ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ (13)

Συνέχεια από: Πέμπτη, 19 Φεβρουαρίου 2015

Ο ΜΟΝΟΘΕЇΣΜΟΣ ΣΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ.

ERIK PETERSON.

        
  Ο Ευσέβιος δέν επηρέασε μόνον την Ανατολή αλλά με έναν έντονο και επίμονο τρόπο ακόμη και την σκέψη των Πατέρων της Δύσης. Ο Προυντέντσιο π.χ. γράφει στο Contra Symmachum II 583... "Θές να σου πώ Ρωμαίε ποιά είναι η αιτία αυτής τής μεγάλης επιτυχίας τών προσπαθειών σου, το στήριγμα που επέτρεψε στην δόξα σου να αυξηθεί, μέχρι τού σημείου να επιβάλλει στον κόσμο το φρένο της κυριαρχίας σου; Οι λαοί είχαν γλώσσες διαφορετικές, τα βασίλεια ανόμοιους πολιτισμούς και ο Θεός θέλησε να τους ενώσει υποτάσσοντας σε μία μόνη αυτοκρατορία ότι ήταν πολιτισμένο και μ' ένα ταυτόχρονο δέσιμο καθόρισε να οδηγήσουν όλα τα μονοπάτια των πολιτισμών αυτών πρός αυτόν τον σκοπό, ώστε η αγάπη τής θρησκείας να κρατήσει ενωμένες τις καρδιές των ανθρώπων. Και είναι αλήθεια ότι δέν υπάρχει ενότης άξια του Χριστού εάν ένα και μόνον πνεύμα δέν συναδελφώνει εσωτερικά τα έθνη. Αυτό επραγματοποιήθη χάρι στις τόσες μεγάλες επιτυχίες τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας: διότι ήδη απο τότε, λόγω της ελεύσεως του Χριστού, πίστεψε, ετοιμάστηκε η οδός, την οποία ήδη απο πολλούς χρόνους, ο φιλικός δεσμός των λαών, κατασκεύασε η δική μας ειρήνη, κάτω απο την διεύθυνση της Ρώμης. Γιατί τί θέση θα μπορούσε να έχει ο Θεός σ'έναν κόσμο βίαιο και σε μία καρδιά ανθρώπων σε διαφωνία πλήρη οι οποίοι δέν ξέρουν παρά να υπερασπίζονται με διάφορους τρόπους τα δικαιώματά τους, όπως γινόταν κάποτε;".
[ Η ίδια η καρδιά τού Οικουμενισμού. Μοντέρνα καί νεωτερική ιδέα 1500 ετών! Η απόλυτη ιστορική πρόοδος]

          "Μόνον μέσω της ενότητος της πολιτικής εξουσίας η διαγωγή τής ζωής σταθεροποιείται, η θέληση με σιγουριά δέχεται με την καρδιά τον Θεό, και υποτάσσεται στον μοναδικό Κύριο".

          Σχεδόν την ίδια περίοδο ο Άγιος Αμβρόσιος θεώρησε ολοκληρωμένη, σύμφωνα με το στύλ τού Ευσέβιου, την προφητική πρόβλεψη της Ειρήνης των λαών στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και υπογράμμισε τον δεσμό της με τον μονοθεϊσμό. Στην ερμηνεία του Ψαλμού 45,10: "ανταναιρών πολέμους μέχρι των περάτων της γής τόξον συντρίψει και συνθλάσει όπλον και θυρέους κατακαύσει εν πυρί", ο Άγιος Αμβρόσιος εξηγεί :" Δηλαδή πρίν εξαπλωθεί η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, όχι μόνον οι βασιλιάδες των ξεχωριστών πόλεων μάχονταν ο ένας εναντίον του άλλου, αλλά και οι ίδιοι οι Ρωμαίοι φθείρονταν σε συνεχείς εμφυλίους πολέμους". Την εξήγηση αυτή ακολουθεί μία απαρίθμηση των εμφυλίων πολέμων μέχρι την μάχη στο Άκτιο. Ακολούθως και λόγω της ναυτίας που προκάλεσαν οι εμφύλιες συρράξεις, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία παραδόθηκε στον Ιούλιο Αύγουστο και έτσι σταμάτησαν αυτοί οι πόλεμοι του αίματος! Αυτή η κατάσταση υπήρξε σε τέτοιο σημείο έργο της πρόνοιας ώστε επέτρεψε στους αποστόλους να φθάσουν τα πέρατα του κόσμου, σύμφωνα με τον λόγο του Ιησού Χριστού: πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη. Διέσχισαν και σύνορα απλησίαστα λόγω των βουνών τα οποία κατοικούσαν έθνη βαρβαρικά, και έτσι ο Θωμάς έφθασε στην Ινδία, ο Ματθαίος στην Περσία. Παρ' όλα αυτά άν δέν είχαν διευκολυνθεί απο την επέκταση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας δέν θα ήταν τόσο εύκολο να πραγματοποιήσουν την αποστολή τους, και επι πλέον με την βοήθεια της Ειρήνης, ο Κύριος κατόρθωσε να βάλει ένα τέλος στις προσωπικές διαφωνίες και στους χωρισμούς των λαών. Όλοι οι άνθρωποι έμαθαν τότε να χαιρετίζουν με την γλώσσα της πίστης, την αυτοκρατορία του παντοκράτορος" (Λατινική πατρολογία, τόμος 14 Κολ 1198).

          Αυτοί οι στοχασμοί αντικατοπτρίζουν στην ουσία τους τις ιδέες του Ευσέβιου. Δέν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι άν η ερμηνεία αυτού του ιδίου ψαλμού απο τον Ευσέβιο επηρέασε άμεσα τον Αμβρόσιο, αλλά είναι βέβαιο πώς εδώ ο Άγιος Αμβρόσιος δέν είναι και τόσο πρωτότυπος και δέν μπορούμε να δεχθούμε ότι είδε στον ψαλμό αυτό την καθολική Χριστιανική ιστορία!

          Δέν μας εκπλήσσει λοιπόν να δούμε και τον Άγιο Ιερώνυμο στα ίχνη της παραδόσεως, η οποία παραπέμπει κατευθείαν στον Ευσέβιο. Στην εξήγηση του Μιχαία 4,2, διαβάζουμε: Πρίν γεννηθεί για μάς ο νεανίας στις πλάτες τού οποίου έστεκε η κυριαρχία, όλη η γή κολυμπούσε στο αίμα, οι λαοί πολεμούσαν μεταξύ τους, οι βασιλείς το ίδιο, τα έθνη κατασπαράσσονταν επίσης. Τέλος και η ίδια η Ρώμαϊκή Δημοκρατία θρηνούσε απο τους εμφυλίους πολέμους. Ακολουθεί μία ρητορική περιγραφή των εμφυλίων πολέμων, όπως στον Αμβρόσιο. "Αλλά μετά τον ερχομό τής κυριαρχίας του Χριστού η Ρώμη κατόρθωσε να κυβερνάται απο μία μοναδική εξουσία και η γή προσφέρεται στην πορεία τών αποστόλων και άνοιξαν σ'αυτούς οι πύλες των πόλεων και η εξουσία του Ενός εστερεώθη απο το κήρυγμα ενός και μόνου Θεού". Οι τελευταίες λέξεις φανερώνουν πώς ο παληός σύνδεσμος ανάμεσα στον μονοθεϊσμό και την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία διατηρείται ακόμη.

          Ας θυμηθούμε όμως τώρα για να ολοκληρώσουμε το θέμα, τον Ισπανό Orosio, άγνωστο περιέργως στους μελετητές. Στο έκτο βιβλίο τού έργου του εναντίον των Εθνικών, ο Orosio αναπτύσσει μία αληθινή θεολογία του Αυγούστου.

          Στην αρχή λοιπόν αφηγείται, στο κεφάλαιο 20, ότι το 725 απο την θεμελίωση του Urbe, ο Αύγουστος γυρίζει νικητής απο την Ανατολή. Η ημέρα της θριαμβευτικής του εισόδου στην Ρώμη, όταν κλείνει για πρώτη φορά τις πόρτες του Ιερού του Ιανού και χαιρετίζεται για πρώτη φορά σαν Αύγουστος, είναι η ημέρα της Επιφανείας του, η οποία καί κατά την οποία εμφανίσθηκε ο Χριστός. Ο Orosio συμπεραίνει απο αυτή την σύμπτωση ότι η άφιξη του Αυγούστου στην Ρώμη, κλείνει μέσα της έναν μυστηριώδη υπαινιγμό τής οικονομίας τού Χριστού. Και σε στενή συνάφεια με αυτό το γεγονός, αναφέρεται και σε θαύματα, τα οποία είχαν συνοδεύσει την είσοδο τού Αυγούστου -για τα οποία είχαν ήδη μιλήσει Ιστορικοί- και τα ερμηνεύει πολιτικο-θεολογικά. Η εμφάνιση τού ηλιακού δίσκου επιβεβαίωσε τον Αύγουστο σαν "τον μοναδικό και τιμιώτερο σ'αυτόν τον κόσμο, τον μόνο δοξασμένο", στους χρόνους του οποίου θα ερχόταν εκείνος ο "μοναδικός, ο οποίος δημιούργησε και διατηρεί τον ήλιο και τον κόσμο ολόκληρο". Στην συνέχεια αναφέρεται η διήγηση τής πηγής τού λαδιού που ξεπήδησε στο Τραστέβερε, κάτι που διασώζει και ο Δίων Κάσσιος. Και αυτό το γεγονός περιέχει μια Χριστιανική ερμηνεία. Η πηγή του ελαίου δείχνει τον Χρισμένο, εκείνον που εχρίσθη με το έλεος, δηλαδή με τον Χριστό. Εάν το λάδι έτρεξε μία ολόκληρη ημέρα, αυτό σημαίνει την αιώνια διάρκεια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, στην οποία ανήκουν πραγματικά όσοι έχουν χρισθεί με το λάδι, δηλαδή οι Χριστιανοί.

          Στο κεφάλαιο 22 συνεχίζουν γι' άλλη μία φορά πολιτικο-θεολογικοί υπολογισμοί. Το 752 απο την ίδρυση της Ρώμης, ο Αύγουστος στερέωσε την ειρήνη σε κάθε μέρος του κόσμου. Για τρίτη φορά κλείνουν οι πόρτες του Ιερού τού Ιανού. Εκείνη την περίοδο προσφέρεται στον Αύγουστο ο τίτλος του Κυρίου (Dominus), Αλλά ο Αύγουστος τον αρνείται, με την αιτιολογία ότι αυτός είναι μόνον ένας άνθρωπος. "Εκείνους τους χρόνους όμως, όταν ο Καίσαρ μέσω των εκγυκλίων του είχε θεμελιώσει την πιό αληθινή και πιό σίγουρη ειρήνη, είχε γεννηθεί ο Χριστός, στο γεγονός του οποίου αντιστοιχούσε εκείνη η Ειρήνη. Στην γέννησή Του, μερικοί άνθρωποι είχαν ακούσει τον ύμνο των αγγέλων "Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γής Ειρήνη έν ανθρώποις ευδοκία". Ακριβώς δέ εκείνη την περίοδο ο Καίσαρ αρνείται να ονομασθεί Κύριος των ανθρώπων. Αυτός στον οποίον προσφέρονταν κάθε πράγμα, δέν το τόλμησε, διότι ο αληθινός Κύριος της ανθρωπότητος είχε γεννηθεί ανάμεσα στους ανθρώπους. Τον ίδιο χρόνο ο Καίσαρ, προορισμένος για πολλά μυστήρια, διέταξε μία απογραφή όλων των ανθρώπων σε όλες τις επαρχίες. Τότε ακόμη και ο Θεός εμφανίσθηκε σαν άνθρωπος, τότε ακόμη και ο Θεός θέλησε να είναι άνθρωπος. Εκείνον τον καιρό γεννήθηκε ο Χριστός, ο οποίος αμέσως μετά την γέννηση του, κατεγράφη κατά την διάρκεια της απογραφής των Ρωμαίων. Αυτός ο οποίος δημιούργησε όλους τους ανθρώπους, κατεγράφη σαν ένας άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους. Ένα παρόμοιο πράγμα δέν είχε ποτέ επιτραπεί, απο της δημιουργίας του κόσμου, ούτε κατά την βασιλεία των Βαβυλώνειων, ούτε των Μακεδόνων, για να μήν μιλήσουμε για άλλα μικρότερα βασίλεια. Και δέν υπάρχει καμμία αμφιβολία, μάλιστα δέ είναι ξεκάθαρο για την γνώση και την κατανόηση της πίστεως ότι ο Κύριος μας, Ιησούς Χριστός ανύψωσε αυτή την πόλη, την οποία αυτός, σύμφωνα με το θέλημά του ανέπτυξε και διέσωσε, μέχρι το απώγειό της. Ήθελε οπωσδήποτε να ανήκει σ'αυτή, για να ονομάζεται παντού Ρωμαίος πολίτης, ακριβώς μέσω της αναγνωρίσεως της Ρωμαϊκής απογραφής.

                   Όπως στον Ευσέβιο, έτσι και για τον Orosio, η ενότης της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και η ενότης του Θεού συνδέονται μεταξύ τους "Ένας μοναδικός Θεός, ο οποίος στους χρόνους που θέλησε να αποκαλυφθεί, στερέωσε αυτή την ενότητα του βασιλείου, αγαπάται και τιμάται απο όλους. Οι ίδιοι νόμοι στους οποίους υπακούει όποιος υπηρετεί τον Θεό, κυριαρχούν παντού". Αλλά ο Orosio πάει πιό πέρα. Καθότι ανάγει την θεμελίωση της Ρώμης στον μονοθεϊστικό Θεό των Χριστιανών και μπορεί να μιλήσει με Χριστιανικό πάθος για τον σχετικό με την θεμελίωση της Ρώμης, θρύλο: Μοναδικός και αληθινός Θεός...επέλεξε αυτό που είναι αδύναμο στον κόσμο, για να ανακατέψει αυτό που είναι δυνατό, και θεμελίωσε την Ρωμαϊκή εξουσία με την επιλογή ενός βοσκού σε πολύ φτωχή κατάσταση. Τόσο η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία όσο και ο Χριστιανισμός, έγιναν μία ενότης για τον Orosio, τόσο που μπορεί να πεί: "απευθύνομαι στους Χριστιανούς και στους Ρωμαίους, σαν Ρωμαίος και Χριστιανός!

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.