ΜΗΤΡΙΑΡΧΙΑ---ΜΙΑ ΠΙΘΑΝΗ ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟΤΗΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Τετάρτη, 28 Ιουλίου 2010

Marie Louise von Franz --- Puer aeternus

Απόσπασμα      

Στην πρακτική ζωή του Puer aeternus, δηλαδή του άνδρα που δεν έχει ακόμα ξεχωρίσει από το αρχέτυπο του αιώνιου εφήβου, παρατηρούμε επίσης την τάση να είναι εύπιστος, αφελής και ιδεαλιστής. Γι' αυτό προσελκύει αυτόματα ανθρώπους που τον απογοητεύουν και εξαπατούν. Παρατήρησα συχνά κατά την διάρκεια της ανάλυσης τέτοιων ανδρών, πως προσελκύονται μοιραίως από αμφιβόλου ποιότητος γυναίκες, ή διαλέγουν φίλους, για τους οποίους δεν έχεις καλή αίσθηση. Είναι σαν να προσκαλούσε η άπειρη (χωρίς πείρα) αφέλεια τους και ο λανθασμένος τους ιδεαλισμός αυτομάτως το αντίθετο. Δεν έχει όμως νόημα να τους προειδοποιήσει κανείς για τέτοιες σχέσεις. Γιατί αυτός που συμβουλεύει θα γίνει ύποπτος για ζήλια και δε θα εισακουσθεί. Τέτοια αφέλεια και παιδική αθωότητα μπορεί να θεραπευθεί από τις ψευδαισθήσεις της μόνο με τις απογοητεύσεις και κακές εμπειρίες. Οι προειδοποιήσεις είναι άσκοπες. Τέτοιοι άνδρες πρέπει να μάθουν από την εμπειρία, αλλιώς δε θα βγουν ποτέ από την “αθωότητά” τους. Είναι σαν βλέπουν οι λύκοι-απατεώνες και άλλοι καταστροφικοί άνθρωποι-σε τέτοια πρόβατα την νόμιμη λεία τους. Αυτό μας οδηγεί βέβαια ακόμα πιο βαθιά στο όλο πρόβλημα της θρησκευτικής μας παράδοσης.

Όπως είναι γνωστό ο Χριστός είναι ο καλός ποιμήν, και εμείς τα πρόβατα του. Αυτή είναι μια ιδιαίτερα σημαντική εικόνα μέσα στην θρησκεία μας, η οποία είχε αρνητική επίδραση, γιατί εμείς ως πρόβατα του Χριστού διδαχθήκαμε από την Εκκλησία, πως δεν μας επιτρέπεται να σκεφτόμαστε ή να έχουμε δική μας γνώμη, αλλά απλά να πιστεύουμε. Αν πχ δεν μπορούμε να πιστεύουμε στην ανάσταση της σάρκας -ένα υψηλό μυστήριο που δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει- τότε πρέπει απλά να πιστέψουμε. Όλη μας η θρησκευτική παράδοση δρούσε προς αυτή την κατεύθυνση, με το αποτέλεσμα, μόλις εμφανιστεί ένα άλλο σύστημα, ας πούμε φασισμός ή κομμουνισμός, όντας τόσο συνηθισμένοι να κλείνουμε τα μάτια και να μην σκεφτόμαστε, να πιστεύουμε τον φύρερ ή το Κρεμλίνο. Είμαστε πράγματι προπονημένοι να είμαστε πρόβατα! Όσο η ηγετική προσωπικότης έχει ένα αίσθημα ευθύνης ή το ιδανικό είναι καλό, είναι όλα εντάξει. Η εκδίκηση αυτής της θρησκευτικής ανατροφής δείχνεται στον πολιτισμό μας πολύ αρνητικά, γιατί ο άνθρωπος του δυτικού χριστιανικού πολιτισμού είναι πολύ πιο επιρρεπής στις μαζικές επιδημίες από τον ανατολικό άνθρωπο. Τείνει να πιστεύει συνθήματα, γιατί πάντα του έλεγαν πως υπάρχουν πολλά που δεν μπορεί να καταλάβει, αλλά απλά πρέπει να τα πιστεύει, και τότε θα σωθεί. Έχουμε ανατραφεί στην ψυχολογία του προβάτου, και αυτή είναι μια τρομερή σκιώδης πλευρά της χριστιανικής ανατροφής, την οποία τώρα πληρώνουμε.

Το έργο του Saint-Exupery δείχνει πως ήταν κατειλημμένος από αυτή την ιδέα. Στο έργο του Citadelle16: "το να κτιστεί η ειρήνη σημαίνει να κτιστεί ένας στάβλος αρκετά μεγάλος ώστε να χωρέσει όλο το κοπάδι, και όλο το κοπάδι να μπορεί να κοιμηθεί εκεί μέσα. (Τι ιδανικό! Να βάλει την ανθρωπότητα να κοιμηθεί!) Το να κτιστεί η ειρήνη σημαίνει να δανειστούμε από τον Θεό τον ποιμενικό χιτώνα, ώστε όλοι οι άνθρωποι να μπορούν μπουν κάτω από αυτόν, τον θεϊκό χιτώνα.” Βλέπουμε πως ταυτίζεται με τον Θεό. Αυτός είναι η θεότητα, που δέχεται την ανθρωπότητα κάτω από τον χιτώνα της-η θρησκευτική μεγαλομανία του Puer aeternus.

Και τώρα έρχεται ένα άλλο σύμπλεγμα: “Αυτός είναι σαν μια μάνα που αγαπά τους γιους της, και ο ένας γιος είναι φοβιτσιάρης και ευαίσθητος, ένας άλλος καίγεται για ζωή, και άλλος είναι ίσως καμπούρης, ένας άλλος κακομαθημένος, αλλά όλοι με την διαφορετικότητά τους κινούν την καρδιά τής μητέρας, και όλοι με την διαφορετικότητα τής αγάπης της υπηρετούν την φήμη της.”

Εδώ βλέπουμε πως η θρησκευτική εικόνα του θεϊκού ποιμένα και των προβάτων αναμειγνύεται με επικίνδυνο τρόπο με την συναισθηματικότητα του μητρικού συμπλέγματος. Ξαφνικά ποιμένας είναι η μητέρα, και τα παιδιά τα πρόβατα. Και τότε έρχεται ο λύκος, τρώει τον ποιμένα και παίρνει τον χιτώνα, και τότε δέστε τι παθαίνουν τα πρόβατα! Αυτή είναι απλά η ευκαιρία για τον λύκο! Στην θρησκευτική ή την κοινωνική κατάσταση, λύκοι μπορεί να είναι οι μεγάλοι δικτάτορες και ηγέτες, που έχουμε σήμερα, ή οποιοδήποτε πρόσωπο που στην δημόσια ζωή ψεύδεται και εξαπατά. Στην ιδιωτική ζωή είναι ο άνιμους της μάνας -που- καταβροχθίζει, ο οποίος αναλαμβάνει τα ηνία του προβάτου-γιου. Και υπάρχουν ευγενείς, αφοσιωμένοι γιοι, που πιστεύουν πως την μητέρα τους, την γριά κυρία, πρέπει να τιμούν, και πως πρέπει να είναι και καβαλιέρ της. Δεν βλέπουν πως ο άνιμους της μάνας τους έχει καταβροχθίσει και πως τρέφεται από την αθωότητά τους. Ο καταβροχθίζων άνιμους της μάνας τρέφεται μερικές φορές από την αθωότητα και τα καλύτερα και πιο αφοσιωμένα συναισθήματα του γιου. Και εδώ ο βοσκός έφαγε το πρόβατο.

Aμέθυστος