Η Γερμανία φλερτάρει με τον τρίτο ευρωπαϊκό διχασμό

Κώστας Καλλίτσης 

Η Ευρωπαϊκή Ενωση και το φιλόδοξο πολιτικό εγχείρημα του ευρώ είναι παράγωγα ενός μεγάλου οράματος για μια Ευρώπη ειρήνης, ευημερίας κι αλληλεγγύης, μιας ιδέας που ωρίμασε βασανιστικά μέσα από δύο φριχτούς ευρωπαϊκούς διχασμούς. Η αλαζονεία της δύναμης, επί Μπίσμαρκ, προκάλεσε τον πρώτο. Η αλαζονεία των νικητών επώασε τον δεύτερο. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα απέτρεπε ένα τρίτο. Τα πρώτα βήματα έγιναν στη 10ετία του 1950, όταν κι η Δ. Γερμανία έβγαινε από τις στάχτες. Κι άρχιζε δειλά να στέκεται στα πόδια της, όχι με δικές της δυνάμεις, αλλά επειδή άλλοι τη σήκωσαν και τη στήριξαν. Και δεν το έκαναν με «δημοσιονομικά» κριτήρια ούτε με κριτήρια «αγοράς» – με τέτοια κριτήρια, η Γερμανία ίσως σερνόταν ακόμη σήμερα...

Η Γερμανία διασώθηκε με πολιτικά, δημοκρατικά κριτήρια. Δεν της επιβλήθηκε ένα σκληρό μνημόνιο, σαν την εκδικητική Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919), αλλά (επειδή δίπλα υπήρχε η Σοβιετική Ένωση και ο Στάλιν...) της προσφέρθηκε μια γενναιόδωρη συμφωνία. Με τη Συμφωνία του Λονδίνου (1953), ΗΠΑ και άλλα 19 κράτη διέγραψαν το 46% του προπολεμικού και το 52% του μεταπολεμικού χρέους της, μετέτρεψαν το υπόλοιπο σε μακροπρόθεσμα δάνεια με χαμηλό επιτόκιο και 5ετή περίοδο χάριτος και, μάλιστα, όρισαν ότι θα πληρώνει εφόσον έχει εμπορικό πλεόνασμα. Αν δεν είχε, δεν θα πλήρωνε. Αν είχε, τότε η ετήσια δόση πληρωμής δεν θα ξεπερνούσε το 3% των εσόδων της από εξαγωγές. Πήραν τη  Γερμανία από το χεράκι, τη σήκωσαν, επί 10ετίες τη στήριξαν για να σταθεί στα πόδια της – όχι με  «δημοσιονομικά» ούτε με κριτήρια «αγοράς». Το έκαναν διότι έτσι έπρεπε – ας το σκεφτούν και ορισμένοι καλοκάγαθοι υπουργοί μας, που «κατανοούν» την κ. Μέρκελ...

Σήμερα η Ευρώπη δεν υποφέρει λόγω μιας οικονομικής κρίσης – ούτε επειδή κάποιοι «τεμπέλιαζαν» ή το είχαν ρίξει έξω. Υποφέρει από μια υγειονομική κρίση που απειλεί εκατομμύρια ανθρώπους, μετατρέπεται σε πρωτόγνωρη οικονομική ύφεση (θα αγγίξει έως το 20% τον Αύγουστο και το 10% τέλη έτους), απειλεί τις ευρωπαϊκές κοινωνίες με διάλυση. Το αδιάντροπο γερμανικό όχι στο ευρωομόλογο, ήτοι στην αλληλεγγύη, δείχνει ότι η Γερμανία έχει αδύναμη μνήμη. Και τοποθετείται, πάλι, στη λάθος πλευρά της Ιστορίας.

Την διάσημη σε όλη την Ιταλία φράση «Ανέβα πάλι στο πλοίο γαμ...το» που είπε ο επικεφαλής της ιταλικής Ακτοφυλακής στον καπετάνιο που εγκατέλειπε το «Costa Concordia», χρησιμοποιεί μία ιταλική εφημερίδα σε γελοιογραφία της στην οποία απεικονίζεται η Άνγκελα Μέρκελ να εγκαταλείπει το «πλοίο της Ευρώπης» που βυθίζεται.


Η καγκελάριος Μέρκελ πιστεύει ή προσποιείται πως πιστεύει ότι η Γερμανία θα βγει από την κρίση με μικρές απώλειες – ύφεση 5%. Μακάρι, για τον γερμανικό λαό, να δικαιωθεί. Δεν είναι καθόλου βέβαιο. Η γερμανική οικονομία, επειδή είναι υπερβολικά στηριγμένη στις εξαγωγές, μπορεί να υποστεί μεγάλη ζημία – τo έγκυρο γερμανικό ινστιτούτο IfO προβλέπει ύφεση έως 10% φέτος, άλλοι προχωρούν σε πιο δυσοίωνες προβλέψεις.

Αυτό που θα μπορούσε να στηρίξει τη γερμανική οικονομία (τις εξαγωγές) θα ήταν η τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας με ένα δημοσιονομικό και νομισματικό πακέτο αρκετών τρισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό αρνείται, αρνούμενη το ευρωομόλογο. Τις συνέπειες θα τις πληρώσει η ίδια, οικονομικά και γεωπολιτικά (ίσως ραγίσει το τρίγωνο Γερμανία, Ρωσία, Τουρκία), θα της πληρώσει και η Ευρώπη.

Είναι απίθανο η Ιταλία να δεχθεί να θυσιαστεί στον βωμό της γερμανικής αλαζονείας. Δεν είναι απίθανο, η Γερμανία να προκαλέσει ένα τρίτο διχασμό: Της Ευρωζώνης και, τελικά,  της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Καθημερινή