Μυσταγωγία (στην δημοτική)
Εισαγωγὴ - Σχόλια: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε,
Μετάφραση: Ἰγνάτιος Σακαλὴς.
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997.
Κ'. Τίνος σύμβολο εἶναι ἡ ἁγία Προσευχὴ τοῦ «Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς»
Ἡ πανάγια καὶ σεβαστὴ ἐπίκληση τοῦ μεγάλου καὶ μακάριου Θεοῦ καὶ Πατέρα ἀποτελεῖ σύμβολο τῆς υἱοθεσίας, ποὺ εἶναι ἐνυπόστατη καὶ ζῆ καὶ ποὺ θὰ μᾶς παραχωρηθῆ, δωρεὰ καί χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σύμφωνα μ'αὐτὴ θὰ ὑπερνικηθῆ καὶ θὰ κρυφτῆ κάθε ἀνθρώπινη ἰδιότητα μὲ τὸν ἐρχομὸ τῆς χάρης καὶ ὅλοι οἱ Ἅγιοι θὰ μεταβληθοῦν καὶ θὰ γίνουν γιοὶ τοῦ Θεοῦ, ὅσοι ἀπὸ δῶ κιόλας ἐστόλισαν μὲ τὶς ἀρετὲς τὸν ἑαυτὸ τους λαμπρὰ καὶ τιμημένα μὲ τὴ θεϊκὴ ὀμορφιὰ τῆς καλωσύνης.(63)
ΚΑ'. Τί σημαίνει τὸ τέλος τῶν ὕμνων τῆς μυστικῆς λατρείας «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος» καὶ τὰ λοιπὰ
Καὶ ἡ ὁμολογία ποὺ γίνεται ἀπὸ ὅλο τὸ λαὸ στὸ τέλος τῆς μυστικῆς λατρείας, μὲ τὸ «Εἷς Ἅγιος» καὶ τὰ λοιπά, φανερώνει τὴν κρυφὴ συγκέντρωση κι ἕνωση πάνω ἀπὸ κάθε λογισμὸ καὶ κάθε νόημα, ὅσων μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ σοφὸ ἔχουν τελεσθῆ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, πρὸς τὸ ἕνα τῆς θείας ἁπλότητας, στὴν ἄφθαρτη αἰωνιότητα τῶν νοητῶν. Ἐκεῖ, τῆς ἄφαντης καὶ πανανείπωτης δόξας τὸ φῶς ἀντικρύζοντας, δέχονται κι αὐτοὶ μαζὶ μὲ τὶς οὐράνιες δυνάμεις τὴ μακάρια καθαρότητα.(64) Κι ἒπειτα, τελικὸς σκοπὸς ὅλων γίνεται ἡ μετάδοση τοῦ μυστηρίου, ποὺ μετασχηματίζει κατὰ τὸν ἑαυτό του καὶ δείχνει ὅσους κοινωνοῦν ἄξια, ὅμοιους κατὰ χάρη καὶ μετοχὴ μ' ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἀπὸ μόνος του ἀγαθός, χωρὶς νὰ ὑστεροῦν σὲ τίποτ' ἀπ’ αὐτόν, ὅσο μποροῦν νὰ φτάσουν καὶ νὰ δεχθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ὥστε νὰ μποροῦνε κι αὐτοὶ νὰ εἶναι καὶ νὰ καλοῦνται ὄχι ἀπὸ τὴ φύση τους ἀλλὰ κατὰ χάρη Θεοί, ἐξαιτίας τοῦ ὁλάκερου Θεοῦ, ποὺ ὁλάκερους τοὺς ἐγέμισε καὶ κανένα σημεῖο τους δὲν ἄφησε ἄδειο ἀπὸ τὴν παρουσία του.(65)
ΚΒ'. Πῶς καὶ μὲ ποιὸ τρόπο καὶ ἡ ψυχὴ καθ’ ἑαυτὴ θεωρεῖται μὲ ὅσα εἰπώθηκαν ὅτι θεοποιεῖ καὶ τελειοποιεῖ τὸν καθένα χωριστὰ
Ἐλᾶτε, λοιπόν, περνῶντας ἀπὸ τὰ ἴδια πράγματα προχωρητικὰ καὶ μὲ τάξη, ἂς στοχαστοῦμε τὰ ἴδια καὶ σχετικὰ μὲ τὴν ψυχὴ ποὺ ἐπιδιώκει τὴ γνώση. Κι ἀκολουθῶντας τὸ λόγο, ἂς ἀνεβοῦμε λίγο μαζί του, ὅσο μποροῦμε, μ' εὐλάβεια σὲ ψηλότερη σκοπιά, γιὰ νὰ ἐξετάσωμε καὶ ν' ἀντιληφθοῦμε πῶς οἱ θεῖοι κανόνες τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας ὁδηγοῦν τὴν ψυχὴ στὴν τελειότητά της μὲ τὴ γνήσια κι εὐεργετικὴ γνώση. Ἂς μὴν ἐμποδίζωμε, ἂν νομίζετε, τὸ νοῦ μας ποὺ ποθεῖ καὶ θέλει.(66)
Ὑποσημειώσεις
63. Μιλῶντας γιὰ τὴ δική μας ἐσχατολογικὴ κατάσταση τῆς υἱοθεσίας, ποὺ προεικονίζεται μὲ τὴν ὀνομασία τοῦ Θεοῦ ὡς πατέρα, ὁ ἅγιος Μάξιμος τὴ χαρακτηρίζει σὰν ἐνυπόστατη καὶ ριζωμένη μέσα στὴν ἀληθινὴ ὕπαρξη, ἀλλὰ ὡστόσο τὴν ἀποκαλεῖ υἱοθεσία κατὰ χάρη ἢ κατὰ τὴ δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δηλαδὴ χρησιμοποιεῖ ἀπὸ ἕνα μέρος ὅρους ὅμοιους μ' ἐκείνους, ποὺ ὑποδεικνύουν τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὑπάρχει ἀνθρώπινη φύση μέσα στὴν ὑπόσταση τοῦ θείου Λόγου, ἀπὸ ἄλλο μέρος ὅρους ποὺ ὑποδηλώνουν τὴν ἕνωσή μας κατὰ χάρη καὶ ὄχι καθ' ὑπόσταση μὲ τὸ Θεό. Πιθανῶς, θέλει νὰ πῆ ὅτι στὴ μέλλουσα ζωὴ ἡ υἱοθεσία μας ἀπὸ τὸ Θεὸ κατὰ χάρη δὲ θὰ εἶναι ἐμπιστευμένη στὶς ἰδιοτροπίες τῆς μεταβλητῆς θέλησής μας, ἀλλὰ θὰ εἶναι διαρκής, ἐπειδὴ θὰ εἶναι ὁριστικὰ ριζωμένη μέσα στὸ Θεό. Ἤ ἴσως θέλει νὰ πῆ ὅτι ἡ σχέση μας δὲ θὰ εἶναι μία ἰδιότητα τῆς φύσης μας, ἀλλὰ θ' αὐξάνη μέσα μας ἀπὸ τὸ φύτεμά μας στὸ Χριστό, τὸν Υἱό, τὸ μοναδικὸ τέκνο τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ δύναμη τῆς υἱοθεσίας αὐτῆς, ὅλες οἱ χαρακτηριστικὲς ἰδιότητες τῆς ἀνθρώπινης φύσης θὰ ξεχειλίσουν ἀπὸ τὴ χάρη, οἱ ἄνθρωποι δὲ θὰ ἐμφανίζονται καὶ δὲ θὰ γίνωνται πιὰ γνωστοὶ σὰν γιοὶ ἀνθρώπων, ἀλλὰ σὰν υἱοὶ τοῦ Θεοῦ ποὺ θὰ ἔχουν ὅλες τὶς ἰδιότητες τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ στὴν κατάσταση αὺτὴ θὰ φτάσουν μόνο ὅσοι ἄρχισαν ἀπὸ δῶ νὰ φανερώνουν μὲ τὶς ἀρετὲς τους τὴ λαμπρότητα τῆς θείας ὡραιότητας καὶ καλωσύνης. Ἡ καλωσύνη εἶναι ὡραία, σύμφωνα μὲ τοὺς ἁγίους Πατέρες. Ἡ καλοσύνη εἶναι ἡ θεία ὀμορφιά, γιατί εἶναι ἡ πνευματικὴ ὀμορφιά. Ἡ ὡραιότητα ἀκτινοβολεῖ πνευματικά, ὄχι μόνο σὰν θεωρητικὴ διάνοια ἀλλὰ καὶ σὰν δύναμη ἀκτινοβολίας κι ἁρμονικῆς κι εὐτυχισμένης ὀργάνωσης τῆς πραγματικότητας. Ἡ διαρκὴς καλωσύνη φανερώνεται μέσα στὶς ἀρετές, καὶ οἱ ἀρετὲς εἶναι ἡ ἀνθρώπινη εἰκόνα τῆς καλωσύνης ἢ τῆς θεϊκῆς ὀμορφιᾶς (Πρὸς Θαλάσσιον 22, P.G. 91, 321 Β).
64. Ἡ μελλοντικὴ συνάθροιση καὶ ἕνωση μέσα στὸ κρυμμένο βάθος τῆς θείας ἁπλότητας, πέρα ἀπὸ τὸ λόγο καὶ τὸ νοῦ, ὑποδηλώνεται ἀπὸ τὸν ὕμνο «Εἷς Ἅγιος», ποὺ ψάλλεται ἀπὸ ὅλο τὸ λαό. Γιατί οἱ πιστοί, ἀτενίζοντας μέσα στὸ μελλοντικὸ αἰῶνα, μαζὶ μὲ τὶς οὐράνιες δυνάμεις, τὸ φῶς καὶ τὴν ἀόρατη κι ἀνείπωτη δόξα, θ' ἀντικαθρεφτίζουν κι αὐτοὶ ἐπίσης τὴν καθαρότητα τοῦ φωτὸς αὐτοῦ, ποὺ ἀκτινοβολεῖ μέσα ἀπὸ ὅλους, καθὼς ἡ ἴδια ἡ ἁγιότητα. Γιατὶ θὰ προέρχεται στὸ βάθος ἀπὸ τὸν ἴδιο Ἅγιο, ἀπὸ τὴν ἴδια ἀνεξάντλητη πηγὴ τῆς Ἁγιότητας. Ἂν στὸ προηγούμενο κεφάλαιο εἶχε ταυτισθῆ ἡ καλωσύνη μὲ τὴν ὡραιότητα, τώρα ταυτίζεται μὲ τὸ φῶς. Ὅ,τι εἶναι καθαρὸ σκορπίζει φῶς, ἀκτινοβολεῖ τὸ φῶς εἶναι ἡ μορφὴ μὲ τὴν ὁποία ἐμφανίζεται ἡ καθαρότητα.
65. Ἔπειτα ἀπὸ τὸν ὕμνο «Εἷς Ἅγιος» ἀκολουθεῖ ἡ κοινωνία τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Τὰ Μυστήρια κάνουν ὅσους κοινωνοῦν ἄξιους, ὅμοιους μ' Αὐτὰ (μὲ τὸ ἄχραντο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ) καὶ κατὰ χάρη καὶ μετοχὴ ὅμοιους μὲ τὸ Ἀγαθό, ποὺ ἐκδηλώνεται μὲ τὰ Μυστήρια καὶ ποὺ εἶναι ἡ αἰτία ὅλων. Κοινωνῶντας τὸ Σῶμα Του φτάνουν στὴν ὅσο γίνεται μεγαλύτερη ὁμοιότητα μὲ τὸ Θεὸ καὶ μποροῦν κι αὐτοὶ ἐπίσης νὰ ὀνομασθοῦν θεοί, κατὰ θέληση Θεοῦ καὶ χάρη. Τοῦτο γιατί ὁ Θεὸς ὅλος τοὺς γεμίζει ὁλικά, ἔτσι ποὺ δὲ μένει πιὰ μέσα τους κανένα κενὸ ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ἀπ' αὐτὸ βεβαιώνεται ἡ ὁμολογία «Εἷς Ἅγιος». Ὅλοι γίνονται «Εἷς μετὰ τοῦ Χριστοῦ» ἢ «Εἷς Ἅγιος», χωρὶς νὰ παύη ὁ καθένας νὰ ζῆ προσωπικὰ αὐτὴ τὴν ἑνότητα, ἔτσι, ὅπως μέσα στὸ λόγο ποὺ ἐκφωνεῖται ἀπὸ ὅλους εἶναι παρὼν ὁ λόγος καθενὸς. Ἀλλά πάλι ὁ λόγος ὅλων μαζὶ εἶναι διάφορος ἀπὸ τὸ λόγο, ποὺ ἐκφωνεῖται ἀπὸ τὸν καθένα. Ὁ Χριστὸς εἶναι ὅλος μέσα σὲ καθένα καὶ εἶναι ὅλος μέσα στὴν ὁλότητα ὅλων, ἂν ἀνοίγονται μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη ὁλικὰ σὲ ὅλο τὸ Χριστό. Δέχονται ὅμως καὶ ἀγαποῦν ἕνα μέρος μόνο ἀπὸ Κεῖνον, ἂν ἀνοίγωνται σ' αὐτὸ μόνο τὸ μέρος Του καὶ μ' ἕνα μόνο μέρος τοῦ ἑαυτοῦ τους. Γι' αὐτὸ τὸ λόγο, ὅλοι, ὅσοι θέλουν νὰ κοινωνήσουν ὅλο τὸ Χριστό, ὀφείλουν ἀκέραιοι νὰ ὁμολογήσουν τὸ Χριστὸ ἀκέραιο.
Εισαγωγὴ - Σχόλια: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε,
Μετάφραση: Ἰγνάτιος Σακαλὴς.
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997.
Συνέχεια από: Τρίτη, 22 Νοεμβρίου 2016
Κ'. Τίνος σύμβολο εἶναι ἡ ἁγία Προσευχὴ τοῦ «Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς»
Ἡ πανάγια καὶ σεβαστὴ ἐπίκληση τοῦ μεγάλου καὶ μακάριου Θεοῦ καὶ Πατέρα ἀποτελεῖ σύμβολο τῆς υἱοθεσίας, ποὺ εἶναι ἐνυπόστατη καὶ ζῆ καὶ ποὺ θὰ μᾶς παραχωρηθῆ, δωρεὰ καί χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σύμφωνα μ'αὐτὴ θὰ ὑπερνικηθῆ καὶ θὰ κρυφτῆ κάθε ἀνθρώπινη ἰδιότητα μὲ τὸν ἐρχομὸ τῆς χάρης καὶ ὅλοι οἱ Ἅγιοι θὰ μεταβληθοῦν καὶ θὰ γίνουν γιοὶ τοῦ Θεοῦ, ὅσοι ἀπὸ δῶ κιόλας ἐστόλισαν μὲ τὶς ἀρετὲς τὸν ἑαυτὸ τους λαμπρὰ καὶ τιμημένα μὲ τὴ θεϊκὴ ὀμορφιὰ τῆς καλωσύνης.(63)
ΚΑ'. Τί σημαίνει τὸ τέλος τῶν ὕμνων τῆς μυστικῆς λατρείας «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος» καὶ τὰ λοιπὰ
Καὶ ἡ ὁμολογία ποὺ γίνεται ἀπὸ ὅλο τὸ λαὸ στὸ τέλος τῆς μυστικῆς λατρείας, μὲ τὸ «Εἷς Ἅγιος» καὶ τὰ λοιπά, φανερώνει τὴν κρυφὴ συγκέντρωση κι ἕνωση πάνω ἀπὸ κάθε λογισμὸ καὶ κάθε νόημα, ὅσων μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ σοφὸ ἔχουν τελεσθῆ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, πρὸς τὸ ἕνα τῆς θείας ἁπλότητας, στὴν ἄφθαρτη αἰωνιότητα τῶν νοητῶν. Ἐκεῖ, τῆς ἄφαντης καὶ πανανείπωτης δόξας τὸ φῶς ἀντικρύζοντας, δέχονται κι αὐτοὶ μαζὶ μὲ τὶς οὐράνιες δυνάμεις τὴ μακάρια καθαρότητα.(64) Κι ἒπειτα, τελικὸς σκοπὸς ὅλων γίνεται ἡ μετάδοση τοῦ μυστηρίου, ποὺ μετασχηματίζει κατὰ τὸν ἑαυτό του καὶ δείχνει ὅσους κοινωνοῦν ἄξια, ὅμοιους κατὰ χάρη καὶ μετοχὴ μ' ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἀπὸ μόνος του ἀγαθός, χωρὶς νὰ ὑστεροῦν σὲ τίποτ' ἀπ’ αὐτόν, ὅσο μποροῦν νὰ φτάσουν καὶ νὰ δεχθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ὥστε νὰ μποροῦνε κι αὐτοὶ νὰ εἶναι καὶ νὰ καλοῦνται ὄχι ἀπὸ τὴ φύση τους ἀλλὰ κατὰ χάρη Θεοί, ἐξαιτίας τοῦ ὁλάκερου Θεοῦ, ποὺ ὁλάκερους τοὺς ἐγέμισε καὶ κανένα σημεῖο τους δὲν ἄφησε ἄδειο ἀπὸ τὴν παρουσία του.(65)
ΚΒ'. Πῶς καὶ μὲ ποιὸ τρόπο καὶ ἡ ψυχὴ καθ’ ἑαυτὴ θεωρεῖται μὲ ὅσα εἰπώθηκαν ὅτι θεοποιεῖ καὶ τελειοποιεῖ τὸν καθένα χωριστὰ
Ἐλᾶτε, λοιπόν, περνῶντας ἀπὸ τὰ ἴδια πράγματα προχωρητικὰ καὶ μὲ τάξη, ἂς στοχαστοῦμε τὰ ἴδια καὶ σχετικὰ μὲ τὴν ψυχὴ ποὺ ἐπιδιώκει τὴ γνώση. Κι ἀκολουθῶντας τὸ λόγο, ἂς ἀνεβοῦμε λίγο μαζί του, ὅσο μποροῦμε, μ' εὐλάβεια σὲ ψηλότερη σκοπιά, γιὰ νὰ ἐξετάσωμε καὶ ν' ἀντιληφθοῦμε πῶς οἱ θεῖοι κανόνες τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας ὁδηγοῦν τὴν ψυχὴ στὴν τελειότητά της μὲ τὴ γνήσια κι εὐεργετικὴ γνώση. Ἂς μὴν ἐμποδίζωμε, ἂν νομίζετε, τὸ νοῦ μας ποὺ ποθεῖ καὶ θέλει.(66)
Ὑποσημειώσεις
63. Μιλῶντας γιὰ τὴ δική μας ἐσχατολογικὴ κατάσταση τῆς υἱοθεσίας, ποὺ προεικονίζεται μὲ τὴν ὀνομασία τοῦ Θεοῦ ὡς πατέρα, ὁ ἅγιος Μάξιμος τὴ χαρακτηρίζει σὰν ἐνυπόστατη καὶ ριζωμένη μέσα στὴν ἀληθινὴ ὕπαρξη, ἀλλὰ ὡστόσο τὴν ἀποκαλεῖ υἱοθεσία κατὰ χάρη ἢ κατὰ τὴ δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δηλαδὴ χρησιμοποιεῖ ἀπὸ ἕνα μέρος ὅρους ὅμοιους μ' ἐκείνους, ποὺ ὑποδεικνύουν τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὑπάρχει ἀνθρώπινη φύση μέσα στὴν ὑπόσταση τοῦ θείου Λόγου, ἀπὸ ἄλλο μέρος ὅρους ποὺ ὑποδηλώνουν τὴν ἕνωσή μας κατὰ χάρη καὶ ὄχι καθ' ὑπόσταση μὲ τὸ Θεό. Πιθανῶς, θέλει νὰ πῆ ὅτι στὴ μέλλουσα ζωὴ ἡ υἱοθεσία μας ἀπὸ τὸ Θεὸ κατὰ χάρη δὲ θὰ εἶναι ἐμπιστευμένη στὶς ἰδιοτροπίες τῆς μεταβλητῆς θέλησής μας, ἀλλὰ θὰ εἶναι διαρκής, ἐπειδὴ θὰ εἶναι ὁριστικὰ ριζωμένη μέσα στὸ Θεό. Ἤ ἴσως θέλει νὰ πῆ ὅτι ἡ σχέση μας δὲ θὰ εἶναι μία ἰδιότητα τῆς φύσης μας, ἀλλὰ θ' αὐξάνη μέσα μας ἀπὸ τὸ φύτεμά μας στὸ Χριστό, τὸν Υἱό, τὸ μοναδικὸ τέκνο τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ δύναμη τῆς υἱοθεσίας αὐτῆς, ὅλες οἱ χαρακτηριστικὲς ἰδιότητες τῆς ἀνθρώπινης φύσης θὰ ξεχειλίσουν ἀπὸ τὴ χάρη, οἱ ἄνθρωποι δὲ θὰ ἐμφανίζονται καὶ δὲ θὰ γίνωνται πιὰ γνωστοὶ σὰν γιοὶ ἀνθρώπων, ἀλλὰ σὰν υἱοὶ τοῦ Θεοῦ ποὺ θὰ ἔχουν ὅλες τὶς ἰδιότητες τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ στὴν κατάσταση αὺτὴ θὰ φτάσουν μόνο ὅσοι ἄρχισαν ἀπὸ δῶ νὰ φανερώνουν μὲ τὶς ἀρετὲς τους τὴ λαμπρότητα τῆς θείας ὡραιότητας καὶ καλωσύνης. Ἡ καλωσύνη εἶναι ὡραία, σύμφωνα μὲ τοὺς ἁγίους Πατέρες. Ἡ καλοσύνη εἶναι ἡ θεία ὀμορφιά, γιατί εἶναι ἡ πνευματικὴ ὀμορφιά. Ἡ ὡραιότητα ἀκτινοβολεῖ πνευματικά, ὄχι μόνο σὰν θεωρητικὴ διάνοια ἀλλὰ καὶ σὰν δύναμη ἀκτινοβολίας κι ἁρμονικῆς κι εὐτυχισμένης ὀργάνωσης τῆς πραγματικότητας. Ἡ διαρκὴς καλωσύνη φανερώνεται μέσα στὶς ἀρετές, καὶ οἱ ἀρετὲς εἶναι ἡ ἀνθρώπινη εἰκόνα τῆς καλωσύνης ἢ τῆς θεϊκῆς ὀμορφιᾶς (Πρὸς Θαλάσσιον 22, P.G. 91, 321 Β).
64. Ἡ μελλοντικὴ συνάθροιση καὶ ἕνωση μέσα στὸ κρυμμένο βάθος τῆς θείας ἁπλότητας, πέρα ἀπὸ τὸ λόγο καὶ τὸ νοῦ, ὑποδηλώνεται ἀπὸ τὸν ὕμνο «Εἷς Ἅγιος», ποὺ ψάλλεται ἀπὸ ὅλο τὸ λαό. Γιατί οἱ πιστοί, ἀτενίζοντας μέσα στὸ μελλοντικὸ αἰῶνα, μαζὶ μὲ τὶς οὐράνιες δυνάμεις, τὸ φῶς καὶ τὴν ἀόρατη κι ἀνείπωτη δόξα, θ' ἀντικαθρεφτίζουν κι αὐτοὶ ἐπίσης τὴν καθαρότητα τοῦ φωτὸς αὐτοῦ, ποὺ ἀκτινοβολεῖ μέσα ἀπὸ ὅλους, καθὼς ἡ ἴδια ἡ ἁγιότητα. Γιατὶ θὰ προέρχεται στὸ βάθος ἀπὸ τὸν ἴδιο Ἅγιο, ἀπὸ τὴν ἴδια ἀνεξάντλητη πηγὴ τῆς Ἁγιότητας. Ἂν στὸ προηγούμενο κεφάλαιο εἶχε ταυτισθῆ ἡ καλωσύνη μὲ τὴν ὡραιότητα, τώρα ταυτίζεται μὲ τὸ φῶς. Ὅ,τι εἶναι καθαρὸ σκορπίζει φῶς, ἀκτινοβολεῖ τὸ φῶς εἶναι ἡ μορφὴ μὲ τὴν ὁποία ἐμφανίζεται ἡ καθαρότητα.
65. Ἔπειτα ἀπὸ τὸν ὕμνο «Εἷς Ἅγιος» ἀκολουθεῖ ἡ κοινωνία τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Τὰ Μυστήρια κάνουν ὅσους κοινωνοῦν ἄξιους, ὅμοιους μ' Αὐτὰ (μὲ τὸ ἄχραντο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ) καὶ κατὰ χάρη καὶ μετοχὴ ὅμοιους μὲ τὸ Ἀγαθό, ποὺ ἐκδηλώνεται μὲ τὰ Μυστήρια καὶ ποὺ εἶναι ἡ αἰτία ὅλων. Κοινωνῶντας τὸ Σῶμα Του φτάνουν στὴν ὅσο γίνεται μεγαλύτερη ὁμοιότητα μὲ τὸ Θεὸ καὶ μποροῦν κι αὐτοὶ ἐπίσης νὰ ὀνομασθοῦν θεοί, κατὰ θέληση Θεοῦ καὶ χάρη. Τοῦτο γιατί ὁ Θεὸς ὅλος τοὺς γεμίζει ὁλικά, ἔτσι ποὺ δὲ μένει πιὰ μέσα τους κανένα κενὸ ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ἀπ' αὐτὸ βεβαιώνεται ἡ ὁμολογία «Εἷς Ἅγιος». Ὅλοι γίνονται «Εἷς μετὰ τοῦ Χριστοῦ» ἢ «Εἷς Ἅγιος», χωρὶς νὰ παύη ὁ καθένας νὰ ζῆ προσωπικὰ αὐτὴ τὴν ἑνότητα, ἔτσι, ὅπως μέσα στὸ λόγο ποὺ ἐκφωνεῖται ἀπὸ ὅλους εἶναι παρὼν ὁ λόγος καθενὸς. Ἀλλά πάλι ὁ λόγος ὅλων μαζὶ εἶναι διάφορος ἀπὸ τὸ λόγο, ποὺ ἐκφωνεῖται ἀπὸ τὸν καθένα. Ὁ Χριστὸς εἶναι ὅλος μέσα σὲ καθένα καὶ εἶναι ὅλος μέσα στὴν ὁλότητα ὅλων, ἂν ἀνοίγονται μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη ὁλικὰ σὲ ὅλο τὸ Χριστό. Δέχονται ὅμως καὶ ἀγαποῦν ἕνα μέρος μόνο ἀπὸ Κεῖνον, ἂν ἀνοίγωνται σ' αὐτὸ μόνο τὸ μέρος Του καὶ μ' ἕνα μόνο μέρος τοῦ ἑαυτοῦ τους. Γι' αὐτὸ τὸ λόγο, ὅλοι, ὅσοι θέλουν νὰ κοινωνήσουν ὅλο τὸ Χριστό, ὀφείλουν ἀκέραιοι νὰ ὁμολογήσουν τὸ Χριστὸ ἀκέραιο.
66. Ἀφοῦ ἐξήγησε τὰ συγκεκριμένα σημεῖα τῆς Λειτουργίας, ἀνάγοντάς τα σὲ κάθε πιστὸ κι ἔπειτα σὲ ὁλόκληρο τὸν κόσμο, τώρα ὁ ἅγιος Μάξιμος ἐξηγεῖ τὰ σημεῖα αὐτά, συσχετίζοντάς τα ἰδιαίτερα μὲ τὴν ψυχή. Θὰ δείξη πῶς ἡ ψυχὴ θὰ ὑψωθῆ βαθμιαῖα κατὰ τὴ διαδρομὴ τῆς θείας Λειτουργίας σὲ μιὰ θεωρία πιὸ ὑψηλὴ μὲ τὴν εὐσέβεια ἢ μᾶλλον στὴν τελειότητά της μὲ τὴ γνώση τὴν ἀληθινὴ καὶ πρακτική, ἀνάλογα μὲ τὸν πόθο καὶ τὴ θέληση τοῦ νοῦ καὶ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
Συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου