500 χρόνια από τότε που με παπική βούλα, η τοκογλυφία στην Δύση έπαψε να είναι αμαρτία

Στις 4 Μαΐου 2015, συμπληρώθηκαν 500 χρόνια από τότε (1515) που ο Μέδικος Πάπας Λέων o 10^ος (Giovanni di Lorenzo de 'Medici, 1475 – 1521), εξέδωσε μια παπική βούλα (“Inter multiplicis”) με την οποία επέτρεπε τα επιτόκια για τα χρηματικά δάνεια, αν τα δάνεια ήταν για τους φτωχούς. Αυτή η ανατρεπτική άδεια χορηγήθηκε για τις λεγόμενες τράπεζες φιλανθρωπίας, που ήταν γνωστές ως ‘Monte di Pieta’*, το οποίο μεταφράζεται ως «τα βουνά της συμπόνιας», αλλά αρκετά από τα έσοδα κατέληξαν στα χέρια των Μεδίκων τραπεζιτών, και όχι στους φτωχούς, και ακόμα και αν αυτή η τοκογλυφία των τραπεζών είχε λειτουργήσει για το υποτιθέμενο όφελος των απόρων και μόνο, παραβίαζε το νόμο του Θεού και έστρωνε το έδαφος για περισσότερη τοκογλυφία.

[Οι Μέδικοι (ιταλ.: Medici) ήταν μια πολύ πλούσια οικογένεια της Φλωρεντίας, που από το 15ο ως τον 18ο αιώνα κυριάρχησε στην οικονομική, πολιτική αλλά και καλλιτεχνική ζωή της πόλης, παίζοντας έτσι ένα καθοριστικό ρόλο στην ιταλική και ευρωπαϊκή ιστορία].

Ο Πάπας Λέων 10^ος ξεκίνησε μια διαδικασία ‘γκραντουαλισμού’ (gradualism, από το λατινικό gradus που σημαίνει “βήμα”, δηλαδή, αλλαγή που έρχεται σταδιακά και αργά), σύμφωνα με την οποία ο πανάρχαιος εκκλησιαστικός δογματικός νόμος κατά της είσπραξης τόκων από τα δάνεια, σταδιακά χαλάρωσε και αδυνάτισε, οδηγώντας σε μια παπική επανάσταση - την πλήρη κατάργηση όλων των εκκλησιαστικών ποινών για την τοκογλυφία από τον Πάπα Πίο τον 8^ο (1761 – 1830) με την παπική βούλα ‘Datum in audientia’ στις 18 Αυγούστου 1830, - καθώς και στην απουσία όλων αυτών των κυρώσεων στους Κώδικες του Κανονικού Δικαίου (Codex Iuris Canonici) του 1917 και του 1983.

Η θέση του βιβλίου του συγγραφέα Michael Hoffman**, που γράφει αυτό το άρθρο, «Η Τοκογλυφία στην Χριστιανοσύνη: Η Θανάσιμη Αμαρτία, που Τότε Ήταν και Τώρα Δεν Είναι» (Usury in Christendom: The Mortal Sin that Was and Now is Not), είναι ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της Αναγέννησης αποχωρίστηκε από την αρχαία Εκκλησία. Διακίνησε πλαστά κειμήλια και συγχωροχάρτια καθώς ήταν υπό την εποπτεία των τραπεζιτών Fugger του Augsburg. Οι Fuggers, με την υποστήριξη των Αψβούργων, ήταν πολύ πλουσιότεροι από οποιαδήποτε ιταλική τραπεζική δυναστεία, συμπεριλαμβανομένων των Μεδίκων. Μήπως ακούσατε ποτέ κάτι για τους Fuggers; Ξέρατε ότι τα παράπονα για αυτά που έκαναν οι Fuggers ήταν ένα κίνητρο για την εξέγερση του Λούθηρου; Οι Fuggers ελέγχανε την μεταφορά των εσόδων από τη γερμανική Εκκλησία προς τον παπικό θρόνο. Τα δάνειά τους στον Πάπα τους έφεραν ένα χαρτοφυλάκιο προνομίων εσόδων συλλογής, μεταξύ άλλων, από την πώληση των συγχωροχαρτιών.

Το 1519 οι Fuggers εξαγόρασαν την εκλογή του Καρόλου του 5^ου της Ισπανίας ως Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Από τα 851.000 φιορίνια της Ρηνανίας που μαζεύτηκαν για την εξαγορά της θέσης του Βασιλιά Καρόλου, οι Fuggers έδωσαν 543.000 φιορίνια. Ήταν οι τοκογλυφικοί τραπεζίτες του Πάπα και της Βουλής των Αψβούργων. Τον Σεπτέμβριο του 1514, οκτώ μήνες πριν από τη χαλάρωση της απαγόρευσης της τοκογλυφίας από τον Λέοντα 10^ο, ο παπικός θεολόγος Johannes Eck του Ingolstadt, λειτούργησε ως διεφθαρμένη μασκότ της Δύναμης του Χρήματος, προσωποποιημένης στον τραπεζίτη Jakob Fugger. Ο Eck υποστήριξε σε μια συζήτηση στο μοναστήρι των Καρμελιτών στο Augsburg, ότι οι δανειακές συμβάσεις με τόκο πέντε τοις εκατό ήταν δικαιολογημένες.

Είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Πάπας Λέων 10^ος εξέδωσε την παπική του βούλα που επέτρεπε τον τόκο, την αμέσως επόμενη χρονιά; Ο ποντίφικας ανέμενε την χαμηλή δημοτικότητα της βούλας του και ως εκ τούτου, απείλησε να αφορίσει κάθε καθολικό που θα μιλούσε κατά της χαλάρωσης της απαγόρευσης της τοκογλυφίας, στο όνομα της φιλανθρωπίας.

Οι απολογητές του Λέοντα 10^ου προσπαθούν να πουν ότι δεν άλλαξε ουσιαστικά το δόγμα κατά της τοκογλυφίας, αλλά μόνο την ποιμαντική εφαρμογή του δόγματος. Πράγματι, αυτή ακριβώς η «ποιμενική» εφαρμογή χρησιμοποιήθηκε σταδιακά με την πάροδο των αιώνων από τις 4 Μαΐου του 1515 και μετά, για να μετατρέψει την τοκογλυφία από ένα θανάσιμο αμάρτημα σε μη αμαρτία.

Οι οπαδοί της Εκκλησίας της Ρώμης συχνά θεωρούν τον προτεστάντη ηγέτη Ιωάννη Καλβίνο ότι αυτός ήταν ο πρώτος που ξεκίνησε την μάστιγα της τοκογλυφίας. Ο Καλβίνος δεν ήταν ούτε έξι χρονών όταν ο Πάπας Λέων 10^ος εξέδωσε την βούλα του.

Κανένας Πάπας μετά τον Λέοντα 10^ο δεν αποκατέστησε το δόγμα της Καθολικής Εκκλησίας. Ο άνευ ουσίας αντι-τοκογλυφικός στόμφος από τον Λέοντα τον 13^ο και άλλους Πάπες χρησίμευσε για να συγκαλυφθεί αυτή η ύπουλη, σταδιακή διαδικασία γκραντουαλισμού.

Η Κρυπτοκρατία χρησιμοποιεί παρόμοια τακτική σε διαφορετικές καταστάσεις. Αν μελετήσουμε τις μεθόδους και την διπλή γλώσσα με την οποία ο Τόμας Κρόμγουελ και ο Thomas Cranmer άρχισαν να διαλύουν τον καθολικισμό στην Αγγλία τη δεκαετία του 1530, θα δούμε τις μεθόδους και την διπλή γλώσσα με την οποία κάθε πάπας από τον Λέοντα τον 10^ο στον Πίο τον 13^ο και έπειτα, διέλυσαν το προπύργιο του Παντοδύναμου Θεού ενάντια στην Εξουσία του Χρήματος (Λουκάς 6: 34-36 : «Δανείζετε μηδεμίαν απολαβήν ελπίζοντες» - Δες κι εδώ).

Η αγάπη για το χρήμα είναι η ρίζα όλων των κακών (Α΄ Τιμοθ. 6:10). Η τοκογλυφία είναι η ο τρόπος που αυτή η αγάπη γίνεται όπλο. Όλα τα επόμενα κακά που μας ταλανίζουν προέρχονται από αυτή την μέγιστη όλων των ανομιών.

* Το 1462, το πρώτο καταγεγραμμένο Monte di Pietà ιδρύθηκε στην Περούτζια. Μεταξύ 1462 και 1470, αναπτύχθηκαν κατ’ εκτίμηση σαράντα περισσότερες.  Ο Φραγκισκανός Marco Di Matteo Strozzi κήρυξε σχετικά με τα οφέλη του Monte di Pietà για την καταπολέμηση της τοκογλυφίας. Άφησε μια σειρά απομνημονευμάτων στα οποία περιγράφεται ο στόχος του να διώξει από την πόλη τους Εβραίους δανειστές και να τους αντικαταστήσει με χριστιανικά καταστήματα που θα επέτρεπαν στους φτωχούς να αποκτήσουν φτηνές πιστώσεις. Παρόλα αυτά ο θεσμός των Monti δεν αύξησε, από μόνος του, τους φόβους των Εβραίων. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, οι Εβραίοι δανειστές τραπεζίτες υποστήριξαν τα Monti. Ένας τέτοιος τραπεζίτης ήταν ο Manuele da Camerino, που κληροδότησε ένα μεγάλο ποσό για το Monte της Φλωρεντίας, που είχε συσταθεί από τον Girolamo Σαβοναρόλα. Κατά καιρούς οι Εβραίοι δανειστές χρησιμοποιούσαν τα Monti για τους δικούς τους σκοπούς.

Τα έργα τέχνης της εποχής αποτυπώνουν την αντίδραση της τέχνης στην τοκογλυφία: οι τοκογλύφοι μετανοούν υποφέροντας στην Κόλαση, οι φοροεισπράκτορες, οι φιλάργυροι απεικονίζονται μέσα στο περιβάλλον τους όπου ασκούν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητές. Στον αντίποδα βρίσκονται οι πίνακες των αγίων όπως ο άγιος Αντώνιος της Φλωρεντίας, που στα κηρύγματα τους μιλάνε κατά της τοκογλυφίας.

* Ο Αμερικάνος συγγραφέας Michael Hoffman (γεν. το 1954) και εκδότης του newsletter Revisionist History, θεωρείται «συνωμοσιολόγος», «αρνητής του Ολοκαυτώματος» και «αντισημίτης». Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται «αιρετικός συγγραφέας».

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Πηγή