Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

WOLFHART PANNENBERG (4)

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ

(συνέχεια από το 3ο μέρος)

Μόνον μέσω της σχέσεώς του με τον αιώνιο Θεο, ο άνθρωπος, παρότι ακόμη σε πορεία προς τον εαυτό του, είναι παρόλα αυτά στο παρόν, αυτός ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Μόνον με αυτόν τον τρόπο ειναι πρόσωπο. Η προσωπικότης σχετίζετε στενά με το παρόν αυτού που είμαι αληθινά, το οποίο καθορίζει τον άνθρωπο στην ύπαρξη, και προς το οποίο ο άνθρωπος βρίσκεται σε πορεία μέσα στο ίδιο το εγώ του,σαν το μυστικό ενός τέτοιου εγώ. Η ανθρώπινη προσωπικότης είναι το μυστικό του προορισμού, συμφυτου με κάθε ανθρώπινο άτομο, στην απόκτηση μιας αυθεντικής ανθρωπότητος. Στο μυστικό της προσωπικότητος του κάθε μοναδικός άνθρωπος αποτραβιέται απο την διαθεσιμότητα πρός τους άλλους ανθρώπους, ακριβώς επειδή θεμελιώνεται στην σχέση του με τον Θεό. Στην Γένεση εκφράζεται ήδη η απαγόρευση της διαθέσεως σε όλα όσα διαθέτει η ανθρώπινη ζωή, με την δικαιολογία ότι εδημιουργηθη κατεικόνα του Θεού, επομένως σε σχέση μαζί Του.(Γέν. 9,6)

Ο χαρακτήρας που διαφοροποιεί το προσωπικό είναι του ανθρώπου απο τα Τριαδικά πρόσωπα όπως έχουμε ήδη πεί, μέσω της χρονικότητος της ανθρωπίνο προσωπικότητος, φανερώνεται στον χωρισμό του εγώ απο τον εαυτό. Για τον ώριμο άνθρωπο μπορούμε να πούμε στα σίγουρα : είναι πάντοτε ένα εγώ σε κάθε στιγμή της υπάρξεώς του. Όσο ζούμε όμως, αυξανόμαστε, και το είναι του εαυτού μάς παρουσιάζεται μόνον με τον τρόπο της προκαταβολής. Στα Τριαδικά πρόσωπα δέν υπάρχει ένας τέτοιος διαχωρισμός του εγώ απο τον εαυτό. Αυτά είναι απο την αιωνιότητα αυτά που είναι, παρότι μεσιτευμένα απο την μεταξύ τους σχέση. Στον άνθρωπο η αναφορά στα άλλα πρόσωπα, συνδέεται με την ανοιχτή αναζήτηση του εαυτού του, της μοίρας του σαν ανθρώπου. Σε αυτήν την αναζήτηση του εαυτού ο άνθρωπος, πέρα απο τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους, αναφέρεται στον Θεό, απο τον οποίο προσπαθεί να αποκτήσει τον εαυτό (ΤΑΥΤΟΝ) και απο τον οποίο, παρότι βρίσκεται σε πορεία, λαμβάνει αυτό τον εαυτό με τον τρόπο της προκαταβολής. Ο άνθρωπος όμως έχει ταυτοχρόνως να ασχοληθεί, με έναν διαφορετικό όμως τρόπο, και με την χρονικότητα της υπάρξεως.

Το εγώ, σαν η παρούσα ολότης της υπάρξεως του ανθρώπου, δέν είναι μορφοποιημένο απο την αρχή. Στην αρχή της ατομικής ζωής έχουμε την προσκόλληση του μωρού στον ζωτικό κύκλο τού περιγύρου του, τον συγκεκριμένο για τον παρατηρητή, ιδιαιτέρως δε από την μητέρα, παρότι η συνείδηση του μωρού καθορίζεται μόνο από τη στιγμή που θα μάθει να διακρίνει τη μητέρα του από τα υπόλοιπα στοιχεία που το περιτριγυρίζουν. Μόνον με τη την προοδευτική ικανότητα να ξεχωρίζει στο εσωτερικό ενός ορίζοντος, σταθερού και σε πλήρη αύξηση ταυτοχρόνως, το μωρό ξεχωρίζει και το σώμα του. Και με την απόκτηση της γλώσσας, μαθαίνει να ξεχωρίζει και το όνομα αυτού του σώματος από τα ονόματα των άλλων πραγμάτων. Σε κάποιο σημείο προστίθεται η ικανότητα της χρήσεως της λέξεως «Εγώ», στενά συνδεδεμένης στην γνώση του ιδίου ονόματος και του ιδίου σώματος, το οποίο ταυτοχρόνως εκφράζει και την παρουσία του ομιλούντος. Από μόνη της η λέξη «Εγώ» καθορίζεται από τις διαφορετικές στιγμές της υπάρξεως. Το Εγώ , καθ’ εαυτό, δεν διαθέτει ήδη την σταθερότητα και συνέχεια του «σταθερού Εγώ και διαρκούς» τα οποία ανήκουν στο Καντιανό εγώ, σαν συνθήκη της ενότητος της εμπειρίας μας του κόσμου. Σε μια τέτοια ενότητα της εμπειρίας του κόσμου φτάνουμε μόνον στην επόμενη φάση της αναπτύξεως. Το Εγώ αποκτά για πρώτη φορά περιεχόμενο και συνέχεια σε σχέση με το όνομά του και το σώμα του, το οποίο ονομάτίζει το συγκεκριμένο όνομα.

Όνομα και σώμα χαρακτηρίζουν την πρώτη μορφή του Εαυτού με την οποία η συνείδηση του ΕΓΩ αποκτά συνέχεια και διάρκεια. Στο όνομα συνδέονται επίσης και οι προσδοκίες εκείνης της κοινωνίας που κατά ένα μέρος θα οικειοποιηθεί το άτομο. Έτσι ξεκινά η διαδικασία μορφοποιήσεως της ταυτότητος στο οποίο διαγράφεται προοδευτικά το πρόγραμμα του ιδίου Εαυτού. Επεκτείνεται σε ολόκληρο το ζωτικό ορίζοντα και γι’ αυτό πρέπει να διατηρηθεί ακόμη και σε περιπτώσεις υπαρξιακών αλλαγών. Ξεκινώντας ακριβώς από το όνομα, η αιωνίως επαναλαμβανόμενη με ακρίβεια ίδια καθ’ όλα στιγμή του Εγώ, αποκτά συνέπεια και σταθερότητα.

Αμέθυστος

Δεν υπάρχουν σχόλια: