ΤΟ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ (28)

Συνέχεια από: Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2022

ΤΟ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ 

Η Ιεραρχικη δομή τού κόσμου σύμφωνα με τόν ψευδο Διονύσιο Αρεοπαγίτη.

Του Rene Roques.

                                                                 Κεφ. Τέταρτο. 
                                                        Η ιεραρχική επιστήμη.

                             

        

Τέταρτο κεφάλαιο: Η Ιεραρχική επιστήμη! (συνέχεια)

         
Αυτοί είναι οι νόμοι τής επιστήμης τής Ιεραρχίας!

         
Ταυτόσημοι με εκείνους τής ενέργειας, εξηγούνται όπως και οι πρώτοι. Μοναδική στο υποκείμενό της, που είναι ο Θεός, η επιστήμη είναι μοναδική και στην πηγή της και στον τρόπο της : η επιστήμη τού Θεού δεν μπορεί να φθάσει στους νόες παρά μόνον από τον ίδιο τον Θεό (Περί Θ. ονομ. : 705 C/D: εξ’αυτού και δι’αυτού… πάσα επιστήμη) και μόνον στις συνθήκες οι οποίες έχουν ορισθεί από Αυτόν. (Δηλαδή οι νόμοι τής Ιεραρχικής μεσολαβήσεως). Μέσω τών ιδίων οδών που χρησιμοποιήσαμε για να δείξουμε την μοναδικότητα τής ιεραρχικής ενέργειας (δραστηριότητος) είναι λοιπόν δυνατόν να ορίσουμε ότι υπάρχει μία μόνον επιστήμη, οποιονδήποτε βαθμό τής Ιεραρχίας και αν υπολογίσουμε. Οι μετοχές, ακόμη, είναι διαφορετικές και η επιστήμη καλύπτει βαθμούς αρκετά διαφορετικούς σύμφωνα με τις διαφορετικές τάξεις. Αλλά κατά βάθος αυτή η επιστήμη παραμένει ίδια καθώς έχει τον Θεό σαν μοναδικό αντικείμενο, από την στιγμή που έχει την πηγή της πρωταρχικώς και ουσιωδώς στο ίδιο το αντικείμενο και καθώς εν τέλει μόνον μέσω τής τέλειας ενοποιήσεως τής ζωής, μέσω τής τελειότητος τής Θείας αγάπης σε μας, στά Ιεραρχικά πλαίσια, μπορούμε να αναχθούμε στον πιο υψηλό βαθμό αυτής τής επιστήμης (Εκκλ. Ιερ. 565 C: προς Θειοτέραν έξιν και αναγωγήν έρωτι Θείω και ενεργείαις Ιεραίς αποτελεσθείς, υπό τής τελεταρχικής ελλάμψεως αναχθήση προς τήν υπέρτατην αυτών (των Θείων μυστηρίων) επιστήμην!). Τελειότης τής συμπεριφοράς, τελειότης τής Θείας αγάπης, τελειότης τής θεώσεως κάτω από την τριπλή της όψη τής κάθαρσης, τού φωτισμού και τής ένωσης, τελειότης τής επιστήμης: αυτές οι εκφράσεις είναι, κατά κάποιο τρόπο, ισάξιες, καθώς εμπλέκουν όλη την οικείωση και απόκτηση τών νόων εκ μέρους τού Θεού, στο μέτρο το ίδιο και σύμφωνα με τους τρόπους (αναλογία, θεσμοθεσία) που ο Θεός όρισε για καθεμιά τους!

          Έτσι λύνεται η έμφυτη ενότης τής αρεοπαγίτικης θεωρίας. Είτε πρόκειται για την τάξη, ή την δραστηριότητα (ενέργεια) ή την Ιεραρχική επιστήμη, τίς υποβαστάζουν και τις κατευθύνουν. Και οι τρείς έχουν σαν σκοπό τους την θέωση τών νόων μέσω τής Θείας αγάπης, και οι τρείς είναι ταυτοχρόνως κάθαρση, φωτισμός και ένωση, και οι τρείς έχουν την διπλή υποχρέωση να ενώσουν τον Θεό στους νόες και τους νόες στον Θεό σύμφωνα με μία διπλή αλλά αξεχώριστη πρόοδο μεταφοράς καταγωγής και αναγωγής. Και οι τρείς, τέλος συνιστούν ένα και μοναδικό δώρο τού Θεού το οποίο ταυτίζεται με την ιεραρχία που συνιστούν!

        
  2. Οι διακριτοί χαρακτήρες τής Ιεραρχικής επιστήμης!

          
Αλλά οι ταυτότητες, παρότι θεμελιώδεις, δεν καταργούν τίς διακρίσεις. Και συμφέρει, αφού υπογραμμίσαμε τις πρώτες να διαφωτίσουμε και τις δεύτερες.

          Η ιεραρχική επιστήμη θεωρεί τήν θέωση από την οπτική γωνία τής γνώσεως η οποία είναι αχώριστος. Δεν πρόκειται για ένα οποιοδήποτε είδος γνώσεως: ούτε η ρητορική, ούτε η γεωμετρία, ούτε η ποίηση, ούτε η αστρονομία, ούτε η “μουσική” τραβούν καθαυτές τήν προσοχή τού Διονυσίου: αυτές δεν αξίζουν στα μάτια του ούτε το όνομα τής επιστήμης. Η αληθινή επιστήμη μπορεί να έχει σαν αντικείμενο μόνο τον Θεό και τα Θεία πράγματα. Και γι’αυτό αυτός ο όρος συνοδεύεται συχνά από ένα επίθετο Ιερής σημασίας (Θεολογικός, Θεοπαράδοτος, θεαρχικός, ένθεος, Θείος, Ιερός, μυστικός, λειτουργικός, τέλειος, τελειωτικός, πανσοφος) ή ενός ισάξιου ορισμού: (ούρ. Ιερ: 208 C την υπέρτατην ώς εν αγγέλοις τών θεουργιών επιστήμην! Εκκλ. Ιερ: 480 C των θείων επιστήμην και νόησιν. Εκκλ. Ιερ. : τελειωτικής τών θεουργιών γνώσεως και επιστήμης!)

          Έτσι καθορισμένη η ιεραρχική επιστήμη διατηρεί τους χαρακτήρες της διακριτούς. Ο κεκαθαρμένος νούς αποκτά σταδιακά συνείδηση τών Θείων πραγμάτων τα οποία ενεργούν σ’αυτή και μυείται βαθμιαίως στα μυστήρια τού Υπερβατικού. Εδώ η επιστήμη διατηρεί έναν χαρακτήρα περισσότερο θεωρητικό και η ενέργεια έναν χαρακτήρα “ενεργητικό”. Αμφότερες σε μία τέλεια αλληλεγγύη, στρέφονται προς την ίδια θέωση τού νου. Αλλά όταν η ενέργεια πραγματοποιεί την εργασία την ίδια τής θεώσεως, η επιστήμη δείχνει την γνώση και την συνείδηση που προηγούνται, συνοδεύουν και ακολουθούν αυτή την θέωση.

          Ειδομένη κάτω από αυτή την τυπική πλευρά, η επιστήμη διακρίνεται ακόμη από την ιεραρχική τάξη. Αυτό προσδιορίζει τήν εσωτερική διάθεση τών νόων, τον βαθμό τους και τις αμοιβαίες τους σχέσεις στην Ιεραρχική αλυσσίδα που τις ενώνει όλες στον Θεό, ενώ η επιστήμη συνιστά μία ιδιαίτερη ενέργεια τού κεκαθαρμένου νου. Αυτή είναι ουσιωδώς γνώση και συνείδηση των Θείων πραγμάτων που αποκαλύφθηκαν ή χορηγήθηκαν.

          Είναι προφανές εδώ αυτό που πλησιάζει τον όρο τού Διονύσιου στον πλατωνικό όρο τής επιστήμης. Για τον Πλάτωνα δεν υπάρχει επιστήμη παρά μόνον τών Θείων πραγμάτων. Να λοιπόν αυτά τα πράγματα στην σειρά και την τάξη τής αύξουσας αξιοπρέπειάς τους: Ο κόσμος πέραν τής σελήνης ο οποίος αντιπροσωπεύει τήν ορατή έκφραση ενός τέλειου συνδυασμού αριθμών, ο κόσμος τών ιδεών και τέλος στην κορυφήν η ιδέα τού αγαθού. Σε έναν τέτοιο κόσμο είναι δυνατόν να υπάρξει μία επιστήμη, δηλαδή μία επιστήμη τού αναγκαίου διότι το όλον στηρίζεται από νοητές σχέσεις οι οποίες υπήρξαν πάντοτε αληθινές και πάντοτε θα είναι. Στον υποσελήνιο κόσμο, αντιθέτως και ιδιαιτέρως στην γή η οποία αντιπροσωπεύει το ακραίο σημείο τής κενότητος και τής αταξίας, μπορούμε να περιμένουμε μόνον πρόχειρες προσεγγίσεις, γνώμες (δόξαι) ή φαντασίες ακόμη λιγότερο θεμελιωμένες. Έτσι ενώ το βασίλειο τής τάξης αντιστοιχεί σ’εκείνο τής επιστήμης, στο βασίλειο τής αταξίας, αντιστοιχεί εκείνο τής γνώμης (δόξα) από το οποίο δεν μπορούμε  νά περιμένουμε παρά πρόχειρες και χωρίς καθολικότητα διατυπώσεις!

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.