Του Κώστα Στούπα
1) Ο κόσμος στο χείλος της αβύσσου...
Με το καλημέρα της συνόδου του ΝΑΤΟ που έλαβε χώρα την εβδομάδα που πέρασε στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιτέθηκε με τον γνωστό αντισυμβατικό του τρόπο στην οικονομική ατμομηχανή και στυλοβάτη της Ε.Ε., τη Γερμανία.
Μεταξύ άλλων είπε πως: "Η Γερμανία πλουτίζει τη Ρωσία. Είναι όμηρος της Ρωσίας". Kαι πρόσθεσε: "Η Γερμανία ελέγχεται εντελώς από τη Ρωσία. Πληρώνει δισεκατομμύρια δολάρια στη Ρωσία για την ενέργεια και εμείς πρέπει να πληρώνουμε για να την προστατεύσουμε από τη Ρωσία. Πώς εξηγείται αυτό; Δεν είναι σωστό".
Ο Τραμπ έχει επικρίνει επανειλημμένα το σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος θα συνδέει απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία και ζητεί να μην προχωρήσει.
Λίγη ώρα μετά τις δηλώσεις του Αμερικάνου προέδρου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μέσω twitter δήλωσε:
"Οι ΗΠΑ δεν έχουν και δεν θα αποκτήσουν καλύτερο σύμμαχο από την ΕΕ".
Ο κ. Τουσκ υπεραμύνθηκε των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών, που έχουν γίνει επανειλημμένα στόχος κριτικής από τον κ. Τραμπ, υποστηρίζοντας πως τα 28 μέλη της Ένωσης ξοδεύουν στις ένοπλες δυνάμεις τους "πολύ περισσότερο" από ό,τι η Ρωσία και "τα ίδια" χρήματα με την Κίνα.
Ο Αμερικάνος πρόεδρος έχει δίκιο ότι οι Ευρωπαίοι κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου εθίστηκαν στην ασφάλεια που τους εξασφάλισαν οι ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ και παραμέλησαν την αμυντική τους θωράκιση. Η Γερμανία την αμέλησε περισσότερο από όλους και για έναν επιπλέον λόγο. Κάθε προσπάθεια απόκτησης στρατιωτικής ισχύος λόγω του ιστορικού προηγούμενου θα προκαλούσε ρίγη ανησυχίας σε όλους τους γείτονες και εταίρους στην Ε.Ε.
Η Γερμανία είναι μια ιδιαίτερα πλούσια χώρα για να φέρεται τόσο απερίσκεπτα σε σχέση με τη διαφύλαξη αυτού του πλούτου. Το ίδιο ισχύει και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Μια Κοινή Ευρωπαϊκή Άμυνα υπό συλλογική διοίκηση συμπληρωματική και παραπληρωματική στο ΝΑΤΟ αποτελεί την απάντηση στις ανησυχίες της αύξησης των γερμανικών αμυντικών δαπανών.
Αλήθεια είναι επίσης πως οι μειωμένες αμυντικές δαπάνες σε συνδυασμό με τον μεταπολεμικό δημογραφικό δυναμισμό δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κράτους Πρόνοιας που για πολλούς ταυτίζεται με την ισχύ της Σοσιαλδημοκρατίας.
Οι ΗΠΑ όμως τώρα αντιμετωπίζουν προβλήματα στο εμπορικό ισοζύγιο και η ανάδειξη της Κίνας σε υπερδύναμη στρέφει το γεωστρατηγικό βάρος της ισχύος στον Ειρηνικό. Περιορίζουν πόρους από τον Βόρειο Ατλαντικό για να στηρίξουν την αντιπαράθεση με την Κίνα στον Ειρηνικό και ενδεχομένως και τον Ινδικό.
Ευκαιριακά ο Τραμπ μπορεί να συνεργαστεί με την άλλη ισχυρή οπορτουνιστική δύναμη, τη Ρωσία και να αφήσει την Ευρώπη στο έλεος των περιστάσεων.
Ο Τραμπ δεν βάζει δασμούς μόνο στις κινέζικες εξαγωγές αλλά βάζει και στις ευρωπαϊκές ενώ έχει δηλώσει πως θεωρεί το ευρώ σαν απειλή για το δολάριο και φαίνεται να επιθυμεί τη διάλυση της Ε.Ε.
Το πρόβλημα των εμπορικών ελλειμμάτων της Δύσης και κυρίως των ΗΠΑ δεν προκύπτει ως πρόβλημα έλλειψης ανταγωνιστικότητας και ευελιξίας αλλά κατά κύριο λόγο οφείλεται στην "άσωτη” επέκταση της νομισματικής πολιτικής.
Τα βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη που εξασφαλίζει η επιθετική αύξηση του χρέους με τα μηδενικά επιτόκια και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης δημιουργούν τα μόνιμα προβλήματα στο εμπορικό ισοζύγιο και στην άνιση ανάπτυξη. Αν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ (και των υπολοίπων) άφηναν την οικονομία (και την παγκοσμιοποίηση) να λύσουν μόνες τους τα προβλήματα θα είχαμε προσωρινές και ελέγξιμες ανισορροπίες.
Την ώρα που οι ανισορροπίες γίνονται ανεξέλεγκτες επιλέγουν να βάλουν δασμούς στις εισαγωγές. Έτσι το μόνο που θα καταφέρουν είναι να προστατέψουν λίγους και να πλήξουν πολλούς που θα αναγκαστούν να πληρώνουν ακριβότερες τιμές.
Αν απαντήσουν και οι άλλες χώρες με ανάλογα αντίποινα, ο εμπορικός πόλεμος εύκολα, όπως έγινε τη δεκαετία του ‘30, θα εξελιχθεί σε νομισματικό. Τότε η άνοδος λαϊκιστών με την εύκολη αιτιολόγηση πως για όλα φταίει το διεθνές εμπόριο, η μετανάστευση και οι ξένοι θα εξελίξει τον νομισματικό και εμπορικό πόλεμο σε θερμές αναμετρήσεις.
Οι ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ δείχνουν να αποποιούνται τον ρόλο του ηγέτη του Ελεύθερου και Δημοκρατικού Κόσμου, προτάσσοντας κάποιο ασαφές στενό εθνικό συμφέρον. Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη και για τις ΗΠΑ και για τη Δύση. Η παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη στόχευε πάντα στην αποτροπή της δημιουργίας μιας ισχυρής Ευρασιατικής Δύναμης που θα έχει παγκόσμιες βλέψεις ισχύος και θα είναι ικανή να απειλήσει τις ΗΠΑ.
Τώρα οι ΗΠΑ στρέφουν το βάρος στον Ειρηνικό και προφανώς βλέπουν τους παλιούς και σταθερούς συμμάχους τους σαν δυνατότητα κάλυψης μέρους των δαπανών της ισχύος, όπως ακριβώς στην αρχαιότητα οι σύμμαχοι της Αθήνας πλήρωσαν μεταξύ άλλων και το κόστος του σημαντικότερου μνημείου που έχει αφήσει ο Χρυσός Αιώνας του Περικλέους.
Η Ευρώπη πρέπει να ξυπνήσει προκειμένου να μην βρεθεί προ εκπλήξεων.
Η κοινή Ευρωπαϊκή Άμυνα στο πλαίσιο ενός διευρυμένου ΝΑΤΟ ως ενός συστήματος πλανητικής ισχύος του δημοκρατικού ελεύθερου κόσμου που εδράζεται κυρίως στις ακτές του Βορείου Ατλαντικού και την Ωκεανία είναι πλέον μια ρεαλιστική λύση. Συμμαχία για την υπεράσπιση των κοινών αξιών του ελεύθερου κόσμου σε όλο τον πλανήτη και οσονούπω και εκτός αυτού.
2) Το ΝΑΤΟ της αρχαιότητας..,
Οι συμμαχίες εκτός από την εξασφάλιση αμοιβαίου οφέλους και δημιουργίας ισχύος αποτροπής, στην ιστορία λειτουργούσαν και σαν άρθρωση της κυριαρχίας των ισχυρότερων στους πιο αδύναμους με τη συναίνεση των τελευταίων (στην αρχή τουλάχιστον).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην αρχαιότητα που μοιάζει ιδιαίτερα με το μεταπολεμικό ΝΑΤΟ ήταν η συμμαχία της Δήλου.
Η συμμαχία της Δήλου...
Μετά τους Περσικούς πολέμους (490-479 π.Χ.) Η Αθήνα αναλαμβάνει την οργάνωση της ελληνικής συμμαχίας με πρωτοβουλία του Αριστείδη. Πρόκειται για τη Συμμαχία της Δήλου που ιδρύθηκε το 478 π. Χ.)
"Ποιοι συμμετείχαν;
Οι Αθηναίοι και πόλεις του Αιγαίου και των ιωνικών παραλίων της Μ. Ασίας.
Πού ήταν η έδρα;
Στο νησί της Δήλου (ιερό νησί του Απόλλωνα). Γι’αυτό ονομάστηκε και Δηλιακή Συμμαχία.
Πόσοι αντιπρόσωποι υπήρχαν;
Ένας από κάθε πόλη
Κάθε πότε συνεδρίαζε η συμμαχία;
Μια φορά το χρόνο στη Δήλο.
Ήταν όλες οι πόλεις ισότιμες;
Θεωρητικά ναι, αλλά η Αθήνα που ήταν η πιο ισχυρή τις επηρέαζε.
Τί πρόσφεραν οι πόλεις στη Συμμαχία;
Πλοία ή στρατό. Αν δεν είχαν, τότε πρόσφεραν χρήματα (φόρο)
Πού ήταν το ταμείο;
Στη Δήλο.
Ποιοι διαχειρίζονταν τα χρήματα;
10 Ελληνοταμίες που ήταν όλοι Αθηναίοι.
Τί έκανε τα χρήματα η Συμμαχία;
Με τα χρήματα των φόρων συντηρούταν ο συμμαχικός στόλος.
Ποιος καθόρισε το τι θα πληρώνει η κάθε πόλη;
Ο Αριστείδης. Το έκανε με δίκαιο τρόπο για αυτό και ονομάστηκε "δίκαιος".
Ποιος ήταν αρχηγός του Συμμαχικού στόλου;
Η Αθήνα.
Το 471 π.Χ. ο Κίμων (γιος του Μιλτιάδη) έγινε ο ισχυρός άντρας της Αθήνας μετά το θάνατο του Αριστείδη και τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή με την κατηγορία του μηδισμού (μηδισμός = συνεργασία με τους Πέρσες).Ήταν αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος.
Οι Αθηναίοι και πόλεις του Αιγαίου και των ιωνικών παραλίων της Μ. Ασίας.
Πού ήταν η έδρα;
Στο νησί της Δήλου (ιερό νησί του Απόλλωνα). Γι’αυτό ονομάστηκε και Δηλιακή Συμμαχία.
Πόσοι αντιπρόσωποι υπήρχαν;
Ένας από κάθε πόλη
Κάθε πότε συνεδρίαζε η συμμαχία;
Μια φορά το χρόνο στη Δήλο.
Ήταν όλες οι πόλεις ισότιμες;
Θεωρητικά ναι, αλλά η Αθήνα που ήταν η πιο ισχυρή τις επηρέαζε.
Τί πρόσφεραν οι πόλεις στη Συμμαχία;
Πλοία ή στρατό. Αν δεν είχαν, τότε πρόσφεραν χρήματα (φόρο)
Πού ήταν το ταμείο;
Στη Δήλο.
Ποιοι διαχειρίζονταν τα χρήματα;
10 Ελληνοταμίες που ήταν όλοι Αθηναίοι.
Τί έκανε τα χρήματα η Συμμαχία;
Με τα χρήματα των φόρων συντηρούταν ο συμμαχικός στόλος.
Ποιος καθόρισε το τι θα πληρώνει η κάθε πόλη;
Ο Αριστείδης. Το έκανε με δίκαιο τρόπο για αυτό και ονομάστηκε "δίκαιος".
Ποιος ήταν αρχηγός του Συμμαχικού στόλου;
Η Αθήνα.
Το 471 π.Χ. ο Κίμων (γιος του Μιλτιάδη) έγινε ο ισχυρός άντρας της Αθήνας μετά το θάνατο του Αριστείδη και τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή με την κατηγορία του μηδισμού (μηδισμός = συνεργασία με τους Πέρσες).Ήταν αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος.
Οι ενέργειες του Κίμωνα :
1) Συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον των Περσών πετυχαίνοντας μεγάλη νίκη στον Ευρυμέδοντα ποταμό της Μικράς Ασίας (467 π.Χ)
2) Μεγαλώνει τη Συμμαχία της Δήλου (γίνονται περίπου 400 οι πόλεις που συμμετέχουν). Κάποιες αντιδρούν στην αλαζονική συμπεριφορά της Αθήνας, αλλά ο Κίμωνας με τη βία τις επαναφέρει στη συμμαχία, αναγκάζοντάς τες να πληρώνουν φόρο.
3) Έχει φιλικές σχέσεις με τη Σπάρτη. Δε διστάζει να στείλει στρατό για να βοηθήσει τους Σπαρτιάτες στον πόλεμο εναντίον των Μεσσήνιων ειλώτων. Οι Σπαρτιάτες δε δέχονται όμως τη βοήθεια και η Αθήνα κατηγορεί τον Κίμωνα για την πράξη του, εξορίζοντάς τον.(462 π.Χ.)
1) Συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον των Περσών πετυχαίνοντας μεγάλη νίκη στον Ευρυμέδοντα ποταμό της Μικράς Ασίας (467 π.Χ)
2) Μεγαλώνει τη Συμμαχία της Δήλου (γίνονται περίπου 400 οι πόλεις που συμμετέχουν). Κάποιες αντιδρούν στην αλαζονική συμπεριφορά της Αθήνας, αλλά ο Κίμωνας με τη βία τις επαναφέρει στη συμμαχία, αναγκάζοντάς τες να πληρώνουν φόρο.
3) Έχει φιλικές σχέσεις με τη Σπάρτη. Δε διστάζει να στείλει στρατό για να βοηθήσει τους Σπαρτιάτες στον πόλεμο εναντίον των Μεσσήνιων ειλώτων. Οι Σπαρτιάτες δε δέχονται όμως τη βοήθεια και η Αθήνα κατηγορεί τον Κίμωνα για την πράξη του, εξορίζοντάς τον.(462 π.Χ.)
Η ΑΙΓΙΝΑ ΚΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Η Αίγινα ήταν πάντα φίλη της Σπάρτης και εχθρός της Αθήνας. Η Συμμαχία της Δήλου δημιουργούσε εμπόδια στο εμπόριο της Αίγινας. Έτσι οι Αιγινήτες αποφάσισαν να συμμαχήσουν με την Κόρινθο (άλλη μεγάλη εχθρό της Αθήνας). Μόλις το έμαθαν οι Αθηναίοι (459 π.Χ) επιτέθηκαν στον Αιγινίτικο στόλο έξω από το Αγκίστρι και στη συνέχεια πολιόρκησαν για μήνες την Αίγινα. Την κατέλαβαν και την υποχρέωσαν να παραδώσει όλα τα πλοία της και να πληρώνει κάθε χρόνο 30 τάλαντα (τεράστιο ποσό) ως φόρο.
Η Αίγινα ήταν πάντα φίλη της Σπάρτης και εχθρός της Αθήνας. Η Συμμαχία της Δήλου δημιουργούσε εμπόδια στο εμπόριο της Αίγινας. Έτσι οι Αιγινήτες αποφάσισαν να συμμαχήσουν με την Κόρινθο (άλλη μεγάλη εχθρό της Αθήνας). Μόλις το έμαθαν οι Αθηναίοι (459 π.Χ) επιτέθηκαν στον Αιγινίτικο στόλο έξω από το Αγκίστρι και στη συνέχεια πολιόρκησαν για μήνες την Αίγινα. Την κατέλαβαν και την υποχρέωσαν να παραδώσει όλα τα πλοία της και να πληρώνει κάθε χρόνο 30 τάλαντα (τεράστιο ποσό) ως φόρο.
Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ
Το 454 η Αθήνα αποτυγχάνει να καταλάβει την Αίγυπτο. Νέος ισχυρός άντρας γίνεται ο Περικλής.
Αλλαγές στη Συμμαχία
Αλλαγές στη Συμμαχία
1) Μεταφέρεται το ταμείο της Συμμαχίας από τη Δήλο στην Ακρόπολη των Αθηνών.
2) Το συνέδριο καταργείται και όλες οι αποφάσεις παίρνονται στην Αθήνα.
3) Ο φόρος που θα πληρώνει η κάθε πόλη ορίζεται από την Εκκλησία του Δήμου.
Όταν το 449 π.Χ μετά τη νίκη της Αθήνας στην Κύπρο και την απελευθέρωσή της από τους Πέρσες, υπογράφεται η ευνοϊκή για την Ελλάδα Ειρήνη του Καλλία η συμμαχία δεν έχει λόγο πια ύπαρξης μιας και οι ελληνικές πόλεις κερδίζουν την αυτονομία τους από τους Πέρσες. Όμως η Συμμαχία αποδείχτηκε μια δικαιολογία της Αθήνας προκειμένου να ελέγξει τις ελληνικές πόλεις και γι’ αυτό συνεχίζει να υπάρχει.
2) Το συνέδριο καταργείται και όλες οι αποφάσεις παίρνονται στην Αθήνα.
3) Ο φόρος που θα πληρώνει η κάθε πόλη ορίζεται από την Εκκλησία του Δήμου.
Όταν το 449 π.Χ μετά τη νίκη της Αθήνας στην Κύπρο και την απελευθέρωσή της από τους Πέρσες, υπογράφεται η ευνοϊκή για την Ελλάδα Ειρήνη του Καλλία η συμμαχία δεν έχει λόγο πια ύπαρξης μιας και οι ελληνικές πόλεις κερδίζουν την αυτονομία τους από τους Πέρσες. Όμως η Συμμαχία αποδείχτηκε μια δικαιολογία της Αθήνας προκειμένου να ελέγξει τις ελληνικές πόλεις και γι’ αυτό συνεχίζει να υπάρχει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου