ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΗ Η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΡΩΣΟΥ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑ

ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΣΟΛΖΕΝΙΤΣΙΝ: «Η ΑΘΕΪΑ, ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑΣ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ»

Συνεχίζουμε με το δεύτερο μέρος της κλασσικής  ομιλίας του Ορθόδοξου και Νομπελίστα συγγραφέα Αλεξάντρ Σολζενίτσυν στο Πανεπιστήμιο του Τέμπλετον τον Μάιο του 1983.

Σε αυτήν ο διάσημος αντιφρονών του κομμουνισμού που πριν 57 χρόνια (17 Νοεμβρίου 1962) έκανε διάσημα τα σοβιετικά στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας, δήλωνε ότι ο δρόμος για τα γκουλάγκ πέρασε μέσα από την αθεϊα, που πολύ πριν από την Ρωσσική Επανάσταση απέκοψε τον Ρώσικο λαό από τις παραδόσεις του. 

Από την άλλη δεν χαρίζεται στην καπιταλιστική Δύση, όπου μια πορεία σεκιουλαρισμού αιώνων και μια άθεη διανόηση έφερε την Δύση στο γκρεμό της (τότε) πυρηνικής απειλής και της πνευματικής χρεωκοπίας.

Πιστεύουμε ότι παρόλο που πέρασαν 36 χρόνια από την κλασσική ομιλία του Σολζενίτσυν, αυτή παραμένει τρομερά επίκαιρη. Όποιος έχει αυτιά ανοικτά, μπορεί να τον ακούσει.

Η Ομιλία στο Πανεπιστήμιο του Τέμπλετον το 1983

Του συγγραφέα Αλεξάντρ Σολζενίτσιν

Αλλά υπάρχει κάτι που (οι Μπολσεβίκοι) δεν περίμεναν: ότι σε μια χώρα όπου οι εκκλησίες έχουν ισοπεδωθεί, όπου ένας θριαμβευτικός αθεϊσμός έχει ξεσπάσει ανεξέλεγκτα για τα δύο τρίτα του αιώνα, όπου ο κλήρος είναι απόλυτα ταπεινωμένος και στερημένος από κάθε ανεξαρτησία, όπου αυτό που έχει απομείνει από την Εκκλησία ως θεσμός είναι ανεκτό μόνο για χάρη της προπαγάνδας προς τη Δύση, όπου ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι στέλνονται σε στρατόπεδα εργασίας για την πίστη τους και όπου, μέσα στα ίδια τα στρατόπεδα, όσοι συγκεντρώνονται για να προσευχηθούν το Πάσχα τιμωρούνται με εγκλεισμό στην απομόνωση – δεν μπορούσαν να υποθέσουν ότι κάτω από αυτόν τον κομμουνιστικό οδοστρωτήρα, η χριστιανική παράδοση θα επιβίωνε στη Ρωσία.

Είναι αλήθεια ότι εκατομμύρια συμπατριώτες μας έχουν διαφθαρεί και καταστραφεί πνευματικά από τον επίσημα επιβληθέντα αθεϊσμό. Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά εκατομμύρια πιστών: μόνο οι εξωτερικές πιέσεις τους εμποδίζουν να μιλάνε ανοιχτά, αλλά, όπως συμβαίνει πάντα σε εποχές διωγμών και δοκιμασιών, η επίγνωση του Θεού στη χώρα μου έχει μεγάλος βάθος.

Κι εδώ βλέπουμε την αυγή της ελπίδας: δεν έχει σημασία πόσο αφηνιασμένος εφορμά ο κομμουνισμός με τανκς και ρουκέτες, ανεξάρτητα από τις επιτυχίες που επιτυγχάνει στην κατάληψη του πλανήτη, είναι καταδικασμένος να μην καταστρέψει ποτέ τον Χριστιανισμό.

Η Δύση δεν έχει ακόμα βιώσει την εμπειρία μιας Κομμουνιστικής εισβολής. Η θρησκεία εδώ παραμένει ελεύθερη. Αλλά η ιστορική εξέλιξη της Δύσης έχει υπάρξει τέτοια που σήμερα και αυτή βιώνει μια στέρεψη της θρησκευτικής συνειδήσεως.

 Έχει γίνει επίσης μάρτυρας σχισμάτων που την έχουν τσακίσει, αιματηρών θρησκευτικών πολέμων και κακόβουλης επίκρισης. Για να μην πούμε τίποτα για το κύμα του σεκιουλαρισμού, ο οποίος από τα τέλη του Μεσαίωνα και δώθε έχει προοδευτικά πλημμυρίσει την Δύση. 

Αυτή η βαθμιαία απομύζηση της δύναμης από τα μέσα είναι μια απειλή στην Πίστη, η οποία είναι πιθανώς ακόμα πιο επικίνδυνη από όποια απόπειρα να επιτεθεί βίαια στην θρησκεία, από τα έξω

Aνεπαίσθητα, στην διάρκεια δεκαετιών βαθμιαίας διάβρωσης, το νόημα της ζωής στην Δύση έχει πάψει να θεωρείται κάτι περισσότερο μεγαλόπνοο από την «αναζήτηση της ευτυχίας», ένα σκοπό τον οποίο ακόμα και σοβαρά εγγυούνται τα συντάγματα.

Οι ιδέες του καλού και του κακού έχουν γελοιοποιηθεί στην διάρκεια πολλών αιώνων, έχουν απαγορευτεί από την κοινή χρήση και έχουν αντικατασταθεί από ταξικά η πολιτικά ενδιαφέροντα που έχουν αξία μικρής διάρκειας. 

Έχει γίνει αμήχανο να δηλώνεις ότι το κακό φτιάχνει πρώτα την φωλιά του στην καρδιά ενός ατόμου πριν μπει σε ένα πολιτικό σύστημα. Παρόλα αυτά δεν θεωρείται ντροπή να κάνει κανείς καθημερινούς συμβιβασμούς με ένα ζωτικής σημασίας κακό.

Κρίνοντας από την συνεχή κατηφόρα συμβιβασμών που γίνονται μπροστά στα μάτια της δικής μας γενιάς, η Δύση γλιστράει αναπόφευκτα προς την άβυσσο. Οι δυτικές κοινωνίες χάνουν όλο και περισσότερο την θρησκευτική τους ουσία, καθώς παραδίνουν απερίσκεπτα την νεότερη γενιά τους στον αθεϊσμό. 

Αν ένα βλάσφημο φιλμ προβληθεί από άκρη σε άκρη στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θεωρούνται ως μία από τα πιο θρησκευόμενες χώρες στον κόσμο η εάν μια από τις γνωστές εφημερίδες δημοσιεύσει χωρίς αιδώ μια καρικατούρα της Παρθένου Μαρίας, τι μεγαλύτερη απόδειξη χρειάζεται κανείς της αθεϊας; 

Όταν τα εξωτερικά δικαιώματα είναι τελείως δίχως περιορισμούς, γιατί θα έπρεπε να κάνει κανείς μια εσωτερική προσπάθεια να κρατηθεί μακριά από ποταπές πράξεις;

Η γιατί θα έπρεπε κάποιος να συγκρατηθεί από το να καίγεται από το μίσος, οποιαδήποτε και αν είναι η βάση του- ή φυλή, η τάξη η ή ιδεολογία ; Τέτοιο μίσος διαβρώνει πολλές καρδιές σήμερα. Οι άθεοι δάσκαλοι στην Δύση ανατρέφουν μια νεότερη γενιά μέσα στο πνεύμα να μισούν την δικιά τους κοινωνία. 

Μέσα σε όλη την στηλίτευση ξεχνούμε ότι τα ελαττώματα του καπιταλισμού εκπροσωπούν τις βασικές ατέλειες της ανθρώπινης φύσης, που της επιτρέπεται απεριόριστη ελευθερία μαζί με διάφορα ανθρώπινα δικαιώματα.

 Ξεχνάμε ότι με τον Κομμουνισμό στην εξουσία (και ο Κομμουνισμός έχει υπό στενή παρακολούθηση όλες τις μορφές του μετριοπαθούς σοσιαλισμού, που είναι ασταθείς) οι πανόμοιες ατέλειες εξαπλώνονται δίχως έλεγχο σε οποιοδήποτε άτομο με τον ελάχιστο βαθμό εξουσίας.

 Ενώ όλοι οι άλλοι που ζουν σε αυτό το σύστημα αποκτούν όντως «ισότητα» -την ισότητα των πένητων σκλάβων.

 Αυτή η πρόθυμη υποδαύλιση του μίσους γίνεται το σύμβολο του σημερινού ελεύθερου κόσμου. Πράγματι, όσο μεγαλύτερες είναι οι προσωπικές ελευθερίες, όσο ψηλότερο είναι το επίπεδο της ευημερίας, η ακόμα και του πλούτου, τόσο πιο βίαιο, με παράδοξο τρόπο, γίνεται αυτό το τυφλό μίσος. 

Η σύγχρονα αναπτυγμένη Δύση με αυτόν τον τρόπο δείχνει με το παράδειγμα της ότι η σωτηρία του ανθρώπου δεν μπορεί να βρεθεί ούτε στην πληθώρα υλικών αγαθών, ούτε στο να βγάζει απλώς λεφτά.

Αυτό το εξεπίτηδες καλλιεργημένο μίσος τότε εξαπλώνεται σε κάθε τι που είναι ζωντανό, στην ζωή την ίδια, στον κόσμο με τα χρώματα του, τους ήχους του και τα σχήματα του, στο ανθρώπινο κορμί.

 Η γεμάτη πικρία τέχνη του 20ου αιώνα πεθαίνει ως αποτέλεσμα αυτού του άσχημου μίσους, καθότι η τέχνη είναι άκαρπη χωρίς αγάπη. 

Στην Ανατολή, η τέχνη καταρρέει γιατί έχει σκοντάψει και έχει πέσει, αλλά στην Δύση η πτώση έχει υπάρξει εθελοντική, μια παρακμή σε μια επίπλαστη και επιτηδευμένη αναζήτηση όπου ο καλλιτέχνης, αντί να προσπαθεί να αποκαλύψει το θεϊκό σχέδιο για τον κόσμο, προσπαθεί να βάλει τον εαυτό του στην θέση του Θεού.

Εδώ πάλι γινόμαστε μάρτυρες του ενός και μοναδικού αποτελέσματος της διαδικασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, με την Ανατολή και την Δύση να μας δίνουν τα ίδια αποτελέσματα και για μια ακόμα φορά για τον ίδιο λόγο: Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τον Θεό.

Με τέτοια παγκόσμια γεγονότα να στέκονται πανύψηλα μπροστά μας σαν βουνά, όχι, καλύτερα σαν ολόκληρες οροσειρές ίσως μοιάζει παράταιρο και αταίριαστο να θυμόμαστε ότι το βασικό κλειδί στην ύπαρξη μας και την μη ύπαρξη μας φωλιάζει μέσα στην καρδιά του κάθε ατόμου ξεχωριστά και την προτίμηση της καρδιάς στο συγκεκριμένο καλό η το κακό. 

Παρόλα αυτά, αυτό παραμένει αληθινό ακόμη και σήμερα και στην πραγματικότητα είναι το πιο αξιόπιστο κλειδί που έχουμε. Οι κοινωνικές θεωρίες που υποσχέθηκαν τόσα πολλά έχει αποδείξει την χρεωκοπία τους, αφήνοντας μας σε αδιέξοδο.

Θα περίμενε κανείς ότι οι ελεύθεροι άνθρωποι στην Δύση θα αντιλαμβανόταν ότι περιτριγυρίζονται από πλήθος ελεύθερα καλλιεργημένα ψεύδη και να μην επιτρέψουν σε ψέματα να τους επιβληθούν τόσο εύκολα. 

Όλες οι προσπάθειες να βρούμε μια έξοδο από τα δεινά του σημερινού κόσμου θα αποδειχθούν άκαρπες αν δεν στρέψουμε την συνείδηση μας, μετανοημένοι προς τον Δημιουργό όλων. Δίχως αυτό καμμιά έξοδο δεν θα φωτισθεί και θα ψάχνουμε εις μάτην. Οι πόροι που έχουμε βάλει στην άκρη για τους εαυτούς μας είναι πολύ φτωχοί για την δουλειά. 

Πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε τον τρόμο που διαπράττεται όχι από κάποια εξωτερική δύναμη, όχι από ταξικούς ή εθνικούς εχθρούς, αλλά μέσα μας στον καθένα μας ξεχωριστά και μέσα στην κοινωνία. 

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για μια ελεύθερη και σε υψηλό βαθμό ανεπτυγμένη κοινωνία, καθώς εδώ έχουμε προκαλέσει κάθε τι μόνοι μας στου εαυτούς μας από την ελεύθερη βούληση μας. Εμείς οι ίδιοι, μέσα στον ασυλλόγιστο εγωϊσμό, σφίξαμε την θηλειά στον λαιμό μας.

Η ζωή μας συνίσταται όχι στο κυνήγι της υλικής επιτυχίας, αλλά στην αναζήτηση μιας πνευματικής ανάπτυξης που δέν είναι άξια λόγου. 

Ολόκληρη η γήινη μας ύπαρξη δεν είναι παρά ένα μεταβατικό στάδιο στην κίνηση προς κάτι ανώτερο, και εμείς δεν πρέπει να σκοντάψουμε και να πέσουμε, ούτε πρέπει να χρονοτριβούμε στο σκαλοπάτι της σκάλας. Οι υλικοί κανόνες από μόνοι τους δεν εξηγούν την ζωή μας ούτε της δίνουν κατεύθυνση. 

Οι νόμοι της Φυσικής και της φυσιολογίας δεν θα αποκαλύψουν ποτέ τον αδιαμφισβήτητο τρόπο με τον οποίο ο Δημιουργός σταθερά, μέρα με την ημέρα, συμμετέχει στην ζωή του καθενός μας, αδιάκοπα προσφέροντας μας την ενέργεια της ύπαρξης. 

Όταν αυτή η βοήθεια μας εγκαταλείψει, θά εγκαταλείψει ακόμη και την ζωή ολόκληρου του πλανήτη, διότι το Θείο Πνεύμα σίγουρα κινείται σίγουρα όχι με λιγότερη δύναμη. Αυτό θα πρέπει να αντιληφθούμε στην σκοτεινή και φρικτή μας ώρα (την τελευταία).

Στην θέση αυτών που απερίσκεπτα θεωρήσαμε ως ελπίδες μας τους δύο τελευταίους αιώνες, οι οποίες μας έχουν καταντήσει ασήμαντους και μας έφεραν στο χείλος του πυρηνικού αλλά και του μη πυρηνικού θανάτου, μπορούμε να προτείνουμε μόνο μια αποφασισμένη αναζήτηση για το ζεστό χέρι του Θεού, το οποίο τόσο βιαστικά και με αυτοπεποίθηση απορρίψαμε. 

Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν τα μάτια μας να είναι ανοικτά στα λάθη αυτού του άτυχου 20ου αιώνα και να βγάλουμε τους επιδέσμους από τα μάτια και να διορθώσουμε τα λάθη. 

Δεν υπάρχει τίποτα άλλο στο οποίο να στηριχθούμε στην κατρακύλα: το όραμα όλων μαζί των στοχαστών του Διαφωτισμού δεν μετράει καθόλου.

Ένας τυφώνας μαίνεται και στις πέντε ηπείρους μας. Αλλά είναι στην διάρκεια τέτοιων δοκιμασιών που τα υψηλότερα δώρα του ανθρώπινου πνεύματος είναι που βρίσκουν έκφραση. Αν εξαφανιστούμε και χάσουμε τον κόσμο, το λάθος θα είναι μόνο δικό μας.

Οίμος-Αθήνα: ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΗ Η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΡΩΣΟΥ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑ (oimos-athina.blogspot.com)