Συνέχεια από: Τρίτη, 4 Νοεμβρίου 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ERIK PETERSON.
Ποιά θέση έλαβε ο Ωριγένης
απέναντι στις αντιρρήσεις του Κέλσου; Απέναντι στην αμφιβολία του Εθνικού γιά την
πιθανότητα τής ενώσεως τών λαών κάτω απο έναν μοναδικό νόμο, ο Ωριγένης
εκφράζει μέσω της πίστεως του στην δύναμη του Θείου Λόγου, πώς αυτό θα
πραγματοποιηθεί. Όπως σύμφωνα με την Στοά, η φωτιά μαρτυρείται σαν κυρίαρχη
πάνω σε όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, έτσι και ο Λόγος θα κατορθώσει να
μεταμορφώσει τις ψυχές [VIII 72] Σαν μαρτυρία αυτής της πίστεως αναφέρεται ένα μεγάλο
απόσπασμα του Σοφονία 3,7-13, όπου λέγεται πώς ο Θεός θα επανενώσει την ημέρα
τής Κρίσεως όλους τους λαούς και θα καταστρέψει μέσα στο πύρ τού ζήλου του όλη
την γή.
Ο Ωριγένης
εγκαθιστά έναν παραλληλισμό ανάμεσα στην εκπύρωση του κόσμου στον Σοφονία
(1,18) και το Στωϊκό δόγμα της εκπυρώσεως, και επομένως οι λαοί θα προσλάβουν
μία και μοναδική γλώσσα και όλοι θα επικαλούνται το όνομα του Κυρίου, και όλοι
θα τον υπηρετούν με έναν μοναδικό τρόπο. Παρατηρούμε λοιπόν πώς ο Ωριγένης
απαντά στην επιχειρηματολογία του Κέλσου με μία εσχατολογική προφητεία. Η
διαφορετικότης των λαών θα τελειώσει την ημέρα της παγκόσμιου κρίσεως.
Παρομοιάζει το μέλλον με την κατάσταση που υπήρχε στην γή πρίν απο την σύγχυση
των γλωσσών, αλλά δέχεται ότι ίσως αυτή η κατάσταση δέν μπορεί να
πραγματοποιηθεί για όσους βρίσκονται ακόμη στο σώμα! Βεβαίως η έκφραση του
είναι πολύ προσεκτική "και τάχα αληθώς αδύνατον μέν το τοιούτο τοίς έτι εν
σώμασι, ού μή αδύνατον τοίς απολυθείσιν αυτών", διότι η Εκκλησία
συνίσταται απο το σώμα των αγίων, οι οποίοι έχουν ελευθερωθεί απο το σώμα, ήδη
απο τώρα! Εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον στην απάντηση του Ωριγένη είναι η
γενική τάση εξισώσεως των Εθνικών ιδιαιτεροτήτων. Αυτή η εκμηδένιση των τελευταίων
στοιχείων που αποτελούν την σύσταση των λαών θεωρείται κάτω απο την
εσχατολογική άποψη και γι'αυτό είναι επιβεβαιωμένη στην προφητεία. Αλλά η τιμιότης
τής σκέψης του τον υποχρεώνει να αναγνωρίσει πώς η εκμηδένιση των διαφορών
ανάμεσα στους λαούς δέν μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη, διότι ζούμε ακόμη
σ'αυτόν τον χρόνο και σ'αυτό το σώμα. Όταν ο Ωριγένης επικαλείται την πίστη,
ότι ο Λόγος τού Θεού θα γίνει ο Κύριος στα πάντα και στους πάντες, αυτό δέν
μπορεί να ερμηνευθεί σαν μία περίεργη εμπιστοσύνη στην δύναμη τού πνεύματος
πάνω στον κόσμο, αλλά βασίζεται στην πεποίθηση πώς ο Χριστός απεκαλύφθη, στην
εξάπλωση της διδασκαλίας του, πιό δυνατός απο τους αντιπάλους του, "Όπως
οι αυτοκράτορες, οι κυβερνήτες, η Ρωμαϊκή γερουσία και όλοι οι γραμματείς και
οι λαοί" (ΙΙ,79).
Το βασικό εσχατολογικό όραμα και η
χαρούμενη συνείδηση πώς η Χριστιανική πίστη εξαπλώνεται μ' έναν τρόπο
ανεμπόδιστο, οδηγεί τον συγγραφέα σε μία θεολογική ερμηνεία τού πολιτικού
προβλήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η οποία συναντάται μέσα στο ίδιο του το
έργο ενάντια στον Κέλσο (ΙΙ, 30). Επικαλούμενος τον Ψαλμό 71,7: "ανατέλει
εν ταίς ημέραις αυτού δικαιοσύνη και πλήθος ειρήνης έως ού ανταναιρεθή ή
σελήνη". Ο Ωριγένης εξηγεί ώς εξής: Αυτό ξεκίνησε με την γέννηση του
Χριστου, ο Θεός ετοίμαζε τα έθνη για την αλήθεια του, ώστε να μπορέσουν να
σταθούν κάτω απο έναν και μοναδικό Βασιλιά Ρωμαίο και να μήν αποδειχθεί πάρα
πολύ δύσκολη η πραγματοποίηση τής αποστολής την οποία ο Ιησούς εμπιστεύθηκε
στους αποστόλους όταν έλεγε: "Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη"
(Ματθ. 28,19), με την δικαιολογία ότι υπήρχαν πολλά κράτη και ότι τα έθνη δέν
είχαν επαφή μεταξύ τους. Σ'αυτή την προοπτική γίνεται επίσης κατανοητό οτι ο
Ιησούς γεννήθηκε κατά την διάρκεια της κυριαρχίας τού Αυγούστου, ο οποίος, εάν
μπορούσαμε να πούμε, μέσω της μοναδικής του Δεσποτείας, έστρωσε την υπάρχουσα
πολλαπλότητα που υπήρχε στην γή. Εξ' άλλου, παρακάμπτοντας όσα είπαμε, η ύπαρξη
μίας πληθώρας κρατών, οι οποίοι θα έπρεπε να πολεμήσουν για να υπηρασπιστούν
τις πατρίδες τους, όπως συνέβαινε πρίν απο την κυριαρχία του Αυγούστου, θα
δυσκόλευε την εξάπλωση του Ευαγγελίου στην Οικουμένη. "Πώς θα καθίστατο
δυνατόν, ένα δόγμα ειρήνης, όπως του Χριστιανισμού, με εμπόδια στην εξάπλωση του
και διάδοσή του, να αμυνθεί εναντίον των εχθρών και να μπορέσει να αποκτήσει
δύναμη με το γεγονός του Ιησού, εάν δέν είχε συμβεί ήδη παντού στήν Οικουμένη
μία στροφή πρός μία μεγαλύτερη ηθική;".
Παρότι αυτό το ενδιαφέρον κείμενο δέν
μιλά άμεσα για τον Χριστιανικό μονοθεϊσμό, αλλά μόνον γενικώς, για το
Χριστιανικό δόγμα, προϋποθέτει κατά βάθος, την ίδια προληματική στάση και την
ίδια τάση, που βρίσκουν έκφραση στην απάντηση του Ωριγένη στην αμφιβολία του
Κέλσου σχετικά με τον συμπαντικό, καθολικό μονοθεϊσμό. Και εδώ παρουσιάζεται εκ
νέου στην συζήτηση το πρόβλημα της Εθνικής ιδιαιτερότητος και του Χριστιανικού
Ευαγγελίου. Το όλον θέμα αντιμετωπίζεται στην ίδια προοπτική της
πραγματοποιημένης προφητείας και της προοδευτικής χριστιανικής προπαγάνδας. Ο
Ψαλμός (71) που αποτελεί το σημείο εκκινήσεως της συζητήσεως, αποτέλεσε μέρος,
όπως είναι γνωστό, απο τους πρώτους χρόνους του Χριστιανισμού, της αποδείξεως
της προφητείας, στην διδασκαλία του Χριστιανικού δόγματος. Αλλά όπως ο Κέλσος
ανέπτυξε στο επίπεδο του συλλογισμού μία πολεμική η οποία ήταν παραδοσιακή
καθεαυτή, ενάντια στους Χριστιανούς, έτσι και ο Ωριγένης διεύρυνε,
συλλογιστικά, μία απολογητική που ήταν εξίσου παραδοσιακή. Θα μπορούσαμε να
υποθέσουμε πώς ο Ωριγένης ενεργοποιήθηκε ακριβώς απο τον Κέλσο, να σκεφτεί πάνω
στα πολιτικο-θεολογικά προβλήματα! Διότι η Φυσική του προδιάθεση, δέν τον
βοηθούσε να είναι και τόσο ευαίσθητος στα πολιτικά προβλήματα. Το κείμενο
λοιπόν επιβεβαιώνει την προηγούμενη τοποθέτηση μας, ότι η πίστη στην
εσχατολογική κατάρρευση των εθνικών διαφορών τείνει να αποδεχθεί ότι αυτή η
διαφοροποίηση γίνεται ήδη τώρα αντιληπτή σαν έτοιμη να εξαφανιστεί. Σ'αυτόν τον
σκοπό χρησιμεύει και η αναφορά στην Ειρήνη του Αυγούστου. Είναι χαρακτηριστικό
για την κατάσταση του προβλήματος ότι, όσον αφορά την Pax augusta η οποία ερμηνεύτηκε καθαυτή με ποικίλους τρόπους, βρήκε
έκφραση σ'αυτή την Pax, ακριβώς η άποψη σύμφωνα με την οποία ευνόησε την
ισορροπία ανάμεσα στα έθνη και ταυτόχρονα και την διάδοση του Ευαγγελίου. Έτσι
ακριβώς παρουσιαζόταν το πρόβλημα στην συζήτηση με τον Κέλσο.
Μπορούμε να φανταστούμε την ιδιαίτερη
συνεισφορά του Ωριγένη σ'αυτό το σημείο, συγκρίνοντας την σχέση που έθεσε
ανάμεσα στον Αύγουστο και το Ευαγγέλιο, με δύο ανάλογες προσπάθειες που είχαν
γίνει στο παρελθόν. Η πρώτη προσπάθεια παραλληλισμού βρίσκεται στην εξήγηση του
Ιππόλυτου στο Δανιήλ IV, 9, όπου λέγεται: "όταν στην διάρκεια του 12 γεννήθηκε ο Κύριος κάτω
απο τον Αύγουστο, απο την εποχή του οποίου ανεπτύχθη η αυτοκρατορία, ο Κύριος
κάλεσε κοντά του όλα τα έθνη και όλες τις γλώσσες διά των αποστόλων και
θεμελίωσε τον πιστό λαό των Χριστιανών...τότε η βασιλεία αυτού εδώ του γήινου
κόσμου, που βασιλεύει εδώ, κάτω απο την επιρροή του Σατανά, μιμήθηκε εκείνον
του Κυρίου και συγκέντρωσε με την σειρά του τους πιό αριστοκρατικούς ανάμεσα
στους λαούς, τους όπλισε για την μάχη και τους ονόμασε "Ρωμαίους". (Ο
Ιππόλυτος γνωρίζει πώς οι Ρωμαίοι, διαφορετικά απο τους Πέρσες, δέν συνιστούν
μία πραγματική και αληθινή εθνική ενότητα). Γι'αυτό κάτω απο τον Αύγουστο
υπήρξε η πρώτη απογραφή, όταν γεννήθηκε ο Κύριος στην Βηθλεέμ, ώστε οι άνθρωποι
αυτού του κόσμου γεγραμμένοι στον γήινο βασιλιά να ονομασθούν
"Ρωμαίοι" και Χριστιανοί εκείνοι που πιστεύουν στον ουράνιο βασιλιά,
φέροντας στο μέτωπο το σημείο της νίκης πάνω στον θάνατο!
Συνεχίζεται
ΑμέθυστοςΣΧΟΛΙΟ: Ο Οικουμενισμός λοιπόν καί η Νέα Τάξη Πραγμάτων, δημιουργούν μία αποκάλυψη, κρίνοντας τά έθνη μέ ανθρώπινα μέτρα. Στήν Θέση τού Κυρίου. Σάν θεοί. Η ανθρωπότης κρίνεται μόνη της. Δέν έχει πλέον ανάγκη τήν Κρίση καί τήν Δικαιοσύνη τού Θεού. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑΣ. Μέ τά κριτήρια τού Κάντ υψώνομαι σέ βοηθό τού Θεού καί εγκαθίσταμαι στά δεξιά Του.
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου