Η ηδονική παθολογία των εντυπώσεων

 ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

Τη γνώση, την ενημέρωση-πληροφορία, συχνά και τη σπουδή τις υποκαθιστούν σήμερα οι εντυπώσεις. Πάντοτε στις ανθρώπινες κοινωνίες η ικανότητα «να κερδίζονται οι εντυπώσεις» ήταν προσόν, πλεονέκτημα. Αλλά δεκτό από τους νουνεχείς με επιφύλαξη. Υπήρχαν οι φανταχτερές στολές των αρχόντων, τα στέμματα, τα σκήπτρα, οι χρυσοποίκιλτες αρματωσιές. Και πάντοτε, όσο πιο μέτριος και ανεπαρκής ο ηγέτης τόσο εντυπωσιακότερη η φαντασμαγορία.

Στη Νεωτερικότητα, τη δυναμική των εντυπώσεων την αξιοποίησαν στο έπακρο οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες και τα καθεστωτικά τους έκγονα: φασιστικά, ναζιστικά, μαρξιστικά. Και στις τρεις περιπτώσεις η εντυπωσιοθηρία και τα παραισθησιογόνα επινοήματα της προπαγάνδας δημιουργούσαν τέτοια ασφυξία, ώστε να φαντάζει ηδονικός ο ομοφυής και ομότροπος αντίπαλος: η «ελευθερία των Αγορών», που ακολούθησε.

Η προτεραιότητα των εντυπώσεων, στα καθεστώτα πολιτικού ολοκληρωτισμού, κολάκευε τη ναρκισσιστική ψευδαίσθηση των οπαδών ότι μετέχουν, το κάθε άτομο, στην πραγμάτωση υψηλού οράματος: της αταξικής κοινωνίας ή της φυλετικής καθαρότητας (εκτοπλάσματος του «περιούσιου λαού») ή της ανεμπόδιστης ιδιωτικής κερδοσκοπίας ή του (δήθεν) «κοινωνικού συμβολαίου», δηλαδή της συλλογικά θωρακισμένης εγωλαγνείας.

Η εκθαμβωτική ανάπτυξη της τεχνολογίας των εντυπώσεων οδήγησε σε ένα γενικευμένο κυνήγι ηδονής άψογα τεχνουργημένο. Καταλύθηκε αυτονόητα κάθε λειτουργία και συνείδηση «κοινότητας» και «κοινοτικού βίου». Τα πάντα λειτουργούν (αν και όσο λειτουργούν) με εντεταλμένη κρατική υπαλληλία, δηλαδή με έμμισθους μεσάζοντες επαγγελματίες διεκπεραιωτές. Η παιδεία, από τα προνήπια κιόλας, καθιερώθηκε, απολύτως και μόνο, σαν χρηστική: ωφέλιμος «εξοπλισμός» του ατόμου. Στέλνουμε το παιδί στο σχολειό «για να πάρει εφόδια»! Σε χώρες θριαμβικής τριτοκοσμικής λιγούρας, οι «προοδευτικές» πολιτικές τσαχπινιές χαρακτηρίζουν την αριστεία «ρετσινιά» και την άμιλλα προαγωγό σε «ταξικές διακρίσεις»!

Κορυφαίο διεθνώς σε χρησιμοθηρική υστερία το Ελλαδιστάν εφεύρε το πιο εργαλειακό υποκατάστατο του σχολείου: το «φροντιστήριο». Εκεί συντελείται το έργο, το σχολείο είναι το πάρεργο. Δεν υπήρξε ποτέ κομματική αντίρρηση ή διαμαρτυρία πολιτικού για το εφιαλτικό αυτό καρκίνωμα. Δεύτερη παγκόσμια αποκλειστικότητα ελλαδική: τα πανεπιστήμια παραδομένα στην ασυδοσία των κομματικών νεολαιών. Ασυδοσία, στην περίπτωση αυτή, σημαίνει: άθλιο παζάρι έγκαιρης άγρας ψηφοφόρων, οι χώροι της σπουδής και της έρευνας παραδομένοι σε βανδαλισμούς και η επιστήμη ξεφτιλισμένη και ατιμασμένη. Ομως οι εντυπώσεις ότι υπάρχουν σχολειά και πανεπιστήμια στη χώρα συντηρούν παρηγορητική την ψευδαπάτη.

Ολοκληρωτική η επιβολή των εντυπώσεων αλλοτριώνει (ουσιαστικά εξουδετερώνει) και το καύχημα της νεωτερικής «δημοκρατίας»: τον κοινοβουλευτικό έλεγχο της εξουσίας. Δεν μοιάζει να υπήρξε, ούτε ακούστηκε ποτέ, βουλευτής, της συμπολίτευσης ή της αντιπολίτευσης, να ψηφίζει με κριτήριο το δίκιο ή το συμφέρον των ψηφοφόρων του και όχι την «κομματική πειθαρχία». Αυτή η ένδειξη σηματοδοτεί το τέλος του «αντιπροσωπευτικού» λεγόμενου συστήματος, τη φενάκη της «δημοκρατίας» σήμερα. Οι εντυπώσεις δεν λειτουργούν πια ούτε καν σαν προσχήματα, υποκαθιστούν απολύτως την πραγματικότητα και η υποκατάσταση είναι καθολικά αυτονόητη, αν όχι ηδονική.

Θα παραμείνουν (όσο θα υπάρχει ελληνική μνήμη) αλγεινό παράδειγμα ατίμωσης της δημοκρατίας και του συλλογικού αυτοσεβασμού οι μεθοδεύσεις και ίντριγκες, προκειμένου να χαριστεί το όνομα «Μακεδονία» στο σκοπιανό συνονθύλευμα φυλών και γλωσσών: Προκλητικά αγνοήθηκαν οι κεφαλαιώδεις αντιρρήσεις Ιστορικών, Γλωσσολόγων, Εθνολόγων. Περιφρονήθηκαν δύο συλλαλητήρια, πρωτοφανή σε όγκο και οργή, που απαιτούσαν σεβασμό της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Τέλος, η αρχικά πεισμωμένη αντίσταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην παρανοϊκή απαίτηση των Σκοπιανών εξανεμίστηκε (μετατράπηκε σε εξευτελιστική συμμόρφωση με τις επιταγές του ΝΑΤΟ), μόλις η αντιπολίτευση έγινε κυβέρνηση.

Η ζωή των πολιτών και η συλλογική τους συνύπαρξη, ο βιοπορισμός τους, η αξιοπρέπειά τους, οι προοπτικές και το ψωμί των παιδιών τους, όλα, είναι αβέβαια και ασταθή, όλα συνάρτηση των εντυπώσεων που σκαρφίζονται οι επαγγελματίες της εξουσίας για το συμφέρον της καριέρας τους. Για να είναι αρεστοί οι πολιτικοί μας στη νατοϊκή Υπερεξουσία, φόρτωσαν μιαν εφιαλτική εκκρεμότητα στη ζωή των Ελλήνων κατοίκων της Μακεδονίας. Και είναι ρεαλιστικά προβλέψιμη η «μετάσταση» της αβεβαιότητας και στον νησιωτικό πληθυσμό του Αιγαίου. Οποιο κόμμα κι αν κυβερνάει.

Κάθε ενδεχόμενο αξιόπιστου διαλόγου με τους επαγγελματίες της εξουσίας αποκλείεται, όσο η προτεραιότητα των εντυπώσεων είναι η δεδομένη νοο-τροπία τους. Ζούμε πειθήνια μια παντομίμα δημοκρατίας, τα πραγματικά μας προβλήματα των πολιτών δεν ενδιαφέρουν τους πολιτικούς. Δεν υπάρχει η παραμικρή ελπίδα να απασχοληθεί ποτέ η Βουλή με το σκάνδαλο της τερατώδους συνταξιοδοτικής αδικίας, με την πρόκληση της εγκληματικής αναξιοκρατίας (παγιωμένης ακρισίας) στη δημοσιοϋπαλληλία.

kathimerini