Η ευρωπαϊκή Νεωτερικότητα πέτυχε να χωρίσει την κοινωνία από τη θρησκεία. Αιώνες ολόκληρους (τους «μέσους» ή «σκοτεινούς» αιώνες) οι κοινωνικοί θεσμοί, ο πολιτικός βίος, κάθε μορφή οργάνωσης της συλλογικότητας στη Δύση, είχε αυτονόητα υποταχθεί στην κυρίαρχη θρησκευτική ιδεολογία – συχνά και στη θεσμική εκπροσώπηση της θρησκείας. Ηταν για τον δυτικό άνθρωπο μια ιστορική εμπειρία άκρως αρνητική, πρώτη εμπειρία ολοκληρωτισμού (: αστυνόμευσης των ηθών και των πεποιθήσεων).
Από αντίδραση σε αυτή την εμπειρία, η θρησκεία στη δυτική νεωτερικότητα έγινε ιδιωτική υπόθεση. Είναι ατομική επιλογή, αφορά σε ατομικές πεποιθήσεις, ατομική ηθική, ατομικές συναισθηματικές ικανοποιήσεις. Δεν έχει τίποτα να κάνει με την οργάνωση της συλλογικότητας, δεν πρέπει να επηρεάζει, ούτε στο ελάχιστο, τους κοινωνικούς θεσμούς, τον πολιτικό βίο. Βασικό γνώρισμα των δυτικού τύπου κοινωνιών είναι ο χωρισμός θρησκείας και εξουσίας, Εκκλησίας και κράτους, «ιερού» και «κοσμικού».
Αποτέλεσμα του χωρισμού και συνέπεια της ιδιωτικοποίησης είναι η ραγδαία παρακμή των θρησκειών στα πλαίσια των δυτικού τύπου κοινωνιών. Ειδικά ο Χριστιανισμός, που ήταν η κυρίαρχη στη Δύση θρησκεία, εμφανίζει δραματική συρρίκνωση. Δεν πρόκειται για θριαμβευτική νίκη του αθεϊσμού, πρόκειται για πλημμυρίδα αδιαφορίας: για το φαινόμενο «θρησκευτικού αποχρωματισμού των μαζών», όπως χαρακτηριστικά ονομάστηκε.
Οι θρησκευτικοί θεσμοί προσπάθησαν πανικόβλητοι να αντιδράσουν. Δεν διανοήθηκαν, βεβαίως, να αντισταθούν στην ιδιωτικοποίηση της θρησκείας – ο δυτικός Χριστιανισμός, με πρωτοπόρους τον Αυγουστίνο, τον Ακουίνο, τον Ανσελμο, είχε «εσωτερικεύσει» την πίστη, δηλαδή την είχε μεταβάλει από εκκλησιαστικό (κοινωνούμενων σχέσεων) γεγονός σε ατομοκεντρικών επιτευγμάτων (ορθοφροσύνης και αυτοκυριαρχίας) επίτευγμα. Ηταν αγωνιώδης η προσπάθεια να προσαρμοστεί και ο Χριστιανισμός, ως ατομική θρησκευτική επιλογή, στους όρους της Νεωτερικότητας: Να εξορθολογιστεί, να βάλει στην άκρη τα «μυθολογικά» του στοιχεία (Entmythologisierung), να αποδείξει τη χρηστική του ωφελιμότητα.
Ετσι, ο λόγος του νοήματος της ύπαρξης και της ελευθερίας που γνωρίζεται ως ερωτική αυθυπέρβαση και αυτοπροσφορά, αλλοτριώθηκε σε χρησιμοθηρικό κήρυγμα, σε υστερικά «πρέπει» και «οφείλεις», δηλαδή σε ουτοπική δεοντολογία. Εγινε λόγος ραδιοφωνικός, τηλεοπτικός, καταιγισμός έντυπης προπαγάνδας στην υπηρεσία διόρθωσης των κοινωνικώς εσφαλμένων. Αγνοήθηκε προκλητικά κάθε εμπειρικό έρεισμα της μεταφυσικής ελπίδας.
Φυσικά, ο «εκσυγχρονισμός» του κηρύγματος δεν ανέκοψε τη ραγδαία επέκταση του ορθολογικού μηδενισμού και αμοραλισμού, την περιφρόνηση της θρησκείας. Ποιος αξιοπρεπής άνθρωπος δέχεται να παρηγορήσει την υπαρξιακή του αγωνία με το γεγονός ότι η «θρησκεία» του έχει θαυμαστή φιλανθρωπική δραστηριότητα και ηθικοπλαστικές πρωτοβουλίες; Ποιος δέχεται να εξαρτήσει την εντιμότητά του και το ήθος του από την «καθοδήγηση» ιδεόληπτων προπαγανδιστών; Ποιο νέο παιδί θα δεχθεί να «ψυχαγωγηθεί» τραγουδώντας γλυκερά θρησκευτικά ασμάτια σε μουσική ροκ;
Στην Ελλάδα, την πραγματικότητα του θρησκευτικού αποχρωματισμού, πραγματικότητα της «εκκοσμίκευσης», τη συσκοτίζει και την αποκρύβει μια εθνικιστική ρητορεία, τελευταίο απομεινάρι του επίσημου κρατικού μας πατριωτισμού. Αποτύχαμε ολοφάνερα στο πρόταγμα, να έχει ο αρχαίος και ο μεσαιωνικός Ελληνισμός οργανική συνέχεια ιστορικής ύπαρξης στη Νεωτερικότητα. Μπήκαμε στη Νεωτερικότητα συναινώντας στη ριζική και ολοκληρωτική αλλαγή της ιστορικής μας υπόστασης και ταυτότητας – αρνηθήκαμε την πόλη-κράτος και τη μεσαιωνική της συνέχεια: τις αυτοδιαχειριζόμενες κοινότητες, δεχθήκαμε να υποκατασταθεί η πολιτική κοινωνία των σχέσεων με τις συμβατικές κατασφαλίσεις των «ατομικών δικαιωμάτων».
Οι «ηγετικές» κοινωνικές ομάδες (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες) δείχνουν να ξέρουν για την «εκκλησία του δήμου» και την «εκκλησία των πιστών» μόνο αφελείς παιδαριωδίες ή τυποποιημένα ιδεολογήματα, που τους άφησε ως ανάμνηση ένα ανιαρό μάθημα «θρησκευτικών» στο σχολείο. Αλλά, μια σοβαρή μελέτη των φαινομένων τόσο του «θρησκευτικού αποχρωματισμού» της κοινωνίας όσο και της παράλληλης «εκκοσμίκευσης» των εκκλησιαστικών θεσμών, μπορεί να γίνει με βάση το υλικό του «επίσημου» κηρυγματικού και κατηχητικού λόγου. Να μελετηθούν, λ.χ., οι εγκύκλιοι και τα επίσημα περιοδικά της Ιεράς Συνόδου και των επιμέρους επισκοπών και «μητροπόλεων», συνεντεύξεις και αρθρογραφία επισκόπων, προγράμματα εκκλησιαστικών ραδιοφωνικών σταθμών.
Ισως μια δημοσκόπηση, με προκλητικά ερωτήματα, ειδικά στους επισκόπους, θα μπορούσε να καταδείξει το πραγματικό μέγεθος της αλλοτρίωσης: «Τι ακριβώς σημαίνει για σας η “αιώνια ζωή” που κηρύττετε; Σημαίνει μιαν επ’ άπειρον παράταση κάθε ατομικής ύπαρξης; Δεν νιώθετε πανικό στη σκέψη να υπάρχετε ατελεύτητα, για δισεκατομμύρια χρόνια, έστω πανευτυχής; Γιατί κάποτε η Εκκλησία μιλούσε για “αλλαγή” του “τρόπου της ύπαρξης”; Ποια εμπειρία του χρόνου και ποια του χώρου προεικονίζει η εκκλησιαστική λατρεία και Τέχνη; Ποια η διαφορά του εκκλησιαστικού γεγονότος της “σωτηρίας” από την ατομική σωτηρία της θρησκευτικής φλυαρίας; Τι είδους “σωτηρία” θα απολαμβάνει μια μάνα αν το παιδί της κολάζεται;».
Τα κηρύγματα σήμερα μιλάνε μόνο για κανόνες συμπεριφοράς και όχι για πληρότητα της ύπαρξης.
Ο ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΔΕΝ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΗ-ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΕΧΕΤΑΙ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΚΡΑΥΓΑΛΕΕΣ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ. ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΤΟΝ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΣΑΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΟΣ ΑΛΛΑ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΑ Η ΧΑΜΕΝΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ. ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ ΠΛΗΡΩΣ Η ΠΙΣΤΗ, Η ΘΥΣΙΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
5 σχόλια:
''Ηταν για τον δυτικό άνθρωπο μια ιστορική εμπειρία άκρως αρνητική, πρώτη εμπειρία ολοκληρωτισμού (: αστυνόμευσης των ηθών και των πεποιθήσεων).''
Χωρις να το καταλαβαίνει μιλάει με βιώματα και όρους νεωτερικούς για προ-νεωτερικές καταστάσεις. Ποιός του είπε ότι ο μεσαιωνικός άνθρωπος ένοιωθε ''ολοκληρωτισμό'' ; http://theodotus.blogspot.com/2014/02/blog-post_22.html#more
http://theodotus.blogspot.com/2016/06/blog-post_27.html
Τόσο ο Γιανναράς όσο και τόσοι άλλοι είναι σε μια κατάσταση που χαρακτηρίζει διαχρονικά τους ανθρώπους. Δεν είναι κάτι καινούργιο.
Η κατηγορία αυτή των ανθρώπων περιγράφεται εκ της απουσίας της στην επιστολή του Απόστολου Παύλου για τα χαρίσματα του Άγιου Πνεύματος. Επίτρεψέ μου μια προσέγγιση που νομίζω ίσως είναι διαφωτιστική της σημερινής παράνοιας που ζούμε.
Ο Απόστολος μιλάει παρηγορητικά για τα χαρίσματα για να προστατέψει τόσο τους έχοντας λάβει χαρίσματα όσο και εκείνους που δεν έχουν ή που υστερούν. Πρέπει ο Απόστολος να είδε καθαρά με τα μάτια του τον σοβαρότερο κίνδυνο που διέτρεχε το Κήρυγμα της Βασιλείας στις πρώτες ομάδες πιστών. ΤΟΝ ΦΘΟΝΟ. Άνθρωποι ανταποκρινόμενοι αρχικά στο κάλεσμα του ευαγγελίου άρχιζαν να βλέπουν μοιραία την προσωπική τους "πορεία" και πνευματική εξέλιξη σε σχέση με εκείνη των αδερφών τους. Ο Απόστολος προσπάθησε να εμψυχώσει και να προτρέψει στην αδιάλειπτη μετάνοια και την προσωπική ταπεινοφροσύνη, την μόνη εγγύηση από τον πειρασμό του φθόνου.
Όταν λοιπόν κάτι δεν σου βγαίνει σπάνια το καταλογίζεις στον εαυτό σου και προσπαθείς να το τεκμηριώσεις μέσα από την διαστρέβλωση των όσων βλέπεις στους άλλους.
Ο Γιανναράς θέλει δημοσκόπηση για να πληροφορηθεί πόσοι (κυρίως οι επίσκοποι) πραγματικά πιστεύουν για την αθανασία ως επ' άπειρον παράταση κάθε ατομικής ύπαρξης; Τρομάζει όμως να κοιτάξει τι λένε οι βίοι των αγίων για αυτό το θέμα. Τρομάζει ακόμα περισσότερο στο τι λέει ο ίδιος ο Κύριος, όχι μία αλλά πλείστες φορές. Πάλι καλά για τον ίδιο που υπάρχει η μετάφραση του Τρεμπέλα και κάνει τα πράγματα υποφερτά και ανοικτά σε βεβαιώσεις....και από την άλλη κρίμα που ο Τρεμπέλας δεν πρόλαβε την μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης που θα "τακτοποιούσε" την Πτώση και το Προπατορικό αμάρτημα.
Από την άλλη πιο το νόημα των όποιων αποτελεσμάτων μιας τέτοιας άρρωστης δημοσκόπησης; Αλήθεια ο Ιησούς πως μπόρεσε να Αναστηθεί όταν οι συνάνθρωποι του κολάζονται; ΄ΑΡΑΓΕ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΠΟΙΑΣ ΠΑΡΑΝΟΙΑΣ ΦΤΑΝΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ;
Πως μπορείς να μάθεις για το τέλος του δρόμου κάτι όταν έχεις απαντήσει ήδη χωρίς να τον διαβείς;
Φίλε αμέθυστε ένας πρώην θρυλικός παίχτης του ΝΒΑ, ο Allen Iverson, κάποτε μίλησε για τις εκπληκτικές ικανότητες που είχε στον χειρισμό της μπάλας. Είπε λοιπόν πως οι κινήσεις σχεδόν όλες ανήκουν σε ένα παλαιό του συμπαίκτη από το σχολείο που στις μεταξύ τους προπονήσεις και αναμετρήσεις τον είχε ταπεινώσει αγωνιστικά ουκ ολίγες φορές και αλλεπάλληλα. Όσο και αν προσπαθούσε, όσο και αν δούλευε δεν κατάφερνε τίποτα όταν τον αντιμετώπιζε....ώσπου μία στιγμή σκέφτηκε να αφήσει τον εγωισμό του στην άκρη, να πάει να τον βρει και να του πει.... "Κοίτα φίλε δεν ξέρω πως το κάνεις αλλά θέλω, αν θέλεις και εσύ, να με μάθεις και μένα....εγώ μόνος μου προσπάθησα αλλά δεν μπορώ"......Τα υπόλοιπα είναι μπασκετική ιστορία.
Άνθρωποι σαν τον Γιανναρά δεν ρωτάνε κανέναν εδώ και καιρό. Τα ξέρουν ήδη όλα......και χρέος τους είναι να μας μάθουν και εμάς. ΝΑ ΜΑΣ ΜΑΘΟΥΝ.......... ΑΛΛΆ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΙ ΔΕΝ ΕΧΩ ΑΚΟΜΑ ΚΑΤΑΛΆΒΕΙ;
Τό ευχαριστηθήκαμε φίλε, αλλά άν μού επιτρέπεις νά συμπληρώσω: Προσπαθεί νά τόν μάθουμε. Οπως έλεγε καί ο σχωρεμένος ο Μίκης όταν άρχισαν νά κυκλοφορούν οι δρόμοι τού Αρχάγγελου μετά τήν δικτατορία, σ' έναν δημοσιογράφο πού τόν ρώτησε:σάς πειράζει πού όλοι ασχολούνται μαζί σας, μέ τό έργο σας; Οχι λέει, δέν μέ πειράζει. Εκμεταλλευθείτε με!!
Kalispera. Xtes egrapsa apo internet Cafe elliniko alfavito simera epistrofi sto tablet. Epi tou thematos. O Giannaras sigoura den poligoustarei tin Grafi alla oposdipote exei deixei oti tou aresei o ellinikos laikos politismos. Kalo tha itan na prosexei tria yperoxa laika. Dyo tou Misaki to kapilio kai to kato apo to svisto fanari kai ena trito pou tragouda I Sotiria Bellou to perifimo Enas alitis pethane. E opoiodipote anthropos me stoixiodi synidisi tha katalavei oti gia tous anthropous pou perigrafoun ayta ta tria tragoudia o Theos exei ftiaxei aionia zoi na min teleionei pote. Kai yparxei kai ena yperoxo amerikaniko folk to Balad of Curtis loew ton athanaton Skynyrd pou katalavaineis oti einai teleios adiko gia anthropous opos o Curtis Lowe na min yparxei aionios paradeisos na min teleionei pote. Ta laika tragoudia pagosmios einai poly konta sto eyaggelio giati kai o Xristos otan irthe stin gi mia pou eixe psarades mathites didaxe apla thriskeytika. Sxedon tis psaragoras. AM Ysterografo. Tin anagaiotita aionias zois tin katalavainoun oi typoi pou perigrafontai sta rebetika. Pos to elege o Tsiforos. Aman aderfe mou na rixneis xaples xegyrismenes. Oi volemenoi tin fovountai
Είναι λυπηρό φίλε αμέθυστε αλλά να τον μάθουμε για ποιόν ακριβώς λόγο;
Ο κάθε άνθρωπος ενδιαφέρεται στην ουσία για καρπούς. Είτε υλικούς είτε πνευματικούς.
Ποιοι είναι οι καρποί των όσων λέει ο Γιανναράς; To προσωπικό του ντοκουμέντο για την παρακμή που ζούμε; Ωραία τα εντόπισε καλά και μετά τι; Θα βάλουμε το δημοτικό τραγούδι στο σχολείο και θα αρχίσουν τα πράγματα να διορθώνονται; Και την παρακμή που ζούμε την δημιούργησε η αλλαγή κοινωνικού παραδείγματος και κλίμακας κοινoτικής οργάνωσης;
Κανένας δεν του μίλησε να του πει το απλό πως ο χαρακτήρας φτιάχνει πολιτισμό και όχι το αντίθετo;
Από ποιο κοινωνικό πλαίσιο ξεπήδησαν οι άγιοι, οι μάρτυρες και παλαιότερα οι ήρωες; Από εκείνα που στοιχειώνουν την φαντασία του Γιανναρά; Ποιο κοινωνικό πλαίσιο αλήθεια σταύρωσε τον Κύριο και σκότωσε αγίους; Ποιος είναι λοιπόν ο χαρακτήρας που θεμελιώνει πολιτισμό σήμερα; Αυτό είναι το διαχρονικό αίτημα τότε, σήμερα και πάντα. Η ιστορία δυστυχώς ρωτάει τον καθένα μας ΧΩΡΙΣΤΑ!!!!!
Ο Γιανναράς μπορεί να κοροϊδεύει τον εαυτό του όσο θέλει για την πρωτοκαθεδρία της κοινωνίας έναντι του ανθρώπου. Όμως ο Κύριος αν έδειξε κάτι με το Έργο Του ήταν ΑΚΡΙΒΩΣ το ανάποδο. Αν τώρα ο Γιανναράς σε αυτό βλέπει ατομισμό συγνώμη .......... ο Άι Γιώργης ότι βάσανο τράβηξε το τράβηξε ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ σε επίπεδο κόσμου. Συντροφιά όμως, σε ένα άλλο επίπεδο είχε, σύμφωνα με τους Πατέρες μας, την Αλήθεια την Ίδια που έχει Όνομα και Σάρκα .
Αυτό το άλλο επίπεδο δεν έχει υπόσταση για τον κάθε Γιανναρά. Ήρθε η νεωτερικότητα και τους Έλληνες αλλοίμονο τους διαδέχθηκαν οι ελληνόνυμοι . Οπότε........ τι να καθόμαστε να συζητάμε. Είμαστε τελειωμένοι και τα τεκμήρια αρκετά για τα οποία ενημερωνόμαστε κάθε Κυριακή από τον σοφό. Να είναι καλά.
Αλήθεια ο Άη Γιώργης ποιους Έλληνες διαδέχθηκε με την σειρά του; Η μήπως η κοινωνία των σχέσεων που χαρακτήριζε την κοσμοπολίτικη ελληνική κοινωνία τον γλύτωσε από την ατίμωση; To χέρι του Μάξιμου του Ομολογητή ποιο κοινωνικό πλαίσιο σχέσεων το έκοψε; Θα μπορούσαμε να μιλάμε μέχρι αύριο. Αυτό είναι το παράδοξο στην σκέψη αυτών των ανθρώπων. Αναγορεύουν τα πλαίσια σε εγγυητές αποτελέσματος και οι ίδιοι εννοείται θα μπορούσαν να κάνουν πολλά αν κάποιος τους φώναζε στον σχεδιασμό αυτών των πλαισίων. Αυτή η σάπια ματαιοδοξία και κενοδοξία βρίσκεται κυρίαρχη πίσω από την σύγχρονη σκέψη και διανόηση.
Την Ιστορία όμως την φτιάχνει χαρακτήρας. Και η Ελλάδα χώρα ναυτικών έπρεπε αυτό να ξέρει καλύτερα από όλους. Την θάλασσα δεν την αλλάζεις για να την κατακτήσεις. Εσύ αλλάζεις.
Ο κάθε Γιανναράς γκρινιάζει που δεν υπάρχει πλοίο κατάλληλο για τα νηολόγια που ονειρεύεται και στο οποίο εννοείται θα μπορούσε κάλλιστα να είναι στην γέφυρα αν όχι καπετάνιος. Βούτα δάσκαλε και κολύμπα......... δεν υπάρχει πιά πλοίο........
Δημοσίευση σχολίου