ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ. (5)

Συνέχεια από:Τρίτη 30 Μαίου 2017

ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ. 

Του Cornelio Fabro.

          

γ) Ο Χάιντεγκερ εστράφη πρός τον Χαίλντερλιν και τον Νίτσε (συνέχεια).

Δέν μπορούμε να αρνηθούμε ότι αυτός ο Καντιανισμός είναι αποργανωτικός στην θέση της ιστορικο-κριτικής ερμηνείας: παρ'όλα αυτά αντλεί απο τις πιό βαθειές απαιτήσεις τής νέας επανάστασης τού Κοπέρνικου που αντιπροσωπεύει ο υπαρξισμός, οι οποίες μέχρι στιγμής ξεχάστηκαν εντελώς ή έμειναν ανενέργητες: δηλαδή

α) Η διάκριση τού υπάρχοντος που είναι ο άνθρωπος και του κόσμου, της γνώσεως και του πράγματος εις εαυτό, η οποία έχει επιστρέψει στην σχέση της ανεξάντλητη και πάντοτε ανοιχτή, ανάμεσα στο εν γένει συνειδητό και το ίδιο το Είναι.

          β) Η Θετικότης και επομένως η προτεραιότης η οποία, στην ερμηνεία τού εν γένει συνειδητού, αποδίδεται στην πρακτική στιγμή τής ελευθερίας, πάνω στην στοχαστική στιγμή τής γνώσεως και η καθοριστική λύση τής αλήθειας τού γνωρίζειν στο να επιτρέψει να είναι το Είναι, στην "απόφαση" για το Είναι!

          Γ) Η Θετικότης και επομένως η προτεραιότης η οποία στον καθορισμό τού περιεχομένου τού εν γένει συνειδητού, αποδίδεται στην "διαισθητική στιγμή", η οποία είναι η φανέρωση του όντος στο Είναι και χάρη στο Είναι, μέσα στην στιγμή τής συζήτησης και της διαλεκτικής.

          Μία θέση λοιπόν διφορούμενη και αποδιοργανωτική αυτή την οποία ανέλαβε ο υπαρξισμός, η οποία φυσικά δημιουργεί μία αποστροφή για πολλά πνεύματα τα οποία είναι αποφασισμένα να σκέπτονται σταθερά και αποφασιστικά, σύμφωνα με την προτεραιότητα της σκέψης στο Είναι. Αλλά και μία αβεβαιότης η οποία γοητεύει διότι για πρώτη φορά δηλώνεται ότι ο άνθρωπος ορίζεται και συστήνεται μέσω της σχέσης του με το Είναι και ότι αναφορικά με την φανέρωση τού Είναι καθορίζεται και πραγματοποιείται η ελευθερία του! [ Τό Είναι στήν θέση τού Εσύ]Η γοητεία βρίσκεται στην ανακάλυψη τής "οντολογικοποιούσης δομής" τού ανθρώπου μέσω τής εν γένει συνειδήσεως και στην ανακήρυξη (την οποία έκανε ο Χάιντεγκερ) τής οντολογίας σαν της μοναδικής αληθινής γνώσεως. Η γοητεία βρίσκεται ακόμη στο σχέδιο να ανατρέξει απο τους πολλαπλούς κλάδους τής γνώσης και της πράξης, τής ποιήσεως και τής ειδικότητος....στην ενότητα τού κορμού που τα στηρίζει και η οποία είναι η επιλογή τής ελευθερίας και στις κρυμμένες ρίζες οι οποίες είναι οι κρυμμένες και ατελείωτες δυνατότητες τού Είναι, όπου υπάρχει ακριβώς ελευθερία ανοιχτή πάντοτε για τον άνθρωπο ο οποίος πορεύεται στο γίγνεσθαι και γίνεται ιστορία.

          Το διφορούμενο τού υπαρξισμού είναι λοιπόν δομικού, συστατικού χαρακτήρος. Πάνω απ'όλα η διαφορετικότης τών μορφών η οποία προέρχεται, όπως έχουμε πεί, απο την διαφορετική κατεύθυνση τής ερμηνείας τού Είναι τής υπάρξεως, που φθάνει εν τέλει στον Σάρτρ, τον Γιάσπερς και τον Χάιντεγκερ σε αντιθετικές εννοιολογήσεις, οι οποίες μοιάζουν να αποκλείουν κάθε κοινό παρονομαστή παρά την συμφωνία όλων με την έννοια τού Dasein η οποία προέρχεται απο την συμφωνία αρχής του Κάντ και του Καρτέσιου. Το οποίο σημαίνει την ενέργεια αυτοχορήγησης της συνειδήσεως, όπως την ενέργεια αυτοπαρουσίασης των πραγμάτων.

          Στην συνέχεια παραμένει, πάνω απ'όλα η συμφυής διφορούμενη έννοια τής ίδιας τής υπάρξεως καθότι τίθεται το πρωτείο στην ουσία και μεταβάλλεται επομένως το Είναι στην ελευθερία σαν δυνατότης τής δυνατότητος! Πρόκειται οπωσδήποτε για την συστατική πρωτογενή δυνατότητα τού ουσιώδους που είναι ο άνθρωπος σαν θεμέλιο τής υπερβάσεως ή τού να είναι στον κόσμο και όχι για την αφηρημένη δυνατότητα τής μεταφυσικής τού διαφωτισμού η οποία εκφράζεται στο δίπολο "ουσία-ύπαρξη". Παρ'όλα αυτά είναι μία δυνατότης η οποία επιμένει ακόμη σε κάθε πράξη επαναφέροντας ακόμη την πραγματικότητα στην δυνατότητα και γι'αυτό φαίνεται να εμποδίζει ριζικά μία άφιξη, ένα amen. Διότι η ελευθερία τίθεται σαν ζητούμενο πάντοτε ανοιχτό. Αυτό το διφορούμενο μοιάζει να εμποδίζει εκ των προτέρων κάθε αντιπαράθεση με την κλασσική μεταφυσική σε εκείνες τις μορφές τού υπαρξισμού οι οποίες σταματούν στο οντολογικό status με την έννοια τού Κάντ, όπως του Σάρτρ, του Γιάσπερς, απο τους οποίους θέλει να ξεχωρίσει ο Χάιντεγκερ με την διεκδίκηση μίας  επιστροφής στο θεμέλιο τής Μεταφυσικής. Τα κατάφερε όμως; Μερικοί το πιστεύουν.

          
3. Η ένταση, η διαμάχη, μεταφυσικής και οντολογίας!

          
Η ανάπτυξη τής σκέψης τού Χάιντεγκερ γυρίζει γύρω απο δύο Πόλους: Έναν αρνητικό ο οποίος είναι η πολεμική του στάση εναντίον τής συστηματικής μεταφυσικής και έναν θετικό ο οποίος είναι η αναζήτηση τής επαναφοράς τού ουσιώδους στο Είναι σάν στο θεμέλιό του-δύο πόλοι οι οποίοι είναι παρόντες παντού και οι οποίοι μοιάζουν να αλληλοαναιρούνται αλλά οι οποίοι στον Χάιντεγκερ ανακαλούνται και τείνουν να ξεκαθαρίσουν μετά απο κάθε στροφή μ'έναν αδιαχώριστο τρόπο!

          Η πολεμική τού Χάιντεγκερ εναντίον τής παραδοσιακής μεταφυσικής (ή εναντίον της μεταφυσικής;) είναι γνωστή. Το λάθος της, απο τον Πλάτωνα στον Αριστοτέλη μέχρι τον Χέγκελ και τον μηδενισμό του Νίτσε ο οποίος είναι ο επίλογος του λάθους αυτού, είναι ότι πήρε για αντικείμενο "το όν ή όν" καθότι όν, δηλαδή ότι σταμάτησε στην σύνθεση και επομένως αντάλλαξε το είναι με την "εξαντικειμενοποίηση του ουσιώδους". Η αλήθεια τού είναι μειώθηκε στο παράγωγό της, στην "οντότητα τού όντος" καθότι μεταφέρεται σε έννοια. Μ'αυτόν τον τρόπο η "αλήθεια του Είναι" συλλαμβάνεται σαν σχέση, δηλαδή σαν συμφωνία, σαν αναλογία ανάμεσα στην σύνθεση τής γνώσης και την σύνθεση τού όντος : αυτή η παρανόηση υπήρξε μοιραία για όλη την σκέψη και τον δυτικό πολιτισμό. Αυτή η παρέκκλιση συναντάται στην Πλατωνική θεωρία των ιδεών σύμφωνα με τις οποίες θεμελιώνεται κάθε όν και κάθε αλήθεια τών απλών πραγμάτων. Η αλήθεια η οποία ονομάζεται α-λήθεια (ή μή-κρυφιότης τού Είναι) καταλήγει να σημάνει κάτι άλλο, δηλαδή την ορθότητα τής γνώσης, όπως η ιδέα σημαίνει βλέπω και η ενέργεια τού βλέπειν κατανοείται σαν το περιεχόμενο τού νού, όπου και η αλήθεια ταυτίζεται, όπου συστήνεται απο τον Αριστοτέλη όταν γράφει ότι "η αλήθεια και το ψεύδος δέν βρίσκονται στα πράγματα άλλά μόνον στον νού". (Μετ. 1027 b 25...). Είναι η αλήθεια με την έννοια της "adaequatio intellectus et rei ", σαν αντιστοιχία δηλαδή, σαν ομοίωση ανάμεσα στην ιδέα και το ιδείν. Η έννοια της αλήθειας-ομοιώσεως έγινε κανόνας σύμφωνα με τον Μεσαιωνικό Αριστοτελισμό όπως όταν ο Ακινάτης δηλώνει : "η αλήθεια επινοείται στην αθρώπινη νόηση όπως και στην Θεία" (De ver. I.4). Απο αυτή την έννοια ο Νίτσε φτάνει στην έσχατη συνέπεια όταν δηλώνει "ή αλήθεια είναι μία μορφή λάθους", ακριβώς επειδή οριοθετείται στην σφαίρα τού στοχασμού σαν "ακρίβεια" ενός λόγου, που είναι η πρόταση σε αντιστοιχία με το πράγμα. Κάτι που επιτρέπει την κυριαρχία τού υποκειμένου και την αυτονομία του. "Η ουσία του μοντέρνου υλισμού είναι σε λειτουργία τής τεχνολογίας η οποία με την σειρά της ωθεί στην τελευταία της συνέπεια την έννοια της αλήθειας σαν ανθρώπινης υποκειμενικότητος".

          Σκυμένη πάνω στο όν, η μεταφυσική λησμόνησε το Είναι που είναι η αλήθεια του όντος και έτσι η ιστορία τής μεταφυσικής δέν είναι παρά η αλληλοδιαδοχή τής λήθης τού Είναι. Φτάσαμε στο σημείο, η μεταφυσική να εναλλάσσει συνεχώς το Είναι με την ουσία (το ουσιώδες) και ενώ κατανοεί το ουδιώδες μιλά για το Είναι: αυτή η αντικατάσταση δέν είναι ακριβώς ένα λάθος αλλά το αποτέλεσμα της αρχικής παραδρομής στην σημασία τής αλήθειας!

Συνεχίζεται

 Απουσιάζει απελπιστικά η πραγματικότης τού Νού καί ταυτίζεται μέ τήν νόηση. Ταυτίζεται ο ήλιος μέ τήν ηλιαχτίδα του. Καί τό φώς μέ τήν ηλιακή ενέργεια.

Αμέθυστος.