Ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν ἐθέσπισε ἐπίσημο ἡμερολόγιο

Ἡμερολογιακὰ στοιχεῖα σχετικὰ
μὲ τὸ ἂν ἐθεσπίσθη
κατὰ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο
τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο

Γράφει ὁ ἱερομόναχος π. Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς

Σημείωμα ἱστολογίου Πατερικὴ Παραδόσις: Ὁ π. Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς μᾶς ἀπέστειλε τὸ κείμενο ποὺ δημοσιεύουμε, μὲ τὸ ὁποῖο ἀποδεικνύεται —μὲ βάση τὰ κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας— ὅτι ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν ἐθέσπισε κανένα Ἡμερολόγιο ὡς ὑποχρεωτικό, ἅγιο καὶ ἀπαραίτητο γιὰ τὴ σωτηρία, ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ περισσότεροι ἀπὸ ὅσους ἀκολουθοῦν τὸ Παλαιό Ἡμερολόγιο.

Ἐκεῖνο ποὺ ἐνδιέφερε κυρίως τὴν Ἐκκλησία, ἦταν τὸ Πασχάλιο (ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα νὰ μὴ συμπίπτει μὲ τὸ Πάσχα τῶν Ἰουδαίων) κι ὄχι ὁ καθορισμὸς ἑνὸς αἰώνιου, ἀλάνθαστου Ἡμερολογίου.

Ἡ ἀπόδειξη στὴν παραπάνω θέση δίδεται ἀπὸ τὴν πράξη τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως αὐτὴ ἐφαρμόστηκε μετὰ τὴν Α’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Πράγματι, ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος (ποὺ ἦταν ἡ ψυχὴ τῆς Α΄ Οἰκ. Συνόδου) χρησιμοποιοῦσε ΟΧΙ τὸ Ἡμερολόγιο ποὺ δῆθεν δέχθηκε ἡ Σύνοδος (δηλαδὴ τὸ ΙΟΥΛΙΑΝΟ), ἀλλὰ ἄλλο Ἡμερολόγιο, τὸ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ. Αὐτὸ χρησιμοποιοῦσε, μὲ βάση αὐτὸ καθόριζε τὴν Ἡμερομηνία ποὺ κάθε χρόνο θὰ ἑορταζόταν τὸ Πάσχα! Καὶ ὄχι μόνο κανεὶς δὲν διαμαρτυρήθηκε, ἀλλὰ ἡ Α’ Οἰκουμενική Σύνοδος ἀνέθεσε στὸν ἑκάστοτε Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας νὰ καθορίζει αὐτὸς κάθε χρόνο τὴν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα.

Ἔτσι, καὶ ὁ ἅγιος Κύριλλος (ποὺ ὡς γνωστὸν πρωτοστατεῖ στὴν Γ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο) στὶς Ἑορταστικὲς Ὁμιλίες του, κάθε χρόνο ἐπὶ τριάντα χρόνια, χρησιμοποιεῖ κι αὐτὸς τὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο. Ἀκόμα καὶ στὰ Πρακτικὰ τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, παρότι ἔγινε στὴν Ἔφεσο, περιλαμβάνονται ἐπιστολὲς καὶ Διατάγματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα συμπεραίνει κανεὶς τὴν χρήση καὶ τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Ἡμερολογίου, ὅπως: «Ἀντίγραφον ἐπιστολῆς γραφείσης παρὰ τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας Κυρίλλου πρὸς Νεστόριον, μηνὶ Μεχὶρ ἰνδικτιῶνος ιγ» καὶ «Τοῦ ἁγιωτάτου Κυρίλλου ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁμιλία λεχθεῖσα ἐν τοῖς τοῦ ἁγίου βαπτιστοῦ Ἰωάννου Φαρμουθὶ κη ἰνδ. α», ἤ: «Διάταγμα προτεθὲν παρὰ τῶν ἐπάρχων... Ἀνεγνώσθη ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τῶν μοναζόντων ἐν τοῖς ἐρημικοῖς Φαρμουθὶ κγ ἰνδικτιῶνος α ἔτους Διοκλητιανοῦ ρξδ».

Ἀκόμη συναντοῦμε τὴ χρήση τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Ἡμερολολίου στὸν ἅγ. Ἐπιφάνιο Κύπρου, τὸ Δαμασκηνὸ Ἰωάννη (πρεσβύτερο) στὸ ἔργο του «Περὶ τῶν ἁγίων Νηστειῶν», στὸ ὁποῖο περιλαμβάνει ἀποσπάσματα ἁγίων ποὺ χρησιμοποιοῦν ἀδιακρίτως διαφορετικὰ Ἡμερολόγια.

Μιὰ τελευταία ἀναφορὰ θὰ κάνουμε στὸν ἅγ. Νικηφόρο (Πατριάρχη Κων/πόλεως ἐπὶ Εἰκονομαχίας), ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ χρησιμοποιήσει ἐπεξηγηματικὰ πῶς λέγεται ὁ μήνας ποὺ μὲ βάση τὸ δικό του Ἡμερολογίο ἀναφέρει, στὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο· γράφει: «Τῷ ιε΄ ἔτει τῆς αὐτοῦ βασιλείας τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας ἄρχεται ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τῷ δὲ ιθ΄ ἔπαθεν ἐν Ἱερουσαλὴμ ὑπὲρ ἡμῶν τὸ σωτήριον πάθος [πρὸ η΄ καλανδῶν Ἀπριλλίων, Φαμενὼθ κθ΄, ὅ ἐστι] Μαρτίῳ κε΄».

Ἀλλὰ καὶ στὴ συνέχεια γιὰ αἰῶνες βρίσκουμε ἐν χρήσει στὴν Ἐκκλησία τὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο (ὅπως καί τό Μακεδονικό), χωρὶς νὰ θεωρεῖ κανεὶς ὅτι ὅσοι χρησιμοποιοῦσαν ἄλλο Ἡμερολόγιο (καὶ μάλιστα οἱ Ἅγιοι Ἀθανάσιος καὶ Κύριλλος), εἶναι παραβάτες Ἱερῶν Κανόνων, ὅπως ἀφελῶς καὶ ἐσφαλμένως διδάσκουν οἱ τοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου.

Βάση καὶ κριτήριο τοῦ ἀγῶνος εἶναι ἡ ὀρθὴ Πίστη καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση κι ὄχι τὸ ἕνα ἢ τὸ ἄλλο Ἡμερολόγιο.

 kosmasflamiatos