Ο Στέλιος Ράμφος, στο Ελληνικό «Vice Meets», με τον Θανάση Τρομπούκη (30 10 2014).

-Δημοσιογράφος: Την πρώτη φορά που μου μίλησαν για τον Στέλιο τον Ράμφο ήταν εκεί στις αρχές του 2000, και τον είχαν χαρακτηρίσει μ έναν τρόπο που μου είχε κάνει τότε εντύπωση, ως έναν από τους τελευταίους Έλληνες φιλόσοφους. Εκείνη την εποχή ο Ράμφος ήταν άγνωστος στην κοινή γνώμη, τον γνώριζε η Ακαδημαϊκή κοινότητα κι όσοι διάβαζαν τα άρθρα του στις εφημερίδες. Ξαφνικά ήρθε η κρίση και μετά το 2008 ο Ράμφος έγινε διάσημο πρόσωπο. Έγινε αναγνωρίσιμο σχεδόν απ όλους. Τι συνέβη, δημοσιογράφοι τον κάλεσαν στις τηλεοπτικές εκπομπές για να του θέσουν ένα ερώτημα. Τι έφταιξε για την ελληνική κρίση; ο Στέλιος ο Ράμφος αυτό που λέει είναι ότι χρησιμοποιούμε κυρίως το συναίσθημα μας κι όχι τη λογική μας, για αυτή την άποψη θέλω να μου πει λίγα πάρα πάνω πράγματα σήμερα.

Καλησπέρα σας (Κύριε Ράμφε) υπέροχο το σπίτι ησυχαστήριο κανονικό.

-Ράμφος: Ε, να ησυχάσουμε κι εμείς τώρα.

-Δημοσιογράφος: Εγώ σας φανταζόμουνα ότι μπορεί να ήσασταν άνθρωπος του κέντρου της Αθήνας, δεν σας φανταζόμουνα εδώ στην Πεντέλη.

-Ράμφος: Εγώ είμαι περισσότερο απόκεντρος.

-Δημοσιογράφος : Ναι ε;

-Ράμφος: Η περιοχή αυτή ήταν ένα απέραντο δάσος, ήταν 50.000 στρέμματα δάσους, ε και αυτό σταδιακά από το 82 μέχρι το 96…

-Δημοσιογράφος:  Καίγεται.

-Ράμφος: Ατελείωτες φωτιές.

-Δημοσιογράφος: Πως σας φαίνεται που είστε πια αναγνωρίσιμος απ όλους;

-Ράμφος: Κυρίως μου αρέσει το γεγονός ότι με σταματάνε στο δρόμο άνθρωποι και μου λένε να μιλάς περισσότερο. Λέω δεν είμαι πολυλογάς αλλά θα κάνω το κατά δύναμιν. Το γεγονός ότι προσπαθώ να δώσω ένα νόημα στα τρέχοντα γεγονότα, αυτό τους προκαλεί μια  ιδιαίτερη ευχαρίστηση, να ακούνε αυτό το πράγμα, δηλαδή δεν ακούν ένα λόγο είτε αντιπαραθέσεως, είτε απλής επεξηγήσεως, και κυρίως με οικονομικά κριτήρια. Εμένα με ενδιαφέρει το νόημα των πραγμάτων. Και μου έκανε εντύπωση ότι προχτές σε μια σφυγμομέτρηση μεγάλη που έγινε, ετέθη το ερώτημα εάν θεωρούν οι  ερωτώμενοι ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι ελληνικό και το 94% απήντησε όχι.

-Δημοσιογράφος: Εσείς αναφέρετε κάτι πολύ συγκεκριμένο για το ελληνικό πρόβλημα. Για το ότι οι Έλληνες χρησιμοποιούν η τους κατευθύνει το συναίσθημα τους κι όχι η λογική τους.

-Ράμφος: Ναι σωστό είναι αυτό που λέτε, αυτό είναι η βάση του σουξέ. Είναι ότι πρώτα  θέλουμε πρώτα μας αρέσει η δεν μας αρέσει κάτι και μετά το σκεφτόμαστε. Είμαστε πολύ λογικοί για να εκτελέσουμε τις αποφάσεις του συναισθήματος. Εκεί είμαστε πραγματικά πολύ λογικοί, στυγνά λογικοί, αφού πρώτα έχουμε  αποφασίσει, πρώτα με βάση το τι μας αρέσει και τι δεν μας αρέσει. Τώρα είναι μια καλή ευκαιρία να ξανασκεφθούμε ότι καλό είναι την ώρα του, μας αρέσει και δεν μας αρέσει, να σκεφτούμε και χρειάζεται η δεν χρειάζεται, αξίζει η δεν αξίζει. Νομίζω ότι αυτό θα είναι η μεγαλύτερη ωφέλεια από τις καταστάσεις που περνάμε.

-Δημοσιογράφος: Αυτό το ελληνικό το μεσογειακό ταπεραμέντο,  το ελληνικό ταπεραμέντο, το  χουμε στο μυαλό μας ως κάτι πάρα πολύ θετικό.

-Ράμφος: Και είναι θετικό.

-Δημοσιογράφος: Ως κάτι που μας ξεχωρίζει.

-Ράμφος: Και είναι θετικό αρκεί να μην είναι μόνο του. Δηλαδή εμείς είμαστε τόσο συναισθηματικοί ώστε πηδάμε τα πράγματα και πάμε στο τέλος, στην απώτερη επιθυμία. Πάμε κατ ευθείαν στο Νόμπελ χωρίς να σκεφτόμαστε πως περνάμε από το δημοτικό, πάμε για το Μέγα Αλέξανδρο στην Αμφίπολη χωρίς να σκεφτόμαστε ότι εν πάσει περιπτώσει καλός είναι ο πρόγονος, αλλά πρέπει να συμμαζέψουμε και το παρόν.

-Δημοσιογράφος: Πως σας φαίνεται αυτή η μανία πια με την Αμφίπολη;

-Ράμφος: Νομίζω ότι είναι συνθήκη ισχυρής απογνώσεως. Είναι τέτοια η απελπισία για μας τους ίδιους, ώστε ψάχνουμε να βρούμε μια απ τις μεγαλύτερες προσωπικότητες όλων των αιώνων, που είναι δικός μας, αλλά και που μπορούμε να του αφεθούμε ελεύθερα και άνετα. Είναι θέματα ταυτότητος έχουμε, μεγάλη κρίση ταυτότητος, δεν είμαστε καλά με εμάς και όταν δεν είσαι καλά με τον εαυτό σου ψάχνεις να βρεις είτε θεούς είτε δαίμονες, είτε Μέγα Αλέξανδρο, είτε δεν ξέρω τι άλλο για να μπορέσεις να ησυχάσεις. Βεβαίως ματαίως. Εδώ και αιώνες, έχουμε κόψει τους δεσμούς μας με το παρόν και την πραγματικότητα. Έχουμε τόσο πολύ δεθεί με το υπερφυσικό, η με το μεταφυσικό, ώστε θεωρούμε ανάξιο ασχολίας το πραγματικό.

– Δημοσιογράφος: Δηλαδή μας νοιάζει περισσότερο η σωτηρία της ψυχής μας;

-Ράμφος: Μας νοιάζει περισσότερο η σωτηρία της ψυχής μας, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι η ψυχή μας είναι στο σώμα μας.

-Δημοσιογράφος: Δεν είναι ζήτημα θρησκείας, η θρησκεία τι ρόλο έχει παίξει;

-Ράμφος: Μεγάλο, η θρησκεία είναι η απάντηση που δίνουμε στο ποιος είμαστε και τι θέλουμε απ τη ζωή, για να το πάμε βαθύτερα. Γιαυτό παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων, γιατί σου λέει τι θα γίνει όταν πεθάνεις. Αλλ’ αυτά, δεν έχει βρεθεί ένας τρόπος στην πνευματικότητα των λαών του Νότου, να συνδέονται και με το τι κάνεις, είναι κατ ευθείαν εσύ και το απόλυτο.

-Δημοσιογράφος: Τo διαχωρίζετε, ο Νότος, ο Βορράς.

-Ράμφος: Ναι γιατί στο Βορρά, για λόγους που και οι παραδόσεις και η ιστορία ας πούμε πολλές φορές το βοήθησαν, η θρησκευτική τους αντίληψη χώρεσε την πραγματικότητα. Είναι αυτό που λέμε, οι «Προτεστάντες». Όλες οι χώρες του βορρά είναι Προτεστάντες.

-Δημοσιογράφος: Τι σημαίνει αυτό δηλαδή;

Ράμφος: Προτεστάντες είναι μια έννοια του Χριστιανισμού που δεν σε συνδέει με  απόρριψη του εαυτού σου στο όνομα μια ουράνιας ζωής.

-Δημοσιογράφος: Δηλαδή Προτεστάντες σημαίνει και τιμωρία έτσι;

– Ράμφος: Βεβαίως, βεβαίως και αυτό το πληρώσαμε το είδαμε και στην οικονομική κρίση, ότι τιμωρείται, είναι, έχει ένα στοιχείο ενοχής αυτός που τα μούσκεψε. Η Ευρώπη δεν είναι μόνο μια ευκαιρία για εμάς τους φτωχούς είναι και ευκαιρία και για τους βορείους να μαλακώσουν, να γλυκάνουν.

-Δημοσιογράφος: Αν ήσασταν εσείς σήμερα 18 χρονών πως θα την παλεύατε την Ελλάδα; γιατί οι σημερινοί 18χρονοι δεν την παλεύουν.

-Ράμφος: Δεν την παλεύουν για τον εξής λόγο, διότι πια ετοιμάστηκαν εδώ και πολλές δεκαετίες με την θεωρία και την ιδεολογία της μικρότερης προσπάθειας.

-Δημοσιογράφος: Διαφωνώ μαζί σας γιατί οι 18ρηδες δεν ξεκινάνε έτσι δηλαδή, σκεφθείτε ότι από 12 χρονών τα παιδιά δουλεύουνε κανονικά 10-12 ώρες την  ημέρα.

-Ράμφος: Η ουσία του κόπου δεν είναι οι πολλές ώρες, η ουσία του κόπου είναι ο καθαρός στόχος. Δηλαδή αυτό που κάνουνε είναι μια διεστραμμένη προσπάθεια να εργαστούμε πολύ έτσι ώστε να πεθάνουμε μέσα μας. Σε κανένα σοβαρό σχολείο του κόσμου ας πούμε σε κανένα σχολικό πρόγραμμα δεν έχουμε αυτό τον κόπο χωρίς νόημα.

-Δημοσιογράφος: Η οργή τους είναι δικαιολογημένη;

-Ράμφος:  Η οργή ποτέ δεν είναι δικαιολογημένη, γιατί είναι μια οργή για μας που στρέφεται προς τα έξω, για να μην αντιμετωπίσουμε τα, να μην αντιμετωπίσουμε ας πούμε τις συνέπιες. Θα γίνει δικαιολογημένη όταν αποκτήσει κατεύθυνση.

-Δημοσιογράφος: Δηλαδή;

-Ράμφος: Δηλαδή, όταν είναι ξέσπασμα κάτι, όχι ότι δεν είναι δίκαιο και άδικο, μπορεί να είναι απολύτως δίκαιο, αλλά γίνεται άδικο επειδή είναι ακατεύθυντο. Επειδή ρίχνει κάτι κάτω. Το δίκαιο γίνεται όταν χτίζει κάτι.  Όταν η έκρηξη είναι για να χτίσεις η δικαιοσύνη είναι στη θετικότητα της κληρονομίας, όχι στην  αρνητικότητά της.  Ψυχικά τα παιδιά αυτά είναι πρώτης τάξεως, δεν είναι κακοί άνθρωποι ούτε η αγωνία τους είναι ψεύτικη. Δεν έχει όμως την  κατεύθυνση εκείνη που όλη αυτή την έκκληση δυνάμεως, αντί να την κάνει ενέργεια, την  κάνει απλώς διάχυση. Ο μηδενισμός είναι πάντα μια διάσπαση του εαυτού. Ενδιαφέρει σε ότι κάνουμε να χτίζουμε εαυτό, για να μπορούμε να κερδίσουμε τη ζωή και να την  κάνουμε όπως θέλουμε. Με διαλυμένο εαυτό – γιατί το εσωτερικό κενό μόνο να μας διαλύσει μπορεί- δεν ξέρει να κάνει τίποτε άλλο, με διαλυμένο εαυτό τότε είμαστε έτοιμοι για Χρυσή Αυγή…

-Δημοσιογράφος: Είχατε γράψει σε ένα άρθρο σας ότι, το φαινόμενο δεν ξέρω αν πρέπει να το λέμε και φαινόμενο εν τέλει της Χρυσής Αυγής, είναι προϊόν της αγανάκτησης. Αγανακτισμένοι βέβαια υπάρχουν και στη Ισπανία και στη  Πορτογαλία, αλλά εκεί δεν υπάρχει Χρυσή Αυγή.

-Ράμφος: Βεβαίως, βεβαίως δεν υπάρχει εκεί Χρυσή Αυγή γιατί υπήρχε επι 40 χρόνια, αλλά για να το καθαρίσουμε, είναι συνδυασμός αγανακτήσεως και απελπισίας. Η αγανάκτηση μόνη της είναι άλλο πράγμα, με απελπισία μαζί είναι άλλο, η απελπισία τι σημαίνει, σημαίνει δεν έχω ελπίδα και ψάχνω μετά μανίας να βρω. Το πιο εύκολο σε έναν λαϊκό άνθρωπο να βρει ελπίδα είναι παλιά, ιδέες αρχέτυπες, παλιές, μεγάλες ιδέες, οπότε προσκολλάται εκεί. Δεν είναι αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τίποτε παλιάνθρωποι, η κτήνη φοβερά που θέλουν να πιούν το αίμα, η εγκληματίες, δεν το συζητώ αυτό το πράγμα.

-Δημοσιογράφος: Εννοείτε ότι η απελπισία τους στρέφει στην συντηρητικότητα, σε μια συντηρητική άποψη;

– Ράμφος: Η απελπισία με παραστάσεις παλαιού τύπου, παραστάσεις ζωής. Δηλαδή ότι χρειάζεται ας πούμε ένα δυνατό καθεστώς, ότι αυτό το χάλι της δημοκρατίας που βλέπουμε στη Βουλή να βρίζονται χυδαία και δεν ξέρω γω τι, όλα αυτά. Οι παλιές παραστάσεις τι είναι, είναι ένας είναι ο αρχηγός, να βάλει τάξη στα πράματα, να δούνε…

-Δημοσιογράφος: Εσάς σας φοβίζει η Χρυσή Αυγή;

-Ράμφος: Προσωπικά δεν με φοβίζει νομίζω ότι σ αυτή τη φάση δεν μπορώ να πω ότι με φοβίζει ως φαινόμενο μολονότι το υπολογίζω. Δηλαδή θεωρώ ότι υπό συνθήκες ας πούμε ακόμη πιο δύσκολες και ακόμη πιο διαλυτικές για το κοινοβουλευτικό καθεστώς, αυτό το πράγμα μπορεί να πάρει διαστάσεις γιατί; Γιατί η κουλτούρα μας έχει πολύ παλιά στοιχεία απολυταρχικά.

-Δημοσιογράφος: Μου περιγράψατε πριν τι συνέβη μετά από ένα άρθρο σας στην Καθημερινή. Που σας απάντησε η ίδια η Χρυσή Αυγή.

-Ράμφος: Επειδή συνέδεα με ψυχολογικά στοιχεία το φαινόμενο, και μου απάντησε ο αρχηγός από την φυλακή, μα τέλος πάντων 400 χιλιάδες άνθρωποι έχουμε πρόβλημα με τη μαμά μας, το βρήκα και διασκεδαστικό το θέμα. Δυστυχώς ένας Θεός ξέρει ποιος έχει πρόβλημα με τη μαμά του, πάρα πολλοί έχουν πρόβλημα με τη μαμά τους, και κυρίως όσο πιο ισχυροί δικτάτορες είναι, τόσο πιο μεγάλο πρόβλημα με τη μαμά τους έχουνε, οι άνθρωποι ας πούμε.

-Δημοσιογράφος: Την πρώτη φορά που σας είχα γνωρίσει μου είχατε πει το εξής: Αν έχεις μια ιδέα στην Ελλάδα θα καταστραφείς, στην Ευρώπη δεν θα την υλοποιήσεις, και στην Αμερική θα γίνεις…

-Ράμφος: Θα σου πουν έχεις όλα τα μέσα να το κάνεις.

-Δημοσιογράφος: Γιατι συμβαίνει αυτό;

-Ράμφος: Ε βεβαίως, γιατί η Αμερική, θες επειδή δεν έχει μεγάλες παραδόσεις, ως μια χώρα πολύ πρόσφατα φτιαγμένη, είναι χώρα που έχει τον χρόνο μέλλοντα μπροστά της. Έγινε μια έρευνα σε 76 χώρες, τις πιο ανεπτυγμένες στον κόσμο. Ποιός είναι ο βαθμός αποφυγής αβεβαιότητος των ανθρώπων, των χωρών, αυτών των κοινωνιών. Στις 76 χώρες αυτές, το μεγαλύτερο βαθμό αποφυγής αβεβαιότητος τον είχε η Ελλάδα, έτσι εξηγείται και ο τεράστιος αριθμός  των μικρο-απασχολήσεων των ιδιωτικών, γιατι αν έχω εγώ ενα περιπτεράκι βολεύομαι και δεν έχω ρίσκα. Ενώ αν θα μπω σε μια επιχείρηση με άλλες απαιτήσεις εκεί έχει ρίσκα. Γιατί έχουμε τεράστια ανασφάλεια; Έχουμε τεράστια ανασφάλεια γιατί δεν έχουμε παρόν ζούμε στο παρελθόν.  Δηλαδή το όραμα η πληρότητα της ζωής, η τελειότητα  αυτή που ζητάμε, είναι κάτι που έχει γίνει κάποτε.

-Δημοσιογράφος: Οι ιδέες που εκφράζετε κατά καιρούς προκαλούν αντιδράσεις, σας ενοχλεί που σας έχουν κατηγορήσει για φιλελεύθερο κατά των λαών κι όλα αυτά κατά καιρούς.

-Ράμφος: Ξέρουμε από την ιστορία ότι πάρα πολλές φορές, ο κόσμος που αισθάνεται ανασφάλεια δεν θα θελε να κουνήσει τις παραστάσεις του καθόλου. Δεν με πειράζει αυτό το πράγμα, γιατί θεωρώ ότι δεν παίζεται το παιχνίδι εκεί.  Θεωρώ ότι το παιχνίδι παίζεται ανάμεσα στους ανθρώπους με μια ξύπνια συνείδηση, οι οποίοι θέλουν ακριβώς να μειώσουν το συντελεστή αβεβαιότητος. Θέλουν να δοκιμάσουν και το διαφορετικό.

-Δημοσιογράφος: Εσείς έχετε διαδηλώσει ποτέ και ως νέος;

-Ράμφος: Ε βέβαια, στο φοιτητικό κίνημα του καιρού μου βεβαίως, και ο 114, για το 15%, όλα αυτά που κάναμε, αλλά καταλάβαινα ακριβώς, ότι αυτό το πράγμα σου έδινε μεγαλύτερο κενό, από το να σε γεμίζει. Γιατί η πληρότητα στη ζωή δεν έρχεται μόνο με τις εξωτερικές αλλαγές, έρχεται και με την εσωτερική ανασύνταξη, με το αίσθημα  της ευθύνης δηλαδή. Να μην παγιδευόμαστε ψάχνοντας να βρούμε το κακό έξω από μας. Υπάρχει έξω από μας αλλά το τι θα το κάνουμε εξαρτάται από μας.

Παρακολουθείστε ολόκληρη τη συνέντευξη σε video στην διεύθυνση που ακολουθεί:

http://www.vice.com/gr/video/vice-meets-stelios-ramfos

steliosramfosgr