Μέσα σε μια εβδομάδα η χώρα μας είναι σαν να μπήκε σε ένα μίξερ συναισθημάτων: ο Ελληνας σοκαρίστηκε, εξοργίστηκε, θέλησε και προσπάθησε να βοηθήσει, ίσως και να ωρίμασε απότομα. Κυρίως μετά από αρκετό καιρό είχε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να προβληματιστεί για πολλά σημαντικά. Η ελπίδα είναι όλο αυτό το εθνικό σοκ να οδηγήσει και σε μια νέα προσέγγιση, όχι μόνο του άλυτου ζητήματος που λέγεται πυρκαγιές, αλλά του πραγματικού προβλήματος που είναι η διοίκηση της ίδιας της χώρας. Νομίζω όλοι καταλάβαμε πως αν δεν αποδοθούν ευθύνες, αν δεν καθίσουν στο σκαμνί υπεύθυνοι, αν δεν αλλάξει εντελώς ο τρόπος προσέγγισης της δημόσιας διοίκησης, θα έχουμε κάθε χρόνο και χειρότερα - αν και το ρεκόρ των εφετινών δεκάδων νεκρών και των δεκάδων αγνοουμένων ελπίζουμε να μην σπάσει ποτέ. Να μείνει στη μνήμη μας αυτό το αιματοβαμμένο καλοκαίρι ως μια στιγμή εθνικής τραγωδίας, μια από αυτές τις στιγμές που μας χρειάζονται ως παραδείγματα προς αποφυγή.
Δεν θέλει καν να ακούει
Υπάρχει κάτι ελπιδοφόρο και το καταλαβαίνεις όπου σταθείς κι όπου βρεθείς. Ο κόσμος έχει κουραστεί από τα λόγια: δεν χλευάζει απλά όποιον ακούει να μιλάει, αλλά δεν θέλει καν να τον ακούει. Η περίφημη συνέντευξη του Τζανακόπουλου, του Τόσκα και των υπόλοιπων από τη στιγμή που ξεκίνησε μέχρι τη στιγμή που τελείωσε έχασε τους μισούς τηλεθεατές. Ο κόσμος ήθελε ν ακούσει μια συγνώμη, δεν την άκουσε κι έκλεισε την τηλεόραση: ήξερε πως ό,τι θα έλεγαν, δεν θα ήταν παρά μια σειρά από δικαιολογίες. Το φιάσκο αυτό οδήγησε χθες τον πρωθυπουργό μας να αναλάβει την πολιτική ευθύνη της τραγωδίας προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα ακόμα θέμα συζήτησης, που να κάνει τον κόσμο να σταματήσει να μιλάει για το δράμα. Δεν το κατάφερε γιατί η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, όταν δεν συνοδεύεται από πράξεις: δεν είναι καν ένα συγνώμη από αυτά που λες με δύσκολες λέξεις – είναι μια κοροϊδία. Καμία πολιτική ευθύνη δεν αναλαμβάνεις όταν θεωρείς την πολιτική σου πάντα και για όλα ανεύθυνη.
Η κυβέρνηση για να ξεπεράσει το σκόπελο της τραγωδίας θα χρειαστεί κάτι σαφώς δραστικότερο: θα πρέπει να φτιάξει ένα νέο θέμα συζήτησης για να στρέψει αλλού την προσοχή και δεν αποκλείω να τα καταφέρει, αφού για αυτό κυρίως νοιάζεται. Αλλά δεν μπορεί να κρύψει κάτω από το χαλί της επικοινωνίας αμέλειες και λάθη που προκάλεσαν μαζί με τη φωτιά μια απίστευτη τραγωδία. Όταν θα αρχίσουν οι κηδείες των μικρών παιδιών, οι φιγούρες των ανάλγητων που δεν έχουν το θάρρος να πουν «παραιτούμαι», θα γίνουν ακόμα πιο σκοτεινές, ακόμα πιο απωθητικές, ακόμα πιο επαχθείς. Λίγοι θα αντέξουν. Η δικαιοσύνη της μοίρας είναι σκληρή: ο Πολύδωρας κάποτε μιλούσε για στρατηγούς ανέμους, σήμερα δεν υπάρχει πουθενά.
Νομιμοποιήθηκαν μόλις πέρυσι
Η τραγωδία αυτή αποδεικνύεται μια Λερναία Υδρα. Βάζουν μπροστά ως δικαιολογία τα αυθαίρετα και ανακαλύπτουμε ότι τα τελευταία στην περιοχή νομιμοποιήθηκαν από τους ίδιους μόλις πέρυσι. Ισχυρίζονται ότι έφταιγε η δυσκολία της πρόσβασης στην παραλία και μαθαίνουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που πέθαναν από πνιγμό κολυμπώντας αβοήθητοι για ώρες. Λένε ότι η τροχαία φρόντισε για την ομαλή διέλευση στη Μαραθώνος και μαθαίνουμε ότι ήταν κλεισμένη η ΛΕΑ και ότι πυροσβεστικά οχήματα δεν μπορούσαν καν να φτάσουν στην περιοχή. Τονίζουν ότι ήταν δύσκολη η εκκένωση και αποκαλύπτεται ότι μέχρι το βράδυ δεν ήξεραν τι ακριβώς συνέβαινε στην περιοχή. Το ίδιο το δράμα των αγνοούμενων δείχνει πόσο φρικτά απροετοίμαστη ήταν η κρατική μηχανή. Εχουν περάσει τέσσερις μέρες και δεν υπάρχει σαφής εικόνα για τίποτα: τις πρώτες μέρες δεν ήξεραν καν ποια υπηρεσία πρέπει να κάνει την καταγραφή – η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας σε παρέπεμπε σε μια πλατφόρμα που έφτιαξε μόνος του ένας ιδιώτης και πάλι καλά. Μιλάμε για τις ανύπαρκτες παραιτήσεις των Υπουργών και για τη γελοία ανάληψη της πολιτικής ευθύνης, αλλά το πρόβλημα της έλλειψης ευαισθησίας είναι αρκετά μεγαλύτερο: δεν έχει παραιτηθεί ούτε καν ο επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας – μάλλον πιστεύει κι αυτός ότι αξίζει συγχαρητήρια για ό,τι έγινε.
Πάντα υπάρχει κάποιος που φταίει
Θα χει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια, δηλαδή στους επόμενους μήνες. Η φρικτή αυτή ιστορία άφησε στον κόσμο μια μεγάλη βεβαιότητα: ότι το Κράτος μας είναι απολύτως ανίκανο να διαχειριστεί κρίσεις, κυρίως γιατί διοικείται από κάποιους που το βλέπουν απλά σαν μια αγελάδα που επιτρέπει διορισμούς, βολέματα, έργα βιτρίνας. Στην ιστορία αυτή έγινε κατανοητό ότι το χάος των αρμοδιοτήτων υπάρχει για να εξασφαλίζει σε όλους τους εμπλεκόμενους ένα μεγάλο άλλοθι: από τη στιγμή που είναι τόσο μπλεγμένα όλα κανείς δεν αισθάνεται ότι φταίει – πάντα υπάρχει κάποιος άλλος που κάτι έπρεπε να κάνει και δεν το έκανε. Το δαιδαλώδες πλαίσιο επιτρέπει στους Δήμους να ισχυρίζονται πως φταίει η Περιφέρεια, στην Περιφέρεια να τα ρίχνει στην κεντρική διοίκηση και τούμπαλιν. Είχα πάντα την υποψία ότι όλοι αυτοί οι μηχανισμοί εξουσίας, κυρίως το Κράτος, προτιμούν την διαχείριση της καταστροφής από την πρόληψή της. Η διαχείριση της πυρκαγιάς π.χ επιτρέπει στο Κράτος να παίζει το ρόλο του καλού, να εμφανίζεται και να μοιράζει λεφτά, να καταγγέλλει τους κακούς που θέλουν να κάψουν τη χώρα – πρώτος το έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου στη μεγάλη φωτιά της Πάρνηθας που είχε στοιχεία για Τούρκους εμπρηστές, τους οποίους ακόμα περιμένουμε να δούμε. Αν στο Μάτι δεν είχαμε νεκρούς, αλλά είχαμε μόνο καμένα σπίτια, το επικοινωνιακό σόου θα ήταν χωρίς προηγούμενο: μην ξεχνάτε ότι πέρυσι η Κυβέρνηση πανηγύριζε γιατί στον Κάλαμο είχαν καεί μόνο 15 χιλ στρέμματα, ενώ παλιότερα είχαν καεί 150 χιλιάδες. Οι νεκροί όμως και οι αγνοούμενοι δεν επιτρέπουν αυτή τη φορά σε κανένα πρωθυπουργό ή περιφερειάρχη να παίξει το ρόλο του στοργικού πάτερ φαμίλια: ο κόσμος απαιτεί να μην ξαναζήσουμε κάτι τέτοιο – για τα μέτρα ανακούφισης των πυρόπληκτων κανείς δεν έδειξε ενδιαφέρον γιατί ένας διορισμός στο δημόσιο π.χ δεν απαλύνει το πένθος.
Για τους μισθούς των προέδρων
Θα χουν ενδιαφέρον και δυο ακόμα πράγματα τους επόμενους μήνες. Το πρώτο είναι αν θα τρέξει κάποια έρευνα της δικαιοσύνης ή αν θα υπάρξει κι από την μεριά της κοροϊδία και αδιαφορία, σαν αυτή που είδαμε μετά τις πλημμύρες στη Μάνδρα. Το δεύτερο είναι τι θα κάνουν όλα αυτά τα χρήματα που μαζεύτηκαν. Κανονικά θα πρεπε να αρκούν για να χτιστεί το Μάτι από την αρχή, να γίνει ένας υποδειγματικός οικισμός – να θριαμβεύσει η ζωή, εκεί που τώρα υπάρχει ένα σκηνικό θανάτου. Αλλά σε αυτή τη χώρα τίποτα δεν είναι δεδομένο: μην αποκλείεται τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για επιδόματα ή για να καλυφθούν οι αυξήσεις στους μισθούς των προέδρων των ΔΕΚΟ…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου