειες του, τις οποίες αργότερα το ανθρώπινο πνεύμα, θα είχε κατακτήσει,σημαίνει το τέλος μίας συστάσεως του κόσμου, αρχαίας Χιλιάδων ετών. Δηλαδή της μυθικής συστάσεως. Σ’αυτή την μυθική σύσταση του κόσμου ο άνθρωπος ζούσε σαν έγκλειστος μέσα στον κόσμο. Σ’αυτόν και στην απομόνωση του στον εαυτό του είχε το πολίτευμα του, την πατρίδα του, σε αντίθεση με τον Χριστιανό, για τον οποίο η πατρίδα βρίσκεται, όπως λέει στους Φιλ. 3,20, εν ουρανοίς, δηλαδή κοντά στον Θεό.
Στην εκκοσμίκευση επιδιώκεται η ελευθερία του ανθρώπου απέναντι στον κόσμο και η κυριαρχία πάνω του που είναι μία συνέπεια της ελευθερίας, κατακτημένης στην πίστη, του υιού προς τον Πατέρα και μέσω του οποίου ο μυθικός κόσμος μεταλλάσσεται στον ιστορικό κόσμο. Μ’αυτή την επιδίωξη ο κόσμος εκκοσμικεύεται…ο κόσμος και όλα όσα υπάρχουν σ’αυτόν τώρα πια είναι κάτι, μπορούμε να πούμε, Φυσικό. Είναι μόνον κόσμος, κοσμικός κόσμος.
[Όπως βλέπουμε σιγά-σιγά φανερώνεται το μυστικό τής εκκοσμικεύσεως καί είναι το Εγώ-Χριστός. Κάθε πιστός σαν υιός Θεού, με την αρωγή του Αγίου Πνεύματος σώζει τον κόσμο βάζοντας τον στην ιστορία, όπως ο Χριστός έσωσε τον άνθρωπο βάζοντας τον στην ιστορία. Η ιστορία είναι το νέο, η αποκορύφωση της δημιουργίας και της δημιουργικότητος.
Ιδού ιστορικά ποιώ πάντα! Συνειδητά! Ολη η νεοορθοδοξία. ].
Συνεχίζεται
ΕΧΟΥΜΕ ΠΕΡΑΣΕΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΕΩΣ ΠΡΙΝ ΠΡΟΦΤΑΣΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου