Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Λόγος Κατηχητικός Ο Μέγας (24)

 Συνέχεια από: Πέμπτη, 16 Σεπτεμβρίου 2021

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Κεφάλαιο 24

1. Αλλ’ είναι εύλογο εκείνος ο οποίος παρακολουθεί με προσοχή την σειρά των λεγομένων να ερωτήσει: πού φαίνεται σε όσα ελέχθησαν η δύναμις της Θεότητος, και πού φαίνεται η αφθαρσία της θείας δυνάμεως; Για να καταστούν λοιπόν και ταύτα καταφανή θα εξετάσουμε τα υπόλοιπα στοιχεία του μυστηρίου, στα οποία παρουσιάζεται κατ’ εξοχήν συνενωμένη η δύναμις με την φιλανθρωπία.

Πρώτον λοιπόν το ότι η παντοδύναμος φύσις δύναται να κατέλθει προς την ταπεινή ανθρωπότητα παρέχει μεγαλυτέρα απόδειξη της δυνάμεως απ’ όση δίνουν τα μεγάλα και υπερφυσικά θαύματα. Διότι η επιτέλεση μεγάλου και υπέροχου έργου από μέρους της θείας δυνάμεως είναι κάτι το κατά φύσιν και συνεπές, και δεν είναι καθόλου περίεργο το να ακούσει κανείς ότι η δημιουργία του κόσμου και παντός ό,τι υπάρχει εκτός των φαινομένων συνεστήθη δια της δυνάμεως του Θεού, με την υλοποίηση αυτού τούτου του θείου θελήματος κατά το σχέδιο του. Η δε κάθοδος προς το ταπεινόν παρουσιάζει περιουσία δυνάμεως, ουδόλως κωλυόμενη να ενεργεί παρά φύσιν. Πράγματι όπως είναι χαρακτηριστικό της ουσίας του πυρός να κατευθύνεται προς τα άνω και κανείς δεν θα θεώρει θαύμα αυτή την φυσική κατεύθυνση του πυρός, εάν όμως έβλεπε την φλόγα να κατευθύνεται προς τα κάτω ομοίως με τα στερεά σώματα, αυτό θα θεωρούσε θαύμα, το πως δηλαδή το πυρ μένει πυρ και κατά την κίνησίν του εκφεύγει της φύσεώς του φερόμενο προς τα κάτω, έτσι και την θεία και υπερέχουσα δύναμιν, δεν φανερώνει τόσον το μέγεθος των ουρανών και η λάμψις των αστέρων και η διακόσμησις του παντός και η συνεχής συντήρησις των όντων, όσον η συγκατάβασις προς την ασθένεια της φύσεως ημών, πως δηλαδή το υψηλόν καθοράται εις το ταπεινόν χωρίς να χάνει το ύψος του, πως η θεότης συμπλεκομένη με την ανθρωπίνην φύσιν και άνθρωπος γίνεται και Θεός παραμένει.

2. Επειδή δηλαδή, καθώς ειπώθηκε στα προηγούμενα, η πονηρά δύναμις δεν είχε φυσική ικανότητα να προσμίξει ακράτως με την παρουσία του Θεού και να υποστεί γυμνή την εμφάνιση (εμφάνεια) αυτού, για να γίνει εύληπτο (ευκόλως δεκτό) από τον επιζητούντα το αντάλλαγμα χάριν ημών, δια τούτο το θείον εκρύφθη με το προκάλυμμα (σκέπασμα) της φύσεως ημών, ώστε κατά το παράδειγμα των πεινασμένων ιχθύων μαζί με το δέλεαρ της σαρκός να συναποσπασθεί στο άγκιστρο της θεότητος η ενάντια δύναμις και έτσι, αφού εισέλθει μέσα στον θάνατον η ζωή και εμφανισθεί μέσα στο σκότος το φώς, με την ζωή και το φώς ν’ εξαφανισθουν οι αντίθετες δυνάμεις. Διότι δεν είναι φυσικόν ούτε το σκότος να διατηρείται εις την παρουσία του φωτός ούτε ο θάνατος να υφίσταται όταν ενεργεί η ζωή. Επομένως συνοψίζοντες την επιχειρηματολογία ως προς το μυστήριο της ενσαρκώσεως, θα συμπληρώσουμε την απάντηση προς τους κατηγορούντες  την θεία οικονομία επί του θέματος, διατί η θεότης δεν κατεργάζεται μόνη της την ανθρώπινη σωτηρία. Πράγματι το θείον πρέπει να εκλαμβάνεται με τους καταλλήλους θεοπρεπείς όρους, ούτως ώστε να μη συμβαίνει εν μέρει μεν αυτός να νοείται υψηλώς, εν μέρει δε να χάνεται η θεοπρεπής αξία αυτού. Αντιθέτως πρέπει να πιστεύεται επί του Θεού πάσα υψηλή και ευσεβής ιδιότης και να εξαρτάται με συνέπεια η μία εκ της άλλης.

3. Εδείχθησαν λοιπόν η αγαθότης, η σοφία, η δικαιοσύνη, η δύναμη, η αφθαρσία, ιδιότητες επιδειχθείσες στο γεγονός της δι’ ημάς ενσάρκου οικονομίας του Θεού. Η αγαθότης φαίνεται στο ότι προετίμησε ο Θεός να σώσει τον χαμένο (απολωλότα). Η σοφία και η δικαιοσύνη καταδεικνύεται στον τρόπον της σωτηρίας μας. Η δύναμις δε δεικνύεται στο ότι εγεννήθη εις ομοίωμα και σχήμα ανθρώπου κατά το ταπεινόν της φύσεώς μας, εις το ότι ο κατέχων ημάς ήλπισε ότι θα δυνηθεί ως ομοιωμένος με τον άνθρωπον ο Χριστός να νικηθεί από τον θάνατον, και αφού εγεννήθη εις το ότι ενεργεί το οικείον αυτού κατά φύσιν· είναι δε οικείον εις μεν το φως ότι αφανίζει το σκότος, εις δε την ζωή ότι κατανικά τον θάνατον. Επειδή λοιπόν παραστρατήσαντες από την ευθεία οδό εν αρχή απεμακρύνθημεν από την ζωή και επέσαμε στον θάνατον, τί το παράλογον διδασκόμεθα από το μυστήριον της θείας οικονομίας, εάν η καθαρότης εφάπτεται τους μολυνθέντες υπό της αμαρτίας, η ζωή τους νεκρούς, η οδηγία (καθοδήγηση) τους πεπλανημένους, ούτως ώστε και ο μολυσμός να καθαρισθεί και η πλάνη να θεραπευθεί και οι νεκροί να επανέλθουν εις την ζωή;