ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ: Η ΓΝΩΣΗ ΔΙΧΩΣ ΘΕΙΟ ΦΩΤΙΣΜΟ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Η ΓΝΩΣΗ ΔΙΧΩΣ ΘΕΙΟ ΦΩΤΙΣΜΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Εάν οι άνθρωποι την ταχύτητα του μυαλού τους την φρενάρανε λίγο, και το μυαλό τους θα ήταν ξεκούραστο, αλλά και η θεία Χάρις θα τους πλησίαζε εύκολα. Η γνώση δίχως φωτισμό είναι καταστροφή. Όταν κανείς κάνη πνευματική δουλειά στον εαυτό του, όταν αγωνίζεται, τότε φωτίζεται από τον Θεό. Έχει θείο φωτισμό, θείες εμπειρίες, και όχι δικές του σκέψεις, γι΄ αυτό και βλέπει μακριά. Ένας που έχει μυωπία, από κοντά βλέπει τα πράγματα καλά, αλλά μακριά δεν βλέπει. Και ένας που δεν έχει μυωπία, ε, το πολύ-πολύ θα δη λίγο μακρύτερα, αλλά και αυτό δεν λέει τίποτε. Τα σωματικά μάτια είναι δύο, τα πνευματικά είναι πολλά.

Όσοι απομακρύνονται από τον Χριστό, στερούνται τον θείο φωτισμό, γιατί αφήνουν το προσήλιο σαν τους ανόητους και πηγαίνουν στο ανήλιο. Έτσι είναι επόμενο να είναι κρυολογημένοι και αρρωστημένοι πνευματικά. Αν δεν εξαγνισθή ο άνθρωπος, αν δεν έρθη ο θείος φωτισμός, όσο σωστή και αν είναι η άλλη γνώση –αυτό βλέπω- είναι ένας ορθολογισμό και τίποτε παραπάνω. Και αν λείψη ο θείος φωτισμός, και αυτά που θα πουν και θα γράψουν, δεν θα βοηθήσουν. Βλέπετε το Ψαλτήρι που είναι γραμμένο με θείο φωτισμό, τι βαθιά νοήματα έχει! Μάζεψε, αν θέλης, όλους τους θεολόγους, όλους τους φιλολόγους, και θα δης ότι έναν ψαλμό με τέτοιο βάθος δεν μπορούν να φτιάξουν! Ενώ ο Δαβίδ ήταν αγράμματος, αλλά βλέπεις καθαρά πώς τον οδηγούσε το πνεύμα του Θεού.
Και η Εκκλησία σήμερα ταλαιπωρείται, γιατί λείπει ο θείος φωτισμός και καθένας πιάνει τα πράγματα όπως θέλει. Μπαίνει και το ανθρώπινο στοιχείο και δημιουργούνται πάθη και αλωνίζει μετά ο διάβολος. Γι΄ αυτό δεν θα πρέπη να ζητούν εξουσία οι άνθρωποι που εξουσιάζονται από τα πάθη τους.
(...) Και το κακό είναι ότι δεν έχουν γνωρίσει προηγουμένως τον εαυτό τους. Γιατί, όσο αξίζει η μια γνώση του εαυτού μας, δεν αξίζουν όλου του κόσμου οι γνώσεις. Όταν ο άνθρωπος αναγνωρίζη ταπεινά τον εαυτό του, αναγνωρίζεται από τους ανθρώπους. Αν μερικοί γνώριζαν τον εαυτό τους, θα έβλεπαν τα χάλια τους και δεν θα μιλούσαν καθόλου.

Μια φορά μου είπε κάποιος: «Δεν υπάρχει κανένας Ορθόδοξος να εκπροσωπήση στο εξωτερικό την Ορθοδοξία, στα συνέδρια κ.λπ.». Έλεγε, έλεγε, έλεγε, έφερε τον αποκλεισμό. «Ο Προφήτης Ηλίας (Γ' Βασ. 19,13-18), του λέω, όταν τον ρώτησε ο Θεός: «Τι ζητάς, Ηλία, στο Χωρήβ;» «Έμεινα μόνος», απάντησε. Τότε ο Θεός του είπε: «Επτά χιλιάδες λαός δεν έκλινε γόνυ στον Βάαλ». Επτά χιλιάδες άνθρωποι ήταν πιστοί, και ο Προφήτης Ηλίας έλεγε: «Έμεινα μόνος!» Και εσύ φέρνεις τέτοιον αποκλεισμό, ενώ υπάρχουν τόσοι πιστοί!... Τι είναι ο δικός μας ο Παντοκράτορας; Είναι σαν τον Παντοκράτορα του τρούλλου που παρουσιάζει ρωγμές από τον σεισμό και σκεφτόμαστε τι να κάνουμε για να τον κρατήσουμε, για να μην πέση, και καλούμε την Αρχαιολογική Υπηρεσία, για να τον υποστυλώσουμε;» 

«Εκεί στην Αμερική, μου λέει, δεν υπάρχει κανένας». «Μα εγώ τόσους πιστούς γνώρισα απ΄ την Αμερική», του λέω. 
«Ναι, αλλά οι Καθολικοί, μου λέει, εργάζονται πονηρά».

«Μα οι Καθολικοί, του λέω, σιχάθηκαν τον Παπισμό και επιστρέφουν τώρα στην Ορθοδοξία. Καλά, όταν πήγε ο Πατριάρχης Δημήτριος στην Αμερική, οι ίδιοι οι Καθολικοί δεν φώναζαν: «Ο Πατριάρχης είναι αληθινός Χριστιανός και ο Πάπας είναι έμπορας»; Δεν το έλεγαν με αγανάκτηση αυτό οι Καθολικοί; Τι μου λες ότι πάνε με πονηριά οι Καθολικοί να εισχωρήσουν στην Ορθοδοξία, για να την αλλοιώσουν κ.λπ.; Ο Θεός πού είναι; Ο διάβολος μπορεί να κάνη προκοπή;»

Δυστυχώς ο δυτικός ορθολογισμός έχει επιδράσει και σε ανατολικούς ορθόδοξους άρχοντες και έτσι βρίσκονται σωματικά μόνον στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού, ενώ όλο το είναι τους βρίσκεται στην Δύση που την βλέπουν να βασιλεύη κοσμικά. Εάν έβλεπαν την Δύση πνευματικά, με το φως της Ανατολής, με το φως του Χριστού, τότε θα έβλεπαν το πνευματικό ηλιοβασίλεμα της Δύσης, που χάνει σιγά-σιγά το φως του νοητού Ηλίου, του Χριστού, και προχωρεί για το βαθύ σκοτάδι. Μαζεύονται και συνεδριάζουν και κάνουν συζητήσεις ατέλειωτες για πράγματα που δεν χωράει συζήτηση, που ούτε οι Άγιοι Πατέρες συζήτησαν εδώ και τόσα χρόνια. 
Όλες αυτές οι ενέργειες είναι του πονηρού, για να ζαλίζουν και να σκανδαλίζουν τους πιστούς και να τους σπρώχνουν άλλους στην αίρεση και άλλους σε σχίσματα, και να κερδίζη έδαφος ο διάβολος. Πα, πα… βασανίζουν και μπερδεύουν τον κόσμο αυτοί οι άνθρωποι!
Και όλα αυτά από πού ξεκινούν; Δεν κάνει κανείς δουλειά πνευματική, έχει τον λογισμό ότι είναι πνευματικός άνθρωπος και λέει μετά ανοησίες. Ένα παιδί με την φυσική καθαρότητα του νου και με την λίγη γνώση που έχει, θα σου πη σωστά πράγματα. Αντίθετα ένας με μεγάλη μόρφωση, με το μυαλό του καπνισμένο από την δαιμονική επήρεια που έχει λάβει, σου λέει τα πιο βλάσφημα πράγματα.

Όποιος τροχάει συνέχεια με γνώσεις το μυαλό του και ζη απομακρυσμένος από τον Θεό, το κάνει τελικά δίκοπο, και με το ένα μέρος σφάζεται σιγά-σιγά ο ίδιος και με το άλλο κόβει ανθρώπους με τις απόλυτες ανθρώπινες εγκεφαλικές λύσεις του. Η ανθρώπινη γνώση, όταν αγιασθή, γίνη θεία, τότε βοηθάει. Διαφορετικά είναι ανθρώπινη αντιμετώπιση, μυαλό, κοσμική λογική. Το σκέτο μυαλό είναι μπαστούνι σιδερένιο, δίχως μαγνήτη, που χτυπάει τα μέταλλα, για να κολλήσουν, και αυτά τσαλακώνονται και δεν κολλούν.
Αυτός είναι ο σημερινός κόσμος. Όλα τα πράγματα τα βλέπουν με την ξερή λογική. Αυτή η λογική είναι καταστροφή. «Η γνώσις φυσιοί» (Α΄ Κορ. 8,2) δεν λέει; Άμα δεν έχη θείο φωτισμό κανείς, η γνώση είναι άχρηστη, φέρνει καταστροφή.

ΝΑ ΑΓΙΑΣΟΥΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΗ

 Μ' ΕΝΑ ΠΑΞΙΜΑΔΙ ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΘΕΟ

Καλή είναι η γνώση, καλή είναι και η μόρφωση, αλλά, αν δεν αγιασθούν, είναι χαμένα πράγματα και οδηγούν στην καταστροφή. Ήρθαν μια φορά στο Καλύβι μερικοί φοιτητές φορτωμένοι με βιβλία και μου λένε: «Ήρθαμε, Γέροντα, να συζητήσουμε για την Παλαιά Διαθήκη. Ο Θεός δεν επιτρέπει την γνώση;» «Ποια γνώση, τους λέω, αυτή που αποκτιέται με το μυαλό;» «Ναι», μου λένε. «Μα αυτή η γνώση, τους λέω, σε πάει μέχρι το φεγγάρι, δεν σε ανεβάζει στον Θεό». Καλές είναι οι εγκεφαλικές δυνάμεις που ανεβάζουν τον άνθρωπο στην σελήνη, με δισεκατομμύρια έξοδα καυσίμων κ.λπ., αλλά καλύτερες είναι οι πνευματικές δυνάμεις, που ανεβάζουν τον άνθρωπο στον Θεό, που είναι και ο προορισμός του, και με λίγα καύσιμα, με ένα παξιμάδι. Ρώτησα μια φορά έναν Αμερικάνο που ήρθε στο Καλύβι: «Τι κατόρθωμα κάνατε σαν έθνος μεγάλο που είστε;» «Πήγαμε στο φεγγάρι», μου απάντησε. «Πόσο μακριά είναι;» τον ρωτάω. «Ας πούμε, μισό εκατομμύριο χιλιόμετρα», μου λέει. «Πόσα εκατομμύρια ξοδέψατε, για να πάτε στο φεγγάρι;» «Από το 1950 μέχρι τώρα, μου λέει, έχουμε ξοδέψει ποταμούς δολλαρίων». «Στον Θεό πήγατε; τον ρωτάω. Πόσο μακριά είναι ο Θεός;» «Ο Θεός, μου λέει, είναι πολύ μακριά». «Εμείς όμως, του λέω, μ΄ ένα παξιμάδι πάμε στον Θεό!»

Η φυσική γνώση βοηθάει να αποκτήσουμε την πνευματική γνώση. Όταν όμως ο άνθρωπος παραμένη στην φυσική γνώση, παραμένει στην φύση και δεν ανεβαίνει στον Ουρανό. Δηλαδή παραμένει στον επίγειο παράδεισο που ποτιζόταν από τον Τίγρη και τον Ευφράτη και χαίρεται την όμορφη φύση με τα ζώα, αλλά δεν ανεβαίνει στον ουράνιο Παράδεισο, να χαρή με τους Αγγέλους και τους Αγίους. Για να ανεβούμε στον ουράνιο Παράδεισο, είναι απαραίτητη η πίστη στον Νοικοκύρη του Παραδείσου, για να Τον αγαπήσουμε, να αναγνωρίσουμε την αμαρτωλότητά μας, να ταπεινωθούμε, για να Τον γνωρίσουμε και να συνομιλούμε μαζί Του προσευχόμενοι και να Τον δοξάζουμε και όταν μας βοηθάη και όταν μας δοκιμάζη.

Όταν κανείς έχη μια στοιχειώδη μόρφωση, αυτή είναι εργαλείο που βοηθάει. Δεν ζητάει όμως να αποκτήση γνώσεις, για να βοηθήση ή για να λέη εξυπνάδες, αλλά για να βοηθηθή. Αν προσπαθήση κανείς να αγιάση ό,τι του έδωσε ο Θεός, έρχεται η Χάρις και φωτίζει. Εκεί μέσα είναι και η δογματική και η θεολογία, γιατί ζη τα μυστήρια του Θεού. Άλλος μπορεί να είναι απλός και να μη θέη να μάθη περισσότερα, αλλά να αρκήται σε ό,τι του δώση ο Θεός.

Η ΕΓΩΪΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΘΕΙΩΝ ΑΛΗΘΕΙΩΝ

Όταν ο άνθρωπος ταπεινωθή και φωτισθή, τότε αγιάζεται και το μυαλό του και η δύναμη αυτή του λογικού, ενώ, πριν αγιασθή, είναι σαρκική η ενέργεια του μυαλού. Αν ένας πάη εγωιστικά, ενώ είναι αγράμματος, να ερμηνεύση τα δόγματα και διαβάζη την Αποκάλυψη, τα Πατερικά κ.λπ., σκοτίζεται, και τελικά φθάνει σε απιστία. Τον εγκαταλείπει η Χάρις του Θεού, γιατί με εγωισμό προχώρησε. Βλέπετε, η ταπείνωση βοηθάει σε όλα, αυτή δίνει την δύναμη. Το σοφώτερο πράγμα που θα σκεφτώ, η πιο σοφή λύση που θα βρω, είναι η πιο μεγάλη ανοησία , όταν έχη τον εγωισμό μέσα της, ενώ η ταπείνωση είναι πραγματική σοφία. Γι΄ αυτό ο αγώνας να γίνεται με φιλότιμο και με πολλή ταπείνωση. Διαφορετικά, αντί να ωφελήση, έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Σκοτίζεται ο νους και μετά λέει κανείς βλάσφημα πράγματα, γιατί προχώρησε εγωιστικά. Είναι πάνω από τις δυνάμεις του. Εδώ ένας μορφωμένος, αν πάη να ερμηνεύση τα δόγματα, υπάρχει κίνδυνος να βλαφθή, πόσο μάλλον ένας αγράμματος, αν πάη να διεισδύση μέσα στο πνεύμα το πατερικό, χωρίς να έχη πνευματική κατάσταση! Γιατί, αν είχε λίγη πνευματική κατάσταση, δεν θα το έκανε αυτό. Θα έλεγε: «Αν μου χρειάζεται κάτι, ο Θεός θα φωτίση. Ας εφαρμόσω αυτά που καταλαβαίνω. Είναι τόσα πολλά!»

Όταν ήμουν μικρός και διάβαζα το Ευαγγέλιο, αν δεν καταλάβαινα κάτι, δεν προσπαθούσα να το ερμηνεύσω. Σκεφτόμουν: «Κάτι καλό λέει, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω». Και μετά έβλεπα, όταν χρειαζόταν αυτό, τακ, ερχόταν η ερμηνεία, αλλά και πάλι έλεγα: «Ας ρωτήσω και κάποιον άλλον πώς το ερμηνεύουν αυτό». Και ήταν ακριβώς έτσι όπως το είχα καταλάβει. Γιατί είναι αναίδεια να προσπαθή κανείς να ερμηνεύση το Ευαγγέλιο, και μάλιστα όταν δεν καταλαβαίνη. Γι΄ αυτό, όταν μελετάτε, να μην τα ερμηνεύετε με το μυαλό, αλλά να φέρνετε καλούς λογισμούς, μέχρι να έρθη ο θείος φωτισμός της διακρίσεως, για να ερμηνεύωνται μόνα τους.

Ένα θείο νόημα έχει πολλά θεία νοήματα. Μερικά μπορεί να τα καταλάβη τώρα και μερικά αργότερα. Ένας μπορεί να διαβάζη-να διαβάζη, να μαθαίνη πολλά, και να μην μπορή να μπη καθόλου μέσα στο νόημα του Ευαγγελίου. Άλλος μπορεί να μη διαβάζη πολύ, αλλά να έχη ταπείνωση, αγωνιστικό πνεύμα, και τον φωτίζει ο Θεός και μπαίνει στο νόημα. Αυτός που θέλει να διαβάση περισσότερο, μπορεί να το θέλη από κενοδοξία ή για ευχαρίστηση. Είναι σαν έναν που βλέπει μια πάλη και δεν κοιτάζει πώς πάλεψαν, για να βοηθηθή, να γίνη παλαιστής, αλλά κοιτάζει συνέχεια το ρολόι του, για να προλάβη να παρακολουθήση και άλλη πάλη και άλλη, και παλαιστής δεν γίνεται, αλλά μένει θεατής.

Η ΓΝΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΒΛΑΠΤΕΙ

Η εξωτερική μόρφωση τις περισσότερες φορές βλάπτει, γιατί αναπτύσσει στον άνθρωπο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του! Η ιδέα μετά αυτή γίνεται ο φράχτης που εμποδίζει την Χάρη του Θεού να τον πλησιάση. Ενώ, όταν ο άνθρωπος πετάξη την μία ιδέα που έχει για τον εαυτό του, την ψεύτικη, ο Καλός και Πλούσιος Πατέρας ,ας τον πλουτίζει με τις θεϊκές Του φωτεινές ιδέες . Όταν όμως ο ταλαίπωρος άνθρωπος έχη μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και την κρατάη την ιδέα αυτή στον εγκέφαλό του, συνεχίζει να είναι εγκέφαλος, σάρκα, και αγνοεί την Χάρη του Θεού, το Άγιο Πνεύμα. Οι πολλές γνώσεις, δηλαδή υπάρχει φόβος να φουσκώσουν το κεφάλι, να τον κάνουν αερόστατο, και να διατρέχη τον κίνδυνο ή να σπάση στον αέρα (με σχιζοφρένεια) ή να γκρεμισθή (με υπερηφάνεια) και να γίνη κομμάτια. Γι’ αυτό η γνώση θα πρέπη να ακολουθή τον φόβο του Θεού και να συμβαδίζη με την πράξη, για να υπάρχη ισορροπία. Η σκέτη γνώση βλάπτει.
Όταν μπαίνη ο εγωισμός και μιλώ, για να με θαυμάσουν , γιατί εγώ σκέφθηκα καλύτερα, τότε λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι, για να συνέλθω. Όταν όμως αυτό γίνεται συνέχεια, πειράζει. Μια τριχούλα μπαίνη στο μάτι και το ερεθίζει λίγο. Έτσι κι εδώ δημιουργείται πνευματικός ερεθισμός. Όταν ένας άνθρωπος έχη εξυπνάδα και κάνη μια εργασία με ευκολία, πρέπει να διαλύεται μπροστά στον Θεό, να Τον ευχαριστή μέρα- νύχτα που του έδωσε εξυπνάδα, και την κάνει, χωρίς να κουράζεται. Αυτό έλειψε, να μην Τον ευχαριστή!

Ρώτησαν μια καμήλα: «ο ανήφορος σ’ αρέσει ή ο κατήφορος;». Κι εκείνη είπε: «Γιατί, το ίσιωμα χάθηκε;» Αυτοί που δεν έχουν μυαλό είναι καλύτερα. Σ’ εμάς δόθηκε μυαλό, για να είμαστε καλύτερα, αλλά τι κάνουμε; Θα μας ζητηθή λόγος. Πώς τα οικονομάει ο Θεός! Αυτοί που δεν τους κόβει, είναι χαρούμενοι- και στην άλλη ζωή θα είναι καλύτερα∙ και αυτοί που έχουν το μυαλό το πολύ βασανίζονται.
Τελικά, και το πολύ μυαλό θα γίνη πολτός και το λίγο μυαλό θα γίνη πολτός. Εκεί, στον Ουρανό θα είναι μετά νους. Οι θεολόγοι Άγιοι στον ουρανό δεν θα είναι σε καλύτερη θέση ως προς τη γνώση του Θεού από όσους ήταν διανοητικώς ανάπηροι στην ζωή αυτή. Ίσως στους δεύτερους να δώση ο Δίκαιος Θεός και κάτι παραπάνω, γιατί έζησαν εδώ στερημένοι.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ 
ΛΟΓΟΙ Α'- ΜΕ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ

orthodoxhparea