Δευτέρα 23 Μαρτίου 2020

Τα διδάγματα από τον κινεζικό εφιάλτη

Το μάθημα που θα μπορούσαμε να πάρουμε από τις εμπειρίες της Κίνας; Το ότι στους κλάδους που «κλειδώθηκαν» θα υπάρξουν ανάλογες μειώσεις – όχι όμως για χώρες όπως η Ιταλία και κυρίως η Ελλάδα που αφενός μεν δεν έχουν τη δική τους νομισματική πολιτική, αφετέρου δεν διαθέτουν την πολυτέλεια μίας δημοσιονομικής πολιτικής, αφού είναι κάτι περισσότερο από χρεοκοπημένες, ειδικά η Ελλάδα. Θα μπορέσει λοιπόν η χώρα μας να αντιμετωπίσει το κλείδωμα της οικονομίας της, αλλά πολύ δύσκολα θα τη θέσει ξανά σε κίνηση – ενώ θα δεχθεί ισχυρότερο πλήγμα, αφού η δική της δήθεν βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός που θα υποφέρει πολλαπλά. Έτσι η Ελλάδα θα πληρώσει πανάκριβα την ανεπάρκεια των κυβερνήσεων της να αλλάξουν το σαθρό οικονομικό της μοντέλο – εκπονώντας συνεχώς διαχειριστικούς προϋπολογισμούς, όπως ο τελευταίος, καθώς επίσης ισχυριζόμενες επί πλέον πως βγήκαμε από τα μνημόνια και ότι το δημόσιο χρέος είναι δήθεν βιώσιμο, αδιαφορώντας για το μοναδικό στην ιστορία κόκκινο ιδιωτικό.

Άποψη

Αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει, τουλάχιστον όσον αφορά τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, είναι η εμπειρία της Κίνας – στην οποία ο ιός προηγήθηκε κατά περίπου δύο μήνες. Εν προκειμένω, το πραγματικό κλείδωμα της οικονομίας της (lock down) συνέβη στις 23.01.2020 – όπου στις σημαντικότερες πόλεις σταμάτησαν οι δημόσιες συγκοινωνίες, οι άνθρωποι δεν επιτρεπόταν να βγουν από τα σπίτια τους παρά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η παραγωγή μειώθηκε ή σταμάτησε εντελώς, όπως στην Ελλάδα σήμερα.
Τα μέτρα αυτά άρχισαν να χαλαρώνουν σταδιακά τις τελευταίες ημέρες, ενώ η κινεζική οικονομία είχε στο μεγαλύτερο μέρος της απενεργοποιηθεί σχεδόν για δύο μήνες. Ποιά ήταν τώρα τα πραγματικά αποτελέσματα;
Επειδή δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για το Μάρτιο, μπορεί κανείς να συγκρίνει μόνο τους δύο πρώτους μήνες του έτους – με τους αντίστοιχους του 2019. Στα πλαίσια αυτά, με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Κίνας που δεν είναι τόσο ασφαλή, ο τζίρος του λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 20%, η βιομηχανική παραγωγή κατά 13,5% και οι επενδύσεις παγίου εξοπλισμού κατά 25% – ενώ η μεγαλύτερη πτώση παρουσιάστηκε στις αγορές αυτοκινήτων που μειώθηκαν κατά 80% (σημαντικό για χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία), καθώς επίσης στα εστιατόρια, με μείωση του τζίρου τους κατά 40%.
Επειδή τώρα η ίδια κατάσταση διατηρήθηκε και το Μάρτιο, θα πρέπει να υπολογίζει κανείς με μία πτώση του τζίρου λιανικής κατά 35% και της βιομηχανικής παραγωγής περισσότερο από 20% – καθόλου αμελητέα ποσοστά.
Οι αριθμοί αυτοί είναι μεν δραματικοί, αλλά αφορούν μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2020 – ενώ δεν έχουμε τα μεγέθη από τον τουρισμό ή τη ναυτιλία που είναι πολύ σημαντικά για την Ελλάδα. Εάν τώρα ο ιός δεν εμφανισθεί ξανά, καθώς επίσης εάν η οικονομία μπορέσει να επανεκκινηθεί τα επόμενα τρίμηνα, οι συνέπειες σε ετήσιο επίπεδο όσον αφορά την ανάπτυξη θα είναι μέτριες. Πόσο μάλλον αφού το κράτος σχεδιάζει να επέμβει με επί πλέον νομισματικά και δημοσιονομικά μέτρα – ενώ το καθεστώς και οι δυνατότητες της χώρας το επιτρέπουν.
Μέχρι στιγμής πάντως η κυβέρνηση ήταν πολύ συγκρατημένη νομισματικά, ενώ η κεντρική τράπεζα μείωσε ελάχιστα τα επιτόκια – φροντίζοντας μόνο να υπάρχει επαρκής ρευστότητα, έτσι ώστε να λειτουργεί η χρηματαγορά χωρίς στενότητα. Εάν πράγματι η επιδημία υποχωρήσει, τότε σχεδιάζεται η διευκόλυνση της χρήσης εκ μέρους των τραπεζών μεγαλύτερων ρεζερβών, καθώς επίσης πιο δραστικές μειώσεις των επιτοκίων – αφού η χώρα δεν κατανάλωσε προκαταβολικά τα νομισματικά της μέτρα.
Από δημοσιονομικής πλευράς τώρα, η κυβέρνηση υιοθέτησε από το ξεκίνημα του κλειδώματος της οικονομίας στοχευμένα μέτρα και όχι μεγάλα προγράμματα. Οι ασφαλιστικές εισφορές μειώθηκαν, οι ενεργειακές τιμές επίσης, ενώ υπήρξαν απαλλαγές (όχι αναβολές) από φόρους και χορηγήθηκαν συγκεκριμένες αναβολές πληρωμών.
Αντίθετα, στο εγγύς μέλλον προγραμματίζονται μεγάλες επενδύσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας, για να μπορέσει να επανέλθει η οικονομία στα επίπεδα προ της κρίσης – ενώ τελικά η Κίνα σχεδιάζει να ανακτήσει το ρυθμό ανάπτυξης που είχε πριν από την από την επιδημία.
Το μάθημα που θα μπορούσαμε να πάρουμε από τις εμπειρίες της Κίνας; Το ότι στους κλάδους που «κλειδώθηκαν» θα υπάρξουν ανάλογες μειώσεις – όχι όμως για χώρες όπως η Ιταλία και κυρίως η Ελλάδα που αφενός μεν δεν έχουν τη δική τους νομισματική πολιτική, αφετέρου δεν διαθέτουν την πολυτέλεια μίας δημοσιονομικής πολιτικής, αφού είναι κάτι περισσότερο από χρεοκοπημένες, ειδικά η Ελλάδα (ανάλυση). Θα μπορέσει λοιπόν η χώρα μας να αντιμετωπίσει το κλείδωμα της οικονομίας της, αλλά πολύ δύσκολα θα τη θέσει ξανά σε κίνηση – ενώ θα δεχθεί ισχυρότερο πλήγμα, αφού η δική της δήθεν βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός που θα υποφέρει πολλαπλά.
Έτσι η Ελλάδα θα πληρώσει πανάκριβα την ανεπάρκεια των κυβερνήσεων της να αλλάξουν το σαθρό οικονομικό της μοντέλο – εκπονώντας συνεχώς διαχειριστικούς προϋπολογισμούς, όπως ο τελευταίος, ισχυριζόμενες επί πλέον πως βγήκαμε από τα μνημόνια και ότι το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, αδιαφορώντας για το μοναδικό στην ιστορία κόκκινο ιδιωτικό.
Μπορεί λοιπόν χώρες όπως η Γερμανία, η Ελβετία, η Δανία, η Ολλανδία κλπ. να διδαχθούν από τις εμπειρίες της Κίνας, αλλά όχι η Ελλάδα – οι Πολίτες της οποίας συνέχισαν να πιστεύουν με κριτήριο τις τελευταίες εκλογές ότι, με τα ίδια σάπια υλικά και με το ίδιο, πολλάκις αποτυχημένο πρόγραμμα των μνημονίων, είναι δυνατόν να έχουν ένα άλλο αποτέλεσμα. Δυστυχώς στη ζωή τα λάθη κοστίζουν, είτε μας αρέσει, είτε όχι – οπότε το επόμενο αυστηρό μνημόνιο είναι το καλύτερο που θα μας συμβεί,

Δεν υπάρχουν σχόλια: