ΑΝΤΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΒΕΚΚΟΥ ΥΠΕΡ ΛΑΤΙΝΩΝ - ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ (2)

ΑΝΤΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΒΕΚΚΟΥ ΥΠΕΡ ΛΑΤΙΝΩΝ - ΤΟΥ ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

Συνέχεια από: Πέμπτη, 5 Ιουλίου 2018

Επιγραφή πέμπτη

Επειδή υπάρχουν μερικοί, οι οποίοι δεν παραδέχονται ότι η ευαγγελική ρήσις η οποία λέγει “Πνεύμα αληθείας”  το άγιον Πνεύμα δεν σημαίνει το ίδιον με την ρήσιν η οποία λέγει ότι τούτο εκπορεύεται εκ του Πατρός, ακόμη δε ισχυρίζονται ότι δεν λέγονται με ταυτόσημον έννοιαν το εκπορεύεσθαι εκ του Πατρός και το λαμβάνειν εκ του Υιού το άγιον Πνεύμα, κατεστρώθησαν οι παρούσες μαρτυρίες των γραφών σε απόδειξιν του ισοδυνάμου των τοιούτων ευαγγελικών μαρτυριών.

Αντεπιγραφή πέμπτη

Οποία αναισθησία· διότι οι ρήσεις των αγίων ισοδυναμούν στο να δείξουν την οικειότητα προς τον Πατέρα και τον Υιόν, με άλλους λόγους την ομοουσιότητα του θείου Πνεύματος, διαφέρουν δε καθ’ όσον δεν δεικνύουν την ύπαρξιν παρ’ αμφοτέρων, Πατρός και Υιού. Και τούτο είναι ολοφάνερον από αυτής τις ίδιες μαρτυρίες των γραφών, ο δε συλλογεύς αυτών ούτος είναι ωσάν να έχει κωφαθεί ως προς την διαφοράν των ρήσεων τούτων.

Επιγραφή έκτη

Επειδή υπάρχουν μερικοί οι oποίοι ισχυρίζονται ότι διαφέρουν το “πρόεισι” και το “προχέεται” και το “εκπορεύεται”, εξελέγησαν προς αναντίρρητον απόδειξιν της ισοδυναμίας αυτών οι προκείμενες μαρτυρίες του αγίου Κυρίλλου και μετ’ αυτές οι κάτωθι μαρτυρίες των θεολογούντων ότι το Πνεύμα προέρχεται και εκπέμπεται και προχέεται εκ Πατρός.

Αντεπιγραφή έκτη

Οποία αναισχυντία· διότι ποιος δεν γνωρίζει ότι το πρόεισι λέγεται και επί του Υιού, το δε εκπορεύεται και προχέεται ουδέποτε, καθώς βέβαια και το προχέεται λέγεται κυρίως επί της χορηγίας, ενίοτε δε και επί της εκπορεύσεως; Οι δε λατινόφρονες διατείνονται δυσσεβώς και αναιδώς συγχρόνως ότι ταύτα δεν διαφέρουν καθόλου μεταξύ τους· διότι οι συλλεγμένες εδώ μαρτυρίες των άγιων, στις οποίες ενίοτε ταύτα συντρέχουν, δεικνύουν την μεταξύ τους διαφορά, και δεν αναιρούν (αυτήν την διαφορά) καθόλου.

Επιγραφή εβδόμη

Επειδή μερικοί, ακούοντες ότι το άγιον Πνεύμα υπάρχει και αναβλύζει και προέρχεται εκ του Υιού, τερατολογούν ότι δεν είναι η φύσις του Πνεύματος η οποία πηγάζει και αναβλύζει εκ της ουσίας του Υιού, αλλά το πνευματικόν χάρισμα το μεταβιβαζόμενον (επιγινόμενον) στους άξιους, δια τον λόγον ότι γίνεται σε αυτούς συγγενώς (σχετικώς) η εγγινομένη ενοίκησις της πανταχού παρούσης θεότητος του αγίου Πνεύματος, εκλαμβάνοντες το τοιούτον χάρισμα με τέτοιο τρόπο, σαν να εννοείτο διηρημένο από την θεία ουσία, συνελέγησαν οι παρούσες μαρτυρίες των γράφων. Δύναται κανείς να διαγνώσει από αυτές ότι, ακόμη και αν η εγγινομένη στους άξιους ενοίκησις του παναγίου Πνεύματος είναι αρρήτως και υπέρ λόγον συγγενής (σχετική), αλλά επειδή τα χαρίσματα προχέονται εκεί, όπου η θεία φύσις αυτού θα ενοικήσει συγγενώς (σχετικώς), δηλώνεται αυτό το Πνεύμα το άγιον, το έν της Τριάδος και συμπληρωματικόν, το οποίον είναι θεία φύσις και τέλειος Θεός, όπως ο Πατήρ και ο Υιός, όταν κάποιος λέγει ότι το άγιον Πνεύμα προέρχεται και αναβλύζει και υπάρχει εκ του Υιού.

Αντεπιγραφή εβδόμη

Πράγματι δεν γνωρίζει όσα λέγει ούτε περί τίνων διατείνεται ο συνθέσας και ταύτη την επιγραφή. Διότι κανείς από τους προτιμήσαντες την ευσέβεια δεν νομίζει ότι η θεία χάρις και ενέργεια είναι διεσπασμένη (δεισπαρμένη) της θείας φύσεως. Αλλ’ όμως εκ του λόγου, ότι η θεία ενέργεια είναι αχώριστος της θείας φύσεως, δεν είναι και φύσις η ενέργεια μη διαφέρουσα αυτής κατά τίποτε (κάτι το όποιον ανήκει στην δυσσέβεια του Βαρλαάμ και Ακινδύνου)· διότι η μεν θεία ενέργεια είναι εκ της θείας φύσεως και παρατηρείται μέσα σε αυτήν (ενθεωρείται) κατά τους θεολόγους, αλλά δεν υπάρχει καθ’ εαυτήν, η δε θεία φύσις δεν είναι εκ της ενεργείας, υπάρχει καθ’ εαυτήν και είναι πηγή των θείων ενεργειών. Αλλά και το άγιον Πνεύμα λέγουμε ότι δεν είναι εκ της υποστάσεως του Υιού· αυτός δε λέγων ότι τούτο είναι εκ της φύσεως, νομίζει ότι αντιλέγει σε εμάς και ότι κατασκευάζει τα αντίθετα από εμάς, νομίζων, όπως φαίνεται, ότι δεν διαφέρει τίποτε η φύσις από την υπόστασιν ή και αφρόνως εισάγων διαφοράν φύσεως επί της αγίας Τριάδος, επειδή υπάρχει διαφορά υποστάσεων.

Επιγραφή ογδόη

Σε απόδειξιν του ότι το άγιον Πνεύμα είναι εκ Πατρός και Υιού συνελέγησαν και οι παρούσες μαρτυρίες των γραφών, οι οποίες δηλώνουν ότι τούτο είναι ποιότητα της ουσίας του Πατρός και του Υιού, ακόμη δε ευωδίαν, πνοήν και οσμήν του Πατρός και του Υιού, μετά τις οποίες συνάπτονται άλλες μαρτυρίες, οι οποίες θεολογούν και τον Πατέρα πηγήν του Πνεύματος και τον Υιόν πηγήν του Πνεύματος.

Αντεπιγραφή ογδόη

Οι συλλεγμένες παρούσες μαρτυρίες των γραφών παριστάνουν και δια παραδειγμάτων το προς τον Πατέρα και τον Υιόν ομοούσιον του αγίου Πνεύματος, βεβαίως κατά δύναμιν, καθ' όσον δεν είναι δυνατόν να ευρεθεί επί Θεού παράδειγμα καθ’ όλα κατάλληλον. Επειδή δε το Πνεύμα καλείται και ύδωρ ζών κατά την χάριν και την ενέργειαν, τούτου του ύδατος καλείται πηγή και ο Υιός μετά του Πατρός, ενίοτε δε και το ίδιον το άγιον Πνεύμα, ενώ ο παρουσιάσας εδώ τις ρήσεις αυτές, άλλες εξ αυτών παραμέρισε, άλλες δε παρερμήνευσε και έτσι νομίζει ότι θα δυνηθεί με αυτές να παρασύρει τους αναγνώστες προς την κακόνοιάν του.
 
Επιγραφή ενάτη

Οι παρούσες μαρτυρίες των γραφών, στις οποίες οι Πατέρες εθεολόγησαν ότι όλα τα φυσικά ιδιώματα του Πατρός διαβαίνουν προς τον εξ αυτού γεννηθέντα Υιόν, κατεστρώθησαν σε απόδειξιν του ότι το Πνεύμα υπάρχει και προέρχεται και πηγάζει και εκ του Υιού, όπως φυσικά και εκ του Πατρός, κατά τον άγιον Κύριλλον. Διότι εάν οι προσδιορισμοί των μαρτυριών αφαιρούν μόνον την πατρότητα και το γεννάν από τον Υιόν, είναι φανερόν ότι ο Υιός μεν δεν θα είναι από τον Υιόν, το δε από την πατρικήν ουσίαν αναβλύζον Πνεύμα θα αναβλύζει και θα προέρχεται επίσης από την μη γεννώσαν ουσίαν τού Υιού.

Αντεπιγραφή ενάτη

Όντως η δυσσέβεια είναι ασυλλόγιστος· διότι ο λατινόφρων αυτός, ακούγοντας ότι τα φυσικά και ουσιώδη ιδιώματα του Πατρός διαβαίνουν προς τον Υιόν, νόμισε ότι πρόκειται για τα ιδιώματα της πατρικής υποστάσεως και όχι τα της φύσεως. Επομένως κατά την “σύνεσιν” την οποία κατέχει αυτός στις θεολογίες των θεοφόρων, όταν o θείος Κύριλλος γράφει  στους Θησαυρούς, «πώς δεν θα είναι Θεός το Πνεύμα αφού έχει ουσιωδώς την ιδιότητα του Πατρός και του Υιού;» το Πνεύμα θα έχει τα υποστατικά του Πατρός και του Υιού, θα είναι γέννημα και γεννήτωρ και πατήρ των φώτων, έχοντας το γεννάν και εκπορεύειν. Τί δυσσεβέστερον και παραδοξότερον θα μπορούσε να ακουσθεί από αυτό; Το ίδιο δε σχεδόν θα πάθει πάλιν αυτός και οι έχοντες το ίδιο με αυτόν φρόνημα και όταν ακούσουν τον μεν ιερόν Δαμασκηνόν να λέγει στο όγδοο κεφάλαιο των Δογματικών «όλα όσα έχει ο Πατήρ είναι και του Πνεύματος πλην της αγεννησίας»  και τον επώνυμον της θεολογίας Γρηγόριον να γράφει στα Προς τους καταπλεύσαντες από την Αίγυπτον, «όλα όσα έχει ο Υιός είναι και του Πνεύματος, πλην της υιότητος». Πόσον δε ανόητο είναι πάλι το να ακούμε εκ της ουσίας και να νομίζουμε εκ της υποστάσεως του Υιού, ωσάν να ήτο μία υπόστασις επί Θεού, όπως και ουσία· ακόμη δε και το να μην αντιλαμβανόμεθα ότι, επειδή το Πνεύμα λέγεται Πατρός και εκ Πατρός, οι απορρίπτοντες ότι ο Υιός είναι Πατήρ συναπορρίπτουν και την κοινωνίαν του Υιού προς τον Πατέρα κατά την εκπορευτικήν ιδιότητα.

(Συνεχίζεται)

Αμέθυστος

Αρχαίο κείμενο

Ἐπιγραφή πέμπτη

Ἐπειδή εἰσί τινες μή καταδεχόμενοι ἐκεῖνο τήν εὐαγγελικήν δύνασθαι ρῆσιν, Τήν "Πνεῦμα ἀληθείας" τό ἅγιον λέγουσαν Πνεῦμα, ὅπερ δύναται καί ἡ ρῆσις ἡ λέγουσα ἐκ τοῦ Πατρός αὐτό ἐκπορεύεσθαι, ἔτι δέ διενιστάμενοι μηδέ εἰς ἰσοδύναμον ἔννοιαν λέγεσθαι τό ἐκ τοῦ Πατρός ἐκπορεύεσθαι καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ λαμβάνειν τό Πνεῦμα τό ἅγιον, κατεστρώθησαν αἱ παροῦσαι γραφικαί χρήσεις εἰς ἀπόδειξιν τοῦ ἰσοδυνάμου τῶν τοιούτων εὐαγγελικῶν χρήσεων.

Ἀντεπιγραφή πέμπτη.

Τῆς ἀναισθησίας˙ ἰσοδυναμοῦσι γάρ αἱ ρήσεις τῶν ἁγίων εἰς τό δεῖξαι τήν πρός τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν οἰκειότητα, ταὐτό δ᾿εἰπεῖν ὁμοουσιότητα τοῦ θείου Πνεύματος, διαφέρουσι δέ ὡς μή παρ᾿ ἀμφοτέρων, Πατρός τε καί Υἱοῦ, τήν ὕπαρξιν δεικνεῖσαι. Καί τοῦτο κατάδηλον ὑπ᾿ αὐτῶν τούτων τῶν γραφικῶν χρήσεών ἐστι, ὁ δέ συνειλοχώς ταύτας οὗτος πρός τήν διαφοράν τῶν ρήσεων τούτων καθάπερ ἐκκεκώφηται.

Ἐπιγραφή ἕκτη

Ἐπειδή εἰσί τινες λέγοντες διαφέρειν ἀλλήλων τό "πρόεισι" καί τό "προχεῖται" καί τό "ἐκπορεύεται", ἐξελέγησαν εἰς ἀναντίρρητον ἀπόδειξιν τοῦ ἰσοδυνάμου αὐτῶν αἱ προκείμεναι χρήσεις τοῦ ἁγίου Κυρίλλου καί μετ᾿ αὐτάς αἱ ὑποτεταγμέναι χρήσεις τῶν θεολογούντων ἐκ Πατρός προϊέναι τε καί ἐκπέμπεσθαι καί προχεῖσθαι τό Πνεῦμα.

Ἀντεπιγραφή ἕκτη

Ἐπειδή τινες ἀκούοντες τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐκ τοῦ Υἱοῦ ὑπάρχον καί ἀναβλύζον καί προϊόν, οὐχί τήν φύσιν τοῦ Πνεύματος ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ Υἱοῦ πηγάζειν καί ἀναβλύζειν τερατολογοῦσιν, ἀλλά τό πνευματικόν χάρισμα τό τοῖς ἀξίοις ἐπιγινόμενον, διά τό τήν ἐγγινομένην αὐτοῖς ἐνοίκησιν τῆς πανταχοῦ παρούσης θεότητος τοῦ ἁγίου Πνεύματος σχετικῶς γίνεσθαι, οὕτω τό τοιοῦτον ἐκλαμβάνοντες χάρισμα, ὥσπερ ἄν εἰ ἀποδιῃρημένον τῆς θείας οὐσίας νοοῖτο τοῦ Πνεύματος , συνελέγησαν αἱ παροῦσαι γραφικαί χρήσεις, ἐξ ὧν ἔχει τις διαγνῶναι, ὡς κἄν ἡ ἐγγινομένη τοῖς ἀξίοις ἐνοίκησις τοῦ παναγίου Πνεύματος σχετική ἐστιν ἀρρήτως καί ὑπέρ λόγον, ἀλλ᾿ἐπεί ἐκεῖ τά χαρίσματα προχέονται, ὅπου ἡ θεία φύσις αὐτοῦ σχετικῶς ἐνοικήσει, αὐτό τό Πνεῦμα τό ἅγιον, τό ἕν τῆς Τριάδος καί συμπληρωτικόν, ὅπερ ἐστί θεία φύσις καί τέλειος Θεός, ὡς ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός, δηλοῦται, ὅταν τις λέγῃ τό Πνεῦμα τό ἅγιον προϊόν καί ἀναβλύζον καί ὑπάρχον ἐκ τοῦ Υἱοῦ.

Ἐπιγραφή ἑβδόμη

Ἐπειδή τινες ἀκούοντες τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐκ τοῦ Υἱοῦ ὑπάρχον καί ἀναβλύζον καί προϊόν, οὐχί τήν φύσιν τοῦ Πνεύματος ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ Υἱοῦ πηγάζειν καί ἀναβλύζειν τερατολογοῦσιν, ἀλλά τό πνευματικόν χάρισμα τό τοῖς ἀξίοις ἐπιγινόμενον, διά τό τήν ἐγγινομένην αὐτοῖς ἐνοίκησιν τῆς πανταχοῦ παρούσης θεότητος τοῦ ἁγίου Πνεύματος σχετικῶς γίνεσθαι, οὕτω τό τοιοῦτον ἐκλαμβάνοντες χάρισμα, ὥσπερ ἄν εἰ ἀποδιῃρημένον τῆς θείας οὐσίας νοοῖτο τοῦ Πνεύματος , συνελέγησαν αἱ παροῦσαι γραφικαί χρήσεις, ἐξ ὧν ἔχει τις διαγνῶναι, ὡς κἄν ἡ ἐγγινομένη τοῖς ἀξίοις ἐνοίκησις τοῦ παναγίου Πνεύματος σχετική ἐστιν ἀρρήτως καί ὑπέρ λόγον, ἀλλ᾿ἐπεί ἐκεῖ τά χαρίσματα προχέονται, ὅπου ἡ θεία φύσις αὐτοῦ σχετικῶς ἐνοικήσει, αὐτό τό Πνεῦμα τό ἅγιον, τό ἕν τῆς Τριάδος καί συμπληρωτικόν, ὅπερ ἐστί θεία φύσις καί τέλειος Θεός, ὡς ὁ Πατήρ καί ὁ Υἱός,  δηλοῦται, ὅταν τις λέγῃ τό Πνεῦμα τό ἅγιον προϊόν καί ἀναβλύζον καί ὑπάρχον ἐκ τοῦ Υἱοῦ.

Ἀντεπιγραφή ἑβδόμη

Ὄντως οὐκ οἶδεν ἅ λέγει οὔτε περί τίνων διαβεβαιοῦται ὁ καί ταύτην τήν ἐπιγραφήν συνθείς. Οὐδείς γάρ τῶν εὐσεβεῖν ᾐρημένων διεσπαρμένην εἶναι νομίζει τῆς θείας φύσεως τήν θείαν χάριν καί τήν ἐνέργειαν˙ οὐ μήν ὅτι ἀχώριστός ἐστι τῆς θείας φύσεως ἡ θεία ἐνέργεια, παρά τοῦτο καί φύσις ἐστίν ἡ ἐνέργεια ταύτης μηδέν διαφέρουσα (τοῦτο γάρ τῆς Βαρλαάμ καί Ἀκινδύνου δυσσεβείας ἐστίν)˙ ἡ μέν γάρ θεία ἐνέργεια ἐκ τῆς θείας φύσεώς ἐστι καί ἐνθεωρεῖται ταύτῃ κατά τούς θεολόγους, ἀλλ᾿ οὐκ ἔστι καθ᾿ αὑτήν, ἡ δέ θεία φύσις οὐκ ἐκ τῆς ἐνεργείας ἐστί καθ᾿ ἑαυτήν ἐστι καί τῶν θείων ἐνεργειῶν ἐστι πηγή. Ἀλλά καί τό Πνεῦμα τό ἅγιον οὐκ ἐκ τῆς ὑποστάσεως εἶναι τοῦ Υἱοῦ φαμεν˙ οὗτος δέ λέγων εἶναι τοῦτο ἐκ τῆς φύσεως, ἡμῖν ἀντιλέγειν οἴεται καί τἀναντία ἡμῶν κατασκευάζειν, μηδέν διαφέρειν, ὡς ἔοικε, νομίζων τήν φύσιν τῆς ὑποστάσεως, ἤ καί διαφοράν ἀφρόνως εἰσάγων φύσεως ἐπί τῆς ἁγίας Τριάδος, ἐπεί διαφοράν ἐστιν ὑποστάσεων.

Ἐπιγραφή ὀγδόη

Εἰς ἀπόδειξιν τοῦ εἶναι τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐκ Πατρός καί Υἱοῦ συνελέγησαν καί αἱ παροῦσαι γραφικαί λύσεις, αἱ δηλοῦσαι εἶναι αὐτό ποιότητα τῆς τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ οὐσίας, ἔτι δέ εὐωδίαν, πνοήν καί ὀσμήν τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ, μεθ᾿ ἅς ἕτεραι χρήσεις, αἵτινες καί τόν Πατέρα πηγήν τοῦ Πνεύματος καί τόν Υἱόν πηγήν θεολογοῦσι τοῦ Πνεύματος.

Ἀντεπιγραφή ὀγδόη

Αἱ συνειλεγμέναι παροῦσαι γραφικαί χρήσεις καί διά παραδειγμάτων τό πρός τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν ὁμοούσιον παριστῶσι τοῦ ἁγίου Πνεύματος κατά τό ἐγχωροῦν˙ οὐ γάρ ἔστιν εὑρεῖν ἐπί Θεοῦ παράδειγμα πάντῃ κατάλληλον. Ἐπεί δέ καί ὕδωρ ζῶν καλεῖται τό Πνεῦμα τό ἅγιον κατά τήν χάριν καί τήν ἐνέργειαν, τούτου τοῦ ὕδατος καλεῖται πηγή καί ὁ Υἱός μετά Πατρός, ἔστι δ᾿ ὅτε καί αὐτό τό ἅγιον Πνεῦμα, ὁ δέ τάς ρήσεις ταύτας προενεγκών ἐνταῦθα τάς μέν παρῆκε τούτων, ταῖς δέ παραχρῆται καί οὕτω δι᾿ αὐτῶν κλέπτειν οἴεται τούς ἐντυγχάνοντας πρός τήν οἰκείαν κακόνοιαν.

Ἐπιγραφή ἐνάτη

Αἱ παροῦσαι γραφικαί χρήσεις, ἐν αἷς οἱ πατέρες ἐθεολόγησαν πάντα τά τοῦ Πατρός ἴδια φυσικῶς διαβαίνειν ἐπί τόν ἐξ αὐτοῦ γεννηθέντα Υἱόν, κατεστρώθησαν εἰς ἀπόδειξιν τοῦ ὑπάρχειν καί προϊέναι καί πηγάζειν τό Πνεῦμα καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, καθάπερ ἀμέλει καί ἐκ τοῦ Πατρός, κατά τόν ἅγιον Κύριλλον. Εἰ γάρ τήν πατρότητα καί τό γεννᾶν μόνον ἀφαιροῦνται ἀπό τοῦ Υἱοῦ οἱ προσδιορισμοί τῶν χρήσεων, εὔδηλον ὡς Υἱός μέν ἐκ τοῦ Υἱοῦ οὐκ ἔσται, Πνεῦμα δέ τό ἐκ τῆς πατρικῆς ἀναβλύζον οὐσίας καί ἐκ τῆς μή γεννώσης οὐσίας τοῦ Υἱοῦ ἀναβλύζον ἔσται καί προχεόμενον.

Ἀντεπιγραφή ἐνάτη

Ὄντως ἀσυλλόγιστον ἡ δυσσέβεια˙ διαβαίνειν γάρ ἀκούων ὁ λατινόφρων οὗτος ἐπί τόν Υἱόν τά τοῦ Πατρός ἴδια φυσικῶς τε καί οὐσιωδῶς, τά τῆς πατρικῆς ὑποστάσεως ἐνόμισεν ἴδια, ἀλλ᾿ οὐ τά τῆς φύσεως. Οὐκοῦν κατά τήν αὐτοῦ σύνεσιν, ἥν ἐν ταῖς τῶν θεοφόρων κέκτηται θελογίαις, τοῦ θείου Κυρίλλου γράφοντος ἐν θησαυροῖς «πῶς οὐκ ἔσται Θεός τό Πνεῦμα, ὅλην ἔχον οὐσιωδῶς τήν ἰδιότητα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ», τά ὑποστατικά τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ τό Πνεῦμα ἕξει, γέννημά τε καί γεννήτωρ ἔσται καί Πατήρ τῶν φώτων τό γεννᾶν καί ἐκπορεύειν ἔχον˙ οὗ τί ἄν ἀκουσθείη δυσσεβέστερόν τε καί καινότερον; Τό αὐτό δέ σχεδόν πείσεται πάλιν αὐτός τε καί οἱ κατ᾿ αὐτόν φρονοῦντες καί ὅταν ἀκούσωσι τοῦ μέν ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ λέγοντος ἐν τῷ ὀγδόῳ τῶν δογματικῶν «πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατήρ καί τοῦ Πνεύματός ἐστι πλήν τῆς ἀγεννησίας» καί τοῦ τῆς θεολογίας ἐπωνύμου Γρηγορίου γράφοντος ἐν τῷ Πρός τούς ἀπ᾿ Αἰγύπτου καταπλεύσαντας, «πάντα ὅσα τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Πνεύματος, πλήν τῆς υἱότητος». Πόσης δέ ἀνοίας πάλιν τό ἐκ τῆς οὐσίας ἀκούειν καί ἐκ τῆς τοῦ Υἱοῦ ὑποστάσεως δοξάζειν, ὥσπερ ἄν εἰ μία ἦν, καθάπερ οὐσία, οὕτω καί ὑπόστασις ἐπί Θεοῦ˙ πρός δέ καί τό μή συνορᾶν ὡς, ἐπεί Πατρός καί ἐκ Πατρός λέγεται τό Πνεῦμα, οἱ Πατέρα εἶναι τόν Υἱόν ἀπαγορεύοντες συναπαγορεύουσι καί τήν τοῦ Υἱοῦ πρός τόν Πατέρα κοινωνίαν κατά τήν ἐκπορευτικήν ἰδιότητα.