Οι «πατέρες της θετικής σκέψης»-ΟΤΑΝ Η ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η κίνηση γύρω από τη «δύναμη της σκέψης» εμφανίζεται ήδη στον περασμένο αιώνα. Ο Ralph Νaldο Emersοn (1803-1882) διακήρυξε πώς η μόνη πραγματικότητα είναι το «θεϊκό στοιχείο», πού βρίσκεται μέσα στον άνθρωπο, χρησιμοποίησε την ύπνωση με σκοπό να αφυπνίσει τις εσωτερικές δυνάμεις του ανθρώπου και υποσχέθηκε με τη μέθοδο του ν' οδηγήσει στην πληρότητα της ύπαρξης.

Παρόμοιες ιδέες διακήρυξε και ο Γάλλος Φαρμακοποιός Emile Cοue (1856-1926).

Όμως σαν «πατέρας» της «θετικής σκέψης» λογίζεται ο Jοseph Murphy (+1981). Βασικοί «ιεραπόστολοι» είναι ο Nοrmn Nincenτ Peale, ο Ε. Freiτag κα. Τα βιβλία τους κυκλοφορούν σήμερα σε πολλά εκατομμύρια αντίτυπα.

Η «συνταγή»

Όπως αναφέραμε, το βασικότερο δόγμα πίστεως της νέας τάσης είναι ότι η σκέψη του ανθρώπου ταυτίζεται με την πράξη μπορεί ν' αλλάξει τη ζωή του ανθρώπου φθάνει να «περάσει» και να κυριαρχήσει στο υποσυνείδητο. Τότε ενεργοποιούνται απεριόριστες δυνάμεις πού μεταβάλλουν οποιαδήποτε αρνητική κατάσταση σε θετική όλα τα δυσάρεστα και αρνητικά στον κόσμο και στον άνθρωπο αντιμετωπίζονται με θετικές σκέψεις.

Όπως παρατηρεί ο R. Dahlke (ΒΙΟ 4/1987, σ.68) σύμφωνα με τη «θετική σκέψη», αν κανείς δεν νοιώθει καλά, μπορεί να καταφύγει στην κλασσική φράση: «από μέρα σε μέρα είμαι πάντοτε όλο και καλύτερα». Θετικές σκέψεις, πού γίνονται αντικείμενο διαλογισμού, ατομικού ή ομαδικού, εισχωρούν στο υποσυνείδητο και λαμβάνουν από εκεί τη δύναμη τους. Για να επιτευχθούν τέτοιες καταστάσεις χρησιμοποιούνται βοηθητικά μέσα υποβολής, όπως διαλογιστική μουσική σε υπνωτική κατάσταση, τα όποιο «λειτουργούν καλά», καταλήγει στην έκθεση του ο Dahlke αναφερόμενος στις αντιλήψεις της νέας τάσης.

Η «συνταγή» ανήκει στον Ε. Cοue, ο οποίος συμβούλευε: «Σ' ολόκληρη τη ζωή σας, κάθε πρωί, όταν ξυπνήσετε, και κάθε βράδυ, όταν πάτε στο κρεβάτι, κλείστε τα μάτια σας, μετρήστε μηχανικά τούς 20 κόμβους ενός κομποσχοινιού χωρίς να καθηλώνετε τη σκέψη σας σε κάτι συγκεκριμένο και επαναλάβετε με κίνηση των χειλιών σας δυνατά για να τα ακούτε, αυτά τα λόγια: «Κάθε μέρα είμαι από κάθε άποψη πάντοτε καλύτερα» (Ε. Cοue, ΝΝas ich sage, Basel, 19806).

Ο Jοseph Murphy πρόσθεσε στη «συνταγή» Βιβλικά εδάφια, ψυχολογικές και ασιατικές αντιλήψεις με κάποιεςπαραλλαγές. Αλλά με όποιες παραλλαγές κι αν προσφέρεται ή «μέθοδος», θεμελιώνεται στις ίδιες κοσμοθεωριακές αντιλήψεις.

Και ο Murphy δεχόταν μόνο μία «Ατέλειωτη Δύναμη» πού βρίσκεται στον καθένα άνθρωπο και καθιστά δυνατή την εκπλήρωση κάθε επιθυμίας είναι ο «Θεός, πού βρίσκεται μέσα μας» (J. Murphy, Die kοsmische dimensiοn ihrer krafτ. Pοsiτives Denken im einkιang miτ dem universum des geisτes, Mίinchen 1982, σ. 11.27). Τίποτε στον κόσμο δεν είναι ισχυρότερο από αυτή τη δύναμη «μπορεί να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία σας. Αυτή είναι η πνευματική φύση και βρίσκεται μέσα μας είναι το πνεύμα, πού είναι μέρος του Παγκοσμίου Πνεύματος και ένα μ' αυτό» (J. Murphy, Die Geseτze des Denkens und Glaubens, Mlinchen 1983, σ. 13).

«Η δύναμη του υποσυνείδητου σας» (Τhe pοwer οf yοur subcοnsciοus mind»), αυτός είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος βιβλίου του Murphy. Έτσι ο άνθρωπος κατασκευάζει στο υποσυνείδητο του την ευτυχία ή τη δυστυχία του, «ο Θεός (το υποσυνείδητο), πού σας έδωσε την επιθυμία, θα σας δείξει και το δρόμο για την εκπλήρωσή της... Πίστευε στον εαυτό σου (!) και στις δυνάμεις πού υπνώττουν μέσα σου» (Murphy, Die Geseτze, σ. 108)!

Ο άνθρωπος μπορεί να ενεργοποιήσει αυτό το «θεό- μέσα του» με τη σκέψη. Είναι «απεριόριστης σοφίας» «κάθε φορά πού σκέπτεται, χρησιμοποιεί την ατέλειωτη δύναμη - για το καλό ή για το κακό», ανάλογα με τη σκέψη του. Ο Murphy επικαλείται το Δάσκαλό του Raλph ΝΝaldο Emersοn: «Ο άνθρωπος είναι αυτό πού σκέπτεται στο εσωτερικό της καρδίας του» (Murphy, Die Kοsmische Dimensiοn, σ. 100). «Κάθε φορά πού ο άνθρωπος σκέπτεται, μορφοποιεί τη δημιουργική του δύναμη... Ο άνθρωπος δημιουργεί το δικό του ουρανό ή τη δική του κόλαση ανάλογα με την σκέψη, την πίστη, την αίσθηση έχετε την ελευθερία να διαλέξετε την υγεία ή την ασθένεια, τον πλούτο ή τη φτώχεια», ο άνθρωπος έχει το «θεϊκό δικαίωμα» να διαλέξει και να αποφασίσει να είναι υγιής, ευτυχισμένος, πετυχημένος στη ζωή και να ευημερεί μπορεί να εγκαταστήσει στον κόσμο του την κυριαρχία τού καλού, «μέσω της σκέψης και της πίστης»- τα πάντα μπορεί να τα κάνει πραγματικότητα στη ζωή του (Murphy, Die Kοsmische Dimensiοn, σ. 105, 112).

Η «Κοσμική Δύναμη» μέσα μας γνωρίζει όλες τις «θεραπευτικές διαδικασίες». Όταν κανείς τη δραστηριοποιήσει μπορεί να κάνει «θαύματα». Έτσι ο Murphy, αναφέρει το παράδειγμα μιας γυναίκας πού θεράπευσε το χέρι ως με την «εντολή»: «Μέσω της δύναμης τού Παντοδύναμου μέσα μου κινώ ελεύθερα το χέρι μου»! «Αν ένας ασθενής οδηγήσει τη σκέψη του συνειδητά σε θεάρεστα κανάλια και διαμορφώσει τη σκέψη του συνειδητά σε θεάρεστα κανάλια και διαμορφώσει έτσι θετικά το υποσυνείδητο, ελευθερώνεται καθαρμός και ατέλειωτη θεραπευτική παρουσία Κοσμικής διάστασης... και αυτό το θαύμα της θεραπείας πραγματοποιείται» Murphy, Die Kοsmische Dimensiοn, σ. 67).

Το κοσμοθεωριακό αυτό δόγμα οδηγεί τούς οπαδούς της «θετικής σκέψης» σε απέραντη αισιοδοξία. Πολλοί «δάσκαλοι» κάνουν σήμερα «χρυσές δουλειές» πουλώντας σεμινάρια, ιδιαίτερα σε επιχειρηματίες, και υπόσχονται σίγουρη επιτυχία στον επιχειρησιακό τομέα αλλά ταυτόχρονα και τη «βασιλεία τού Θεού». Το έγκυρο περιοδικό Psychοlοgie Heuτe σχολιάζει:

«Θεραπευτές με επιχειρησιακό πνεύμα ανακάλυψαν για τον εαυτό τους τη θετική σκέψη και την προπαγάνδισαν ως θεραπευτικό μέσο για όλα» (ΡΗ τ. 88, σ. 22). Έτσι ο Ε. Freiτag διακηρύσσει πώς είναι «ολοκληρωτικά σε εγρήγορση» και εκτός από αυτό, «απόλυτα υγιής» και «βέβαιος» πώς αυτό πού κάνει είναι «δίκαιο» (S. Τοnies, ΡΗ 11/1988, σ. 22-26).

Ο Αμερικανός ψυχολόγος της «θετικής σκέψης» Alberτ Ellis ίδρυσε τη λεγόμενη Ratiοnal - Emοtive Τherapie με βασική αρχή: «είμαστε αυτό πού σκεπτόμαστε». Το κακό ή οι αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό μας και για τη συναισθηματική μας ζωή καταστρέφουν την αξιολογική αυτοσυνειδησία μας και δημιουργούν τα προβλήματα, λέγει, και διδάσκει τούς ανθρώπους να χρησιμοποιούν στη λύση των προβλημάτων τους τη δική τους λογική και να μη βασίζονται σε ηθικά αξιώματα της κοινωνίας (G. ΝΝarga, ΝΝirsin was wir Denken, Psychοlοgie Heuτe, σ. 29-32).

Ο Murphy και άλλοι απόστολοι της «θετικής σκέψης» πού προπαγανδίζουν τη συνταγή τους στη Δύση χρησιμοποιούν χριστιανικούς όρους, όπως «πίστη» και «προσευχή». Όμως οι όροι αυτοί δηλώνουν διαλογιστικές καταστάσεις και ταυτίζονται με τη σκέψη και με νοητικές στάσεις.

Επιστημονική μέθοδος;

Οι απόστολοι της «θετικής σκέψης» διακηρύσσουν πώς η μέθοδός τους είναι επιστημονική και οι «τεχνικές» τους είναι «αποδειγμένες και εναρμονισμένες στην πράξη» (J. Murphy, Die Machτ Ihres Unτerbewussτseins, Genf 1981 - εξώφυλλο).

Κατ' αρχήν πρέπει να πούμε πώς η επίδραση της «θετικής σκέψης» προϋποθέτει οπωσδήποτε πίστη σ' αυτήν και στις «θετικές» της επιδράσεις. Όμως όπως παρατηρεί ο Bernhard Flοssdοrf δεν είναι δυνατόν να εξετάσει κανείς μια πίστη «πειραματικά» και «διαγνωστικά» (ΡΗ 11/1988, σ. 65). Αν επιχειρούσε κανείς να ερευνήσει πειραματικά το ζήτημα αυτό θα ήταν αντίθετο με την ιατρική δεοντολογία, γιατί όπως υπογραμμίζει ο Τοnies, κάτι τέτοιο θα σήμαινε να αφήσει κανείς αβοήθητους τούς ασθενείς να τούς στερήσει από οποιαδήποτε ανεγνωρισμένη ιατρική βοήθεια και να τους προσφέρει σαν μοναδική «ανακούφιση» τη θετική σκέψη (Sven Τοnies, ΡΗ 11/1988, σ. 22-28).

Κατά τον Τοnies είναι ανοικτό το ζήτημα κατά πόσο οι συχνές αρνητικές σκέψεις οδήγησαν σε σωματικές - ψυχικές ανωμαλίες ή κατά πόσον οι σκέψεις αυτές είναι έκφραση διαταραγμένης υγείας. «Κατά τις παρατηρήσεις μου, λέγει, θετική και αρνητική σκέψη είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη και δεν επηρεάζουν η μία την άλλη. Όσο και να μιλάμε στον εαυτό μας με ευχαριστημένο τρόπο, αυτό δεν έχει καμία επίδραση στο μέτρο των δυσάρεστων σκέψεων πού κάνουμε για τον εαυτό μας και δεν συμβαίνει ούτε το αντίθετο. Θετικά και αρνητικά συναισθήματα είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο»!

Ο Τοnies επικαλείται έρευνα, της Αμερικανίδας Barbie Cassleτh, η όποια έγινε σε 359 καρκινοπαθείς και απέδειξε πώς η ψυχική τους κατάσταση δεν είχε καμία επίδραση στο χρόνο του θανάτου και στη συχνότητα υποτροπής.

Ο Τοnies δεν αρνείται πώς ο θετικός επηρεασμός της ψυχικής κατάστασης του ασθενούς, σαν κάτι πού προστίθεται στη θεραπευτική αγωγή, μπορεί ίσως να λειτουργήσει βοηθητικά. Όμως κάθε λεγόμενη «καλυτέρευση στην υγειά», είναι μόνο κάτι στιγμιαίο, όπως συμβαίνει και με τον διαλογισμό. Ο Τοnies έκανε πειράματα σε διάφορες ομάδες πού ασκούσαν τη «θετική σκέψη» και σε άλλες πού διαλογίζονταν τα αποτελέσματα ήσαν τα ίδια, συμπεραίνει.

Η μέθοδος των «θεραπευτών» της «θετικής σκέψης» στηρίζεται στην αυθυποβολή. Ο Ε. Cοue ανέπτυξε ειδική μέθοδο ύπνωσης για να βοηθηθεί η «θετική σκέψη». Ένα είδος προγραμματισμού της σκέψης. Ο Murphy ,οικοδόμησε πάνω στη μέθοδο του Cοue και την επένδυσε με θρησκευτική γλώσσα. Η χρήση της αυθυποβολής προϋποθέτει τις ανθρωπολογικές δοξασίες των ομάδων της «θετικής σκέψης», ότι μέσα στον άνθρωπο υπάρχουν δυνάμεις «αυτοθεραπείας», τις οποίες πρέπει κανείς να ενεργοποιήσει με την υποβολή, με συνεχή επανάληψη «θετικών» φράσεων, κάτω από καταστάσεις υπνωτικές ή ήμι-υπνωτικές. Τέτοιες φράσεις αυτό-υποβολής είναι: «Μέρα με τη μέρα γίνομαι καλύτερα», «είμαι τέλειος και τέλεια αρμονία διαπερνά τα σώμα μου» κ.ο.κ.

Η δραστικότητα των αυθυποβολών στο ψυχοσωματικά πεδίο γίνεται αποδεκτή, αφού πολλές σωματικές ανωμαλίες είναι αποτέλεσμα ψυχικής επίδρασης. Γι' αυτά και μερικές φορές χρησιμοποιούνται πλασματικά φάρμακα. Όμως είναι λάθος να πούμε πώς όλες οι αρρώστιες έχουν αυτήν την αιτία και θεραπεύονται με τέτοιες μεθόδους. Η παράλειψη της λήψης φαρμάκων ή η περιφρόνηση του γιατρού μπορεί να αποβούν μοιραίες. Το θύμα της «θετικής σκέψης» παρασύρεται από την αποκρυφιστική «πίστη» σε λαθεμένη συμπεριφορά, πού οδηγεί πολλές φορές σε απογοητεύσεις. Έτσι όταν ο Murphy ή όποιος άλλος απόστολος της «θετικής σκέψης» κάνει λόγο για θετικά αποτελέσματα, λέει τη μισή αλήθεια.

Μερικές ομάδες προβάλλουν σαν «αποδείξεις» για τα θετικά αποτελέσματα της «συνταγής» ομολογίες πρώην ασθενών. Αυτό κάνει η Σαηεντόλοτζυ του Ρόν Χάμπαρτ, η οργάνωση Σίλβα Μάϊντ Κοντρόλ, ο «Υπερβατικός Διαλογισμός» του Μαχαρίσι Μαχές Γιόγκι και πολλές άλλες. Όμως τέτοιες «μαρτυρίες» δεν έχουν αντικειμενική αξία.

Το να ασκήσει κανείς κριτική στη «μέθοδο» ή να τοποθετηθεί αρνητικά απέναντι της σημαίνει πώς δεν έχει «την πιο βασική προϋπόθεση» για θετικά αποτελέσματα, την πίστη στην παντοδυναμία της «συνταγής». Αυτό σημαίνει πώς δεν ασκεί την «θετική σκέψη», πώς κυριαρχείται από σκέψεις «αρνητικές», πράγμα πού «οδηγεί αναπόφευκτα» σε αρνητικές καταστάσεις! Γι' αυτό και κάθε κριτική ή αμφιβολία θεωρείται ανεπίτρεπτη. Η «Ψυχοδυναμική» του Θεοφάνη Μπούκα, για τον οποίο θα αναφερθούμε διεξοδικά σε άλλο σημείο, υπογραμμίζει ότι δεν επιτρέπεται κριτική στη μέθοδο, ούτε πρέπει να αμφισβητήσει κανείς τα αποτελέσματα της ή να πιστέψει στα «φαινόμενα» πού απατούν ακόμη κι αν βλέπει κάποιο αγαπητό του πρόσωπο να πεθαίνει από φρικτή αρρώστια, πρέπει να «πιστεύει» πώς είναι υγιέστατο, ότι η αποκατάσταση της υγείας έχει ήδη συντελεσθεί, κι ας μη φαίνεται αυτό εξωτερικά. Η μέθοδος της «ψυχοδυναμικής» είναι παντοδύναμη, υποστηρίζει ο Θεοφάνης Μπούκας.

Όσοι χρησιμοποιούν τον όρο «πίστη» αντί για τον όρο «σκέψη», αραδιάζουν πολλά Γραφικά εδάφια πού μιλούν για πίστη και προσευχή, και υπογραμμίζουν πώς δεν μπορείς να προσευχηθείς για κάτι δύο φορές. Γιατί όταν το κάνεις δηλώνεις μ' αυτό τον τρόπο πώς δεν πιστεύεις ότι το έλαβες και αυτό είναι αρνητική σκέψη (ή «πίστη»), πού οδηγεί στην αποτυχία. Γι' αυτό συνιστούν: αν κανείς «προσευχηθεί» και «ζητήσει» οτιδήποτε από τον «θεό», ύστερα πρέπει μόνο να εκφράσει τη βεβαιότητα πώς το «έλαβε» και να «ευχαριστήσει», όχι να το επαναλάβει σαν αίτημα στην «προσευχή»!

Έτσι η «τεχνική», σε ο, τι αφορά την ευθύνη του θεραπευτή, σε περίπτωση αποτυχίας, έχει πλήρη κάλυψη. Η αποτυχία δεν χρεώνει τον «θεραπευτή» αλλά το ίδιο το θύμα, πού δεν έδειξε «πίστη». Η «μέθοδος» αυτή οδήγησε πολλούς δυστυχείς ανθρώπους σε απόγνωση. Γιατί άραγε να μη καταλογίσουμε την αιτία της αποτυχίας στους ίδιους τούς θεραπευτές, αφού η ενοχοποίηση των θυμάτων τους αποτελεί επίσης αρνητική σκέψη; Σύμφωνα με τη «συνταγή», οφείλουν να σκέπτονται «θετικά», ότι οι ασθενείς «σκέπτονται όλο και θετικότερα», «βρίσκονται όλο και περισσότερο σε τέλεια αρμονία με το σώμα τους» και «μέρα με τη μέρα γίνονται καλύτερα»!

Όπως και να έχει το πράγμα η κίνηση της «θετικής σκέψης» δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί «επιστημονική μέθοδος». Γι' αυτό επώνυμοι επιστήμονες τού κλάδου της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής την απορρίπτουν και την θεωρούν επικίνδυνη για την σωματική υγεία και την πνευματική ακεραιότητα των ανθρώπων.

Υπογραμμίζεται πώς οι άνθρωποι αυτοί δεν διαθέτουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να καταπιαστούν με θέματα υγείας. Άλλωστε οι ίδιοι παραδέχονται πώς στερούνται των προϋποθέσεων πού προβλέπει ο νόμος, πού κατοχυρώνει τα διάφορα επαγγέλματα στο χώρο της υγείας. Γι' αυτό και μερικές από τις ομάδες αυτές, όπως η Σαηεντόλοτζυ (ΚΕΦΕ - Κέντρο Εφηρμοσμένης Φιλοσοφίας Ελλάδος), το Σίλβα Μάϊντ Κοντρόλ κ. ά. έσπευσαν να οργανωθούν σε «εκκλησίες» ή «θρησκευτικές» και «κοσμοθεωριακές» κινήσεις, παρακάμπτοντας τον εισαγγελέα και ταυτόχρονα αποκτώντας και όλα τα προνόμια των θρησκευτικών κινήσεων.

Με ποικίλους τρόπους καταβάλλεται προσπάθεια να «ξεφύγουν» την σχετική νομοθεσία στις χώρες πού υπάρχει, ή να χρησιμοποιήσουν σε άλλες χώρες, εκεί πού η νομοθεσία είναι ελλιπής ή ανύπαρκτη, όλα τα νομικά κενά. Ο Ε. Freiτag, στο βιβλίο του «Γνώρισε την πνευματική σου δύναμη», γράφει: «Μη αφήνεις να σε πείσει και τόσο πολύ η διάνοιά σου πώς δεν έχεις γι' αυτό ή για εκείνο άδεια, ή πώς χρειάζεσαι να έχεις σπουδάσει Είναι πολύ εύκολο να ζητήσεις κάποιον και ν' αρχίσεις μαζί του κάτι εντελώς καινούργιο. Ο άλλος έχει το δίπλωμα, εσύ έχεις τα χρήματα ή την ιδέα. Επί παραδείγματι ένας γνωστός μου είχε ένα φυσιοθεραπευτικό κατάστημα (ιατρείο) χωρίς να είναι πρακτικός θεραπευτής αυτό δεν είναι καθόλου πρόβλημα»! (παραπομπή στον Τhοmas Kirshcner, Pοsiτiv:ΝΝenken - Krafτig Zahιen, ΡΗ 11/1988, σ. 35).

Το πρόβλημα των κενών της νομοθεσίας γίνεται αυτό τον καιρό περισσότερο αισθητό. γι' αυτό και επώνυμοι ψυχολόγοι, ψυχίατροι και άλλοι ειδικοί επισημαίνουν τον κίνδυνο και απαιτούν τη λήψη νομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της απειλής πού προέρχεται από τις «θεραπευτικές» ομάδες της λεγόμενης «θετικής σκέψης».

Ο Τοnies στην έρευνα πού μνημονεύσαμε (ΡΗ 11/1988, σ. 22-28) καταλήγει στο συμπέρασμα πώς αυτό-ονομαζόμενοι θεραπευτές, πού οργανώνουν εκδηλώσεις και σεμινάρια με δήθεν «θεραπείες», εκμεταλλεύονται για όφελος των την ανάγκη πολλών δυστυχισμένων ανθρώπων, πού ζητούν βοήθεια.

Ο Hermann J. Elling τού «Rica - Insτiτuτ Munsτer» αναφέρει: «Καθημερινά έχω να κάνω με ανθρώπους πού έπεσαν στην παγίδα τέτοιας ψυχοθεραπείας. Οι εκθέσεις τους είναι σχεδόν ίδιες: Ύστερα από μια ροζ πλύση εγκεφάλου, οι βασανισμένοι ασθενείς (πελάτες) παραδίδονται ευχαρίστως γεμάτοι ελπίδα στην αυταπάτη πώς στο εξής θα υπάρξει γι' αυτούς μόνο καλυτέρευση. Όμως η θετική σκέψη με κανένα τρόπο δεν διατηρείται, αντίθετα μ' εκείνο πού υπόσχονται οι λύκοι με ένδυμα προβάτου της ψευτο-ψυχοσκηνής. Τούτο γίνεται περισσότερο σαφές, όταν, ύστερα από μια αστραπιαία απογείωση στα σύννεφα των προσδοκιών, χτυπήσουν το κεφάλι τους στο καπάκι με το οποίο ήθελαν να σκεπάσουν το καζάνι των προβλημάτων τους. Και όταν γίνεται όλο και πιο σαφές πώς το αποτέλεσμα στο όποιο απέβλεπαν δεν έρχεται, οι θετικοί θεραπευτές ρίχνουν αμέσως το φταίξιμο στους ίδιους, λέγοντας: δεν έκανες σωστά την άσκηση. Αυτή η σύμφορα πού αναφέρεται στην αίσθηση της αυτοαξιολόγησης, σπρώχνει εκείνον πού αναζητάει βοήθεια βαθύτερα στο έλος από το όποιο προσπαθεί να βγει, τραβώντας τα μαλλιά του. Το γκρέμισμα από τα ροζ σύννεφα γίνεται με ελεύθερη πτώση και μετά από μία τέτοια θεραπεία πολλοί είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση παρά πριν από αυτή. Με τα θύματα πρέπει τότε να ασχοληθούν οι σοβαροί θεραπευτές και συχνά χρειάζονται πολύ χρόνο για να συναρμολογήσουν τη θρυμματισμένη πορσελάνη» (Η.Ι. Elling, ΠΗ 2/1989, σ. 65-66).

Αυτά αποδεικνύουν πώς οι «απόστολοι» της «θετικής σκέψης», πού ισχυρίζονται ότι πρόκειται για «επιστημονική αλήθεια» και «τεχνική» πού έχει αποδειχθεί πειραματικά, διαπράττουν απάτη, αν, φυσικά, δεν εκφράζουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις κάποιων επιστημόνων, τούς όποιους τυχόν επικαλούνται, και οι όποιοι θέτουν τη «θρησκευτική τους αλήθεια» πάνω από επιστημονικά δεδομένα.

Πρόκειται ασφαλώς για «θεραπευτές» με «επιχειρησιακό πνεύμα», όπως καταγγέλλει το περιοδικό Psychologie Heuτe (11/1988, σ. 22), οι οποίοι «εκμεταλλεύονται την κατ' αρχήν σωστή θέση, ότι ο άνθρωπος μπορεί να εμπνεύσει στον εαυτό του θάρρος και να χρησιμοποιήσει τις σκέψεις του εναντίον τού φόβου και της κατάθλιψης. Και η σοβαρή ψυχοθεραπεία αναγνώρισε το ρόλο τού «εσωτερικού διαλόγου». Όμως το να απολυτοποιήσει κανείς το πράγμα και να προβάλλει τη «θετική σκέψη» σαν «γενική συνταγή», αυτό είναι πράξη εγκληματική. Το κράτος οφείλει να προστατεύσει τούς πολίτες του από τέτοιους ασυνείδητους εκμεταλλευτές, πού θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και την ψυχική τους ισορροπία.

Ιδεολογική αντιπαράθεση - Χριστιανική θεώρηση

Κατ' αρχήν πρέπει να υπογραμμίσουμε πώς η νέα «συνταγή» στηρίζεται σε αντιχριστιανικές αντιλήψεις περί Θεού, περί κόσμου, περί ανθρώπου.

Κατά τη Χριστιανική πίστη ο Θεός είναι Τριαδικός και κοινωνία προσώπων, δεν είναι κάποια απρόσωπη δύναμη πού σκορπίζεται παντού.

Αντίθετα, σύμφωνα με τις δοξασίες των αποστόλων της νέας τάσης, δεν υπάρχει προσωπικός Θεός. «Θεός» ονομάζεται «η ολότητα τού Πνεύματος», η «συμπαντική Κοσμική Αρχή της Ζωής». Επίσης υπογραμμίζεται πώς αυτός είναι ο «θεός» πού αναφέρεται στη Βίβλο και πού έχει πολλά ονόματα, «Θεός, Αλλάχ, Βράχμα, Παν-Πνεύμα κ.ο.κ. (J. Murphy, Die Kosmische Dimension, σ. 102).

Σε άλλο σημείο ο Murphy αναφέρει: «Αν το δει κανείς ψυχολογικά, Θεός γίνεται για σας αυτό πού εκλαμβάνετε για Θεό... είτε τον ονομάζετε Αγία Τριάδα ή Δημιουργό, είτε Αλλάχ, Βράχμα ή Bίσνoυ, Ανώτατη Ψυχή ή Πρόνοια, άπειρη Σοφία ή Πανταχού Παρουσία, Κατασκευαστή τού Σύμπαντος ή Θεϊκό Πνεύμα, Ανώτατο Όν, Αρχή της Ζωής, Ζώντα Θεό ή Δημιουργική Παντοδυναμία, δεν έχει σημασία» Murphy, Die Geseτze, σ. 67).

Ο «θεός» πού κηρύττει η κίνηση της «θετικής σκέψης» είναι «άλλος θεός», δεν είναι ο Θεός της αγίας Γραφής, ο οποίος είπε: «Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός σου... ουκ εσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού, ου ποιήσεις σεαυτό είδωλον;.. εγώ γαρ ειμί Κύριος ο Θεός σου, Θεός Ζηλωτής» (Έξοδ. κ. 2-5). Δεν είναι Εκείνος, πού στο πρόσωπο τού γιου και Λόγου Του διευκρίνισε: «Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η Ζωή, ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα ειμή δι' εμού» (Ιω. ιδ' 6). Δεν υπάρχει τίποτε το κοινό ανάμεσα στον προσωπικό Θεό των Χριστιανών, πού είναι Πατέρας, και στις περί Θεού αντιλήψεις της νέας κίνησης, στο «θεό μέσα μας». Στη «θετική σκέψη» τη θέση του Θεού παίρνει ο ίδιος ο άνθρωπος. Μέσα μας, λέγει ο Murphy, και οι οπαδοί του, βρίσκεται η απεριόριστη θεϊκή δύναμη. Αυτό θυμίζει την αντίληψη των κατοίκων της Σαμάρειας για τον Σίμωνα μάγο: «ούτος εστίν η δύναμις του Θεού η μεγάλη»! (Πράξ. η' 10).

Οι πιστοί της «θετικής σκέψης» στρέφονται αυτοερωτικά στον εαυτό τους και προβάλλουν ιδιαίτερα την αυτo-αγάπη. Ο ίδιος ο Murphy, μιλάει γι' αυτό. Αγάπη προς τον εαυτό μας», λέγει, «σημαίνει κατά την ορθή Βιβλική (!) έννοια, να γνωρίζουμε το Ζων πνεύμα μέσα μας, να το τιμούμε, να το δοξάζουμε, να το σεβόμαστε και να του είμαστε πιστοί χωρίς περιορισμούς»(Murphy, Die Kosmische Dimension, σ. 45).

Εδώ απολυτοποιούνται οι δυνατότητες τού ανθρώπου και ο ίδιος θεοποιείται προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται η όλη τάση της «θετικής σκέψης» πού δεσπόζει στις περισσότερες αποκρυφιστικές ομάδες και της λεγόμενης «Νέας εποχής». Η προσδοκία της κίνησης εκφράστηκε από τη φεμινίστρια Gloria Sτeinlem: «Ελπίζω ότι στο έτος 2000 θα διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά μας να πιστεύουν στις δυνατότητες τού ανθρώπου και όχι πλέον στον Θεό» σ' αυτό αποβλέπουν και όλες οι ψυχο-λατρείες, στις όποιες συγκαταλέγονται οι ομάδες πού προβάλλουν σαν «συνταγή» τη «θετική σκέψη».

Υπογραμμίζουν πώς για να επιτύχει κανείς δραστικά αποτελέσματα είναι ανάγκη να ακολουθήσει τις τεχνικές πού προσφέρουν αυτές στα διάφορα σεμινάρια (D. Hunτ - Τ.Α. MCmahon, Die VeIfuhrung des Chrisτenτums, Facτum 6/1987, σ. 9).

Ο Murphy, χρησιμοποιεί εδάφια από την αγία Γραφή και χριστιανικούς όρους. Το ίδιο κάνει και ο Jose Silva, ο Θεοφάνης Μπούκας και άλλοι. Όμως αυτό και μόνο δεν δικαιώνει τις δοξασίες της «θετικής σκέψης» με βάση τη Χριστιανική πίστη. Όταν αυτοί μιλούν για «πίστη», εννοούν κάτι πού δεν αναφέρεται έξω από τον άνθρωπο, αλλά μέσα στον άνθρωπο, τη σκέψη και τη διανοητική στάση. «Πίστη» σημαίνει εδώ θετική σκέψη, πεποίθηση στις απεριόριστες δυνατότητες του «εαυτού» μας, του υποσυνείδητου, πού ταυτίζεται με τον «θεό». Μεταξύ πίστης και σκέψης δεν υπάρχει διάφορα, λέγει ο Murphy. Γι' αυτό και δεν χρειάζεται ο άνθρωπος να πιστεύει σε κάποια δύναμη έξω από τον εαυτό του. Με τον «προγραμματισμό» της «πίστης» ή της «σκέψης», μπορεί ν' αλλάξει τα πάντα, «αυτό πού πιστεύετε, γίνεσθε» (Die Geseτze, σ. 35), «σκέπτεστε καλό, αποτέλεσμα είναι το καλό, σκέπτεστε κακό, ακολουθεί κακό» (J. Murphy, Das Ι Ging Orakel Ihres Unτerbeννussτseins, Genf 1980, σ. 39).

Αυτού του είδους η «πίστη» είναι μόνο στάση της σκέψης και εμπιστοσύνη στη δύναμη του υποσυνείδητου. Μια τέτοια «πίστη» ενισχύεται με τις τεχνικές των διαφόρων ομάδων, πού υπόσχονται την κατασκευή του «υπεράνθρωπου». Η «πίστη» έχει την αναφορά της σε μυστικές δυνάμεις πού δήθεν υπάρχουν μέσα στον άνθρωπο, τις οποίες ο αποκρυφισμός της «θετικής σκέψης» υπόσχεται να δραστηριοποιήσει, σύμφωνα με τις επιθυμίες του ανθρώπου. Έτσι η τάση αύτη συνδέεται με τις αποκρυφιστικές ομάδες και τα τελετουργικά της μαγείας.

Ακόμη και αν γίνεται λόγος για τον Ιησού Χριστό ή χρησιμοποιούνται Γραφικά εδάφια, η «πίστη» δεν προσδιορίζει το περιεχόμενο του Χριστιανικού όρου.

Η Χριστιανική πίστη έχει την αναφορά της στον Θεό, πού είναι πρόσωπο και ΟΧΙ κάποια απρόσωπη «Συμπαντική» Δύναμη. Δεν αναφέρεται στον εαυτό μας ούτε αποτελεί δύναμη «καθ' εαυτήν», πού δρα επειδή ο άνθρωπος «πιστεύει» σ' αυτήν. Αν ήταν έτσι, δεν θα επρόκειτο για πίστη στον Θεό, αλλά για δύναμη πού απευθύνεται «στον Θεό», με σκοπό να τον εξαναγκάσει να κάνει αυτό πού ο άνθρωπος «πιστεύει», ένα είδος «προγραμματισμού» του «Θεού», προσαρμοσμένου στην ανθρώπινη θέληση!

Αν ο άνθρωπος «θεραπεύεται», επειδή πιστεύει ότι η θεραπεία θα γίνει, η δύναμη βρίσκεται στη σκέψη του ανθρώπου. Τότε ο «Θεός» θα ήταν μόνο «βοηθητικό» μέσο για την ενίσχυση της σκέψης, ή, όπως παρατηρήθηκε από ξένο ερευνητή, «ένα ναρκωτικό πού δραστηριοποιεί λίγο πιο πολύ την πίστη μας αν όλα λειτουργούν με το νόμο της επιτυχίας, τότε ο Θεός περιττεύει και η Χάρη Του είναι χωρίς νόημα»!

Ο χριστιανός δέχεται την πίστη όχι σαν αποτέλεσμα δικών του προσπαθειών, αλλά σαν δώρο Θεού, σαν καρπό του Αγίου Πνεύματος. Πιστεύει ακόμη πώς και η αληθινή χαρά και η ειρήνη είναι δώρα του Θεού, όχι αποτελέσματα κάποιων «τεχνικών» πού προσφέρονται με υψηλή αμοιβή στα διάφορα σεμινάρια των κινήσεων της «θετικής σκέψης» (πρβλ. Γαλ. ε' 22). Κάθε πιστός Χριστιανός δεν εμπιστεύεται στον εαυτό του, σε κάποιες «δυνάμεις μέσα του», αλλά αναμένει βοήθεια «από τα έξω». Ή πίστη του αναφέρεται στον Θεό, δεν είναι πίστη στην πίστη. Αυτό το βεβαιώνει η αγία Γραφή: «Έχετε πίστιν Θεού...!» (Μαρκ. ια' 22).

Αύτη η πίστη είναι «ανοικτή» σε διόρθωση από τα έξω, όχι «από τα μέσα», όπως λόγου χάρη κηρύττει ο Jose Silva, πού μιλάει για νοησιαρχική «διόρθωση» και παρακινεί τούς οπαδούς του να διαλογιστούν απλώς τη λέξη: «άκυρον, άκυρον»!! Η δική μας πίστη δεν είναι «διαλογιστική», περιλαμβάνει και την τήρηση των εντολών του Θεού. Μ' αυτόν τον τρόπο αναπτύσσεται η σχέση υπακοής ανάμεσα στον άνθρωπο και στο αντικείμενο της πίστης του, δηλαδή στον πανάγαθο Θεό. Ο χριστιανός παρακινείται να αγωνίζεται για την πίστη, πού παραδόθηκε «άπαξ» στους αγίους (Ιούδα 3) όχι για την πίστη πού ταυτίζεται με τις δικές μας προσωπικές επιθυμίες.

Η «πίστη» των ομάδων της «θετικής σκέψης» είναι είδος αυθυποβολής. Πιστεύεται πώς το αποτέλεσμα δεν εξαρτάται από τη Θεία Βούληση, αλλά από τη βεβαιότητα της «πίστης», από την ένταση με την οποία ασκείται η «θετική σκέψη».

Για τον Χριστιανό τα πάντα βρίσκονται στην κυριότητα του Θεού και Εκείνος μοιράζει τα χαρίσματά Του, σύμφωνα με τη Θεία Του βούληση (Α' Κορ. ιβ' Π. Έβρ. β' 4). Όμως η θετική σκέψη ή «πίστη» υπόσχεται: «Τα πάντα είναι δικά σας σεις οι ίδιοι είσθε οι δημιουργοί, αρκεί να σκεφθείτε δημιουργικά». Έτσι η Κυριότητα του Θεού παραδίδεται στη δύναμη της σκέψης, είτε θετική είναι, είτε αρνητική. Ό απόλυτος «κύριος» είναι πλέον η σκέψη ή η «πίστη» μας και ο «θεός» πρέπει να κάνει αυτό πού περιμένουμε από αυτόν, γιατί όσα πιστέψουμε ή σκεφθούμε, πρέπει να γίνουν πραγματικότητα με αυτόματες διαδικασίες δεν χρειάζεται προσωπική σχέση αγάπης με τον προσωπικό Θεό.

Αυτή η «πίστη» μπορεί να ενισχυθεί από την «προσευχή» ισχυρίζεται ο Murphy. Αλλά και πάλι εδώ χρησιμοποιείται χριστιανικός όρος με άλλο περιεχόμενο. Οι «προσευχές» του Murphy, είναι στην πραγματικότητα «συζήτηση με τον εαυτό μας». Ο Murphy, λέγει: «Χριστιανοί, βουδιστές, μωαμεθανοί και ορθόδοξοι Ιουδαίοι εισακoύoνται με όμοιο τρόπο... Μόνο και μόνο επειδή πνευματικά και ψυχικά διαπερνώνται από την πεποίθηση ότι θα εισακουσθούν οι προσευχές τους... Βασικά το ότι μια προσευχή εισακούεται, δεν είναι τίποτε άλλο, από την πραγματοποίηση μερικών επιθυμιών της καρδιάς». Ο Murphy, κάνει μάλιστα λόγο για «επιστημονική προσευχή» και μ' αυτό τον όρο κατανοεί «την αρμονική σύμπραξη των συνειδητών και υποσυνείδητων πνευματικών δυνάμεων, πού χρησιμοπoιούνται για, την πραγμάτωση ορισμένου σκοπού, με την βοήθεια επιστημονικά ασφαλών μεθόδων» (Murphy, Das Ι ging Orakel, σ. 17.15).

Αν κανείς προσευχηθεί «σωστά», τότε τίθεται σε λειτουργία ένας παγκόσμιος νόμος και φέρνει αποτελέσματα, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς! Αύτη η αντίληψη κυριαρχεί και σε αμερικανικούς κύκλους νεoπεντηκοστιανών «ευαγγελιστών - θεραπευτών», πού ακολουθούν την κίνηση της λεγόμενης «θετικής ομολογίας».

Έτσι ο Charles Capps, ηγετικό στέλεχος αυτής της τάσης, αναφέρει: «Δεν είναι απλά θεωρία, αλλά πραγματικότητα. Εδώ πρόκειται για πνευματικό νόμο. Λειτουργεί κάθε φορά, με την προϋπόθεση πώς θα σκεφθούμε σωστά. Τούς πνευματικούς νόμους τούς θέτει κανείς αμέσως σε κίνηση, μόλις εκφράσει τις λέξεις... τότε όλα όσα πει κανείς, θα συμβούν». Ο πάστορας Υonggi Choe, από την ίδια κίνηση, το διατυπώνει αυτό: «Με το λόγο πού εκφράζουμε, δημιουργούμε μόνοι μας τις συνθήκες» (D. Hunτ - Τ.Α. MCmahon, σ. 7). Εδώ υποστηρίζεται πώς ο ίδιος ο Θεός υπόκειται στους «πνευματικούς νόμους». Όμως αυτό αποτελεί τη βάση κάθε τελετουργικού στο σκηνικό της μαγείας και γενικότερα στον αποκρυφισμό. Δεν είναι η χάρη του Θεού πού ενεργεί, η όποια προϋποθέτει ταπείνωση από μέρους του ανθρώπου, πού καλείται να εκζήτηση το έλεος του Θεού. Ό Θεός μπορεί κατά την αντίληψη αυτή να εξαναγκασθεί από τούς «νόμους».

Αυτό πού μένει για τον άνθρωπο είναι να ανακαλύψει τούς «νόμους» και να εφαρμόσει τις κατάλληλες τεχνικές για να τούς δραστηριοποιήσει. Αυτό είναι ακριβώς εκείνο πού ο αρχαίος Όφις συνεβούλευσε την Εύα!

Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα, πού διηγείται η Gloria Copeland, οπαδός της «θετικής ομολογίας». Πρόκειται για την εκπλήρωση της επιθυμίας της να αποκτήσει ένα σπίτι:

«Παρατήρησα με τον καιρό πώς είχα πλέον την εξουσιοδότηση γι' αυτό το σπίτι και την εξουσιοδότηση για τα χρήματα πού χρειαζόμουν να το αποκτήσω. Τότε είπα: «Στο όνομα του Ιησού παίρνω τώρα την εξουσιοδότηση για τα χρήματα πού χρειάζομαι (ανέφερα ακριβώς το ποσό). Σε διατάσσω να έλθεις σε μένα... στο όνομα του Ιησού. Σεις, πνεύματα διακονίας, πηγαίνετε και φέρτε το μου εδώ. Και αφού μιλάμε για αγγέλους... αν σεις γίνεσθε η φωνή του Θεού στη γη, με το να βάζετε τα λόγια Του στο στόμα, τότε στείλτε τούς αγγέλους σας να δουλέψουν, είναι πολύ εκπαιδευμένοι και ικανοί βοηθοί, γνωρίζουν πολύ καλά πώς να καταπιαστούν με το ζήτημα» (Gloria Copeland, God's Will is prosperiτy, Harison House 1987, σ. 48-49).

Οι άνθρωποι της «θετικής ομολογίας» παραπέμπουν στην αγία Γραφή, παρακινούν τούς πιστούς να προσεύχονται, να ζητούν από τον Θεό και τούς βεβαιώνει πώς αυτό πού ζητούν θα τούς δοθεί, αν έχουν πίστη, θα λάβουν όσα ζητούν στην προσευχή. Δεν παραλείπουν βέβαια να παραπέμπουν στην αγία Γραφή (Ματθ. Ζ' 7 και 22).

Αλλά η προσευχή του χριστιανού δεν απευθύνεται στο υποσυνείδητο του, δεν ταυτίζεται με τη «σκέψη», αναφέρεται στο όνομα και στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, γιατί αυτός είναι ο «δρόμος» (Ιω. ιδ' 6, Ματθ. ιστ' 24. ιη' 20). Ό Χριστός δεν βρίσκεται «μέσα μας», δεν είναι ο «εαυτός μας» σε «Χριστική κατάσταση». Πρέπει να τον καλέσουμε να έλθει (Αποκ. γ' 20). Η χριστιανική προσευχή όλα τα περιμένει από τον Θεό, ο οποίος δεν ταυτίζεται με τη «δύναμη της συνείδησης», αλλά έχει προσωπική υπόσταση.

Ο Θεός είναι ελεύθερος να ακούσει τις προσευχές μας ή και να μη τις εισακούσει. Εμείς τότε πρέπει να λέμε: «Γεννηθήτω το θέλημά σου» (Ματθ. στ. 10). Ό Κύριος μας αγαπά γι' αυτό και δεν ικανοποιεί ανόητες επιθυμίες, πού τυχόν θα του ζητήσουμε, οι οποίες εάν εισακούοντο θα οδηγούσαν στην καταστροφή. Οι χριστιανοί γνωρίζουμε πώς αυτά πού ζητάμε στην προσευχή πρέπει να είναι σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και όχι σύμφωνα με την δική μας επιθυμία. Μόνο τότε μας ακούει ο Θεός και ανταποκρίνεται στα αιτήματα μας (Ίω. ε' 14-15).

Ο χριστιανός ξεκινάει πάντοτε από την αγάπη προς τον Θεό, όχι από τον εαυτό του. Γι αυτό και παρακαλεί τον Θεό να του διδάξει Εκείνος πώς πρέπει να προσευχηθεί και τι πρέπει να ζητήσει στην προσευχή του. Ή προσευχή λοιπόν υπόκειται στη διόρθωση του Θεού. Η αγία Γραφή μας λέγει πώς ο πιστός προσεύχεται οδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα, όχι από τη δική του προσωπική θέληση (Ρωμ. η' 15).

Ακόμη ο χριστιανός πρέπει να διαθέτει αγνή καρδιά, μόνο τότε μπορεί να απευθυνθεί στον Θεό με την προσευχή και να περιμένει το έλεος του Θεού. «Αγαπητοί, εάν η καρδιά μας δεν μας κατακρίνει, τότε έχομε το θάρρος να πλησιάσομε τον Θεό και παίρνομε από αυτόν ό,τι ζητάμε, διότι τηρούμε τας εντολάς του και κάνομε εκείνα πού είναι αρεστά. Και αυτή είναι η εντολή Του: Να πιστεύομε εις το όνομα του Υιού αυτού Ιησού Χριστού και να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, σύμφωνα με την εντολή πού μας έδωκε. Όποιος τηρεί τας εντολάς του μένει εν τω Θεώ και ο Θεός εν αυτώ» (Α' Ίω. γ' 21-24).

Η αγάπη μας στο Χριστό αποτελεί προϋπόθεση της αγάπης του Θεού Πατέρα και προϋπόθεση για να εισακουσθούν οι προσευχές μας, πού γίνονται στο όνομα του Χριστού (Ίω. ιστ' 26-27).

Οι απόστολοι της νέας «συνταγής» κηρύττουν πώς η «θετική σκέψη» οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη πρόοδο και πώς η «άλλη πλευρά» είναι ανύπαρκτη, γιατί η ευημερία έχει την αίτια της στη «θετική σκέψη» και μόνο σ' αυτήν. Όμως αυτό δεν είναι η ελπίδα των χριστιανών. Η αγία Γραφή υπογραμμίζει και την πραγματικότητα του πόνου και της ασθένειας του σταυρού, πού αξιολογείται θετικά και όχι αρνητικά.

Η Βίβλος δεν κηρύττει την αυτό-ύψωση, αλλά την πίστη στο σταυρό του Κυρίου. Το κήρυγμα του σταυρού δεν είναι για τον χριστιανό μωρία, αλλά καύχημα και πηγή σωτηρίας είναι «δύναμις Θεού» (Α' Κορ. α' 18. 22-23. Γαλ στ' 14). Η ειρήνη για τον χριστιανό θεμελιώνεται στο σταυρό του Χριστού, όχι σε κάποιες δικές μας «θετικές σκέψεις» (πρβλ Εφεσ. β' 14-16)' δεν υπάρχει άλλου η σωτηρία (Πράξ. δ' 12. Ίω. ιδ' 6).

Ο πιστός γνωρίζει πώς πρόκειται να έλθουν δύσκολες ήμερες και καιρός «αποστασίας» (Β' Θεσ. β' 1-2) και ότι πρέπει να αγρυπνεί, γιατί όλα θα έλθουν ξαφνικά (Λουκ. κα' 34-35)' δεν φθάνουν κάποιες «θετικές σκέψεις». Ο απόστολος Παύλος είναι εναντίον της αισιοδοξίας. Δεν κηρύττει την ευημερία και την επιτυχία σ' αυτό τον κόσμο, αλλά την κρίση. Η τελευταία εκπλήρωση της προφητείας θα είναι ο Αντίχριστος. Θα έλθουν πολλοί και θα ισχυρίζονται πώς είναι «ο Χριστός». Ο άνθρωπος του Σατανά, ο Αντίχριστος, θα διεκδικήσει τη θέση του Χριστού και θα πλανήσει πολλούς (Ματθ. κδ' 5. 24).

Ο Χριστός δεν μας απαλλάσσει από τη θλίψη, αντίθετα, μας λέγει πώς θα έχουμε θλίψη μέσα στον κόσμο. Όμως δεν πρέπει να χάνουμε το θάρρος μας, γιατί Εκείνος νίκησε τον κόσμο (Ματθ. κδ' 9.21. 2930. Ιω. ιστ' 33). Όποιος αρνείται αυτή την πλευρά της αλήθειας σμικραίνει την αλήθεια του Θεού και είναι ψευδοδιδάσκαλος. Αν βέβαια πηγαίνουν όλα καλά, ο καθένας μπορεί εύκολα να γίνει οπαδός της «θετικής σκέψης». Όμως σε καιρούς κρίσης έρχεται η άλλη όψη της αλήθειας στην επιφάνεια και οδηγεί σε ανασφάλεια και σύγχυση.

Ο Χριστιανός έχει άλλη αντίληψη για την ευτυχία και τη σωτηρία. Την ταυτίζει με την αρμονία και την ειρήνη με τον Θεό και τούς συνανθρώπους. Δεν την εκλαμβάνει εγωκεντρικά, αλλά σε αναφορά με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Γι' αυτό μπορεί να χαρεί μ' εκείνους πού χαίρονται και να κλάψει μ' εκείνους πού κλαίουν (Ρωμ. ιβ' 15. Α' Κορ. ιβ' 26). Μπορεί να ευχαριστήσει τον Θεό επειδή οι περιστάσεις της ζωής του είναι ευχάριστες, αλλά και για τα βάρη πού κλήθηκε να σηκώσει στη ζωή του, και τα δύο σημαίνουν σωτηρία, όχι μόνο το ένα (Α' Θεσ. ε'18. Έφεσ. ε' 20).

Εκείνος πού θέλει να ακολουθήσει τον Χριστό πρέπει πρώτα να απαρνηθεί τον εαυτό του, και αν θέλει να σώσει την ψυχή του, πρέπει να πεθάνει γιατί τι θα ωφεληθεί αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο και ζημιωθεί την ψυχή του; (Ματθ. ιστ' 24-26). Στη νέα κίνηση βλέπουμε ακριβώς το αντίθετο. Αυτό φαίνεται από την έννοια πού δίδεται στον όρο αμαρτία.

Για τον πιστό η αμαρτία ταυτίζεται με την αυτονομία του ανθρώπου. Γι' αυτό ο απόστολος Πέτρος παρακινεί: «Ταπεινώθητε ουν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού ίνα υμάς υψώσει εν καιρώ» (Α' Πέτρ. ε' 6). Ό ίδιος ο Κύριος εταπείνωσε τον εαυτό του, «γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου» και ο απόστολος συμπεραίνει πώς πρέπει να υπάρχει και σε μας το ίδιο φρόνημα, «Ο και εν Xριστώ Ιησού», ο οποίος «εκένωσεν εαυτόν»(Φιλ β' 5-8).

Αντίθετα οι οπαδοί της «θετικής σκέψης» παρακινούνται να έχουν αίσθηση της δικής τους αξίας και να αποκτήσουν τη «γνώση» των δήθεν απεριορίστων δυνατοτήτων τους. Ή μόνη «αμαρτία» πού υπάρχει γι' αυτούς είναι η άγνοια των νόμων πού τούς προσφέρουν αυτές τις «δυνατότητες»: «Αμαρτάνειν σημαίνει... να προσπεράσει κανείς το νόημα της ζωής και να χάσει το δρόμο της υγείας, της ανθρώπινης ευτυχίας και της εσωτερικής ειρήνης», λέγει ο Murphy (Die Geseτze, σ. 45). Αμαρτία δεν είναι η αποστασία του ανθρώπου από την αγάπη του Θεού, αλλά η άγνοια των «νόμων» πού λειτουργούν αυτόματα. Αυτό είναι, λέγουν, εκείνο πού οδηγεί στην ασθένεια και στη δυστυχία.

Το να είναι κανείς ασθενής, πτωχός, θλιμμένος, αυτό είναι αμαρτία. Ο τελικός σκοπός της «ηθικής τάξης» είναι η ηδονή. Η όλη διδαχή αποσκοπεί στην απόκτηση της ηδονής ενώ ηδονή και ευτυχία ταυτίζονται. «Χρήματα δεν είναι κάτι καλό, αλλά κάτι πολύ καλό». «Φτώχεια είναι πνευματική αρρώστια» (Murphy, Daνν Ι ging Οrakel, σ. 123-124). Όποιος είναι φτωχός, δεν έχει σωστή πνευματική στάση. Όποιος σκέπτεται θετικά, ικανοποιεί όλες του

Το να θελήσει κανείς να «σταυρώσει» τον εαυτό του, ακόμη και όταν πρόκειται για τη σωτηρία των άλλων είναι αμαρτία, γιατί χάνει «το σκοπό του», πού είναι η ηδονή και όχι ο πόνος. «Το να χάσεις το σκοπό σου η να μην τον φθάνεις, είναι αμαρτία - τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο. Γι αυτό αν δεν επιδιώκετε υγειά, ευημερία επιτυχία, ψυχική ειρήνη, αγάπη και ευτυχία - γνήσια αυτοπραγμάτωση, είναι αμαρτία» (Murphy, Energie aus dem kοsmοs, Genf 1977, σ.87).

Το να θεωρήσει κανείς τον εαυτό του αμαρτωλό, λογίζεται «αρνητική σκέψη», μόνο τότε γίνεται «αμαρτωλός» και αυτοβυθίζεται στη δυστυχία. Δεν είναι αυτό το «αντίστροφο ευαγγέλιο»; Ό Χριστός δεν κήρυξε ένα τέτοιο «ευαγγέλιο». Αντίθετα ήλθε να αναζητήσει τον αμαρτωλό άνθρωπο, εκείνον πού παραδέχεται την αμαρτωλότητά του, και να τον οδηγήσει στη μετάνοια. Όχι στην αυτοσωτηρία, αλλά στην εν Xριστώ σωτηρία (Λουκ. ε' 32. Α' Τιμ. α' 15). Ή αγία Γραφή δεν διδάσκει πώς οι ενάρετοι θα ευδοκιμούν, αλλά το αντίθετο, «πάντες οι θέλοντας ευσεβώς ζην εν Xριστώ Ιησού διωχθήσονται», ενώ οι πονηροί άνθρωποι και «γόητες», δηλαδή οι απατεώνες, «θα προκόψουν εις το χειρότερο, πλανώντες και πλανώμενοι». Γι' αυτό και ο απόστολος παρακινεί τον Τιμόθεο: «Συ όμως, μένε σ' αυτά πού έμαθες και για τα όποια απέκτησες βεβαιότητα» (Β' Τιμ. γ' 12-14).

Ο χριστιανός δεν αποβλέπει στην αυτοσωτηρία, ή στη λεγόμενη «αυτοπραγμάτωση». Αντίθετα, για την κίνηση της «θετικής σκέψης», η «αυτοπραγμάτωση» είναι ο ανώτατος στόχος πού επιτυγχάνεται με την εναρμόνιση του ανθρώπου στους «νόμους», πού δρουν τυφλά. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 συνήλθε το Α' Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νέας Σκέψης», για να τονισθεί με απόλυτο τρόπο η «αυτό-υπευθυνότητα, η αυτονομία, η αυτοσυναίσθηση και αυτοπραγμάτωση του ανθρωπίνου ατόμου, σε συμφωνία με τη φύση, το Δημιουργό της, δηλαδή τον Θεό και την Βίβλο, όπως και με άλλες άγιες Γραφές» (Der Naτurarτz 8/1983, σ. 20).

Οι πιστοί της «Νέας σκέψης» δεν αποβλέπουν λοιπόν στην εν Xριστώ σωτηρία. Η αναζήτηση τους δεν βρίσκεται σε αρμονία ούτε με την αληθινή φύση του ανθρώπου, πού κατά την Χριστιανική πίστη είναι κοινωνία προσώπων και όχι εγωιστικό ον, κλεισμένο στον εαυτό του επειδή έχει τη συναίσθηση της αυτάρκεως. Δεν βρίσκεται σε αρμονία ούτε με τον Θεό, όπως αποκαλύπτεται στην αγία Γραφή, ούτε και με το σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο (ευαγγέλιο). Είναι «σωτηρία» προερχόμενη από το υποσυνείδητο. Γι αυτό και σχετικό άρθρο του Ιοτhar Gassmann, πού δημοσιεύθηκε γι' αυτό το θέμα στο περιοδικό Facτum έχει τίτλο: «σωτηρία από το υποσυνείδητο» (Facτum 6/1984, σ. 18-28).

Ο Murphy δεν μπορεί να μετανοήσει ή να ζητήσει συγχώρηση από τον Θεό, αλλά μόνο από τον εαυτό του, «αν εμείς συγχωρούμε τούς εαυτούς μας θα συγχωρηθούμε», λέγει και καταλήγει: «αυτοκαταδίκη είναι κόλαση, αυτοδικαίωση είναι η ειρήνη του ουρανού» (Παραπομπή, βλ. στον Ι. Gassmann, Facτum 6/1984,σ.20).

Ο Murphy και όσοι ακολουθούν τις δοξασίες του μένουν ασυγχώρητοι και μακριά από τη σωτηρία, γιατί κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σώσει τον εαυτό του. Και ο Θεός δεν σώζει εκείνους πού δεν επιθυμούν τη δική Του σωτηρία, δεν σώζει όσους υψώνουν το δικό τους θέλημα πάνω από το θέλημα του Θεού. Εκείνους πού συνειδητά περιφρονούν το σχέδιο της αγάπης του Θεού και το αντικαθιστούν με οποιοδήποτε σχέδιο «αυτοσωτηρίας», μέσω της «Γνώσης». Το μόνο πού μπορούν να επιτύχουν με μια «γνώση» ξεκομμένη από τον Θεό, θα είναι η Γνώση της δικής τους γυμνότητας, όχι η επίγνωση της αλήθειας πού ελευθερώνει(Ίω. η' 32).

Αυτή η αλήθεια δεν βρίσκεται στο υποσυνείδητο του ανθρώπου, αλλά είναι ο Ιησούς Χριστός, πού είπε: «ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα, ει μη δι' εμού» (Ίω. ιδ' 6).

ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ-ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ-ΣΩΤΗΡΙΑ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΡ. ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ - ΔΡ. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Πηγή : sapfiros  

Πηγή

Aμέθυστος